Initiator les 3

Basisprincipes verantwoord
training geven
Doelen & methodiek
 Praktijk
Training aan spelers
Training

• Cursisten geven de voorbeeldoefening van de

docent aan ploeg(en) U8/U13

• Pas aan waar nodig

• Docent = leercoach!
Inhoud les
Nabespreking training
Reflectie in 3 stappen

STAP 1, de coach:
De coach reflecteert zélf op zijn/haar eigen training
(medecursisten + leercoach zwijgen)

STAP 2, de medecursisten:
De medecursisten reflecteren op de geobserveerde
training (leercoach zwijgt)

STAP 3, de leercoach:
De leercoach reflecteert (stelt kritische vragen) op de
geobserveerde training + groepsdiscussie! (niemand zwijgt)
 4 kernwoorden om richting een
TOPtraining te werken?

• Waren de spelers ACTIEF?

• Hadden de spelers FUN?

• Hebben de spelers BIJGELEERD?

• Gaf de coach INDIVIDUEEL AANDACHT aan

elke speler?
Nabespreking: Bouwstenen

Bespreek de rol van de

‘trainer’ en ‘spelers in de
training’

Wat was het doel van de

training?

Welke methoden werden

gebruikt tijdens de
training?
Inleiding
Basisprincipes rond verantwoord
training geven

Wat weten we nog van les 1 en 2?

 Didactiek

11
 Didactisch proces

Antwoorden
Vragen
5 bouwstenen
Wie analyseert, bereidt voor, voert uit, evalueert en zorgt
Trainer
voor een veilige omgeving? → Les 1

Aan wie geef ik training? → Les 2 Spelers

Leerdoelen en
Wat wil ik bereiken? Welke inhoud? → Les 3
inhouden

Hoe ga ik de leerdoelen bereiken? → Les 3 Methoden

In welke omstandigheden geef ik training? → Les 4 Omgeving

Wat is volgens jullie een goede
training?

Voetbaltraining of atletiektraining?
Met bal?
Wat is volgens jullie een goede
training?

Wat is je effectieve trainingstijd (dat spelers aan het

voetballen zijn)?

Aan hoeveel balcontacten komen spelers?

Wat is volgens jullie een goede
training?

Staan fun, beleving en opleiden centraal?

Bouwsteen 3: Doelen
Leerdoelen en inhouden

• Wat wil ik bereiken? Welke doelen?

• Wat moet ik geven tijdens de training om dit

doel te bereiken? Thema? Welke inhoud?

• Welke doelstellingen en inhouden?

→ Leerlijn – Leerplan obv
• Spelers
• Niveau en motivatie
Leerdoelen en inhouden

• Trainer zijn = keuzes maken

• Juiste leerdoel kiezen = vooruitgang boeken
• Binnen het bereik – buiten de mogelijkheden
 Succesbeleving en gevoel van competentie
• Korte – midden – lange termijn

18
FORMATION = bijleren

= samen voetballen
Waarden en normen, fair-play, respect…

= leren voetballen
Beter leren voetballen. Technisch,
tactisch, fysiek, mentaal… leren.

➔ Coach als pedagoog, didacticus en

deskundige
Indeling: Leerdoelen en inhouden

Per leeftijdscategorie: doelen stellen

• Voetbaltechnische aspecten en doelstellingen

• Balbezit en balverlies

• Voetbaltactische aspecten en doelstellingen

• Opbouwen, aanvallen flank/centrum, druk zetten,
doelpunten voorkomen, omschakelen

• Fysieke aspecten

• Mentale karakteristieken

→ Zie opleidingsvisie (volgende lessen)

+ steeds een doel bij elke training en
wedstrijd: Opvoeden

• Menselijke waarden verwerven

• NEEN tegen corruptie, drugs,
racisme & geweld
• Spelen om te winnen – leren
verliezen
• Spelregels (fairplay) naleven
• Respecteren van leefregels
(discipline) en zelfdiscipline
• Samenleven en samenwerken
Hoe ziet de trainingsopbouw er uit?

