DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 8

(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao

Tala sa Pagtuturo) Petsa/Oras Markahan Una
UNANG ARAW
I. Layunin

A. Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng komunikasyon sa pagpapatatag ng pamilya.

Pangnilalaman

B. Pamantayan sa Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng mga gawi sa pag-aaral
Pagganap at pagsasabuhay ng pananampalataya sa pamilya.

C. Mga kasanayan sa 1. Natutukoy ang mga gawain o karanasan sa sariling pamilya o pamilyang nakasama, namasid o napanood
Pagkatuto. Isulat ang code na nagpapatunay ng pagkakaroon o kawalan ng bukas na komunikasyon.
ng bawat kasanayan EsP8PB – Ie3.1
2. Nabibigyang-puna ang angkop na uri ng komunikasyong umiiral sa isang pamilyang nakasama, namasid
o napanood.
3. Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng
komunikasyon sa pamilya.

II. Nilalaman Modyul 3 : Ang Kahalagahan ng Komunikasyonsa Pagpapatatag ng Pamilya

A. Sanggunian

1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 8 TG p. 59-68

Guro

2. Mga Pahina sa Modyul saEdukasyon sa Pagpapakatao 8 LM p. 53-74

Kagamitang Pang-Mag-

1
 aaral
3. Mga pahina sa Teksbuk

4. Karagdagang Kagamitan http://lrmds.deped.gov.ph/search?query=Modyul+3%3A+Ang+Kahalagahan+ng+Komunikasyon

mula sa portal ng http://lrmds.deped.gov.ph/detail/5534
Learning Resource

B. Iba pang Kagamitang Panturong Biswal: LCD projector, laptop

Panturo
III.Pamamaraan

A. Balik-Aral sa nakaraang 1. Tumawag ng tatlong mag-aaral. Pasagutan ang tanong sa ibaba.

aralin at pagsisimula ng  Ano-ano ang mahahalagang gampanin ng pamilya para sa lahat ng miyembro nito?
bagong aralin.  Bakit mahalagang matugunan ang gampanin ng bawat isang miyembro ng pamilya?

2. Pasagutan ang Paunang Pagtataya para sa pagsisimula ng aralin. (Gawin sa loob ng 10

minuto) (Reflective Approach)

Paunang Pagtataya
Panuto: Para sa Bilang 1 hanggang 6, punan ang mga kahon ng angkop na mga bahagi upang
mabuo ang daloy ng komunikasyon. Piliin ang titik ng tamang sagot sa mga pamimilian sa ibaba ng
diagram. Isulat sa notbuk ang titik ng iyong napiling sagot.

2
Mga Pamimilian:
a. Mensahe
b. Pangangailangan
c. Pagbibigay ng kahulugan sa mensahe
d. Tugon sa mensahe o feedback
e. Pagsasalin sa wika o simbolo (pasalita o di-pasalita)
f. Pagkaunawa (o di-pagkaunawa) sa mensahe
g. Damdamin
B. Panuto: Para sa Bilang 7 hanggang 12, tukuyin kung ang uri ng diyalogo sa bawat sitwasyon ay

3
 I-Thou o I-It. Gawin ito sa notbuk.
7. Kailangan ni Daniel na maibenta ang kanyang lumang kotse dahil nais niyang makabili
ng bago. Nagtungo siya sa kanyang kumpare upang kumbinsihin itong bilhin ang
kanyang lumang kotse. Nakumbinsi naman niya ito dahil sila’y nagkasundo sa halaga
nito.
8. May suliranin si Jane sa kanyang pamilya. Kailangan niya ng mapaghihingahan ng
kanyang sama ng loob. Pumunta siya sa kanilang gurong tagapayo. Mahusay na
tagapakinig ang kanilang gurong tagapayo. Alam ni Jane na bibigyan siya nito ng panahon
at hindi siya nito huhusgahan.
9. Maganda ang samahan nina John at kanyang ama. Pinakikinggan nito ang kanyang mga
opinyon sa tuwing sila’y nagkakausap. Bagama’t hindi siya nito laging pinagbibigyan sa
kanyang mga gustong gawin, alam ni John na ito’y para sa kanyang ikabubuti.
10. Malapit na ang semestralbreak. Niyaya si Josie ng kanyang kaibigan na magbakasyon
sa isang kilalang resort. Nag-isip si Josie ng paraan upang makumbinsi ang kanyang
mga magulang na siya’y payagan. Sa kanilang pag- uusap ay hindi rin niya ito
napapayag. Masamang-masama ang loob ni Josie sa kanila.
11. Madalas nagkakagalit ang magkapatid na Wally at Jose. Hindi nila pinakikinggan ang
sinasabi ng bawat isa. Kapwa ayaw magpatalo sa argumento ang dalawa.
12. Gandang-ganda si Juan kay Mila. Matagal na niya itong crush. Hindi siya magkalakas
ng loob na lapitan ito at kausapin. Nang minsang nagkita sila at nagkausap, masayang-
masaya si Juan. Wari ba’y si Mila at siya lang ang nasa silid, hindi nila kapwa
napapansin at naririnig ang ibang tao.

C. Para sa Bilang 13 hanggang 15, tukuyin kung ang sumusunod ay diyalogo o monologo. Gawin ito sa
notbuk.
13. Nagkaroon ng pagpupulong ang samahang Kabataan –Pambansang Samahan sa
Edukasyon sa Pagpapahalaga (K-PSEP) sa paaralan ni Joan. Si

4
 Wency, ang pangulo nito, ay mahusay magsalita. Palagi itong kampeon sa pagtatalumpati
sa kanilang paaralan. Nais ni Joan na imungkahi sa samahan ang isang proyekto para sa
nalalapit na Boys and Girls Week, ngunit hindi siya nagkaroon ng pagkakataon. Si
Wency ang nasunod sa lahat ng proyekto.
14. Pinagagalitan ni Aling Juana si Milet dahil sa ginawa nitong pag-alis nang walang
paalam. Walang magawa si Milet kundi ang umiyak. Lubos siyang nagsisisi sa pagsuway
sa kanyang ina.
15. Malapit na ang ika-13 kaarawan ni Jules. Kinausap siyang kanyang mga magulang
tungkol sa kung ano ang nais niya sa kanyangparty. Sinabi ni Jules na nais niya ang
isang party upang maimbita ang kanyang mga kaibigan.
Iminungkahi naman ng kanyang mga magulang na sila’y kumain na lamang sa labas at
ang gagastusin sana sa party ay ibili na lamang ng mga damit para sa mga bata sa
ampunan. Sa huli’y pumayag si Jules sa mungkahi ng magulang.
Nais nitong maging mas makabuluhan ang kanyang kaarawan.

B. Paghahabi sa layunin ng A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
aralin at pagganyak 1. Natutukoy ang mga gawain o karanasan sa sariling pamilya o pamilyang nakasama, namasid o napanood
na nagpapatunay ng pagkakaroon o kawalan ng bukas na komunikasyon.
2. Nabibigyang-puna ang angkop na uri ng komunikasyong umiiral sa isang pamilyang nakasama, namasid
o napanood.
3. Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng
komunikasyon sa pamilya.

B. Ipakita ng guro ang sumusunod na larawan. Suriin ito at sagutin ang mga gabay na tanong.
(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)

5
 1. Ano ang ipinahihiwatig sa mga larawan? Ipaliwanag.
2. Tukuyin ang mga suliranin sa komunikasyong ipinahihiwatig sa bawat larawan.
3. Ano-ano ang maaaring dahilan ng suliranin sa komunikasyong ipinahihiwatig sa mga larawan?
Ipaliwanag.
4. Paano nakaaapekto sa pakikipag-ugnayan sa kapwa ang mga suliraning ito sa komunikasyon?
Ipaliwanag.
5. Ano-ano ang maaaring solusyon upang malampasan ang mga suliraning ito sa komunikasyon?

C. Pag-uugnay ng mga Gamit ang PowerPoint Presentation, babasahin ng mga mag-aaral ang isang maikling kuwentong may
halimbawa sa bagong pamagat na “Regalo”. Pasagutan ang mga tanong sa susunod na pahina. (Gawin sa loob ng 5 minuto)
aralin (Reflective Approach)

6
 “Regalo”

Si Chini ay isang dalagang mayaman at nag-aaral bilang isang high schoolstudent sa isang kilala at
mamahaling paaralan sa kanilang lugar. Ilang araw bago ang kaarawan niya ay kinausap niya ang kanyang
ama.

Chini: Dad, sa birthdayparty ko, bukod sa engrandeng mga handa, gusto ko po may gift ka pa rin ha?

Dad: Ha? Anak hindi ka pa ba nasisiyahan sa engrandeng birthday party mo. Nagtratrabaho ako ng sobra-
sobra para maibigay ang pangangailangan mo. Lalo na ngayon at magkokolehiyo ka na. Matagal ng
namatay ang mommy mo kaya ako na lang ang kumakayod sa awa at tulong ng Panginoon.

