landscapemagazine for Vietnamese gardeners

THIẾT LẬP CẢNH QUAN

TÁC ĐỘNG CỦA

BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
Xác định sâu và bệnh
ĐỐI VỚI ĐẤT hại cây trồng
Kích thước và tốc độ
phát triển của cây
 Kính chào Quý độc giả thân mến!
Tiếp theo trong chủ đề thiết kế cảnh
quan, chúng tôi sẽ đem đến những nội
dung chi tiết về thế nào là thiết lập cảnh
quan. Thiết kế cảnh quan thường liên
quan đến thành phần nghệ thuật và nghệ
thuật, sự khéo léo và chuyên môn về làm
vườn, đồng thời nhấn mạnh vào sự tham
gia chi tiết của địa điểm từ các giai đoạn ý
tưởng đến xây dựng cuối cùng. Một thiết

Huy
kế cảnh quan được thực hiện tốt không
chỉ làm tăng sự thích thú của một ngôi
nhà, mà còn làm tăng diện tích sử dụng
Nguyễn Quang Huy thực tế của không gian có giá trị.
Biến đổi khí hậu không chỉ gây ra các hiện
tượng thời tiết cực đoan như mưa đá, hạn
hán, lũ lụt... mà nó còn ảnh hưởng nặng
nề đến lĩnh vực nông nghiệp, có thể còn
dẫn đến mất mùa hoàn toàn. Biến đổi khí
hậu đã và đang tác động mạnh mẽ đến
ngành trồng trọt, rõ ràng nhất là làm giảm
diện tích đất canh tác, gây ra tình trạng
hạn hán và sâu bệnh. Trong huyên mục
“Soil Health”, chúng ta hãy cùng tìm hiểu
về những tác động của biến đổi khí hậu
đối với đất. Đồng thời, chúng tôi cũng
đưa tới những phương pháp xác định sâu
và bệnh gây hại phổ biến cho cây trồng.
Đây có thể nói là mối quan tâm lớn của
những người làm vườn hoặc đơn giản là
yêu thích việc trồng cây.
Trân trọng!
CHỊU TRÁCH NHIỆM NỘI DUNG

TỔNG BIÊN TẬP

HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP
Nguyễn Tất Hồng Dương
Bùi Tuấn Anh
Yeo See Guan
Nguyễn Văn Thuấn PHÓ TỔNG BIÊN TẬP
Nguyễn Thị Yến Nguyễn Quang Huy
Nguyễn Kim Thi
Hà Thị Hạnh Vân
BIÊN TẬP & THIẾT KẾ
Nguyễn Anh Tuân
Nguyễn Bảo Đại Phòng Phát triển cộng đồng
Trần Hạnh
Phạm Hoàng Tú
www.lifebalane.vn
Ngô Thùy Dung
www.facebook.com/lifebalance.vn
Nguyễn Văn Thọ
 06 18
- Place to grow - - Soil health -
Thiết lập cảnh quan Tác động của biến đổi khí hậu
với đất

- Plant profile - 34
Kích thước và tốc độ
phát triển của cây
 - Ask Dr.Bug - 50
Xác định sâu và bệnh
hại cây trồng

- Equipment focus - 64
Điều chỉnh máy cắt cỏ
trong 3 bước đơn giản
 PLACE TO GROW

thiết lập
CẢNH QUAN

06 LANDSCAPE
“ Kế hoạch cuối cùng đảm bảo rằng
đơn vị thi công thực hiện tất cả
các công việc cảnh quan trên một
bất động sản và theo thời gian
hình thành nên một kết quả đáng
mong đợi, tạo ra một bố cục hài
hòa và mang lại sự thoải mái
về thể chất và tâm lý.

Quá
trình
phát triển
cảnh quan có thể là
một quá trình lâu dài
ngay cả với một kế hoạch đã
hoàn thành. Tuy nhiên, ta cần
hiểu không cần phải phát triển toàn bộ
tài sản cùng một lúc bởi việc hoàn
thiện cảnh quan trong khoảng thời
gian vài năm có thể khả thi hơn
về mặt kinh tế và mặt cải
thiện thiết kế tổng thể.

LANDSCAPE 07
 PLACE TO GROW
Thời gian thiết lập cảnh quan kéo dài
cho phép ta có nhiều cơ hội hơn để
đánh giá thực vật khi chúng phát triển
và trưởng thành, đồng thời xem xét
tác động và khả năng mong muốn
của các tính năng khung cứng. Thời
gian kéo dài cũng có thể giúp xác
định rõ hơn những phần của cảnh
quan cung cấp các chức năng cần
thiết và những phần cần phải được
lắp đặt trước khi kết hợp với các yếu
tố khác của cảnh quan. Bằng cách
thiết lập các ưu tiên, chúng ta có thể
thực hiện cảnh quan theo từng giai
đoạn (ví dụ: sân trước với sân sau
hoặc khung cứng; sau đó là thảm
thực vật lớn đến nhỏ).
08 LANDSCAPE
Khi bạn ưu tiên các yếu tố để thiết lập
trong cảnh quan, hãy xem xét nhu cầu
của người dùng và các hạn chế về
ngân sách. Cần luôn ghi nhớ ngân
sách vì chi phí lắp đặt các tính năng
cảnh quan khác nhau có thể khác
nhau rất nhiều. Cụ thể, nếu cần bóng
râm cho khu vực sân trong thì cách ít
tốn kém nhất là trồng cây che bóng và
đợi chúng lớn lên trong vài năm còn
nếu không ngại chi phí thì có thể trồng
một cây thông trưởng thành tạo bóng
mát ngay lập tức; nếu thiết kế yêu cầu
một khu vực bãi cỏ thì ta có thể bắt
đầu gieo hạt giống vào mùa thu hoặc
mùa xuân (tùy thuộc vào loại cỏ được
chọn) và đợi một mùa sử dụng.
Việc thiết kế cảnh quan có thể rất đơn giản hoặc cực kỳ phức tạp
do đó chủ nhà nên đánh giá các kỹ năng và vật liệu cần thiết để lắp
đặt và các chi phí liên quan để xác định xem đây có phải là các dự
án tự làm hay không hay liệu việc thuê một chuyên gia sẽ tiêu tốn
nhiều tiền và thời gian hơn. Các cấu trúc cố định hoặc các yếu tố bố
trí lớn, bao gồm hệ thống tưới tiêu, ánh sáng ngoài trời, tường đá,
sàn, hồ bơi và hàng hiên có thể yêu cầu các kỹ năng vượt xa những
kỹ năng của những chủ nhà bình thường. Do đó, khi nhận thấy khối
lượng công việc có vẻ vượt quá khả năng thì hãy gọi cho một nhà
thầu cảnh quan được cấp phép thi công chuyên nghiệp.
LANDSCAPE 09
 PLACE TO GROW

vật liệu
xây dựng
Chúng ta thường nghĩ về cảnh quan và
trồng trọt là đồng nghĩa với nhau nhưng
cảnh quan cũng bao gồm sự kết hợp
của một số tính năng khung cứng quan
trọng, chẳng hạn như tường, sân, ánh
sáng ngoài trời, lối đi và sàn nhà là
những thứ không thể thiếu trong một
thiết kế. Mặc dù hầu hết mọi người
đánh giá sự thành công của việc phát
triển cảnh quan dựa trên việc lựa chọn
và điều kiện của các thảm thực vật
nhưng hầu hết các cảnh quan có thiết
kế tốt đều đảm bảo sự cân bằng giữa
vật liệu xây dựng và thực vật. Với việc
bố trí các bề mặt lát, hàng rào, tường,
cấu trúc trên cao và thiết kế, thi công
vật liệu viền cẩn thận sẽ khiến cảnh
quan trở nên hấp dẫn và giảm thiểu
việc bảo trì định kỳ.

10 LANDSCAPE
Các yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn vật liệu bao
gồm các đặc điểm kiến trúc và cảnh quan hiện có, chi
phí và tính bền vững. Khi chọn vật liệu khung cứng, bạn
hãy xem xét các nguyên tắc thống nhất, nhịp điệu,
điểm nhấn và sự lặp lại. Nếu có thể, bạn hãy bố trí lặp
lại các vật liệu và màu sắc đã được sử dụng trong nhà,
điều này giúp ta đạt được mục tiêu chính của thiết kế
cảnh quan: thiết lập mối quan hệ trực quan giữa ngôi
nhà và khu đất.

