KABIHASNANG

MESOPOTAMIA
 LAYUNIN

Pagkatapos ng araling ito, ang mga mag-aaral ay

inaasahang nasusuri ang kabihasnang Mesopotamia
batay sa politika, ekonomiya, kultura, relihiyon,
paniniwala, at lipunan nito.
Ang Mesopotamia ay naging
tagpuan ng iba’t ibang pangkat ng
tao na naghahanap ng matabang
lupaing mapagtataniman.
Ang Mesopotamia ang unang
nakaabot ng antas ng kabihasnan,
dahil dito, tinatawag itong “duyan
ng sibilisasyon.”
KABIHASNANG MESOPOTAMIA
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Heograpiya ng Mesopotamia
• Ang Mesopotamia ay nangangahulugang "lupain sa pagitan ng
dalawang ilog."
• Ilog Tigris at Ilog Euphrates
• dahil sa matabang lupain, tinawag itong fertile crescent
• Ang dating Mesopotamia ay nasasakop ng kasalukuyang Iraq, kasama
ang silangang bahagi ng ng Syria at timog-silangang bahagi ng Turkey.
KABIHASNANG MESOPOTAMIA
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Kasaysayan, Pamumuhay, at Ambag ng mga

Kabihasnan sa Mesopotamia
• Ang kabihasnan sa Mesopotamia ay sinimulan ng mga
Sumerian, at sinundan ng mga mananakop na Akkadian,
Babylonian, Hittite, Assyrian, Chaldean, at mga Persian.
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

SUMER (3000 BCE-2340 BCE)

• Noong 3000 BCE, ang mga pamayanang Sumerian ay nagsimula nang
maging malalayang lungsod-estado o city-state. Ang ilan sa mga ito ay
ang Eridu, Ur, Uruk, Uma, at Lagash.
• Nagkaroon ng mga alitan sa pagitan ng mga ito para sa kontrol ng lupa
at tubig.
• Noong 2340 BCE, nasakop ang mga lungsod- estado ng mga Akkadian.
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng mga

Sumerian
theocracy
• kapangyarihan upang mamuno ay nasa kamay ng mga hari
haring pari o king-priest
• ay ang pamunuan ang mga hukbo, paggawa ng batas,
pamamahala ng mga serbisyong pampubliko, at iba pa
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng mga

Sumerian
ekonomiya
• nakabatay sa agrikultura, pero mahalaga rin ang pangangalakal
at industriya
• ang ilan sa pangunahing produkto ng mga Sumerian ay tela,
palayok, at mga kagamitang metal
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng mga

Sumerian
Apat na pangunahing uri ng pangkat panlipunan ang mga Sumerian:
• ang mga elitista o pamilya ng hari at mga paring opisyal,
• mga karaniwang tao na nagbibigay ng serbisyo sa mga elitista,
• mga karaniwang taong malaya (magsasaka, mangangalakal,
mangingisda, eskribo, at craftsmen), at
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Mga Ambag ng mga Sumerian

Ziggurat
- malaking templo ang mga Sumerian para
sa kanilang mga diyos at diyosa
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Mga Ambag ng mga Sumerian

Cuneiform
• sistema ng panulat
• binubuo ng mga letrang hugis-kunyas
(wedge- shaped), at ginagamit upang
magtala ng impormasyon sa mga
tabletang luwad o clay tablet
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Mga Ambag ng mga Sumerian

• Sa larangan ng teknolohiya, gumamit sila ng karitong de-gulong,
araro, pagpapalayok na gamit ang gulong, metalurhiya ng bronse,
at paggamit ng perang pilak.
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

AKKAD (2340 BCE–2150

BCE) Gutian
• sumalakay sa hilang bahagi ng
Sargon I
Ilog Tigris at nilusob ang Agade
• ang pinuno ng mga Akkadian
na nasa gitna ng Mesopotamia
Naram-Sin
• Apo ni Sargon
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Ambag ng mga Akkadian

• gumawa ng unang postal system
• ang mga liham ay nakabalot sa sobreng yari sa luwad (clay
envelope), at ang maaari lamang magbukas ng liham ay ang
pinadalhan nito dahil kailangang basagin ang sobre bago ito
mabasa
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

BABYLONIA (1800 BCE-1595 BCE)