Chini: Sige na Dad, gusto ko, kotse. Nakakahiya naman, ako lang ang walang kotse sa barkada. Kaya ang
wish ko sa birthday ko ay kotse!!!

Nagpumilit na sinabi ni Chini sa kanyang ama habang ang kanyang ama naman ay yumuko na lamang at
nalulungkot dahil sa hindi pagiging kuntento ng kanyang nag-iisang anak.

Dumating ang araw ng kaarawan ni Chini at bawat isa ay nagbigay ng kani-kanilang regalo sa kanya. Sa
kahuli-hulihan, ang kanyang ama ang nagbigay ng regalo. Pagbukas niya sa munting regalo nito – isang
Biblia. Nainis si Chini sa regalo ng kanyang ama at inihagis ito. At sinigawan ang nag-iisa niyang
magulang.

Chini: Ano ba Dad???!!! Di ba sabi ko sa’yo kotse ang gusto ko? Ayoko nito! Ayoko nito! Ayoko
nito!!!

At inihagis ang Biblia at tumakbo ang dalaga palayo.

7
 Matapos nito ay ang pagbagsak ng kanyang ama sa lupa dahil inatake ito sa puso sapagkat hindi nakayanan
ng kanyang ama ang ginawa ni Chini. At tuluyan nang namatay ang kanyang ama.
Hinabol ng kanilang katulong si Chini at ibinalita ang ang kamatayan ng kanyang ama at sinabi.

Katulong: Ma’am Chini, ito po yung Biblia na regalo ng inyong tatay sa inyo po. May susi po palang
nakasingit sa gitna ng libro kasama po ng liham ng daddy n’yo po.
Chini,
Anak, gawin mong gabay ang salita ng Diyos sa pag-aalaga ng regalo ko sa’yong kotse.
Mahal na mahal kita.
~Dad

Nanlumo si Chini at labis ang pagsisisi.

~Anonymous

Sagutan ang sumusunod na katanungan.

1. Ano ang nais na ipahiwatig ng maikling kuwento?

2. Maaari bang mabago ang katapusan ng kuwento kung may maayos na pakikipagkomunikasyon si Chini
sa kanyang ama? Ipaliwanag.
3. Ano ang aral na napulot mo sa kuwento? Ipaliwanag.

D. Pagtalakay ng bagong Isagawa ang Think-Pair-Share, kumuha ng kapareha at pag-usapan ang mga sitwasyon sa “Ano Ang
konsepto at paglalahad ng Gagawin Ko?” na nasa ibaba. Tumawag ng ilang pareha at ibahagi sa klase ang natapos na gawain.
bagong kasanayan #1 (Gawin sa loob ng 10 minuto) (Collaborative/Constructivist Approach)

Ano Ang Gagawin Ko?

8
 A. Mayroon na akong sinisinta...
Makatutulong ba kung hihingi ako ng payo sa aking mga magulang sa tamang pagharap sa
sitwasyon? Dapat ko bang ilihim itong aking nararamdamang pagsinta at humingi na lang ng payo sa
aking mga kabarkada?

B. Napagsasabihan ako ng aking guro dahil sa pagbaba ng aking grado...

Kailangan ko pa ba itong ipagtapat sa aking pamilya? May malaki bang maitutulong ang aking mga
kapatid sa aking pag-aaral? Paano ko maipagtatapat ang suliranin ko sa paaralan sa aking pamilya?

C. Sumama ang loob ko dahil ang bunsong kapatid ko lamang ang binigyan ng mga
magulang ko ng bagong sapatos...
Kikimkimin ko na lamang ba ang nararamdaman kong sama ng loob? Makatutulong ba kung magiging
tapat ako sa aking mga magulang sa pamamagitan ng pagpapahayag ng aking nararamdaman?

D. Ang aking kaibigan ay nagpahayag sa akin ng kanyang mabigat at maselang suliranin

sa buhay...
Ikokonsulta ko ba sa aking mga magulang ang aking ipapayo sa aking matalik na kaibigan? Ang mga
naging karanasan ba ng aking mga magulang ay makatutulong sa payong maibibigay ko sa aking
minamalasakit na kaibigan?

E. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa apat na grupo, isadula ang nakatalagang sitwasyon. Ipakita sa klase ang nabuong
konsepto at paglalahad ng dula. (Gawin sa loob ng 10 minuto) (Collaborative/Constructivist Approach)
bagong kasanayan #2
Pangkat 1
A. Masyadong mahigpit ang aking mga magulang…
Dapat ko ba itong ipahayag sa kanila? Magrerebelde ba ako sa aking mga magulang? Makatutulong ba
kung lalayas ako at makikitira sa bahay ng aking barkada? Makatutulong ba

9
 ang aking guro kung magpapahayag ako ng suliranin sa aming pamilya?

Pangkat 2
B. Nagyayaya ang aking mga barkadang mag-inom ng alak…
Ililihim ko ba ito sa aking mga magulang? May kabuluhan ba kung ikonsulta ko ito sa aking mga
kapatid? Ang pag-iinom ba ng alak ay makadadagdag ng solusyon sa aking mga problema?

Pangkat 3
C. Nagkaroon ng pagtatalo kaming dalawang magkapatid dahil sa hindi pagkakasundo sa
isang bagay…
Hahayaan ko na lamang ba na tumagal ang samaan namin ng loob na magkapatid?
Sisiraan ko ba ang aking kapatid sa aking mga barkada? Kung ipaaalam ko sa aking mga magulang,
makatutulong ba ito sa aming pagkakasundo?

Pangkat 4

D. Hindi nabili ang ipinangakong regalo ng aking mga magulang dahil gipit sila sa
salapi…
Magtatampo ba ako sa kanila? Sisigawan ko ba sila dahil hindi natupad ang kanilang
pangako? May mabuti bang maidudulot kung maglalayas ako? Mas matuwid ba kung
uunawain ko ang kakulangan ng aking mga magulang?

F. Paglinang sa Kabihasahan Sagutin ang sumusunod nakatanungan. Isulat ang iyong mga sagot sa notbuk.
(Tungo sa Formative (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
Assessment) 1. Ano angkahalagahan ng komunikasyon sa isang pamilya? Ipaliwanag.
2. Sa inyong sariling pamilya, may mga dapat pa bang paunlarin sa inyong
pakikipagkomunikasyon? Ano-ano ang mga yaon?
3. Ilarawan ang inyong sariling pamilya o sambahayan at ang mga kaparaanan ng inyong
pakikipag-ugnayan sa isa’t isa.

10
G. Paglalapat sa aralin sa pang-
araw-araw na buhay
H. Paglalahat sa aralin
I. Pagtataya ng Aralin
J. Karagdagang gawain para sa
takdang-aralin at
remediation
Itala ang mga pansariling pamamaraan ng kahalagahan ng komunikasyon tungo sa isang matatag na
pamilya. (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
1.
2.
3.
4.
5.
Ang komunikasyon ay anumang senyas o simbolo na ginagamit ng tao upang ipahayag ang kanyang
iniisip at pinahahalagahan, kabilang dito ang wika, kilos, tono ng boses, katayuan, uri ng pamumuhay at mga
gawa. Maging ang katahimikan ay may ipinahihiwatig. Sa pagmamahal, inihahayag ng tao ang kanyang sarili
sa minamahal. Nagpapahayag tayo hindi lamang sa pamamagitan ng ating sinasabi o ginagawa kundi maging
sa kung sino tayo at paano tayo
namumuhay.
Sumulat ng slogan na binubuo ng labing lima hanggang dalawampung salita, tungkol sa “Kahalagahan ng
Komunikasyon Tungo sa Matatag na Pamilya.” Gamitin ang kraytirya sa ibaba. (Gawin sa loob ng 10
minuto) (Constructivist Approach)
Kraytirya:
a. Angkop sa Paksa 40%
b. Paggamit ng Salita 30%
c. Orihinalidad 20%
d. Kalinisan 10%
Isagawa ang alinman sa sumusunod:
1. Magsaliksik sa internet, gumupit sa mga pahayagan at magasin o magsagawa ng
panayam/interbyu ng kuwento ng masayang pamilya at pamilyang may palagiang
komunikasyon sa isa’t isa.
11
 2. Humanda sa pagbabahagi sa klase.
IV. MgaTala
V. Pagninilay

A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation

C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng mag-
aaral na nakaunawa sa
aralin?

D. Bilang ng mga mag-aaral

na magpapatuloy sa
remediation?

E. Alin sa mga istratehiyang

pagtuturo ang nakatulong
nang lubos? Paano ito
nakatulong?

F. Anong suliranin ang aking

naranasang solusyunan

12
 sa tulong ng aking
punong-guro at
superbisor?

G. Anong kagamitang panturo

ang aking nadibuhong nais
kong
ibahagi sa mga kapwa ko
guro?

13
 DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 8
(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao
Tala sa Pagtuturo) Petsa/Oras Markahan Una
IKALAWANG ARAW
I. Layunin

A. Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng komunikasyon sa pagpapatatag ng pamilya.