Sử dụng vật liệu xây dựng hòa hợp tốt với môi trường tự
nhiên địa phương và liên quan đến ngôi nhà. Ví dụ: sử
dụng ván lợp bằng gỗ trên mái vọng lâu phù hợp với
mái của ngôi nhà trên một khu vực nhiều cây cối hoặc
chọn đá cho các bức tường chắn phản chiếu một ống
khói bằng đá trong khu vực mà đá được tìm thấy tự
nhiên. Vật liệu xây dựng tự nhiên thường kết hợp tốt với
cảnh quan hiệu quả về tài nguyên. Gỗ phong hóa, vết
bẩn tự nhiên, bê tông và tông màu đất trong gạch
thường hòa trộn với các vật liệu xây dựng hiện có và
liên quan đến môi trường tự nhiên.

LANDSCAPE 11
 PLACE TO GROW

Vật liệu cảnh quan có thể góp phần vào tính

bền vững khi chúng ta lựa chọn các vật liệu
đầu vào tái tạo, có tại địa phương và tiêu thụ
năng lượng thấp, do đó, hãy lựa chọn sử dụng
vật liệu tái chế và vật liệu tiết kiệm năng lượng
trong cảnh quan của bạn: gạch đã qua sử
dụng hoặc bê tông vỡ có thể để dùng làm
tường chắn; nhựa tái chế sẽ thích hợp để làm
sàn hoặc hàng rào. Nhưng cũng đồng thời cân
nhắc sự an toàn của việc tái sử dụng các vật
dụng, ví dụ, các hóa chất trong thanh giằng
đường sắt ngâm tẩm creosote hoặc gỗ xẻ đã
qua xử lý bằng arsenate đồng mạ crom (CCA)
có thể ngấm vào đất mà thay vào đó ta có
thể sử dụng gỗ tuyết tùng chưa qua xử lý.

12 LANDSCAPE
Bất kỳ tác động môi trường tiềm ẩn
nào của các vật liệu bao gồm tác
động của việc sử dụng chúng và
tác động của quá trình sản xuất,
đóng gói và tiếp thị chúng đều cần
phải được xem xét kỹ lưỡng. Những
bề mặt không thấm nước, nơi thu
nhiệt và làm tăng dòng chảy của
nước mưa cần hạn chế sử dụng mà
thay vào đó hãy cân nhắc sử dụng
hệ thống lát dễ thấm — chẳng hạn
như sỏi hoặc máy lát có tâm mở để
trồng cỏ cho sân, lối đi và đường lái
xe để cải thiện hệ thống thoát nước
và hạn chế nước chảy tràn.
Ô nhiễm ánh sáng là một vấn đề
quan ngại ở các khu vực thành thị
và ngoại ô và thậm chí ảnh hưởng
đến các loài chim, bướm đêm và
bướm di cư, do đó, việc sử dụng hệ
thống chiếu sáng thân thiện với môi
trường là hết sức cần thiết. Hệ
thống này hấp thu năng lượng từ
ánh sáng mặt trời và năng lượng
mặt trời, và tự động tắt khi không
cần thiết. Hệ thống tưới tiêu thông
minh có thể bao gồm máy đo
lượng mưa để chúng tự động tắt khi
có mưa.
LANDSCAPE 13
 PLACE TO GROW

vật liệu gỗ
Xây dựng công trình bằng gỗ tương đối đơn giản nhưng vẫn đảm
bảo đủ các chức năng, vẻ đẹp của khu vườn ngoài trời. Gỗ thì
nên tìm những loại không bị cong vênh hoặc vụn và có ít khía.
Lựa chọn loại gỗ thích hợp rất quan trọng vì thành phẩm phải
chịu được thời tiết bất lợi và sự tấn công của côn trùng.

14 LANDSCAPE
Gỗ chống mục nát như gỗ đỏ, gỗ cây
bách, hoặc cây tuyết tùng đỏ phương tây
là những lựa chọn tối ưu cho việc xây
dựng cảnh quan. Bên cạnh nhưng loại gỗ
trên thì có nhiều loại gỗ dùng để thiết kế
cho công trình ngoài trời khác nhưng
chúng đều khá đắt. Gỗ được xử lý bằng
áp suất sẽ tiết kiệm hơn và có thể đáp
ứng được yêu cầu cho hầu hết các dự án
sử dụng gỗ. Tất cả gỗ xẻ này đều phải
đáp ứng các tiêu chuẩn nhất định cho
các mục đích sử dụng khác nhau và được
đánh dấu phù hợp.
Mối quan tâm hàng đầu khi sử dụng gỗ đã
qua xử lý bằng áp suất trong các khu
vườn “trên luống cao” (raised – bed) là
arsen trong gỗ được xử lý bằng CCA,
arsen đồng mạ crom. Năm 2004, EPA đã
hạn chế việc sử dụng CCA và từ đó
chúng không còn xuất hiện trên thị trường
nữa. Thay vào đó, ta có thể sử dụng ACQ
- một hóa chất xử lý gỗ thay thế không
chứa asen, crom hoặc bất kỳ hóa chất
nào khác mà EPA coi là độc hại.
Xem lại các hướng dẫn an toàn về việc sử
dụng gỗ đã qua xử lý áp suất có sẵn tại
nơi bạn mua gỗ. Một số khuyến nghị chính
bao gồm:
> Đừng hít thở khi có bụi.
> Sau khi xử lý gỗ, hãy rửa tay trước khi
ăn, uống hoặc sử dụng các sản phẩm
thuốc lá.
> Giặt riêng quần áo trước khi sử dụng.
Không đốt phế liệu của gỗ đã qua xử lý
áp xuất.

LANDSCAPE 15
 PLACE TO GROW
lựa chọn thay thế gỗ
Các sản phẩm thay thế gỗ bền và
ít cần bảo trì đều đến từ nhựa tái
chế và mùn cưa trên thị trường.
Các sản phẩm này không cần
sơn, nhuộm và dễ dàng cắt, lắp
đặt như gỗ thật, việc sử dụng vật
liệu gỗ composite làm từ nhựa tái
chế để làm sàn và tường sàng lọc
rất phổ biến trong cảnh quan hiện
đại nhưng chi phí thi công chúng
thường cao gấp ba lần so với gỗ
đã qua xử lý.
16 LANDSCAPE
Chiều dài gỗ phổ biến là 2,5; 3
và 3,5m. Ngoài ra, hãy nhớ rằng
cấu trúc phải thiết lập với quy
mô ngoài trời. Thay vì trần nhà
cao 2,5m và các bức tường
cách nhau 3,5 - 4,5m, không
gian ngoài trời có thể được xác
định bằng tán cây cao 7,6m
hoặc hàng rào sân sau cách đó.
Bạn cũng chỉ nên mua số lượng
cần thiết gỗ đã qua xử lý vì nó
không thể tái chế được.
gạch
Gạch là một trong những vật
liệu xây dựng dễ sử dụng và
luôn sẵn có. Xây dựng một lối đi
bộ đơn giản, sân thượng hoặc
sân trong có thể là một phương
án tự làm vào cuối tuần. Lát
gạch trên cát (có hoặc không
có vữa) có thể tạo nên một
cảnh quan nhìn rất vừa mắt
trong khi đó bê tông cũng tạo
nên những sân thượng và hàng
hiên tuyệt vời.

LANDSCAPE 17
 SOIL HEALTH

18 LANDSCAPE
 Tác động của
biến đổi khí hậu đối với đất
thích ứng và giảm thiểu

iến đổi khí hậu đã và đang có những

tác động sâu sắc đến hành tinh bởi
hiện tượng nước biển ấm lên, sông
băng và băng tan, thời tiết ngày càng
khắc nghiệt: nhiều sóng nhiệt hơn, cường
độ mưa tăng ở nhiều nơi và tình trạng
khô hạn xảy ra thường xuyên hơn. 5 năm
qua (2015 - 2019) là ấm nhất kể từ khi
việc lưu giữ hồ sơ bắt đầu vào những năm
1880. Các đợt nắng nóng năm 2018 và 2019
ở Bắc Mỹ, Châu Âu, Đông Nam và Đông Á,
cũng như ở Úc kèm theo các trận cháy
rừng lịch sử, được ghi nhận là đặc biệt
nghiêm trọng.
Thực tế chứng minh sự phụ thuộc của nông
nghiệp vào khí hậu. Biến đổi khí hậu có
thể tác động trực tiếp đến an ninh lương
thực thông qua sự ổn định của hệ thống
lương thực.

