Professional Documents
Culture Documents
HEZKUNTZA
LEHEN
Matematika
sendo hasteko materiala
Lehen Hezkuntzako 4. mailako Matematika sendo hasteko koadernoa Zubia Editoriala, S.L.ren
eta Santillana Educación, S.L.ren Hezkuntza Argitalpenetarako Sailean Joseba Santxo Uriarteren
eta Teresa Grece Ruizen zuzendaritzapean sortu, diseinatu eta gauzaturiko talde-lana da.
EGILEA
Angélica Escoredo García
IRUDIAK
Carolina Temprado Battad
José María Valera Estévez
EDIZIOA
José Antonio Almodóvar Herráiz
PROIEKTUAREN ZUZENDARITZA
Ainhoa Basterretxea Llona
Domingo Sánchez Figueroa
Finkatzeko fitxak
1. fitxa Hiru zifrako zenbakiak irakurtzea eta idaztea........ 4 27. fitxa Zatiketa zehatzak...................................................... 30
2. fitxa Hiru zifrako zenbakiak deskonposatzea................. 5 28. fitxa Zatiketak egitea......................................................... 3 1
3. fitxa Hiru zifrako zenbakiak alderatzea........................... 6 29. fitxa Zatiketaren proba...................................................... 32
4. fitxa Zenbaki ordinalak..................................................... 7 30. fitxa Erdia, herena eta laurdena....................................... 33
5. fitxa Lau zifrako zenbakiak irakurtzea eta idaztea......... 8 31. fitxa Zifra bateko zatitzailea duten zatiketak (I)............... 34
6. fitxa Lau zifrako zenbakiak deskonposatzea.................. 9 32. fitxa Zifra bateko zatitzailea duten zatiketak (II).............. 35
7. fitxa Lau zifrako zenbakiak alderatzea............................ 10 33. fitxa Zatiduran zeroak dituzten zatiketak........................ 36
8. fitxa Bost zifrako zenbakiak irakurtzea eta idaztea........ 11 34. fitxa Bi eragiketako problemak......................................... 37
9. fitxa Bost zifrako zenbakiak deskonposatzea................. 12 35. fitxa Poligonoak: elementuak eta sailkapena................. 38
10. fitxa Bost zifrako zenbakiak alderatzea........................... 13 36. fitxa Triangeluak: sailkapena aldeen arabera............... 39
11. fitxa Hurbilketak................................................................. 14 37. fitxa Zirkulua eta zirkunferentzia...................................... 40
12. fitxa Bi zenbakiren arteko batuketak................................ 15 38. fitxa Luzera-unitateak........................................................ 4 1
13. fitxa Hiru zenbakiren arteko batuketak........................... 16 39. fitxa Edukiera-unitateak..................................................... 42
14. fitxa Batuketak iritzira kalkulatzea.................................... 17 40. fitxa Masa-unitateak......................................................... 43
15. fitxa Kenketaren proba...................................................... 18 41. fitxa Orduak eta minutuak................................................ 44
16. fitxa Kenketak iritzira kalkulatzea..................................... 19 42. fitxa Eguerdiaren aurreko eta ondoko orduak............... 45
17. fitxa Bi eragiketako problemak......................................... 20 43. fitxa Txanponak eta billeteak............................................ 46
18. fitxa Zuzenkiak eta zuzenak............................................. 2 1 44. fitxa Perimetroa eta azalera............................................. 47
19. fitxa Angeluak. Angelu motak.......................................... 22 45. fitxa Prismak....................................................................... 48
20. fitxa Biderkatzeko taulak................................................... 23 46. fitxa Piramideak................................................................. 49
21. fitxa Biderketak bururakorik gabe.................................... 24 47. fitxa Gorputz biribilak......................................................... 50
22. fitxa Bikoitza eta hirukoitza............................................... 25
23. fitxa Biderketak bururakoekin........................................... 26
24. fitxa Biderketak iritzira kalkulatzea................................... 27
Erantzunak
25. fitxa Bi eragiketako problemak......................................... 28
26. fitxa Banaketak eta zatiketak............................................ 29 Finkatzeko fitxak......................................................................... 51
3
1.
FITXA Hiru zifrako zenbakiak irakurtzea eta idaztea
Izena Data
Gogoratu
iru zifrako zenbakiek ehunekoak (E), hamarrekoak (H) eta batekoak (B)
H
dituzte.
