● Ayon sa alamat, ang lungsod ng Roma ay itinatag ng dalawang kambal nasila

Romulus at Remus. ipinatapon ang magkambal noong sila ay mga sanggol pa at

iniwan malapit sa Ilog Inalagaan sila ng mga lobo pero noong lumaki na sila,
natagpuan sila ng isang pastol at inalagaan din sila ng pastol. Itinatag nila ang bayan
ng Roma sabi ng mga ilang historyan, ang pangalan lang ng lungsod ang
pinagawayan nila. Nanalo si Romulus at namatay naman si Remus at ipinangalan
kay Romulus ang bayan ng Roma

● Latium- Ang Roma ay bahagi ng isang rehiyong malapit sa Ilog Tiber sa gitnang
Italya na tinawag na latium
● Latin- uri ng pananalita ng mga taong Indo-European. isa sa mga pangkat ng
Indo-European.naging ninuno ng mga Romano.
● Etruscans- mga tao mula sa Asya-Minor ang nagtayo ng pamayanan sa hilaga ng
mga pamayanan sa hilaga ng mga pamayanan ng latin
● Roma - isang pamayanan kung saan maraming pamayanan ng mga latin sa gitnang
bahagi ng italya ang nag sama sama
● Nakontrol ng mga romano ang ilog tibes na ruta ng kalakalan mula hilaga hanggang
timog ng tangway ng italya
● Tarquins - katawagan sa pamilyang namumuno sa mga estruscans sa pag tatag ng
morkiya sa roma. Ginawa nilang pinakamayaman at pinakamalaking lungsod estado
ng italya ang rome
● Forum- pamilihan sa gitna ng lungsod
● Republika - isang uri ng pamahalaan kung saan ang pinuno ay inihahalal ng mga
mamayan
● Nahati sa dalawang pangkat ang lipunang romano :
● A. patrician - na binubuo ng mga pangkat na tanging hinahalal ng mga mamayan
upang manungkulan sa pamahalaan
● B. plebian - binubuo ng pamgkaraniwang mamayan
● Patrcians - di tulad sa athena na isang demokratiko, sa republikang romano ang
namumuno ay mga aristokrata. Lahat ay nagmula sa mga mamayang may ari ng
mga lupa. Sampung porsiyento lamang ng kabuang populasyon ang mga patrcian,
nasa kamay nila ang halos lahat ng pangunahing posisyon sa pamahalaan
● Plebians - karamgihan naman sa mga romano ay mga plebian. Sila ay karaniwang
tao na mula sa mayamang mamayan, negosyante, artisano, magsasaka hanggang
sa mga manggagawa. Bilang mamayan sila ay nag babayad ng buwis at nag
lilingkod sa sandatahan ngunit hindi kapantay ng mga tinamasang karapatan ng mga
patrician
● Ang pamahalaan ng republika - may maayos na takbo ang pamahalaan ang
pamahalaang romano
● 2 patrician - tagapagpaganap ( executive ) tagapabatas ( legislative )
● Iveto - di tanggapin ang desisyon ng bawat isa
● Diktador - 6 na buwan na termino o hanggang di natatapos ang krisis
● Senado - 300 patrician pinakamakapangyarihang tagapabatas. May terminong
habambuhay
● Gawain ng senado - mag bigay ng payo sa consul, mag hain ng batas
● Tribunes- karapatang pumili ng sampung pinuno nila sa kanilang hanay. Maaring mag
veto ng ano mang desisyon ng consul
● Assemblea - binubuo ng lahat ng mamamayan na may maliit lang na kapangyarihan
● Assembly of tribes - sariling asembleya ng mga plebians
● Twelve tables - unang talaan ng mga nakasulat na batas ng mga romano
● Noong 494 bce pinayagan ang mga patrician ang mga plebian na bumuo ng
asamblea tinawag ito na tribune pinoprotektahan nito ang karapatan ng mga plebian
mula sa mga hindi maka tarunungang gawi ng mga opisyal na patrician
