Baltazar, Loise Aena S.

Panulaang Filipino
3rd Year-Major in Filipino Activity

Decalogo
ni Apolinario Mabini

Ang dalawang uri ng pag-ibig, sa Decalogo ni Apolinario Mabini, ay, sa aking palagay, pag-
ibig sa Diyos at pagmamahal sa mga tao. Ang kumpletong katotohanan ay dapat magmula sa
ating pagmamahal sa Diyos dahil pinagkalooban tayo nito ng likas na karunungan at
katalinuhan na dapat nating sikaping paunlarin. Ang pag-ibig sa bayan ay ang pangalawang
uri ng pag-ibig. Dahil ang Inang Bayan ay ang tanging piraso ng paraiso na ibinigay sa atin
ng Diyos, dapat natin itong pahalagahan. Ang Diyos at Inang Bayan ay may pananagutan sa
pagbibigay sa atin ng buhay, pagmamahal, pangangalaga, kaaliwan, at kaluwalhatian.
Kasama rin sa pagmamahal sa Inang Bayan ang mga indibidwal na naninirahan nang
magkakasama. Dahil binigyan siya ng Diyos ng responsibilidad na bantayan ang isa't isa at
mahalin sila gaya ng pagmamahal natin sa ating sarili. Ibigin mo ang Diyos at ang iyong puri
nang lalo sa lahat ng bagay; ang Diyos ay siyang bukal ng buong katotohanan, ng buong
lakas; ang paghahangad ng puri ang siya lamang makaakit sa iyo na huwag magbulaan,
kungdi laging matuto sa katuwiran at magtaglay ng kasipagan. Sambahin mo ang Diyos sa
paraang minamatuwid at minamarapat ng iyong bait at sariling kalooban, na kung tawagi'y
konsensiya, sapagkat sa iyong konsensiya na sumisisi sa gawa mong masama at pumupuri sa
magaling ay doon nangungusap ang iyong Diyos. Sanayin mo at dagdagan ang katutubong
alam at talas ng isip na ipinagkaloob ng Diyos sa iyo sa pamamagitan ng pag-aaral at
pagkasakit mo sa buong makakaya ang gawang kinahihiligan ng iyong loob, na huwag kang
sisinsay kailanman sa daan ng magaling at katuwiran, nang mapasaiyo ang lahat ng bagay na
dapat mong kailanganin at sa paraang ito'y makatulong ka sa ikasusulong ng kalahatan; kung
gayo'y magaganap mo ang ipinatutungkol sa iyo ng Diyos sa buhay na ito, at kung ito'y
maganap mo ay magkakapunan ka at kung may puri ka na'y ipatatanghal mo ang
kaluwalhatian ng iyong Diyos. Ibigin mo ang iyong bayan o Inang Bayan na kaikalawa ng
Diyos at ng iyong puri at higit sa iyong sarili, sapagka't siyang makaisa-isang Paraisong
pinaglalagyan sa iyo ng Diyos sa buhay na ito, bugtong na pasunod sa iyong lahi, na kaisa-
kaisang mamamana mo sa iyong mga pinagnuno at siya lamang pag-asa sa iyong inanak;
dahil sa kanya'y humahawak ka ng buhay, pag-ibig at pag-aari, natatamo mo ang
kaginhawahan, kapurihan at ang Diyos. Sa iyong baya'y huwag kang kumilala sa
kapangyarihan ng ninumang tao na hindi palagay ninyong magkababayan, sapagka't ang
buong kapangyariha'y sa Diyos nagmumula at ang Diyos ay ang konsensiya ng bawat tao
nangungusap, kaya't ang sinumang ituro at ihalal ng mga konsensiya ng lahat ng
mamamayan ang siya lamang makapagtataglay ng wagas na kapangyarihan.