DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 8

(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao

Tala sa Pagtuturo) Petsa/Oras Markahan Una
UNANG ARAW
I. Layunin

A. Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng komunikasyon sa pagpapatatag

Pangnilalaman ng pamilya.

B. Pamantayan sa Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng mga gawi sa
Pagganap pag-aaral at pagsasabuhay ng pananampalataya sa pamilya.

C. Mga kasanayan sa 1. Natutukoy ang mga gawain o karanasan sa sariling pamilya o pamilyang nakasama, namasid o
Pagkatuto. Isulat ang napanood na nagpapatunay ng pagkakaroon o kawalan ng bukas na komunikasyon.
code ng bawat kasanayan EsP8PB – Ie3.1
2. Nabibigyang-puna ang angkop na uri ng komunikasyong umiiral sa isang pamilyang nakasama,
namasid o napanood.
3. Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng
komunikasyon sa pamilya.

II. Nilalaman Modyul 3 : Ang Kahalagahan ng Komunikasyonsa Pagpapatatag ng Pamilya

A. Sanggunian

1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 8 TG p. 59-68

Guro

2. Mga Pahina sa Modyul saEdukasyon sa Pagpapakatao 8 LM p. 53-74

Kagamitang Pang-Mag-

1
 aaral
3. Mga pahina sa Teksbuk

4. Karagdagang Kagamitan http://lrmds.deped.gov.ph/search?query=Modyul+3%3A+Ang+Kahalagahan+ng+Komunikasyon

mula sa portal ng http://lrmds.deped.gov.ph/detail/5534
Learning Resource

B. Iba pang Kagamitang Panturong Biswal: LCD projector, laptop

Panturo
III.Pamamaraan

A. Balik-Aral sa nakaraang 1. Tumawag ng tatlong mag-aaral. Pasagutan ang tanong sa ibaba.

aralin at pagsisimula ng  Ano-ano ang mahahalagang gampanin ng pamilya para sa lahat ng miyembro nito?
bagong aralin.  Bakit mahalagang matugunan ang gampanin ng bawat isang miyembro ng pamilya?

2. Pasagutan ang Paunang Pagtataya para sa pagsisimula ng aralin. (Gawin sa loob

ng 10 minuto) (Reflective Approach)

Paunang Pagtataya
Panuto: Para sa Bilang 1 hanggang 6, punan ang mga kahon ng angkop na mga bahagi upang
mabuo ang daloy ng komunikasyon. Piliin ang titik ng tamang sagot sa mga pamimilian sa
ibaba ng diagram. Isulat sa notbuk ang titik ng iyong napiling sagot.

2
Mga Pamimilian:
a. Mensahe
b. Pangangailangan
c. Pagbibigay ng kahulugan sa mensahe
d. Tugon sa mensahe o feedback
e. Pagsasalin sa wika o simbolo (pasalita o di-pasalita)
f. Pagkaunawa (o di-pagkaunawa) sa mensahe
g. Damdamin
B. Panuto: Para sa Bilang 7 hanggang 12, tukuyin kung ang uri ng diyalogo sa bawat sitwasyon ay

3
 I-Thou o I-It. Gawin ito sa notbuk.
7. Kailangan ni Daniel na maibenta ang kanyang lumang kotse dahil nais niyang
makabili ng bago. Nagtungo siya sa kanyang kumpare upang kumbinsihin itong
bilhin ang kanyang lumang kotse. Nakumbinsi naman niya ito dahil sila’y
nagkasundo sa halaga nito.
8. May suliranin si Jane sa kanyang pamilya. Kailangan niya ng mapaghihingahan ng
kanyang sama ng loob. Pumunta siya sa kanilang gurong tagapayo. Mahusay na
tagapakinig ang kanilang gurong tagapayo. Alam ni Jane na bibigyan siya nito ng
panahon at hindi siya nito huhusgahan.
9. Maganda ang samahan nina John at kanyang ama. Pinakikinggan nito ang
kanyang mga opinyon sa tuwing sila’y nagkakausap. Bagama’t hindi siya nito
laging pinagbibigyan sa kanyang mga gustong gawin, alam ni John na ito’y para sa
kanyang ikabubuti.
10. Malapit na ang semestralbreak. Niyaya si Josie ng kanyang kaibigan na
magbakasyon sa isang kilalang resort. Nag-isip si Josie ng paraan upang
makumbinsi ang kanyang mga magulang na siya’y payagan. Sa kanilang pag-
uusap ay hindi rin niya ito napapayag. Masamang-masama ang loob ni Josie sa
kanila.
11. Madalas nagkakagalit ang magkapatid na Wally at Jose. Hindi nila
pinakikinggan ang sinasabi ng bawat isa. Kapwa ayaw magpatalo sa argumento
ang dalawa.
12. Gandang-ganda si Juan kay Mila. Matagal na niya itong crush. Hindi siya
magkalakas ng loob na lapitan ito at kausapin. Nang minsang nagkita sila at
nagkausap, masayang-masaya si Juan. Wari ba’y si Mila at siya lang ang nasa
silid, hindi nila kapwa napapansin at naririnig ang ibang tao.

C. Para sa Bilang 13 hanggang 15, tukuyin kung ang sumusunod ay diyalogo o monologo.
Gawin ito sa notbuk.
13. Nagkaroon ng pagpupulong ang samahang Kabataan –Pambansang
Samahan sa Edukasyon sa Pagpapahalaga (K-PSEP) sa paaralan ni Joan. Si
4
 Wency, ang pangulo nito, ay mahusay magsalita. Palagi itong kampeon sa
pagtatalumpati sa kanilang paaralan. Nais ni Joan na imungkahi sa samahan ang
isang proyekto para sa nalalapit na Boys and Girls Week, ngunit hindi siya
nagkaroon ng pagkakataon. Si Wency ang nasunod sa lahat ng proyekto.
14. Pinagagalitan ni Aling Juana si Milet dahil sa ginawa nitong pag-alis nang walang
paalam. Walang magawa si Milet kundi ang umiyak. Lubos siyang nagsisisi sa
pagsuway sa kanyang ina.
15. Malapit na ang ika-13 kaarawan ni Jules. Kinausap siyang kanyang mga
magulang tungkol sa kung ano ang nais niya sa kanyangparty. Sinabi ni Jules na
nais niya ang isang party upang maimbita ang kanyang mga kaibigan.
Iminungkahi naman ng kanyang mga magulang na sila’y kumain na lamang sa
labas at ang gagastusin sana sa party ay ibili na lamang ng mga damit para sa
mga bata sa ampunan. Sa huli’y pumayag si Jules sa mungkahi ng magulang.
Nais nitong maging mas makabuluhan ang kanyang kaarawan.

B. Paghahabi sa layunin ng A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
aralin at pagganyak 1. Natutukoy ang mga gawain o karanasan sa sariling pamilya o pamilyang nakasama, namasid o
napanood na nagpapatunay ng pagkakaroon o kawalan ng bukas na komunikasyon.
2. Nabibigyang-puna ang angkop na uri ng komunikasyong umiiral sa isang pamilyang nakasama,
namasid o napanood.
3. Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng
komunikasyon sa pamilya.

B. Ipakita ng guro ang sumusunod na larawan. Suriin ito at sagutin ang mga gabay na tanong.
(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)

5
 1. Ano ang ipinahihiwatig sa mga larawan? Ipaliwanag.
2. Tukuyin ang mga suliranin sa komunikasyong ipinahihiwatig sa bawat larawan.
3. Ano-ano ang maaaring dahilan ng suliranin sa komunikasyong ipinahihiwatig sa mga larawan?
Ipaliwanag.
4. Paano nakaaapekto sa pakikipag-ugnayan sa kapwa ang mga suliraning ito sa komunikasyon?
Ipaliwanag.
5. Ano-ano ang maaaring solusyon upang malampasan ang mga suliraning ito sa komunikasyon?

C. Pag-uugnay ng mga Gamit ang PowerPoint Presentation, babasahin ng mga mag-aaral ang isang maikling kuwentong
halimbawa sa bagong may pamagat na “Regalo”. Pasagutan ang mga tanong sa susunod na pahina. (Gawin sa loob ng
aralin 5 minuto) (Reflective Approach)

6
 “Regalo”

Si Chini ay isang dalagang mayaman at nag-aaral bilang isang high schoolstudent sa isang kilala
at mamahaling paaralan sa kanilang lugar. Ilang araw bago ang kaarawan niya ay kinausap niya
ang kanyang ama.

Chini: Dad, sa birthdayparty ko, bukod sa engrandeng mga handa, gusto ko po may gift ka pa rin
ha?

Dad: Ha? Anak hindi ka pa ba nasisiyahan sa engrandeng birthday party mo. Nagtratrabaho ako
ng sobra-sobra para maibigay ang pangangailangan mo. Lalo na ngayon at magkokolehiyo ka na.
Matagal ng namatay ang mommy mo kaya ako na lang ang kumakayod sa awa at tulong ng
Panginoon.

