You are on page 1of 4

DEC.

30 1937 - ipininoroklama ang wikang tagalog bilang batayan ng binigyang diin ni virgilio almario ang artikulo ng naka lathala sa
wikang pambansa manila bulletin amicus yellow 2018 ang pambansang alagad ng sining ,
na mas magiging epektibo ang saliksik kung ito ay nasa wikang
ayon sa saligang batas ng 1935 gagawa ng hakbang sa pagpapaunlad filipino.
munit dalawang taon bago ito magkabisa
Flores 2015 aklat ni san juan 2019 may dalawang antas ang
1940 - pinag-uutos ang pagtuturo ng wikang pambansa pagbabago ng wika
1. antas makro sa pagpaplanong wika kung saan nakatuon sa mandatory
hunyo 4 1946 nagkaroon ng bisa ng batas komonwelt blg 570, at ng asignaturang filipino sa kolehiyo
pinagtibay ng pambansang asamblea noong hunyo 7 1940 kung saan 2. antas micro sa pagpaplanong pangwika na naka ukol sa aktwal na
ang wikang opisyal ng bansa ay tatawaging wikang pambansang implementasyon ng gayong patakaran sa bawat lugar
filipino
nanghiram ng wika natin (wikang filipino) sa mga di katutubong wika o
1959 - kautusang pangkagawaran bilang 7 na ibinaba ni kalihim mga wikang dayuhan lalo na para sa mga konsepto ng walang direktang
jose romero kung saan ito ay nagsasaad ng wikang pambansa ay katumbas sa ating wika
tatawaging filipino
ang filipino (1987 constitution) ay hindi na filipino (kautusang
1987 - alinsunod sa constitution artikulo 14 ang pambansa ng pangkagawaran blg 7 kagawaran ng edukasyon) na batay sa tagalog.
pilipinas ay tatawaging filipino
Esperanto artipisyal na wika mula sa pinagsama-samang mga salita ng
artikulo IV constitution 1987 - legal na batayan ng konsepto ng halos lahat ng wika sa europa
filipino bilang wikang pambansa at ang magkaroon ng gampanin nito
bilang wikang opisyal na komunikasyon at bilang wikang panturo sa tagalog wika ng natural at may mga katutubong tagapagsalita. Isa rin
pilipinas itong partikular na wika na sinasalita ng isa sa mga ethnolinguistic na
grupo sa bansa na tinatawag ding tagalog
section 6 - ang wikang pambansa ng pilipinas ay filipino
pumasok ang pangalang filipino bilang wikang pambansa noong 1959.
section 7 - layunin ng komunikasyon at pagtuturo , ang mga wikang Bunga ito ng kalituhan ibinunga ng pag batay sa wikang pambansa sa
opisyal ng pilipinas ay filipino , at hanggat walang ibang itinatag hana tagalog noong 1937.
ang batas , english.
Sa bisa ng kautusang pangkagawaran blg 59 itinakda na tuwing to
Section 9 - dapat magtatag ang kongreso ng isang komisyon ng wikang tukuyin ang wikang pambansa ito ay tatawaging filipino
pambansa na binubuo ng mga kinatawan ng iba't-ibang mga rehiyon at
mga disiplina na nagsasagawa , mag ugnay at nagtataguyod ng mga ang filipino ay isang mono based language
pananaliksik sa filipino
ang pangalang filipino ng ating wikang pambansa ay hindi galing
kwl or komisyon ng wikang filipino - itinatag upang mag balangkas english sa filipino na tawag sa ating maging mamamayan ng pilipinas
ng mga patakaran , mga plano at mga programa upang matiyak ang
higit pang pagpapaunlad , pagpapayaman , pagpapalaganap at pag Lingua franca ang nagsilbing pangalawang wika ng higit na nakararami
preservation ng filipino at iba pang wika sa pilipinas sa buong bansa na ating ginagamit sa pakikipagtalastasan sa isa't-isa
lalo na sa mga syudad
wikang filipino - ito ang wikang nag-uugnay sa iba't-ibang pangkat ng
mga pilipino at ito rin ang wika ng pananaliksik para sa pagyabong ng ang ating bansa ay isa sa mga bansang may pinakamalaking dayalekto
karunungan at karanasan ng mga mamamayang gumagamit nito (higit sa apat)

virgilio s almario - tagapangulo ng komisyon ng wikang filipino ang sinaunang tagalog ay sinulat sa paraang sinabi ko pantigan.
