BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

------o0o------

BÀI TẬP LỚN

MÔN: KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN

Đề bài: Trình bày lý luận của C.Mác về hàng hóa sức lao động? Thực
trạng và giải pháp để phát triển thị trường hàng hóa sức lao động ở nước
ta hiện nay?

Họ và tên: Nguyễn Thị Huyền My.

Lớp: Digital Marketing 64C.
Mã sinh viên: 11224378.

Hà Nội, 2023
MỤC LỤC.
PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................2
PHẦN NỘI DUNG..................................................................................................3
CHƯƠNG I. LÝ LUẬN CỦA CÁC-MÁC VỀ HÀNG HÓA VÀ SỨC LAO
ĐỘNG....................................................................................................................3
1. Khái niệm về hàng hóa sức lao động và sự biến đổi của nó trong lịch sử......3
2. Cơ chế hoạt động của thị trường hàng hóa sức lao động................................3
3. Vai trò của hàng hóa sức lao động trong quan hệ sản xuất và quan hệ xã hội.
.............................................................................................................................4
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CỦA THỊ TRƯỜNG HÀNG HÓA
SỨC LAO ĐỘNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY......................................................5
1. Tình hình thị trường hàng hóa sức lao động ở Việt Nam...............................5
2. Tác động của dịch bệnh COVID-19 đến thị trường hàng hóa sức lao động.. .6
CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG HÀNG HÓA
SỨC LAO ĐỘNG Ở VIỆT NAM..........................................................................7
1. Nâng cao năng lực và chất lượng đào tạo nguồn nhân lực.............................7
2. Thúc đẩy sự phát triển của các công ty cung cấp dịch vụ nhân sự.................7
3. Tăng cường quản lý và kiểm soát hoạt động của các công ty cung cấp lao
động.....................................................................................................................8
4. Đưa ra các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào
thị trường hàng hóa sức lao động........................................................................8
5. Nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển năng lực cho người lao động.......8
6. Nâng cao hiệu quả của các chính sách và cơ chế quản lý thị trường hàng hóa
sức lao động........................................................................................................8
PHẦN KẾT..............................................................................................................9
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................10

1
PHẦN MỞ ĐẦU.
Trong bối cảnh thế giới đang phát triển ngày càng phức tạp và đầy thách
thức, các vấn đề về kinh tế chính trị Mác-Lênin ngày càng trở nên thiết thực. Trong
đó, lý luận về hàng hóa sức lao động của C.Mác đã và đang góp phần quan trọng
trong việc xác định vai trò của lao động trong sản xuất và phân phối hàng hóa.
C.Mác đã đề xuất lý thuyết về hàng hóa và sức lao động, qua đó giải thích cơ bản
về cách thức hoạt động của thị trường và cách nhận thức của con người về giá trị
của các đồ vật, sản phẩm. Qua đó, ông đã đưa ra những giải pháp và định hướng để
tối ưu hóa năng suất lao động, phát triển thị trường hàng hóa, từ đó đưa đất nước
phát triển bền vững và hiệu quả.
Hiện nay, thị trường hàng hóa sức lao động ở nước ta đang phát triển đầy
tiềm năng, tuy nhiên còn tồn tại nhiều thách thức và khó khăn. Vấn đề việc làm và
thiếu việc làm đang là vấn đề nóng hổi, có tính toàn cầu vì chúng ảnh hưởng không
nhỏ đến nền kinh tế mỗi nước, đồng thời việc đào tạo, phát triển và những chính
sách đãi ngộ người lao động vẫn còn nhiều bất cập. Do đó, việc đề ra những chính
sách và giải pháp nhằm bình ổn thị trường đặc biệt này luôn luôn có ý nghĩa thời
sự cả về lý thuyết lẫn thực tiễn.
Việc tìm hiểu và áp dụng lý luận của Mác về hàng hóa sức lao động sẽ giúp
chúng ta hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của thị trường hàng hóa sức lao động và
từ đó đề xuất các giải pháp phát triển thị trường hàng hóa sức lao động một cách
hiệu quả và bền vững hơn. Vì vậy, em xin chọn đề tài: “Trình bày lý luận của
C.Mác về hàng hóa sức lao động? Thực trạng và giải pháp để phát triển thị trường
hàng hóa sức lao động ở nước ta hiện nay?” để làm sáng tỏ hơn về vấn đề này.

