80 MON THY VAT THYC TAP THYC VAT BAILS. PHAN TICH DAC DIEM HIN THAL HOA, QUA VA HAT 1. Myc tidu hge tip ‘Sau khi the tép bai nay, ngudi hoc can phai: — Sir dyng duge bé dung cy phan tich hinh thai bao gdm dyng cy cdm tay va dung cy quang hoc. = Phin bigt duge cdc kiéu cym hoa don, — Nhdn biét va vé duge ede die diém hinh thai cia hoa bao gdm: dai, trang, b§ nhj va b6 nhyy. Viét hoa thire — Phan logi duge céc loai qua trong nhém qua don, qua ty va qua kép. — Nhén biét duge cae phan ciia hat. — Nhan biét cdc cy thuéc bé tri trong phéng thi nghiém. . Ndi dung thye tip 2.1. Chuan bj truée budi thye tap LL. Ly thuyét lién quan t6i ngi dung thyre hink Cie kiéu cum hoa Cum hoa la céch sip xép hoa 6 trén cdnh. Khi quan sat mét thy vat c6 hoa theo dung thir ty, chting ta sé quan sat cau tao ciia cum hoa truéc khi phan tich cdu tao cia mot hoa. Hoa mgc trén canh 6 thé méc don dée nlur hoa Héng, hoa Ly nhung cing cé thé mage thanh cum nhtr hoa Lan, hoa Phugng. Cum hoa cé thé phan nhanh | Jan tgo thanh cum hoa don ho&e phan nhénh nhiéu lan tao thanh cum hoa kép hay cum hoa kiéu hén hop. Cum hoa don eé thé thude kiéu don v6 han hoe don hiru han. CAu tao cic phan cia m§t hoa M6t hoa day dii cé cu tao tir dudi lén trén, tir ngoai vao trong bao gom: + Cudng hoz + Dé hoa: li phan duéi cling cia hoa, noi cdc bd phan cia hoa gin vao. Dé hoa co thé 1di, 16m hodc phing. + Bao hoa: gém dai hoa va trang hoa, nim 6 bén ngoai cing cia hoa. Hoa cé thé co cé ed dai va trang hoi chi cé dai hoc tring. Mét sé trudng hop hoa khéng cé dai tring goi ld hoa tran. Dai trang khéng phan biét thi goi chung a bao hoa. Bao hoa cé thé déu (461 ximg tam) hoc khéng déu (46i ximg tryc), Bao hoa han lién hoe bao hoa rai tgo thinh cic kiéu bao hoa hinh dang khéc nhau. Tién khai hoa: la céch sip xép cdc b6 phan ciia hoa truéc khi hoa nd. m cé mét hoc nhiéu nhi, mang hat phan, 1a co quan sinh san duc cita cly. ‘Buge quét bang CamScanner8 MON THYC VAT ‘THYC TAP THY VAT » +B6 nhyy: gdm c6 mot hofe nhidu 14 nodn, mang nodn bén trong, 14 co quan sinh \ sin efi cla cdy. Céch sip xép ede nofin trong blu (1é non) duge goi ld kiéu dinh nogn; Hoa 6 cd nhj va nhyy goi 1a hoa ludng tinh, hoa chi c6 nhj 1a hoa dye, hoa chi c6 nhuy 1a hoa c4i, hoa khéng cé nhj va nhyy 1a hoa v6 tinh, Cfu tao cia qua Phan loai qua: Cn cit vao ngudn géc hinh thinh cla qua tir hoa va sy han lién cha 14 non, qua duge phan logi thanh qua don, qué kép va qua ty. Néu qué duge tao thinh tir nhiéu hoa, thi goi la “Qud kép”. Néu qua tgo thanh tir mt hoa gdm céc Ié nofin lién thi goi 1a “Qua don”, cdc 14 nodn roi thi goi la “Qud mw”, ‘V6 qua duge cu tgo gém cé 3 phan: Vé qua ngoai, vo qua gitta va vé qua trong. Tuy theo cdu tao ola timg Iép vé qua, qua duge phan logi thinh qua thit hoe qua khd. MGi logi qua Jai duge phan logi thinh céc loai qua chi tiét hon, Can cit vao Sé manh v6 va vj tri mit (ngang/doc/mép 14 nofin/gan 1é nodn/dinh) ma ngudi ta phan logi qua nang thinh céc logi qua nang eft vich, qua nang ché 6, qua nang hiy vach, qua nang’ntrt ring ho%c qua nang nitt 18. Kiéu dinh noan: vi qué thuéng duge tgo thinh tir bau cia hoa nén kigu dinh nodn cila qua sé tuong ty voi kiéu dink nodn trong bau cita hoa. That Qua hach Vo qua ngoai va gira a \ Qua thit —] mong nude, vd qua — Nhu hat V6 qui trong cing mong nude Logi cam V6 qui ngoai Qui mong chia tinh diu, 3 phin v6 qua Lop bi déu mém Sarat . ‘V6 qua ngoai hoi cig va dai Hinh 40. So dé phan logi qua thit ‘Buge quét bang CamScanner86 MON THYC VAT Khéng (yr mo hi chin khng ty ii ph6ng hat Qua kh Vo qua gitta Kh6 dt Ty me Khi chin, vé qui ty ima d8 hat phat tén ‘THYC TAP THYC VAT Qui ding aot Qui déng Vo qui khong lin Hid hat 16, 1 hot Qua dong tw Qua théc V8 qui dinh ign ht Qui dai Linon, 10 Qua logi du 1 noin, 16 2khe nin, Rese Qua nang edt vch Qua loal cai mé theo duéng hin lién 2M nodn, 26 iia mép li nodn ‘i ‘ie Qua nang ché 6 rd theo dung séng lumg ahd cia 16 nodn, sé ménh A , ata g | bings5 nada anit ngang Qua nang hiy vaéch a itty mmo ra tir cfc KE nit & hai bén dying hin cin mép 14 non, 1 minh v6 ip di s6 14 noan nit ‘i dang Qua nang nift:ring