Hammurabi
• Hari ng Babylon
• Amorite
• sinakop ang mga estadong lungsod ng Mesopotamia at
pinagkaisa ang mga ito sa ilalim ng kaniyang pamamahala.
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng mga

Sumerian
• naniniwala sa maraming diyos
• Namuno bilang haring pari si Hammurabi
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng mga

Sumerian
• Napaunlad naman ng mga Babylonian ang sistemang pang-
ekonomiya ng imperyo.
• Nakararating ng Palestine, Syria, at iba pang lupain ang mga
produkto sa pamamagitan ng caravan.
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng mga

Sumerian
• Nahahati rin ito sa iba-iba pangkat ng tao sa lipunan.
Code of Hammurabi
• Mas mataas ang turing sa mga lalaki kaysa sa mga babae, may
karapatan din ang mga babae.
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Mga Ambag ng Babylonia

• Code of Hammurabi
• sistema ng numero na nakabatay sa 60
• kalendaryong lunar na may 12 buwan
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Mga Ambag ng Babylonia

• Astronomiya
• mga ambag sa medisina.
• Epiko ng Gilgamesh
• isang kilalang gawang pampanitikan na isinulat ng mga
Babylonian
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

HITTITE (1595 BCE-1190 BCE)

Hattusa
• Kabisera ng mga Hittite
Dalawang bahagi ng kasaysayan:
• Lumang Kaharian ang
• Bagong Kaharian
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

HITTITE (1595 BCE-1190 BCE)

Suppiluliumas
• pinakamalakas na pinuno ng Bagong Kaharian
• bumuo ng alyansa sa pagitan ng mga Hittite at ng mga Ehipsyo
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng mga Hittite

• Ang isang kahanga-hangang abilidad ng mga Hittite ay ang
kanilang kakayahang matutunan ang kultura, wika, literatura,
batas, at relihiyon ng kanilang sinasakop.
• Marami silang nahiram sa mga naunang naghari sa
Mesopotamia.
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Ambag ng mga Hittite

• unang gumamit ng bakal sa paggawa ng mga kasangkapan at
mga armas, na siyang tumulong sa kanilang pananakop
• malaki rin ang naitulong ng paggamit ng chariot sa
pakikidigma ng mga Hittite
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

ASSYRIA (1360 BCE-612

BCE)
Mga mahuhusay na pinuno ng Assyria
Tiglath-Pileser (1114-1076 BCE)
• na nagtatag ng mahigpit na
pamamaraan ng pamumuno
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

ASSYRIA (1360 BCE-612

BCE)

Shalmaneser III (848-824 BCE)

• nagpalawak ng imperyo sa dakong
kanluran at timog
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

ASSYRIA (1360 BCE-612

BCE)

Sargon II (721-705 BCE)

• nakipagdigmaan taon-taon at sumakop
sa Mesopotamia
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

ASSYRIA (1360 BCE-612

BCE)

Ashurbanipal (669-627 BCE)

• nagpatayo ng isang malaking
aklatan.
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng Mga

Assyrian
Hari
• namumuno
• napakalakas at napakahigpit.
• kumakatawan sa diyos na si Ashur
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng Mga

Assyrian

Gumawa sila ng bagong herarkiya ng mga opisyal na sumasagot

lamang sa hari.

Sa bawat probinsiya, mayroong mga gobernador.

 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng Mga

Assyrian

Agrikultura
• batayan ng pamumuhay ng mga Assyrian.
Pangangalakal
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng Mga

Assyrian

• Hindi gaanong mahalaga ang etnikong pagkakaiba sa Assyria.