1. Opwarming

2. Kern

3. Slot
1. De opwarming (3 voorwaarden)

•FUN (spel, groepsvormen, afwerken, wedstrijdvormen, elke speler

een bal…)
•Opwarmen (opwarmen = bewegen, niet stilstaan!)
•Functioneel (in weekthema/trainingsthema + aangepast aan
leeftijd)

➔Als je 2 trainingen + wedstrijd hebt, warm je al gauw 60

minuten op tijdens 1 week. Als je dat goed doet, heb je
60 minuten ‘extra’ trainingstijd. Verkwansel het niet met
oubollige, zinloze oefeningen…
➔Integreer de keeper!
1. Opwarming

• Twee basisprincipes:
• Fysiologisch:
• Iedereen in beweging
• Opbouw rust → 100%
• Psychologisch
• Mentaal voorbereiden op de wedstrijd

• Zo snel mogelijk beginnen met voetballen

• Start met uitleg doel/structuur
• Sluit aan bij thema vervolg training
• Zoveel mogelijk met bal in opwarming
• Progressief opbouwen
• Integratie doelman?
1. Voorbeelden opwarming

• Spelvorm: iedereen bal, fantasie…

• Coördinatieoefening

• Positiespel

Stabilisatieoefening – Lenigheid?
Rondjes lopen?
2. Kern training

• Leerfase + plezier
• Technisch-Tactisch-Fysiek-Mentaal
(opleidingsvisie - Initiator)
• Afwisselen van vormen
• Wedstrijdvormen (minstens 50%)
• Oefenvormen
• Verhouding actie - rust
2. De kern

• Minstens 50% wedstrijdvormen

• SPELEN en OEFENEN afwisselen

• Oefenen staat in functie van spelen!

3. Slot training

Cooling down, tot rust komen met rustig spelletje,

funmomentje…
• Psychologisch
• Fysiologisch: <->opwarming
• 100% → rust
• Creatief
• Fun
• Wedstrijdje op einde?
• Afsluiter - afspraken
• Materiaal: iedereen
• Huiswerk
• Stabilisatie?
NIET: rondjes lopen of op doel knallen
De training: Enkele richtlijnen
Cooling down: Tot
rust komen, fun

Opwarming: 5%
Actief, fun,
functioneel
15%
Kern: Wedstrijdvormen:
Alles van 1-1 tot 11-11
50% Varieer in gelijk-tal,
ondertal of overtal!
Kern: Tussenvormen:
Positiespel, afwerken, 30%
spelvorm, circuit…

WEDSTRIJDVORMEN TUSSENVORMEN OPWARMING COOLING DOWN

De training: Enkele richtlijnen

Penalty, spelhervattingen, lopen, estafettes, afwerken

Restgroep zonder vooracties, pas- en trap zonder V’s…
5
Technieken, andere (bal)sporten waarbij je hetzelfde
thema gebruikt, duw- en trekspelen… (probeer uit te
Andere tussenvormen 4 leggen aan de spelers wààrom dit een meerwaarde is)
Oefeningen - Gelinkt aan thema (functionele tactieken en technieken),
echte afstanden, verdedigers, afwerken, pas-trap met V’s en
tussenvormen 3 tegenactie…

Zinvolle Afgeleide wedstrijdvormen, balbezit (met o.a.

posities en richting, omschakelingen…), met
tussenvormen 2 scoren en tegenscoren…

Wedstrijden Overtal – gelijktal –

wedstrijdvorm ondertal
1
• Rondjes lopen
• Zinloze ladderoefeningen
• Stationnetjes-training
• Rijtje en shotten op doel
• Filetrainingen
• -…
 Uitzondering Training U6-U7
2v2, 1v1,
2v1

Keeperspelen,
overloopspelen,
tikspelen met bal, Kleine
doelspelen, spelen met Wedstrijdjes
trefspelen, de bal 50%
mikspelen… 15% Glijden, heffen en
Balvaardigh Algemene dragen, klimmen,
eid vorming roteren springen en
15% 20% landen, trekken en
duwen, lopen en
Slaan,
zwaaien,
trappen,
reactiespelen,
vangen en
overloopspelen…
werpen
Trainingsvoorbereiding

Training geven = complex

 Nood aan structuur (vijf bouwstenen)
 Analyse vooraf (checklist)
 Uitgewerkte trainingsvoorbereiding
Maak dit altijd!
• 4 W-vragen
* Wie is betrokken?
* Wat is het spelprobleem/doel?
* Waar doet het spel zich voor?
* 32Wanneer?
Conclusie Leerdoelen en inhouden