LANDSCAPE 19
 SOIL HEALTH

Nông nghiệp đóng vai trò quan trọng đối với an ninh
lương thực theo hai cách: tạo ra thực phẩm để mọingười
ăn; cung cấp nguồn sinh kế chính cho 36% tổnglực
lượng lao động trên thế giới. Ở các quốc gia đôngdân
như ở Châu Á và Thái Bình Dương, tỷ lệ này dao động từ
40 - 50% và ở Châu Phi cận Sahara, 67% dân số lao động
vẫn kiếm sống bằng nông nghiệp.

20 LANDSCAPE
Nông nghiệp vừa được coi là nhân
tố góp phần gây ra biến đổi khí hậu,
vừa là nạn nhân của biến đổi khí
hậu. Nông nghiệp là một ngành thải
ra một lượng khí nhà kính đáng kể
nhưng đồng thời cũng là nạn nhân
của biến đổi khí hậu. Báo cáo đánh
giá lần thứ tư của Ủy ban liên chính
phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) đã
chỉ rõ rằng nhiệt độ trung bình toàn
cầu đã tăng 0,74°C trong vòng 100
năm qua và mức tăng dự kiến là
khoảng 1,8 đến 4°C vào năm 2100.

Biến đổi khí hậu và nông nghiệp là

các quá trình liên quan tác động lẫn
nhau và sự nóng lên toàn cầu được
dự báo sẽ có những tác động đáng
kể đến nông nghiệp do ảnh hưởng
thông qua các tác động trực tiếp và
gián tiếp đến cây trồng, đất, vật nuôi
và dịch hại. Ngoài sự suy giảm có thể
xảy ra trong sản xuất lương thực,
chất lượng dinh dưỡng của thực
phẩm cũng có thể bị giảm sút gây ra
mối lo ngại hoặc an ninh dinh dưỡng.
Nhận thấy những báo động có thể
xảy ra của biến đổi khí hậu toàn cầu
đối với chất lượng cuộc sống của
con người nên các chuyên gia đang
nỗ lực thực hiện để phát triển các
chiến lược nhằm giảm thiểu các tác
động tiêu cực. Trước những lo ngại
này, các chuyên gia cũng đã thảo
luận các tác động của biến đổi khí
hậu đối với đất và đề xuất các chiến
lược giảm thiểu và thích ứng.

LANDSCAPE 21
 SOIL HEALTH

Mặt trời

Khí nhà
h
kín
hà
ín
Kh

22 LANDSCAPE
 Các khí như carbon dioxide (CO2), meth-
ane (CH3) và nitrous oxide (N2O) giữ
nhiệt trong khí quyển, dẫn đến Trái đất
nóng lên hay còn được gọi là hiệu ứng
nhà kính. Nồng độ carbon dioxide trong
khí quyển đã tăng từ khoảng 320 phần
triệu (ppm) vào giữa những năm 1960 lên
415 ppm và vẫn đang gia tăng với với
tốc độ khoảng 2 đến 3ppm mỗi năm.

kính

Kh
ín
hà
kín
h

LANDSCAPE 23
 SOIL HEALTH
Quá trình chuyển đổi rừng và đồng cỏ
sang trồng trọt trong lịch sử là nguyên
nhân dẫn đến việc một lượng lớn
carbon (từ quá trình phân hủy chất hữu
cơ trong đất tăng tốc) bị đưa vào khí
quyển dưới dạng CO2. Sự chuyển đổi
nông nghiệp này đứng thứ hai sau việc
đốt nhiên liệu hóa thạch vì nó là nguyên
nhân lớn nhất góp phần làm tăng nồng
độ CO2 trong khí quyển (hãy nhớ rằng,
nhiên liệu hóa thạch có nguồn gốc từ
carbon được lưu trữ trong thực vật cổ
đại). Khi rừng bị đốt và đất bị cày xới để
trồng trọt (tăng cường sử dụng chất hữu
cơ của các sinh vật trong đất) thì khí
CO2 sẽ được thải vào khí quyển.

24 LANDSCAPE
Các loại đất được quản lý theo cách
tích tụ chất hữu cơ có thể trở thành
bể chứa carbon ròng để lưu trữ
carbon và đồng thời có thể tăng
cường sức khỏe của chúng. Tăng
cường chất hữu cơ trong đất không
phải là giải pháp tối ưu để chống
biến đổi khí hậu, nhưng nó có thể
giúp làm chậm sự gia tăng CO2 trong
một thời gian nếu ta thực hiện trên
quy mô lớn trên toàn thế giới. Một số
tổ chức phi chính phủ ở Hoa Kỳ, cùng
với nỗ lực từ cộng đồng quốc tế
đang khuyến khích nông dân tăng
mức chất hữu cơ trong đất dưới hình
thức cô lập carbon. (Các chuyên gia
đã dần đề xuất các kế hoạch “địa kỹ
thuật” với quy mô lớn để đưa CO2 ra
khỏi khí quyển hoặc bắn các hạt vào
khí quyển để phản xạ một số bức xạ
tới từ mặt trời nhằm làm giảm chi phí
và tác dụng phụ. Vì vậy nên việc hạn
chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch
thông qua chuyển sang các nguồn
năng lượng tái tạo và giảm tổng mức
sử dụng năng lượng là cách chắc
chắn duy nhất mà chúng ta biết để
ngăn chặn hoặc đảo ngược biến đổi
khí hậu.
Quản lý hợp lý về mặt sinh thái đối với
đất nông nghiệp bằng cách sử dụng
các phương pháp thúc đẩy sự tích tụ
chất hữu cơ cũng sẽ có một phần
đóng góp trong việc chống lại biến
đổi khí hậu. Bởi quá trình này mang lại
kết quả đôi bên cùng có lợi vì hàm
lượng chất hữu cơ cao hơn cũng làm
tăng khả năng phục hồi của đất
đang phải đối mặt với những cơn
bão dữ dội hơn và thời kỳ khô hạn do
hành tinh ấm lên với các kiểu thời tiết
ngày càng mất ổn định.
LANDSCAPE 25
 SOIL HEALTH
Biến đổi khí hậu là một hiện
tượng toàn cầu xảy ra liên
tục. Trong một thập kỷ qua,
biến đổi khí hậu đã trở thành
một vấn đề khoa học và
chính trị đáng chú ý. Có nhiều
chu kỳ nóng và lạnh rõ rệt
trong lịch sử khí hậu trái đất,
tuy nhiên, các nhà khoa học
đã quan sát tương đối nhanh
những thay đổi này trong
150-200 năm qua trên khắp
thế giới.
26 LANDSCAPE
Đất dường như trở nên quan
trọng hơn đối với xã hội loài
người hơn bao giờ hết bởi
con người cần đất để để đáp
ứng nhu cầu toàn cầu về
thực phẩm và chất xơ cho
dân số ngày càng tăng với
nguồn tài nguyên đất hạn
chế. Biến đổi khí hậu đang đe
dọa an ninh lương thực trên
toàn cầu, các quốc gia như
Ấn Độ là những quốc gia sẽ
dễ bị tổn thương hơn do khí
hậu nhiệt đới và khả năng đối
phó kém.
Các chuyên gia dự báo biến đổi khí hậu có tác động
đáng kể đến nông nghiệp thông qua các tác động trực
tiếp và gián tiếp đến cây trồng, đất, vật nuôi và sâu
bệnh. Những thay đổi này lại ảnh hưởng đến các quá
trình đất khác nhau, đặc biệt là những quá trình liên
quan đến độ phì nhiêu của đất. Các nhà khoa học chủ
yếu dự đoán tác động của biến đổi khí hậu thông qua
sự thay đổi điều kiện độ ẩm của đất và sự gia tăng nhiệt
độ và mức CO2 của đất.
LANDSCAPE 27
 SOIL HEALTH
sự hình thành đất
Sự hình thành đất gồm nhiều yếu tố
bao gồm các yếu tố khí hậu như
nhiệt độ và lượng mưa. Những thông
số này của khí hậu ảnh hưởng trực
tiếp đến sự hình thành đất bằng
cách cung cấp sinh khối và các
điều kiện cho quá trình phong hóa.
Các thông số được nói đến ở đây
chính là tổng nhiệt độ hoạt động và
tỷ lệ lượng mưa - bốc hơi, chúng xác
định các giá trị tiêu thụ năng lượng
để hình thành đất và cân bằng
nước trong đất, cơ chế tương tác
hữu cơ - khoáng, chuyển hóa các
chất hữu cơ và khoáng và dòng
chảy của dung dịch đất.
28 LANDSCAPE
Khí hậu ấm dần lên ổn định dẫn
đến những thay đổi không thể đảo
ngược trong hỗn hợp khoáng chất
của đất. Sự thay đổi của các yếu
tố bên ngoài của quá trình hình
thành đất (nhiệt độ và lượng mưa)
sẽ dẫn đến sự biến đổi của các
yếu tố bên trong (năng lượng, thủy
văn, sinh học). Biến đổi khí hậu sẽ
làm tăng năng lượng phá hủy các
khoáng chất trong đất, dẫn đến
đơn giản hóa nền khoáng do tích
tụ các khoáng chất chịu được thời
tiết. Nó sẽ làm mất chức năng duy
trì độ phì nhiêu của đất và phụ
thuộc nhiều hơn vào phân khoáng.
LANDSCAPE 29
 SOIL HEALTH
sự phát triển của đất
Sự phát triển của đất được kiểm soát
bởi ba yếu tố chính: khí hậu, vật liệu
gốc và kiểu thảm thực vật. Tác động
của biến đổi khí hậu đối với sự phát
triển của đất chủ yếu thông qua sự
thay đổi điều kiện độ ẩm của đất và
sự gia tăng nhiệt độ trong đất và
nồng độ CO2. Biến đổi khí hậu sẽ ảnh
hưởng đến độ ẩm của đất bởi các
tác động trực tiếp của khí hậu (lượng
mưa, ảnh hưởng của nhiệt độ lên sự
bốc hơi), những thay đổi do khí hậu
gây ra đối với thảm thực vật, tốc độ
phát triển của thực vật, tốc độ hút
nước của thực vật và ảnh hưởng của
nồng độ CO2 tăng cường đến sự
thoát hơi nước của thực vật.
Những thay đổi về lưu lượng nước
trong đất cũng có thể quay trở lại
chính khí hậu và thậm chí có thể góp
phần gây ra tình trạng khô hạn bằng
cách giảm độ ẩm sẵn có, thay đổi
các mô hình tuần hoàn và tăng nhiệt
độ không khí. Trong số các yếu tố
khác nhau chi phối quá trình phát
triển của đất, khí hậu đóng một vai trò
quan trọng trong quá trình phong hóa
đá và khoáng sản.
30 LANDSCAPE
Các biến số của biến đổi khí hậu,
đặc biệt là nhiệt độ và lượng mưa
quy định các giai đoạn phong hóa
khác nhau của đá và khoáng chất
(vật liệu mẹ) dẫn đến những thay
đổi hóa học và khoáng vật học
trong đá hình thành đất. Nước rất
cần thiết cho quá trình phong hóa
hóa học diễn ra và do đó, lượng
mưa tăng lên sẽ đẩy nhanh quá
trình phong hóa. Các loại khoáng
vật nguyên sinh giống nhau làm
phát sinh các khoáng vật thứ sinh
khác nhau khi điều kiện phong hoá
khác nhau. Do đó, các loại đá
tương tự trải qua quá trình phong
hóa trong các điều kiện khí hậu
khác nhau có thể làm phát sinh các
cấu trúc đất khác nhau.
LANDSCAPE 31
 SOIL HEALTH