1 Lotu.
berrehun eta hirurogeita hamalau hirurehun eta hamar ehun eta bost
909 c
330 c
612 c
878 c
Gogoratu
E H B
c
3 c Hirurehun
E H B
c
c
Gogoratu
● Hiruzifrako zenbakiak alderatzeko, ehunekoak alderatu behar dira lehenbizi.
Ehunekoak berdinak badira, hamarrekoak alderatu behar dira; eta hamarrekoak
ere berdinak badira, batekoak alderatu behar dira.
● Zenbaki bat beste bat baino txikiagoa edo handiagoa dela adierazteko, ikur hauek
erabiltzen dira: ... baino handiagoa, >; ... baino txikiagoa, <.
1 Alderatu zenbakiak eta, kasu bakoitzean, idatzi >, < edo 5 ikurra.
Gogoratu
1 Osatu taulak.
2 Zer ordenatan abiatuko dira? Begiratu zer zenbaki dituzten atletek eta idatzi
zer zenbaki ordinal dagokion bakoitzari.
Gogoratu
Lau zifrako zenbakiek milakoak (M), ehunekoak (E), hamarrekoak (H) eta
batekoak (B) dituzte.
3.617 c
6.429 c
8.300 c
9.909 c
5.010 c
Gogoratu
Lau zifrako zenbakietan, ezkerreko zifrak milakoak adierazten ditu; ondorengo zifrak,
ehunekoak; hurrengoak, hamarrekoak; eta eskuinekoak, batekoak.
M1 E1 H1 B
1 1 1
M1 E1 H1 B
1 1 1
M1 E1 H
1 1
M1 B
Gogoratu
Lau zifrako zenbakiak alderatzeko, milakoak alderatu behar dira lehenbizi.
Milakoak berdinak badira, ehunekoak alderatu behar dira; ehunekoak ere berdinak
badira, hamarrekoak alderatu behar dira; eta hamarrekoak ere berdinak badira,
batekoak alderatu behar dira.
1 Alderatu zenbakiak eta, kasu bakoitzean, idatzi >, < edo 5 ikurra.
Gogoratu
Bost zifrako zenbakiek hamar milakoak (HM), milakoak (M), ehunekoak (E),
hamarrekoak (H) eta batekoak (B) dituzte.
c berrogeita hamalau
HM M E H B
c
HM M E H B
c
HM M E H B
2 Idatzi zifraz.
Gogoratu
91.037 c 1 1 1
23.598 c 1 1 1 1
40.040 c 1
3 Osatu taula.
Deskonposizioa
Zenbakia Nola irakurtzen da?
HM M E H B
87.008
30.890
74.362
96.154
Gogoratu
Bost zifrako zenbakiak alderatzeko, hamar milakoak alderatu behar dira lehenbizi. Hamar
milakoak berdinak badira, milakoak alderatu behar dira; milakoak ere berdinak badira,
ehunekoak alderatu behar dira; ehunekoak ere berdinak badira, hamarrekoak alderatu
behar dira; eta hamarrekoak ere berdinak badira, batekoak alderatu behar dira.
Handienetik txikienera
75.039 84.931
36.114 c . . . .
85.001 36.578
Txikienetik handienera
47.160 50.311
41.520 c , , , ,
47.037 41.205
Gogoratu
● Zenbaki
bat ehunekorik hurbilenera hurbiltzeko, hamarrekoen zifra
5 zenbakiarekin alderatu behar da.
● Zenbaki bat milakorik hurbilenera hurbiltzeko, ehunekoen zifra 5 zenbakiarekin
alderatu behar da.
800 810 820 830 840 850 860 870 880 890 900
● 8
10 c ● 8
38 c ● 8
96 c ● 8
71 c
● 8
60 c ● 8
95 c ● 8
48 c ● 8
36 c
Gogoratu
Batura: Batura:
Batura: Batura:
Batura: Batura:
Gogoratu
Hiru zenbakiren arteko batuketa egiteko, hiru zenbakien batekoak batu behar dira
lehenbizi; gero, hamarrekoak; ondoren, ehunekoak; eta halaxe jarraitu behar da.
