Araling Panlipunan 8 AGHAM PAMPULITIKA (Political Science)
Ikatlong Markahan Niccolò Machiavelli (1469 – 1527) – isang diplomatiko at
Unang Linggo (Week 1)
Paksa: Pag-usbong ng Renaissance sa Europa
Renaissance
-ito ay isang salitang Pranses na nangangahulugang “muling
pagsilang” o rebirth.
-kulturang klasikal ng Gresya na sumibol sa bansang Italya.
Humanismo
-isang kilusang intelektuwal noong Renaissance na
naniniwalang dapat pagtuonan ng pansin ang klasikal na
sibilisasyon ng Gresya at Roma.
Dahilan sa Pag-usbong ng Renaissance
1. Pagnanais ng mga intelektwal na pag-aralan at muling
tuklasin ang kulturang Griyego at Romano.
2. Pagtangkilik sa mga pagbabago sa agrikultura, agham at
panitikan ng mga lungsod-estado sa Italya tulad ng Florence.
3. Pag-usbong ng mga bansang-estado (nation-state) tulad ng
Inglatera, Pransya at Espanya.
Mga Pagbabagong Naganap sa Renaissance
BANSA MGA PAGBABAGO
Italya (Italy) -Patuloy na tunggalian sa kapangyarihan at
pangunguna sa kalakalan ng mga lungsod-
Lorenzo de’ estado tulad ng Florence, Venice, Milan at
Medici Genoa.
-Pagtangkilik ng mga lider ng mga lungsod
estado tulad ni Lorenzo de’ Medici ng
Florence sa mga manunulat, pinto, eskultor at
mananaliksik. Sa panahong ito ay itinuring ang
Florence na “Atenas na Italya.”
Inglatera -Pagkatalo ng Inglatera sa Hundred Years’
(England) War (1337 – 1453) na nagdulot ng pagkawala
ng kontrol nito sa Pransiya.
Henry VII
Henry VII
-Tagumpay ng House of Lancaster laban sa
House of York sa War of the Roses (1455 –
1487) at ang pagsisimula ng panahon ng mga
Tudor.
-Pagtangkilik ni Henry VII sa sining at
panitikang Renaissance maging ang pagtuturo
ng humanidades (humanities) sa mga
unibersidad.
Henry VIII
Henry VIII
-Act of Supremacy (1534) - paghihiwalay ng
Church of England (Anglican Church) mula sa
kapangyarihan
Pransya -Paglakas ng nasyonalismo sa Pransiya
(France) matapos ang pagwawagi nito sa Hundred
Years’ War
-Pagpatay kay Henry III at pagbagsak ng
Dinastiyang Valois, at ang paghalili ni Henry
IV (Henry of Navarre) at ang pagkakatatag ng
Dinastiyang Bourbon.
Espanya -Pagbagsak ng mga Moor (Muslim) at ang
(Spain) pagbawi sa Granada noong 1492 na siyang
naging pagtatapos ng Reconquista (Muling
Pagsakop).
-Pagkakabuo ng Espanya bunga ng
pagpapakasal ng Haring Ferdinand ng Aragon
at Reyna Isabella ng Castille.
Mga pagbabago sa kabuuang ekonomiya ng Europa
1. Pagtaas ng presyo (implasyon) at demand sa mga pagkain at
produktong agrikultural bunsod ng pagbaba ng bilang ng alipin
(serfs) at pagtaas ng pasahod sa mga magsasaka (peasants)
2. Pag-usbong ng mga bagong sentro ng kalakalan sa hilaga
at kanlurang Europa tulad ng Pransiya, Espanya, Inglatera at
Olanda na nagbago ng mga pangunahing daang pangkalakal.
3. Pagsisimula ng sistema ng pagbabangko at ang paglawak
ng mga sistemang pinansyal sa Europa.
4. Transisyon mula sa kalakalan sa Dagat Mediteraneo patungo
sa Karagatang Atlantiko sa pagsisimula ng eksplorasyon at
kolonyalismo.
manunulat na taga-Florence na naging tanyag sa kanyang
aklat na pinamagatang The Prince (Il Principe), at nagsaad
na “ang layunin ay nagbibigay-matuwid sa pamamaraan”
(the end justifies the means).
PANITIKAN (Literature)
Francesco Petrarch (1304 – 1374)
– itinuturing na “Ama ng Humanismo” na may-akda ng
Songbook, isang koleksiyon ng mga sonata o tula ng pag-
ibig para sa kanyang minamahal na si Laura.
Giovanni Boccaccio (1313 – 1375)
– may-akda ng Decameron, isang katipunan ng isandaang
(100) nakakatuwang salaysay o kuwento.
Desiderius Erasmus (1466 – 1566)
– isang iskolar na Olandes na itinuturing na “Prinsipe ng mga
Humanista” at may-akda ng The Praise of Folly kung saan
tinuligsa niya ang mga hindi mabuting gawa ng mga pari at
karaniwang tao.
Miguel de Cervantes (1547 – 1616)
– isang manunulat na Espanyol na isinulat ang nobelang Don
Quixote de la Mancha na kumukutya at ginawang katawa-
tawa sa kasaysayan ang kabayanihan ng mga kabalyero sa
Gitnang Panahon.
William Shakespeare (1564 – 1616)
– ang “Makata ng mga Makata,” isang Ingles na manunulat
na siyang may-akda ng mga dula tulad ng “Julius Caesar,”
“Romeo and Juliet,” “Hamlet,” “Antony and Cleopatra,” at
“Othello.”
SINING (Arts)
Michelangelo Buonarroti (1475 – 1564)
– isang pintor at iskultor na tanyag sa kanyang iskulturang
“La Pieta” at Statue of David maging ang “The Last
Judgement” na ipininta niya sa Sistine Chapel sa paanyaya
ng Papa Julius II.
Leonardo da Vinci (1452 – 1519)
– naging kilala sa kanyang mga naipintang “Last Supper” at
“Mona Lisa”; bukod sa pagiging pintor ay isa rin siyang
arkitekto, iskultor, inhinyero, siyentista, musikero at
pilosopo.
Raphael Santi (1483 – 1520)
– itinuring na pinakamahusay na pintor ng Renaissance at
kilala sa pagkakatugma at balanse o proporsiyon ng kanyang
mga likha, tulad ng “Sistine Madonna” at “Alba Madonna.”
AGHAM AT TEKNOLOHIYA (Science and Technology)
Nicolaus Copernicus (1473 – 1543)
– isang astronomong Polish na binuo ang Teoryang
Heliocentric, na nagsasaad na ang daigdig at ang iba pang
mga planeta ay umiikot sa araw.
Galileo Galilei (1564 – 1642)
– nakatuklas ng prinsipyo ng “pendulum” at nakagawa ng
termometro at teleskopyo, kung saan inobserbahan niya ang
mga buwan ng planetang Jupiter maging ang rings ng
planetang Saturn.
Johannes Gutenburg (1400 – 1468)
– isang Aleman na ipinakilala ang makinang limbagan
(mechanical movable type printing) na naging dahilan ng
pagdami ng mga nalimbag na aklat.