Pangnilalaman

B. Pamantayan sa Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng mga gawi sa pag-aaral
Pagganap at pagsasabuhay ng pananampalataya sa pamilya.

C. Mga kasanayan sa 1. Nabibigyang-puna ang uri ng komunikasyong umiiral sa isang pamilyang nakasama, na
Pagkatuto. Isulat ang code obserbahan o napanood. EsP8PB – Ie – 3.2
ng bawat kasanayan 2. Naibabahagi ang nilalaman ng liham ni Dr. Jose Rizal tungkol sa kanyang pamilya.
3. Naiisa-isa ang mga kahalagahan ng komunikasyon tungo sa matatag na pamilya.

II. Nilalaman Modyul 3: Ang Kahalagahan ng Komunikasyonsa Pagpapatatag ng Pamilya

A. Sanggunian

1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 8 TG p. 59-68

Guro

2. Mga Pahina sa Modyul saEdukasyon sa Pagpapakatao 8 LM p. 53-74

Kagamitang Pang-Mag-
aaral

3. Mga pahina sa Teksbuk

14
4. Karagdagang Kagamitan http://lrmds.deped.gov.ph/search?query=Modyul+3%3A+Ang+Kahalagahan+ng+Komunikasyon
mula sa portal ng Learning http://lrmds.deped.gov.ph/detail/5534
Resource

B. Iba pang Kagamitang https://www.youtube.com/watch?v=njyPOilyv3A Panturong

Panturo Biswal: LCD projector, laptop
III.Pamamaraan

A. Balik-Aral sa nakaraang Sa pamamagitan ng Bubble web, isulat sa mga bilog ang kahalagahan ng komunikasyon sa
aralin at pagsisimula ng pagpapatatag ng pamilya. Ipabasa sa buong klase ang nabuong gawain. (Gawin sa loob ng 5
bagong aralin. minuto) (Reflective/Constructivist Approach)

Kahalagahan Ng Komunikasyon Tungo sa Matatag Na Pamilya

B. Paghahabi sa layunin ng A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
aralin at pagganyak 1. Nabibigyang-puna ang uri ng komunikasyong umiiral sa isang pamilyang nakasama,
naobserbahan o napanood.
2. Naibabahagi ang nilalaman ng liham ni Dr. Jose Rizal tungkol sa kanyang pamilya.

15
 3. Naiisa-isa ang mga kahalagahan ng komunikasyon tungo sa matatag na pamilya.

B. Panoorin ang video presentation tungkol sa Komunikasyon. (https://www.youtube.com/watch?

v=njyPOilyv3A) Mula sa napanood na video presentation, magbigay ng mga kahalagahan ng
komunikasyon hindi lamang sa pamilya kundi sa lahat ng aspekto ng buhay. Isulat sa pisara at ipabasa
sa klase. Pasagutan ang mga tanong sa ibaba. (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective
Approach)

Kahalagahan Ng Komunikasyon
1.
2.
3.
4.
5.

1. Ano-anong mahahalagang impormasyon ang ipinahayag sa video presentation?

2. Bakit mahalaga ang komunikasyon hindi lamang sa pamilya kundi pati na rin sa pakikisalamuha sa
kapwa?

C. Pag-uugnay ng mga Sa pamamagitan ng Power Point Presentation, basahin ang buod ng liham ni Rizal sa kanyang pamilya.
halimbawa sa bagong Tumawag ng mga mag-aaral na magsasagot sa mga tanong na nasa kasunod na pahina. (Gawin sa loob ng
aralin 10 minuto) (Reflective Approach)

Unang Sulat ni Rizal sa Kanyang Pamilya

Sinulat noong November 26, 1884.

Isinulat ni Rizal pagkaraang makapagtapos ng kanyang pag-aaral sa Spain.

16
 Pagkaraang makuha ang degree na licenciado en filosofia y artes, siya ay pumasok sa kwalipikasyon
upang maging professor ng Humanidad sa alin mang Spanish University. Makaraang makuha ang degree
na licenciado en medicina, siya ay naging isang ganap na physician ngunit hindi na n’ya inabala pang
kumuha ng post-graduate degree bilang isang Doktor ng Medisina dahil ito ay maganda lamang sa
pagtuturo. .

Liham ni Rizal sa Magulang

Isinulat noong January 1, 1886

Ito ang mga panahon na si Rizal ay nagtratrabaho na bilang katulong ni Dr. Louis de Weckert
(1852 – 1906), isang Pransiskanong Optalmolohista. Sinabi ni Rizal sa sulat na kung pagdating sa pag-aaral
ng mga karamdaman sa mata ay maganda ang kanyang ipinapakita. Sinabi rin niyang alam na niya ang kung
paano ang lahat ng klase ng operasyon sa mata at kinakailangan na lang niyang alamin ang mga nangyayari sa
loob ng mata na nangangailangan ng mas maraming pag-aaral at pagsasanay. .

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Tungkol saan ang liham ni Dr. Jose Rizal? Ipaliwanag.
2. Sa iyong palagay, taglay ba ng ating pambansang bayani ang maayos na
pakikipagkomunikasyon sa kanyang mga mahal sa buhay? Bakit? Pangatuwiranan.
3. Paano ipinakita ni Rizal ang pagkakaroon ng isang bukas na komunikasyon sa kanyang pamilya sa kabila
ng malayo ito sa kanya samantalang siya ay nag-aaral? Ipaliwanag.
4. Bakit hindi na niya inabala pang kumuha ng post-graduate degree? Ipaliwanag.

D. Pagtalakay ng bagong Batay sa nasaliksik sa takdang-aralin tungkol sa kuwento ng masayang pamilya, mula sa internet, magasin
konsepto at paglalahad ng o panayam, suriin ang mga ito sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong. (Gawin sa loob ng 5
bagong kasanayan #1 minuto) (Reflective Approach)

17

E. Pagtalakay ng bagong
konsepto at paglalahad ng
bagong kasanayan #2
F. Paglinang sa Kabihasahan
(Tungo sa Formative
Assessment)
G. Paglalapat sa aralin sa pang-
araw-araw na buhay
1. Paano ang tamang pakikipagkomunikasyon sa bawat miyembro ng pamilya?
2. Ano ang sikreto ng isang masaya at matatag na pamilya? Isulat ang sagot sa notbuk.
Pangkatin ang klase sa 5. Mula sa masayang pamilyananasaliksik sainternet, magasin o panayam, pumili ng
isa at isadula ito. Ipakita kung papaano ginamit ang epektibong komunikasyon tungo sa matatag na
sambahayan. Gamitin ang kraytirya sa ibaba. (Gawin sa loob ng 15 minuto) (Collaborative Approach)
Kraytirya:
a. Husay ng pagganap - 40%
b. Kooperasyon at Disiplina - 30%
c. Pagkamalikhain (Props, Kasuotan) - 30%
Itala ang Epekto ng Pagkakaroon ng Komunikasyon at Kawalan ng Komunikasyon sa Isang Pamilya.
Gawin ito sa inyong notbuk. (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective/Constructivist Approach)
Pagkakaroon ng Komunikasyon Kawalan ng Komunikasyon
1. 1.
2. 2.
3. 3.
Basahin ang sumusunod na Tagline o Panipi Quotation, tungkol sa matatag na pamilya. Ipaliwanag kung
anong katangian ang ipinakikita sa Tagline o Panipi Quotation. (Gawin sa loob ng 5 minuto)
(Constructivist Approach)
1. The family that prays together stays together.
2. Family is like branches on a tree, our lives may grow in different directions, but our roots stay as
one.
3. Dahil mahal na mahal tayo ng Diyos, dapat patawarin natin ang isa’t isa.
4. Hindi matutumbasan ang haligi ng tahanan sapagkat ang buhay nila sa pamilya nakalaan.
18
 5. Nanay ang nag-iisang tao sa buhay mo na hinding-hindi mapapagod intindihin, alagaan at mahalin
ka.
6. Laging nandiyan kahit talikuran mo siya.
7. Patuloy at patuloy kang mamahalin

H. Paglalahat sa aralin Ang komunikasyon sa pamilya ay ang paraan kung paano nagpapalitan ng pasalita at di- pasalitang
impormasyon sa pagitan ng mga kasapi nito. Isang mahalagang kasanayan sa komunikasyon ang kakayahang
magbigay ng tuon sa iniisip at sa nadarama ng kapwa. Tulad nga ng nasabi na, hindi lamang pagsasalita ang
mahalagang bahagi ng komunikasyon, mahalaga rin ang pakikinig sa sinasabi ng kausap at ang pag-unawa sa
kanyang mga hindi sinasabi.

