Professional Documents
Culture Documents
C
evat Fehmi Başkut'un c/unlan; son kırk yıl
da toplumumuzdakl yozlaşmalann, çalkantı
ların panoramasıdır. Bu panoramada, para
nın nasıl «değer» yargılarını yönlendiren tek «de
Cevat bey 1962 yılıydı) Iran Şahı Türklye’ys gelmişti.
Ben de zalim Iran Şahı’na verip veriştiren
bir yazı döşenmiştim. Bir süre sonra Cevat
Bey odama geldi-, suç işlemiş de özür dP
İlhan SELÇUK
ğer» olduğu saptanırken, namusla namussuzluğun Ityormuş gibi yumuşak bir sesle:
amansız savaşımı sahneleniyor. Onun oyunları —. Ilhan, dedi. Cumhuriyetin bir kura
tezli oyunlar sınıfına sokulabilir. lı vardır; yabancı devlet başkanları TûrkP
eçenlerde dostum Raslh Nuri İSeri'y»
dost evat Fehmi Başkut'u «aygın kişiliğiyle Gazeteci olarak İzlediği yığınla güncel o-
yunu geldi Adana’ya, gidip birlikte seyre
delim, Gittik, oyunu izleyen halk o kadar
coşmuştu kİ, öylesine gülüyor, kıyameti ko
rüldüğünde, Cevat Fehmi Başkut gerçek ye
rine oturacaktır. Gelecek kuşak onun bü
yüklüğünü, getirdiklerini çok daha iyi anla
C ansıyorum en çok. Saygın bir kişiliği
vardı. Eski deyimiyle vekar sahibi bir
İnsandı. Oyun yazan olarak sık sık Esen-
lay arasından tiyatro öğelerini kişiliği İle
bulmuş, ayırmış, sahneye getirmiştir. O-
yunlarının büyük seyirci bulmasının önde
parıyordu kİ, İkimiz de şaşırmıştık. Arif Dl yacaktır. Tıpkı Arif Dlno'nun tıpkı Muhsin Ercümend Behzat LAV geleni nedeni budur. iyi bir halk yazan ola
Ertuğrui’un anladığı gibi. tepe'dekl evinde toplanırdık. Emeklilik yılla
no durmadan, eski Yunan’da da böyle sey-
rında kat çıkarak evini büyütmüştü. Anne bilmiştir tiyatroda. Halkla duygu birliği ku
işiler, yaratılışlarına göre edindikleri dene rabilmiş. halktan biri gibi alçakgönüllülük
K yimlerin etkisiyle İzlenimlerini yaşantıları bo
yunca olumlu olumsuz yönde sürdürürler.
Kimini övünç ve şımarıklık gülünç hale sokar. Az
sini, eşinin annesini, çocuklarıyla torunla
rını çatısı altında toplamaktan mutluluk
duyuyordu. Kendisine yakışan bir gülümse
meyle her fırsatta açığa vurur, dostlarıyla
le yansıtmıştır halkın sorunlannı sahneden.
Bazı oyun yazarlarımızda sanatının etkileri
İzlenebiliyor günümüzde. Bu gerçek de 6-
İnsanda alçakgönüllülüğe rastlanır. Kiminde abar paylaşırdı bu mutluluğu. Dileğimiz yoğun nemini ulusal tiyatro edebiyatımızın geliş
Fehmi Başkut'un en karakteristik klşlllğt tıp ikinci bir karakter görünümüne dönüşür. Bu çalışmayla geçen gazetecilik yıllarından mesinde, özel vazgeçilmez bir yeri olduğu
Popüler
bence şu noktada toplanır: Türk halkını ve eğilim zamanla mayalanınca söz konusu olanın
Türk toplumunu çok İyi tanımış olması ve sonra uzun sürmesiydi bu mutluluğun, ol- nu kanıtlar. Anısına saygılar, sevgiler.