Batura: Batura:
Batugaiak: 8.461, 3.425 eta 3.321 Batugaiak: 9.302, 721 eta 396
Batura: Batura:
Batura: Batura:
Gogoratu
Batuketak iritzira kalkulatzeko, batugaiak dagokien mailara hurbildu behar dira
(milakoetara, ehunekoetara edo hamarrekoetara) eta, gero, lortutako zenbakien
arteko batuketa egin behar da.
Gogoratu
Kenketa bat ondo eginda dago hau betetzen bada: kentzailea + kendura = kenkizuna.
Gogoratu
Kenketak iritzira kalkulatzeko, kenkizuna eta kentzailea dagokien mailara hurbildu
behar dira (milakoetara, ehunekoetara edo hamarrekoetara) eta, gero, lortutako
zenbakien arteko kenketa egin behar da.
2 Hurbildu kenkizuna eta kentzailea adierazitako mailara, eta kalkulatu kenketa hauek iritzira:
Hamarrekoetara c 72 2 34 c
Hamarrekoetara c 88 2 51 c
Gogoratu
Emaitza:
Emaitza:
Gogoratu
● Zuzenki bat bi punturen arteko zuzen zatia da. Bi puntu horiek zuzenkiaren
muturrak dira.
● Zuzenak ebakitzaileak (puntu batean ebakitzen dute elkar) edo paraleloak
(ez dute inoiz elkar ebakitzen, ezta luzatuta ere) izan daitezke.
1 Inguratu zuzenkiak.
3 Lotu.
■ Orain, inguratu zuzen ebakitzaileak kolore gorriz, eta zuzen paraleloak, urdinez.
Gogoratu
1 Erreparatu angeluari eta idatzi aldea eta erpina hitzak dagokien lekuan.
2 Lotu.
angelu zorrotza
angelu zuzena
angelu kamutsa
Gogoratu
2 Osatu taula.
Biderkagaiak
Biderkadura
3 Kalkulatu.
Gogoratu
Zifra bat baino gehiago duen zenbaki bat zifra bateko zenbaki batez biderkatzeko,
lehen zenbakiaren batekoak, hamarrekoak, ehunekoak… bigarren zenbakiaz
biderkatu behar dira.
442 3 2 3.231 3 3
8.202 3 4 1.232 3 3
710 3 5 601 3 6
9.301 3 3 5.443 3 2
Gogoratu
1 Kalkulatu.
● 3ren bikoitza c 2 3 5 ● 6ren hirukoitza c
● 2ren bikoitza c ● 8ren hirukoitza c
● 5en bikoitza c ● 9ren hirukoitza c
Anek 7 behi ditu baserrian, eta txerrien Andonik 213 € ditu, eta bere anaiak,
kopuru bikoitza. Zenbat txerri hirukoitza. Zenbat euro ditu Andoniren
dauzka? anaiak?
Emaitza: Emaitza:
Aitorrek 23 urte ditu, eta bere aitak, Antzoki batean, 34 sarrera saldu zituzten
berriz, hirukoitza. Zenbat urte ditu atzo, eta gaur, berriz, sarrera kopuru
Aitorren aitak? bikoitza. Zenbat sarrera saldu dituzte gaur?
Emaitza: Emaitza:
Gogoratu
261 3 3 413 3 7
802 3 9 5.310 3 6
7.564 3 5 378 3 8
9.357 3 4 6.958 3 2
Gogoratu
728 c 7 0 0
Esaterako, 728 3 6 biderketa iritzira kalkulatzeko,
3 6
728 biderkagaia ehunekoetara hurbildu behar da, eta 6z biderkatu
4 2 0 0
54 c 87 c 36 c 91 c
Gogoratu
c
c
Emaitza:
Emaitza:
Gogoratu
zk c 1 1 b zt
h c b zd
Egin zati c : 5
● Zenbat lore dituzu soberan?
Gogoratu
Emaitza: Emaitza:
Gogoratu
Ebak 21 liburu banatu ditu 7 apaletan, Jonek 60 intxaur banatu ditu 7 lagunen
apal bakoitzean kopuru bera jarriz. artean. Zenbat intxaur eman dizkio
Zenbat liburu jarri ditu apal bakoitzean? bakoitzari? Zenbat geratu zaizkio
sobera?
Emaitza: Emaitza:
Gogoratu
2 Egiaztatu zatiketa hauek ondo eginda dauden ala ez. Horretarako, egin zatiketa
bakoitzaren proba.