Mayroon itong 17 titik 3 patinig at 14 na katinig
manuel l quezon - hindi ko na isang kastila o ingles ang magiging
wika ng pamahalaan . kailangang magkaroon ng sariling wika ng Noong 1550, nagpalabas si Haring Carlos I (namuno 1516-156) ng
pilipinas , isang wika na nakabatay sa isa sa mga katutubong wika isang kautusan na nagtatakda ng pagtuturo ng pananampalatayang
Katoliko sa wikang Espanyol.
section 8 - dapat ipahayag sa filipino at ingles , at dapat isalin sa mga
pangunahing wikang panrehiyon , arabic at kastila Noong Marso 1634, nagpalabas si Haring Felipe IV (namuno 1621-
1665) ng isang atas na muling nagtatakda ng pagtuturo ng wikang
dr pamela constantino - ang wika ay may malaking papel na Espanyol sa lahat ng katutubo at hindi na lamang sa mga nais matuto
ginagampanan sa pilipinas , sa kaayusan at pag-unlad ng lipunan
Sa panahon ni Haring Carlos II (namuno 1665-1700), nagpalabas siya
vitangcol III 2019 sa "artikulong ano ang saysay ng wikang  ng isang atas na muling nagbibigay-daan sa mga atas-pangwika nina
filipino" - imbes na mga galis sa talata ng makuha dahil sa Carlos I at Felipe IV at nagtakda pa ng parusa sa mga hindi susunod
pagtatagisang tinig, sana ay umusbong ang pagkakaunawa not pusong dito.
makabayan. Wika ang dapat pagbubuuin  tayo, hindi tayo dapat
paghiwalayin Noong Disyembre 1792, naglabas siya naman si Haring Carlos IV
(namuno 1788-1808) ng isang atas na nagtatakda ng pagaggamit sa
wikang filipino wika ng edukasyon - isasama ang filipino bilang Espanyol sa mga kumbento monasteryo
disiplina sa wika kung saan nilalayon nitong pagtuturo ng filipino
upang malinang ang kakayahang komunikatibo , replektibong Ayon sa Artikulo VII ng Konstitusyon ng Biak-na-Bato na inakda ni
mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan ng mga mag- Felix Ferrer at Isabelo Artacho at nilagdaan noong ika-1 ng
aaral Nobyembre, 1897, “Tagalog ang dapat na maging wikang opisyal ng
Republika.”
gonzales ayon sa module ng ang pagpapayabong ng
intelektwalisasyon ng wikang filipino mula sa paningin theoretical , Sa Konstiitusyon ng Malolos na inakda nina Felipe Calderon at Felipe
storical at sosyolohikal  - ang wika ay umunlad kung ito ay ginagamit Buencamino at nilagdaan noong ika-21 ng Enero, 1899, ibinalik naman
bilang kasangkapan ng kultura at mas lalo pang pinapa pala akong ang Espanyol bilang pansamantalang opisyal na wika sang-ayon sa
ginagamit ito sa pagpapahayag at pagbabago o pag-unlad ng Artikulo 93,
kabihasnan partikular sa mga paksang may kinalaman sa agham at
teknolohiya Nang lagdaan ng mga kinatawang mula sa Espanya at Estados Unidos
ang Kasunduan sa Paris noong ika-10 ng Disyembre, 1898 na
constantino 2015 ayon sa aklat ni san juan et al 2019 - ang nagkabisa noong ika-11 ng Abril 1899, nailipat ang pamamahala ng
kahalagahan ng intelektwalisasyon ay ang paggamit ng filipino sa iba't Pilipinas mula Espanya tungo sa noon ay umuusbong pa lamang na
ibang larangan tungo sa pagpapaunlad hindi lamang ng wikang filipino superpower ng daigdig-ang Estados Unidos.
kung di ng kaisipang filipino
ipinatupad ang Batas Blg. 74 noong ika-21 ng Enero, 1901na nagtatag
sa Department of Public Instruction (ang kasalukuyang Kagawaran ng
Edukasyon o DepEd) na mangangasiwa sa libreng pampublikong Ang mga sumusunod naman ay mga argumentong pabor sa katutubong
edukasyon sa bansa. wika sa Pilipinas (Isidro, 1949 na sinipi nina Constantino, 2002):
1. Pagsasayang lamang ng pera at panahon ang pag-aaral ng
ulat ni Kap. Albert Todd, pansamantalang tagapamuno ng pagtuturong Ingles dahil hanggang mababang paaralan lamang ang tinatapos
publiko sa ilalim ng pamahalaang military, na nagmungkahi ng mga ng mga estudyante; 80% sa kanila ang tumitigil na sa pag-aaral
sumusunod: bago sumapit ang baitang 5 kaya dapat ibuhos na ang lahat ng
1. Dapat itaguyod sa lalong madaling panahon ang dapat matutuhan sa katutubong wika sa sandaling panahong nasa
komprehensibong Sistema ng makabagong paaralan na magtuturo paaralan ang mga estudyante kaysa gugulin pa sa Ingles.
ng panimulang Ingles, at gawing sapilitan ang pagpasok dito kung 2. Walang laman ang Ingles bilang wikang panturo dahil banyaga
kinakailangan. ang konspeto kaya upang maituro ito, kailangan pang ituro muna
2. Dapat magtayo ng mga paaralang pang-industriya na magtuturo ang wika (Ingles); kung sa katutubong wika na magtuturo, nasa
ng mga kasanayan sa paggawa kapag may sapat nang kaalaman sa kamalayan na agad ng bata ang konsepto at mabilis ang
Ingles ang mga katutubo pagkatuto.
