ศัพท์ทางการแพทย์คาศัพท์ที่ควรรู้ งานกู้ภัย-กู้ชีพ FR, EMS, EMT-B

อุปกรณ์ ต่างๆ
คำศัพท์ ควำมหมำย
1. Wheeled stretcher = เปลนอนชนิดล้อเลื่อน

2. Stairs chair = เปลนั่ง

3. Portable stretcher = เปลสนำม

4. Hard collar = เฝือกดำมคอชนิดแข็ง

5. Head immobilizer = อุปกรณ์ยึดตรึงศีรษะ

6. Long spinal board = กระดำนรองหลังชนิดยำว

7. Belt = เข็มขัด

8. KED (Kendrick extrication device) = ดำมหลัง

9. Scoop = เปลตัก

การประเมิน การบาดเจ็บอย่างรวดเร็ว (Rapid trauma assessment)

ควรถำมอำกำรผู้ป่วย ในขณะที่ประเมินกำรบำดเจ็บ และถ้ำกลไกกำรบำดเจ็บอำจทำให้
มีกำรบำดเจ็บต่อกระดูกสันหลัง หรือระดับควำมรู้สึกตัวผิดปกติควรยึดตรึงกระดูกสันหลังไปพร้อม
กั บกำรทำกำร ประเมินแบบศรีำะจรดปลำยเท้ำ ( Head to toe) ต่อมำคือกำรพิจำรณำว่ำ ผู้ป่วย
ต้องกำรกู้ชีพขั้นสูง ( ALS) ในขณะนั้นหรือทำกำรส่งต่ออย่ำงเร่งด่วน กำรประเมิน้้ำควรประเมิน
ระดั บ ควำมรู้ ส ติ ( AVPU) และกำรประเมิ น เบื้ อ งต้ น ( Primary survey, ABC) ในขณะที่ ท ำกำรตรวจ
ประเมินอย่ำงรวดเร็วนั้นสิ่งสำคัญคือกำรหำลักษณะของกำรบำด เจ็บ เช่น
กำรผิดรูป Deformities (ดีฟอร์มิตี)
รอยฟกช้ำ Contosion (คอนทูชั่น)
แผลถลอก Abrasion (อะเบรชั่น)
แผลจำกกำรแทง Puncture/ Penetrations (พังเจอร์/ เพนเนเตชั่น)
แผลไหม้ Burns (เบริน)
ตำแหน่งเจ็บ Tenderness (เทนเดอร์เนส)
แผลฉีกขำด Laceration (ลำ้ีเรชั่น)
อำกำรบวม Swelling (สวีลลิ่ง)
อักษรช่วยจำ (DCAP/BTLS) (ดี-แคป/บี-ที-แอล-เอส)
หมำยเหตุ ควำมหมำยของ AVPU
A = Aleart รู้สึกตัวดี

V = Response to voice ตอบสนองต่อเสียงเรียก

P = Response to pain ตอบสนองต่อควำมเจ็บปวด

U = Unrseponsesive ไม่ตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นใดๆ

อำกำรต่ำงๆ
1.Head injury กำรได้รับบำดเจ็บที่ศรีษะ

2.Blunt chest ได้รับกำรกระแทกที่หน้ำอก

3.C-Spine injury กำรบำดเจ็บที่กระดูกต้นคอ

4.Fracture Femur กระดูกต้นขำหัก

5.Crushing กำรบดทับ

6.Amputation กำรตัดขำดของอวัยวะ

7.Pneumothorax ภำวะลมในช่องปอด

8.Tension Pneumothorax ภำวะลมในช่องปอดแบบมีแรงดัน

9.Hemothorax ภำวะเลือดออกในช่องปอด

10.Fracture กำรแตกหักของกระดูก

11.Sprains ข้อแพลง

12.Strains กำรเคล็ด

13.Dislocation กำรเคลื่อนหลุดของข้อต่อกระดูก

14.Exposed bone กระดูกโผล่

15.Concussion สมองกระทบกระเทือน

16.Cardiopulmonary กำรช่วยฟื้นคืนชีพ

17.Mass Casualty อุบต

ั ิเหตุหมู่

คาศัพท์ทางการแพทย์
คำศัพท์ ควำมหมำย
1. Oropharyngeal airway (mouth gag), (airway) = อุปกรณ์เปิดทำงเดินหำยใจ