I. Pagtataya ng Aralin Piliin sa kahon ang angkop na salita upang mabuo ang pahayag. (Gawin sa loob ng 5 minuto)
(Reflective Approach)

senyales o simbulo entitlement mentality Ivan Pavlov

Martin Buber diyalogo Dr. Manuel Dy

1. Ang komunikasyon ay anumang na ginagamit ng tao upang magpahayag.

2. Ang tunay na komunikasyon ay tinatatawag ni na “diyalogo”.
3. Ang ay nagsisimula sa sining ng pakikinig.
4. Ang Conditioning ay isinulong ng isang psychologistna si .
5. Tinatawag na ang isa sa mga negatibong pagbabago sa isang pamilya.

J. Karagdagang gawain para sa Sagutin ang sumusunod na katanungan. Isulat ang iyong mga sagot sa notbuk.
takdang-aralin at 1. Bakit mahalaga ang komunikasyon sa isang pamilya?
remediation 2. Ano-ano ang mga kaparaanan ng pakikipagkomunikasyon tungo sa isang matatag na pamilya?
3. Magbigay ng mga halimbawa ng epektibong komunikasyon. Ipaliwanag.
IV. MgaTala

19
V. Pagninilay

A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation

C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng mag-
aaral na nakaunawa sa
aralin?

D. Bilang ng mga mag-aaral

na magpapatuloy sa
remediation?

E. Alin sa mga istratehiyang

pagtuturo ang nakatulong
nang lubos? Paano ito
nakatulong?

F. Anong suliranin ang aking

naranasang solusyunan sa
tulong ng aking punong-
guro at

20
 superbisor?

G. Anong kagamitang panturo

ang aking nadibuhong nais
kong ibahagi sa mga kapwa
ko
guro?

21
 DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 8
(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao
Tala sa Pagtuturo) Petsa/Oras Markahan Una
IKATLONG ARAW
I. Layunin

A. Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng komunikasyon sa pagpapatatag ng pamilya.

Pangnilalaman

B. Pamantayan sa Pagganap Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng mga gawi sa pag-aaral
at pagsasabuhay ng pananampalataya sa pamilya.

C. Mga kasanayan sa Pagkatuto. Nahihinuha na:

Isulat ang code ng bawat
kasanayan
1. Ang bukas na komunikasyon sa pagitan ng mga magulang at mga anak ay nagbibigay-daan sa mabuting
ugnayan ng pamilya sa kapwa.
2. Ang pag-unawa at pagiging sensitibo sa pasalita, di-pasalita at virtual na uri ng komunikasyon ay
nakapagpapaunlad ng pakikipagkapwa.
3. Ang pag-unawa sa limang antas ng komunikasyon ay makatutulong sa angkop at maayos na
pakikipag-ugnayan sa kapwa. EsP8PB If – 3.3

II. Nilalaman Modyul 3 : Ang Kahalagahan ng Komunikasyonsa Pagpapatatag ng Pamilya

A. Sanggunian

1. Mga pahina sa Gabay ng

Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 8 TG p. 59 – 68
Guro

2. Mga Pahina sa Modyul saEdukasyon sa Pagpapakatao 8 LM p. 53 - 74

22
 Kagamitang Pang-Mag-
aaral
3. Mga pahina sa Teksbuk
4. Karagdagang Kagamitan
mula sa portal ng Learning
Resource
B. Iba pang Kagamitang
Panturo
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang
aralin at pagsisimula ng
bagong aralin.
B. Paghahabi sa layunin ng
aralin at pagganyak
http://lrmds.deped.gov.ph/search?query=Modyul+3%3A+Ang+Kahalagahan+ng+Komunikasyon
http://lrmds.deped.gov.ph/detail/5534
https://www.youtube.com/watch?v=bvzacRApG4w Panturong
Biswal: LCD projector, laptop
Sa pamamagitan ng larong Find the Keys, magtulong-tulong na hanapin sa loob ng silid-aralan ang mga
salita o pahayag na tumutukoy sa mga paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
(Gawin sa loob ng 5 minuto)(Collaborative Approach)
A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
Nahihinuha na:
1. Ang bukas na komunikasyon sa pagitan ng mga magulang at mga anak ay nagbibigay-daan sa mabuting
ugnayan ng pamilya sa kapwa.
2. Ang pag-unawa at pagiging sensitibo sa pasalita, di-pasalita at virtual na uri ng komunikasyon ay
nakapagpapaunlad ng pakikipagkapwa.
3. Pag-unawa sa limang antas ng komunikasyon ay makatutulong sa angkop at maayos na
pakikipag-ugnayan sa kapwa.
B. Pakinggan o panoorin ang awiting may pamagat na “Sana” ni Amy Nobleza mula sa
youtube.https://www.youtube.com/watch?v=bvzacRApG4w. Sagutin ang sumusunod na
katanungan. (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
23
 1. Magbigay ng mga mahahalagang linya mula sa awit at ipaliwanag kung bakit mahalaga ito.
2. Ano ang mensahe ng awit? Bilang kabataan, ano ang ipinahihiwatig nito sa iyo?

C. Pag-uugnay ng mga Pumili ng limang mag-aaral na magsasagawa ng Panel Discussion. Bigyan ng kani-kanyang sanhi, dahilan o
halimbawa sa bagong hadlang ng komunikasyon sa pagitan ng mag-asawang binanggit ni Leandro C. Villanueva. Pagkatapos
aralin isagawa ang gawain, pasagutan ang mga tanong sa susunond na pahina at pasulatin ang mga mag-aaral ng
maikling anekdota sa notbuk na nagpapakita kung paano ito naging hadlang sa mabuting komunikasyon.
(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Collaborative/Reflective Approach)

Mag-aaral 1 – Moderator

Mag-aaral 2
Pagiging umid o walang kibo. Ang pagkaumid o pagtatago ng saloobin ay parang pagbabakod ng sarili – hindi
ito mapapasok ng iba. Ayon kay Villanueva, mahirap umunlad ang pagkatao at pakikisama ng taong ayaw
magpahayag ng sariling kaisipan at damdamin o tumanggap ng saloobin ng kapwa. Mayroong mga taong
pinipili ang manahimik kaysa magsalita ng masakit sa kapwa. Subalit dahil sa kanyang pananahimik
nagkakaroon naman ng pagtatampo o hindi mabuting saloobin ang taong hindi niya kinakausap. Sinasabi na
karamihan sa kalalakihan ay ganito. Matipid sila sa pananalita samantalang karamihan sa kababaihan ay
ipinahahayag ang kanilang damdamin.

Mag-aaral 3
Ang mali o magkaibang pananaw. Kung ang pagpapahalaga at pananaw ng bawat isa ay magkakaiba,
nagkakaroon ng hindi pagkakaunawaan. Kung tinitingnan ng isa na higit siyang tama o higit siyang magaling,
maaaring hindi sila magkaunawaan lalo na kung nararamdaman ng taong kausap na siya ay minamaliit o
hinahamak.

Mag-aaral 4
Pagkainis o ilag sa kausap. Mayroong mga taong tila namimili ng kausap. Kapag pakiramdam nila,

24
 wala sila sa kondisyong makipag-usap, hindi sila kumikibo. May mga taong umiiwas na makipag- usap lalo na
kung pakiramdam nila ay wala sa katwiran ang kausap.

Mag-aaral 5
Takot na ang sasabihin o ipahahayag ay daramdamin o didibdibin. Iniisip minsan ng tao na magdaramdam o
diribdibin ng kausap ang maaari niyang sabihin kaya nananahimik na lamang siya o kaya’y nagsisinungaling
sa kapwa.

Hadlang sa Mabuting Komunikasyon:

Anekdota:

1. Paano nakaapekto sa ugnayan sa pagitan ng mga tauhan sa anekdota ang naging suliranin sa
komunikasyon? Ipaliwanag.
2. Paano malalampasan o nalampasan ng mga tauhan sa anekdota ang suliraning ito? Ipaliwanag.

D. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa lima. Magkaroon ng pangkatang pag-uulat at talakayan tungkol sa mga paraan
konsepto at paglalahad ng upang mapabuti ang komunikasyon. Basahin at talakayin ng mga miyembro ng bawat pangkat ang
bagong kasanayan #1 paraang nakatalaga sa pangkat. (Gawin sa loob ng 15 minuto) (Collaborative Approach)
Pangkat 1 - Pagiging Mapanlikha o Malikhain (creativity).

Pagiging Mapanlikha o Malikhain (Creativity)

Kailangang gamitin ng tao ang kanyang talino at malikhaing isipan sa pagtuklas ng mabuting paraan ng
pagpapahayag ng kanyang sasabihin. Maghintay ng tamang panahon at ng wastong lugar at

25
itaon din na nasa magandang pakiramdam ang sarili at ang kakausapin. Kung may dinaramdam naman ay
maghunos-dili at ilagay muna sa kondisyon ang sarili, gayundin ang kakaharapin.
Maaaring magbigay ng bulaklak kung nagtatampo ang kakausapin. Maaaring ipagluto ng masarap na ulam
ang kakausapin upang mabawasan ang kanyang galit o tampo.