Chini: Sige na Dad, gusto ko, kotse. Nakakahiya naman, ako lang ang walang kotse sa barkada.
Kaya ang wish ko sa birthday ko ay kotse!!!

Nagpumilit na sinabi ni Chini sa kanyang ama habang ang kanyang ama naman ay yumuko na
lamang at nalulungkot dahil sa hindi pagiging kuntento ng kanyang nag-iisang anak.

Dumating ang araw ng kaarawan ni Chini at bawat isa ay nagbigay ng kani-kanilang regalo sa
kanya. Sa kahuli-hulihan, ang kanyang ama ang nagbigay ng regalo. Pagbukas niya sa munting
regalo nito – isang Biblia. Nainis si Chini sa regalo ng kanyang ama at inihagis ito. At sinigawan
ang nag-iisa niyang magulang.

Chini: Ano ba Dad???!!! Di ba sabi ko sa’yo kotse ang gusto ko? Ayoko nito! Ayoko nito! Ayoko
nito!!!

At inihagis ang Biblia at tumakbo ang dalaga palayo.

7
 Matapos nito ay ang pagbagsak ng kanyang ama sa lupa dahil inatake ito sa puso sapagkat hindi
nakayanan ng kanyang ama ang ginawa ni Chini. At tuluyan nang namatay ang kanyang ama.
Hinabol ng kanilang katulong si Chini at ibinalita ang ang kamatayan ng kanyang ama at sinabi.

Katulong: Ma’am Chini, ito po yung Biblia na regalo ng inyong tatay sa inyo po. May susi po
palang nakasingit sa gitna ng libro kasama po ng liham ng daddy n’yo po.
Chini,
Anak, gawin mong gabay ang salita ng Diyos sa pag-aalaga ng regalo ko sa’yong kotse.
Mahal na mahal kita.
~Dad

Nanlumo si Chini at labis ang pagsisisi.

~Anonymous

Sagutan ang sumusunod na katanungan.

1. Ano ang nais na ipahiwatig ng maikling kuwento?

2. Maaari bang mabago ang katapusan ng kuwento kung may maayos na
pakikipagkomunikasyon si Chini sa kanyang ama? Ipaliwanag.
3. Ano ang aral na napulot mo sa kuwento? Ipaliwanag.

D. Pagtalakay ng bagong Isagawa ang Think-Pair-Share, kumuha ng kapareha at pag-usapan ang mga sitwasyon sa “Ano
konsepto at paglalahad ng Ang Gagawin Ko?” na nasa ibaba. Tumawag ng ilang pareha at ibahagi sa klase ang natapos na
bagong kasanayan #1 gawain. (Gawin sa loob ng 10 minuto) (Collaborative/Constructivist Approach)

Ano Ang Gagawin Ko?

8
 A. Mayroon na akong sinisinta...
Makatutulong ba kung hihingi ako ng payo sa aking mga magulang sa tamang pagharap sa
sitwasyon? Dapat ko bang ilihim itong aking nararamdamang pagsinta at humingi na lang ng
payo sa aking mga kabarkada?

B. Napagsasabihan ako ng aking guro dahil sa pagbaba ng aking grado...

Kailangan ko pa ba itong ipagtapat sa aking pamilya? May malaki bang maitutulong ang
aking mga kapatid sa aking pag-aaral? Paano ko maipagtatapat ang suliranin ko sa paaralan
sa aking pamilya?

C. Sumama ang loob ko dahil ang bunsong kapatid ko lamang ang binigyan ng mga
magulang ko ng bagong sapatos...
Kikimkimin ko na lamang ba ang nararamdaman kong sama ng loob? Makatutulong ba kung
magiging tapat ako sa aking mga magulang sa pamamagitan ng pagpapahayag ng aking
nararamdaman?

D. Ang aking kaibigan ay nagpahayag sa akin ng kanyang mabigat at maselang suliranin

sa buhay...
Ikokonsulta ko ba sa aking mga magulang ang aking ipapayo sa aking matalik na kaibigan?
Ang mga naging karanasan ba ng aking mga magulang ay makatutulong sa payong
maibibigay ko sa aking minamalasakit na kaibigan?

E. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa apat na grupo, isadula ang nakatalagang sitwasyon. Ipakita sa klase ang
konsepto at paglalahad ng nabuong dula. (Gawin sa loob ng 10 minuto) (Collaborative/Constructivist Approach)
bagong kasanayan #2
Pangkat 1
A. Masyadong mahigpit ang aking mga magulang…
Dapat ko ba itong ipahayag sa kanila? Magrerebelde ba ako sa aking mga magulang?
Makatutulong ba kung lalayas ako at makikitira sa bahay ng aking barkada? Makatutulong ba

9
 ang aking guro kung magpapahayag ako ng suliranin sa aming pamilya?

Pangkat 2
B. Nagyayaya ang aking mga barkadang mag-inom ng alak…
Ililihim ko ba ito sa aking mga magulang? May kabuluhan ba kung ikonsulta ko ito sa aking
mga kapatid? Ang pag-iinom ba ng alak ay makadadagdag ng solusyon sa aking mga
problema?

Pangkat 3
C. Nagkaroon ng pagtatalo kaming dalawang magkapatid dahil sa hindi pagkakasundo sa
isang bagay…
Hahayaan ko na lamang ba na tumagal ang samaan namin ng loob na magkapatid?
Sisiraan ko ba ang aking kapatid sa aking mga barkada? Kung ipaaalam ko sa aking mga
magulang, makatutulong ba ito sa aming pagkakasundo?

Pangkat 4
D. Hindi nabili ang ipinangakong regalo ng aking mga magulang dahil gipit sila
sa salapi…
Magtatampo ba ako sa kanila? Sisigawan ko ba sila dahil hindi natupad ang kanilang
pangako? May mabuti bang maidudulot kung maglalayas ako? Mas matuwid ba
kung uunawain ko ang kakulangan ng aking mga magulang?

F. Paglinang sa Sagutin ang sumusunod nakatanungan. Isulat ang iyong mga sagot sa notbuk.
Kabihasahan (Tungo sa (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
Formative Assessment) 1. Ano angkahalagahan ng komunikasyon sa isang pamilya? Ipaliwanag.
2. Sa inyong sariling pamilya, may mga dapat pa bang paunlarin sa
inyong pakikipagkomunikasyon? Ano-ano ang mga yaon?
3. Ilarawan ang inyong sariling pamilya o sambahayan at ang mga kaparaanan ng
inyong pakikipag-ugnayan sa isa’t isa.

10
G. Paglalapat sa aralin sa Itala ang mga pansariling pamamaraan ng kahalagahan ng komunikasyon tungo sa isang matatag
pang-araw-araw na buhay na pamilya. (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
1.
2.
3.
4.
5.

H. Paglalahat sa aralin Ang komunikasyon ay anumang senyas o simbolo na ginagamit ng tao upang ipahayag ang
kanyang iniisip at pinahahalagahan, kabilang dito ang wika, kilos, tono ng boses, katayuan, uri ng
pamumuhay at mga gawa. Maging ang katahimikan ay may ipinahihiwatig. Sa pagmamahal,
inihahayag ng tao ang kanyang sarili sa minamahal. Nagpapahayag tayo hindi lamang sa
pamamagitan ng ating sinasabi o ginagawa kundi maging sa kung sino tayo at paano tayo
namumuhay.

I. Pagtataya ng Aralin Sumulat ng slogan na binubuo ng labing lima hanggang dalawampung salita, tungkol sa
“Kahalagahan ng Komunikasyon Tungo sa Matatag na Pamilya.” Gamitin ang kraytirya sa ibaba.
(Gawin sa loob ng 10 minuto) (Constructivist Approach)
Kraytirya:
a. Angkop sa Paksa 40%
b. Paggamit ng Salita 30%
c. Orihinalidad 20%
d. Kalinisan 10%

J. Karagdagang gawain para Isagawa ang alinman sa sumusunod:

sa takdang-aralin at 1. Magsaliksik sa internet, gumupit sa mga pahayagan at magasin o magsagawa ng
remediation panayam/interbyu ng kuwento ng masayang pamilya at pamilyang may palagiang
komunikasyon sa isa’t isa.

11
 2. Humanda sa pagbabahagi sa klase.
IV. MgaTala
V. Pagninilay

A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation

C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng mag-
aaral na nakaunawa sa
aralin?

D. Bilang ng mga mag-aaral

na magpapatuloy sa
remediation?

E. Alin sa mga istratehiyang

pagtuturo ang nakatulong
nang lubos? Paano ito
nakatulong?

F. Anong suliranin ang aking

naranasang solusyunan

12
 sa tulong ng aking
punong-guro at
superbisor?

G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nadibuhong nais kong
ibahagi sa mga kapwa ko
guro?