md ra ké nit xuit hign & phia du qua Qua nang mitt 13 nit & cic 18 nhd d3t phia trén cia qué Hinh 41, So dé phén logi qua khé ‘Buge quét bang CamScanner86 MON THYC VAT THYC TAP THYC VAT Hinh 42, Se hinh thanh qué tie hoa Cfiu tao cia mgt hat Hat ld co quan thudng nam trong qué, thyc hign chitc nang sinh sin. Hat 6 thé cd cAu tao tt mot hoiic hai li mam, Do hat duge tao thanh tir non nén cdc phan cia hat duge bién ddi tir cdc phan ctia nofin tir ngoai vao trong bao gdm: Vé hat, ngoai nh, n6i nd, lé mim va cay mam. 2.1.2. Phwcong phép ste dung trong bai thie hank 2.1.2.1. Phuong phdp phan tich hinh thai co quan sinh sin there vit (a) Phan tich kiéu cum hoa Chon cae miu cum hoa duge chudn bj dé tién hinh quan sat va phn loai, Ding dung cu phan tich hoa 1a kep, kim mili mac dé phan tich va quan sat. Déi vi cdc hoa cé kich thuéc nhé thi nén ding kinh lap soi ndi dé quan sat. X4c dinh loai hoa 46 moc don dc hay moc thanh cum. Néu 1a cum hoa thi xéc dinh duge tén kiéu cum hoa va vé so 46 cum hoa dé. Hoa moc riéng lé, don déc: Dam but, Héng Hoa moc thanh cum + Cum hoa don Don vé han: Chim, Béng, Tan, Nga, Dau Don hiru han: Xim 1 nga hinh dinh éc, Xim 2 nga, Xim co + Cum hoa kép: Chim kép, Tan kép + Cum hoa hén hop: Chim tan, Ngi dau Quy uée vé so 45 cum hoa: - Béng hoa: ky higu bing duéng tron. - Truc hoa, la bic: ky higu bing nhimg dogn thing, (b) Phan tich cdc phan céia m$t hoa ‘Buge quét bang CamScanner80 MON THYC VAT THYC TAP THYC VAT - Dé hoa Bé doe hoa va quan sAt du too cita dé hon, xde djnh hinh dang a6 hoa 14, 48 hoa 18m hoje dé hoa phing. = Dai hoa Quan sit mau sie d8 xe djnh dai hoa Ia 14 dat (dai mau xan lye) hay cdnh dai (dai cd mau gidng cdnh hoa), Quan sét dai déu hay khong dau, sé lurgng, han lidn hay réi, hinh dang, mau sic va ich thurde cdc Ié dai, Ngoai ra, quan sét xem dai hoa e6 hinh dang gl dc bigt khong? Trang hoa Kiéu trang hoa Quan sét xem hoa ¢6 cdnh hoa rdi nhau hay han lién, Déi v6i cénh hoa ri, quan sit xem hinh dang va kich thude cia cénh hoa giéng nhau (trdng réi déu) hay khdc nhau (roi khdng dew); s6 lugng cinh hoa, Vé hinh dang, cénh hoa thuée cdc kiéu nao trong sé cdc kiéu sau: Tring roi déu: hinh hoa hdng; hinh hoa cdm chuéng, hinh chit thép. + Trang rdi khéng déu: hinh buém, hinh hoa lan. éi v6i canh hoa han lién, quan sét xem hinh dang va kich thuée eia ede cénh hoa 1g nhau (trang lién déu) hay khic nhau (lién khéng déu); s6 lugng céc cénh hoa hin n thanh dng hoa la bao nhiéu. Vé hinh dang, cdnh hoa han lién thugc cdc kiéu nao trong 86 céc kiéu sau: 7 “ + Trang lién déu: hinh phéu, hinh dinh, hinh bénh xe, hinh éng, hinh nhac va hinh chuéng; + Tring lign khéng déu: hinh méi, hinh IuGi nhé va hinh mat na. Vé lai hinh dang cia c4nh hoa, néu tring ri, déu, chi cin vé mt cénh hoa; néu trang han lién thi vé nguyén tring hoa Tién khai hoa Quan sat eée miu hoa trén, xéc dinh hoa duge quan sét 6 tién khai hoa kiéu gi trong 86 sau: xoin éo, van, van, lop, ngii diém, cd va thia, Vé so 48 kiéu tién Khai hoa 46, Bo nhj Cac kiéu b6 nhj Diing dao méng hoe kep sit nhé tach mé bao hoa ra dé quan sat xem hoa ¢6 b6 nhj hay khong? ‘Buge quét bang CamScanner80 MON THY VAT THYC TAP THYC VAT Néu 6, quan sft xem b6 nhj roi hay lidn nhau, thuge kiéu b> nhj ndo trong 86 cic kidu b6 nj sauz Bé hj mot bd; BG nj hai bd; Bé nbj nhidu bd; B6 nhj ngang 8; BO nhj hai trois BO nhj bén tri; Cudng mhj nhvy; Tru nhj nhyy; BG nhj cé chi nhj phan nhdnh, Cau tao cita mét nhi Tach rigng mt nhj hoa ra, quan sat bing mit thong hojc kinh lip. Nhan dang cdc phn chi nhj, bao phan va trung d6i. Cho biét bao phn dinh géc hay dinh lung va céch nttt cia bao phan nhu thé nio? Dang dao méng cit ngang qua bao phan, nhén xét xem nhj hoa cé bao pl hai 6 hay mét 6. Quan sat ky bing kinh lip ho&c bang kinh hién vi thay trong cdc tui phdn cd nhiéu hat hinh cau rat nhé, dé 1a hat phn. Quan sét xem cae phin cia b6 nhj c6 han lién véi bd phn nao khéc ciia hoa hay khong? Vé lai hinh dang nhj hoa 46. Bo nhuy Cau tao ciia b6 nhuy Loai bé phan bao hoa va dng chi nhi, phn cén lai trén dé hoa 14 b6 nhyy, chi gm cé mt nhuy, gom ba phan (tinh tir di én