ruhsal yapısını etkiler. Yaşamını sağduyuyla
böylece oyunlarında olayları ve kişileri en denkleştirebitenler arasında biri, bir gençlik arka
doğru ve gerçekçi biçimde yansıtabilmesi. daşım vardı kİ — sonraları yakından tanıyanlarca
Cevat Fehmi Başkut bir yaratıcı olarak,
yazar...
hayranlıkla anılmıştır. — bugün aramızda buluna-
Cumhuriyet döneminin «Dramatik edebiyat» mayışınm içimizdeki boşluğunu hiç bir avuntu
He başlayan ve «Ulusal tlyatro»ya yönelen dolduromaz şimdi. O da 1814 kuşağı çilekeşlerin-
uzun devre İçinde, özellikle oyunlarındaki dendi. Çevresinde uyandırdığı hoşgörüyle kendisi
Selmi AND AK
yeril tipleri çok İyi seçmesini ve yaşatma
sını bilen bir yazar olarak yaygınlık kazan
mıştır. Anadolu İnsanından İstanbul İnsanı
na: Köylüsü, kasabalısı, kentlisi, muhtarı,
ne uzatılan her eli, düşman bile olsa sıkmaktan
çekinmeyen Batı’nin tüm emekçilerine özverili
candaşlığım ödünsüz, çıkarsız bağışlamış olan
İçten davranışlı
arkadaşım Gazeteci ve değerli Oyun Yazarı Ce
azeteclllk mesleğinin teme* bilgilerini ağası, yoksulu, zengini, çıkarcısı, aldatıla vat Fehmi Başkut’u, Cumhuriyetin onun unutul Hem de sahne yaşamımda İlk kez denece
nı, olumsuzu olumlusu bütün bu eski ve
Perihan TEDÜ
ve görev sorumluluğunu, tiyatro eleş- maz anısına ayırdığa bu özel sayfada saygıyla ğim dlyalekll bir Anadolu kadını rolü ila
tirmenllğlnin özelliklerini öğretmiş olan yeni kuşaktan tipler çelişkileriyle karşılaş- anarım. Benim İçin unutulmaz bir anıdır bu. (Buz
ölümsüz Hocamız Cevat Fehmi Başkut’u tırılmıştır. Başkut’un oyunlarında... Bu ne lar Çözülmeden) Seyirciyi oyunun İçine o-
iyatroya girdiğimde« bet yana çek kez
şu birkaç satıra sığdırmak çok zor... Ti
yatro adamı ve oyun yazarı olarak Cevat
denle Cevat Fehmi Başkut milyonların İzle
diği ölümsüz bir «popüler yazar»dır.
i dolu... T karşılaştım onunla. Ama çok kez ko
nuştuk. Gariptir sanki akrabalarımdan
biriymiş gibi yakınlık duyardım kendisine.
lıveren güncel espriler akıcı konuşma dü
zeni He dökütüvertyordu sahneden salona
Bu oyunda yedi yıl sonra. 1972'de aynı ro
lü yeniden canlandırmak kısmet oldu bana
Nedret GÜVENÇ O kadar sıcak, çevresine güven veren o
Gördüm kİ etkisini hlc yitirmemiş. Gide
kadar içten davranışlı biriydi.
rek artmış hatta. Oyunla seyirciyi birbiri«
endisiyle Tfk kez İzmir Şehir Ttyatrolan’nda ne yaklaştırması canlı sıcak sevecen ha
K mesleğe ilk başladığım sıralarda, sanıyorum
Oyunlarından birinde oynamak İster
dim hep arkadaşlarım gibi. Oynadım d a vası. Tıpkı kendi gibi. Nur İçinde yatsın.
TELEVİZYON
1950 tiyatro sezonunda, «Paydos» İsimli pP
yeste tanıştım. Ve sezon boyunca yaşım gereği
oyundaki bütün genç kız rollerini üstlendim. Da
ha çok çevirilerin, adaptelerin oynandığı dönem
lerdi onlar. Türk aydınının, Türk yazarının tiyat
15.00 AÇILIŞ 21.10 DALLAS romuzu pek önemsemediği dönemler. Ve bu değer
iki bölümden oluşan serüvenin ilki bu ak n yazarımızı daha t r yakından tanımak İstedim.