13
 DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 8
(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao
Tala sa Pagtuturo) Petsa/Oras Markahan Una
IKALAWANG ARAW
I. Layunin

A. Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng komunikasyon sa pagpapatatag

Pangnilalaman ng pamilya.

B. Pamantayan sa Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng mga gawi sa
Pagganap pag-aaral at pagsasabuhay ng pananampalataya sa pamilya.

C. Mga kasanayan sa 1. Nabibigyang-puna ang uri ng komunikasyong umiiral sa isang pamilyang nakasama, na
Pagkatuto. Isulat ang obserbahan o napanood. EsP8PB – Ie – 3.2
code ng bawat kasanayan 2. Naibabahagi ang nilalaman ng liham ni Dr. Jose Rizal tungkol sa kanyang pamilya.
3. Naiisa-isa ang mga kahalagahan ng komunikasyon tungo sa matatag na pamilya.

II. Nilalaman Modyul 3: Ang Kahalagahan ng Komunikasyonsa Pagpapatatag ng Pamilya

A. Sanggunian

1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 8 TG p. 59-68

Guro

2. Mga Pahina sa Modyul saEdukasyon sa Pagpapakatao 8 LM p. 53-74

Kagamitang Pang-Mag-
aaral

3. Mga pahina sa Teksbuk

14
4. Karagdagang Kagamitan http://lrmds.deped.gov.ph/search?query=Modyul+3%3A+Ang+Kahalagahan+ng+Komunikasyon
mula sa portal ng Learning http://lrmds.deped.gov.ph/detail/5534
Resource

B. Iba pang Kagamitang https://www.youtube.com/watch?v=njyPOilyv3A

Panturo Panturong Biswal: LCD projector, laptop
III.Pamamaraan

A. Balik-Aral sa nakaraang Sa pamamagitan ng Bubble web, isulat sa mga bilog ang kahalagahan ng komunikasyon sa
aralin at pagsisimula ng pagpapatatag ng pamilya. Ipabasa sa buong klase ang nabuong gawain. (Gawin sa loob ng 5
bagong aralin. minuto) (Reflective/Constructivist Approach)

Kahalagahan Ng Komunikasyon Tungo sa Matatag Na Pamilya

B. Paghahabi sa layunin ng A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
aralin at pagganyak 1. Nabibigyang-puna ang uri ng komunikasyong umiiral sa isang pamilyang
nakasama, naobserbahan o napanood.
2. Naibabahagi ang nilalaman ng liham ni Dr. Jose Rizal tungkol sa kanyang pamilya.

15
 3. Naiisa-isa ang mga kahalagahan ng komunikasyon tungo sa matatag na pamilya.

B. Panoorin ang video presentation tungkol sa Komunikasyon.

(https://www.youtube.com/watch?v=njyPOilyv3A) Mula sa napanood na video presentation,
magbigay ng mga kahalagahan ng komunikasyon hindi lamang sa pamilya kundi sa lahat ng
aspekto ng buhay. Isulat sa pisara at ipabasa sa klase. Pasagutan ang mga tanong sa ibaba.
(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)

Kahalagahan Ng Komunikasyon
1.
2.
3.
4.
5.

1. Ano-anong mahahalagang impormasyon ang ipinahayag sa video presentation?

2. Bakit mahalaga ang komunikasyon hindi lamang sa pamilya kundi pati na rin sa pakikisalamuha
sa kapwa?

C. Pag-uugnay ng mga Sa pamamagitan ng Power Point Presentation, basahin ang buod ng liham ni Rizal sa kanyang
halimbawa sa bagong pamilya. Tumawag ng mga mag-aaral na magsasagot sa mga tanong na nasa kasunod na pahina.
aralin (Gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)

Unang Sulat ni Rizal sa Kanyang Pamilya

Sinulat noong November 26, 1884.

Isinulat ni Rizal pagkaraang makapagtapos ng kanyang pag-aaral sa Spain.

16
 Pagkaraang makuha ang degree na licenciado en filosofia y artes, siya ay pumasok sa
kwalipikasyon upang maging professor ng Humanidad sa alin mang Spanish University. Makaraang
makuha ang degree na licenciado en medicina, siya ay naging isang ganap na physician ngunit
hindi na n’ya inabala pang kumuha ng post-graduate degree bilang isang Doktor ng Medisina dahil
ito ay maganda lamang sa pagtuturo. .

Liham ni Rizal sa Magulang

Isinulat noong January 1, 1886

Ito ang mga panahon na si Rizal ay nagtratrabaho na bilang katulong ni Dr. Louis de
Weckert (1852 – 1906), isang Pransiskanong Optalmolohista. Sinabi ni Rizal sa sulat na kung
pagdating sa pag-aaral ng mga karamdaman sa mata ay maganda ang kanyang ipinapakita. Sinabi
rin niyang alam na niya ang kung paano ang lahat ng klase ng operasyon sa mata at kinakailangan
na lang niyang alamin ang mga nangyayari sa loob ng mata na nangangailangan ng mas maraming
pag-aaral at pagsasanay. .

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Tungkol saan ang liham ni Dr. Jose Rizal? Ipaliwanag.
2. Sa iyong palagay, taglay ba ng ating pambansang bayani ang maayos na
pakikipagkomunikasyon sa kanyang mga mahal sa buhay? Bakit? Pangatuwiranan.
3. Paano ipinakita ni Rizal ang pagkakaroon ng isang bukas na komunikasyon sa kanyang pamilya
sa kabila ng malayo ito sa kanya samantalang siya ay nag-aaral? Ipaliwanag.
4. Bakit hindi na niya inabala pang kumuha ng post-graduate degree? Ipaliwanag.

D. Pagtalakay ng bagong Batay sa nasaliksik sa takdang-aralin tungkol sa kuwento ng masayang pamilya, mula sa internet,
konsepto at paglalahad ng magasin o panayam, suriin ang mga ito sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong. (Gawin sa
bagong kasanayan #1 loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)

17
 1. Paano ang tamang pakikipagkomunikasyon sa bawat miyembro ng pamilya?
2. Ano ang sikreto ng isang masaya at matatag na pamilya? Isulat ang sagot sa notbuk.

E. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa 5. Mula sa masayang pamilyananasaliksik sainternet, magasin o panayam,
konsepto at paglalahad ng pumili ng isa at isadula ito. Ipakita kung papaano ginamit ang epektibong komunikasyon tungo sa
bagong kasanayan #2 matatag na sambahayan. Gamitin ang kraytirya sa ibaba. (Gawin sa loob ng 15 minuto)
(Collaborative Approach)
Kraytirya:
a. Husay ng pagganap - 40%
b. Kooperasyon at Disiplina - 30%
c. Pagkamalikhain (Props, Kasuotan) - 30%

F. Paglinang sa Itala ang Epekto ng Pagkakaroon ng Komunikasyon at Kawalan ng Komunikasyon sa Isang

Kabihasahan (Tungo sa Pamilya. Gawin ito sa inyong notbuk. (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective/Constructivist
Formative Assessment) Approach)

Pagkakaroon ng Komunikasyon Kawalan ng Komunikasyon

1. 1.
2. 2.
3. 3.

G. Paglalapat sa aralin sa
pang-araw-araw na buhay
Basahin ang sumusunod na Tagline o Panipi Quotation, tungkol sa matatag na pamilya. Ipaliwanag
kung anong katangian ang ipinakikita sa Tagline o Panipi Quotation. (Gawin sa loob ng 5 minuto)
(Constructivist Approach)
1. The family that prays together stays together.
2. Family is like branches on a tree, our lives may grow in different directions, but our roots stay as
one.
3. Dahil mahal na mahal tayo ng Diyos, dapat patawarin natin ang isa’t isa.
4. Hindi matutumbasan ang haligi ng tahanan sapagkat ang buhay nila sa pamilya nakalaan.

18
 5. Nanay ang nag-iisang tao sa buhay mo na hinding-hindi mapapagod intindihin, alagaan at
mahalin ka.
6. Laging nandiyan kahit talikuran mo siya.
7. Patuloy at patuloy kang mamahalin

H. Paglalahat sa aralin Ang komunikasyon sa pamilya ay ang paraan kung paano nagpapalitan ng pasalita at di-
pasalitang impormasyon sa pagitan ng mga kasapi nito. Isang mahalagang kasanayan sa
komunikasyon ang kakayahang magbigay ng tuon sa iniisip at sa nadarama ng kapwa. Tulad nga
ng nasabi na, hindi lamang pagsasalita ang mahalagang bahagi ng komunikasyon, mahalaga rin
ang pakikinig sa sinasabi ng kausap at ang pag-unawa sa kanyang mga hindi sinasabi.