Độ phì nhiêu và năng suất của đất

Các tác nhân gây ra biến đổi khí hậu

như độ ẩm, nhiệt độ và CO2 sẽ có
những tác động đến các quá trình và
đặc tính liên quan đến độ phì nhiêu
và năng suất của đất. Tuy nhiên, ta
không thể xem xét những tác động
này một cách riêng biệt bởi giữa các
yếu tố luôn có mối quan hệ mật thiết
với nhau, hơn nữa, những tác động
cũng sẽ rất cụ thể theo vùng, tùy
thuộc vào mức độ của biến đổi khí
hậu, tính chất của đất và điều kiện khí
hậu. Ấn Độ được thiên nhiên ban tặng
9 trong số 12 trật tự đất tồn tại trên thế
giới và 15 vùng khí hậu nông nghiệp,
với các mùa, cây trồng và hệ thống
canh tác đa dạng. Vì biến đổi khí hậu
là một thực tế nên nó sẽ có những tác
động trực tiếp và gián tiếp đến các
quá trình phát triển đất và các đặc
tính liên quan đến sản xuất cây trồng,
ảnh hưởng đến sinh kế của hàng triệu
người dân trong cả nước. Trong số tạp
chí sau chúng ta sẽ thảo luận thêm về
tác động của các yếu tố biến đổi khí
hậu, cụ thể là nhiệt độ, CO2 và lượng
mưa lên các đặc tính đất khác nhau
để có thể hiểu được mối quan hệ
giữa các biến số của biến đổi khí hậu
và các đặc tính khác nhau của đất
nhằm đưa ra các chiến lược giảm
thiểu phù hợp.

32 LANDSCAPE
Bảng 1: Tóm tắt các tác động dự kiến của từng biến số biến đổi khí hậu đối với các
quá trình phát triển của đất.

Mất chất hữu cơ trong đất

Giảm nhóm SOM không ổn định

Giảm độ ẩm
Tăng nhiệt độ
Tăng tỷ lệ khoáng hóa

Mất kết cấu đất

Tăng tỷ lệ hô hấp của đất

Tăng chất hữu cơ trong đất

Tăng hiệu quả sử dụng nước

Tăng nồng độ CO2
Cung cấp nhiều carbon hơn cho các vi sinh vật
trong đất

Tăng tốc chu kỳ dinh dưỡng

Tăng độ ẩm của đất

Tăng cường dòng chảy bề mặt và xói mòn

Tăng chất hữu cơ trong đất

Rửa trôi chất dinh dưỡng

Tăng lượng mưa
Tăng giảm Fe và nitrat

Tăng sự bay hơi nitơ

Tăng năng suất ở các vùng khô hạn

Giảm chất hữu cơ trong đất

Giảm lượng mưa Nhiễm mặn đất

Giảm lượng chất dinh dưỡng sẵn có

LANDSCAPE 33
 PLANT PROFILE

KÍCH THƯỚC
&
TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA

CÂY Điều quan trọng khi lập kế hoạch làm vườn

là ta phải nhận ra kích thước cuối cùng (cả
về chiều cao và chiều rộng) của cây cối,
cây bụi và cây lâu năm và chúng ta thường
bỏ qua thông tin quan trọng này tại thời
điểm mua cây.

34 LANDSCAPE
 ích thước cuối cùng của một
cây được ghi lại trong các bách
khoa toàn thư về thực vật, việc
xem xét kỹ lưỡng tài liệu này là điều
hết sức cần thiết. Hoặc chúng ta
cũng có thể liên hệ với một chuyên
gia vườn ươm giải quyết khía cạnh
quan trọng này và họ sẽ đưa ra lời
khuyên cho những người mua tiềm
năng. Cần nhớ rằng kích thước cuối
cùng của cây hoặc cây bụi có thể
khác nhau đáng kể ở các vùng khác
nhau của địa phương, và có thể bị
ảnh hưởng bởi các yếu tố như diện
tích, đất, bóng râm và gió. Cũng cần
chú ý đến tốc độ phát triển của cây,
chẳng hạn cây thủy tùng hoặc Mộc
lan sao là hai ví dụ đáng chú ý về
các loài sinh trưởng chậm.