trén) 1a bau, voi va nim nhuy. Quan st vi tri tuong 44i cia biu so voi bao hoa dé xéc dinh bau trén, bau duéi hay bau gitta. Vé Iai cau tgo cia mét nhuy hoa, Cac kiéu b6 nhuy Tién hanh b6c 16 b6 nhuy tuong ty nhu phan, quan sat xem: B6 nhyy c6 mét 1d non, hose Bé6 nhuy cé nhiéu [4 nofn rai, hoic ‘Buge quét bang CamScanner86 MON THYC VAT THYC TAP THYC VAT Bé nhyy c6 nhidu 14 nofin hin idn mgt phdn howe hoan toan, Céte kidu dinh nodn Ding dao mang cit mot lft méng ngang qua bau, Dura lat cAt d6 soi 1én kinh hign vi hoje kinh lip soi néi. Quan sét s6 Id nofin, x4e dinh xem cdc Ié nodin ri hay lidn, bau chia lam may 6 va cdch dinh cba nodn vao bau, Tir d6, x4e djnh kidu dinh nodn cia hoa thuje kidu nao trong sé céc kiéu sau: ~Dinh noan thin: dinh nod géc, dinh non trung tim, - Dinh non 14: dinh nodn trung try; dinh non bén, dinh non vach va dinh nodngitra, ‘Vit hoa thite: xem huéng din trong gido trinh Thyc vat duge Lana y, 48 dam bao hoa thite duge viét ding véi n6i dung 4a mé ta, sau khi phan tich cdu tao cia mét hoa, tién hank viét hoa thitc theo cdc thong tin da thu durge. Lan lugt tra Idi cdc céu hoi sau: ~ Hoa déu (*) hay khéng déu (t) - Hoa lung tinh, hoa cdi (2), hoa dye (3) hay hoa v6 tinh (0). - Dai hoa (K) c6 sé lugng bao nhiéu (Kn), r6i hay li ~ Trang hoa (C) ¢6 s6 lugng bao nhiéu (Cn), ri hay lién? ~ BG nj (A) c6 bao nhiéu nhj (An), rdi hay ign? - BG nhyy (G) cé bao mhiéu 1é nodn (Gn), rdi hay lién, vj tri bau? Tring hop dai va tring khéng phan biét, goi ld bao hoa, ky higu P. Tir dé, viét hoa thite day di cia mét hoa. BS phin nao thiéu thi ky hiéu bo phan a6 6 n=O, khéng bd ky higu ra khéi hoa thiic. (©) Phin tich hinh thai qua Cae phan cita vé qua Cit ngang qué, quan sat céc lop v6 qua ngoai, vé qua gitta va v6 qua trong. Vé hinh anh mét cét ngang eta qua, chii thich céc lép vé qua. Phin logi qua Quan sat qua, ding kep tich cde phan cia qua, cit ngang qua, xc dinh sé hoa tao thanh qua, s6 Id non va sy han lién ciia céc Id non dé x4c dinh qua dé thuge qua don, qua tu hay qua kép. Kiéu dink noon Quan sat trén mit cfit ngang cia qua va xéc dinh kiéu dinh non twong ty nhy khi ct ngang qua bau hoa, Vé hinh anh mit cét ngang cita qua, cht thich kiéu dinh noan. (d) Phan tich cdu tao cia mét hat ‘Buge quét bang CamScanner80 MON THUG VAT ‘THYC TAP THYC VAT Diing kep tich Hy mt gt, Néu hat khd tht ngtim qua nde dm cho hat mém. Ding dao lam b8 doe hat, quan sAt bing mit thurdng hoge kinh lip dé xéc dinh cde phan cita hat tir ngoai vio trong, ‘Vé hinh mit cat doc hat, chi thfch cdc phin ca hat tir ngoai vio trong. 2.1.2.2. Phuong phép quan sat mau vat tyre tid hofic sir dung dung cu quang hoe Cfe dic diém hinh thai co quan sinh sin thyc vt durge quan sét tryc tiép hoje sir dung céc dung cy quang hge ty thuge vio kich thude va tinh chat cua déi tugng duge quan sit. M6t s6 bé phén cé kich thuéc Idn thi cé thé quan sat tryc tiép bing mit thudng, dat & khoang cdch va Anh sang pha hop dé nhin 6 vat, M6t sé bé phan cé kich thude nhé hoc bé mat cila cdc bd phan thi cé thé sir dung cdc dung cu quang hgc 6 kha ning phéng dai kich thuréc dé quan sat r6 hon, cy thé : Kinh lip clm tay La mét dung cy quang hoc don gién ding dé nhin nhimg vat nhé. Khi quan sét mot vt qua kinh lip, ta trong thay m6t anh do cia vat lon hon vat, do d6 cé thé nhin 16 nhigu chi tiét hon khi nhin tryc tiép bing mit thudng. Théng thudng, kinh lip 14 mét thu kinh hdi ty cé tiéu cy tir 1-2cm dén 5-10cm, duge lip vao mét khung bing kim loai hay bing nhya. Cé logi cé tay cm (hinh 44.1), c6 loai duge xép vio trong mét vé nhya dé bio vé mit kinh khi khéng ding dén. Vé hinh dang, kinh lip cé nhiéu kiéu khc nhau, 4$ phéng to tir vai lin dén 20 Lin, Dé ld mét dung cu thuong ding, nhét 18 khi quan sét ngodi thién nhign, Kinh lip soi ndi (Kinh hién vi soi néi) Kinh lip soi néi lé mot dung cu quang hoc hign dai cén thiét cho céng téc nghién cia Khoa hoc dic biét a hinh anh 3D ela céc dic diém hinh thai va bé m@t cua nhing 46i tugng 6 kich thuéc kha nhd. Clie bg phan chink ctta kink lip soi néi: Hinh 43 Cich sie dung kinh lip soi néi ___ Kinh lép soi ndi la m@t loai