Professional Documents
Culture Documents
Mathematics in Daily Life - บทที่3 - ดอกเบี้ย
Mathematics in Daily Life - บทที่3 - ดอกเบี้ย
ดอกเบี้ย
เงินต้น (Principal) คือ จำนวนเงินที่ผู้ให้กู้ยินยอมให้ผู้กู้นำไปใช้ประโยชน์ตำมระยะเวลำที่ตกลงกัน
ดอกเบี้ย (Interest) คือ จำนวนเงินที่ผู้กู้จ่ำยให้แก่ผู้ให้กู้ เพื่อตอบแทนกำรใช้ประโยชน์เงินต้นที่กู้ยืม
ไปตำมอัตรำร้อยละและตำมระยะเวลำที่ตกลงกัน
ดอกเบี้ย แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือดอกเบี้ยเชิงเดียว และดอกเบี้ยทบต้น
3.1. ดอกเบี้ยเชิงเดียว
ดอกเบี้ยเชิงเดียว (Simple Interest) คือ ดอกเบี้ยที่คิดเพียงครั้งเดียวหลังจำกครบกำหนดเวลำกำร
กู้ยืม (ฝำก) โดยคิดจำกเงินต้นที่ได้รับในวันที่ผู้กู้ได้รับจำกผู้ให้กู้ สำมำรถคำนวณได้ดังนี้
จำนวนเงินค่ำดอกเบี้ย I P r t
เงินรวม S PI
P Pr t
P(1 r t )
ตัวอย่าง 3.4 เงินต้น 9,500 บำท อัตรำดอกเบี้ยเชิงเดียว 12% ต่อปี เมื่อครบกำหนดสัญญำ ผู้ให้กู้ได้รับเงิน
เป็นค่ำดอกเบี้ย 2,280 บำท เมื่อครบกำหนดกู้ จงหำว่ำผู้กู้ กูเ้ งินด้วยระยะเวลำเท่ำไร
ตัวอย่าง 3.5 นำย ก. กู้เงินนำย ข. จำนวนเงิน 10,000 บำท อัตรำดอกเบี้ยเชิงเดียว 2.5% ต่อปี สัญญำกู้ 4
ปี ในวันครบสัญญำ นำย ก. จะต้องจ่ำยเงินให้นำย ข. เป็นเงินเท่ำไร
36
13.70
nÑÑ' Ii
2000×0.05×50,5 Vin
i
VIN
0.05×5%0
13.88
VnÑ
-
1. sooo ✗
3.3 ส่วนลดเชิงเดียว
ส่วนลด คือ ค่ำตอบแทนที่ผู้กู้จ่ำยให้แก่ผู้ให้กู้ในวันแรกของกำรกู้ยืมเงิน (วันเริ่มต้นของสัญญำกู้ยืม)
เปรียบเทียบค่ำตอบแทนแบบดอกเบี้ยและกำรจ่ำยค่ำตอบแทนแบบส่วนลด เมื่อกู้เงินมำ 100 บำทและ
จ่ำยค่ำตอบแทน 10% ต่อปี
จำนวนเงินค่ำส่วนลด D S d t
ดังนั้น PS D
S (S d t )
ค่ำเงินปัจจุบัน P S (1 d t )
38
แบบฝึกหัด 3.1
1. นำยธนรัตน์กู้เงินจำกนำยไตรมำสจำนวน 10,000 บำท และนำยไตรมำสคิดอัตรำดอกเบี้ยเชิงเดียว 10%
ต่อปี อยำกทรำบว่ำ หำกนำยธนรัตน์นำเงินไปคืนนำยไตรมำสเมื่อสิ้นปีที่ 2 นำยไตรมำสจะได้รับเงินคืน
ทั้งสิ้นกี่บำท
2. นำยมงคลนำเงินไปฝำกธนำคำรจำนวน 5,000 บำท ได้อัตรำดอกเบี้ยเชิงเดียว 5% ต่อปี เมื่อนำยมงคล
