CHƯƠNG III.

BÀI TẬP VỀ CÂU

Bài tập 1.
Giải thích ý nghĩa cách dùng dấu câu trong các câu dưới đây:
1. Ông cũng đã từng đặt tên một tập thơ là thơ điên. Nghe thế, ngày
trước cách mạng có người đã cho rằng: làm thơ tỉnh táo mới khó
chứ làm thơ điên ai chả viết được (!).
2. Đối với môn toán, sách mới thiết kế ngày càng sơ sài so với sách
cũ. Khi giáo viên thắc mắc điều này thì được các nhà chuyên môn
trả lời là do họ dạy đã “quen” nên để họ tự phát huy và sáng tạo (?)
3. Không chỉ hàng bia, mà hàng vải, mặt hàng “chiến lược” thứ hai
qua biên giới cũng bị “thất trận”.
4. Số là chị Th.M-một nữ giáo viên- đã quá “vô tư” nghe lời dỗ ngọt
nhảy vô làm …nhà sản xuất phim với mong ước “làm một cái gì đó
cho điện ảnh”.
5. Mãi gần đây, quốc hội Mỹ mới nhận là sẽ trả nợ, nhưng lại đưa ra
35 điều kiện mà theo đó, nếu LHQ thực hiện hết (!?) thì nước Mỹ
sẽ trả, nhưng là trả dần theo trình tự nhiều năm!
6. Cơ quan an ninh đang điều tra xem trước giải phóng ông làm gì? Ở
đâu?
7. Các em, nhất là các em nam, hãy lấy các cô, các thầy làm gương.
8. Họ là hạng người đặc biệt, hà tiện quá chừng, nói khoác quá chừng.
9. Tôi vào “Nhổn” sáng 17/7. Đặt chân tới nơi, tình cờ “chạm trán”
ngay đoàn tuyển thủ bóng đá Đà Nẵng cũng vừa từ xe lam nhảy
xuống, tay xách nách mang bước vào.
10. Khi bị tiêu chảy, uống nước muối pha đường không được uống
kháng sinh.
Bài tập 2.
Phát hiện lỗi và chữa lại các câu sau đây:
1. Từ ngày đến dạy ở trường này, các em sinh viên đều làm tôi hài
lòng.
2. Cảm động trước cử chỉ nghĩa hiệp của một người chồng, người cha
hết sức có trách nhiệm với gia đình, ông được tòa xử cho nuôi cả
hai đứa con.
3. Sau nhiều lần làm đơn xin cứu xét, ngành thuế đã quyết định giảm
thuế cho các cơ sở sản xuất gia công.
4. Với bản chất kinh doanh không lành mạnh, ngày 12/6/1992, đoàn
kiểm tra liên ngành quận Bình Thạnh đã phát hiện nhà hàng
Phương Trinh sử dụng trái phép 21 lao động nữ.
5. Học xong tiểu học, thầy Trường gửi Văn vào THCS Hoàng Văn
Thụ.
6. Sau khi thi đỗ, mẹ mua cho tôi một cái đồng hồ.
7. Vừa đi học về, mẹ đã sai tôi đi chợ. (Tôi cất cặp rồi đi ngay).

Bài tập 3:
Chữa lại các câu sai sau:
1. Cách đây ba năm, đứa con trai độc nhất của chị lại lên học trường
cấp 3 ở huyện, còn lại một người mẹ ở ba gian nhà gạch trống trải.
2. Mới vào bộ đội, chúng ta thường được nghe cán bộ phổ biến: chiến
sĩ trai phải cắt tóc ngắn, chiến sĩ gái thì cuộn, tết tóc lên cao, râu
phải cạo nhẵn.
3. Vai trò của giáo viên không phải ở chỗ thuyết trình, giảng giải mà
chủ yếu ở chỗ gợi ý, kết luận, động viên sáng tạo, xử lý các tình
huống khi có mắc mứu.
 4. Càng về khuya, dòng người trên các ngả đường thưa dần và không
ngần ngại, nhiều đôi nam nữ dắt tay nhau tìm đến khách sạn để
“bày tỏ tình yêu”

Baøi taäp 4

Phân tích cấu trúc các câu dưới đây, từ đó xác định lỗi và nêu cách sửa.