3. Dapat gamiting wikang panturo ang Ingles sa mga paaralang 3. Kung kailangan talaga ng iisang wikang gagamitin sa buong
nasa ilalim ng pamamahala ng mga Amerikano at gagamitin bansa na binubuo ng iba’t ibang pulo na may iba’t ibang pangkat
lamang sa panahon ng transisyon ang mga wikang katutubo o ang at iba’t ibang wika, mas madaling linangin ang Tagalog kaysa
Espanyol. Ingles; 1% lang ng mga Pilipino ang gumagamit ng Ingles sa
4. Dapat magpadala sa Pilipinas ng sapat na guro sa Ingles na kanilang mga tahanan.
bihasa sa pagtuturo sa elementarya upng pangunahan ang 4. Hindi natutulungan ng Ingles ang mga estudyanteng Pilipino na
pagtuturo kahit muna sa malalaking bayan. matutuhang harapin ang pang-araw-araw  na realidad na kanilang
5. Dapat magtayo ng isang paaralang normal na huhubog ng mga nararanasan; ang Ingles ay mapakikinabangan sa hinaharap
Pilipino na magiging guro ng Ingles. lamang kung tutuloy ang mga estudyante sa unibersidad o
mangingibang-bansa.
nagpatupad si Newton W. Gilbert, pansamantalang gobernador          
heneral  ng  Pilipinas noong 1913, ng isang kautusang  tagapagpaganap Habang binubuo pa lamang ang Saligang Batas ng 1935, ang mga
na nagbigay-diin sa halaga ng Ingles sa pamahalaan. Ayon sa kanyang sumusunod ang naging mga panukala ukol sa probisyong pangwika
kautusan: ayon kina Catacataca at Espiritu (2005):
1. Ang mga katitikan ng mga pulong ng mga sangguniang 1. Ingles ang dapat na maging wikang opisyal.
pambayan at panlalawigan ay dapat nakasulat sa Ingles. 2. Tagalog ang dapat na maging wikang opisyal.
2. Ang lahat  ng opisyal na korespondensya sa mga naglilingkod  3. Ingles at Espanyol ang dapat na maging pambansang wika.
man sa pamahalaan o sa mga pribadong indibidwal ay dapat 4. Tagalog ang dapat maging pambansang wika.
nakasulat sa Ingles. 5. Dapat itatag ang isang Akademya ng Wikang Pambansa na
3. Uunahing itaas ang ranggo ng mga taong may sapat na may mandatong pangunahan ang pag-aaral at pagrerekomenda ng
kasanayan sa Ingles, parehong sa pasalita at pasulat na isang pambansang wika
komunikasyon. 6. Dapat magmula ang pambansang wika sa mga umiiral na
katutubong wika sa Pilipinas na pipiliin sa pamamagitan ng
Batas Tydings-McDuffie (ipinasa ng Kongreso ng Estados Unidos at referendum.
pinagtibay noong ika-24 ng Marso, 1934.) An Act to Provide for the 7. Dapat bumuo ng isang pambansang wika na nakabatay sa
Complete Independence of the Philippine Islands, to Provide for the Tagalog.
Adoption of a Constitution and a Form of Government for the
Philippine Islands, and for Other Purposes,” pagsapit ng ika-1 ng Abril 1940, ipinalabas naman ni Pangulong
Quezon ang  Kautusang  Tagapagpaganap Blg. 263, s. 1940 na
Ang Saligang Batas na pinabuo ng Batas Tydings-McDuffie ay ipinasa pinamagatang “Authorizing the Printing of the Dictionary and
ng Pambansang Asamblea noong ika-8 ng Pebrero, 1935 at pinagtibay Grammar of the National Language, and Fixing the Day from Which
naman ng mamamayang Pilipino sa pamamagitan ng isang plebisito Said Language Shall Be Used and Taught in the Public and Private
noong ika-14 ng Mayo, 1935. Schools of the Philippines.”

Ayon sa Seksyon 2(a)(8) ng Batas Tydings-McDuffie, “Provision shall Isinilang ang bagong Republika ng Pilipinas na tumapos sa 48 taong
be made for the establishment and maintenance of an adequate system (1898-1946) pamamahala ng Estados Unidos. 
of public schools, primarily conducted in the English language.”
Proklamasyon Blg. 12, s. 1954 – ipinalabas ni Pangulong Magsaysay
Ayon kay Isidro (1949) na sinipi nina Constantino, et al. (2002), ang noong ika-26 ng Marso, 1946 na nag-aatas ng pagdiriwang ng Linggo
mga sumusunod ay mga argumentong pabor sa paggamit ng Ingles: ng Wikang Pambansa mula ika-29 ng Marso hanggang ika-4 ng Abril
1. Mahihirapan ang mga estudyante kapag  ibinatay sa katutubong taon-taon bilang paggunita sa kaarawan ni Francisco Balagtas (ika-2 ng
wika ang pagtuturo dahil iba-iba ang wikang gagamitin sa bawat Abril, 1788), may-akda ng Florante at Laura, komedyang Orosman at
lalawigan – magiging isang suliranin kapag lumipat na sa Zafira, sayneteng La India Elegante y el Negrito Amante, at iba pa at
paaralang nasa ibang lalawigan ang isang estudyante. kinikilalang “Prinsipe ng mga Makatang Tagalog.”  
