Week 9.

2
"My government is ready
to open hostilities if the
American troops attempt
to take forcible
possession of such
portion of the territory as
comes under its
jurisdiction.”
(January 1899)
“At 8:45 a Filipino lieutenant and three soldiers advanced.
William Grayson's command to "halt" received no
response. He repeated the order, to which the Filipino
officer responded "halto!"
The perplexed Private Grayson opened fire, killing the
lieutenant and a soldier. He later explained: ‘I thought the
best thing to do was to shoot him.’”

Donald Chaput, "Private William W Grayson's War in the Philippines, 1899," Nebraska
History 61 (1980): 355-366.
“The firing, having
begun, must go on to
the grim end.”
Naipanalo na natin
ang Kalayaan laban
sa mga Kastila, at
bakit tayo papayag na
magpasakop muli?
Hindi masamang
makipag-tulungan sa
mga Amerikano dahil
marami silang
oportunidad na
ibinibigay sa mga
Pilipino sa iba’t ibang
larangan.
Kung kasapi ka sa pamahalaan ni
Aguinaldo, ano ang magiging
desisyon mo?
Gustong ipursige ni Luna
ang paglaban sa mga
Amerikano, subalit tutol
rito ang ilang kasapi ng
gabinete ni Aguinaldo.

Hindi rin nakiisa ang

maraming sundalo sa
kanyang mga balak.
“They killed the only
real general they had.”

- General Henry Ware

Lawton
Ano ang naging epekto ng pagpaslang kay
Luna sa panig ng mga nagnanais lumaban
pa sa mga Amerikano?
Dahil sa pagkamatay ni
Luna, nawalan na ng
malinaw na istratehiyang
pang-military sina
Aguinaldo.
Mula Bulacan ay
nagpalipat-lipat na ang
sentro ng pamahalaan ni
Aguinaldo – napunta
itong Pampanga at
Pangasinan.
Nakipaglaban si
Heneral Miguel Malvar
ng Batangas hanggang
sa siya ay maaresto
noong 1902.
• Nakipaglaban si
Heneral Macario
Sakay ng Maynila
hanggang sa siya ay
mapasuko noong
1902.
Si Dionisio “Papa Isio”
Magbuelas ng Negros
ay nakibaka sa mga
Amerikano hanggang
1907.
Ang paggamit ng mga terminong
“insurgency” at “pacification campaign” ay
nababase sa punto-de-bista ng mga
Amerikano.
Ang mga Amerikano ang pormal na
nagpakilala sa mga Pilipino ng kalayaan sa
pamamahayag sa pamamagitan ng Bill of
Rights …
Sa kabila nito, gumawa rin ng mga paraan
ang mga Amerikano para pigilan ang
karapatan sa pamamahayag ng mga
Pilipino.
SEDITION LAW (1901)

Nagpapataw ng parusang kamatayan at

mahabang pagkakabilanggo sa mga nais
magpahayag ng suporta sa Kalayaan.
BRIGANDAGE ACT (1902)

Ang mga Pilipinong patuloy na

makikipaglaban para sa Kalayaan ay
ituturing na bandido at tulisan.
FLAG LAW (1907)

Nagbabawal sa pagpapakita ng mga

bandila, banner, o kahit anong simbolong
nakikita sa Pilipinas na may layuning
manghikayat ng pag-aaklas laban sa
liderato ng mga Amerikano.
Noong 1908, naglabas Ito ay indirektang
ng editoryal ang kritisismo laban kay
pahayagang “El Dean Worcester, noo’y
Renacimiento ng kasapi ng Philippine
editorial na Commission.
pinamagatang “Aves de
Rapina” (“Birds of
Prey”).
•Pagpapatupad ng “rekonsentrasyon” sa
mga kanayunan
•Iba’t ibang paraan ng torture gaya ng
water cure
•Maramihang pagpatay