I. Pagtataya ng Aralin Piliin sa kahon ang angkop na salita upang mabuo ang pahayag. (Gawin sa loob ng 5 minuto)
(Reflective Approach)

senyales o simbulo entitlement mentality Ivan Pavlov

Martin Buber diyalogo Dr. Manuel Dy

1. Ang komunikasyon ay anumang na ginagamit ng tao upang magpahayag.

2. Ang tunay na komunikasyon ay tinatatawag ni na “diyalogo”.
3. Ang ay nagsisimula sa sining ng pakikinig.
4. Ang Conditioning ay isinulong ng isang psychologistna si .
5. Tinatawag na ang isa sa mga negatibong pagbabago sa isang pamilya.

J. Karagdagang gawain para Sagutin ang sumusunod na katanungan. Isulat ang iyong mga sagot sa notbuk.
sa takdang-aralin at 1. Bakit mahalaga ang komunikasyon sa isang pamilya?
remediation 2. Ano-ano ang mga kaparaanan ng pakikipagkomunikasyon tungo sa isang matatag na pamilya?
3. Magbigay ng mga halimbawa ng epektibong komunikasyon. Ipaliwanag.
IV. MgaTala

19
V. Pagninilay

A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation

C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng mag-
aaral na nakaunawa sa
aralin?

D. Bilang ng mga mag-aaral

na magpapatuloy sa
remediation?

E. Alin sa mga istratehiyang

pagtuturo ang nakatulong
nang lubos? Paano ito
nakatulong?

F. Anong suliranin ang aking

naranasang solusyunan
sa tulong ng aking
punong-guro at

20
 superbisor?

G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nadibuhong nais kong
ibahagi sa mga kapwa ko
guro?

21
 DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 8
(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao
Tala sa Pagtuturo) Petsa/Oras Markahan Una
IKATLONG ARAW
I. Layunin

A. Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng komunikasyon sa pagpapatatag ng

Pangnilalaman pamilya.

B. Pamantayan sa Pagganap Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng mga gawi sa
pag-aaral at pagsasabuhay ng pananampalataya sa pamilya.

C. Mga kasanayan sa Nahihinuha na:

Pagkatuto. Isulat ang code 1. Ang bukas na komunikasyon sa pagitan ng mga magulang at mga anak ay nagbibigay-daan sa
ng bawat kasanayan mabuting ugnayan ng pamilya sa kapwa.
2. Ang pag-unawa at pagiging sensitibo sa pasalita, di-pasalita at virtual na uri ng komunikasyon ay
nakapagpapaunlad ng pakikipagkapwa.
3. Ang pag-unawa sa limang antas ng komunikasyon ay makatutulong sa angkop at maayos na
pakikipag-ugnayan sa kapwa. EsP8PB If – 3.3

II. Nilalaman Modyul 3 : Ang Kahalagahan ng Komunikasyonsa Pagpapatatag ng Pamilya

A. Sanggunian

1. Mga pahina sa Gabay ng

Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 8 TG p. 59 – 68
Guro

2. Mga Pahina sa Modyul saEdukasyon sa Pagpapakatao 8 LM p. 53 - 74

22
 Kagamitang Pang-Mag-
aaral
3. Mga pahina sa Teksbuk

4. Karagdagang Kagamitan http://lrmds.deped.gov.ph/search?query=Modyul+3%3A+Ang+Kahalagahan+ng+Komunikasyon

mula sa portal ng Learning http://lrmds.deped.gov.ph/detail/5534
Resource

B. Iba pang Kagamitang https://www.youtube.com/watch?v=bvzacRApG4w

Panturo Panturong Biswal: LCD projector, laptop
III. Pamamaraan

A. Balik-Aral sa nakaraang Sa pamamagitan ng larong Find the Keys, magtulong-tulong na hanapin sa loob ng silid-aralan ang
aralin at pagsisimula ng mga salita o pahayag na tumutukoy sa mga paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
bagong aralin. (Gawin sa loob ng 5 minuto)(Collaborative Approach)

B. Paghahabi sa layunin ng
aralin at pagganyak
A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
Nahihinuha na:
1. Ang bukas na komunikasyon sa pagitan ng mga magulang at mga anak ay nagbibigay-daan sa
mabuting ugnayan ng pamilya sa kapwa.
2. Ang pag-unawa at pagiging sensitibo sa pasalita, di-pasalita at virtual na uri ng komunikasyon ay
nakapagpapaunlad ng pakikipagkapwa.
3. Pag-unawa sa limang antas ng komunikasyon ay makatutulong sa angkop at maayos
na pakikipag-ugnayan sa kapwa.

B. Pakinggan o panoorin ang awiting may pamagat na “Sana” ni Amy Nobleza mula sa
youtube.https://www.youtube.com/watch?v=bvzacRApG4w. Sagutin ang sumusunod na
katanungan. (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)

23
 1. Magbigay ng mga mahahalagang linya mula sa awit at ipaliwanag kung bakit mahalaga ito.
2. Ano ang mensahe ng awit? Bilang kabataan, ano ang ipinahihiwatig nito sa iyo?

C. Pag-uugnay ng mga Pumili ng limang mag-aaral na magsasagawa ng Panel Discussion. Bigyan ng kani-kanyang sanhi,
halimbawa sa bagong dahilan o hadlang ng komunikasyon sa pagitan ng mag-asawang binanggit ni Leandro C.
aralin Villanueva. Pagkatapos isagawa ang gawain, pasagutan ang mga tanong sa susunond na pahina at
pasulatin ang mga mag-aaral ng maikling anekdota sa notbuk na nagpapakita kung paano ito naging
hadlang sa mabuting komunikasyon. (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Collaborative/Reflective
Approach)

Mag-aaral 1 – Moderator

Mag-aaral 2
Pagiging umid o walang kibo. Ang pagkaumid o pagtatago ng saloobin ay parang pagbabakod ng
sarili – hindi ito mapapasok ng iba. Ayon kay Villanueva, mahirap umunlad ang pagkatao at
pakikisama ng taong ayaw magpahayag ng sariling kaisipan at damdamin o tumanggap ng saloobin
ng kapwa. Mayroong mga taong pinipili ang manahimik kaysa magsalita ng masakit sa kapwa.
Subalit dahil sa kanyang pananahimik nagkakaroon naman ng pagtatampo o hindi mabuting
saloobin ang taong hindi niya kinakausap. Sinasabi na karamihan sa kalalakihan ay ganito. Matipid
sila sa pananalita samantalang karamihan sa kababaihan ay ipinahahayag ang kanilang damdamin.

Mag-aaral 3
Ang mali o magkaibang pananaw. Kung ang pagpapahalaga at pananaw ng bawat isa ay
magkakaiba, nagkakaroon ng hindi pagkakaunawaan. Kung tinitingnan ng isa na higit siyang tama o
higit siyang magaling, maaaring hindi sila magkaunawaan lalo na kung nararamdaman ng taong
kausap na siya ay minamaliit o hinahamak.

Mag-aaral 4
Pagkainis o ilag sa kausap. Mayroong mga taong tila namimili ng kausap. Kapag pakiramdam nila,

24
 wala sila sa kondisyong makipag-usap, hindi sila kumikibo. May mga taong umiiwas na makipag-
usap lalo na kung pakiramdam nila ay wala sa katwiran ang kausap.

Mag-aaral 5
Takot na ang sasabihin o ipahahayag ay daramdamin o didibdibin. Iniisip minsan ng tao na
magdaramdam o diribdibin ng kausap ang maaari niyang sabihin kaya nananahimik na lamang siya
o kaya’y nagsisinungaling sa kapwa.

Hadlang sa Mabuting Komunikasyon:

Anekdota:

1. Paano nakaapekto sa ugnayan sa pagitan ng mga tauhan sa anekdota ang naging suliranin sa
komunikasyon? Ipaliwanag.
2. Paano malalampasan o nalampasan ng mga tauhan sa anekdota ang suliraning ito? Ipaliwanag.

D. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa lima. Magkaroon ng pangkatang pag-uulat at talakayan tungkol sa mga
konsepto at paglalahad ng paraan upang mapabuti ang komunikasyon. Basahin at talakayin ng mga miyembro ng bawat
bagong kasanayan #1 pangkat ang paraang nakatalaga sa pangkat. (Gawin sa loob ng 15 minuto) (Collaborative
Approach)
Pangkat 1 - Pagiging Mapanlikha o Malikhain (creativity).

Pagiging Mapanlikha o Malikhain (Creativity)

Kailangang gamitin ng tao ang kanyang talino at malikhaing isipan sa pagtuklas ng mabuting paraan
ng pagpapahayag ng kanyang sasabihin. Maghintay ng tamang panahon at ng wastong lugar at

25
itaon din na nasa magandang pakiramdam ang sarili at ang kakausapin. Kung may dinaramdam
naman ay maghunos-dili at ilagay muna sa kondisyon ang sarili, gayundin ang kakaharapin.
Maaaring magbigay ng bulaklak kung nagtatampo ang kakausapin. Maaaring ipagluto ng masarap
na ulam ang kakausapin upang mabawasan ang kanyang galit o tampo.