2. Magbubunsod ng rehinalismo sa halip na nasyonalismo ang
pagtuturo batay sa mga katutubong wika at magdudulot din ng Proklamasyon Blg. 186, s. 1955 – ipinalabas ni Pangulong Magsaysay
sentimentalismo ang paggigiit sa mga pangkat sa bansa na noong ika-23 ng Setyembre, 1955 na sumususog sa naunang
pangibabawan sila ng wika ng ibang pangkat. proklamasyon. Inilipat ang petsa ng Linggo ng Wikang Pambansa sa
3. Magtutulak ng code-switching sa mga estudyante ang sabay na ika-13 hanggang ika-19 ng Agosto bilang paggunita sa kapanganakan
pagtuturo nga dalawang wika (unang wika at Ingles) na hindi ni Pang. Manuel L. Quezon na kinikilalang “Ama ng Pambansang
kaaya-ayang pakinggan. Wika.”
4. Malaki na ang naipamuhunan ng pamahalaan sa pagtuturo ng
Ingles na umaabot na sa 500 milyong piso. Kautusang Tagapagpaganap Blg. 60, s. 1963 – ipinatupad ni
5. Itinuturing na Ingles ang susi sa pagkakamit ng pambansang Pangulong Diosdado Macapagal noong ika-19 ng Disyembre, 1963 na
pagkakaisa na maaaring hindi matamo kung bibigyang-diin ang nagtatakda ng pag-awit ng pambansang awit ng Pilipinas sa Pilipino sa
iba’t ibang  wika. alinmang pagkakataon sa loob at labas ng bansa. Ito ay sa dahilang
6. Makatutulong ang pagkatuto ng Ingles kung nais ng Pilipinas lubha umanong kapansin-pansin at hindi naaayon sa diwa ng
na lumahok  sa globalisasyon dahil ito ang gamit sa pagkabansa ang pag-awit ng pambansang awit sa wikang banyaga.
pandaigdigang  kalakalan.
7. Mayaman ang Ingles sa mga katawagang pang-agham at Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96, s. 1967 – ipinatupad ni
pansining na magpapaunlad sa kalinangan ng Pilipinas. Pangulong Ferdinand E. Marcos noong ika-29 ng Oktubre, 1967 na
nagtatakda ng pagpapangalan sa Pilipino ng lahat ng edipisyo, gusali, at
ahensya ng pamahalaan.

Memorandum Sirkular Blg. 172, s. 1968 – ipinalabas ni Kalihim


8. Hindi dapat kainipan kung matagal makita ang bunga ng Tagapagpaganap Rafael M. Salas noong ika-27 ng Marso, 1968 na nag-
pagkatuto sa Ingles ayon sa mga pag-aaral dahil ang Estados aatas ng mahigpit na pagsunod sa Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96.
Unidos man ay natagalan din sa pagtatamo ng bunga sa pag-aaral Iniaatas din nito ang pagbigkas sa Pilipino ng panunumpa sa tungkulin
ng Ingles. ng lahat ng opisyal ng pamahalaan at ang paglalagay ng salin sa
Pilipino ng mga katawagang Ingles na nasa opisyal na letterhead ng
mga kagawaran, tanggapan, at ahensya ng pamahalaan. Inilakip sa Kautusang Pangkagawaran Blg. 22, s. 1987 ng DECS – ipinalabas ni
memorandum ang tamang salin ng mga panunumpa sa tungkulin at Kalihim Lourdes R. Quisumbing ng DECS noong ika-12 ng Marso,
pangalan ng mga tanggapan at ahensya na inihanda ng SWP. 1987 na nagtatakda ng paggamit ng salitang “Filipino” kailanman
tutukuyin ang pambansang wika ng Pilipinas. Ito ay pagsunod sa
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 187, s. 1969 – ipinalabas ni isinasaad sa Artikulo XV Seksyon 6-7 ng Saligang Batas ng 1987 na
Pangulong Marcos noong ika-6 ng Agosto, 1960 na nag-aatas sa lahat ang pambansang wika ng Pilipinas ay Filipino at dapat magsagawa ang
ng kagawaran, kawanihan, tanggapan, at iba pang sangay ng pamahalaan ng mga hakbang upang ilunsad at panatilihin ang paggamit
pamahalaan na gamitin ang wikang Pilipino hangga’t maaari sa Linggo ng Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang
ng Wikang Pambansa at sa lahat ng opisyal na komunikasyon at wikang panturo sa sistemang pang-edukasyon.