Gogoratu
2 Kalkulatu.
Gogoratu
79 : 7 86 : 2
456 : 4 896 : 8
792 : 6 413 : 3
Gogoratu
164 : 4 426 : 6
146 : 3 651 : 7
458 : 5 764 : 8
Gogoratu
61 : 3 413 : 2
537 : 5 486 : 8
724 : 7 619 : 2
Gogoratu
Emaitza:
Emaitza:
Gogoratu
1 Erreparatu poligono honi eta idatzi aldea, erpina eta angelua hitzak dagokien lekuan.
Alde
kopurua
Erpin
kopurua
Angelu
kopurua
Izena
Gogoratu
Triangeluak
● hiru aldeko poligonoak dira.
● Triangeluak aldeberdinak izan daitezke, alde guztien neurria berdina
bada; isoszeleak, 2 aldek neurri berdina badute; eta eskalenoak, alde guztien
neurria desberdina bada.
1 Osatu.
2 Neurtu triangelu hauen aldeak eta idatzi azpian triangelu motaren izena.
1 c
2 c
5
3 c
2
4 c
3
5 c
Gogoratu
gorriz zirkunferentzia
berdez zirkulua
Gogoratu
c cm
c cm
c cm
2 Osatu.
● 1 metro 5 dezimetro ● 1
metro 5 zentimetro
● 1
dezimetro 5 zentimetro ● 1
kilometro 5 metro
3 Osatu.
● 5 dm 5 cm ● 6 m 5 dm ● 4 m 5 cm
● 7 dm 5 cm ● 8 m 5 dm ● 6 m 5 cm
● 2
m eta 6 cm 5 cm 1 cm 5 cm
● 3
m, 8 dm eta 5 cm 5 cm 1 cm 1 cm 5 cm
● 6
km eta 85 m 5 m1 m5 m
Gogoratu
1 Osatu.
● 5 litro c litro erdi.
Zenbat litro
c ● 1 litro eta erdi c litro erdi.
erdi dira?
● 2 litro eta erdi c litro erdi.
2 Erreparatu edukiontzi bakoitzaren edukierari eta kalkulatu zenbat litro erdi zuku
dauden edukiontzi multzo bakoitzean.
c litro erdia
litro erdi.
c litro laurdena
litro erdi.
Gogoratu
1 Osatu.
● 6 kilo c kilo erdi.
Zenbat kilo
c ● 1 kilo eta erdi c kilo erdi.
erdi dira?
● 2 kilo eta erdi c kilo erdi.
Kilo erdia
1 kg 1 kg Kilo laurdena
Kilo erdia Kilo laurdena
g g
2 kg 3 kg eta 200 g
Gogoratu
9ak 12ak
dira. dira.
dira. dira.
Gogoratu
1 Osatu.
3ak c 12 1 5 c
7ak c 12 1 5 c
10ak c 12 1 5 c
Gogoratu
● 138 zentimo 5 5 €
● 325 zentimo 5 5 €
● 647 zentimo 5 5 €
euro 100 1 1 1 5 €
zentimo 50 1 5 zentimo
euro
zentimo
Gogoratu
● Poligono baten perimetroa kalkulatzeko, alde guztien luzeren batuketa egin behar
da.
● Poligono baten azalera kalkulatzeko, laukia neurri-unitatetzat hartzen da eta
poligonoa zenbat laukik osatzen duten zenbatzen da.
A B ● A
B aldea cm luze da.
● B
C aldea cm luze da.
● C
D aldea cm luze da.
D C ● D
A aldea cm luze da.
Perimetroa 5 cm 1 cm 1 cm 1 cm 5 cm
A
● A
B: cm ● D
E: cm
E B ● B
C: cm ● E A: cm
● C
D: cm
D C
Perimetroa 5 cm 1 cm 1 cm 1 cm 1 cm 5 cm
Gogoratu
oinarria
Prismak gorputz geometrikoak dira;
haien aurpegiak poligonoak dira. ertza
Bi oinarri berdin dituzte, eta zenbait alboko aurpegia
aurpegi, lau-aldekoak.
erpina oinarria
Gogoratu
erpina
Piramideak gorputz geometrikoak dira;
haien aurpegiak poligonoak dira. ertza
Oinarri bat izaten dute –poligono bat–, eta aurpegia
zenbait alboko aurpegi, erpin komun batean
elkartzen diren triangeluak.
oinarria
Gogoratu