2
PHẦN NỘI DUNG.
CHƯƠNG I. LÝ LUẬN CỦA CÁC-MÁC VỀ HÀNG HÓA VÀ SỨC LAO
ĐỘNG.
1. Khái niệm về hàng hóa sức lao động và sự biến đổi của nó trong lịch sử.
Theo C.Mác, sức lao động là một yếu tố quan trọng trong sản xuất hàng
hóa. Sức lao động cũng có thể được xem như một loại hàng hóa đặc biệt, bởi
vì nó không được sản xuất như các hàng hóa khác mà được tạo ra từ chính
con người. Sức lao động là một loại hàng hóa độc lập, không phụ thuộc vào
bất kỳ yếu tố nào khác. Nó được sử dụng để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ,
và như vậy là một phần của quan hệ sản xuất.
Tuy nhiên, trong lịch sử, cách nhìn về sức lao động và nó được coi là
một hàng hóa đã có sự biến đổi. Trong xã hội tư bản, sức lao động được trao
đổi trên thị trường như một hàng hóa. Tuy nhiên, sức lao động trở nên khác
biệt với các hàng hóa khác bởi vì nó không được bán một lần duy nhất, mà
được sử dụng liên tục trong một khoảng thời gian nhất định. Hơn nữa, sức
lao động không thể được sản xuất, mà chỉ có thể được phát triển. Do đó, sức
lao động không hoàn toàn giống như các hàng hóa khác.
2. Cơ chế hoạt động của thị trường hàng hóa sức lao động.
Theo C.Mác, thị trường hàng hóa sức lao động hoạt động theo cơ chế
cung và cầu. Tức là, sức lao động được trao đổi trên thị trường theo giá cả
do cung và cầu quyết định. Khi nhu cầu lao động tăng cao, giá cả của sức lao
động cũng tăng lên. Ngược lại, khi cung lao động tăng, giá cả sức lao động
sẽ giảm xuống. Điều này tạo ra một cơ chế cân bằng trên thị trường hàng
hóa sức lao động.
Tuy nhiên, C.Mác cũng lưu ý rằng trong thực tế, thị trường sức lao
động không hoạt động như lý thuyết, bởi vì sức lao động là một loại hàng
hóa đặc biệt và không thể được trao đổi trên thị trường như các hàng hóa
khác. Cụ thể, sức lao động không thể được chia thành các đơn vị nhỏ hơn để
bán lẻ, mà chỉ được bán theo một đơn vị lớn hơn, như là một giờ làm việc
hoặc một lượng công việc nhất định.
Cơ chế hoạt động của thị trường hàng hóa sức lao động bao gồm hai
phía: phía cung và phía cầu. Phía cung gồm các doanh nghiệp và cá nhân
cung cấp lao động. Họ đưa ra giá trị sức lao động của mình bằng cách đưa ra
mức lương và điều kiện làm việc. Những người lao động có trình độ, kinh
nghiệm và năng lực tốt sẽ có giá trị sức lao động cao hơn và được trả lương
3
 cao hơn. Phía cầu bao gồm các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân cần tuyển
dụng lao động. Họ sẽ đưa ra yêu cầu về số lượng, trình độ và kỹ năng cần
thiết cho việc tuyển dụng. Nếu nhu cầu tuyển dụng cao hơn cung cấp lao
động, giá trị sức lao động sẽ tăng và ngược lại.
Trong thị trường hàng hóa sức lao động, giá trị của sức lao động được
xác định bởi sự cạnh tranh giữa phía cung và phía cầu. Nếu cung lao động
cao hơn nhu cầu, giá trị sức lao động sẽ giảm và ngược lại. Điều này đòi hỏi
cả hai phía phải có sự linh hoạt trong việc điều chỉnh giá trị sức lao động để
đáp ứng nhu cầu thị trường.
Cơ chế hoạt động của thị trường hàng hóa sức lao động còn được ảnh
hưởng bởi các yếu tố kinh tế, chính trị và xã hội. Các biến động trong nền
kinh tế, chính sách và quy định pháp luật sẽ ảnh hưởng đến sự cân đối giữa
phía cung và phía cầu trên thị trường hàng hóa sức lao động.
3. Vai trò của hàng hóa sức lao động trong quan hệ sản xuất và quan hệ xã hội.
Hàng hóa sức lao động đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quan hệ
sản xuất và quan hệ xã hội. Trong quan hệ sản xuất, hàng hóa sức lao động
là một phần của nguồn lực nhân công cần thiết cho quá trình sản xuất hàng
hóa và dịch vụ. Sức lao động được cung cấp bởi người lao động là một hàng
hóa có giá trị và được mua bán trên thị trường.
Vai trò của hàng hóa sức lao động trong quan hệ sản xuất là đem lại lợi
nhuận cho chủ sở hữu các sản phẩm và dịch vụ. Các chủ sở hữu đầu tư vốn
vào sản xuất và tuyển dụng nhân công để tạo ra sản phẩm với giá thành thấp
hơn so với giá trị bán ra trên thị trường, từ đó thu được lợi nhuận. Người lao
động, trong khi đó, được trả lương theo giá trị sức lao động của mình. Tuy
nhiên, hàng hóa sức lao động cũng đóng vai trò quan trọng trong quan hệ xã
hội. Trong xã hội chủ nghĩa, sức lao động được xem là một yếu tố sản xuất,
nhưng đồng thời cũng là một yếu tố xã hội. Người lao động không chỉ là
những công nhân và lao động chuyên nghiệp, mà còn là một phần của xã hội
với các nhu cầu về tôn trọng, đạo đức và giá trị nhân văn.
Hàng hóa sức lao động cũng có ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa các
tầng lớp trong xã hội. Trên thị trường, giá trị sức lao động sẽ phản ánh mức
độ cạnh tranh giữa các công nhân và lao động. Những người lao động có
trình độ và kỹ năng tốt sẽ có giá trị sức lao động cao hơn, trong khi những
người lao động không có kỹ năng và trình độ tương đối thấp sẽ có giá trị sức
lao động thấp hơn.