1. Bằng bốn câu thơ tuyệt tác của Nguyễn Du đã thể hiện rõ nét tâm
trạng của Thuý Kiều.
2. Trong lúc hàng nội địa đang bị “tràn ngập" bởi hàng ngoại.
3. Những kẻ bất tài mà tham quyền cố vị, làm cản trở việc xây dựng
đất nước.
4. Từ thực tế của các công trình lớn đã giúp cho công ty nhiều kinh
nghiệm.
5. Qua kính viễn vọng Hubolơ, vệ tinh hồng ngoại IRAS và những lí
thuyết cơ bản cho thấy rằng hành tinh đầu tiên ngoài hệ mặt trời
dường như là khám phá thiên văn quan trọng nhất của cuối thế kỉ
này.
6. Nhằm ghi lại di tích lịch sử oai hùng của quân dân Trà Vinh trong
cuộc chiến tranh chống Mỹ, cũng như để lại hình ảnh truyền thống
oai hùng giáo dục cho thế hệ hôm nay và mai sau.
7. Những ngày nghỉ cuối tuần muốn tạm xa không khí ồn ào, náo
nhiệt của thị thành, để đắm mình với cảnh quan thơ mộng sơn thuỷ
hữu tình mà không phải mất công di chuyển xa… Hãy thử đến với
khu du lịch sinh thái đảo Ó – Đồng Trường…
8. Trên tay các đồng chí là Nội san "Học tập & Nghiên cứu" số 18
sau gần 10 năm ra đời và phát triển đã góp phần tích cực vào việc
thực hiện nhiệm vụ giáo dục – đào tạo của nhà trường, …
9. Trong hội nghị đã bầu ra một ban chấp hành mới.
10. Hiện tượng đời sống công nhân tồi tệ nhưng lãnh đạo xí nghiệp
lại khá “sung sức” trong việc tặng quà cáp cho cán bộ cấp trên.
11. Bằng kỹ thuật cá nhân khéo léo đã giúp cho Hồng Sơn ghi bàn mở
tỉ số trận đấu.
12. Qua vụ việc bán độ của các cầu thủ U 23 cho thấy những tiêu cực
của đội tuyển bóng đá Việt Nam đã đến lúc phải đấu tranh kiên
quyết triệt để.
13. Ngày nay, khi khoa học kĩ thuật đã phát triển, đời sống của nhiều
người dân đã được nâng cao.
14. Muốn chiến thắng/ đòi hỏi ta phải chủ động tiến công.
15. Với những nỗ lực vượt bậc/ đã giúp tôi .đạt kết quả cao trong kỳ
thi vừa qua.
16. Qua bài báo của anh viết về những tiêu cực nảy sinh trong huyện.
17. Trong toàn bộ truyện Kiều của Nguyễn Du đã miêu tả một cách
sâu sắc xã hội phong kiến.
18. Chúng ta, những sinh viên dưới mái trường sư phạm.
19. Tình cảm của chúng tôi đối với những người bạn cùng học trong
suốt những năm tháng sinh viên.
20. Qua hoạt động thực tiễn đã rút ra những kinh nghiệm quý báu.
21. Có lẽ, đến hôm nay, với số lượng thông tin tố giác hành vi phạm
tội của Năm Cam và đồng bọn ngày càng nhiều đã nói lên sự tin
tưởng của bà con thành phố rằng đây là trận đánh quyết liệt để xoá
đi thế lực tăm tối đang len lỏi vào những ngóc ngách của xã hội.
22. Mới đây, qua điều tra chiều cao học sinh Trường phổ thông trung
học Chu Văn An (Hà Nội) lứa tuổi 15-17 của Viện dinh dưỡng cho