• Start vanuit de beginsituatie: waar staan mijn

spelers

• Goede trainingsopbouw met opwarming, kern,

afsluit

• Uitdagende en bereikbare doelen

• Formuleer je doel duidelijk en concreet

Extra info? Aanvullende herhaling
(optioneel)
•Ga naar VTS – connect en doorloop de e-
learning rond bouwsteen leerdoelen

•Bekijk de infographics en infofiches

Bouwsteen 4: Methodiek
Methodiek

• Kiezen van methodiek om een krachtige

leeromgeving te creëren

• Zodat spelers actief zijn, fun hebben en

bijleren
7 methodische principes om te
zorgen voor toptrainingen
1. Maximaliseer actieve leertijd → tijdsmanagement
2. Organiseer spelers en opstelling trainer
3. Gebruik aangepaste communicatie en motiverende
feedback
4. Wees wedstrijdecht - authentiek
5. Progressief en herhaal: Bepaal aantal spelers en
terreingrootte (ruimte) per oefening
6. Differentieer indien nodig en mogelijk
7. Maak duidelijke afspraken en bepaal speel- en
spelregels
1. Actieve leertijd?

Denk na: Wat is actieve leertijd en hoe zorg

ik voor maximale leertijd?
1. Actieve leertijd

Denk bij elke oefening op voorhand na over tijdsindeling

oefeningen

• Oefenvormen waar iedereen kan deelnemen en bezig is

met voetballen
• Verdelen in kleinere groepen waar nodig
• Juiste verdeling van spelers over de verschillende postjes
– vlotte overgang bij doorschuiven
• Vlotte overgang tussen oefeningen, eventueel
overgangsoefeningen (bv. jongleren, coördinatie,
passing,…) wanneer jij je oefening klaar zet
• Materiaal op voorhand klaarzetten – functioneel
gebruiken
1. Actieve leertijd
Enkele tips

• Alles zoveel mogelijk met bal

• Vermijd te lange uitleg – wees concreet, helder, to
the point
• Durf aanpassen indien nodig
• Ballen verdelen over beide doelen bij
wedstrijdvormen
• Zelf ook ballen bijhouden zodat je snel een
wedstrijd kan opstarten
• Zelf geen weggetrapte ballen halen – focus op de
spelers
2. Organisatie van spelers

Hoe organiseer en verdeel je spelers in groepen?

→ Nooit zelf laten kiezen!
• Spelers zo weinig mogelijk laten wachten:
geen wachtrijen
• Timing van samenkomst – Verzamelpunt -
Einde
2. Organisatie van spelers

Denk na hoe je jezelf en je spelers positioneert

• Hoe stel je je op als trainer?
• Voor oefening
• Tijdens oefening?
2. Organisatie van spelers
• Plaats de spelers zodat iedereen de demo kan zien en de
uitleg kan horen
• Zorg dat je alle spelers in het oog hebt tijdens je uitleg
• Stel spelers op zodat ze met de rug naar storende
nevenactiviteiten (bvb andere training) staan
• Demo en uitleg zoveel mogelijk tegelijkertijd
• Gebruik van een fluitje indien nodig – ook visuele signalen
• Neem zelf niet deel aan de oefeningen
• Corrigeren na de fase en niet sturen – decision making bij
spelers → niet constant oefening stilleggen (er is een
leerfase)
• Tijdens stopmomenten: accenten toevoegen
3. Aangepaste communicatie en
feedback geven
→ zie onderdeel trainer (les 1)

1. Communicatievormen

2. Demonstratie

3. (Didactische) hulpmiddelen

4. Feedback geven

44
4. Wedstrijdecht - authentiek

Wedstrijdgerichtheid - Wet van de Transfer

4. Wedstrijdecht - authentiek

Wedstrijdgerichtheid: minstens 50%

• Speler speelt graag wedstrijden. Is bezig met
voetbal

• Speler is klaar om in wedstrijden te presteren

• Trainen met richting – zoals in de wedstrijden

5. Herhalen - progressief

• Herhaal regelmatig (enkel zo kunnen spelers

leren)

• Wees progressief (opbouwen en afdalen =

moeilijker en gemakkelijker maken van
oefeningen)

Hoe kan je dit doen?