may méc hign dai, cdn phai biét six dung va bio quin 4é dim bio 46 chinh xéc trong nghién ctru va khéng hu hong. Chuan bj kinh: Khi quan sét, kinh cdn duge dat trén ban m6t céch chic chin, noi cé dii Anh sang ty nhién hodc c6 dén. Ngudi ngdi quan sat khong cao qua hoic thdp qué so ‘Buge quét bang CamScanner89 MON THYC VAT THYC TAP THYC VAT -v6i kinh. Déi voi mét sé kinh, khi cin c6 thé nghitng kinh mot goc 10-15? cho vira ttm mit, ~ Kat ndi kinh véi ngudn dign 220V bing dy cfm phia sau den, B§t cng the ngudn, = D§tmiu cdn quan sit vao dia petri, sau dé ft dia petri én ban cia kinh, di chuyén mu vt ra chinh gitta vi trdng bing céch di chuyén dia petri (khéng dt tryc tiép mau vat Jen mim kinh).. = Chiéu sing: Déi véi kinh lap soi ndi hign dai cé 2 ngudn séng, ngudn sing tir duéi lén (nguén sng truyén qua) duge lip dat & trong chin kinh va ngudn sdng tir trén xudng (nguén sang phan xa) do dén chiéu. Khi cin quan sét vat, xoay nim diéu chinh cudng d6 anh sng & 2 bén phia sau chin kinh dé diéu chinh cuéng 49 2 nguén sing sao cho anh sng tip trang vao kinh trdng t6t nt 4é quan sat duge day di cdc dac diém cia vit. ~ Xoay dc digu chinh 46 phong dai 6 2 bén phia trén vat kinh, chon d6 phéng dai vat kinh cho phi hgp véi kich thude cia vat. - Ding éc diéu chinh vi trudng 6 2 bén thin kinh dé ldy vi trudng cia mau cdn soi. Diéu chinh d@ phéng dai va anh sing néu cin dé quan sat r5 dic diém cia vat. - Quan sat cdc dic diém va vé dic diém quan sat duge. ~ Sau Ki str dung: Lay dia petri c6 vat ra khoi méy, vé sinh bing khin sach, it long, tat cong tic dign va ngit ngudn dién. - Dy tdi chim kinh cn thin may sau khi str dung kinh, Chi thich: 1.Thj kinh; 2. Gia do thj kinh; 3, Than may; 4. Oc digu chinh 46 phéng dai cia vat kinh; 5. Vat kinh; 6. Oc diéu chinh vi trong; 7. Ngudn sang tir trén xudng; 8. ‘Nim diéu chinh cudng 49 anh sing; 9. S Kep mau vat; 10. Ngudn sang tir duéi lén . (mam kinh); 11. Chin kinh Hinh 43. Céu tgo kinh bip soi néi ‘Buge quét bang CamScannerTHY TAP THU VAT BO MON THYC VAT M6tsé diéu can clui y khi ste dung kinh: Khéng c6 ding site khi quay 6c ditu chinh vi trrémg, Két hgp didu chinh 46 phong dai cia vat kinh va ngudn sing d& quan sit r5 vat. ; ‘i = Khiquan sat, cin thurdng xuyen vin 6c didu chinh vi trudng Ién xudng dé quan sat dirge day du trén cde mit phiing khée nhau eta vat, 2.1.2.3, Ve hinh thai Xem chi tiét trong bai thee tap sé 4 2.1.24, Céc plirong phap nhén bidt cay thude Nhén biét bang thi gide ‘Nhin thite bing thj gid la phan quan trong nhAt déi véi phn Ién cdc loai cay thuéc, dya trén hinh dang, kich thuéc, mau sic, clu tric bé mat cia cdc co quan dinh dudng. Dé phan biét dugc cdc loai cay thude, can ném chic dic diém hinh thai cla c4c co quan dinh dudng (18, than, If - xem cdc myc 4,5,6- chuong 1), trong dé 14 14 quan trong nhit. Céc dic diém can quan sat 6 18 cay la: - Logi lé: La don, kép. Néu lé kép 1a loai ndo? (léng chim, chan vit, ba ld chét), = Cach mgc ciia 1a: Moc sole, d6i, ving. Néu la moc vong thi méi vong cé bao nhiéu a Dic diém phién la: Hinh dang chung (ellip, trimg, trimg ngugc, cac hinh dang dac bigt Khdc), gc lA (tron, nhon, 16m, hinh tim, vv.), mép la (nguyén, khia ring, vv.), ngon 1a (tron, nhon, kéo dai, c6 dudi, vv.), kiéu gan la (Ing chim, song song, hinh cung), bé mit 14 (nhin, cé léng), mau sic phién lé (xanh dim, xanh nhat, d6 tia, vv.). = Cae die diém dat biét cia 14 nhw IwGi_nhd (cdy ho Lita (Poaceae), Gimg (Zingiberaceae), 14 kém (cay ho Ngoc Lan (Magnoliaceae), Déu tim (Moraceae), Thdu déu (Euphorbiaceae), Bong (Malvaceae), Ca phé (Rubiaceae), v-v.), Be chia (ho Rau rm (Polygonaceae), cé tai tiét tinh dau (nhu cay ho Cam (Rutaceae). e Cfc dic diém khac: Canh cé tua cuén (nhu cdy ho nho (Vitaceae); nhua mi tring (cic cay ho Dau tam (Moraceae), Triic déto (Apocynaceae), Thau dau (Euphorbiaceae), Thién by (Asclepiadaceae), Hong xiém (Sapotaceae), wv., dich trong (cay ho Gai (Urticaceae), Thau déu (Euphorbiaceae), v.v.). = Céch nhén . Dit mu cay can nhgn thie & noi c6 di anh sing, tét nhdt [a 4nh sng mat tréi, quan sit vi m6 ti, ‘Buge quét bang CamScanner80 MON THYC VAT ‘THYC TAP THYC VAT = Phat hign tai tiét tinh diu bing cfich “soi 14”: Soi 14 cn quan sét vé phfa c6 nguén sing manh (tét nhat 1d Anh sing mat trdi), Quan sat va mé td cfc dic diém hinh théi eta miu dé. ing dao khia nhg [én vé hay oft = Phathign nhya ma, dich trong dya trén mau tuoi ngang thin hay cudng Id cdy, quan sft sau 30” dén 1°, Nin bidt bing Kluedu giée Cc loai khae nhau c6 thé duge phan bigt bing mii cua chang, Nhidu loai c6 mai thom (diu, hic, hing, vv.), thurdng la cdc loai chita tinh dau, gip 4 cée cdy ho Long nao (Lauraceae), Hé tiéu (Piperaceae), Cam (Rutaceae), Can (Apiaceae), Bac ha (Lamiaceae), Gimg (Zingiberaceae), vv. Mét s6 loai c6 mii thdi (madi dec bist), gip & nhiéu hg khdc nhau nhu cay Mo tam thé (Paederia foetida L.), vv. Cing cé rit nhiéu loai khong c6 mili 3c biét, nhu nhiéu loai trong hg Ngoc lan (Magnoliaceae), Na (Annonaceae), w. = Céch nhdn biét: - Ding 2 ngén tay tay vo mét mau can nh§n thitc (mau 14, vo, g6) va ngiri mui cia né. Khéng nén ngiti qua nhigu mau cé mii manh trong théi gian ngin. Khi dé khuéu giée khong dit nhay dé nhan biét cdc mui khac nhau. Nhén biét bang vi gide Co quan dinh dudng ciia cic lodi c6 vi khéc nhau do chitacde hgp chat tu nhién khac nhau, gdm tit ca céc. vj la chua, cay, ngot, mén. Cac loai cé vi chua gap cic cay ho Thu hai duéng (cuéng 14) (Begoniaceae), Rau ram (thin cay Thom lém (Polygonum chinense L.), w.; vi cay 6 thin r8 cic edy ho Ging (Gimg (Zingiber officinale Rose.), Dia lién (Kaempferia galanga L., w.); vi ngot & cay Cam théo dat (Scoparia dulcis L,), Cam tho day (Abrus precatorius L.), v., vi ding 6 thin cay Day ki ninh (Tinospora crispa (L.) Hook.f. et Th.) vv. Can hm ¥ céc co quan dinh dung cia nhiéu loai khéng cé vj dic biét. = Céich nhén biét: E Cat mét mau nhé cua (cdc) co quan dinh duéng loai can nhan thitc, nhdm va cam nhén vj cia n6, Ciing nhy nhan thir bing khuéu gidc, khong nén nhan ném qué nhiéu miu trong théi gian ngan, Can luu ¥ 14 mot sé loai c6 dc tinh cao, do 46 khéng duge ném miu v6i lugng Ién va nuét ching. Nhén biét bang stic giée ‘Buge quét bang CamScanner80 MON THYC VAT THYC TAP THYC VAT Bé mit co quan dinh duéng cia cdc Lodi c6 thé chit khée nhau nhur tron, rp, c6 gai, dinh, vv, tao ra cdc cdm gic khdc nhau khi so bing tay. Lé cae cy ho Dau tam thudng rap (cay Dueéng (Broussonetia papyrifera (L.) L' Her. ex Vent.), Mit (Artocarpus heterophyllus Lamk.), Dudi (Streblus asper Lout.), vv., La ciy Day dau xtrong (Tinospora sinensis (Lour.) Merr.) phi I6ng min nén tao cdm gic tron min khi sé, V6 cdy Bdi loi nhét (Litsea glutinosa (Lour.) C.B.Rob,) 6 chita chat dinh, © Cich nhn biét: = Dang tay Iuét nhe trén bé mit co quan dinh dudng ciia loai cain nhfn thitc va cam nhan cm gidc c6 duge, Déi véi loai chita chit dinh, cit mot mau nho, ding 2 ngén tay vd nat va ép chit Iai, sau dé néi din va cim nbn cém gic ¢6 duge. Nhén biét bang thinh giée La cia nhiéu loai c6 thé chat cimg, tao tiéng khdc nhau khi va cham, nhu ld cay Da hop (Magnolia coco DC.). = Céich nhén biét: Dit Id cdy sit tai, ding tay gay nhe lé cay can nhin thite va cdm nhén 4m thanh c6 duge. 2.2, Noi dung hoat dng trong gid thyc tip 2.2.1. Mau véit, dung cu Sinh vién te kiém tra cdc mau vat, dung cu, hod chat ctia bai thee hanh theo bang 5A. Bing 5A, Danh myc cic mau vat, dung cy bai thye hinh s6 5 TT | Ténlogi M6 ta quy efch 86 C6 | Khong ~ lugng A___|Miuvat 1 Hoa Sai davQuy | Mau tuoi 1 cham thio 2 [Hoa Salem Miu tuoi 1 3 Hoa Hué ta ‘Mau toi 1 4 Hoa Hong _ ‘Mau tuoi 1 S Hoa Hué tay. Mau tuoi 1 6 | Qua Chanh Mau tuoi 1 7. Qua Dura chugt ‘Mau tuoi 1 8 | Qua Dita ‘Mau tuoi 1 9 [Qua Téo ‘Mau tuoi, 1 ‘Buge quét bang CamScanner80 MON THY VAT THYC TAP THYC VAT 10 [Qua Diu cove Miu tii 1 u ia Dai hot Miu toi 1 12 [Qua Hwéng dvong | Mau wot i 13 | aud tid ‘Mau tuoi 1 14 [Hat gu wring Mau toi T B__[Dung ey 1___| Kinh Tip cfm t 1 2___[Kinh lip soi ndi 1 3__[ Kep phan tfch hoa 1 4 | Kim phan tich hoa 1 s Dao bai, 1 6 [Dao lam 1 7 Dia petri 1 2.2.2. Céc bude thie hanh 2.2.1. Phan tich va vé so a6 kiéu cum hoa Neguyén ligu: Cum hoa Quy cham thio, Sai dat, Hug ta, Mao ga hoa tring, Sa