thấy: nam cao 1.63-1.67m, nữ cao :1.53-1.55m.
23. Nhưng nay với việc một số khu du lịch đón khách đến nghỉ ngơi,
tắm biển mở ra tại đây đã tạo điều kiện cho du khách thực hiện một
chuyến tham quan khu vực này một cách thuận lợi, dễ dàng.
24. Khi Mỹ đổi tên chiến dịch tấn công vào Afghanistan từ Công lý vô
tận thành Tự do bền vững và Nhà trắng xin lỗi vì đã dùng thuật
ngữ “Cuộc thập tự chinh” trong bài phát biểu ngày 23-9 của Tổng
thống Mỹ Bush, cho thấy Mỹ đã ý thức về những mối nguy hiểm
đang chờ họ nếu thế giới Hồi giáo đồng loạt phát động jihad.
25. Qua sự kiện trên cũng cho thấy giờ đây Nga không còn dễ dàng để
phương Tây lái Liên Hợp Quốc theo mục đích của riêng họ.
26. Chính từ sai lầm này đã buộc Khánh Hoà gánh lấy hậu quả khi
Cảng Sài Gòn lập lại thế trận và kịp san bằng tỉ số ở hiệp hai.
27. Qua việc mời HLV Riedl, cựu HLV của đội tuyển Việt Nam về
dẫn dắt đội trong khoảng thời gian ngắn ngủi 4 tháng của giai đoạn
2 cho thấy quyết tâm của Khánh Hoà trụ lại ở hạng chuyên nghiệp
năm nay.
28.Với 40 thí sinh được chọn từ 120 người đẹp trong cả nước đã xuất
hiện trong đêm khai mạc và ban giám khảo đã chọn ra 20 người
đẹp vào dự thi đêm chung kết.
29. Qua phân tích thị trường để thấy rõ tầm quan trọng của việc chế
biến ca cao.
30. Nhưng nay với việc một số khu du lịch đón khách đến nghỉ ngơi
tắm biển mở ra tại đây đã tạo điều kiện cho du khách thực hiện một
chuyến tham quan khu vực này một cách thuận lợi dễ dàng.
31. Với nỗi lo từ nhiều phía đã khiến các lò mứt ở Mỹ Tho năm nay
phải giảm số lượng, mua nguyên liệu sản xuất cầm chừng.
 32. Qua thực tế trên đây cho thấy tiềm năng của các thành phần kinh
tế còn nhiều, còn lớn, nhưng chưa được “phát huy tối đa”, chưa
được “động viên cao độ” như Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa 8)
đã nêu.
33. Từ vụ khiếu nại trên cho thấy, khi giao kết hợp đồng lao động,
người lao động cần phải xem kĩ các điều khoản của bản HĐLĐ,
nhất là khoản 3 Điều 3 về quyền lợi: mức lương chính, phụ cấp…
34. Với chiếc máy nhỏ “Genesis” do hãng FIC, Đài Loan, sản xuất,
nối vào máy PC, giúp ta truy cập mạng w.w.w. ngay tức khắc, khỏi
tốn thời gian dò tìm, mở cổng.
35. Vụ án sẽ được đưa ra xét xử và kẻ có tội chắc chắn sẽ phải chịu sự
xử tội của pháp luật nhưng qua vụ việc này đang đặt ra nhiều vấn
đề bức xúc của việc quản lí Nhà nước về văn bằng trong xã hội ta
hiện nay.
36. Với mức giá bình dân như vậy nên không đoàn tham quan nào đến
đây mà không tự thưởng cho mình một bữa liên hoan linh đình với
đầy đủ các món cò.

