Professional Documents
Culture Documents
Skënderbeu nuk hoqi dorë nga ideja për t’u kthyer në Shqipëri në fronin e të atit, deri në vitin
1443 kur ai u nis kundër Janosh Huniadit nën komandën e bejlerbeut të Rumelisë.Më 3 nëntor
1443 në afërsi të Nishit, u ndeshën dy ushtritë. Ushtria osmane u shpartallua dhe u tërhoq në
panik. Skënderbeu filloi të zbatonte planin e kryengritjes, së bashku me 300 kalorës shqiptarë
e me të nipin Hamza Kastrioti, u kthye në Dibër, ku populli e priti si çlirimtar. Mori masa për
përforcimin e rrugëve nga mund të vinin osmanët, dhe prej andej iu drejtua Krujës. Me një
ferman të rremë shtiu në dorë qytetin e garnizonin dhe kështu më 28 nëntor 1443 u shpall
rimëkëmbja e Principatës së Kastriotëve. Mbi kështjellën e Krujës u ngrit flamuri me shkabën
e zezë dykrenare të Kastriotëve. Kryengritja u përhap shpejt në viset e tjera dhe feudalët e
tjerë u ngritën gjithashtu. Gjatë dhjetorit, Shqipëria e Mesme dhe e Veriut u spastruan nga
forcat osmane, u çliruan njëra pas tjetrës kështjellat e kësaj zone. Skënderbeu ishte
organizatori i Kuvendit të Arbërit, në të cilin u zgjodh si prijës i Lidhjes Shqiptare të Lezhës. Në
kuvendin e Lezhës u vendos që me ndihmesën e pjesëmarrësve të tij të krijohet një ushtri e
përbashkët. Bërthamën kryesore të saj e formuan luftëtarët që i mobilizonte vetë
Skënderbeu, i cili ishte komandant i përgjithshëm i ushtrisë. Në fillim forcat e Lidhjes
Shqiptare kishin karakter federal, sepse princat shqiptarë mbanin një numer të ndjeshëm
forcash ushtarake jashtë ushtrisë së përbashkët. Ushtria shqiptare përbëhej nga trupat e
përhershme dhe nga luftëtarët që mobilizoheshin vetem gjatë kohës së luftes. Trupat e
përhershme ishin ndarë në dy pjesë kryesore. Njëra përbëhej prej 2 mijë deri 3 mijë kalorës
të armatosur lehtë, të cilët i stërviste Skënderbeu dhe shërbenin si gardë personale e tij.
Pjesa tjetër ruante kështjellat e vendit dhe brezin kufitar në viset lindore. Masen kryesore të
ushtrisë shqiptare e formonin luftëtarët që mobilizoheshin gjatë kohës së luftës, sipas parimit
“burrë për shtëpi”. Kur rreziku ishte i madh, mobilizoheshin të gjithë banorët që mund të
luftonin. Në rast mobilizimi të përgjithshëm forcat ushtarake shqiptare arrinin nga 20 mijë
deri në 30 mijë luftëtarë, duke formuar një ushtri të madhe për kohën.Komanda e ushtrisë
ishte në dorën e Skënderbeut, që ishte
komandanti i përgjithshëm. Për t’u kosultuar
gjatë veprimeve ushtarake pranë tij
qëndronte këshilli i luftës, i përbërë nga
komandantët më të shquar, të cilët zakonisht
dilnin nga radhët e fisnikëve. Variantet
taktike që përdorte Skënderbeu për të
shpartalluar ushtritë armike ishin të
larmishme e mbështeteshin në
bashkërendimin e mbrojtjes me sulmin, e
mësymjes së ushtrisë se rregullt me
goditjen e çetave, e ndeshjeve ballore me ato
të pusive, duke futur në përdorim si
këmbësorinë ashtu edhe kalorësinë e armatosur lehtë. Vëmendje Skënderbeu i kushtoi edhe
prerjes së rrugëve të furnizimit të ushtrisë armike, duke sulmuar karvanet e furnizimit të saj
më ushqime e sende të tjera të nevojshme. Ai i kushtoi kujdes edhe organizimit të zbulimit për
sigurimin e të dhënave më karakter strategjik, operativ e taktik që kishin të bënin me kohën e
ardhjes së ushtrive armike, madhësinë, organizimin, lëvizjen, veprimet luftarake të tyre etj.
Zbuluesit i paraprinin ushtrisë shqiptare, kur ajo futej në viset e pushtuara, dhe ata
gjendeshin kudo, në krahinat fqinje e deri në qendër të Perandorisë Osmane.
Gjergj Kastriot Skënderbeu u martua me Donika Aranitin nga Kanina e Vlorës dhe me të pati
një djalë, Gjonin, emrin e të cilit ia vuri për nder të të atit. Për nder të të atit, i biri i Gjonit
mori emrin e Gjergj Kastriotit Skënderbeut. Gjoni, djali i vetëm i Skënderbeut, u largua në
Napoli pas vdekjes së të atit, ku mori titullin “Dukë” dhe “Kont”. U martua me Irena Brankoviç
Paleologu, pasardhësja e fundit e familjes perandorake të Bizantit dhe patën shumë fëmijë.
Pasardhësit u shpërngulën në Leçe, në vitin 1700. Gjergj Kastrioti Skënderbeu i përkiste fesë
së krishterë. U shndërrua në mysliman, pasi shkoi në ushtrinë turke dhe më pas u kthye
përsëri i krishterë. Kjo ishte feja më e përhapur në Evropë në atë kohë. Pas 25 vitesh luftë, në
janar të vitit 1468 Skënderbeu thirri një tjetër kuvend me princat shqiptarë. Barleti thotë se
ato ditë Skënderbeu u sëmurë rëndë nga ethet dhe shëndeti i tij nuk u përmirësua më.
Tri mbahen mend si tradhtitë më të mëdha ndaj Skënderbeut. Nipi i tij, Hamza Kastrioti, princi
Moisi Golemi dhe tradhtia në betejën e Beratit, betejë kjo që është konsideruar e vetmja e
humbur nga ushtria e Skënderbeut. Ballaban Pasha ishte gjenerali turk që u ndesh më tepër
me Skënderbeun. Ballabani ishte shqiptar dhe për portën e lartë ishte i vetmi që e njihte artin
e luftës së Skënderbeut. Në një betejë i vrau 8
komandantë të lartë Skënderbeut.