2. Suction (้ักชั่น) = เครื่องดูดเสมหะ

3. Stethoscope (สเต็ทโตสโคป) = หูฟัง

4. Blood pressure (BP.) (บลัดเพรสเชอร์) = ควำมดันโลหิต

5. Splint (สปลิ๊น) = กำรดำม

6. Stop bleed (สต็อปบลีด) = ห้ำมเลือด

7. Gluco-meter (กลูโคมิเตอร์) =เครื่องวัดค่ำน้ำตำลในกระแสเลือด

8. Elastic Bandage (EB.) (อิลำสติคแบนเดก) = ผ้ำพันชนิดยืด

9. Defibrillator (ดีฟิบบริลเลเตอร์) = เครื่องกระตุกหัวใจ

10.Pulse Oxymeter = เครื่องวัดค่ำควำมอิ่มตัวของ O2 ในกระแสเลือด

11.Treatment (ทรีทเม้น) = กำรรักษำ

12.Diagnosis (ไดแอ็กโน้ีส) = กำรวินิจฉัย

13.Vital sign (ไวทอลไ้น์) = สัญญำณชีพ

14.Temperature (เทมเพอเรเจอร์) = อุณหภูมิ

15.Pulse = ชีพจร

16.Respiration (เรสไปเรชั่น) = กำรหำยใจ

17.Blood pressure (บลัดเพรสเชอร์) = ควำมดันโลหิต

18.Observe (ออบเสริฟ) = สังเกตอำกำร

19.Tepid sponge (เทปปิดสปั้น) = เช็ดตัวลดไข้

20.Transfer (ทรำนสเฟอร์) = กำรย้ำยผูป

้ ่วย
21.Discharge (ดีสชำร์จ) = กำรจำหน่ำยผู้ป่วย

22.Sphygmomanometer (สฟิกโมมำโนมิเตอร์) = เครื่องวัดควำมดันโลหิต

23.Needle (นีดเดิล) = เข็ม

24.Syringe (ไ้ริง) = กระบอกฉีดยำ

25.Intravenous Fluid (IV.Fluid) = สำรน้ำ (น้ำเกลือ)

26.Medicut (เม็ดดิขัด) = เข็มแทงน้ำเกลือ

27.I.V. set = ชุดให้สำรน้ำ

28.Extension (เอ็ก้์เทรนชั่น) = สำยต่อชุดให้น้ำเกลือ

29.3-way (ทรีเวย์) = ข้อต่อ 3 ทำง

30.Tourniguet (ทูนิเก้) = สำยยำงรัดแขน

31.Gauze (ก็อ้) = ผ้ำก๊อ้

32.Dressing (เดรส้ิ่ง) = กำรทำแผล

33.Top gause (ท็อปก็อ้) = ผ้ำก๊อ้หุ้มสำลี (ใช้พันแผลขนำดใหญ่)