4
 Do đó, việc phát triển thị trường hàng hóa sức lao động phải đồng thời
đảm bảo cả quan hệ sản xuất và quan hệ xã hội. Thị trường hàng hóa sức lao
động cần phải được quản lý sao cho có tính minh bạch, công bằng và đảm
bảo quyền lợi của các bên liên quan. Điều này có thể đạt được thông qua
việc tăng cường sự hiểu biết của người lao động về quyền lợi của mình trên
thị trường lao động, đồng thời nâng cao trình độ và kỹ năng cho người lao
động để tăng giá trị sức lao động của họ.
Ngoài ra, các chính sách công cộng cần hỗ trợ việc phát triển thị trường
hàng hóa sức lao động. Ví dụ như việc cải thiện chất lượng giáo dục để tăng
trình độ cho người lao động, đồng thời đẩy mạnh việc đầu tư vào nghiên cứu
và phát triển kỹ thuật mới để nâng cao năng suất lao động. Điều này sẽ giúp
tăng giá trị sức lao động của người lao động và giúp đẩy mạnh nền kinh tế.
Về mặt quan hệ xã hội, các chính sách công cộng cần đảm bảo quyền
lợi và nhu cầu của người lao động. Ví dụ như quy định về giờ làm việc, tiền
lương, bảo hiểm y tế và các quyền lợi khác của người lao động. Điều này
giúp đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong mối quan hệ giữa chủ sở
hữu và người lao động, đồng thời đảm bảo quyền lợi của người lao động.
Tóm lại, hàng hóa sức lao động có vai trò quan trọng trong quan hệ sản
xuất và quan hệ xã hội. Việc phát triển thị trường hàng hóa sức lao động
phải đảm bảo cả quan hệ sản xuất và quan hệ xã hội thông qua các chính
sách công cộng hỗ trợ, tăng cường sự hiểu biết và nâng cao trình độ và kỹ
năng cho người lao động.
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CỦA THỊ TRƯỜNG HÀNG HÓA
SỨC LAO ĐỘNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.
1. Tình hình thị trường hàng hóa sức lao động ở Việt Nam.
Tình hình thị trường hàng hóa sức lao động ở Việt Nam hiện nay đang
đối mặt với một số thách thức và khó khăn. Mặc dù Việt Nam có nguồn lao
động dồi dào và giá thành sức lao động thấp hơn so với một số nước khác
trong khu vực, tuy nhiên, các vấn đề liên quan đến chất lượng, kỹ năng và
đào tạo nguồn nhân lực vẫn còn đáng lo ngại.
Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê Việt Nam, tỷ lệ thất nghiệp tại
Việt Nam trong quý I/2021 đạt 2,42%, tăng so với cùng kỳ năm 2020. Ngoài
ra, nguồn lao động đang gặp phải một số khó khăn khi tìm kiếm việc làm
phù hợp với trình độ và kỹ năng của mình. Theo báo cáo của Bộ Lao động,
Thương binh và Xã hội, số lượng người lao động thất nghiệp tại Việt Nam