transaksyon ng pamahalaan.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 81, s. 1987 ng DECS – ipinalabas ni
Memorandum Sirkular Blg. 277, s. 1969 – ipinalabas ni Kalihim Kalihim Quisumbing na nagpapakilala sa “Alpabeto at Patnubay sa
Tagapagpaganap Ernesto M. Maceda noong ika-7 ng Agosto, 1969 na Ispeling ng Wikang Filipino” na binuo ng LWP. Ayon sa dokumento,
nagpapahintulot sa SWP na ipagpatuloy ang pagsasagawa ng mga ang alpabetong Filipino ay binubuo ng 28 titik na ganito ang ayos: A,
seminar tungkol sa Pilipino sa mga lalawigan at lungsod sa bansa, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y,
maging sa iba’t ibang tanggapan at ahensya ng pamahalaan, upang Z. May dagdag itong 8 hiram na titik sa mga dayuhang wika kompara
paigtingin ang kamalayang maka-Pilipino ng mamamayan. sa “Balarila ng Wikang Pambansa” ni Lope K. Santos na mayroon
Magpapatuloy ito hanggang masaklaw na ng kampanya ang buong lamang 20. 
bansa.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 81, s. 1987 ng DECS – Pa-Ingles
Memorandum Sirkular Blg. 384, s. 1970 – ipinalabas ni Kalihim ang pagbigkas sa mga titik ng bagong alpabeto, maliban sa Ñ na
Tagapagpaganap Alejandro Melchor noong ika-17 ng Agosto, 1970 na bigkas-Espanyo. Nilalaman din ng dokumento ang mga tuntuning
nag-aatas sa lahat ng kagawaran, kawanihan, tanggapan, iba pang kaugnay ng pabigkas na pagbaybay, pasulat na pagbaybay,
sangay ng pamahalaan, at korporasyong pagmamay-ari o pagtutumbas sa mga hiram na salita, mga salitang may magkasunod na
pinangangasiwaan ng pamahalaan na magtalaga ng kaukulang patinig, pagpapantig, paggamit ng gitling, paggamit ng kudlit, at
kawaning mangangasiwa ng lahat ng komunikasyon at transaksyon sa paggamit ng tuldik.
wikang Pilipino. Ito ay bilang pagpapaigting ng Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 187, s. 1969. Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335, s. 1988 – ipinalabas ni
Pangulong Corazon Aquino noong ika-25 ng Agosto, 1988 na nag-atas
Memorandum Sirkular Blg. 386, s. 1970 – ipinalabas ni sa lahat ng kagawaran, kawanihan, tanggapan, ahensya at iba pang
Pansamantalang Kalihim Tagapagaganap Ponciano G. A. Mathay sangay ng ehekutibo na magsagawa ng mga hakbang sa paggamit ng
noong ika-2 ng Hulyo, 1970 na nag-aatas sa lahat ng pinuno ng wikang Filipino sa mga opisyal na transaksyon, komunikasyon, at
kagawaran, kawanihan, tanggapan, at iba pang sangay ng pamahalaang korespondensya upang  lalo umanong maintindihan at mapahalagahan
pambansa at local, sampu ng mga korporasyong pag-aari o kontrolado ng mga Pilipino ang mga programa, proyekto, at gawain ng pamahalaan
ng pamahalaan na magdaos ng palatuntunan sa Pilipino kahit 30 minuto para sa pambansang pagkakaisa at kapayapaan. Partikular na itinatakda
lamang sa alinmang araw sa Linggo ng Wikang Pambansa. Ang paksa ang mga sumusunod: (1) magsagawa ng  mga hakbang na lilinang sa
ng pagdiriwang ay “Magkaisa sa Pagbabago” bilang pagkilala sa paggamit ng Filipino sa lahat ng opisyal na komunikasyon,
pambansang wika na susi sa pagkamit ng tunay na diwang Makabayan. transaksyon, korespondensya sa mga tanggapan, pambansa man o
local; 
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 304, s. 1971 – ipinalabas ni
Pangulong Marcos noong ika-16 ng Marso, 1971 na bumabago sa Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335, s. 1988 – (2) magtalaga ng isa
komposisyon ng SWP. Upang matulungan ang SWP na lalong o higit pang kawani sa bawat tanggapan na mamamahala sa lahat ng
mapaunlad at mapalaganap ang pambansang wika, gayundin komunikasyon at korespondensyang nakasulat sa Filipino; (3) magsalin
maisangkot ang lahat ng pangkat-lingguwistiko sa Pilipinas, sa Filipino ng lahat ng pangalan ng mga tanggapan, gusali,
minabuting baguhin ang komposisyon nito na kinabibilangan na ng katungkulan, at paskil sa lahat ng opisina, dibisyon at iba pang sangay,
mga kinatawan mula sa wikang Bicol, Cebuano, mga wika ng mga at kung nanaisin, maaari ding maglagay ng katumbas sa Ingles na nasa
pamayanang cultural (cultural community), Hiligaynon, Ilokano, maliliit na titik; (4) maisa-Filipino ang panunumpa sa tungkulin ng mga
Pampango, Pangasinan, Samar-Leyte, at Tagalog. Idinagdag din ang opisyal at kawani ng pamahalaan; at (5) maging bahagi ng pagsasanay
mga sumusunod na tungkulin: (1) magpatupad ng mga kinakailangang sa mga kawani sa bawat tanggapan ang kasanayan sa Filipino.