ปิดบัญชี เขำได้รับเงินทั้งสิ้น 6,000 บำท อยำกทรำบว่ำนำยมงคลฝำกเงินไว้เป็นระยะเวลำเท่ำใด
3. ฝำกเงินไว้กับธนำคำรจำนวนหนึ่ง จะใช้เวลำเท่ำใดจึงจะได้เงินรวมเป็น 2 เท่ำของเงินต้น ถ้ำสมมติว่ำ
ธนำคำรคิดดอกเบี้ยเชิงเดียว อัตรำ 12% ต่อปี
4. จงหำจำนวนดอกเบี้ยและเงินรวม จำกเงินกู้ 1,650 บำท อัตรำ 13% ระยะเวลำ 60 วัน โดยคิดแบบ
ดอกเบี้ยแท้จริง (1 ปี มี 365 วัน) และดอกเบี้ยปกติ
5. นำยสมควรกู้เงินมำ 35,000 บำท เป็นเวลำ 6 เดือน ต้องนำเงินต้นพร้อมดอกเบี้ยไปจ่ำยคืนทั้งหมด
40,000 บำท ผู้ให้กู้คิดดอกเบี้ยเชิงเดียวเป็นอัตรำเท่ำไร
6. จงหำดอกเบี้ยที่แท้จริง (1 ปี มี 365 วัน) จำกเงินกู้ 9,000 บำท เป็นเวลำ 90 วัน อัตรำดอกเบี้ยเชิงเดียว
15% ต่อปี
7. เงินจำนวน 75,000 บำท นำไปลงทุนตั้งแต่วันที่ 13 มีนำคม 2562 จนถึงวัน 20 ธันวำคม 2562 โดยได้รับ
ดอกเบี้ยเชิงเดียวอัตรำ 10% จงหำจำนวนเงินค่ำดอกเบี้ยเมื่อคิดแบบ
7.1. ดอกเบี้ยเชิงเดียวที่แท้จริง และนับเวลำที่แท้จริง
7.2. ดอกเบี้ยเชิงเดียวปกติ และนับเวลำโดยประมำณ
8. เช็คเงินสดใบหนึ่งมีมูลค่ำ 30,000 บำท ซึ่งจะครบอำยุในเวลำ 5 เดือนข้ำงหน้ำ ถ้ำต้องกำรขึ้นเงินสดก่อน
ถึงครบกำหนด โดยนำเช็คไปขำยให้กับธนำคำร จะได้เงินเท่ำไร ถ้ำธนำคำรคิดอัตรำส่วนลด 20% ต่อปี
9. ต้องกำรใช้เงินในปัจจุบันจำนวน 50,000 บำทซึ่งต้องไปกู้จำกนำยสมควร และจะใช้คืนใน 8 เดือนข้ำงหน้ำ
นำยสมควรคิดดอกเบี้ยแบบส่วนลด โดยคิดอัตรำส่วนลดร้อยละ 18 ต่อปี จะต้องใช้คืนเป็นเงินเท่ำใด
Muggy minority
.gg, , ,
sip
, ,
. rxt
, ,, , , , ,,
-5/36
, ,, , ,, , ,,
7
i. 65892W -
16501-75.26 1685.26 - Mm
3601
i. 6889821 2
1650+35.75 21685.75 UM
40
ตำรำงต่อไปนี้แสดงกำรคิดดอกเบี้ยและเงินรวมของแต่ละงวด
งวดที่ เงินต้น ดอกเบี้ย เงินรวม
1 P Pi P(1 i)
2 P(1 i) P(1 i) i P(1 i)2
3 P(1 i)2 P(1 i)2 i P(1 i)3
… … ... …
n P(1 i)n1 P(1 i)n1 i P(1 i)n
จำกตำรำงข้ำงบนเรำสำมำรถหำสูตรกำรหำเงินรวมได้คือ
Sn P(1 i)n
ดังนั้น เรำสำมำรถหำเงินต้นได้จำก
P Sn (1 i) n
แบบฝึกหัด 3.2
1. เงินต้น 10,000 บำท ระยะเวลำกู้ 2 ปี อัตรำดอกเบี้ย 12% ต่อปี จงหำเงินรวมและเงินค่ำดอกเบี้ยทั้งหมด
เมื่อ
1.1. คิดดอกเบี้ยเชิงเดียว