15.01 HABERLER
15.05 LİSELERARASI
BİLGİ YARIŞMASI
şam yayınlanıyor. Cliff Barnes bir arkada
şının yardımıyla getirildiği Dallas Savcı
Yardımcıltğı’nda İlk olarak, bir süre önce
Aradan birkaç yıl geçti. Bu arada ben İs
tanbul'a göçmüş ve İstanbul Şehir Tiyatroların
da çalışmaya başlamıştım. O dönemlerin eok
Mesleğinde güçlü
Ewing Çlftllğl’nln topraklarında bulunan ce ünlü bir aktristi Cevat Fehmi Bey tarafından
16.00 TV DE SİNEMA: sedin esrarını araştırmaya girişir. Amacı aP dlr. Cevat Fehmi Başkut bu olanağı, yetenek
bizzat kendisi loln yazıldığı söylenen bir oyunda Reşat ENİS
«LİMON ŞEKERİ» lenen bir açığını yakalamak, öcünü alabil — Soygun— hamileliği nedeniyle oynamayacağı gördüklerine kıskanmadan sağlayan bir gaze
17.30 TATİL BİTERKEN mektir. ___ nı bildirmişti. Hemen o günlerde oyunun rejisörü teciydi. Yetiştirdiklerinin bir gün kendisinden
22.05 ZERRİN ÖZER olan rahmetli Talat Artemel’den acele tiyatroya ozetecmğe beşlediğim yıl, «Türkiye'de Ga üstün olabileceğini düşünmeyecek kadar hrf
Bülent Özveren ile Cenk Koray’ın sun
dukları programa Ayla Dikmen, Yaşar özel,
İbrahim Mersinli İkişer parça ile katılıyor.
SÖYLÜYOR
Türk Hafif Müziği Solisti Zerrin özer «Her
gelmemi bildiren bir mesai aldım. Sayın Cevat
Fehmi Soygım’dakl başkadın rolünü kabul eder
sem çok memnun olacağını bildirmiş. Sevinçten
6 zetecilik Okulu cçılmalı mı?» konusu tar
tışılıyordu. Bizim Y o k u şta «Açılmalı»
tezini savunanlar vardı. Bundan yana olmayan
yürekli, mesleğinde güdüydü.
Cağaloğlu’nun en güzel yapısı olan Gaze
teciler Cemiyeti Sarayt’nı basma kazandıra
Bu haftanın konukları Turan Oflazoğiu İle şey seninle güzel», «İmkânsız», «Yalan» ve deli gibi tiyatroya koştum ve kendisiyle eski dram lar da... Bir röportaj yapmıştım Usta Gazete nın da bu usta gazeteci olduğunu belirtmek
Yalcın Tura. «O yaz» adlı parçalan söylüyor, tiyatromuzun sahnesinde bu kez şahsen tanış ci Rahmetli Ahmet Emin Yalman İle... «Gazete gerekir.
18.30 SPOR DÜNYASI 22.20 ZOR YILLAR mak şerefine eriştim. Rolü kabul ettiğim İçin ba ci okulda değil, gazetede yetişir,» demişti.
19.55 TAŞ DEVRİ Dizinin bu bölümünde Müttefik Kuvvetlerin na teşekkür etti ve başarılar diledi. Kalın camlı Gazetecilik yetenek İşidir kanımca. «Ba Birlikte çalıştığımız yıllar tecrübelerinden,
2G.30 HABERLER Almanya içlerine ilerleyişi konu ediliyor. gözlüklerinin gerisinden dostça, sevgi dolu ba şarılı gazeteci» kendi kendini yetiştiren kişidir. bilgisinden yararlandığım Cevat Fehmi Baş
22.50 HABERLER kışlarını bugün gibi hatırlıyorum. O gün bana olan Ancak, bu kişi yetişme olanağım bulabilmeli- kut’un ölüm yıldönümünde saygıyla anıyorum.
20.50 HAVA DURUMU İnancı, meslek hayatımın en önemli aşamaların
dan birini hazırlamıştır,