Spelen met ruimte en aantallen, regels,…?
5. Complexiteit: Aantal spelers en
terreingrootte
Denk bij elke oefening op voorhand na over aantal spelers/
de ruimte/de afstanden → invloed op complexiteit oefening
• Hoe meer spelers → hoe complexer, minder bal/speler
• Hoe minder spelers → eenvoudiger, meer bal, intensiever
• Hoe groter de afstand→ hoe fysieker, minder de bal
• Hoe kleiner de afstand → hoe meer balcontacten
• Hoe groter het veld en meer spelers → meer keuzes,
complexer
• Hoe kleiner en minder spelers → meer bal, scoren

Keuze hangt samen met leeftijd, doelstelling,…

5. Aantal spelers en terreingrootte

• Speel met ruimte, afstanden en aantal spelers

→ is niet eenvoudig

• Afhankelijk van doelstelling, niveau, leeftijd,…

• Durf aanpassen indien het niet loopt!

• Verdeel over meerdere veldjes indien nodig

Vermijd stapelvoetbal <-> Speelveld regelmatig klein

houden zodat het aantal balcontacten stijgt
5. Aantal spelers en terreingrootte

U6

U8 – U9 Fase 1: U10 – Vanaf U14 …

U11
Fase 2: U12 –
U13
U7
6. Differentieer

• Probeer elke speler mee te krijgen

• Elke speler heeft andere achtergrond, talent,

motivatie,… (zie speler)

Hoe kan je dit doen tijdens je training?

 7. Maak afspraken en bepaal speel-
en spelregels
• Maak afspraken over trainingen – wedstrijden met je spelers
(en informeer ouders) bv. timing, materiaal, … Zorg dat ze
duidelijk zijn, verkrijg input

• Spelregels → voetbalregels UEFA + KBVB + Voetbal

Vlaanderen

• Bepaal de speelregels per oefening (zo kan je ook oefeningen

moeilijker/eenvoudiger maken)
• Aantal balcontacten
• Aantal spelers
• Ruimte
•…
Conclusie: Gebruik methodische
principes voor maximale fun en bijleren

IEDERE SPELER
• Speelt bijna de gehele tijd voetbal
• Komt vaak aan de bal
• Krijgt veel scoringskansen
• Mag vrij spelen
• Wordt aangemoedigd door de coach
• Wordt gesteund door de ouders
Fun? Actief? Bijleren?
Conclusie: Gebruik methodiek voor
maximale fun en bijleren

• Geen lange wachtrijen = geen filetraining

• Snelle wissels
• Afwisseling in oefenstof
• Op verschillende terreintjes tegen mekaar
• Oefenstof met voldoende kans op slagen
• Gebruik maken van doelen
Conclusie: Gebruik methodiek voor
maximale fun en bijleren

Maak het uitdagend

• Puntensysteem: +1, +2, -1, -2, …
• Puntentelling per helft van een wedstrijdje
• Scoren = uitbundige viering = extra punt
• Dartsysteem: van een totaal naar nul aftellen
• Gebruiken van materiaal (ballen bvb) om score bij
te houden
• Meerderheidssituatie waarbij ene ploeg makkelijk
tot scoren kan komen
Conclusie: Gebruik methodiek voor
maximale fun en bijleren

• Straatvoetbal
• Mindere goden aanmoedigen
• Iedereen op een positieve manier benaderen
Extra info? Aanvullende herhaling
(optioneel)
• Ga naar VTS – connect en doorloop de e-learning rond
bouwsteen methodiek

• Bekijk de infographics en infofiches

 Conclusie
Methodiek en doelen
Conclusie 1

Laat spelers zoveel mogelijk:

• WEDSTRIJDEN spelen (1v1, 2v2, 3v3, 4v4, 5v5, 3v2,
4v3, 5v4…)

• FUN beleven ➔ spelletjes, véél scoren, véél actie

• Aan de bal zijn! 1 bal per speler is een must.

• Bijleren (Voetbaltechnisch maar ook sociaal of

richting waarden en normen, winst en verlies…)

• Individueel AANGEMOEDIGD worden door de

trainer

➔ Trainer als animator, bezieler

Conclusie 2
Wat willen spelers niet
• STILSTAANDE SPELERS (wachtrijtjes, lange uitleg van
trainer…)

• OUBOLLIGE OEFENINGEN (overlopen zonder bal, armen

zwaaien, 1 bal per ploeg, rijtje schuiven om eens op doel
te trappen...)