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Ipaliwanag ang konsepto ng nakatalagang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
2. Ibigay ang kasalungat na kahulugan nito at ibigay ang ibubunga o epekto ng dalawang
magkasing-kahulugang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
3. Magbigay ng isang sitwasyon o senaryong nagpapakita ng nakatalaga sa inyong pangkat na paraan
upang mapabuti ang komunikasyon.
4. Sumulat ng karagdagang dalawang paraan upang mapabuti ang komunikasyon batay sa iyong mga
napag-aralan sa mga naunang gawain.

Pangkat 2 - Pag-aalala at Malasakit (Care and Concern)

Pag-aalala at Malasakit (Care and Concern)

Magkaroon ng malasakit at galang sa kausap sinuman o anuman ang kanyang katayuan o nalalaman. Kahit
na bata, katulong sa bahay o pulubi ang kausap, isiping mayroon kayong pantay na dignidad at karapatan.
Kahit itinuturing na mababa ang kanilang kalagayan sa lipunan, humingi ng paumanhin sa kanila kung
nasaktan mo ang kanilang damdamin.

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Ipaliwanag ang konsepto ng nakatalagang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
2. Ibigay ang kasalungat na kahulugan nito at ibigay ang ibubunga o epekto ng dalawang
magkasing-kahulugang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
3. Magbigay ng isang sitwasyon o senaryong nagpapakita ng nakatalaga sa inyong pangkat na paraan
upang mapabuti ang komunikasyon.

26
4. Sumulat ng karagdagang dalawang paraan upang mapabuti ang komunikasyon batay sa iyong mga
napag-aralan sa mga naunang gawain.

Pangkat 3 - Pagiging Hayag o Bukas (Cooperativeness/Openness)

Pagiging Hayag o Bukas (Cooperativeness/Openness)

Pagiging hayag o bukas (cooperativeness/openness). Sa pakikipag-usap, maging bukas lagi at manatiling

tapat lalo na sa mag-asawa. Huwag hanapin ang sariling katangian sa kausap. Huwag sukatin ang kausap sa
kanyangkapintasan at kamangmangan. Tanggapin ang kausap bilang isang taong mayroong dignidad at
karapatan. Halimbawa, nasira ng inyong katulong ang inyong computerdahil pinakialaman niya ito. Huwag
magbitaw ng masasakit na salita. Bigyan siya ng pagkakataong magpaliwanag at kung mayroon siyang
pinsalang nagawa, pag-usapan kung ano ang dapat gawin.

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Ipaliwanag ang konsepto ng nakatalagang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
2. Ibigay ang kasalungat na kahulugan nito at ibigay ang ibubunga o epekto ng dalawang
magkasing-kahulugang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
3. Magbigay ng isang sitwasyon o senaryong nagpapakita ng nakatalaga sa inyong pangkat na paraan
upang mapabuti ang komunikasyon.
4. Sumulat ng karagdagang dalawang paraan upang mapabuti ang komunikasyon batay sa iyong mga
napag-aralan sa mga naunang gawain.

Pangkat 4 - Atin-atin (Personal).

Atin-atin (Personal)
Mabuti sa magkakasambahay ang pagkakaroon ng sama-samang usapan at pagpapalitan ng kuro- kuro o
magkaroon ng masayang balitaan at pagbabahaginan ng karanasan na maaaring pag-

27
usapan ng pamilya at kaibigan. Subalit mayroong mga suliraning sa pamilya lamang dapat pag- usapan.
Kung ang suliranin ay para sa mag-asawa lamang at ang pagsasabi nito sa mga anak ay magdudulot lamang
ng kalituhan, kailangang lutasin ito nang palihim sa mga kasambahay. Ang “atin-ating” usapan ay hindi
pagsasangkot o paninisi sa ibang tao.

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Ipaliwanag ang konsepto ng nakatalagang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
2. Ibigay ang kasalungat na kahulugan nito at ibigay ang ibubunga o epekto ng dalawang
magkasing-kahulugang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
3. Magbigay ng isang sitwasyon o senaryong nagpapakita ng nakatalaga sa inyong pangkat na paraan
upang mapabuti ang komunikasyon.
4. Sumulat ng karagdagang dalawang paraan upang mapabuti ang komunikasyon batay sa iyong mga
napag-aralan sa mga naunang gawain.

Pangkat 5 - Lugod o Ligaya.

Lugod o Ligaya

Ang kaligayahan o lugod ng isang tao sa pakikipag-usap ay nakaaakit sa pagtitiwala ng kaharap. Ang
masayang tao ay nakagaganyak sa kapwa na makipagpalagayang-loob, magtiwala at maging bukas sa
pakikitungo. Kailangang maging masigla sa pakikipag-usap lalo na sa kabiyak.

Sagutin ang sumusunod na katanungan.

1. Ipaliwanag ang konsepto ng nakatalagang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
2. Ibigay ang kasalungat na kahulugan nito at ibigay ang ibubunga o epekto ng dalawang
magkasing-kahulugang paraan upang mapabuti ang komunikasyon.
3. Magbigay ng isang sitwasyon o senaryong nagpapakita ng nakatalaga sa inyong pangkat na paraan
upang mapabuti ang komunikasyon.
4. Sumulat ng karagdagang dalawang paraan upang mapabuti ang komunikasyon batay sa iyong

28
 mga napag-aralan sa mga naunang gawain.

E. Pagtalakay ng bagong Sa pamamagitan ng Power Point Presentation, ipabasa sa mga mag-aaral ang sanaysay, Ang Halaga ng
konsepto at paglalahad ng Komunikasyon sa Pagpapatatag ng Pamilya. Sagutin sa notbuk ang sumusunod na katanungan. Tumawag
bagong kasanayan #2 ng mag-aaral na magbabahagi ng natapos na gawain. (Gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective
Approach)

Ang Halaga ng Komunikasyon sa Pagpapatatag ng Pamilya

Habang patungo sa ilog Ganges upang maligo ang isang gurong Hindu, nadaanan niya ang isang pamilyang
nagtatalo-talo at galit na sinisigawan ang isa’t isa. Tinanong nito ang mga kasamang mag-aaral, “Bakit
sumisigaw ang tao sa pakikipag-usap kung siya ay nagagalit?” Sumagot ang isa, “Nawawalan tayo ng
pasensya kaya’t tayo’y sumisigaw.” “Ngunit bakit kailangan nating sumigaw gayong ang ating kausap ay nasa
tabi lang natin? Maaari namang sabihin ang ating ikinagagalit sa mahinahong paraan?” tanong muli ng guro.
Nagbigay pa ng sagot ang ilan sa mga mag-aaral ngunit hindi nasiyahan ang guro sa kanilang mga ibinigay na
pangangatwiran. Sa huli’y nagpaliwanag ang guro, “Pinaglalayo ng galit ang mga puso ng tao sa isa’t isa.
Dahil dito, kailangan nilang sumigaw upang marinig ang isa’t isa. Samakatuwid, mas lumalakas ang pagsigaw
habang lalong tumitindi ang galit at lalong naglalayo ang kanilang mga damdamin. Ano naman ang
nangyayari kung nagmamahalan ang dalawang tao? Hindi sila sumisigaw, sa halip ay mahina at mahinahon
ang kanilang pag-uusap sapagkat magkalapit ang kanilang mga puso. Habang lalo nilang minamahal ang isa’t
isa, lalo namang naglalapit ang kanilang mga kalooban, kaya’t sapat na ang mga bulong upang ipahayag ang
damdamin. Sa huli’y ni hindi na kailangan pa ang mga pangungusap o salita.
Ang kanilang mga tingin at kilos ay sapat na. Ganyan sila nagiging kalapit sa isa’t isa. Matapos ang
paliwanag ay sinabi ng guro, “Kung kayo’y nakikipagtalo o nakikipagpaliwanagan, lalo’t sa minamahal,
huwag ninyong hayaang maglayo ang inyong mga kalooban. Maaaring dumating ang panahong
malimot na ang daan patungo sa isa’t isa. Maaaring maging dahilan ito ng inyong
tuluyang paghihiwalay ng landas.” Ipinahihiwatig sa anekdotang ito ang halaga ng mabuting komunikasyon
sa pakikipag-ugnayan sa kapwa. Nararapat na gamitin natin ang salita upang

29
magpahayag ng nasasaisip at niloloob sa paraang makalilikha ng pag-unawa at nakapaglalapit sa kapwa.
Ipinahihiwatig din dito na ang pagmamahal ang pinakamabisang paraan ng komunikasyon, sapagkat ang
tunay na pagmamahal ay ang pagkakaisa ng isip at puso ng dalawang tao.
Samakatuwid, hindi ito nangangailangan pa ng salita. Gayunpaman, ayon kay Dr. Manuel Dy (2010), “Sa
pagwiwika sumasalipunan ang tao.” Hindi posible ang mabuhay sa lipunan kung walang salita o wika. Upang
maging ganap na tao kailangan nating magsalita at makipagtalastasan sa kapwa tao. Mahalaga ang
komunikasyon sa patuloy na paghahanap ng tao sa katotohanan.
Mahalagang kondisyon para sa isang pangkalahatan at panlipunang komunikasyon na ito ay ang pagiging
tapat at mapagkakatiwalaan. Ngunit ang pagiging tapat at ang pag-iwas sa pagsisinungaling at pandaraya ang
pinakamaliit nating maibibigay bilang katarungan sa ating kapwa. Ang komunikasyon ay may mas higit na
malalim na kahulugan kaysa sa pagsasabi ng totoo at hindi pagsisinungaling.