5
 đã tăng lên gần 4 triệu người vào năm 2020 do ảnh hưởng của đại dịch
COVID-19.
Một vấn đề khác liên quan đến thị trường hàng hóa sức lao động ở Việt
Nam là chất lượng và đào tạo nguồn nhân lực. Theo báo cáo của Tổ chức
Kinh tế và Hợp tác Phát triển (OECD), chỉ có khoảng 30% người lao động
tại Việt Nam được đào tạo theo yêu cầu của công việc, trong khi tỷ lệ này ở
nhiều quốc gia khác ở châu Á đạt trên 50%. Điều này làm giảm tính cạnh
tranh của nguồn lao động Việt Nam trên thị trường lao động quốc tế.
Tuy nhiên, cũng có một số dấu hiệu tích cực về thị trường hàng hóa sức
lao động ở Việt Nam. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê Việt Nam, mức
lương trung bình tại Việt Nam đã tăng 7,6% trong năm 2020, đạt mức trung
bình 6,5 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam đã
chuyển từ việc thuê người lao động sang thuê dịch vụ của các công ty cung
cấp nhân sự, từ đó giảm bớt chi phí nhân sự và tăng tính linh hoạt trong quản
lý lao động. Tuy nhiên, cũng có một số thách thức đối với thị trường hàng
hóa sức lao động ở Việt Nam.
Một trong những thách thức đó là sự chênh lệch về chất lượng lao động
giữa các khu vực. Trong khi các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà
Nẵng có nguồn lao động trẻ, trình độ cao, thì các vùng nông thôn lại thiếu
hụt nguồn lao động và đa phần là lao động chưa có kỹ năng. Việc này dẫn
đến tình trạng tăng giá nhân công ở các thành phố lớn và sự chênh lệch về
mức lương giữa các khu vực.
Ngoài ra, thị trường hàng hóa sức lao động ở Việt Nam còn đối mặt với
tình trạng lao động ngoại tỉnh đổ về các thành phố lớn, tạo ra áp lực lớn cho
các thành phố về hạ tầng, chỗ ở và các vấn đề xã hội khác. Điều này cũng
gây ra tình trạng cạnh tranh khốc liệt giữa các lao động khi tìm kiếm việc
làm ở các thành phố lớn, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp, xây dựng,
bất động sản,...
2. Tác động của dịch bệnh COVID-19 đến thị trường hàng hóa sức lao động.
Dịch bệnh COVID-19 đã gây ra tác động to lớn đến nền kinh tế toàn
cầu, đặc biệt là trong lĩnh vực lao động và tuyển dụng. Việt Nam cũng
không phải là ngoại lệ trong vấn đề này.
Từ tháng 3 năm 2020, khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát tại Việt
Nam, thị trường lao động đã chứng kiến sự sụt giảm đáng kể. Những người
lao động tạm thời bị mất việc làm và những người đang tìm kiếm việc làm

