IMPERYO PAG-UNLAD/KONTRIBUSYON PAGBAGSAK

Sumerian • Cuneiform – unang nabuong sistema ng Ang pangunahing dahlia ng paghina ng mga
3500 BCE panulat. Isa itong uri ng pictograph na Sumerian ay ang madalas na labanan at kawalan ng
naglalarawan ng mga bagay na pagkakaisa ng mga lungsod estado nito.
ginagamitan ng may 600 pananda sa Madalas na pinagtatalunan nila ang patubig at
pagbuo ng mga salita o ideya. hangganan ng mga lupain.
• Gulong – sa pagkakatuklas nito, nagawa
nila ang unang karuwahe.
• Sistema ng panukat ng timbang at haba
– ang Sumerian ang unang gumamit
nito
• Organisadong puwersa sa pagtatayo ng
mga dike – sila ang unang nagtatag nito.

Akkadian • Si Haring Sargon, isang mananalakay Naging mahina ang kanilang sistema nang
(Circa 2700- buhat sa Akkad ay nagtatag ng lungsod- pagtatanggol sa kanilang teritoryo kaya Madali silang
2230 BCE) estado para magkaisa ang mamamayan. nasalakay ng mananakop.
Pinalawak niya ang teritoryo ng Akkad Kawalan ng tiwala sa mga namumuno kaya lumikas
bilang pinuno sa pamamagitan nang ang maraming mamamayan sa ibang lugar.
pagsakop sa mga digmaan.
• Pinaunlad ang sistema ng pagsusulat.
• Maraming literature ang nasalin at
umusbong sa imperyong ito.

Babylonian • Si Hammurabi ang ika-anim na haring Nang pumanaw si Hammurabi naganap ang mga
(Circa 1790- Amorite ay pinalawak ang kaniyang pag-atake ng iba’t ibang grupo na siyang nagtulak
1595 BCE) kaharian na umabot sa Gulpo ng Persia. upang maitatag ang pamayanang Hittite sa
Ang Katipunan ng mga batas ni Babylonia.
Hammurabi, na mas kilala bilang Code
of Hammurabi, ay isa sa
pinakamahalagang ambag ng mga
sinaunang tao sa kabihasnan. Ang
Kodigo ni Hammurabi ay binubuo ng
282 batas na nagsisilbing pamantayan
ng kabihasnang Babylonian. Sakop ng
Kodigong ito ang mga itinuturing na
paglabag sa Karapatan ng mamamayan
at ari-arian nito.

Assyrian • Gamit ang dahas at bakal, lumakas ang
(Circa 745-612 puwersa at istratehiya ng mga Assyrian.
BCE) • Pinakaunang pangkat ng tao na
nakabuo ng epektibong Sistema ng
pamumuno sa imperyo.
• Epektibong serbisyo postal;
• Maayos at magandang kalsada
Dahil sa kalupitan ng pamumuno nagkaisa ang mga
Chaldean, Medes, at Persian noong 612 BCE na
magtulungan upang itaboy ang mga Assyrian. Halos
walang iniwan na karangyaan sa Assyria nang
lumusob ang hukbo ni Alexander the Great
pagkalipas ng 300 taon.

Chaldean • Hanging Gardens of Babylon-isa sa

(612-539 BCE) kahanga-hangang tanawin noong
sinaunang panahon, umabot ito sa 75
na talampakan ang taas, pinagawa ni
Nebuchadnezzar para sa kaniyang
asawang si Amytis.
• Konsepto ng zodiac at horoscope.
• Ziggurat – na umabot sa halos 300
talampakan ang taas pinangalanang
etemenanki at itinuring na Tore ni Babel
sa Bibliya.

Lydian • Barter –Sistema ng kalakalan sa

(680-547 BCE) pamamagitan ng pagpapalitan ng mga
produkto sa ibang estado o bansa.
• Naging Madali ang pakikipagkalakalan
nang natuto ang mga tao sa paggamit
ng barya

Phoenician • Nagsimula rito ang konsepto ng

(Circa 1200-800 kolonya. Ang mga kolonya noon ay
BCE) istasyon o bagsakan ng mga kalakal
 hindi kolonyang politikal.
• Ang alpabeto, na naging batayan ng
kasalukuyang alpabeto.
• Paggawa ng mga naglalakihang
sasakyang pandagat na tinatawag na
barko sa kasalukuyan.
• Sila ay tinaguriang “Tagapagdala ng
Kabihasnan,” dahil hindi lamang ang
mga produkto ang kanilang naibahagi
kundi ang pamumuhay din ng mga tao
sa kanilang mga lugar na napuntahan.

Hebreo • Bibliya – ang naging pundasyon ng
(Circa 1000-722 pananampalatayang Judaism at
BCE) Kristiyanismo.
• Ang pagsamba sa nag-iisang Diyos o
monotheism – dito ipinagbawal ang
pagsamba at pag-aalay ng mga
sakripisyo sa mga diyos-diyosan na
nagging batayan ng maraming batas sa
kasalukuyan.
Ang mataas na pagpatawa ng buwis ni Haring
Rehoboam na nagging dahilan ng pagrerebelde ng
mga anak ni Solomon ang dahilan nang
pagkakawatak-watak ng Hebreo. Ayon sa Lumang
Tipan ang dahilan ng pagbagsak ng kaharian ay ang
pagkakaroon ng iba-ibang diyos ng Israel na dala ng
maraming asawa ni Haring Solomon.

Hittite • Pagmimina ng iron core –

(Circa 1600-12 pinakamahalaga sa mga imbensyon.
BCE) • Paggawa ng iba’t ibang kagamitang
bakal, dahil dito nagging madali at
mabilis sa kanila ang pananakop ng iba’t
ibang imperyo

Persian • Nagpagawa ng isang mahabang kalsada Isa rin sa mga itinuturong dahilan ay ang kawalan ng
(Circa 550-350 na nagdudugtong sa mga lungsod ng isang mahusay na pinuno at ang malawak na sakop
BCE) Persia mula sa Susa hanggang Ephesus na teritoryo nito.
sa Asia Minor na umabot sa 2,400 km.
• Gumamit ng pilak at gintong barya sa
pakikipagkalakalan.
• Nagdagdag ng mga satrapy sa imperyp
na siyang namumuno sa mga lalawigan
at nagsilbi bilang tainga at mata ng hari.
• Ang pagkakaroon ng mga satrap ng
Persia ang naglinang sa konsepto ng
sentralisadong pamahalaan.
• Nagpatayo ng mga magagarang palasyo
at gusali tulad ng Persopolis
• Nabigyang diin ang Karapatan ng
maging sa mga lupaing sinakop