HENERAL MARTIN DELGADO STORY

Misterio PH

Narinig mo na ba ang pangalang Martin Delgado? Sino nga ba siya? Isang magandang araw mga KaMisterio. Pag-uusapan natin sa

videong ito ang itinuturing na lider ng himagsikan sa Iloilo sa panahon ng pananakop ng mga dayuhan at ang pinakaunang gobernador

ng Iloilo. Kung bago ka pa lamang sa channel at page na ito, follow at subscribe na. Ito ang Misterio.

(intro)

Kung nakabisita ka na Iloilo Business Park o Megaworld, maaaring namataan mo na ang rebultong ito sa harapan ng Casa de

Emperador. Isang lalaking nakasakay sa isang kabayo, na tila nakikipaglaban. Ang lalaking ito ay si General Martin Delgado, isang

Ilonggong rebolusyonaryo na mula sa Santa Barbara, Iloilo. Ang estatwang ito ay gawa ng isang iskultor mula sa bansang Espanya na si

Gines Serran.

Ang rebultong ito naman ay makikita sa plaza ng bayan ng Santa Barbara. Nakatayo rito si Heneral Delgado at hawak-hawak ang

kanyang mga sandata laban sa mga Espanyol. Ang estatwang ito naman ay itinayo noong 1998 sa isang pagdiriwang ng Philippine

Centenary.

Sa lungsod ng Iloilo, ipinangalan din kay Heneral Martin Delgado ang isa sa pinakamalaking kalye, ang Delgado Street kung saan

makikita ang isang mall at isang sentro ng pamihilian.

Ano nga ba ang naging kontribusyon ni Martin Delgado?

Si Martin Teofilo Delgado y Bermejo ay isang pinunong militar sa panahon ng himagsikang Pilipino at digmaang Pilipino-Amerikano, at

ang unang sibilyang gobernador ng lalawigan ng Iloilo sa panahon ng American Colonial Era, unang hinirang ng mga Amerikano at

pagkatapos ay nanalo sa halalan.

Si Delgado ay isinilang noong Nobyembre 11, 1858 sa Santa Barbara, Iloilo, sa isang mayaman na mestisong Espanyol na pamilya. Ang

kanyang mga magulang ay sina Don Jacinto Delgado at Gabriela Bermejo. Nag-aral siya sa Santa Barbara Parochial School, sumunod sa

Seminario de San Vicente Ferrer, sa Jaro, at kalaunan ay sa Ateneo Municipal sa Maynila.

Sa edad na 25, siya ay hinirang na teniente mayor ng kanyang bayan at capitan municipal, mga posisyon sa ilalim ng gobyerno ng

Espanya.

Noong 28 Oktubre 1898, nagmartsa si Delgado sa Santa Barbara at kinontrol ang gusali ng munisipyo. Sa araw ding iyon, sabay-sabay

na nag-alsa ang mga bayan sa buong Iloilo. Noong Nobyembre 17, 1898, si Delgado ay naging tenyente heneral. Noong ika-24 ng

Disyembre 1898, ang pwersang Espanyol sa ilalim ni Heneral Diego de los Rios ay lumisan ng Iloilo, at itinaas nila ang watawat ng

Pilipinas sa araw ng Pasko. Noong Disyembre 28, 1898, dumating si Heneral Marcus P. Miller ng Estados Unidos upang sakupin ang

Panay. Kasama ang mga barkong pandigma mula sa utos ni Admiral George Dewey, ibinaba nila ang watawat ng Pilipinas at itinaas ang

watawat ng Estados Unidos, na nangangahulugang kontrol ng mga Amerikano.

Hinimok ni Heneral Delgado ang mga tropang Pilipino na muling buhayin ang kanilang nasyunalista. Bilang gobernador ng militar ng

lalawigan, hinamon niya ang mga puwersang Amerikano na pinamunuan ni Heneral Hughes na gumagamit ng mga taktika ng gerilya.
Nang maglaon, ang mga namumunong mamamayan ng Iloilo ay nagsulat kay Heneral Delgado na humihimok na sumuko para sa

benepisyo ng mga biktima ng himagsikan.

Noong Pebrero 2, 1901 pormal na sumuko si Delgado sa Jaro sa gobernador militar ng Amerika, si Edmund Rice. Hanggang sa kanyang

pagsuko, si Delgado ang naging pinuno ng himagsikan sa isla ng Panay. Kinilala siya ng mga Amerikano bilang "pinakamahusay na

pinuno" sa isla at itinalaga bilang unang Gobernador ng lalawigan ng Iloilo, sa pagkakatatag ng pamahalaang sibil noong 11 Abril 1901.

Noong 3 Marso 1902, ginanap ang unang lokal na halalan, at siya ay nahalal na gobernador ng Panay. Nagsilbi siya hanggang Marso

1904.

Matapos ang kanyang termino, bumalik siya sa kanyang bayan sa Santa Barbara. Hindi nagtagal, siya ay ipinatapon sa Culion, Palawan

kung saan siya ay inatasang mamahala ng isang sanatorium sa ketong. Ang isla at kwento ng Culion ang ating pag-uusapan naman sa

mga susunod na araw.

Namatay siya sa Culion noong 12 Nobyembre 1918 sa edad na 60.

Maraming salamat sa inyong panonood mga KaMisterio. Naway may natutunan kayo sa buhay ni Heneral Martin Delgado. Bago tayo

magtapos, shout out sa ating mga KaMisterio.

Suklaran, Guimaras Nenita Mana-ay

Buenavista, Guimaras, JM Doronio

JHO Nathan Lacuesta

JM Guaro Velete

Hanggang dito na lamang ang ating kwento tungkol kay Heneral Martin Delgado. Kung meron kang katanungan, maling narinig o

karagdang impormasyon, suhestyon, pa shout out, mag-iwan lamang ng komento sa ibaba. Laging tandaan, ang buhay ay isang

napakagandang Misterio.

mga sanggunian:

• The Philippine Islands, A Political, Geographical, Ethnographical, Social and Commercial History of the Philippine Archipelago, ni J.

Foreman, J., 1906.

• Gen. Martin Delgado: Proud Ilonggo nationalist leader

http://www.thenewstoday.info/.../gen.martin.delgado.proud...

• Annual Reports of the War Department for the Fiscal Year Ended June 30, 1901, Public Laws and Resolutions Passed by the Philippine

Commission, U.S. Government Printing Office, Washington, 1901.

• The sad, extraordinary tale of a general in the Revolución exiled as a ‘leper,’ as told by a Spanish artist

https://www.philstar.com/.../sad-extraordinary-tale...