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Ipaliwanag ang konsepto ng nakatalagang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
2. Ibigay ang kasalungat na kahulugan nito at ibigay ang ibubunga o epekto ng dalawang
magkasing-kahulugang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
3. Magbigay ng isang sitwasyon o senaryong nagpapakita ng nakatalaga sa inyong pangkat na
paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
4. Sumulat ng karagdagang dalawang paraan upang mapabuti ang komunikasyon batay sa
iyong mga napag-aralan sa mga naunang gawain.

Pangkat 2 - Pag-aalala at Malasakit (Care and Concern)

Pag-aalala at Malasakit (Care and Concern)

Magkaroon ng malasakit at galang sa kausap sinuman o anuman ang kanyang katayuan o

nalalaman. Kahit na bata, katulong sa bahay o pulubi ang kausap, isiping mayroon kayong pantay
na dignidad at karapatan. Kahit itinuturing na mababa ang kanilang kalagayan sa lipunan, humingi
ng paumanhin sa kanila kung nasaktan mo ang kanilang damdamin.

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Ipaliwanag ang konsepto ng nakatalagang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
2. Ibigay ang kasalungat na kahulugan nito at ibigay ang ibubunga o epekto ng dalawang
magkasing-kahulugang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
3. Magbigay ng isang sitwasyon o senaryong nagpapakita ng nakatalaga sa inyong pangkat na
paraan upang mapabuti ang komunikasyon.

26
4. Sumulat ng karagdagang dalawang paraan upang mapabuti ang komunikasyon batay sa iyong
mga napag-aralan sa mga naunang gawain.

Pangkat 3 - Pagiging Hayag o Bukas (Cooperativeness/Openness)

Pagiging Hayag o Bukas (Cooperativeness/Openness)

Pagiging hayag o bukas (cooperativeness/openness). Sa pakikipag-usap, maging bukas lagi at

manatiling tapat lalo na sa mag-asawa. Huwag hanapin ang sariling katangian sa kausap. Huwag
sukatin ang kausap sa kanyangkapintasan at kamangmangan. Tanggapin ang kausap bilang isang
taong mayroong dignidad at karapatan. Halimbawa, nasira ng inyong katulong ang inyong
computerdahil pinakialaman niya ito. Huwag magbitaw ng masasakit na salita. Bigyan siya ng
pagkakataong magpaliwanag at kung mayroon siyang pinsalang nagawa, pag-usapan kung ano ang
dapat gawin.

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Ipaliwanag ang konsepto ng nakatalagang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
2. Ibigay ang kasalungat na kahulugan nito at ibigay ang ibubunga o epekto ng dalawang
magkasing-kahulugang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
3. Magbigay ng isang sitwasyon o senaryong nagpapakita ng nakatalaga sa inyong pangkat na
paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
4. Sumulat ng karagdagang dalawang paraan upang mapabuti ang komunikasyon batay sa
iyong mga napag-aralan sa mga naunang gawain.

Pangkat 4 - Atin-atin (Personal).

Atin-atin (Personal)
Mabuti sa magkakasambahay ang pagkakaroon ng sama-samang usapan at pagpapalitan ng kuro-
kuro o magkaroon ng masayang balitaan at pagbabahaginan ng karanasan na maaaring pag-

27
usapan ng pamilya at kaibigan. Subalit mayroong mga suliraning sa pamilya lamang dapat pag-
usapan. Kung ang suliranin ay para sa mag-asawa lamang at ang pagsasabi nito sa mga anak ay
magdudulot lamang ng kalituhan, kailangang lutasin ito nang palihim sa mga kasambahay. Ang
“atin-ating” usapan ay hindi pagsasangkot o paninisi sa ibang tao.

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Ipaliwanag ang konsepto ng nakatalagang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
2. Ibigay ang kasalungat na kahulugan nito at ibigay ang ibubunga o epekto ng dalawang
magkasing-kahulugang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
3. Magbigay ng isang sitwasyon o senaryong nagpapakita ng nakatalaga sa inyong pangkat na
paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
4. Sumulat ng karagdagang dalawang paraan upang mapabuti ang komunikasyon batay sa
iyong mga napag-aralan sa mga naunang gawain.

Pangkat 5 - Lugod o Ligaya.

Lugod o Ligaya

Ang kaligayahan o lugod ng isang tao sa pakikipag-usap ay nakaaakit sa pagtitiwala ng kaharap.

Ang masayang tao ay nakagaganyak sa kapwa na makipagpalagayang-loob, magtiwala at maging
bukas sa pakikitungo. Kailangang maging masigla sa pakikipag-usap lalo na sa kabiyak.

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Ipaliwanag ang konsepto ng nakatalagang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
2. Ibigay ang kasalungat na kahulugan nito at ibigay ang ibubunga o epekto ng dalawang
magkasing-kahulugang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
3. Magbigay ng isang sitwasyon o senaryong nagpapakita ng nakatalaga sa inyong pangkat na
paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
4. Sumulat ng karagdagang dalawang paraan upang mapabuti ang komunikasyon batay sa iyong

28
 mga napag-aralan sa mga naunang gawain.

E. Pagtalakay ng bagong Sa pamamagitan ng Power Point Presentation, ipabasa sa mga mag-aaral ang sanaysay, Ang
konsepto at paglalahad ng Halaga ng Komunikasyon sa Pagpapatatag ng Pamilya. Sagutin sa notbuk ang sumusunod na
bagong kasanayan #2 katanungan. Tumawag ng mag-aaral na magbabahagi ng natapos na gawain. (Gawin sa loob ng
10 minuto) (Reflective Approach)

Ang Halaga ng Komunikasyon sa Pagpapatatag ng Pamilya

Habang patungo sa ilog Ganges upang maligo ang isang gurong Hindu, nadaanan niya ang isang
pamilyang nagtatalo-talo at galit na sinisigawan ang isa’t isa. Tinanong nito ang mga kasamang
mag-aaral, “Bakit sumisigaw ang tao sa pakikipag-usap kung siya ay nagagalit?” Sumagot ang isa,
“Nawawalan tayo ng pasensya kaya’t tayo’y sumisigaw.” “Ngunit bakit kailangan nating sumigaw
gayong ang ating kausap ay nasa tabi lang natin? Maaari namang sabihin ang ating ikinagagalit sa
mahinahong paraan?” tanong muli ng guro. Nagbigay pa ng sagot ang ilan sa mga mag-aaral ngunit
hindi nasiyahan ang guro sa kanilang mga ibinigay na pangangatwiran. Sa huli’y nagpaliwanag ang
guro, “Pinaglalayo ng galit ang mga puso ng tao sa isa’t isa. Dahil dito, kailangan nilang sumigaw
upang marinig ang isa’t isa. Samakatuwid, mas lumalakas ang pagsigaw habang lalong tumitindi
ang galit at lalong naglalayo ang kanilang mga damdamin. Ano naman ang nangyayari kung
nagmamahalan ang dalawang tao? Hindi sila sumisigaw, sa halip ay mahina at mahinahon ang
kanilang pag-uusap sapagkat magkalapit ang kanilang mga puso. Habang lalo nilang minamahal
ang isa’t isa, lalo namang naglalapit ang kanilang mga kalooban, kaya’t sapat na ang mga bulong
upang ipahayag ang damdamin. Sa huli’y ni hindi na kailangan pa ang mga pangungusap o salita.
Ang kanilang mga tingin at kilos ay sapat na. Ganyan sila nagiging kalapit sa isa’t isa. Matapos ang
paliwanag ay sinabi ng guro, “Kung kayo’y nakikipagtalo o nakikipagpaliwanagan, lalo’t sa
minamahal, huwag ninyong hayaang maglayo ang inyong mga kalooban. Maaaring dumating
ang panahong malimot na ang daan patungo sa isa’t isa. Maaaring maging dahilan ito ng inyong
tuluyang paghihiwalay ng landas.” Ipinahihiwatig sa anekdotang ito ang halaga ng mabuting
komunikasyon sa pakikipag-ugnayan sa kapwa. Nararapat na gamitin natin ang salita upang

29
magpahayag ng nasasaisip at niloloob sa paraang makalilikha ng pag-unawa at nakapaglalapit sa
kapwa. Ipinahihiwatig din dito na ang pagmamahal ang pinakamabisang paraan ng komunikasyon,
sapagkat ang tunay na pagmamahal ay ang pagkakaisa ng isip at puso ng dalawang tao.
Samakatuwid, hindi ito nangangailangan pa ng salita. Gayunpaman, ayon kay Dr. Manuel Dy
(2010), “Sa pagwiwika sumasalipunan ang tao.” Hindi posible ang mabuhay sa lipunan kung walang
salita o wika. Upang maging ganap na tao kailangan nating magsalita at makipagtalastasan sa
kapwa tao. Mahalaga ang komunikasyon sa patuloy na paghahanap ng tao sa katotohanan.
Mahalagang kondisyon para sa isang pangkalahatan at panlipunang komunikasyon na ito ay ang
pagiging tapat at mapagkakatiwalaan. Ngunit ang pagiging tapat at ang pag-iwas sa
pagsisinungaling at pandaraya ang pinakamaliit nating maibibigay bilang katarungan sa ating
kapwa. Ang komunikasyon ay may mas higit na malalim na kahulugan kaysa sa pagsasabi ng totoo
at hindi pagsisinungaling.