6
 cũng gặp nhiều khó khăn. Tính đến tháng 3 năm 2021, số lượng người lao
động bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19 đã tăng đáng kể, khoảng hơn 6
triệu người, tương đương với 17% tổng số lao động trong nước.
Đặc biệt, các ngành nghề chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là dịch vụ du
lịch, giải trí, nhà hàng, khách sạn, thương mại, vận tải, sản xuất, xây dựng,
vv. Nhiều doanh nghiệp trong các ngành nghề này đã phải giảm giờ làm,
nghỉ việc hoặc đóng cửa doanh nghiệp vĩnh viễn, dẫn đến tình trạng thất
nghiệp tăng cao. Theo số liệu của Tổng cục thống kê, tính đến tháng 3 năm
2021, số lượng người thất nghiệp tại Việt Nam đã tăng lên hơn 1,1 triệu
người, tăng 28,2% so với cùng kỳ năm trước.
Tác động của dịch bệnh COVID-19 cũng đã ảnh hưởng đến các hoạt
động xuất khẩu lao động của Việt Nam. Theo Bộ Lao động, Thương binh và
Xã hội, tính đến tháng 3 năm 2021, đã có hơn 94.000 người lao động Việt
Nam bị đình chỉ việc làm hoặc không thể xuất khẩu do dịch bệnh COVID-
19. Tuy nhiên, có một số ngành nghề, chẳng hạn như lĩnh vực IT, đang tìm
kiếm nhân sự để đáp ứng nhu cầu đang tăng trong kỷ nguyên số hóa.
Tác động của dịch bệnh COVID-19 vẫn còn kéo dài và gây ra nhiều
khó khăn đối với thị trường hàng hóa sức lao động, đặc biệt là trong bối
cảnh kinh tế vẫn chưa phục hồi hoàn toàn sau đại dịch. Do đó, cần phải có
các giải pháp khác nhau nhằm giảm thiểu tác động của dịch bệnh và đảm
bảo hoạt động bền vững của thị trường hàng hóa sức lao động.
CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG HÀNG HÓA SỨC
LAO ĐỘNG Ở VIỆT NAM.
1. Nâng cao năng lực và chất lượng đào tạo nguồn nhân lực.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường hàng hóa sức lao
động, cần đầu tư vào việc nâng cao năng lực và chất lượng đào tạo nguồn
nhân lực. Chính phủ có thể hỗ trợ các trường đào tạo và các doanh nghiệp
đào tạo nghề để cải thiện chất lượng đào tạo và cung cấp nhân lực chất
lượng cao cho thị trường.
2. Thúc đẩy sự phát triển của các công ty cung cấp dịch vụ nhân sự.
Các công ty cung cấp dịch vụ nhân sự có thể giúp các doanh nghiệp
giảm chi phí và tăng tính linh hoạt trong quản lý nhân sự. Chính phủ có thể
đưa ra chính sách hỗ trợ để khuyến khích sự phát triển của các công ty này,
đồng thời đảm bảo quyền lợi cho người lao động và đưa ra các quy định rõ
ràng để kiểm soát hoạt động của các công ty này.