lem, Miu don. Ciich tam: Quan sat vj tri mge iia cdc hoa trén cum hoa bing mit thudng hoc dung cu quang, hge thich hgp. Cé thé ding kep hoc kim phan tich hoa dé tach cdc hoa ra cho dé quan sat cdch moc; cudng hoa va la bic. Quan sat truc hoa, sy phn nhénh cia truc hoa, vi tri tuong déi cia cdc hoa so véi truc hoa, quan sat cudng cia hoa dé xc dinh chinh xéc kiéu cum hoa. Vé so d6 cum hoa va cht thich kiéu cym hoa day di, Quan sét: Quy chém théo: Céc béng hoa khéng cé cuéng, cé kich thuéc nhé sap xép trén mot dé hoa chung dang dau, cdc dau hoa lai sip xép thanh dang xim 2 nga. Méi dau hoa gm 6: xung quanh 1a tng bao la bic cé mau xanh, tiép theo la cdc bong hoa hinh ludi nhé co trang mau tring va trong ciing la cdc bong hoa hinh éng mau vang nau. ‘Sai dat; Cac béng hoa khéng cé cuéng, cé kich thuéc nhé sip xép trén mot dé hoa chung dang dau 6 ngon canh. Méi dau hoa gém cé: xung quanh 1a ting bao Id bic c6 miu xanh, tiép theo 1a cdc béng hoa hinh Iudi nhé cé trang mau ving 4ém va trong cing la cae béng hoa hinh éng mau vang nau kich thuée nh. ‘Buge quét bang CamScanner86 MON THYC VAT THYC TAP THYC VAT Hug ta: Trye eum hoa thing xung quanh mang cfc nhinh dgng chim, mdi nhdnh c6 2 hoa miu tring cding xudt phat tr mt didm dang tn, Hoa nes tir dud len Méo ga hoa trdng: Truc cym hoa thing mang nhidu hoa nhd khong cudng. Hoa no tir durdi len, Salem: Cie hoa khéng cudng ty hop thanh xim nhd mgt nga hinh bg cap, cée xim nhé nay lai sip xép theo kiéu xim m6t nga hinh bo cap véi nhau. Mau don: Cac hoa sip xép theo kidu xim 2 ngé, cic xim nhé nay Iai sip xép theo kigu xim 2 nga lén hon. 2.2.2. Mé té céc phan ciia m6t hoa, viét hoa thite Nguyén ligu: Hoa Héng, Hoa Loa kén Céch lim Tién hanh sir dung b@ dung cy phan tich hoa dé béc tach va mé ta cde dic diém cua hoa tir ngoai vao trong gdm dé, dai, tring, b6 nhj va b6 nhyy cia hoa Héng va hoa Loa kén theo céc goi y va phuong phap 6 mye 2.1 Quan sit cic b6 phan bing mit thudng hofc dung cu quang hoc thich hop. ‘Vé hinh minh hoa, chi thich dic diém. Viét hoa thite cia hoa. Quan sit: Hoa Héng: ~ Khi edt dgc hoa, quan sat théy dé hoa lém sau thanh hinh chén, - Dang kep phan tich, béc téch hoa tir ngoai vio trong quan sat thdy dai hoa gdm co 5 b6 phan hinh tam gic dai, cé thé chia thiy & mép, mau xanh, Trang hoa nhiéu, xép thanh nhiéu vong, méi vng cé6 5 trang, tién khai hoa ngii diém; trang hinh hoa héng, mau sic da dang, cé mii thom. Bé nhj gdm nhiéu nhj cé kich thuée khic nhau, rdi; chi nhj dang sqi, bao phan hinh tim, 2 6, nttt doc, dinh lg. BO nhyy gém nhiéu 14 nodn réi, bau trén, moi la nodin tao thinh mt nhyy réi c6 bau voi va nim nhyy riéng, pli léng tring, dai mit ngoai, bén trong mang m9t non Ién, dinh non treo, ~ Tit cée dic dim quan sat duge, vé hinh minh hoa, mé ta va chi thich vao béo céo thyc tp. Viét hoa thire cua hoa Héng. Hoa thite: ¢ Ks CsnAxG ‘Buge quét bang CamScannerTHYC TAP THYC VAT 80 MON THYC VAT s 4 + Chi thich: 1. Vé bau; 2. 6 bau; 3. Non; 3 © ' : 4 4, Voi nhyy; 5. Nam nhyy Hinh 44. Hinh vé mitt cit doc va ciit ngang 114 noiin roi cha hoa Hong Hoa Loa kén ~ Khicdt doc hoa, quan sét thay dé hoa phing. = Ding kep phan tich, béc tach hoa ti ngoai vio trong quan sét thdy bao hoa khong phan biét dai trang, déu, réi, ¢6 6 b6 phan chia thanh 2 véng, bao hoa hinh bau duc, rong i, Nhi c6 chi nhj 3-4 cm, dai 8-10 cm, mau tring, ¢6 gin xanh, BG nhj gdm 6 nhi, hinh soi, dai khong 6-7 cm, mau tring xanh; bao phin dai khoang 2-3 cm, mau vang, 2 6, nit doc, B6 nhuy gdm 3 ld non hanh lién tao thanh bau trén, dai khong 2-3 cm. Bau chia 1am 3 6, dinh nodn trung tru. ~ Tireée dic diém quan sit duge, vé hinh minh hoa, m6 ta va chi thich vio bao céo thu tap. Viét hoa thire ctia hoa Loa kén. Hoa thite: * P33 AaaG oy Cha thich: 1. La nan; 2. 