LANDSCAPE 35
 PLANT PROFILE

Đa dạng
Thực vật dạng cây riêng lẻ hoặc theo nhóm là mối
quan tâm chính của nhiều người trong nghề làm
vườn, những người sử dụng cây trồng trong vườn

thực vật
hoặc cảnh quan. Sự tương phản về hình dạng và
kích thước thực vật thể có thể làm hài lòng mắt
của người quan sát.
Nếu xét về đặc điểm nổi bật, cây Betula (bạch
dương giấy) có thể cao tới 20 m với hình dáng lá
màu trắng nổi bật và màu vàng mùa thu. Còn nếu
xét về hình dáng nhỏ hơn, Euphorbia characias
(cây đại kích) mang lại một hiệu ứng rất đặc biệt
với tán lá cao 1m và những bông hoa màu vàng
vào mùa xuân. Những cây như vậy có thể tạo
thành một tiêu điểm trong một khu vườn hoặc
cảnh quan.

36 LANDSCAPE
Phù hợp hơn với thảm thực vật
rừng là vô số ví dụ về các loài
trang trí, thể hiện các khía cạnh
cụ thể của cấu trúc nói chung
hoặc về sự ra hoa và rụng lá. Một
ví dụ là Cytisus x kewensis( câ
yđậu chổi) cao 0,3m với thân
cong và những bông hoa mùa
xuân màu trắng kem đậm. Bên
cạnh đó có một ví dụ tương
phản là loài cỏ mọc thành cụm
dài 2m, Cortaderia selloana (cỏ
pampas) có các lá dài và mảnh
mai, dài 1-2m và rộng 1cm với
từ các chi Rosa và Clematis (chi
Hoa ông lão) cũng phù hợp để
trang trí. Các nhà thiết kế sân
vườn cũng có thể sử dụng rất
nhiều dạng lá để tạo ra sự thu
hút về kết cấu hoặc kiến trúc
trong vườn.
Một số cây lâu năm thân thảo và
thường xuân rụng lá có thể tìm
thấy. Phi yến (lên đến 2m), Lupin
lên đến 1,5m), Aster (lên đến
1,5m), Sedan (lên đến 0,5m) và
Alchemillas (lên đến 0,5m) là năm
ví dụ minh họa cho chiều cao.
LANDSCAPE 37
 SOIL HEALTH

Các cơ quan sinh sản hữu tính chia thực vật có

hoa chính là hoa, và sự biến đổi trong cách sắp

Sinh sản
xếp của chúng có thể được xác định và đặt tên:
> Cành là một loạt hoa riêng lẻ, không phân
nhánh trên một cuống hoa, ví dụ: Verbascum

thực vật
(hoa phổi - huyền sâm)
> Chùm hoa bao gồm các hoa có cuống riêng
lẻ, các cuống có cùng chiều dài lại cách
nhau trên một cuống hoa chính chưa phân
chia, ví dụ: chi mạo địa hoàng, lục bình, hoa
lupin, hoa tường vi;
> Các chủng kép có một số chủng sắp xếp theo
trình tự trên cuống hoa như cỏ;
> Cụm ngù tương tự như chùm hoa ngoại trừ
việc các cuống hoa nằm cách nhau dọc theo
cuống chính nhưng có độ dài khác nhau để
tất cả các hoa đều ở cùng một mức độ, ví dụ:
Achillea (cỏ thi). Người ta rất ưa chuộng sử
dụng kết cấu này ở hàng rào;
> Cụm tán có các hoa có cuống cùng chiều
cao với các cuống dường như bắt đầu ở cùng
một điểm trên thân chính, ví dụ: ngò tây;
> Nắp hoa hoặc hoa tổng hợp tạo thành một
bệ đỡ chứa các phần hoa tỏa ra từ tâm, như
thể được nén từ trên xuống, ví dụ: cúc Inula,
hay cúc họ chrysanthemum. Số lượng và sự
sắp xếp của các bộ phận hoa là những đặc
điểm quan trọng nhất và là đặc điểm cơ bản
trong nhận dạng thực vật.

38 LANDSCAPE
LANDSCAPE 39
 SOIL HEALTH

Đầu nhụy
Bao phấn

Vòi nhụy Lá noãn

Nhị hoa

Buồng
Tua nhụy trứng

Cánh hoa

Đài hoa

Tiểu noãn
Đế hoa

cấu trúc
Hình trên minh họa cấu trúc của hoa.
Ngay từ đầu, hoa được bảo vệ bên trong nụ hoa bởi đài

của hoa
hoa hoặc các lá đài thường có màu xanh lục và do đó
có thể quang hợp. Sự phát triển của các bộ phận hoa
đòi hỏi thực vật tiêu thụ năng lượng lớn, và do đó các
hoạt động sinh dưỡng sẽ bị suy giảm. Các tràng hoa
hoặc vòng của cánh hoa có thể nhỏ và không đáng kể
ở hoa thụ phấn nhờ gió, ví dụ: cỏ, hoặc lớn và nhiều
màu sắc ở các loài côn trùng thụ phấn.

40 LANDSCAPE
Hoa có thể bao gồm các bộ phận:
> Cánh đài, nơi các lớp bên ngoài của hoa
có hình dạng giống nhau, làm cho các lá
đài và cánh hoa không thể phân biệt
được. Chúng thường gặp ở các loài cây
một lá mầm như hoa tulip và hoa loa kèn.
> Androecium, cơ quan đực, bao gồm một
nhị hoa mang bao phấn và thải hạt phấn.
> Gynaecium, cơ quan cái, nằm ở trung tâm
của hoa và bao gồm một buồng trứng
chứa một hoặc nhiều noãn (tế bào trứng),
dẫn từ bầu nhụy đến vòi nhụy ở đỉnh nơi
bắt phấn hoa.
> Các bộ phận hoa được định vị trên khay
chứa ở đầu của cuống hoa.
> Các tuyến hoa có thể phát triển trên khay
chứa ở gốc các cánh hoa; chúng có
chức năng bài tiết, tạo ra các chất như
mật hoa thu hút các sinh vật thụ phấn.
> Liên kết với đầu hoa hoặc cụm hoa là
những cấu trúc giống như lá được gọi là lá
bắc, đôi khi có thể đảm nhận chức năng
thu hút côn trùng, ví dụ: ở hoa trạng
nguyên. Hoa của nhiều loài có cả cơ
quan đực và cái (lưỡng tính), nhưng một
số loài có hoa đực và hoa cái riêng biệt
(đơn tính cùng gốc), ví dụ: Cucurbita, óc
chó, bạch dương (Betula), trong khi những
loài khác tạo ra hoa đực và hoa cái trên
các cây khác nhau, ví dụ: nhựa ruồi, cây
liễu, ginkgo biloba.
Một loài thực vật có hoa với cả hai cơ quan
đực và cái là cây lưỡng tính, những loài có
hoa đực và hoa cái riêng biệt trên cùng một
cây thì gọi là “đơn tính cùng gốc”, các loài
tạo ra hoa đực và hoa cái trên các cây khác
nhau là “phân tính”.

LANDSCAPE 41
 SOIL HEALTH

hạt giống
Hạt giống là kết quả của quá trình sinh sản hữu tính,
tạo ra một thế hệ cây mới mang các đặc điểm của
cả bố và mẹ. Cây phải thường xuyên tồn tại trong
những điều kiện có thể gây hại cho sinh vật sinh dưỡng
đang phát triển. Hạt giống là một phương tiện bảo vệ
chống lại các điều kiện nhiệt độ và độ ẩm khắc
nghiệt, hay còn gọi là giai đoạn quá đông.
Các đặc tính chính của hạt giống là:
> Phôi: cây nhỏ chưa trưởng thành được bảo vệ bởi
lớp vỏ hạt;
> Testa, lớp vỏ hạt được hình thành từ các lớp bên
ngoài của noãn sau khi thụ tinh;
> Micropyle, một điểm đánh dấu điểm đi vào của
ống phấn trước khi thụ tinh;
> Hilum, một vết sẹo hình elip trên hạt, đánh dấu
điểm gắn của phễu
Phôi bao gồm một lá mầm, sẽ phát triển thành rễ
chính của cây con, và một bộ lông, phát triển thành
hệ thống chồi, cả hai được nối với nhau bởi một vùng
gọi là hypocotyl. Một lá mầm sẽ được tìm thấy trong
các lá mầm đơn, trong khi hai lá mầm có mặt như một
phần của phôi của các cây hai lá mầm. Các lá mầm
có thể chiếm một phần lớn của hạt, ví dụ: cây đậu,
đóng vai trò là kho dự trữ thức ăn cho phôi.