Ang komunikasyon ay anumang senyas o simbulo na ginagamit ng tao upang ipahayag ang
kanyang iniisip at pinahahalagahan, kabilang dito ang wika, kilos, tono ng boses, katayuan, uri ng
pamumuhay, at mga gawa. Maging ang katahimikan ay may ipinahihiwatig. Sa pagmamahal,
inihahayag ng tao ang kanyang sarili sa minamahal. Nagpapahayag tayo hindi lamang sa
pamamagitan ng ating sinasabi o ginagawa kundi maging sa kung sino tayo at paano tayo
namumuhay. Mahalaga sa atin ang katapatan at integridad hindi lamang sa salita kundi sa gawa.
Humahanga tayo sa taong may isang salita. Ayaw natin ng pagkukunwari o pagpapanggap, mga
palabas lamang, mga taong doble kara o balimbing, mga taong mababaw o puro porma; iwinawaksi
natin ang pandaraya, pagpapaimbabaw, at pagtatraydor. Nauunawaan natin ang halaga ng
mabuting halimbawa at ng katotohanan. Alam din natin na ang buhay ng isang tao ay maaaring
maging isang pamumuhay sa kasinungalingan. Ang komunikasyon sa pamilya ay ang paraan kung
paano nagpapalitan ng pasalita at di-pasalitang impormasyon sa pagitan ng mga kasapi nito. Isang
mahalagang kasanayan sa komunikasyon ang kakayahan na magbigay ng tuon sa iniisip at sa
nadarama ng kapwa. Tulad nga ng nasabi na, hindi lamang pagsasalita ang mahalagang bahagi ng
komunikasyon, mahalaga rin ang pakikinig sa sinasabi ng kausap at ang pag-unawa sa kanyang
mga hindi sinasabi. Sa pamamagitan ng komunikasyon, naipahahayag ng mga kasapi ng pamilya

30
ang kanilang mga pangangailangan, ninanais, at ang kanilang pagmamalasakit sa isa’t isa. Ang
bukas at tapat na komunikasyon ay daan upang maipahayag ng bawat kasapi ang pagkakaiba ng
pananaw o di-pagsang-ayon gayon din ang kanilang pagmamahal at pagmamalasakit sa isa’t isa.
Sa pamamagitan ng komunikasyon, nagagawa ng mga kasapi ng pamilya na malutas ang mga
suliraning dumarating. Hindi nakapagtataka na ang hindi maayos na komunikasyon sa pamilya ay
nagiging sanhi ng hindi mabuting ugnayan ng mga kasapi nito. Ang hindi maayos na komunikasyon
ay maaaring maging sanhi ng madalas na pagtatalo sa pamilya, kakulangan sa kakayahang
malutas ang mga suliranin, paglalayo ng loob sa isa’t isa, at mahinang pagbibigkis ng mga kasapi
nito. Kaya nga’t mahalagang mapabuti ang daloy ng komunikasyon sa pamilya upang maging
matatag ito.
Mas malaking hamon ang pagkakaroon ng mabisang komunikasyon sa pamilya sa modernong
panahon. Ang pamilya ay nahaharap sa maraming pagbabago. Ang mga pagbabagong ito ay
nakaaapekto sa daloy ng komunikasyon at sa uri ng ugnayan ng mga kasapi ng pamilya. Ang ilan
ay mga positibong pagbabago at ang ilan naman ay mga hamong kailangang malampasan nito. Ilan
sa mga positibong pagbabago ay ang pagkakaroon ng mga kasapi nito ng kamalayan tungkol sa
kanilang kalayaan bilang tao, kamalayan tungkol sa kanilang pakikipagkapwa, mapanagutang
pagmamagulang, at edukasyon. Ang ilan naman sa mga negatibo ay ang entitlement mentality,
kawalang galang sa awtoridad at nakatatanda, ang mga kahirapan sa pagsasalin ng
pagpapahalaga, ang legal na paghihiwalay ng mga mag-asawa o pagsasawalang bisa ng
matrimonya ng kasal, pagpapalaglag, at kahirapan o kasalatan sa buhay. Nag-uugat ang mga
negatibong pagbabagong ito sa pamilya sa labis na materyalismo at pangingibabaw ng
paghahangad sa pansariling kapakanan bago ang pamilya. Natural lamang na kung sira ang
ugnayan sa pamilya, sira rin ang komunikasyon at gayon din naman kung sira ang komunikasyon ay
sira rin ang ugnayan ng pamilya. Ang pinakamabisang tugon dito ay ang pag-unawa sa tunay na
kahulugan ng komunikasyon sa pagitan ng tao. Ang tunay na komunikasyon sa pagitan ng mga tao
ay tinawag ni Martin Buber na “diyalogo.” Ang tunay na diyalogo ay hindi lamang pag-uusap o
pakikipagtalastasan. Hindi ito tulad ng teknikal na pakahulugan dito. Hindi ito pakikipagkasundo o
pakikipagpalitan ng impormasyon upang makumbinsi ang kapwa na magkaroon ng katulad na
pananaw.

31
Ang diyalogo ay nagsisimula sa sining ng pakikinig. Ang dalawang tao ay dumudulog sa diyalogo
nang may lubos na pagbubukas ng sarili at tiwala sa isa’t isa. Umaalis sila sa diyalogo na kapwa
may pagbabago kung hindi man napabuti kaysa dati dahil sa karanasang ito. Hindi ito pagkumbinsi,
kundi ang pakikinig sa kapwa upang maunawaan ang kanyang pananaw at pinanggagalingan at
pagpapahayag naman ng sariling pananaw sa kapwa. Sa huli’y hindi nila kailangang magkaroon ng
parehong pananaw o kompromiso tungkol sa isang bagay. Katarungan ang pinakamababang hatid
ng tao sa diyalogo at pagmamahal naman ang pinakamataas.
Ang pakikipagdiyalogo ay pagkumpirma sa pagkatao ng taong kadiyalogo. Sa pakikipagdiyalogo
tinitingnan mo ang kapwa nang may paggalang sa kanyang dignidad kaya’t inilalagay mo ang iyong
sarili at ibinibigay ang buong atensyon sa pakikipagdiyalogo sa kanya. Kaya nga sa diyalogo
nakahanda kang tumayo sa tinatawag na “narrow ridge” o makipot na tuntungan. Ito ang tinatawag
ni Buber na ugnayang I – thou.

Ang komunikasyong ito ay posible lamang sa pagitan ng mga tao. Natutuwa tayo sa ating alaga
kung kaya nitong ipaalam sa atin ang kanilang pangangailangan. Halimbawa ang asong nais
pumasok ng bahay na marunong kumatok, o binibitbit ang kanyang kainan papunta sa atin kung
ito’y nagugutom na, o kaya’y kusang pumapasok sa palikuran upang magbawas at umihi, at
marunong pang mag-flush ng toilet! Bagama’t nagagawa ito ng aso wala itong kamalayan na tulad
ng sa tao. Hindi niya alam ang mga bagay na ito. Ginagawa niya ito dahil epektibo ang mga kilos na
ito upang makuha niya ang kanyang mga kailangan. Tinatawag itong conditioning ng psychologist
na si Ivan Pavlov. Sa isang banda, ang tao sa komunikasyon ay may kaalaman at kamalayan.
Bukod sa siya’y may kakayahang magwika, kaya niya ring maging mapanlikha o malikhain sa
pagpapahayag ng kanyang iniisip at nadarama. Halimbawa, kung nais niyang suyuin ang isang
kaibigan, maaaring bigyan niya ito ng bulaklak o ipagluto kaya ng masarap na pagkain. May
kamalayan ang tao; dahil sa kanyang isip at mga pandama, nararanasan niya ang kanyang kapwa
at ang komunikasyong namamagitan sa kanila. May kalayaan din siya bilang tao. Maaari niyang
piliing magsalita o hindi kumibo, makinig o magbingi-bingihan. Tao lang ang may kakayahang
magkunwaring natutulog upang iwasan ang pakikipag-usap. Nakakita ka na ba ng asong
nagpapanggap na tulog o nagpapanggap na busog kahit ang totoo’y nagugutom?

32
Kung ang komunikasyon ay ginagawa upang makamit ang isang layuning pansarili, o kung ang
pakay ay marinig lamang at hindi ang makinig, hindi ito nasa isang diyalogo kundi monologo. Hindi
tinitingnan ang kapwa bilang tao kundi isang daan upang makamit ang nais. Ito ang tinatawag na
ugnayang I – it.

