tonë kombëtar. Rezultatet e të nxënit: 1- Të njohin jetën e Skënderbeut. 2- Të analizojnë momentin e ardhjes së Skënderbeut në atdhe. 3- Të përcaktoj rolin e Skënderbeut në Besëlidhjen e Lezhës. 4- Të analizojnë trajtat e Skënderbeut. 5- Të analizojnë figurën e Skënderbeut në arenën kombëtare. Gjergj Kastrioti (l. 1405 – v. 17 janar 1468), i njohur si Skënderbeu , ishte një feudal dhe udhëheqës ushtarak arbër që në fillesë luftoi për Perandorinë Osmane dhe më pas drejtoi një kryengritje kundër saj. Një anëtar I familjes fisnike të Kastriotëve, ai u dërgua si peng në oborrin perandorak osman, ku u arsimua dhe hyri në shërbim të sulltanit për njëzet vitet e ardhshme. Ai u ngrit sipas gradave, duke kulminuar në emërimin si sanxhakbej I Sanxhakut të Dibrës në vitin 1440. Në vitin 1443, ai braktisi osmanët gjatë betejës së Nishit dhe u bë sundimtar I Krujës, Sfetigradit dhe Modriçit. Skënderbeu arriti të pushtonte Krujën duke përdorur një letër të falsifikuar të sulltanit dhe vari në heshtë zyrtarët e kapur osmanë që refuzuan të pagëzoheshin si të krishterë. Në vitin 1444, I priu Lidhjes së Lezhës. Përkundër vlerës së tij ushtarake, ai nuk ishte në gjendje të bënte më shumë se sa të mbante zotërimet e tij brenda një treve shumë të vogël në Shqipërinë e veriut, ku ndodhën pothuajse të gjitha fitoret e tij kundër osmanëve. Skënderbeu zhvilloi luftë mbrojtëse, dhe për 25 vjet, nga viti 1443 deri në vitin 1468, ushtria 10,000 vetëshe e tij luftoi e fitoi kundër forcave osmane, të cilat ishin vazhdimisht më të mëdha dhe më të furnizuara.
Rikthimi I Gjergj Kastriotit Skënderbeut Në
Atdhe Gjatë rrugës së kthimit nga qyteti i Nishit, Gjergj Kastrioti-Skënderbeu arriti në Fushë-Kosovë, ku forcat osmane ishin larguar pas disfatës që pësuan në Nish (03.11.1443), më pas vijoi rrugën Prishtinë-Prizren dhe në Prizren u bashkua me vëllain e tij të madh, Stanishin, i cili kishte rimarrë lehtësisht zotërimet atërore të Dardanisë Perëndimore, duke përfituar prej largimit të trupave osmane nga trevat e Kosovës së sotme. Duke u nisur nga Prizreni zbriti në zotërimet atërore në Pollog dhe vijoi udhën në drejtim të luginës së Drinit të Zi.Pas 7 ditësh, më 10 nëntor të vitit 1443, ai arriti në Dibër, e cila do të shënojë edhe fillimin e Epopesë së lavdishme të Gjergj Kastriotit-Skënderbeu. Këtu ai pritet me një entuziazëm të jashtëzakonshëm nga popullsia arbëre, të cilët ishin të gatshëm për t’u hedhur në kryengritje³. Sapo u takua në kuvend me krerët e kësaj krahine, ai konsolidoi pozitat e veta, duke zënë pikat më strategjike në terren, ku vendosi roje dibrane për të mbrojtur vendin nga ndonjë sulm eventual i turqve osmanë. Humanisti M.Barleti, i cili na përcjell detajet e mbërritjes së Gjergj Kastriotit-Skënderbeu në atdhe, ngjarje që u zhvillua natën dhe në fshehtësi të plotë, ai thotë se lajmi u përhap shumë shpejt, falë emrit të shquar dhe mallit që ndjenin për princin e tyre, i cili do tu sillte lirinë. “(Njerëzit) iu derdhën pra, të gjithë rreth e përqark dhe kush e kush më parë, tërë shend e verë dhe duke kërcyer nga gëzimi, me lotë që u rridhnin në fytyrë nga gazi i madh, një palë i puthnin duart, një palë faqet e kokën, të tjerë këmbët e pastaj gjithë trupin, duke e mbytur me përqafime të pambaruara. Duke falënderuar më në fund fatin, tërë gaz për mbretërinë me emrin Epir, i shpjegonin atij gjerë e gjatë punët e tyre dhe i zotoheshin e i besonin veten e vet, fëmijët, shpirtin dhe çdo gjë që kishin për zemër.”
U nis me të shpejtë drejt qytetit të Krujës, duke
udhëtuar në trevën e Matit, dhe, ashtu siç veproi kur u rikthye në Dibër, edhe këtu I bllokoi pikat më strategjike, duke vendosur nëpër udhëkalimet kryesore disa reparte të armatosura, në mënyrë që të ndërpriste rrugët e komunikimit të pushtuesve osmanë me qendrën e Arbërisë.
Jashtë kështjellës së Krujës, nëpër pyjet aty pranë,
u pozicionuan me shumë kujdes dhe qëndruan të fshehur 600 luftëtarë arbër; 300 kalorësit, të cilët kishin marshuar nga Nishi dhe 300 malësorë, që iu bashkuan atyre në Dibër. Pasi u vendos brenda në kështjellë, I mirëpritur nga subashi, Hasan Beu, Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, fshehurazi dhe nëpërmjet një plani të shkëlqyer, I shpërndau agjentët e tij nëpër qytet për t’I njoftuar krutanët mbi qëllimin e tij kryesor, çlirimin e Krujës. Duke ndjekur me përpikmëri të gjitha direktivat e dhëna prej tij, natën dhe në befasi të plotë, 300 kalorësit dhe 300 luftëtarët dibranë, të cilët ishin fshehur në pyjet pranë qytetit, të ndihmuar edhe nga qytetarët krutanë, e sulmuan garnizonin turk të kështjellës nëpërmjet një koordinimi të shkëlqyer me luftëtarët arbër, të cilët ndodheshin brenda mureve së bashku me Gjergj Kastriotin- Skënderbeun dhe rezultati ishte shumë I shpejtë.
Ndërkohë që kështjella e Krujës, banesat e
kolonëve aziatikë dhe rrugët ishin mbushur plot me kufoma, disa turq osmanë I hodhën armët të llahtarisur, duke kërkuar mëshirë nga Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, të cilit iu përgjëruan që t’I jepte fund kësaj masakre dhe të mos e përlyente fillimin e sundimit të tij me gjak njerëzor, por më mirë t’I kthente në skllevër për të mos e zbehur shkëlqimin e triumfit të tij. Edhe pse Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, tashmë I prekur nga lutjet e turqve që po lëshonin armët duke u dorëzuar, u mundua që të ndalë tërbimin e ushtarëve arbër, M.Barleti shton se në Krujë po mbizotëronte një tmerr I paparë ndonjëherë, “lemeri, klithma, ulërima, kuja dhe kërcënime të përzier me lotë, oshëtinin kudo.”