1.2. คิดดอกเบี้ยทบต้นทุกปี
1.3. คิดดอกเบี้ยทบต้นทุก 3 เดือน
1.4. คิดดอกเบี้ยทบต้นทุก 2 เดือน
1.5. คิดดอกเบี้ยทบต้นทุกเดือน
2. นำย ก. ฝำกเงินแบบประจำ 3 เดือน กับธนำคำรแห่งหนึ่ง เมื่อวันที่ 7 เมษำยน 2562 จำนวน 10,000
บำท และวันที่ 7 ตุลำคม 2562 ฝำกอีก 8,000 บำท ถ้ำนำย ก. ไม่เคยถอนเงินต้นและดอกเบี้ยเลย จง
หำว่ำ ณ วันที่ 7 มกรำคม 2563 นำย ก. จะมีเงินในบัญชีเงินฝำกนี้เท่ำไร เมื่อธนำคำรจ่ำยดอกเบี้ยทบต้น
8% ต่อปี
3. ในวันที่ลูกชำยเกิดนำยปรีชำได้นำเงิน 20,000 บำท ฝำกบริษัทเงินทุนหลักทรัพย์แห่งหนึ่งได้ดอกเบี้ย
4% ต่อปีคิดทบต้นทุกครึ่งปี จงหำว่ำเมื่อลูกชำยอำยุครบ 18 ปี ลูกชำยจะมีเงินในบัญชีที่คุณพ่อฝำกให้
เป็นเงินเท่ำไร
4. ถ้ำฝำกเงิน 20,000 บำทโดยได้ดอกเบี้ย 6% ต่อปีคิดดอกเบี้ยทบต้นทุกๆครึ่งปี อยำกทรำบว่ำเมื่อเวลำ
ผ่ำนไปครบ 3 ปี 5 เดือน จะได้เงินคืนทั้งหมดเท่ำใด เมื่อเงินที่ฝำกไม่ครบครึ่งปี ธนำคำรคิดดอกเบี้ย
เชิงเดียวในอัตรำ 3%
5. นำงสำวธิดำนำเงินฝำกประเภทประจำ 4 เดือนไว้กับธนำคำรแห่งหนึ่ง เมื่อวันที่ 10 ก.พ. 2561 จำนวน
500,000 บำท และฝำกอีก 1,000,000 บำท เมื่อวันที่ 10 ส.ค. 2561 ถ้ำนำงสำวธิดำไม่เคยถอนเงินต้น
และดอกเบี้ย จงหำว่ำในวันที่ 10 ก.พ. 2562 นำงสำวธิดำ จะมีเงินในบัญชีเงินฝำกนี้ทั้งหมดเท่ำใดเมื่อ
อัตรำดอกเบี้ยเป็น 12% ต่อปี
6. ธันวำต้องกำรใช้เงิน 4,000,000 บำท ในอีก 5 ปีข้ำงหน้ำ โดยนำเงินไปฝำกกับธนำคำรจำนวนหนึ่ง โดย
ธนำคำรให้ดอกเบี้ย 2 ปีแรกเป็น 4% ต่อปีคิดทบต้นทุก 6 เดือน และ 6% ต่อปีทบต้นทุก 4 เดือนใน 3 ปี
ถัดมำ อยำกทรำบว่ำธันวำจะต้องนำเงินไปฝำกธนำคำรในครั้งแรกเท่ำไรจึงจะพอใช้ในอีก 5 ปีข้ำงหน้ำ
44
3.5 มูลค่าปัจจุบัน
กำรเปรียบเทียบค่ำเงิน ณ เวลำที่ต่ำงกันเรำสำมำรถพบได้เสมอในชีวิตประจำวัน เช่น “เงิน 1,000
บำท ในปัจจุบัน” กับ “เงิน 1,200 บำท ในอีก 3 ปีข้ำงหน้ำ” เงินจำนวนไหนมีค่ำมำกกว่ำกัน หรือ ถ้ำเรำซื้อ
โทรศัพท์แล้วจ่ำยเงินเลยผู้ขำยจะคิดรำคำ 25,000 บำท แต่ถ้ำชำระในอีกหนึ่งเดือนข้ำงหน้ำผู้ขำยจะคิดรำคำ
25,500 บำท
วิธีกำรเปรียบเทียบค่ำเงิน เรำจะใช้กำรเปรียบเทียบจำกอัตรำดอกเบี้ย โดยกำรแปลงจำนวนเงินนั้นๆ