Ang komunikasyon ay anumang senyas o simbulo na ginagamit ng tao upang ipahayag ang kanyang iniisip at
pinahahalagahan, kabilang dito ang wika, kilos, tono ng boses, katayuan, uri ng pamumuhay, at mga gawa.
Maging ang katahimikan ay may ipinahihiwatig. Sa pagmamahal, inihahayag ng tao ang kanyang sarili sa
minamahal. Nagpapahayag tayo hindi lamang sa pamamagitan ng ating sinasabi o ginagawa kundi maging sa
kung sino tayo at paano tayo namumuhay. Mahalaga sa atin ang katapatan at integridad hindi lamang sa salita
kundi sa gawa. Humahanga tayo sa taong may isang salita. Ayaw natin ng pagkukunwari o pagpapanggap,
mga palabas lamang, mga taong doble kara o balimbing, mga taong mababaw o puro porma; iwinawaksi natin
ang pandaraya, pagpapaimbabaw, at pagtatraydor. Nauunawaan natin ang halaga ng mabuting halimbawa at
ng katotohanan. Alam din natin na ang buhay ng isang tao ay maaaring maging isang pamumuhay sa
kasinungalingan. Ang komunikasyon sa pamilya ay ang paraan kung paano nagpapalitan ng pasalita at di-
pasalitang impormasyon sa pagitan ng mga kasapi nito. Isang mahalagang kasanayan sa komunikasyon ang
kakayahan na magbigay ng tuon sa iniisip at sa nadarama ng kapwa. Tulad nga ng nasabi na, hindi lamang
pagsasalita ang mahalagang bahagi ng
komunikasyon, mahalaga rin ang pakikinig sa sinasabi ng kausap at ang pag-unawa sa kanyang mga hindi
sinasabi. Sa pamamagitan ng komunikasyon, naipahahayag ng mga kasapi ng pamilya

30
ang kanilang mga pangangailangan, ninanais, at ang kanilang pagmamalasakit sa isa’t isa. Ang bukas at tapat
na komunikasyon ay daan upang maipahayag ng bawat kasapi ang pagkakaiba ng pananaw o di-pagsang-ayon
gayon din ang kanilang pagmamahal at pagmamalasakit sa isa’t isa. Sa pamamagitan ng komunikasyon,
nagagawa ng mga kasapi ng pamilya na malutas ang mga suliraning dumarating. Hindi nakapagtataka na ang
hindi maayos na komunikasyon sa pamilya ay nagiging sanhi ng hindi mabuting ugnayan ng mga kasapi nito.
Ang hindi maayos na komunikasyon ay maaaring maging sanhi ng madalas na pagtatalo sa pamilya,
kakulangan sa kakayahang malutas ang mga suliranin, paglalayo ng loob sa isa’t isa, at mahinang pagbibigkis
ng mga kasapi nito. Kaya nga’t mahalagang mapabuti ang daloy ng komunikasyon sa pamilya upang maging
matatag ito.
Mas malaking hamon ang pagkakaroon ng mabisang komunikasyon sa pamilya sa modernong panahon. Ang
pamilya ay nahaharap sa maraming pagbabago. Ang mga pagbabagong ito ay nakaaapekto sa daloy ng
komunikasyon at sa uri ng ugnayan ng mga kasapi ng pamilya. Ang ilan ay mga positibong pagbabago at ang
ilan naman ay mga hamong kailangang malampasan nito. Ilan sa mga positibong pagbabago ay ang
pagkakaroon ng mga kasapi nito ng kamalayan tungkol sa kanilang kalayaan bilang tao, kamalayan tungkol sa
kanilang pakikipagkapwa, mapanagutang pagmamagulang, at edukasyon. Ang ilan naman sa mga negatibo ay
ang entitlement mentality, kawalang galang sa awtoridad at nakatatanda, ang mga kahirapan sa pagsasalin ng
pagpapahalaga, ang legal na paghihiwalay ng mga mag-asawa o pagsasawalang bisa ng matrimonya ng kasal,
pagpapalaglag, at kahirapan o kasalatan sa buhay. Nag-uugat ang mga negatibong pagbabagong ito sa pamilya
sa labis na materyalismo at pangingibabaw ng paghahangad sa pansariling kapakanan bago ang pamilya.
Natural lamang na kung sira ang ugnayan sa pamilya, sira rin ang komunikasyon at gayon din naman kung sira
ang komunikasyon ay sira rin ang ugnayan ng pamilya. Ang pinakamabisang tugon dito ay ang pag-unawa sa
tunay na kahulugan ng komunikasyon sa pagitan ng tao. Ang tunay na komunikasyon sa pagitan ng mga tao ay
tinawag ni Martin Buber na “diyalogo.” Ang tunay na diyalogo ay hindi lamang pag-uusap o
pakikipagtalastasan. Hindi ito tulad ng teknikal na pakahulugan dito. Hindi ito pakikipagkasundo o
pakikipagpalitan ng impormasyon upang makumbinsi ang kapwa na magkaroon ng katulad na pananaw.

31
Ang diyalogo ay nagsisimula sa sining ng pakikinig. Ang dalawang tao ay dumudulog sa diyalogo nang
may lubos na pagbubukas ng sarili at tiwala sa isa’t isa. Umaalis sila sa diyalogo na kapwa may pagbabago
kung hindi man napabuti kaysa dati dahil sa karanasang ito. Hindi ito pagkumbinsi, kundi ang pakikinig sa
kapwa upang maunawaan ang kanyang pananaw at pinanggagalingan at pagpapahayag naman ng sariling
pananaw sa kapwa. Sa huli’y hindi nila kailangang magkaroon ng parehong pananaw o kompromiso tungkol
sa isang bagay. Katarungan ang pinakamababang hatid ng tao sa diyalogo at pagmamahal naman ang
pinakamataas.
Ang pakikipagdiyalogo ay pagkumpirma sa pagkatao ng taong kadiyalogo. Sa pakikipagdiyalogo tinitingnan
mo ang kapwa nang may paggalang sa kanyang dignidad kaya’t inilalagay mo ang iyong sarili at ibinibigay
ang buong atensyon sa pakikipagdiyalogo sa kanya. Kaya nga sa diyalogo nakahanda kang tumayo sa
tinatawag na “narrow ridge” o makipot na tuntungan. Ito ang tinatawag ni Buber na ugnayang I – thou.

Ang komunikasyong ito ay posible lamang sa pagitan ng mga tao. Natutuwa tayo sa ating alaga kung kaya
nitong ipaalam sa atin ang kanilang pangangailangan. Halimbawa ang asong nais pumasok ng bahay na
marunong kumatok, o binibitbit ang kanyang kainan papunta sa atin kung ito’y nagugutom na, o kaya’y
kusang pumapasok sa palikuran upang magbawas at umihi, at marunong pang mag-flush ng toilet! Bagama’t
nagagawa ito ng aso wala itong kamalayan na tulad ng sa tao. Hindi niya alam ang mga bagay na ito.
Ginagawa niya ito dahil epektibo ang mga kilos na ito upang makuha niya ang kanyang mga kailangan.
Tinatawag itong conditioning ng psychologist na si Ivan Pavlov. Sa isang banda, ang tao sa komunikasyon ay
may kaalaman at kamalayan.
Bukod sa siya’y may kakayahang magwika, kaya niya ring maging mapanlikha o malikhain sa
pagpapahayag ng kanyang iniisip at nadarama. Halimbawa, kung nais niyang suyuin ang isang kaibigan,
maaaring bigyan niya ito ng bulaklak o ipagluto kaya ng masarap na pagkain. May kamalayan ang tao; dahil
sa kanyang isip at mga pandama, nararanasan niya ang kanyang kapwa at ang komunikasyong namamagitan
sa kanila. May kalayaan din siya bilang tao. Maaari niyang piliing magsalita o hindi kumibo, makinig o
magbingi-bingihan. Tao lang ang may kakayahang
magkunwaring natutulog upang iwasan ang pakikipag-usap. Nakakita ka na ba ng asong
nagpapanggap na tulog o nagpapanggap na busog kahit ang totoo’y nagugutom?

32
Kung ang komunikasyon ay ginagawa upang makamit ang isang layuning pansarili, o kung ang pakay ay
marinig lamang at hindi ang makinig, hindi ito nasa isang diyalogo kundi monologo. Hindi tinitingnan ang
kapwa bilang tao kundi isang daan upang makamit ang nais. Ito ang tinatawag na ugnayang I – it.