Baøi taäp 5

Vì sao có thể kết luận được rằng những câu sau đây trái ngược với ý của
người viết? Hãy sửa lại cho đúng với ý nghĩa cần diễn đạt.

1. Cầu thủ Ba Đẻn là Nguyễn Hồng Sơn một thời trai trẻ.
2. Hội nghị sinh viên quốc tế chống chế độ phát xít Chi-lê ủng hộ
Việt Nam.
3. Ăng-gô-la thực hiện chính sách không liên kết và hợp tác với các
nước xã hội chủ nghĩa.
4. Các thầy, các cô nên cố gắng thực hiện việc "trồng người" xã hội
chủ nghĩa vì lợi ích trăm năm của Bác Hồ.
Baøi taäp 6.

Hai câu dưới đây có khác nhau không?

1. Thưa thày, trong khi học triết học Mác-Lênin thì có được hút thuốc
lá không ạ?
2. Thưa thày, trong khi hút thuốc lá thì có được học triết học
Mác-Lênin không ạ?

Baøi taäp 7.

Vì sao không nên viết như câu dưới đây?

Bên hành lang phòng họp kì họp thứ 9 của Quốc hội khóa 9, giám
đốc Nguyễn Hữu Khương cho phóng viên Tuổi Trẻ biết ông đang
chỉ định gấp rút kết thúc điều tra về những tiêu cực của các nhân
vật "ném tiền qua cửa sổ" mà Tuổi Trẻ đã nêu, đặc biệt là vụ án
giám đốc Tamexco Phạm Huy Phước theo yêu cầu của Thủ tướng.

Baøi taäp 8.

Những cách nói dưới đây dư và sai. Tại sao?

1. Bia đá bên phải ở bia có đề dòng chữ…

2. Đây là một vùng đất quê hương của các vua Trần.
3. Thấm thoát thời gian trôi qua đã một năm rồi.
4. Người quân nhân không thể tự do thoả mãn ý muốn cá nhân của
mình.
5. Các nhà chuyên gia đánh giá đây là phát hiện khảo cổ học quan
trọng nhất ở Việt Nam trong 100 năm qua.
 6. "Tin tức cập nhật trong ngày"
7. "Du nhập vào"
8. "Còn tồn tại"
9. "Tổng thư kí khối Bắc Đại Tây Dương NATO tuyên bố rằng …"
10."Vào hồi 15 giờ chiều"
11."Mai là ngày sinh nhật của tôi".
12."Tái mù lại".
13."Một chương kết diễn ra trong tiểu thuyết thật xúc động và tự tin."
(trích từ một bài điểm sách giới thiệu tác phẩm)

Baøi taäp 9.

Vì sao những câu dưới đây mơ hồ?

1. Cành táo đầu hè.

2. Báo động! Mang tất.
3. Chân trạng nguyên.
4. Bác được mấy cháu?
5. Ba bảo Năm đi Vũng Tàu.
6. Con chó cắn con mèo chết.
7. Lớp trưởng có bầu không?
8. Tiếng Huế nghe được không chị?
9. Thời gian học đại học tôi mới dám viết thư về xin chị lấy chồng
10. Toâi thöông noù hôn anh
11. Đức kết án tù những tên quốc xã mới hành hung người Việt
Nam.
12. Bẩy người đàn ông cuối cùng đều bị bắt, tổng thống Aristide và
gia đình an toàn.
13." Sau tên các mục lớn, nhỏ không cần có dấu chấm và xuống
dòng"
 14. Cũng con chó trên cắn anh Nguyễn Văn Bính, uống thuốc ông
Hào đầy đủ, hiện nay vẫn sống bình thường.
15. Chúng tôi xin kính tặng một số tạp chí Tài Hoa Trẻ.
16. Những em bé đang múa hát rất hay.
17. Em sẽ chẳng nói chuyện chị với anh Ba.
18. Tôi có người bạn học ở Huế.
19. Thức đêm nhiều người sọm đi trông thấy.
20. Những con số không hợp lí.
21.Trừ tôi và bà làm bếp trung thành với Rômat.
22. Anh khuyên hay tôi khuyên thì nó đi.
23. Ba không đánh con vì yêu con.
24. Đừng đánh bạc, uống rượu con nhé!
25. Lấy đá ghè vào trứng liệu có vỡ không?