Ang diyalogo ay nararapat na sa pamilya nagsisimula at natututuhan. Ang isa sa

pinakamalaking suliranin sa pamilya ngayon ang kawalan ng tunay na komunikasyon sa pagitan ng
mag-asawa, mga magulang at mga anak. Madalas na sa pakikipag-usap sa mga anak, mas
mahalaga sa magulang ang maipaunawa ang nais nila para sa kanilang anak, hindi ang pakikinig sa
nais ng mga anak. Ang mga anak naman ay tinitingnan ang mga magulang bilang mga taong
walang kakayahang makinig at umunawa kaya’t mas minamabuti pa ang manahimik at itago ang
tunay na nararamdaman. Minsan mas madali ang magpanggap kaysa magpakatotoo sa loob ng
pamilya. Labis na nakalulungkot ang katotohanan na maging sa loob ng pamilya ay kadalasang
hindi nakukumpirma ang ating pagkatao. Ang diyalogo ay nararapat na higit na madali para sa isang
pamilya kaysa sa hindi magkakapamilya. Kailangan lamang na pairalin ang pagmamahal na natural
na nagbibigkis sa mga kasapi nito. Kung mas pinahahalagahan natin ang pamilya at ang kapamilya
kaysa ating sarili, mas magiging madaling dumulog sa isang diyalogo nang may kababaang loob at
kahandaang umunawa. Mas magiging madali ang maging bukas at magtiwala. Mas magiging madali
ang makinig at umunawa hindi lamang sa sinasabi kundi sa mga hindi masabi ng kapamilya. Sa
diyalogo ang mga anak ay pinakikinggan at inuunawa. Madalas din sila’y binibigyan ng kalayaang
lumahok sa paggawa ng pasiya at tumulong sa paglutas ng mga problema. Sa diyalogo walang
maliit o malaki, mataas o mababa. Lahat ay magkakatulad na tao, may dignidad at sariling isip at
kalooban. Ang mga magulang naman ay tinitingnan ng mga anak bilang mga taong bukas at may
pag-unawa at buong pagtitiwalang ipinahahayag ng mga anak ang kanilang isip at damdamin sa
kanila. Ang diyalogo ay kailangan ng mag-asawa upang hindi nila malimot na bagama’t ipinagkaloob
na nila ang sarili sa isa’t isa sa pag-ibig at matrimonya ng kasal, sila rin ay indibidwal na may sariling
isip at kalooban.
Sa huli’y balikan natin ang aral ng gurong Hindu tungkol sa komunikasyon. Ang pagmamahal ang
pinakamabisang paraan ng komunikasyon, sapagkat ang tunay na pagmamahal ay ang pagkakaisa

33
 ng isip at puso ng dalawang tao. Samakatuwid, hindi ito nangangailangan pa ng salita.
Napakatahimik at payapa marahil ng mundo kung ang lahat ay nagmamahalan.
1. Ipaliwanag ang konsepto ng diyalogo.
2. Ipaliwanag ang pagkakaiba ng I – thou at I – it ayon sa paliwanag ni Martin Buber.
3. Palawakin ang sinabing kataga ni Dr. Manuel Dy na “Hindi posible ang mabuhay sa lipunan
kung walang salita o wika”.
4. Bakit pinakamabisang paraan ng komunikasyon ang pagmamahal? Ipaliwanag.

F. Paglinang sa Kabihasahan Pumili sa iba’t ibang Paraan Upang Mapabuti ang Komunikasyon. Isulat ang MC kung Mapanlikha o
(Tungo sa Formative Creativity, PM kung Pag-aalala at Malasakit, HB kung Hayag o Bukas, AA kung Atin-Atin, at LL
Assessment) naman kung Lugod o Ligayaang sumusunod na sitwasyon. (Gawin sa loob ng 5 minuto)
(Reflective Approach)
1. Sinikap kong makaipon upang makabili ako ng magandang tsinelas para sa aking
nanay. Naglalakad ako tuwing umaga papasok sa paaralan. Inipon ko ang dapat
sana’y pamasahe ko.
2. Palaging masigla ang aking pakikipag-usap sa aking mga mahal sa buhay lalo na kapag
nagkukuwento ako ng mga pangyayari sa aking buhay.
3. Hindi ko idinadaldal o ipinagkakalat ang maselang pagsubok na pinagdadaanan naming
pamilya.
4. Nakagawian na naming magkakapatid na magmano sa aming mga magulang at sa mga
lolo at lola bago kami umalis ng tahanan.
5. Sa tuwing may suliranin ang aming pamilya, ipinagtatapat kong palagi sa aking mga
kapatid at magulang ang tunay kong nararamdaman.
6. Kahit na wala akong maraming salapi, binigyan ko ng card ang aking ate sa kanyang
kaarawan.
7. Sa tuwing kami ay nasa mall ng aking lola, akay-akay ko siya habang namamasyal dahil
mahina na ang kanyang mga tuhod.
8. Ang pagtatalo ng aking mga magulang kagabi ay hindi ko ipinagkalat sa aking mga
barkada dahil naniniwala akong masosolusyunan namin ang suliraning ito sa awa
at
34
 tulong ng Panginoon
9. Hindi ako nagdadabog kapag inuutusan ako ng aking mga magulang, sapagkat sa
ganitong paraan ay mapapalugod ko sila at higit sa lahat ang Diyos na nagbigay sa aking
ng magulang.
10. Nilagyan namin ng mga magagandang dekorasyon ang aming luma ngunit
malaking bahay para sa aming Family Reunion, kaysa umupa ng mamahaling lugar
na
pagdadausan nito.

G. Paglalapat sa aralin sa Punan ang hinihingi sa bawat hanay. Sikaping makapagtala ng lima sa bawat hanay.
pang-araw-araw na buhay Pipili ang guro ng ilan sa mga mag-aaral na magbabahagi sa klase ng kanilang mga kasagutan.
(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
Mga Suliranin sa Komunikasyon sa Pamilya Bunsod Ang Magagawa Ko upang
ng mga Pagbabago sa Modernong Panahon Matugunan ang mga Ito
Bilang
Kabataan
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.

35
H. Paglalahat sa aralin Ang diyalogo ay nararapat at higit na madali para sa isang pamilya kaysa sa hindi
magkakapamilya. Kailangan lamang na pairalin ang pagmamahal na natural nanagbibigkis sa mga
kasapi nito. Kung mas pinahahalagahan natin ang pamilya at ang kapamilya kaysa ating sarili, mas
magiging madaling dumulog sa isang diyalogo nang may kababaang loob at kahandaang umunawa.
Mas magiging madali ang maging bukas at magtiwala. Higit na magiging madali ang makinig at
umunawa hindi lamang sa sinasabikundi sa mga hindimasabing kapamilya. Sa diyalogo ang mga
anak ay pinakikinggan at inuunawa. Madalas din sila’y binibigyan ng kalayaang lumahok sa
paggawa ng pasya at tumulong sa paglutas ng mga problema. Sa diyalogo walang maliit o malaki,

36
 mataas o mababa. Lahat ay magkakatulad na tao, may dignidad at sariling isip at kalooban. Ang
mga magulang naman ay tinitingnan ng mga anak bilang mga taong bukas at may pag-unawa at
buong pagtitiwalang ipinahahayag ng mga anak ang kanilang isip at damdamin sa kanila. Ang
diyalogo ay kailangan ng mag-asawa upang hindi nila malimot na bagama’t ipinagkaloob na nila ang
sarili sa isa’t isa sa pag-ibig at seremonya ng kasal, sila rin ay indibidwal na may sariling isip at
kalooban.

I. Pagtataya ng Aralin Sumulat ng sanaysay na binubuo ng lima o higit pang pangungusap na nagpaliliwanag tungkol sa
kahalagahan ng komunikasyon tungo sa matatag na pamilya.
(Gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
Kraytirya
a. Nilalaman -50%
b. Kaugnayan sa Paksa -30%
c. Paggamit ng Angkop na Salita-20%

J. Karagdagang gawain para Punan ang tsart sa ibaba. Gamiting gabay ang halimbawa.
sa takdang-aralin at
remediation Tsart ng Pagpapaunlad ng Kasanayan sa Komunikasyon

Mga Pararn Mga Sitwasyon kung Petsa Mga Naging Mga

Upang Mapabuti Saan Nagamit Ito Epekto o Natuklasan sa
ang Resulta Nito Sarili
Komunikasyon

Halimbawa: Kaarawan ni Nanay. November Nasiyahan ang Kaya ko

Mapanlikha o Pagkakataon ko na 14, 2012 aking nanay at palang
Creativity upang maipadama ang lalo kaming magsakripisyo
aking pasasalamat sa naging malapit upang
ginagawa niyang pag- sa isa’t isa makaipon.
aaruga sa amin ng Mainam pala

37
 aking mga kapatid at na ehersisyo
ipabatid na siya’y ang
mahal ko. Sinikap kong paglalakad.
makaipon upang Pakiramdam
makabili ako ng ko’y lumakas
magandang tsinelas ang aking
para sa aking nanay. katawan. Kaya
Naglalakad ako tuwing ko palang
umaga papasok sa maging mas
paaralan. Inipon ko malapit pa sa
ang dapat sana’y aking nanay.
pamasahe ko.
Pagiging Mapanlikha o
Creativity
Pag-aalala at Malasakit
Pagiging Hayag o Bukas
Atin-atin (Personal)
Lugod o Ligaya
IV. MgaTala
V. Pagninilay

A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa

38
 remediation

C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng mag-
aaral na nakaunawa sa
aralin?