42 LANDSCAPE
 Trục phôi

Lá mầm Rễ mầm

Vỏ cứng
Màng bao phủ
noãn

Ở một số loài, ví dụ: cỏ và Ricinus

(cây thầu dầu), mô của hạt được
tìm thấy trong một mô khác với các
lá mầm. Mô này được gọi là nội nhũ
và có nguồn gốc từ sự hợp nhất của
các nhân tế bào phụ, đồng thời với
quá trình thụ tinh. Thức ăn thường
được lưu trữ dưới dạng carbohy-
drate, tinh bột, được hình thành từ
đường khi hạt trưởng thành, ví dụ:
trong đậu Hà Lan và đậu cô ve.
Các loại hạt khác, chẳng hạn như
hoa hướng dương, chứa tỷ lệ chất
béo và dầu cao, và protein thường
có với tỷ lệ khác nhau. Hạt giống
cũng là một kho dự trữ dồi dào các
chất dinh dưỡng cần thiết cho cây
con, chẳng hạn như phân lân.

LANDSCAPE 43
 PLANT PROFILE

Cấu trúc hạt giống có thể phân tán

theo gió, ví dụ: các thành viên của
hạt
họ Cúc, bao gồm cây kim tiền thảo,
cây bồ công anh và cây gai/thảo
nhi, cũng như họ Hoa ông lão. Nhiều
loài thân gỗ như cây chìa vôi, cây
tần bì, cây sơn tra tạo ra quả có hình
dạng cánh. Các loại vỏ hạt khác dễ
nổ, ví dụ: cây thảo mộc balsam và
cải xoong có lông. Các sinh vật như
chim và động vật có vú phân phối
các loại quả có móc như ngưu
bàng và mần trầu, các loại mọng
nước (ví dụ như cà chua, quả mâm
xôi) hoặc những loại quả có nhiều
protein (ví dụ: quả mắc khén).

44 LANDSCAPE
 Sự phát triển của quả liên quan đến sự mở rộng của bầu noãn thành
một cấu trúc mọng nước ngon ngọt, hoặc các mô trở nên cứng và
khô. Trong quả có các bộ phận khác, chẳng hạn như cụm hoa, ví dụ:
dứa và dâu tằm, và ngăn chứa, như trong táo, trở thành một phần
của cấu trúc. Các loại trái cây mọng nước thường được động vật ăn,
giúp hạt phát tán, và cũng có thể gây ra những thay đổi hóa học để
phá vỡ cơ chế ngủ đông. Một số loại trái cây (được mô tả là bị tách
hạt), giải phóng hạt của chúng vào không khí như đã thấy trong thảo
mộc liễu và cây bìm bìm. Trái cây khô có thể bị thối rữa dần dần để
giải phóng hạt do tác động của nó.

LANDSCAPE 45
 PLANT PROFILE

quả
Quá trình thụ phấn, ở hầu hết các loài,
kích thích sự đậu trái. Các hormone,
đặc biệt là gibberellins (GAs), được
mang trong phấn hoa, kích hoạt sản
xuất auxin trong buồng trứng, làm cho
các tế bào phát triển. Ở thực vật bậc
cao, người ta còn thấy nó có đặc tính
điều chỉnh sinh trưởng.
Ở các loài như dưa chuột, hàm lượng
auxin tự nhiên cao cho phép tạo quả
mà không cần bón phân trước, tức là
cây ra hoa, một hiện tượng hữu ích là
tạo quả không hạt. Hoạt động này có
thể được mô phỏng ở các loài khác,
đặc biệt khi điều kiện ánh sáng và nhiệt
độ kém. Ở đây, hoa được phun một
chất hóa học giống như auxin, nhưng
chất lượng quả thường kém hơn. Ví dụ:
lê có thể được phun bằng dung dịch
axit gibberellic để thay thế nhu cầu thụ
phấn. Quá trình chín của trái cây xảy ra
do sự thay đổi nội tiết tố và liên quan
đến sự thay đổi hàm lượng đường trong
cà chua, tức là ở giai đoạn quan trọng
được gọi là climacteric, sau thời điểm
này, trái cây sẽ tiếp tục chín và cũng hô
hấp sau khi lấy ra khỏi cây. Ethylene giải
phóng khi trái cây chín, góp phần làm
giảm chất lượng bảo quản. Quá trình
chín ép có thể được thực hiện bằng
cách phun hóa chất, ví dụ: ethephon,
kích thích thực vật giải phóng ethylene.

46 LANDSCAPE
LANDSCAPE 47
 PLANT PROFILE

sinh sản ở cây xanh

đa bào đơn giản

48 LANDSCAPE
Quen thuộc nhất là các loài thực vật đa
bào sống trên mặt đất, được gọi là thực
vật có phôi (Embryophyta). Chúng bao
gồm các loài thực vật có mạch, là các
loại thực vật với các hệ thống đầy đủ
của lá, thân và rễ. Chúng cũng bao
gồm cả một ít các loài có quan hệ họ
hàng gần với thực vật có mạch, thường
được gọi trong khoa học là Bryophyta,
với các loài rêu là phổ biến nhất.
Các cây sản xuất hạt giống là cây quan
trọng nhất trong sự phân chia của giới
thực vật. Sự luân phiên của các thế hệ
tồn tại qua giai đoạn của các kiểu tăng
trưởng khác biệt như sinh sản hữu tính,
sinh sản vô tính. Trong sự sinh sản hữu
tính, hạt phấn được gió hay động vật
mang đi đến bộ phận cái của hoa để
được thụ tinh. Hợp tử phát triển thành
phôi và được bảo vệ bên trong hột.
Ngoài ra có nhiều thực vật có thể tự
nhân giống lên mà không qua sự thụ
phấn hay thụ tinh gọi là sinh sản vô tính.

Ở cây dương xỉ, giai đoạn sinh dưỡng tạo ra cơ thể hình thành
bào tử ở mặt dưới của lá. Bào tử trong điều kiện ẩm ướt thích
hợp, nảy mầm tạo ra giai đoạn lá hữu tính, trong đó các cơ
quan đực và cái phát triển và giải phóng các tế bào thụ tinh
và phát triển trong cơ thể cây. Các bào tử này sau đó nảy
mầm trong khi được nuôi dưỡng bởi giai đoạn lá hữu tính và
lần lượt phát triển thành một cây sinh dưỡng mới.
Nhân giống sinh dưỡng bằng cách phân chia cây hoặc thân
rễ đang ngày càng phổ biến, nhiều loài thực vật có thể sinh
sản hữu tính và vô tính bằng nhân giống sinh dưỡng. Là sự tạo
thành một cơ thể mới trọn vẹn từ bất kỳ một phần nào đấy
của cơ thể cây "mẹ", hiện tượng tái sinh là hiện tượng phổ
biến ở thực vật.

LANDSCAPE 49
 ASK DR.BUG

Xác Định

Sâu Và Bệnh Hại Cây TRỒNG

Bên cạnh những mặt lợi thì việc làm vườn cũng
gặp những mặt hại, mà gây khó chịu nhất chính là:
sâu và bệnh hại ảnh hưởng tới cây trồng. Việc theo
dõi thường xuyên sẽ giúp bạn nhận thức được vấn đề
đủ sớm để ngăn chặn thiệt hại lớn. Danh sách này sẽ
giúp bạn tìm hiểu về các loại sâu bệnh phổ biến và
cách giảm thiệt hai từ chúng.

50 LANDSCAPE
LANDSCAPE 51
ASK DR.BUG
ASK DR.BUG

1. Rệp

Rầy mềm đã xâm nhập vào cây bọ hung

trên hình, giải pháp là phun tia nước và /
hoặc dùng xà phòng diệt côn trùng, nếu
thấy cần thiết có thể phun nhiều lần.

LANDSCAPE
 2. Sâu Bắp Cải
Các lỗ trên lá bắp cải là dấu hiệu nhận biết khi xuất hiện sâu bắp cải, bạn
nên dùng tay loại bỏ những con trưởng thành và tìm trứng ở mặt dưới của lá.