กลับมำเป็นค่ำเงิน ณ ปัจจุบัน แล้วเปรียบเทียบค่ำเงิน ณ ปัจจุบัน
3.5.1 มูลค่าปัจจุบันจากดอกเบี้ยเชิงเดียว
ให้ P คือ มูลค่ำปัจจุบัน
r คือ อัตรำดอกเบี้ยเชิงเดียวต่อปี
t คือ ระยะเวลำ (ปี)
S คือ มูลค่ำใน t ปีข้ำงหน้ำ
เนื่องจำก S P(1 r t ) จะได้
S
มูลค่ำปัจจุบัน P
(1 r t )
3.5.2 มูลค่าปัจจุบันจากดอกเบี้ยทบต้น
ให้ P คือ เงินต้นหรือค่ำปัจจุบัน
i คือ อัตรำดอกเบี้ยต่องวด
n คือ จำนวนงวดทั้งหมด
S n คือ เงินรวมเมื่อสิ้นงวดที่ n ของกำรคิดดอกเบี้ยทบต้น
เนื่องจำก Sn P(1 i)n จะได้
S
มูลค่ำปัจจุบัน P
(1 i) n
3.6 ค่ารายงวด
ค่ำรำยงวด (Annuities) หมำยถึง กำรจ่ำยเงิน (หรือรับเงิน) หลำยครั้งในระยะเวลำที่กำหนด เช่น
จ่ำยชำระหนี้เดือนละครั้ง หรือสองเดือนครั้ง ครั้งละเท่ำๆกัน หรือไม่เท่ำกันก็ได้ ช่วงระยะของกำรจ่ำยครั้งหนึ่ง
เรำเรียกว่ำ 1 งวด กำรคิดดอกเบี้ยของค่ำรำยงวดสำมำรถคิดได้ 2 วิธี ดังนี้
ค่ำรำยงวดที่คิดดอกเบี้ยแบบเชิงเดียวหรือที่เรียกว่ำ ค่ำรำยงวดอัตรำรำบ ซึ่งวิธีคิดแบบนี้นิยม
ใช้อย่ำงแพร่หลำยในเรื่องกำรซื้อของผ่อนส่ง (สังหำริมทรัพย์) เช่น รถยนต์ รถจักรยำนยนต์
และอื่นๆ
ค่ำรำยงวดที่คิดดอกเบี้ยแบบทบต้น ซึ่งวิธีคิดแบบนี้นิยมใช้ในในกำรกู้เงิน(ฝำกเงิน)ที่มีกำร
แบ่งชำระ(ฝำก)เงินต้นคืนเป็นงวดๆ และกำรซื้อของผ่อนส่ง (อสังหำริมทรัพย์) เช่น ซื้อบ้ำน
อำคำรพำณิชย์ หรือที่ดินผ่อนส่ง
3.6.1 ค่ารายงวดที่คิดดอกเบี้ยแบบเชิงเดียว
ตัวอย่าง 3.15 ซื้อรถยนต์รำคำเงินสด 650,000 บำท ต้องจ่ำยเงินดำวน์ 100,000 บำท ที่เหลือผ่อนชำระทุก
เดือนเป็นเวลำ 5 ปี ถ้ำอัตรำดอกเบี้ยเชิงเดียวคือ 12% ต่อปี จงหำว่ำต้องผ่อนชำระพร้อมดอกเบี้ยเดือนละ
เท่ำใดจึงจะหมด
1. pxrxt
5 . 550k ✗ 0.12×5
s e 330000 ( ÑoÑq% b- §)
i. ÑwÑVW a
3300001-550000
2880000
12×5
5. pxrxt
1- 3504×0.12×3 i 126k
12×7
47
3.6.2 ค่ารายงวดที่คิดดอกเบี้ยแบบทบต้น
สิ่งที่ต้องกำรในกำรวิเครำะห์ค่ำรำยงวด มี 2 ประกำร คือ
1. เงินต้นหรือค่ำปัจจุบันทั้งหมดของเงินที่จ่ำยไป ซึ่งเท่ำกับ ค่ำปัจจุบันของเงินแต่ละงวดรวมกัน
2. เงินรวมทั้งหมดเมื่อครบเวลำที่กำหนดในกำรชำระเงิน ซึ่งเท่ำกับ เงินรวมของเงินที่จ่ำยไปแต่
ละงวดรวม