6 cita bau; 3. Noan Hinh 44, Hinh vé mit cit ngang bau hoa Loa kén 2.2.3, Phin tich hinh thai qué Nguyén ligu: Qua Chanh, qua Du di, qua Dua chu6t, qua Téo, qué Dau c6 ve, qua Huéng duong, qua Dai hdi, qua Dita. ‘Buge quét bang CamScanner80 MON THY VAT THYC TAP THYC VAT Cach lam: Ding dao bai edt ngang qui, quan sét dge diém cfu tgo cde lop v6 qua, sb ld nodn, 96 6, 6 notin vj tr dfnh eda nodn tir dé xde djnh kidu dinh nofin tia O1 logi qué trong s6 cae loai qua di durge chudn bj {ai phdng thye (fp theo yéu cdu ciia gidng vién. h nh mt cét ngang eta quid, chi thich phan logi qua, 3 1ép v6 qua va kiéu dinh nodin vio trong bo cho. Quan sét: Qué Chanh + Qua Chanh duge tao thanh tir m§t hoa e6 nhigu [4 nodin han lién nén thudc logi qua don. = V6 qua ngoai mau xanh, chita tinh diu, c6 mdi thom; vo qua gitta mau tring, mong; v6 qua trong dang mang méng, tgo thanh céc mui, malt trong mang céc léng dan bio mong nude ¢6 vi chua, Day ld qui mong logi qué Cam, - Mat cit ngang quan sat thay bau cé nhidu 14 nodin han lign (v6 qua ngoai va vo qua giita lign), trong chia lim nhiéu 6, hat dinh vio gitta bau. day 1a kiéu dinh nodn trung try. Qué Du aii = Qua Du di duge tgo thinh tir mgt hoa ¢6 § 14 nodn hin ligm nén thude loai Qua don. ~ V6 qua ngoai mau xanh, khi chin mau ving, méng; vé qua gitta mau trang nga, khi chinh mau vang hoc cam, mong nude; vé qué trong méng, dang mang, 18 noi het din vio. Quan sit thdy 3 lép vd qua du mém, mong nuéc nén day 14 Qua don logi qua mong. - Mit cét ngang qua cho thay cé 5 duéng gan img véi 5 14 non han lién tao thin bau mét 6, non dinh vao mat trong cia bau, day la kiéu dinh noan vch. Qué Duca chugt ~ Qui Dua chugt duge tgo thinh tir mt hoa ¢6 3 14 nodin hin lign nén thuge logi Qua don. - V6 qua ngoai mau xanh tring loang tring, x6p; vo qua trong mong nuéc, mang nhiéu hat, Quan sat théy 3 lép vo qua déu mém, mong nude nén day 1a Qué don logi qué mong. - Mit cat ngang qua cho thdy cé 3 Id non, mép Id nodin cudn su vio gitta bau rdi lai cuén tr nguge lai vach bau chia bau thanh 6 6, nofin dinh vao mép lé nodin, day 1a kiéu dinh noan vach. 6, nhin hoic hoi sin sii; vé qua gidta mau Qué Téo = Qui Téo duge tao thanh tir mOt hoa ¢6 5 14 nodin han litn nén thuge Logi Qui don. ‘Buge quét bang CamScanner80 MON THYC VAT THYC TAP THYC VAT ~ Bén ngodi la phin 48 hoa mong nurée e6 v6 ben ngodi mau dé nfu va phan thit qua, xép, mém, mong niréc bén trong, Vo qui ngodi ld dirdng vidn hinh ngdi sao 5 canh man; ‘v6 qua gitta mau tring, xép; vd qué trong dang mang, hoi dai, clita hat, Quan s4t thdy 3 Jép vo qua déu mém, mong nude nén day 1d Qua don logi qué mong. = Mat cit ngang qua cho thay c6 514 non han lién, mép 14 nodn cudn sau vao gitra ‘bau chia bau thanh 5 6, noan dinh vao mép 14 nofin & gitta bau, day 14 kidu dinh non vach, Qué Déu c6 ve = Qua Du ¢6 ve duge tao thinh tir mt hoa 6 1 14 nodin han lin nén thuge Logi Qué don. = Khi qua cén non, thing duge thu héi Lim thye phdm, khi 46 vé qua ngoai mém, nhan hoic hoi cé léng, mau xanh; v6 qua gitta mau tring, xp; vé qué trong dang mang, hoi dai, chita hat. Tuy nhién, khi qué chin, 3 lop v6 qua khé Iai, cimg va dai, mé ra bing 2 minh vé mang 1 hing het & bén trong. Qua Du 6 ve thuge logi qua kh6 ty mé logi qua. iu. - Mat ct ngang qua cho thay cé 1 14 non han lign, | non to dinh vao mép 14 non, day 1a kiéu dinh noan mép. Qué Hirdng dicong - Qua Huéng duong duge tao thanh tir mét hoa cé 2 ld notin han lién nén thuéc loai Qui don. = V6 qua ngoai, vé qua gitta va vé qua trong déu kh6, citng, khong mé khi qu chin nén thuge nhém Qua khé khéng tyr md. - Matcdt ngang qua cho thdy cé 2 14 non han lién tao thanh 1 6, 6 mét non to dinh vao dé, day 1a kiéu dinh noan géc. Qua Dai héi + Qua Dai hdi duge tgo thanh tir mt hoa ¢6 nhiéu 14 nodn réi, thudc loai qua ty. - V6 qué ngodi, vé qua gitta va v6 qua trong déu kh6, cig, mé khi qua chin nén thuge nhém Qua khé ty mé. Qué Dita ~ Qua Dita durge tao thanh tir mgt cym hoa cé nhigu hoa nhé nén thugc loi qua kép, M@i qua don vin cén 14 bic nhé. Tam 1 miu xanh thuén dai, cimg, mép cé gai 6 phia dinh 18 tng bao ld bi, ‘Buge quét bang CamScanner8 MON THYC VAT THYC TAP THYC VAT = V6 qui ngodi khi chin cd mau ving, nhiin, bong; vé qua gitta va vd qué trong mong nude, True cyim hoa chung eting phinh (o vi mong nude, 2.2.4, Phan tich cd tao cita mét hat Neguyén ligu: hat H4 tiga, hat Dau van Céch lam: Dang kep tach ly mét hat, Néu hat khé nhur hat H tiu thi ngaim qua nude dm