34.Micropore (ไมโครปอร์) = พลำสเตอร์ปิดแผลชนิดกระดำษ

35.Transpore (ทรำนสปอร์) = พลำสเตอร์ปิดแผลชนิดพลำสติก

36.Ambubag (แอมบูแบ็ก) = ลูกยำงบีบช่วยกำรหำยใจ

37.Abnormal (แอบนอร์มอล) = ผิดปกติ

38.Abrotion (อะบรอชั่น) = กำรแท้ง

39.Artary (อำร์เทอร์รีย์) = เส้นเลือดแดง

40. Vein (เวน) = เส้นเลือดดำ

41.B.P. drop (บี.พี.ดร็อป) = ควำมดันเลือดต่ำ

42.Brain (เบรน) = สมอง

43.Chills (ชิลส์) = หนำวสั่นจำกไข้สูง

44.Coma (โคม่ำ) = ภำวะหมดสติ ไม่รู้สึกตัว

45.Complication (คอมพลิเคชั่น) = โรคแทรก้้อน

46.Cyanosis (ไ้ยำโน้ีส) = อำกำรเขียวจำกกำรขำดออก้ิเจน

47.Secretion (้ิครีชั่น) = สำรคัดหลั่ง

48.Edema (อิดีม่ำ) = บวม

49.Electrodiogram (EKG) = เครื่องวัดคลื่นไฟฟ้ำหัวใจ

50.Expire (เอ็ก้์ปำย) = หมดอำยุ

51.Infection (อินเฟคชั่น) = กำรติดเชื้อ

52.Jerk (เจิ๊ก) = เคำะเข่ำ

53.Nausea (นอร์เ้ีย) = คลื่นไส

54.Nipple (นิปเปิล) = หัวนม

55.Pain (เพน) = ควำมปวด

56.Pale (เพล) = ้ีด

57.Paralysis (Paralite) (พำรำไล้ีส) = อัมพำต

58.Rupture (รัปเจอร์) = กำรแตก

59.Sick = ป่วย

60.Side effect (ไ้ด์เอฟเฟค) = ผลข้ำงเคียง

61.Sputum (สปูตุ้ม) = เสมหะ

62.Stat (สแตท) = ทันที

63.Stomach (สโตมัส) = กระเพำะอำหำร

64.Stress (สเตรส) = เครียด

65.Therapy (เทอรำปี้) = กำรรักษำ

66.Unconscious (อันคอนเชียส) = ไม่รู้สึกตัว

67.Urine (ยูรีน) = ปัสสำวะ

68.Urine analysis (ยูรีนอะนำไล้ีส) = กำรเก็บปัสสำวะส่งตรวจ

69.Vomit = อำเจียน

70.Wound (วูน) = แผล

71.Weight = น้ำหนัก

72.Weak (วี๊ค) = อ่อนเพลีย

73.Surgery (เ้อ-เจอ-รี่) = ศัลยกรรม

74.Medication (เหม็ด-ดิ-เด-ชั่น) = อำยุรกรรม

75.Pediatric (พี-เดรีย-ตริก) = กุมำรเวชกรรม

76.Obstetric (อ๊อบ-สเต-ตริก) = สูติกรรม

77.Gynecology (ไก-เนค-โค-โล-จี้) = นรีเวชกรรม

78.Orthopedic (ออ-โถ-ปี-ดิก) = กระดูกและข้อ

79.Hemodialysis (ฮี-โม-ได-อะ-ไล-้ิส) = ห้องล้ำงไต

80.Physical therapy (ฟิส-สิ-เคิล-เทอ-รำ-ปี่) = แผนกกำยภำพบำบัด

81.Phamacy (ฟำ-มำ-้ี) = ห้องจ่ำยยำ

82.Emergency room (E.R) = ห้องฉุกเฉิน

83.Intensive care unit (I.C.U) = แผนกผู้ป่วยหนัก

84.Operating room (O.R) = ห้องผ่ำตัด

85.Anesthesia (Anes) ( อะ-แนส-ที-เ้ีย) = แผนกดมยำ

86.Recovery room (R.R.) (รี-คอฟ-เวอ-รี-รูม) = ห้องพักฟื้น

87.Labour room (L.R) (เล-เบ้อ-รูม) = ห้องคลอด

88.Ward = ตึกผู้ป่วย

89.Mask = ผ้ำปิดปำกและจมูก

กายวิภาคและ สรีระวิทยา
คำศัพท์ ควำมหมำย
1.Frontal bone (ฟอนทอลโบน) = กะโหลกศีรษะส่วนหน้ำ
2.Cranium (คำเนียม) = กระดูกศีรษะ

3.Mandible (แมนนิเบิล) = กระดูกขำกรรไกร

4.Cervical vertebrae (เ้อวิเคิลเวอร์ทิเบิล) = กระดูกสันหลังส่วนคอ

5.Clavical (คำร์วิเคิล) = กระดูกไหปลำร้ำ

6.Scapula (สะแคปปูลำร์) = กระดูกสะบัก

7.Humerus (เฮอมูรัส) = กระดูกต้นแขน

8.Pelvis (เพลวิส) = กระดูกสะโพก

9.Ulna (อัลน่ำ) = กระดูกปลำยแขนด้ำนใน

10.Carpus (คำร์ปัส) = กระดูกข้อมือ

11.Femur (ฟีเมอร์) = กระดูกต้นขำ

12.Patella (kneecap) = กระดูกสะบ้ำ

13.Tibia ( ทิเบีย) = กระดูกปลำยขำด้ำนใน

14.Fibula (ฟิบูล่ำ) = กระดูกปลำยขำด้ำนนอก

15.Heart = หัวใจ

16.Kidncy (คิดนีย์) = ไต

17.Nasal passage = โพรงจมูก

18.Pharynx (ฟำริ้ง) = คอหอย

19.Epiglottis (อิพิก๊อสติ๊ส) = ฝำปิดกล่องเสียง

20.Larynx (ลำริ๊ง) = กล่องเสียง

21Esophagus (อีโสฟำกัส) = หลอดอำหำร

22.Trachea (เทรเคีย) = ท่อลม

23.Bronchus (บรองคัส) = หลอดลม

24.Left lung (เลฟลัง) = ปอด้้ำย

25.Ribs (ริบ) = กระดูก้ี่โครง

26.Diaphragm (ไดอะแฟรม) = กระบังลม

27.Stomach (สโตมัส) = กระเพำะอำหำร

28.Spleen (สปลีน) = ม้ำม

29.Liver (ลิเวอร์) = ตับ

30.Appendix (แอพเพนดิก) = ไส้ติ่ง

31.Pupil (พิวพิ้ว) = รูม่ำนตำ

32.Bladder (แบลดเดอร์) = กระเพำะปัสสำวะ

33.Urethra (ยูรีท่ำ) = ท่อปัสสำวะ

34.Penis (เพนนีส) = องคชำต

35.Scrotum (สกอร์ตุ้ม) = ถุงอัณฑะ

36.Testis (เทสทีส) = อัณฑะ

37.Anus (เอนัส) = ทวำรหนัก

38.Cervix (เ้อร์วิค) = ปำกมดลูก

39.Vagina (วำไจน่ำ) = ช่องคลอด

40.Uterus (ยูเทอรัส) = มดลูก

41.Ovary (โอเวอร์รี) = รังไข่