Ang diyalogo ay nararapat na sa pamilya nagsisimula at natututuhan. Ang isa sa pinakamalaking

suliranin sa pamilya ngayon ang kawalan ng tunay na komunikasyon sa pagitan ng mag-asawa, mga magulang
at mga anak. Madalas na sa pakikipag-usap sa mga anak, mas mahalaga sa magulang ang maipaunawa ang
nais nila para sa kanilang anak, hindi ang pakikinig sa nais ng mga anak. Ang mga anak naman ay tinitingnan
ang mga magulang bilang mga taong walang kakayahang makinig at umunawa kaya’t mas minamabuti pa ang
manahimik at itago ang tunay na nararamdaman. Minsan mas madali ang magpanggap kaysa magpakatotoo sa
loob ng pamilya. Labis na nakalulungkot ang katotohanan na maging sa loob ng pamilya ay kadalasang hindi
nakukumpirma ang ating pagkatao. Ang diyalogo ay nararapat na higit na madali para sa isang pamilya kaysa
sa hindi magkakapamilya. Kailangan lamang na pairalin ang pagmamahal na natural na nagbibigkis sa mga
kasapi nito. Kung mas pinahahalagahan natin ang pamilya at ang kapamilya kaysa ating sarili, mas magiging
madaling dumulog sa isang diyalogo nang may kababaang loob at kahandaang umunawa. Mas magiging
madali ang maging bukas at magtiwala. Mas magiging madali ang makinig at umunawa hindi lamang sa
sinasabi kundi sa mga hindi masabi ng kapamilya. Sa diyalogo ang mga anak ay pinakikinggan at inuunawa.
Madalas din sila’y binibigyan ng kalayaang lumahok sa paggawa ng pasiya at tumulong sa paglutas ng mga
problema. Sa diyalogo walang maliit o malaki, mataas o mababa. Lahat ay magkakatulad na tao, may dignidad
at sariling isip at kalooban. Ang mga magulang naman ay tinitingnan ng mga anak bilang mga taong bukas at
may pag-unawa at buong pagtitiwalang ipinahahayag ng mga anak ang kanilang isip at damdamin sa kanila.
Ang diyalogo ay kailangan ng mag-asawa upang hindi nila malimot na bagama’t ipinagkaloob na nila ang
sarili sa isa’t isa sa pag-ibig at matrimonya ng kasal, sila rin ay indibidwal na may sariling isip at kalooban.
Sa huli’y balikan natin ang aral ng gurong Hindu tungkol sa komunikasyon. Ang pagmamahal ang
pinakamabisang paraan ng komunikasyon, sapagkat ang tunay na pagmamahal ay ang pagkakaisa

33
 ng isip at puso ng dalawang tao. Samakatuwid, hindi ito nangangailangan pa ng salita. Napakatahimik at
payapa marahil ng mundo kung ang lahat ay nagmamahalan.
1. Ipaliwanag ang konsepto ng diyalogo.
2. Ipaliwanag ang pagkakaiba ng I – thou at I – it ayon sa paliwanag ni Martin Buber.
3. Palawakin ang sinabing kataga ni Dr. Manuel Dy na “Hindi posible ang mabuhay sa lipunan kung
walang salita o wika”.
4. Bakit pinakamabisang paraan ng komunikasyon ang pagmamahal? Ipaliwanag.

F. Paglinang sa Kabihasahan Pumili sa iba’t ibang Paraan Upang Mapabuti ang Komunikasyon. Isulat ang MC kung Mapanlikha o
(Tungo sa Formative Creativity, PM kung Pag-aalala at Malasakit, HB kung Hayag o Bukas, AA kung Atin-Atin, at LL naman
Assessment) kung Lugod o Ligayaang sumusunod na sitwasyon. (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
1. Sinikap kong makaipon upang makabili ako ng magandang tsinelas para sa aking nanay.
Naglalakad ako tuwing umaga papasok sa paaralan. Inipon ko ang dapat sana’y pamasahe ko.
2. Palaging masigla ang aking pakikipag-usap sa aking mga mahal sa buhay lalo na kapag
nagkukuwento ako ng mga pangyayari sa aking buhay.
3. Hindi ko idinadaldal o ipinagkakalat ang maselang pagsubok na pinagdadaanan naming pamilya.
4. Nakagawian na naming magkakapatid na magmano sa aming mga magulang at sa mga lolo at
lola bago kami umalis ng tahanan.
5. Sa tuwing may suliranin ang aming pamilya, ipinagtatapat kong palagi sa aking mga kapatid
at magulang ang tunay kong nararamdaman.
6. Kahit na wala akong maraming salapi, binigyan ko ng card ang aking ate sa kanyang
kaarawan.
7. Sa tuwing kami ay nasa mall ng aking lola, akay-akay ko siya habang namamasyal dahil mahina
na ang kanyang mga tuhod.
8. Ang pagtatalo ng aking mga magulang kagabi ay hindi ko ipinagkalat sa aking mga barkada
dahil naniniwala akong masosolusyunan namin ang suliraning ito sa awa at

34
 tulong ng Panginoon
9. Hindi ako nagdadabog kapag inuutusan ako ng aking mga magulang, sapagkat sa ganitong paraan
ay mapapalugod ko sila at higit sa lahat ang Diyos na nagbigay sa aking ng magulang.
10. Nilagyan namin ng mga magagandang dekorasyon ang aming luma ngunit malaking bahay
para sa aming Family Reunion, kaysa umupa ng mamahaling lugar na
pagdadausan nito.

G. Paglalapat sa aralin sa pang- Punan ang hinihingi sa bawat hanay. Sikaping makapagtala ng lima sa bawat hanay.
araw-araw na buhay Pipili ang guro ng ilan sa mga mag-aaral na magbabahagi sa klase ng kanilang mga kasagutan.
(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
Mga Suliranin sa Komunikasyon sa Pamilya Ang Magagawa Ko upang
Bunsod ng mga Pagbabago sa Modernong Matugunan ang mga Ito
Panahon Bilang
Kabataan
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.

H. Paglalahat sa aralin Ang diyalogo ay nararapat at higit na madali para sa isang pamilya kaysa sa hindi magkakapamilya.
Kailangan lamang na pairalin ang pagmamahal na natural nanagbibigkis sa mga kasapi nito. Kung mas
pinahahalagahan natin ang pamilya at ang kapamilya kaysa ating sarili, mas magiging madaling dumulog sa
isang diyalogo nang may kababaang loob at kahandaang umunawa. Mas magiging madali ang maging bukas at
magtiwala. Higit na magiging madali ang makinig at umunawa hindi lamang sa sinasabikundi sa mga
hindimasabing kapamilya. Sa diyalogo ang mga anak ay pinakikinggan at inuunawa. Madalas din sila’y
binibigyan ng kalayaang lumahok sa
paggawa ng pasya at tumulong sa paglutas ng mga problema. Sa diyalogo walang maliit o malaki,
35
 mataas o mababa. Lahat ay magkakatulad na tao, may dignidad at sariling isip at kalooban. Ang mga
magulang naman ay tinitingnan ng mga anak bilang mga taong bukas at may pag-unawa at buong
pagtitiwalang ipinahahayag ng mga anak ang kanilang isip at damdamin sa kanila. Ang diyalogo ay kailangan
ng mag-asawa upang hindi nila malimot na bagama’t ipinagkaloob na nila ang sarili sa isa’t isa sa pag-ibig at
seremonya ng kasal, sila rin ay indibidwal na may sariling isip at
kalooban.

I. Pagtataya ng Aralin
Sumulat ng sanaysay na binubuo ng lima o higit pang pangungusap na nagpaliliwanag tungkol sa kahalagahan
ng komunikasyon tungo sa matatag na pamilya.
(Gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
Kraytirya
a. Nilalaman -50%
b. Kaugnayan sa Paksa -30%
c. Paggamit ng Angkop na Salita-20%

J. Karagdagang gawain para sa Punan ang tsart sa ibaba. Gamiting gabay ang halimbawa.
takdang-aralin at
remediation Tsart ng Pagpapaunlad ng Kasanayan sa Komunikasyon

Mga Pararn Upang Mga Sitwasyon kung Petsa Mga Naging Mga
Mapabuti ang Saan Nagamit Ito Epekto o Natuklasan sa
Komunikasyon Resulta Nito Sarili

Halimbawa: Mapanlikha Kaarawan ni Nanay. November Nasiyahan ang Kaya ko palang

o Creativity Pagkakataon ko na upang 14, 2012 aking nanay at magsakripisyo
maipadama ang aking lalo kaming upang
pasasalamat sa ginagawa naging malapit makaipon.
niyang pag- aaruga sa sa isa’t isa Mainam pala
amin ng

36
 aking mga kapatid at na ehersisyo
ipabatid na siya’y mahal ang paglalakad.
ko. Sinikap kong Pakiramdam
makaipon upang ko’y lumakas
makabili ako ng ang aking
magandang tsinelas para katawan. Kaya
sa aking nanay. ko palang
Naglalakad ako tuwing maging mas
umaga papasok sa malapit pa sa
paaralan. Inipon ko ang aking nanay.
dapat sana’y pamasahe
ko.
Pagiging Mapanlikha o
Creativity
Pag-aalala at Malasakit
Pagiging Hayag o Bukas
Atin-atin (Personal)
Lugod o Ligaya
IV. MgaTala
V. Pagninilay

A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa

37
 remediation

C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng mag-
aaral na nakaunawa sa
aralin?