tuntunin at regulasyong magpapalawak at magpapalakas sa
pambansang wika, sang-ayon sa mga dati nang umiiral na pamantayan Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335, s. 1988 – Upang
at sa mga bagong kalakaran sa agham-lingguwistiko;  maisakatuparan ang mga ito, inaatasan din ang LWP na bumuo at
magpatupad ng mgaprograma at proyektong kinabibilangan ng mga
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 304, s. 1971 – (2) i-update ang sumusunod: (1) kampanya upang palaganapin ang impormasyon na ang
balarila ng pambansang wika; (3) bumalangkas ng mga diksyunaryo, Filipino ay mahalaga at kailangan sa pagtatamo ng pambansang
tesawro, ensiklopedya, o anumang kagamitang lingguwistiko, sunod sa pagkakaisa at kapayapaan; (2) pagsasalin sa Filipino ng mga terminong
mga bagong kalakaran sa leksikograpiya, pilolohiya, at paggawa ng pampamahalaan na gagamitin ng iba’t ibang tanggapan; (3) pagsasanay
ensiklopedya; (4) bumalangkas at magpatupad ng mga polisiyang sa lahat ng opisyal at kawani ng pamahalaan sa paggamit ng Filipino; 
pangwika na mag-aambag sa kaunlarang edukasyonal, cultural, sosyal,
at ekonomiko ng bansa; (5) pag-aralan at pagpasyahan ang mga isyu Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335, s. 1988 – (4) pagmomonitor sa
tungkol sa pambansang wika;  implementasyon ng kautusang ito at pagsusumite ng ulat sa Tanggapan
           ng Pangulo ; at (5) pagsasagawa ng iba pang estratehiya upang
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 304, s. 1971 – (6) bumalangkas ng maisakatuparan ang mga layunin ng kautusan. Pinahihintulutan din ang
mga polisiya sa malawakang paglilimbag ng mga aklat, polyeto, at mga LWP na makipag-ugnayan at humingi ng suporta sa lahat ng
katulad na babasahin tungkol sa pambansang wika, kapwa orihinal at kagawaran, kawanihan, tanggapan, ahensya, at iba pang sangay ng
gawaing-salin; at (7) isakatuparan ang iba pang tungkulin na kalapit ng ehekutibo, pambansa man o lokal, sa pagsasakatuparan ng kautusan.
mga nauna. Ang bagong SWP ay binuo nina Dr. Ponciano B. P. Pineda Hinahalilihan ng kautusan ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 187, s.
(Tagalog) bilang tagapangulo; Dr. Lino Q. Arquiza (Cebuano), Dr. 1969.
Nelia G. Casambre (Hiligaynon), Dr. Lorenzo Ga. Cesar (Samar-
Leyte), Dr. Ernesto Constantino (Ilocano), Dr. Clodualdo H. Loocadio Batas Republika Blg. 7104 – ipinasa ng Kongreso at ipinatupad noong
(Bikol), Dr. Juan Manuel (Pangasinan), Dr. Alejandro Q. Perez ika-14 ng Agosto, 1991 na lumilikha sa Komisyon sa Wikang Filipino
(Pampango), Dr. Mauyag M. Tamano (Tausug; mga wika ng mga (KWF). Ayon sa batas, ang KWF ay dapat buuin ng mga kinatawan
pamayanang kultural) bilang mga kasapi; at Dr. Fe Aldave-Yap bilang mula sa iba’t ibang pangkat-etnolinggwistiko sa bansa at mula sa iba’t
kalihim tagapagpaganap. ibang disiplinang may pangunahing mandating magsagawa, mag-
           ugnay, at magsulong ng mga pananaliksik para sa pagpapayabong,
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 117, s. 1987 – ipinalabas ni pagpapalaganap, at pangangalaga ng Filipino at ng iba pang wika sa
Pangulong Corazon Aquino noong ika-30 ng Enero, 1987 na nag-aatas Pilipinas.