LANDSCAPE
 ASK DR.BUG
ASK DR.BUG

3.
Cây hoàng dương này bị bọ
ve nhện phá hoại nghiêm
trọng, khiến lá bị khô và chết.
Các chuyên gia khuyến cáo
nên phun thuốc bằng hóa
chất làm vườn để kiểm soát
loài bọ này.

54 LANDSCAPE
 xít
Trứng bọ xít đang nở thành
nhộng ở mặt dưới của những
chiếc lá, ngay lập tức hãy
loại bỏ bất kỳ lá nào bị ảnh
hưởng và tìm kiếm con bọ
trưởng thành.

LANDSCAPE 55
 ASK DR.BUG
ASK DR.BUG

Sâu sừng cà chua là giai đoạn ấu trùng của loài sâu

bướm năm đốm. Cả hai giai đoạn của loài côn
trùng này đều có vẻ ngoài ghê gớm, nhưng sâu
sừng là loài gây hại nghiêm trọng cho vườn rau vì
sâu sừng hại lá cây cà chua và cây hồ tiêu. Do sâu
sừng có màu sắc dễ trộn lẫn với tán lá nên có thể
bạn sẽ không nhận thấy chúng cho đến khi bắt đầu
thấy cây bị dịch hại. Vì sâu sừng rất lớn (khoảng
bằng ngón tay út) nên cách dễ dàng nhất để loại
bỏ chúng là chỉ cần lấy nó ra khỏi cây và vứt bỏ.

56 LANDSCAPE
6. Bọ phấn thuốc lá
Bọ phấn ăn thực vật bằng cách hút dịch của thực vật gây ra hiện
tượng héo rũ, còi cọc và chết cây. Cũng như các họ hàng của
chúng là rệp sáp, một quần thể bọ phấn có thể phát triển nhanh
chóng nên cách tốt nhất để kiểm soát bọ phấn là liên tục theo dõi
chúng và sử dụng kết hợp các kỹ thuật để giảm số lượng quần thể
của chúng.
Bạn cần kiểm tra để chắc chắn rằng bất kỳ loại cây mới nào bạn
mua không bị nhiễm bệnh; chỉ cần di chuyển cây sẽ khiến chúng
bay xung quanh. Nếu bạn phát hiện ra một vết nhiễm nhỏ trong
vườn của mình, hãy rửa sạch nó bằng một luồng nước từ vòi. Thuốc
xịt có chứa pyrethrum hoặc neem cung cấp một số biện pháp kiểm
soát đối với sự xâm nhập của bọ phấn, bạn có thể phủ cả mặt trên
và mặt dưới của lá, nếu cần thiết hãy thực hiện phun nhiều lần.

LANDSCAPE 57
ASK DR.BUG

7. Giun Dây

Giun dây rất phổ biến ở hầu hết các loại đất và phát triển quanh
năm nên sẽ rất khó để kiểm soát chúng, giun ăn rễ cây thì cây sẽ
chậm lớn, yếu ớt. Nếu bạn nghi ngờ trong vườn có giun dây, đây là
một số kỹ thuật bạn có thể thử để hạn chế sự phá hoại của chúng:
a. Xới đất vào tháng 5 và tháng 6 khi chúng nở, để chúng tiếp

xúc với những loài chim săn mồi.
b. Dùng những miếng khoai tây hoặc khoai lang làm bẫy nhử,

xiên một miếng khoai tây sống và chôn nó gần khu vực có giun
và đào lên sau khoảng một tuần để kiểm tra sự hiện diện của
giun, nếu phát hiện có giun hãy vứt bỏ miếng khoai tây đó.
c. Nhổ bỏ và tiêu hủy các cây trồng bị nhiễm bệnh sau khi thu

hoạch để hạn chế chúng phát triển vào mùa đông.

LANDSCAPE
LANDSCAPE
 ASK DR.BUG
ASK DR.BUG

60 | LANDSCAPE
 8.Bọ dưa

Bọ dưa (Cucumber beetle) ăn rễ, lá và hoa và truyền bệnh héo lá do vi
khuẩn. Thiệt hại từ chúng thường không đủ để giết chết cây, nhưng lại
gây rụng hoa nên sẽ trực tiếp gây rụng trái. Sự lây lan nhanh chóng của
bệnh héo xanh do vi khuẩn có thể gây chết cây. Một dấu hiệu nhận
biết là chất dính, giống như nhựa cây màu trắng chảy ra từ thân cây bị
gãy, đây là một bệnh nghiêm trọng. Loại bện này ảnh hưởng đến các
các loại cây họ bầu bí (như dưa chuột, bí đỏ, dưa hấu…). Kiểm soát
thiệt hại do bọ dưa gây ra bằng cách làm giàn trên cao. Nếu vẫn xảy ra
sự xâm nhập, hãy sử dụng thuốc trừ sâu như Rotenone hoặc Pyrethrum
trên cây của bạn.

LANDSCAPE | 61
 ASK DR.BUG
ASK DR.BUG

9. Virus thực vật

Lá vàng có đốm thường chỉ ra một loại virus
khảm. Loại bỏ và tiêu hủy bất kỳ cây bị ảnh
hưởng nào càng sớm càng tốt để hạn chế sự
lây lan của virus.

10. Mốc Xám Trên Lá

Botrytis, hay nấm mốc xám, là một loại nấm
thường ảnh hưởng đến cây mẫu đơn. Việc cần
làm là ngay lập tức loại bỏ và tiêu hủy bất kỳ
lá nào bị ảnh hưởng đồng thời cung cấp cho
cây nhiều khoảng trống để không khí lưu thông
song song với đó cắt bớt và loại bỏ các tán lá
vào mùa thu để giảm bớt bào tử phát triển.

62 | LANDSCAPE
11. Bệnh phấn trắng

Bệnh phấn trắng hình thành trên lá của loài
hoa trong họ nhà Cúc, nếu bạn thấy bệnh trên
bất kỳ cây nào của mình, hãy sử dụng
thuốc diệt nấm để kiểm soát vấn đề.

12. Đốm Lá

Các lá phía dưới của cây cà chua này bị
nhiễm bệnh đốm lá. Bạn có thể sử dụng thuốc
diệt nấm và loại bỏ lá ở phần dưới của cây để
ngăn bào tử phát triển.

LANDSCAPE | 63
EQUIPMENT FOCUS

Chắc hẳn có đôi lần bạn thấy thật mệt

mỏi khi phải giật mạnh sợi dây khởi
động cho đến khi cánh tay mỏi nhừ?
Nếu máy cắt cỏ của bạn không khởi
động ngay khi cần, có lẽ đã đến lúc
cần điều chỉnh máy cắt cỏ. Máy cắtcỏ

Điều Chỉnh
hiện đại thường có thể chạy tốt mà
không cần điều chỉnh gì cả, nhưng việc
thực hiện việc bảo dưỡng này vào thời
điểm thích hợp sẽ đảm bảo máy hoạt
động tốt, độ bền cao trong nhiều năm. Máy Cắt Cỏ
Trong
Mặc dù có các quy trình bảo trì định kỳ
khác liên quan đến việc sở hữu một 3 Bước
Đơn Giản
chiếc máy cắt cỏ, nhưng quy trình điều
chỉnh hàng năm sẽ gồm 3 nhiệm vụ:

a. Thay dầu
b. Thay bugi

c. Thay/vệ sinh bộ lọc khí


Việc điều chỉnh sẽ diễn ra tốt nhất khi
động cơ chỉ hơi ấm. Trước hết, bạn cho
một lượng xăng vừa đủ vào bình xăng
để máy cắt cỏ hoạt động, sau đó nổ
máy cho đến khi máy hết xăng. Để an
toàn, hãy ngắt kết nối dây bugi tránh
động cơ vô tình khởi động.

LANDSCAPE
LANDSCAPE
EQUIPMENT FOCUS

Hướng dẫn
Hầu hết các máy cắt cỏ sẽ hoạt động trơn
tru trong nhiều năm chỉ với ba điều chỉnh
hàng năm này. Ta chỉ cần xem xét các sửa
chữa chuyên sâu hơn khi đã điều chỉnh
nhưng máy cắt cỏ vẫn không hoạt động.