cho hat mém. Diing dao lam bé dgc hat, quan sat bing mat thudng hod kinh lap dé xéc dinh cdc phan cia hat tir ngoai vio trong. ‘Vé hinh mit cit dge hat, chit thich céc phan cita hat tir ngoai vo trong. Quan sé Hat Déu van: cé hinh thin, & mit 16m thay cé vét seo dai va hep goi la rén hat. Trén rén hat cé thé thay m6t chdm nhé, 46 1a vét tich cia 16 nod. Phia trén 16 nodn cén thy c6 mét u 1di nhé, tong tmg voi dau ré mam. Ding kim mili mac béc v6 hat dau thay cé mot Iép v6. Bén trong cé hai [é mam lén, khong cé ni nhii hay ngoai nhi. Hat He tiéu: (Piper nigrum L.) thudng ding dé an chinh 1a qua khé; Chon qua to, gia, ngim hodc dun véi nude séi vai phat cho mém. Bé doc qua. Quan sat véi kinh lip, ta thay b6 phan c6 mau vang nhat nam trong nhan hat la ngoai nhii, 6 exc d6i dign véi cudng qui. Bang 5B. Danh myc cdc miu quan sit trong bai thye tip s6 5 TT [Mau vat Dic diém cin | Phuong Yeuciu [Liu y quan sat phip — thye (SV te ghi hanh chép) 1 | Cumhoa: Céc kigu cum | Quan sat. [VE ding so - Quy chim| hoa don v6|Nhin biét| dé cac cum thio/Sai lan ba] han va hi] kiéucumhoa | hoa di quan thay han Vé so 8 cum | sat. - Hud ta hoa - Mao ga hoa tring j- Salem -_ Miu don 2 | Cécphinciahoa: | Cau tao cic | Béc, tach céc| Phin bigt Hoa Hing phin cia hoa| phan cia hoa|duge cde Hoa Loakén/Ly | (dai, trang, bd | bing b6 dung] phan cla hi, b6 nhuy). hoa. ‘Buge quét bang CamScanner186 MON THYC VAT THYC TAP THYC VAT Che kidy bO Tou phin teh [VE — ding hj, bo nhuy. | inh thai, | hinh Ai che Che kidu dinh | CAt ge qua] phin cia noin hoa, eft ngang | hoa, qua bhu, Quan sét trén Kinh lip. soi ndi. 3] Qui: Cle phan etia | Quan sit ce | Phin bigt + Chanh qua phin vd qua, |duge cde > Budi Phan loai qua | Phan logi qua. | phin cia = Dua chugt qua. + Tio Phin — bigt + D§ucé ve duge fe ~ Hugg duong logi qua + Daihoi - Dia 4 [Hat Cie phin cia |Béc téch cdc | Phan biét + Hétigu Hat phan ho§c cit | duge cde - Diu vin. doc hat phin cia hat. 3 |20maucay toi [Hinh that céc | Nhn _ thirc | Ghi nhé tén [co quan hinh thai bang | va gp danh Sgiée quan | myc (muc 5) 3. Dinh gid - Thang dénh gid: DAT / KHONG DAT = Sinh vién duge danh gié két qua DAT khi hodn thin di céc chi tiéu dnh gid. - Sinh vién duge dénh gis KHONG DAT khi khéng hodn thanb 1 chi tiéu dinh gid. Bang SC. Céc chi tiéu dénh gi b: hye tip sb 5 Chi tigu dinh gid Hoan thinh think Khong hoin 1. Xéc dinh va vé ding so d6 cia 3 kigu cum hoa, 2. Quan sit, nhin bigt va vé ding cde phian cia 2 Logi hoa, Viét ding hoa thire ‘Buge quét bang CamScanner80 MON THYC VAT ‘THYC TAP THYC VAT 3. Quan sit, nhin bigt va vé ding cde phin cba I loai qui. 4 Quan sit, nhin bigt va vé dling cde phn cia | Tosi hat. 5. Nhdn thife va ghi dank myc di 20 cay thude trong bai thyc tap 6. Thye hign ding nOi quy va quy tink thyc tip. Trung thye trong két qua thye hanh, ‘Buge quét bang CamScannerwy BO MON THY VAT Ho va tén MA sinh vién Tén file: Bu6| thy t§p_D5__M& sinh vidn_Ho vb tén_Lépkhos_15 BAIS - PHAN TICH U1 udl thye top: ‘THY TAP THYC VAT hi (12, 13, TA, 15, 16, T7) ‘Sng (5); Chiu 12h (C1); Chieu 15h30 (C2) 1. Véso dd eich mge cita 3 logi cum hoa 1 THAT HOA - QUA- HAT Maul: Kia cum hoa Miu 2: jéu cum hoa Miu 3: Kiéu cum hoa TT, inh thai hoa (Béc tdch cdc b6 phan ciia 3 loai hoa, m6 td va ve dic diém hink thai ctia cde b6 phan dé, dai, trang, b6 nhi, bg nhuy) Die diém hinh thai Mo ta va vé hinh Hoa Hoa DE hoa Dii ‘Buge quét bang CamScanner80 MON THY VAT THYC TAP THYC VAT Dye) CE] AO VANE inh thiti =— - Hoa Hoa Tring B@ nhj Hinh théi ] Bau edt ngang Hinh Bau cit ngang nhuy thai nhuy BO nhuy, Hoa thite Hoa do ‘Buge quét bang CamScannervy 80 MON THYC VAT THYC TAP THYC VAT IL QUA VANIAT (V8 mat cdt ngang mét loal qué vd. chi thich ede phén cita qud) Quik (Vé mét cat ngang mét loai qua va chi thich cdc phdn cita qué) (Ve va chit thich cdc phan cia hat—bd doc) Hat. Test cudi ba 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ‘Buge quét bang CamScannerTHYC TAP THYC VAT 80 MON THY VAT Rang danh mye edy dd nh thite TT [Tenely Tieng] No (Ting ] Dye diém chinh nhgn | Minh vé/anh Vigo) Vigt) dgng | \| ‘Buge quét bang CamScanner