D. Bilang ng mga mag-aaral

na magpapatuloy sa
remediation?

E. Alin sa mga istratehiyang

pagtuturo ang nakatulong
nang lubos? Paano ito
nakatulong?

F. Anong suliraninang aking

naranasang solusyunan
sa tulong ng aking
punong-guro at
superbisor?

G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nadibuhong nais kong
ibahagi sa mga kapwa ko
guro?

39
 DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 8
(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao
Tala sa Pagtuturo) Petsa/Oras Markahan Una
IKAAPAT ARAW
I. Layunin

A. Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng komunikasyon sa pagpapatatag

Pangnilalaman ng pamilya.

B. Pamantayan sa Pagganap Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng mga gawi sa
pag-aaral at pagsasabuhay ng pananampalataya sa pamilya.

C. Mga kasanayan sa 1. Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng
Pagkatuto. Isulat ang code komunikasyon sa pamilya.
ng bawat kasanayan 2. Nabibigyang puna ang mga makabuluhang pananalita ng sikat na manunulat na si Bob Ong.
3. Natutukoy ang malalim na kahulugan ng salitang “Diyalogo”
4. Naipaliliwanag ang mga paraang ginagawa upang mapabuti ang komunikasyon.

II. Nilalaman Modyul 3: Ang Kahalagahan ng Komunikasyonsa Pagpapatatag ng Pamilya

A. Sanggunian

1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 8 TG p. 59-68

Guro

2. Mga Pahina sa Kagamitang Modyul saEdukasyon sa Pagpapakatao 8 LM p. 53-74

Pang-Mag-aaral

3. Mga pahina sa Teksbuk

40
4. Karagdagang Kagamitan http://lrmds.deped.gov.ph/search?query=Modyul+3%3A+Ang+Kahalagahan+ng+Komunikasyon
mula sa portal ng Learning http://lrmds.deped.gov.ph/detail/5534
Resource

B. Iba pang Kagamitang Panturong Biswal: LCD projector, laptop

Panturo
III. Pamamaraan

A. Balik-Aral sa nakaraang Pangkatin ang klase sa limang grupo. Gamit ang flash card, ayusin ang mga letra upang mabuo
aralin at pagsisimula ng ang mga salita at ibigay ang kahulugan nito. (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Collaborative
bagong aralin. Approach)
1. OLODGYIA
2. MSUKAONYIK
3. METENETNITLN AMNETILYT
4. RD. EMNALU YD
5. TMINRA RUEBB

B. Paghahabi sa layunin ng
aralin at pagganyak
A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
1. Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng
komunikasyon sa pamilya.
2. Nabibigyang puna ang mga makabuluhang pananalita ng sikat na manunulat na si Bob Ong.
3. Natutukoy ang malalim na kahulugan ng salitang “Diyalogo”
4. Naipaliliwanag ang mga paraang ginagawa upang mapabuti ang komunikasyon.

B. Ipabasa ang sumusunod na kasabihan at tumawag ng ilang mag-aaral upang ipaliwanag ito.
(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
1. “Mangarap ka at abutin mo. Wag mong sisihin ang sira mong pamilya, palpak mong syota, pilay
mong tuta o mga lumilipad na ipis. Kung may pagkukulang sa’yo ang mga magulang mo,

41
 puwede kang manisi at maging rebelde. Tumigil ka sa pag-aaral, mag-asawa ka, mag-drugs ka,
magpakulay ng buhok sa kili-kili. Sa bandang huli, ikaw din ang biktima. Rebeldeng walang
napatunayan at bait sa sarili”. – Bob Ong
2. “Hindi dahil sa hindi mo naiintindihan ang isang bagay ay kasinungalingan na ito at hindi lahat
ng kaya mong intindhihin ay katotohanan.” – Bob Ong

C. Pag-uugnay ng mga Italasa notbuk ang mga sariling paraang ginagawa upang mapabuti ang komunikasyon sa
halimbawa sa bagong aralin pamilya. Tumawag ng mag-aaral upang ipaliwanag sa klase ang natapos na gawain.
(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
1.
2.
3.
4.
5.

D. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa lima. Gumawa ng comic strip na nagpapahayag ng mga paraan upang
konsepto at paglalahad ng mapabuti ang komunikasyon tungo sa matatag na pamilya. Gamitin ang kraytirya sa ibaba.
bagong kasanayan #1 (Gawin sa loob ng 10 minuto) (Constructivist/CollaborativeApproach)
Kraytirya
a. Nilalaman -50%
b. Kaugnayan sa Paksa -30%
c. Paggamit ng Angkop na Salita-20%

E. Pagtalakay ng bagong Sa bawat pangkat, pumili ng isa sa mga miyembrong gumawa ng comic strip at isadula ito sa
konsepto at paglalahad ng klase. (Gawin sa loob ng 10 minuto) (Collaborative/Constructivist Approach)
bagong kasanayan #2

42
F. Paglinang sa Kabihasahan Sagutin sa notbuk ang sumusunod na katanungan at tumawag ng magbabahagi. (Gawin sa loob
(Tungo sa Formative ng 5 minuto) (Reflective Approach)
Assessment) 1. Nagagawa mo ba ang mga binalangkas mong mga mabubuting paraan ng komunikasyon sa
iyong pamilya? Paano?
2. Ano-anong mga konsepto ang natutuhan sa isinagawang presentasyon? Ipaliwanag.
3. Bakit mahalaga sa pamilya ang komunikasyon? Ipaliwanag.
4. Bakit kailangan ng isang matatag na pamilya? Ano ang halaga nito sa lipunan?
Pangatuwiranan.

G. Paglalapat sa aralin sa Kompletuhin ang pahayag. Tumawag ng piling mag-aaral na magbabahagi ng kanilang pahayag.
pang-araw-araw na buhay (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Constructivist/Reflective Approach)

Mahalaga ang komunikasyon sa isang pamilya dahil

_.

H. Paglalahat sa aralin Ang diyalogo ay nararapat na sa pamilya nagsisimula at natututuhan. Ang isa sa
pinakamalaking suliranin sa pamilya ngayon ay ang kawalan ng tunay na komunikasyon sa
pagitan ng mag-asawa, mga magulang at mga anak. Madalas na sa pakikipag-usap sa mga anak,
mas mahalaga sa magulang ang maipaunawa ang nais nila para sa kanilang anak, hindi ang
pakikinig sa nais ng mga anak. Ang mga anak naman ay tinitingnan ang mga magulang bilang
mga taong walang kakayahang makinig at umunawa kaya’t mas minamabuti pa ang manahimik at
itago ang tunay na nararamdaman. Minsan, mas madali ang magpanggap kaysa magpakatotoo sa

43
 loob ng pamilya. Labis na nakalulungkot ang katotohanang maging sa loob ng pamilya ay
kadalasang hindi nakukumpirma ang ating pagkatao.

I. Pagtataya ng Aralin
Pagnilayan ang sumusunod. Isulat sa sagutang papel ang iyong sagot. Limang puntos sa bawat
katanungan. (Gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
1. Ano ang kahulugan ng komunikasyon sa loob ng pamilya? Ipaliwanag.
2. Bakit pinakamabisang paraan ng komunikasyon ang pagmamahal?
3. Ipaliwanag ang ibig sabihin ng “Mahalagang kondisyon para sa isang pangkalahatan at
panlipunang komunikasyong ito ay ang pagiging tapat at mapagkakatiwalaan.”

J. Karagdagang gawain para Humanda para sa pagsusulit tungkol sa modyul na ito. Ihanda rin ang sumusunod:
sa takdang-aralin at a. Portfolio
remediation b. Notbuk
IV. MgaTala
V. Pagninilay

A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation

C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng mag-
aaral na nakaunawa sa
aralin?

44
D. Bilang ng mga mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation?

E. Alin sa mga istratehiyang

pagtuturo ang nakatulong
nang lubos? Paano ito
nakatulong?

F. Anong suliraninang aking

naranasang solusyunan sa
tulong ng aking punong-
guro at superbisor?

G. Anong kagamitang panturo

ang aking nadibuhong nais
kong ibahagi sa mga kapwa
ko guro?

45