● Twelve tables - sinimulang isulat ng 10 opisyal na patrician at iniukit sa 12 lapida na
isinabit sa forum at tinawag na 12 tables. Nag tatag ng ideyang lahat ng malayang
mamayan ay may karapatang protektahan at ipag tanggol sa ang baatas
● Legions - pangunahing yunit ng sandatahan ng roma na binubuo ng 3,000 hanggang
6,000 na sundalo
● Legionnaries - ang katawagan sa mga sunndalo na bumubuo ng legions
● Impyeryong byzantine - ang silangang bahagi ng imperyong romano at naitatag nang
ilipat ni constatine ang kabiser ng imperyong romano sa kyzantium noong 330 C.E
tinatawag din itong constantinople
● Justinian - isang mahusay na pinuno ng imperyong byantine. Namuno mula 527 C.E
hanggang 565 C.E. pinalawak ang imperyo upang muling mabawi ang mga dating
teritoryo ng imperyong romano
● Corpus juris civilis ( lupon ng batas sibil ) ito ay katipunan ng lahat ng batas ng rome
sa loob ng isang milenyo. Ang corpus ay nahahatid sa tatlong bahagi : codex, digest,
instiutes
● Justinian code - juntos din niya ang pagpapatipon ng mga batas sa roman, binubuo
ng apat na bahagi : code, institutes, diget, novellae
● Code - mga batas na ipinatupad mula pa sa panahon ni hadrian ng rome
● Institutes - batayang aklat ng nag aaral na batas
● Digets - mga batas ng republikong roman
● Novellae - mga bagong batas na isinulat ni justinian
● Hagiasophia - tinawag din itong church of the holy wisdom na itinatag sa
consrtatinople noong 540 C.E malaon ay naging mosque at sa kasalukuyan ay isang
museo. Kinailangan ng 10,000 upang magawa ito.
● Emperador leo iii - noong 762, inutos ang pag sira ng lahat ng mga icon sa simbahan
at monesteryo
● Iconoclastuc controversy - isang mainit na sigalotsa pagitan ng simbahan at ng
estado
● Patriarch - tawag sa mga namumuno at nag bibigay mungkahi sa mga mahahalagang
pasya sa imperyo, ang pinakamataas na pinuno ng simbahang orthodox
● Ang imperyong byzantine ay humina sa patulog na pag salakay ng mga muslim, ang
lungsod ay nakuha ng ottoman turks noong 1453
● Mga salik na nakatulong sa paglawak ng kapangyarihan ng kapapahan
A. Pagbagsak ng imperyong roman
B. Matatag at mabisang organisasyon ng simbahan
C. Uri ng pamumuno sa simbahan
D. Pamumuno ng mga monghee
● Constatine the great - pinag buklod, buklod niya ang lahat ng mga kristyano sa buong
imperyo ng rome at ang konseho ng nicea. Pinakalas niya ang kapapahan sa
pamamagitan ng konseho ng constatino
● Papa leo the great - binigyan diin niya ang petrine doctrine at dokrtinang nagsasabing
ang obispo ng rome, bilang tagapagmana ni san pedro ang tunay na pinuno ng
 kristiyanismo. Sa kanilang mungkahi, amg emperador sa kanlurang europe ang nag
utos na kilalanin ang kapangyahiran ng bispo ng rome bilang pinakamataas na
pinuno ng simbahan
● Papa gregory - iniukol niya ang kaniyang buong kakayahan at pagsisikap sa
paglilingkod bilang pinuno ng lungsod at patnubay ng simbahan sa buong kanlurang
europe
● Papa gregory VII - sa kanyang pamumuno naganap ang labanan ng kapangyarihan
secular at eklesyastikal ukol sa power of investitune karapatang mag ka loob ng
tungkulin sa mga tauhan ng simbahan noong kapanahunan ni haring henry IV ng
germany