เงื่อนไขกำรคิดค่ำรำยงวดแบบดอกเบี้ยทบต้นมีดังต่อไปนี้
1. กำรจ่ำยเงินจะต้องกำหนดจำนวนงวดที่แน่นอน
2. ถ้ำไม่ได้กำหนดเป็นอย่ำงอื่น ให้ถือว่ำกำรจ่ำยเงินจะต้องกระทำทุกๆสิ้นระยะเวลำแต่ละงวด
(จ่ำยปลำยงวด)
3. ระยะเวลำของกำรจ่ำยเงินแต่ละงวดจะเท่ำกับระยะเวลำที่คิดดอกเบี้ยทบต้นทุกงวด
การคิดเงินรวมของค่ารายงวด
เงินรวมของค่ำรำยงวด หมำยถึง เงินที่จ่ำยแต่ละงวดรวมทั้งดอกเบี้ยทบต้นรวมเข้ำด้วยกัน
จะได้เงินรวมของกำรฝำกเงินแต่ละปี ดังนี้
เงินรวมของเงินฝำกปีที่ 5 10,000.00 บำท
เงินรวมของเงินฝำกปีที่ 4 10,000(1 0.06) 10,600.00 บำท
เงินรวมของเงินฝำกปีที่ 3 10,000(1 0.06)2 11, 236.00 บำท
เงินรวมของเงินฝำกปีที่ 2 10,000(1 0.06)3 11,910.16 บำท
เงินรวมของเงินฝำกปีที่ 1 10,000(1 0.06)4 12,624.77 บำท
เงินรวม 56,370.93 บำท
48
จำกตัวอย่ำงข้ำงต้น เรำสำมำรถสรุปสูตรหำเงินรวมของค่ำรำยงวดได้ดังนี้
ให้ R คือ จำนวนเงินที่ต้องจ่ำยแต่ละงวด
n คือ จำนวนงวด
i คือ อัตรำดอกเบี้ยต่องวด
S n คือ ค่ำเงินรวมของค่ำรำยงวดทั้ง n งวด
เงินรวมของค่ำรำยงวด หำได้จำก
(1 i)n 1
Sn R
i
ตัวอย่าง 3.18 ถ้ำฝำกเงิน 15,000 ทุกสิ้นปี โดยที่ธนำคำรจ่ำยดอกเบี้ย 3.25% ต่อปี เมื่อสิ้นปีที่ 10 จะมีเงิน
อยู่ในธนำคำรเท่ำไร
การหาค่าปัจจุบันของค่ารายงวด
ค่ำปัจจุบันของค่ำรำยงวด หมำยถึง ผลบวกของค่ำปัจจุบันของเงินที่จ่ำยแต่ละงวด
10000(1 0.01)1
10000(1 0.01)2
10000(1 0.01)3
10000(1 0.01)4
10000(1 0.01)5
10000(1 0.01)6
50
ค่ำปัจจุบันของเงินที่จ่ำยแต่ละเดือน เป็นดังนี้
ค่ำปัจจุบันของเงินที่จ่ำยเดือนที่ 1 10,000(1 0.01)1 9,900.99 บำท
ค่ำปัจจุบันของเงินที่จ่ำยเดือนที่ 2 10,000(1 0.01)2 9,802.96 บำท
ค่ำปัจจุบันของเงินที่จ่ำยเดือนที่ 3 10,000(1 0.01)3 9,705.90 บำท
ค่ำปัจจุบันของเงินที่จ่ำยเดือนที่ 4 10,000(1 0.01)4 9,609.80 บำท
ค่ำปัจจุบันของเงินที่จ่ำยเดือนที่ 5 10,000(1 0.01)5 9,514.66 บำท
ค่ำปัจจุบันของเงินที่จ่ำยเดือนที่ 6 10,000(1 0.01)6 9, 420.45 บำท
ดังนั้น รำตรีกู้เงินเป็นจำนวน 57,954.76 บำท
จำกตัวอย่ำงข้ำงต้น เรำสำมำรถสรุปสูตรหำค่ำปัจจุบันของค่ำรำยงวดได้ดังนี้