Bài tập 10

Xác định thành phần câu và cho biết trật tự của chúng.

1. Từ mé trái của đầu nhà kho nhô ra một bóng người.

2. Giữa hồi ấy xảy ra việc không may cho tôi.
3. Những đám mây trắng nhỏ sà xuống cửa kính ôtô tạo nên một
cảm giác bồng bềnh huyền ảo.
4. Buổi chiều, trời gió to
5. Lâu lắm tôi mới có dịp về thăm quê.

Bài tập 11

Phân tích lỗi và sửa các câu sai sau.

1. Sau đó chị sinh một đứa con được 7 tháng thì chết.
 2. Các cơ quan tình báo lớn như CIA và KGB của Liên Xô truớc
đây cần nhiều chuyên gia kỹ thuật và phân tích để trợ giúp các
hoạt động huấn luyện nhân viên tình báo.
3. Xét thời gian phạm tội ngắn, hơn nữa bị cáo còn một con nhỏ đã
bị bắt giam 18 tháng cho nên cần áp dụng khung hình phạt khoản
3 chứ không phải khoản 2 như viện kiểm sát đã đề nghị.
4. Đáng tiếc, tất cả những hành vi đó đều không gặp phản ứng đúng
như người dân Căm-pu-chia mong đợi.
5. Điều đó thể hiện thái độ quyết tâm cao chống tệ nạn buôn lậu của
thủ tướng.

Bài tập 12:

Phân tích lỗi và nêu cách sưả các câu sai sau đây.

1. Đội Botafogo giao bóng trước và 120 giây sau, Sergio Munuel
(7) đã đánh đầu đưa bóng vào lưới thủ môn Trần Tiến Anh ra
hụt bóng từ quả phạt góc nơi cánh trái.
2. Phút 10, Hồng Sơn chuyền bóng đẹp cho Phương Nam đối diện
thủ môn Wagner, nhưng lại đưa bóng cao khỏi xà ngang.
3. Đến phút 28, từ quả phạt góc nơi cánh mặt của Hồng Sơn cho
hậu vệ Nguyễn Đức Thắng (6) từ cự li 18m sút văng vào góc
lưới gỡ hoà 1-1.
4. Trong đội hình có 3 cầu thủ người Hàn Quốc vốn là một cường
quốc bóng đá châu Á.
5. Ngay từ phút thứ hai, Rincon chuyền bóng cho Valencia trong
tư thế trống trải lại sút ra ngoài.
Bài tập 13