LANDSCAPE
Các công cụ bạn sẽ cần
1. Dầu động cơ
2. Bàn chải đánh răng cũ
3. Cờ lê
4. Vải vụn
5. Dầu động cơ
6. Chảo dầu
7. Bugi mới
8. Công cụ bugi gapper
9. Tua vít
10. Xà phòng cắt dầu mỡ
11. Khăn giấy

LANDSCAPE
EQUIPMENT FOCUS

Cách Thay Dầu

LANDSCAPE
1. Mua dầu động cơ
Đảm bảo bạn mua đúng loại dầu thay thế, khi
nghi ngờ, hãy hỏi đại lý nơi bạn mua máy cắt cỏ
hoặc xem hướng dẫn sử dụng của chủ sở hữu.
Nếu không còn sách hướng dẫn, bạn có thể tìm
tài liệu trực tuyến về loại máy cắt cỏ của mình.

2. Ngắt kết nối Bugi

Ngắt kết nối dây bugi để loại bỏ khả năng máy
vô tình khởi động. Để làm điều này, bạn chỉ cần
trượt vòng đệm trên dây bugi khỏi đầu bugi.

LANDSCAPE | 69
EQUIPMENT FOCUS

3. Xả Dầu cũ
Làm sạch mọi bụi bẩn xung quanh phần
trên của bình dầu - vị trí đổ dầu vào máy
bằng một bàn chải đánh răng cũ. Vặn
và tháo que thăm dầu nếu thùng dầu
của bạn có que thăm.
Ở mặt dưới của máy cắt cỏ, hãy định vị
phích cắm dầu, phần này thường nằm ở
phía dưới cùng của boong máy cắt, và
nó có thể bị bám đầy cặn cỏ nếu bạn
không vệ sinh phần đáy của máy cắt
thường xuyên.
Chống máy cắt của bạn từ bên phải lên
trên các khối, nghiêng một chút về phía
phích cắm thoát nước. Đặt chảo dầu
hoặc hộp đựng cạn khác bên dưới phích
cắm, sau đó tháo phích cắm ngược
chiều kim đồng hồ và cho phép tất cả
dầu trong cacte chảy ra ngoài. Bạn có
thể sẽ nhận thấy dầu này bẩn và đục
như thế nào - không giống như màu hổ
phách mờ của dầu mới.

4. Đổ Đầy Dầu Mới

Dùng giẻ lau sạch nút xả, sau đó vặn lại
vào lỗ thoát nước theo chiều kim đồng
hồ. Hãy thắt chặt một cách an toàn,
nhưng đừng quá chặt không thì sẽ rất khó
khi tháo ra trong tương lai. LƯU Ý: Nếu máy
của bạn có bộ lọc dầu, hãy thay bộ lọc
này trong khi bạn thay dầu.
Nhấc máy cắt ra khỏi các khối, đặt nó
trên một bề mặt bằng phẳng, sau đó đổ
dầu mới vào cacte đến mức chính xác.
Thay nắp và que thăm dầu. Đổ đầy bình
sau đó nối lại dây bugi và cuối cùng là
khởi động máy cắt cỏ và đảm bảo không
bị rò rỉ dầu.

LANDSCAPE
LANDSCAPE | 71
EQUIPMENT FOCUS

LANDSCAPE
 Cách Thay Bugi

1. Tháo Bugi cũ
Ngắt kết nối dây bugi, loại dây này thường khá rõ để nhận biệt với một
vòng cổ trượt qua đỉnh của đầu bugi tiếp xúc. Việc ngắt kết nối bản
chất là trượt cổ răng ra khỏi đầu bugi.
Làm sạch phần vỏ xung quanh bugi bằng bàn chải đánh răng cũ và
giẻ. Bạn nên lưu ý điều quan trọng là khu vực xung quanh bugi phải
sạch để các mảnh vụn không thể lọt vào bên trong xi-lanh động cơ khi
tháo phích cắm.
Tháo bugi cũ bằng cờ lê ổ cắm và ổ cắm sâu (có những ổ cắm sâu
đặc biệt được thiết kế để tháo bugi).

2. Chuẩn bị Bugi mới

Tham khảo hướng dẫn sử dụng để biết thông tin về khe hở thích hợp
cho bugi, sau đó điều chỉnh khe hở giữa điện cực bên và điện cực đầu
về khoảng cách thích hợp. Cách dễ nhất để làm điều này là sử dụng
công cụ gapper, trên thị trường có một số kiểu dáng cho công cụ này
nhưng loại nào cũng có thể dễ dàng đo khoảng cách giữa các điện
cực trên bugi. Điện cực bên trên bugi khá dễ uốn cong lên hoặc xuống
để điều chỉnh khe hở.

3. Lắp Bugi mới

Vặn lại bugi mới vào xi lanh trên máy cắt bằng cờ lê ổ cắm sao cho
vừa khít nhưng đừng quá chặt. Cuối cùng, gắn lại dây bugi vào đầu
bugi và khởi động máy cắt để kiểm tra.
Cách thay (hoặc làm sạch) bộ lọc khí
Trước khi thay/ vệ sinh bộ lọc khí, bạn hãy xác định xem máy của bạn
có bộ lọc khí bằng giấy hay bọt. Nếu là bộ lọc khí bằng giấy thì phải
cần thay thế trong khi bộ lọc bọt chỉ cần làm sạch.

LANDSCAPE | 73
EQUIPMENT FOCUS

Cách Thay Thế Bộ Lọc Gió

1. Tháo Bộ lọc khí
Ngắt kết nối dây bugi để tránh máy khởi động bất
chợt, tiếp tới vặn nắp bộ lọc không khí. Nắp của bộ lọc
thường được cố định bằng một vít dài chạy qua bộ
lọc và được luồn vào đáy của vỏ bộ lọc không
khí, hoặc nó có thể được giữ chặt bằng đai ốc
cánh có ren vào một bu lông chạy qua vỏ bộ
lọc không khí. Việc tháo vít hoặc đai ốc sẽ
giải phóng nắp của bộ lọc không khí để ta
có thể tháo nó ra.

LANDSCAPE
e É ~ Ç ä Éá å É = q É ñ

2. Tháo Bộ Lọc Mới

Tháo bộ lọc không khí cũ và lắp một bộ lọc mới
phù hợp để các nếp gấp hướng ra ngoài đồng
thời đặt lại vị trí nắp bộ lọc khí và cố định nó bằng vít
hoặc đai ốc cánh. Cuối cùng là kết nối lại bugi, sau đó
khởi động máy cắt cỏ để kiểm tra hoạt động.

LANDSCAPE | 75
EQUIPMENT
EQUIPMENTFOCUS
FOCUS

LANDSCAPE
 Làm Thế Nào Để Làm
Sạch Một Bộ Lọc Bọt
1. Loại bỏ bộ lọc
Ngắt kết nối dây bugi để loại bỏ bất kỳ khả năng khởi động ngẫu nhiên
nào đồng thời tháo nắp bộ lọc không khí ra. Nắp này thường được giữ
cố định bằng một vít dài, hoặc bằng đai ốc cánh được luồn vào một bu
lông chạy xuyên suốt vỏ của bộ lọc không khí.

2. Rửa bộ lọc

Rửa kỹ bộ lọc bọt bằng nước nóng và xà

phòng lỏng loại bỏ dầu mỡ, sau đó dùng
khăn giấy ấn vào bộ lọc để loại bỏ càng
nhiều nước càng tốt. (Ngoài ra, một số người
dùng muốn rửa sạch bọt trong kerosine,
nhưng nếu là vậy thì điều quan trọng là bọt
phải khô hoàn toàn trước khi lắp lại).

3. Lắp lại bộ lọc

Ngâm bộ lọc bọt trong dầu độngcơ
sạch đồng thời dùng giẻ sạchvắt bớt
dầu thừa bởi nếu dầu thừavẫn còn
có thể làm cho ống xả củamáy cắt
cỏ thải ra khói đen gây khó chịu.
Kiểm tra miếng đệm cao su làm kín
bộ lọc gió bộ chế hòa khí, nếu miếng
đệm bị khô hoặc có dấu hiệu hư hỏng
thì phải thay thế ngay.
Đặt bộ lọc trở lại vị trí trong hộp, sau
đó lắp lại tấm đậy. Cuối cùng kết nối
lại dây bugi và khởi động máy cắt
cỏ để kiểm tra hoạt động.

LANDSCAPE | 77
www.lifebalance.vn