ให้ R คือ จำนวนเงินที่ต้องจ่ำยแต่ละงวด
n คือ จำนวนงวด
i คือ อัตรำดอกเบี้ยต่องวด
An คือ ค่ำปัจจุบันของค่ำรำยงวดทั้ง n งวด
ค่ำปัจจุบันของค่ำรำยงวด หำได้จำก
1
1
1 (1 i )
n
(1 i ) n
An R R
i i
เรำได้ว่ำควำมสัมพันธ์ระหว่ำงจำนวนเงินรวมของค่ำรำยงวดและค่ำปัจจุบันของค่ำรำยงวดเป็นดังนี้
Sn (1 i)n An
แบบฝึกหัด 3.3
1. ซื้อรถจักรยำนยนต์โดยจ่ำยค่ำงวดแรกเมื่อซื้อ 20,000 บำท และจ่ำยอีกงวดในเดือนถัดไป 20,000 บำท
ถ้ำอัตรำดอกเบี้ยเชิงเดียว 10% ต่อปีรถจักรยำนยนต์รำคำเท่ำไร ถ้ำจ่ำยเงินสด
2. เงิน 10,000 บำทในอีก 3 ปีข้ำงหน้ำจะมีค่ำเท่ำใดเมื่อเทียบกับเงินในปัจจุบัน เมื่อคิดอัตรำดอกเบี้ย
เชิงเดียว 6% ต่อปี
3. เงิน 10,000 บำทในอีก 3 ปีข้ำงหน้ำจะมีค่ำเท่ำใดเมื่อเทียบกับเงินในปัจจุบัน เมื่อคิดอัตรำดอกเบี้ย 6%
ต่อปีทบต้นทุก 6 เดือน
4. จงหำเงินรวมของกำรฝำกเงินปีละ 10,000 บำท เป็นเวลำ 20 ปี โดยธนำคำรให้ดอกเบี้ยทบต้น 3.25%
ต่อปี
5. เด็กชำยเก่งฝำกเงินที่ธนำคำรทุก 6 เดือน ครั้งละ 6,000 บำท โดยธนำคำรจ่ำยดอกเบี้ยทบต้นให้ 3.5%
ต่อปี ถ้ำเด็กชำยเก่งฝำกครั้งแรกในวันที่ 30 พ.ย. 2552 เมื่อถึงวันที่ 30 พ.ย. 2562 เด็กชำยเก่งจะมีเงินใน
ธนำคำรนี้จำนวนเท่ำใด
6. นำยเอ็มซื้อบ้ำนหลังหนึ่งจ่ำยเงินดำวน์ 200,000 บำท และตกลงจะจ่ำย 8,000 บำท ทุก 3 เดือนเป็นเวลำ
10 ปี คนขำยคิดดอกเบี้ย 6% ทบต้นทุก 3 เดือน
6.1. บ้ำนหลังนี้มีมูลค่ำเป็นเงินสดเท่ำไร
6.2. ถ้ำนำยเอ็มขำดส่ง 12 งวดแรก งวดที่ 13 เขำต้องชำระเท่ำใดถึงจะทันเวลำ
6.3. หลังจำกชำระไป 8 งวด ในงวดที่ 9 นำยเอ็มต้องกำรชำระส่วนที่เหลือทั้งหมด ดังนั้นในงวดที่ 9 นำย
เอ็มต้องชำระเงินทั้งหมดเท่ำใด
7. สัญญำฉบับหนึ่งกำหนดให้ชำระ 16,000 บำท ทุก 6 เดือน เป็นเวลำ 10 ปี และชำระอีก 100,000 บำท
ณ วันครบสัญญำ ให้หำมูลค่ำปัจจุบันของเงินตำมสัญญำดังกล่ำว ถ้ำเงินมีค่ำ 7% ทบต้นทุก 6 เดือน
8. นำยสงบซื้อรถเก่ำรำคำ 54,000 บำท เขำชำระเงินดำวน์ 9,000 บำท และจะจ่ำยส่วนที่เหลือด้วยกำรผ่อน
ชำระรำยเดือนๆละเท่ำๆกัน 15 งวด งวดแรกถึงกำหนดชำระใน 1 เดือน ถ้ำผู้ขำยคิดดอกเบี้ยทบต้นทุก
เดือน ให้หำจำนวนเงินที่ต้องผ่อนชำระรำยเดือน เมื่อคิดดอกเบี้ย 6% ต่อปี