ng reorganisasyon ng Kagawaran ng Edukasyon, Kultura, at Isports
(DECS, Department of Education, Culture, and Sports). Ayon sa Batas Republika Blg. 7104 – Nasa ilalim ito ng Tanggapan ng
Seksyon 17 nito, ang SWP ay kikilalanin bilang Linangan ng mga Pangulo ng Pilipinas at bubuuin ng isang Tagapangulo, dalawang full-
Wika sa Pilipinas (LWP) o Institute of Philippine Languages sa ilalim time na komisyoner at walong part-time na komisyoner. Dapat
ng kagawaran. katawanin ng nasabing mga komisyoner ang mga sususunod na wika:
Tagalog, Cebuano, Ilokano, Hiligaynon, mga pangunahing wika ng
Muslim Mindanao, mga pangunahing wika ng mga pamayanang wika. Ayon sa kautusan, ang Ortograpiyang Pambansa ay isang
kultural sa  Hilagang Pilipinas, mga pangunahing wika ng mga paglingon sa kasaysayan ng ortograpiyang Filipino, pagpapanatili ng
pamayanang kultural sa Timog Pilipinas, at iba pang wika sa Pilipinas mainam na gabay sa ortograpiya, at pagsasaalang-alang sa katutubong
o mga wika ng mga rehiyon na mapagpapasyahan ng Komisyon. wika sa Pilipinas sa pamamagitan ng pagdaragdag ng tunog ng schwa
mula sa Ibaloy, Pangasinan, Mëranaw at iba pa na kakatawanin ng titik
Batas Republika Blg. 7104 – Ang mga sumusunod naman ang mga Ё at ang aspirasyon mula sa Mëranaw. 
tungkulin ng KWF na nauukol sa wika: (1) bumuo ng mga polisiya,
plano, at programang titiyak ng higit na paglago, pagyaman, Kautusang Pangkagawarang Blg. 34, s. 2013 ng DepEd –Layunin
paglaganap, at pag-iingat ng Filipino at ng iba pang wika sa Pilipinas; din ng bagong ortograpiya na mailahok ang mahahalagang kaakuhan ng
(2) magsagawa o mangomisyon ng mga saliksik at iba pang pag-aaral mga katutubong wika tungo sa estandardisadong ortograpiyang Filipino
na magsusulong ng ebolusyon, pag-unlad, pagyaman, at na maaaring gamitin sa lahat ng wika sa Pilipinas. Magiging mainam na
estandardisasyon ng Filipino at iba pang wika sa Pilipinas, kasama na ambag ito sa pagbuo ng mga kagamitang panturo ng mga guro at
ang pagtitipon ng mga akdang posibleng maisama sa isang pagpapahusay ng mga akda, dokumento, komunikasyon, at iba pa ng
diksyonaryong multilingguwal ng mga salita, pahayag, idyoma, pamahalaan, ng media, at ng mga palimbagan.
kasabihan, at iba pang bukambibig; 
Resolusyon Blg. 13-19, s. 2013 ng KWF – ipinasa ni Tagapangulo
Batas Republika Blg. 7104 – (3) magpanukala ng mga gabay at Virgilio S. Almario noong ika-12 ng Abril, 2013 na nagpapasya ng
pamantayang pangwikang magagamit sa lahat ng opisyal na pagbabalik ng opisyal na pangalan ng bansa mula “Pilipinas” tungong
komunikasyon, publikasyon, batayang aklat, at iba pang babasahin at “Filipinas” at pagpapatigil sa paggamit ng una upang mapalaganap ang
materyales panturo; (4) hikayatin at isulong, sa pamamagitan ng isang opisyal at modernisadong katawagan ng bansa na kumikilala sa
sistema ng paggagantimpala, pagpopondo, o pagpaparangal, ang kasaysayan at pag-unlad ng pagkabansa nito.
pagsulat at publikasyon sa Filipino o sa iba pang wika ng mga orihinal
na akda, kasama na ang batayang aklat sa iba’t ibang disiplina;  Resolusyon Blg. 13-19, s. 2013 ng KWF – Ipinasya rin ng ang unti-
unting pagbabago sa baybay ng mga selyo, letterhead, notepad, at iba
Batas Republika Blg. 7104 – (5) magsagawa at puspusang suportahan pang kasangkapang may tatak na “Pilipinas” tungo sa “Filipinas.”
ang pagsasalin sa Filipino at sa iba pang wika sa Pilipinas ng Ipinasya ring himuking baguhin ang opisyal na pangalan ng mga
mahahalagang akdang pangkasaysayan at tradisyong kultural ng mga institusyon at kapisanang may “Pilipinas” ngunit hindi sapilitan lalo na
pangkat-etnolingguwistiko, mga batas, mga resolusyon at iba pang sa mga entidad na naitatag sa panahong wala pang “F” sa alpabetong
pagpapatibay ng Kongreso, mga dokumentong ipinalabas ng ehekutibo, Filipino, habang ipinatutupad ang pagpapagamit ng “Filipinas” sa lahat
mga polisiya at iba pang opisyal na dokumento ng pamahalaan, mga ng itatatag na organisasyon pagkatapos pagtibayin at palaganapin ang
batayang aklat at iba pang sangguniang aklat sa iba’t ibang disiplina, at mungkahi ng resolusyon.