7
3. Tăng cường quản lý và kiểm soát hoạt động của các công ty cung cấp lao động.
Cần có sự chấp hành nghiêm túc các quy định pháp luật về lao động,
đặc biệt là trong việc kiểm soát và quản lý hoạt động của các công ty cung
cấp lao động. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của người lao động, đảm bảo
tính đầy đủ và đúng đắn của các khoản chi trả cho lao động.
4. Đưa ra các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào thị
trường hàng hóa sức lao động.
Các doanh nghiệp nhỏ và vừa thường gặp khó khăn khi cạnh tranh với
các doanh nghiệp lớn trong thị trường hàng hóa sức lao động. Chính phủ có
thể đưa ra các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, bao gồm
tài trợ và đào tạo để giúp các doanh nghiệp này cải thiện năng lực cạnh
tranh.
5. Nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển năng lực cho người lao động
Nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển năng lực cho người lao động
là một trong những yếu tố quan trọng để tăng cường khả năng cạnh tranh trên
thị trường hàng hóa sức lao động. Cần tạo điều kiện cho người lao động có
cơ hội tiếp cận với các khóa đào tạo chuyên sâu, đồng thời đưa ra chính sách
khuyến khích và hỗ trợ cho các doanh nghiệp để đào tạo, nâng cao năng lực
cho người lao động. Ngoài ra, cần đưa ra chính sách hỗ trợ cho các doanh
nghiệp thuê người lao động để có thể đầu tư vào việc đào tạo và phát triển
năng lực cho người lao động, nhằm nâng cao chất lượng lao động và giá trị
hàng hóa sức lao động.
6. Nâng cao hiệu quả của các chính sách và cơ chế quản lý thị trường hàng hóa sức
lao động
Các chính sách và cơ chế quản lý thị trường hàng hóa sức lao động cần
được nâng cao hiệu quả, nhằm đảm bảo công bằng và minh bạch trên thị
trường, cũng như hạn chế các hành vi vi phạm quy định về lao động. Ngoài
ra, cần có sự hợp tác giữa các cơ quan chức năng để kiểm soát chặt chẽ và xử
lý các trường hợp vi phạm trên thị trường hàng hóa sức lao động.
Trên đây là 6 giải pháp để phát triển thị trường hàng hóa sức lao động
ở Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, để thực hiện được những giải pháp này, cần
có sự đồng lòng và hợp tác từ các đơn vị chức năng, các doanh nghiệp, cũng
như các tổ chức xã hội để cùng nhau xây dựng một thị trường hàng hóa sức
lao động phát triển và bền vững.

8
PHẦN KẾT.
Như vậy, chúng ta có thể thấy rõ vai trò quan trọng của hàng hóa sức lao
động trong quan hệ sản xuất và quan hệ xã hội, đặc biệt là trong bối cảnh chuyển
đổi kinh tế và hội nhập quốc tế. Việc phát triển thị trường hàng hóa sức lao động
không chỉ góp phần tăng cường năng suất lao động và cải thiện đời sống của người
lao động, mà còn là một trong những yếu tố quan trọng đưa đất nước ta vươn lên
trên thế giới.
Nhìn chung, việc phát triển thị trường hàng hóa sức lao động là một vấn đề
cấp bách trong thời điểm hiện nay, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế của nước ta đang
chuyển đổi và phát triển. Qua bài tiểu luận này, chúng ta hiểu rõ hơn về tầm quan
trọng của hàng hóa sức lao động trong quan hệ sản xuất và quan hệ xã hội, cũng
như nhận thức được các vấn đề và khó khăn mà thị trường hàng hóa sức lao động
đang đối mặt tại Việt Nam.
Đồng thời, bài tiểu luận cũng đưa ra một số giải pháp để phát triển thị trường
hàng hóa sức lao động, trong đó có các giải pháp nhằm thúc đẩy tăng cường quản
lý và đào tạo nguồn nhân lực, khuyến khích doanh nghiệp sử dụng dịch vụ của các
công ty cung cấp nhân sự, đẩy mạnh chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ
và vừa tham gia vào thị trường, xây dựng và phát triển các hệ thống thông tin liên
kết giữa các đối tác trong thị trường hàng hóa sức lao động.

9
TÀI LIỆU THAM KHẢO.
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019), Giáo trình “Kinh tế chính trị Mác-Lênin”
(dành cho bậc đại học – không chuyên lý luận chính trị), NXB Chính trị Quốc gia
sự thật.
2. Phan Thanh Hà (2016), Sức lao động trong nền kinh tế thị trường: Hiện
trạng, vấn đề và giải pháp, NXB Thế giới.
3. Nguyễn Thị Thu Hà (2019), Thị trường hàng hóa sức lao động tại Việt
Nam: Hiện trạng và giải pháp phát triển, NXB Khoa học Xã hội.
4. Trần Ngọc Anh, Phan Văn Tùng (2019), Nghiên cứu giải pháp phát triển
thị trường hàng hóa sức lao động tại Việt Nam, Tạp chí Khoa học Đại học Huế.
5. Vũ Đức Tấn, Trần Thị Hồng Duyên (2020), Ảnh hưởng của dịch Covid-19
đến thị trường lao động Việt Nam, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ.

10