Các câu sau sai như thế nào? Đề xuất cách sửa.
1. Khi tắm nước lạnh vào mùa xuân, do nhiệt độ chênh lệch giữa
cơ thể và nước nhiều, gây co mạch phản xạ làm dễ bị tai biến
hơn.
2. Xuân mới, tôi đi giữa đường phố mà lòng cứ xốn xang, đã gợi
cho tôi biết bao trí nhớ về đất kinh kì xưa.
3. Với độ linh hoạt cao khi bay, với khả năng tăng tốc độ chớp
nhoáng cùng trang bị hệ thống điện tử làm cho máy bay ấy có
khả năng hoạt động rộng rãi hơn.
4. Những người có mặt tại chỗ cho biết, khi nạn nhân vượt qua chỉ
giới an toàn trên biển đã được các thành viên trong đoàn ra tín
hiệu yêu cầu vào bờ.
5. Muốn hiểu được giá trị và tác dụng ngữ pháp của chúng, phải
xét đến ngữ nghĩa của từ đó trong một ngữ cảnh nhất định mới
thấy được thực chất của chúng.
6. Bên cạnh ấy còn có một số người bắt chước một cách thụ động,
hoặc lười nên xảy ra cách viết hoặc cách nói cẩu thả trở thành
một hiện tượng kì quặc.
7. Con đường dẫn chiếc xe lượn sát bờ vực, đâm xuyên qua một
cánh rừng thông rồi 15 phút sau từ từ đỗ trước cổng một vi-la
xinh xắn.
8. Lần thứ ba gặp ở đường cái ban đêm trước cổng trường chúng
tôi đang đi về phía Đài phát thanh anh đi ngược lại, sau đó nghe
nói anh có đến gặp anh Nam.
9. Nhà văn ưu tú của giai cấp vô sản khi sáng tạo ra tác phẩm để
phục vụ cuộc đấu tranh cách mạng của giai cấp vô sản, để giác
ngộ quyền lợi giai cấp cho những người bị áp bức bóc lột và
làm rung động sâu xa tình cảm giai cấp của họ.
10. Để hưởng ứng lời kêu gọi thiết tha ấy, ai là người đang hưởng
an ninh nhờ thành kiên cố là tinh thần chiến đấu và thân xác
 chiến sĩ, ai nấy có phận sự phải tỏ lòng tri ân thực tế bằng sự
giúp đỡ các gia đình liệt sĩ là đại ân nhân của mỗi người được
hưởng phước sống dưới trời Việt Nam bây giờ.

Bài tập 14

Xác định tiền giả định trong các câu sau.

1. Con anh Ba đang bệnh.

2. Anh tiếp tục hút thuốc à?
3. Anh ấy tuy giầu nhưng vẫn tốt bụng.
4. Anh ấy tuy nghèo nhưng vẫn tốt bụng.
5. Anh ấy không biết rằng “câu lạc bộ” là một từ gốc Anh.
6. Anh ấy không biết rằng “câu lạc bộ” là một từ gốc Hán.
7. Ông ấy đọc cả truyện chưởng.
8. Bé Ba đọc cả Hêghen.
9. Đóng cửa lại!
10.Chiếc áo này lành hơn chiếc áo kia.
11.Tàu sẽ dừng ở ga tới.

Bài tập 15

Các câu khẩu hiệu quảng cáo dưới đây đã gây ra cách hiểu nào nằm
ngoài ý đồ của người viết? Thử sửa lại các quảng cáo đó.

1. Xe Suzuki Smash:
Chỉ với 15.700.000 đồng
Thật đáng đồng tiền!
2. Sữa Cancimex:
Xương chắc khỏe
Vị thơm ngon
3. Thuốc ho PH:
 Thuốc nam mà hiệu quả!
4. Giày dép Bitis:
Nâng niu bàn chân Việt.
5. Thuốc diệt côn trùng Raid Max:
Diệt côn trùng chết!
6. Dầu gội Head  Shoulder:
Cho da đầu ngứa!
Bài tập 16

Thay đổi trật tự các câu văn dưới đây một cách hợp lí để tạo thành những
câu có ý nghĩa diễn đạt khác nhau.

1. Anh dạy em học toán.

2. Nó bảo sao không đến.
3. Lan đi lững thững ngoài đường.
4. Con mèo đuổi bắt chuột.
5. Cấm không được hút thuốc.

Bài tập 17:

Phân tích lỗi lập luận trong các câu sau:

1. Tất cả các công nhân, trong đó có cả những kĩ sư đều đình

công.
2. Chiếc máy lạnh Sanyo này cũ quá rồi, phải thay bằng một cái
máy Panasonic khác.
3. Món này ngon mà nguội
4. Nam to khỏe mà lại hơi lác mắt nữa.
5. Cô ấy hơi thấp mặc dầu gầy gò.
6. Tất cả các loại xà phòng đều làm cho da bạn bị khô. Riêng
Lux đem lại cho bạn làn da thực sự mịn màng.