iba pang akdang nasa dayuhang wika na sa palagay ng Komisyon ay
kinakailangan sa edukasyon at iba pang katulad na layunin; at (6) Resolusyon Blg. 13-19, s. 2013 ng KWF – Ayon kay Almario, sa
magsagawa ng mga publikong pagdinig, kumperensya, seminar, at iba isang panayam sa pahayagan (Philippine Star, 11 Hulyo 2013), hindi
pang pangkatang talakayan, sa antas na pambansa, rehiyonal, at local umano labag sa batas ang resolusyon at hindi na rin nangangailangan
na makatutulong sa pagtukoy at paglutas ng mga suliranin at isyung ng bagong lehislasyon mula sa Kongreso dahil wala namang batas na
may kinalaman sa pagpapaunlad, pagpapalaganap, at pag-iingat ng nagsasabing “Pilipinas” ang pangalan ng bansa. “Filipinas” umano ang
Filipino at iba pang wika sa Pilipinas. pangalan ng nasyon hanggang sa katapusan ng ika-19 na siglo, gaya ng
paggamit dito ni Jose Rizal sa kaniyang mga akda at ni Andres
Proklamasyon Blg. 10, s. 1997 – ipinalabas ni Pangulong Fidel V. Bonifacio sa kaniyang tulang “Katapusang Hibik ng Filipina.”
Ramos noong ika-15 ng Hulyo, 1997 na nagpapahayag ng taunang Napalitan lamang ng P ang F nang gawin ni Lope K. Santos ang
pagdiriwang ng Buwan ng Pambansang Wika tuwing Agosto. Ito ay “Balarila ng Wikang Pambansa” noong 1940 na nag paglalathala ay
pagpupugay pa rin sa kinikilalang “Ama ng Wikang Pambansa” na si pinahintulutan ni Pangulong Quezon sa pamamagitan ng Kautusang
Manuel L. Quezon na isinilang noong ika-19 ng Agosto, 1878. Tagapagpaganap Blg. 134. Sa balarila ni Santos, 20 lamang ang titik at
Pagpapahalaga rin ito sa pambansang wika at pagkilala sa mahalagang wala ang C, F, J, Ñ, Q, V, X, at Z.
papel nito sa Himagsikan ng 1896 tungo sa kasarinlan.
Resolusyon Blg. 13-19, s. 2013 ng KWF – Naging kontrobersyal ang
Kautusang Pangkagawaran Blg. 45, s. 2001 ng DECS – ipinalabas ni Resolusyon Blg. 13-19, s. 2013 at bagaman hindi naman ito binawi ng
Pangalawang Kalihim Isagani R. Cruz na nagpapakilala sa 2001 KWF, hindi rin naman ito laganap na sinunod sa bansa maging ng
Revisyon ng Alfabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino at mismong pamahalaan.
nagtatakda ng pagamit dito bilang gabay sa pagtuturo, pagsulat ng
batayang aklat, korespondensya opisyal, at iba pang gawain ng
kagawaran. Inihanda ng KWF ang dokumento bilang tugon sa mabilis
na pagbabago, pag-unlad, at paglaganap ng pambansang wika. 

Kautusang Pangkagawaran Blg. 45, s. 2001 ng DECS –Ayon sa


praymer ng 2001 Revisyon, kinikilala nito na ang 1987 Patnubay sa
Ispeling ay napakahigpit upang tumugon sa pangangailangan ng mga
Pilipinong may kakayahan kapwa sa katutubo at banyagang wika na
nagresulta sa papalit-palit na gamit ng mga wikang ito. Upang
matugunan ito, pinaluwag ng bagong tuntunin ang paggamit ng walong
hiram na titik (C, F, J, Ñ, Q, V, X, Z) at ipinagamit na rin ang mga ito
sa pagbaybay ng lahat ng hiram na salita, anuman ang varayti (mga
karaniwang salita). Halimbawa, kahit karaniwang salita lang ang
soldier sa Ingles, papayagan na ring magamit ang /j/ sa pagtutumbas
nito sa Filipino, kaya magiging soljer.

Kautusang Pangkagawaran Blg. 42, s. 2006 ng DepEd – ipinalabas


ni Kalihim Jesli A. Lapus noong ika-9 ng Oktubre, 2006 na
nagpapabatid ng ginagawang pagrerebyu ng KWF sa 2001 Revisyon ng
Alfabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino dahil sa
negatibong feedback dito ng mga guro, estudyante, magulang, at iba
pang tagagamit ng wika. Itinatagubilin din na itigil muna ang
implementasyon nito habang nirerebyu at sumangguni muna sa 1987
Alfabeto at Patnubay sa Ispeling para sa paghahanda o pagsulat ng mga
sangguniang kagamitan sa pagtuturo at sa mga opisyal na
korespondensya.

Kautusang Pangkagawarang Blg. 34, s. 2013 ng DepEd – ipinalabas


ni Kalihim Br. Armin A. Luistro, FSC noong ika-14 ng Agosto, 2013
na nagpapakilala sa Ortograpiyang Pambansa, ang binagong gabay sa
ortograpiya ng wikang Filipino na binuo ng KWF makaraan ang
masusing pag-aaral ng mga nagdaang ortograpiya ng pambansang

You might also like