D. Bilang ng mga mag-aaral

na magpapatuloy sa
remediation?

E. Alin sa mga istratehiyang

pagtuturo ang nakatulong
nang lubos? Paano ito
nakatulong?

F. Anong suliraninang aking

naranasang solusyunan sa
tulong ng aking punong-
guro at superbisor?

G. Anong kagamitang panturo

ang aking nadibuhong nais
kong
ibahagi sa mga kapwa ko
guro?

38
 DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 8
(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao
Tala sa Pagtuturo) Petsa/Oras Markahan Una
IKAAPAT ARAW
I. Layunin

A. Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng komunikasyon sa pagpapatatag ng pamilya.

Pangnilalaman

B. Pamantayan sa Pagganap Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng mga gawi sa pag-aaral
at pagsasabuhay ng pananampalataya sa pamilya.

C. Mga kasanayan sa Pagkatuto.
Isulat ang code ng bawat
kasanayan
1. Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng
komunikasyon sa pamilya.
2. Nabibigyang puna ang mga makabuluhang pananalita ng sikat na manunulat na si Bob Ong.
3. Natutukoy ang malalim na kahulugan ng salitang “Diyalogo”
4. Naipaliliwanag ang mga paraang ginagawa upang mapabuti ang komunikasyon.

II. Nilalaman Modyul 3: Ang Kahalagahan ng Komunikasyonsa Pagpapatatag ng Pamilya

A. Sanggunian

1. Mga pahina sa Gabay ng Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 8 TG p. 59-68

Guro

2. Mga Pahina sa Kagamitang Modyul saEdukasyon sa Pagpapakatao 8 LM p. 53-74

Pang-Mag-aaral

3. Mga pahina sa Teksbuk

39
4. Karagdagang Kagamitan
mula sa portal ng Learning
Resource
B. Iba pang Kagamitang
Panturo
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang
aralin at pagsisimula ng
bagong aralin.
B. Paghahabi sa layunin ng
aralin at pagganyak
http://lrmds.deped.gov.ph/search?query=Modyul+3%3A+Ang+Kahalagahan+ng+Komunikasyon
http://lrmds.deped.gov.ph/detail/5534
Panturong Biswal: LCD projector, laptop
Pangkatin ang klase sa limang grupo. Gamit ang flash card, ayusin ang mga letra upang mabuo ang mga
salita at ibigay ang kahulugan nito. (Gawin sa loob ng 5 minuto) (Collaborative Approach)
1. OLODGYIA
2. MSUKAONYIK
3. METENETNITLN AMNETILYT
4. RD. EMNALU YD
5. TMINRA RUEBB
A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
1. Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng
komunikasyon sa pamilya.
2. Nabibigyang puna ang mga makabuluhang pananalita ng sikat na manunulat na si Bob Ong.
3. Natutukoy ang malalim na kahulugan ng salitang “Diyalogo”
4. Naipaliliwanag ang mga paraang ginagawa upang mapabuti ang komunikasyon.
B. Ipabasa ang sumusunod na kasabihan at tumawag ng ilang mag-aaral upang ipaliwanag ito.
(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
1. “Mangarap ka at abutin mo. Wag mong sisihin ang sira mong pamilya, palpak mong syota, pilay mong
tuta o mga lumilipad na ipis. Kung may pagkukulang sa’yo ang mga magulang mo,
40
 puwede kang manisi at maging rebelde. Tumigil ka sa pag-aaral, mag-asawa ka, mag-drugs ka,
magpakulay ng buhok sa kili-kili. Sa bandang huli, ikaw din ang biktima. Rebeldeng walang napatunayan
at bait sa sarili”. – Bob Ong
2. “Hindi dahil sa hindi mo naiintindihan ang isang bagay ay kasinungalingan na ito at hindi lahat ng kaya
mong intindhihin ay katotohanan.” – Bob Ong

C. Pag-uugnay ng mga Italasa notbuk ang mga sariling paraang ginagawa upang mapabuti ang komunikasyon sa pamilya.
halimbawa sa bagong aralin Tumawag ng mag-aaral upang ipaliwanag sa klase ang natapos na gawain. (Gawin sa loob ng 5
minuto) (Reflective Approach)
1.
2.
3.
4.
5.

D. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa lima. Gumawa ng comic strip na nagpapahayag ng mga paraan upang mapabuti
konsepto at paglalahad ng ang komunikasyon tungo sa matatag na pamilya. Gamitin ang kraytirya sa ibaba. (Gawin sa loob ng
bagong kasanayan #1 10 minuto) (Constructivist/CollaborativeApproach)
Kraytirya
a. Nilalaman -50%
b. Kaugnayan sa Paksa -30%
c. Paggamit ng Angkop na Salita-20%

E. Pagtalakay ng bagong Sa bawat pangkat, pumili ng isa sa mga miyembrong gumawa ng comic strip at isadula ito sa klase.
konsepto at paglalahad ng (Gawin sa loob ng 10 minuto) (Collaborative/Constructivist Approach)
bagong kasanayan #2

41
F. Paglinang sa Kabihasahan
(Tungo sa Formative
Assessment)
G. Paglalapat sa aralin sa pang-
araw-araw na buhay
H. Paglalahat sa aralin
Sagutin sa notbuk ang sumusunod na katanungan at tumawag ng magbabahagi. (Gawin sa loob ng 5
minuto) (Reflective Approach)
1. Nagagawa mo ba ang mga binalangkas mong mga mabubuting paraan ng komunikasyon sa iyong
pamilya? Paano?
2. Ano-anong mga konsepto ang natutuhan sa isinagawang presentasyon? Ipaliwanag.
3. Bakit mahalaga sa pamilya ang komunikasyon? Ipaliwanag.
4. Bakit kailangan ng isang matatag na pamilya? Ano ang halaga nito sa lipunan?
Pangatuwiranan.
Kompletuhin ang pahayag. Tumawag ng piling mag-aaral na magbabahagi ng kanilang pahayag.
(Gawin sa loob ng 5 minuto) (Constructivist/Reflective Approach)
Mahalaga ang komunikasyon sa isang pamilya dahil
_.
Ang diyalogo ay nararapat na sa pamilya nagsisimula at natututuhan. Ang isa sa pinakamalaking
suliranin sa pamilya ngayon ay ang kawalan ng tunay na komunikasyon sa pagitan ng mag-asawa, mga
magulang at mga anak. Madalas na sa pakikipag-usap sa mga anak, mas mahalaga sa magulang ang
maipaunawa ang nais nila para sa kanilang anak, hindi ang pakikinig sa nais ng mga anak. Ang mga anak
naman ay tinitingnan ang mga magulang bilang
mga taong walang kakayahang makinig at umunawa kaya’t mas minamabuti pa ang manahimik at itago ang
tunay na nararamdaman. Minsan, mas madali ang magpanggap kaysa magpakatotoo sa
42
 loob ng pamilya. Labis na nakalulungkot ang katotohanang maging sa loob ng pamilya ay
kadalasang hindi nakukumpirma ang ating pagkatao.

I. Pagtataya ng Aralin
Pagnilayan ang sumusunod. Isulat sa sagutang papel ang iyong sagot. Limang puntos sa bawat katanungan.
(Gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
1. Ano ang kahulugan ng komunikasyon sa loob ng pamilya? Ipaliwanag.
2. Bakit pinakamabisang paraan ng komunikasyon ang pagmamahal?
3. Ipaliwanag ang ibig sabihin ng “Mahalagang kondisyon para sa isang pangkalahatan at
panlipunang komunikasyong ito ay ang pagiging tapat at mapagkakatiwalaan.”

J. Karagdagang gawain para sa Humanda para sa pagsusulit tungkol sa modyul na ito. Ihanda rin ang sumusunod:
takdang-aralin at a. Portfolio
remediation b. Notbuk
IV. MgaTala
V. Pagninilay

A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation

C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng mag-
aaral na nakaunawa sa
aralin?

43
D. Bilang ng mga mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation?

E. Alin sa mga istratehiyang

pagtuturo ang nakatulong
nang lubos? Paano ito
nakatulong?

F. Anong suliraninang aking

naranasang solusyunan sa
tulong ng aking punong- guro
at superbisor?

G. Anong kagamitang panturo

ang aking nadibuhong nais
kong ibahagi sa mga kapwa ko
guro?

44