აფრიკა 

— დედამიწის ერთ-ერთი კონტინენტია. ფართობი მიმდებარე

კუნძულებიანად შეადგენს 30,22 მლნ. კმ²–ს, ხოლო მოსახლეობა — 1,1
მილიარდ ადამიანს[1] (დედამიწის მოსახლეობის 14 %). კონტინენტებს შორის
ამ მაჩვენებლებით იგი ჩამორჩება მხოლოდ ევრაზის. უჭირავს დედამიწის
მთელი ზედაპირის 6 %, ხოლო ხმელეთის 20.4%

ფართობით აფრიკა მეორე კონტინენტიამსოფლიოში კონტინენტს
აღმოსავლეთიდან ინდოეთის ხოლო დასავლეთიდან ატლანტის ოკეანეები
საზღვრავს. ევროპისგან მას ჰყოფს
14 კილომეტრის სიგრძის გიბრალტარის სრუტე ხმელთაშუა
ზღვა, აზიასა და აფრიკას შორის კი საზღვარი გადის სუეცის არხზე, წითელ
ზღვასა და ბაბ-ელ-მანდების სრუტეზე. აფრიკის ფართობია 30 221 532 კმ²,
კონტინენტის 3 უდიდესი ქვეყანაა: სუდანი — 2,5 მლნ. კვ. კმ, ალჟირი — 2,3
მლნ. კვ. კმ, კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა (კდრ) — 2,3 მლნ. კვ. კმ.
აფრიკა მოსახლეობის რაოდენობით (1 000 010 000 ადამიანი) ჩამორჩება
მხოლოდ აზიას. სხვა კონტინენტებთან შედარებით სიმჭიდროვე დაბალია — 26
კაცი 1 კვ კმ-ზე.

აფრიკა ეკვატორის ორივე მხარეს იჭიმება და მრავალ კლიმატურ სარტყელს

მოიცავს. ეს ერთადერთი კონტინენტია, რომელიც ჩრდილოეთისა და
სამხრეთის ზომიერ სარტყლებს სწვდება.
აფრიკას გარს
ეკვრის ატლანტის და ინდოეთის ოკეანეები, ხმელთაშუა და წითელი ზღვები.
ევროპიდან გამოიყოფა გიბრალტარის ვიწრო სრუტით, ხოლო სუეცის ყელით,
რომელზეც სუეცის არხიაგაყვანილი უკავშირდება აზიას. აფრიკის უდიდესი
ნაწილი ტროპიკულ სარტყელშია მოქცეული. უკიდურესი ჩრდილოეთ და
სამხრეთ ნაწილები მდებარეობენ სუბტროპიკებში. უკიდურეს ჩრდილოეთ და
სამხრეთ წერტილებს შორის მანძილი 8000 კმ–ია, ხოლო უკიდურეს დასავლეთ
და აღმოსავლეთ წერტილებს შორის მანძილი 7500 კმ-ია. სანაპირო ხაზი სხვა
კონტინენტებთან შედარებით სუსტადაა დანაწევრებული, მისი სიგრძე
შეადგენს 26 000 კმ–ს. (შედარებისთვის ევროპისსანაპირო ხაზის სიგრძეა 32
000 კმ, მაშინ როცა ის ფართობით სამჯერ ნაკლებია აფრიკაზე).

2
რელიგია
ე. წ. „მსოფლიოს რელიგიებს” (ქრისტიანობა, ისლამი, ბუდიზმი) დასაბამი
აზიაში მიეცათ. დღეს აზიაში ძირითადად გავრცელებულია:
•ბუდიზმი დღეს უმთავრესად გავრცელებულია ინდოჩინეთის ქვეყნებსა და
შრი-ლანკაზე, ჩინეთში ის არსებობს კონფუციანელობასა და დაოსიზმთან
ერთად, კორეაში — კონფუციანელობასთან ერთად, იაპონიაში -
შინტოიზმთან ერთად. ლამაიზმის ფორმით ბუდიზმს აღიარებენ მონღოლეთსა
და ტიბეტში.
•ინდუიზმი ძირითადად გავრცელებულია ინდოეთში, შრი-ლანკაზე, ნეპალში,
პაკისტანში და კუნძულ ბალიზე ინდონეზიაში.
•ისლამის გავრცელების არეალია არაბეთის ნახევარკუნძული, ირანი, შუა
აზია, თურქეთი, ერაყი, სირია, პაკისტანი, ინდონეზია, მალაიზია. აღიარებენ
სხვა ქვეყნებშიც. •შინტოიზმი ძირითადად მხოლოდ იაპონიაშია
გავრცელებული.
•ჯაინიზმი უმთავრესად ინდოეთშია გავრცელებული.
•დაოსიზმი გავრცელებულია ჩინეთში.
•სიქიზმი უმთავრესად გავრცელებულია ინდოეთის პენჯაბის შტატში.
•ზოროასტრიზმს ჰყავს მცირერიცხოვანი მიმდევრები ირანსა და სამხრეთ
აზიაში.
•ქრისტიანობა ძირითადად გავრცელებულია საქართველოში, სომხეთში,
კვიპროსზე, ლიბანში, რუსეთის აზიურ ნაწილსა და ზოგიერთ სხვა ქვეყანაში.
•იუდაიზმი მიეკუთვნება ეროვნულ რელიგიათა ჯგუფს და იგი გავრცელებულია
ისრაელში.

3
4