• Dahil sa patuloy na pananakop, naging magkakaiba ang lahi at
wika ng mga namamalagi sa Assyria.
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Ambag ng Assyrian
• Nakita ng mga Assyrian ang kanilang sarili bilang tagaprotekta
ng kulturang Sumerian at Babylonian, at ang silid-aklatan na
itinayo ni Ashurbanipal ay naglalaman ng mga gawa ng mga
naunang kabihasnan sa Mesopotamia.
• Mahalaga ring ambag ng mga Assyrian ang pagpapaunlad ng
sistema ng pamahalaan.
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

CHALDEA O BAGONG BABYLONIA (612-539

BCE)
Nabopolassar (626-625 BCE)
• nakipag-alyansa sa mga Mede upang makuha ang Nineveh
Nebuchadnezzar II
• tumalo nang tuluyan sa imperyo ng Assyria
Cyrus the Great
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Ambag ng mga Chaldean

• Hanging Gardens ng Babylon

• Tore ni Babel
• sistema ng astrolohiya na binubuo ng 12 zodiac signs
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Ambag ng mga Chaldean

Hanging Gardens
ng Babylon
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Ambag ng mga Chaldean

Tore ni Babel
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Ambag ng mga
Chaldean
sistema ng astrolohiya na
binubuo ng 12 zodiac signs
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

PERSIA (757 BCE-330 BCE)

Ang mga Persian
• bumuo ng isang kompederasyon ng mga tribu
• tumulong sa mga Mede na sumalakay sa Assyria
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

PERSIA (757 BCE-330 BCE)

Cyrus the Great (559-530 BCE)
• nasakop ang Media, Babylon, at ang ilang estadong
lungsod ng mga Griyego
Cambyses (530-522 BCE)
• na sumakop sa Ehipto
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

PERSIA (757 BCE-330 BCE)

Darius (521-486 BCE)
• na nakapagpalawak ng imperyo ng Persia,
Darius III (336-330 BCE)
• tinalo ni Alexander the Great noong 330 BCE
• naging dahilan ng pagbagsak ng imperyo ng Persia
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng Mga

Persian
Sentralisadong Gobyerno
• 20 satrapy
• pinamumunan ng satrap o protektor ng kaharian
• binabayaran
• tungkuling sibil at militar
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng Mga

Persian
Relihiyong Zoroastrianismo
• itinatag ni Zoroaster-ang kanilang propeta
• nakasaad ang mga turo ni Zoroaster sa Zend Avesta
• zoroastrianism, isa lamang ang diyos—si Ahuramazda
• naniniwala sa kabilang buhay
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Pulitika, Ekonomiya, at Lipunan ng Mga

Persian

• Agrikultura
• Kalakalan
 KABIHASNANG MESOPOTAMIA

Ambag ng Persian
• Ang sistema ng sentralisadong pamahalaan ay naging
ehemplo para sa sumunod sa kaharian o imperyo.
• Kasama sa pagpapaunlad ng pamahalaan ay ang pag-ayos ng
postal system.
KABIHASNANG
INDUS
 LAYUNIN

Pagkatapos ng araling ito, ang mga mag-aaral ay

inaasahang nasusuri ang kabihasnang Indus batay sa
pulitika, ekonomiya, kultura, relihiyon, paniniwala, at
lipunan nito.
 KABIHASNANG INDUS

 Ang mga ilog ng Indus at Ganges ay nasa Timog

Asya.
 Ang rehiyong ito ay napalilibutan ng matataas na
kabundukan sa hilaga—ang Himalayas at Hindu
Kush.
 KABIHASNANG INDUS

Heograpiya ng INDUS
• umusbong sa lambak ng Indus at mga kapatagan ng
Ganges
• Karaniwang tuyo ang rehiyong ito, ngunit ang pag-apaw
ng mga ilog na nagaganap ng dalawang beses sa isang
taon ay nagdadala ng mga mineral at pataba sa lupa.
 KABIHASNANG INDUS

Kasaysayan, Pamumuhay, at Ambag ng mga

Kabihasnan sa India
• Ang kasaysayan ng mga antigong kabihasnan sa India ay
maaaring mahati sa apat na yugto: ang kabihasnan ng
Harappa, ang yugto ng Vedas, ang imperyo ng Maurya, at
ang imperyo ng Gupta.
 KABIHASNANG INDUS

KABIHASNAN NG HARAPPA (3000 BCE-1500

BCE)
• Harappa
• Mohenjo-Daro
 KABIHASNANG INDUS

KABIHASNAN NG HARAPPA (3000 BCE-1500

BCE)
• maaaring nagkaroon ng pagguho ng mga bundok na
siyang nagpabago ng daloy ng mga ilog
• Maaari ding dinapuan ng sakit na malaria ang mga tao.
• Pagpasok ng mga Aryang nomadiko na siyang gumawa