The holy roman empire

● Charles martel - isa sa mga mayor sa palasyo, ang nag sikap na pag isahin ang
france. Tinalo niya ang mananalakay na muslim, mula noon hindi na nagtangkang
sumakop muli sa kanlurang europe
● Pepin the short - anak ni martel. Isa sa pinaka mahusay na hari sa medieval period
● Alcuin - pinaka mahusay na iskolar panahon madami siyang lugar na nasakot tulad
ng lombard, muslim, bavarian, saxon at ginawang mga kristiyano
● Charlemagne - habang nag diriwang ng pasko ang imperyo noong 800 ay
kinoronohan si charlemagne bilang emperador ng anal na imperyong romano ( holy
roman empire )
● Charles the bald - sa kanya napunta ang france
● Louis the german - sa kanya napunta ang germany
● Lothair - sa kanya napunta ang italy
● Krusada - labanan ng mga kristyano at mga turkong muslim pakikibaka ng mga
kristyano upang mabawi ang banal na lupa o jerusalem. Ang krusda ay sunod sunod
na digmaan militar na may kaugnayan sa relihiyon
● Isang beses lamang nanalo ang mga kristyano
● Nag patuloy ang krusada sa pamumuno ng dalawang hari Richard I at Philip II
● Resulta ng krusada - napalaganap ang kalakalan at komersiyo na siyang dahilan ng
pag unlad ng lungsod at mga daungan at napalalim at napayaman ang kulturang
kristiyanismo.
● Krusada - nanggaling sa salita na latin “ crusade “ sa latin na nangangahulugan na
cross at mga kusador ay gumamit ng simbolo ng krus sa kasuotan
● Ang krusda ay nag lantad ng tunay na hangarin ng mga krusda at ito ay
makapaglalakbay at makapagkalakalan
● Piyudalismo - isang sistemang political at militar sa kanlurang europe noong gitnang
panahon.
● Ang piyudalismo ay isang ugnayan ng mga aristokrata ng paginoon at kanyang
basalyo

Dalawang dahilan ng pagkakaroon ng piyudalismo

● Ang ugnayang namagitan sa pangkat ng pandirigmang aleman sa kalakhang
europe noong gitnang panahon
● Sumumpa sa katapan sa kanilang pinuno hanggang sa kamatayan kung
kinakailngan, trinato silang mabuti at iginalang ng pinuno ang mga
mandirigma
 Lipunan sa sistemang piyudal
● King
● Nobles
● Knights
● Peasants

Lipunan ng sistemag piyudal

● Tatlong pangkad ng mga tao sa lipunan ay ang :
● Noble
● Klerigo
● Pesante
● Sa lipunang piyudal ang hari ang nag mamay ari ng mga lupa
● Manoryalismo - orginasisasyon o komunidad na sumibol noong unang panahon
lalong lalo na sa gitnang - kanlurang europa. Ito ay isang pamaraan ng pag hawak ng
isang panginoong may lupa ng malalawak na lupain. Ang sistemang iro ay hindi nag
tagal ng mahabang panahon.
● Manoryalismo - sisemang pang ekonomiya kung saan ang mga taga bukid ay nag
bibigay serbisyo sa isang piyudad na hari, pinuno o may ari bilang kapalit ng
proteksiyon

12 apostles
● Peter
● Andrew
● James
● John
● Philip
● Bartholomew
● Matthew
● Thomas
● James
● Simon
● Jude
● Judas

● Arianismo - Arianism, sa Kristiyanismo, ang Christological (tungkol sa doktrina

ni Kristo) na posisyon na si Hesus, bilang Anak ng Diyos, ay nilikha ng Diyos
● Mark anthony - Si Mark Antony ay naglingkod nang may katangi-tanging
kumander ng kabalyerya sa Judea at Ehipto. Sumali siya sa staff ni Julius
Caesar. Nang sumiklab ang Digmaang Sibil sa pagitan nina Pompey at
Caesar, si Antony ang tribune ng plebs at sinuportahan si Caesar.
● Cleopatra - Si Cleopatra ay karismatiko at matalino, at ginamit niya ang
dalawang katangian para isulong ang mga layuning pampulitika ng Egypt.
Siya rin ay walang awa, na iniulat na pumatay ng ilang miyembro ng pamilya
upang patatagin ang kanyang kapangyarihan. Ang nag-iisang miyembro ng
kanyang bahay upang matuto ng Egyptian, siya ay sinasabing isang sikat na
lider
● Bakit pinarusahan ang mga katoliko ?