• ROEPENDE trainers en/of ouders

Conclusie 3

• Training steeds met een doel

• Leeftijdskarakteristieken en vaardigheidsniveau
• Typische leeftijdskenmerken (motorisch en
psychologisch) afhankelijk van
groeiontwikkeling en rijpheid
• Bepalen van doelstellingen per
ontwikkelingsfase

Zie opleidingsvisie
Conclusie 4

MEER LEERMOMENTEN EN FUN

MEER DOELPOGINGEN
MEER DOELPUNTEN
MEER BALCONTACTEN
MEER DRIBBELS
MEER DECISION MAKING
MEER …
Conclusie 5

Hou het op organisatorisch en inhoudelijk vlak zo

eenvoudig mogelijk!

• Gebruik didactische bouwstenen

• Vermijd dode momenten, file
• Vlot verhaal, actieve leertijd
 Geschenk 1
Start en eindig elke training met
een WEDSTRIJD
• WEDSTRIJD is startpunt en
tevens het einddoel van elke
training
• Ook tussendoor wedstrijden
spelen
• Bij seniors of postformatie ook
film, fase, foto, vorige training…
gamemodel als vertrekpunt
De wedstrijd als “toetje” op
het einde van de training
• De wedstrijd is ALTIJD het
vertrekpunt, speel 50% van
de trainingstijd
wedstrijdvormen
• Gebruik de wedstrijd niet als
chantage op het einde (“als
jullie braaf zijn, spelen we
match”)
Geschenk 2

SPELEN gaat voor OEFENEN gaat voor

OEFENEN SPELEN
• WEDSTRIJD (spel) is FUN • Spelers komen om te
• WEDSTRIJD is spelen, coach!
FORMATION • Trainen is: spelen én zinvol
• Wedstrijd is start- en oefenen (geen tijdverlies
eindpunt met zinloze oefeningen)
 Geschenk 3
Speel/leer in betekenisvolle
contexten
• Echte WEDSTRIJD (spel) is
vertrekpunt
• Als spelers voelen/weten dat ze
oefenen om uiteindelijk béter te
SPELEN, dan zullen ze gemotiveerder
oefenen
• Spelers ervaren een Spelprobleem,
zoeken mee naar Oplossingen en
Spelen op het einde beter
Oubollige, zinloze oefeningen
zonder link naar de wedstrijd
• Rondjes lopen, shotten op leeg
doel, filetrainingen, estafettes,
allerlei vreemde oefeningen
dooreen
• KISS, Keep It Simple Stupid. Maak
je oefeningen niet te complex, blijf
dicht bij de wedstrijd
Geschenk 4

Bied spelers Voorzeggen, oplossingen geven,

wedstrijdproblemen aan trainingen zonder doelstelling

• WEDSTRIJD (spel) is • Rondjes lopen, shotten op leeg

vertrekpunt doel, filetrainingen, estafettes
• Spelers ervaren hùn • Zeg niet alles voor of coach niet
spelprobleem, zoeken naar op allerlei verschillende zaken,
hùn oplossingen en spelen coach vooral op het thema
op het einde beter
• Creëer dus échte
wedstrijdproblemen
Volgende les
TO DO

• Extra demotraining: te bekijken (optioneel)

https://youtu.be/KQbpVEtihEY
• Optioneel: VTS-connect bekijken

• Je krijgt een nieuwe demotraining op papier

(trainingsvoorbereiding) van de docent
• Bereid 1 gegeven oefening van demotraining
docent voor
• Kies uit: Opwarming – kern – cooling down
• Zie ook andere demotrainingen Voetbal
Vlaanderen
Volgende les

1. Praktijk: Cursisten geven een oefening van de

docent aan de ploeg(en) U8-U13
• Opwarming – kern – cooling down
• Mag in duo
• Focus op hoe jij als trainer training geeft en de
spelers
➔ Zorg voor ACTIE, FUN en BIJLEREN

2. Theorie: Bouwsteen 5: Omgeving

Bedankt!
Keep up the good work!