MAKAL

AH

AN
ALI
SISD
ANPE
NYAJ
IAND
ATA

D
ibu
atUn
tukMe
men
uhi
Sal
ahS
atuTu
gasTe
rst
ru
ktu
r

Ma
taKu
li
ahPe
nel
it
ia
nTi
nd
aka
nKe
las

D
ose
nPe
nga
mpu:
Drs
.So
pwa
nMu
ly
awa
n,M.
Ag.

D
isu
sunOl
eh:

1
.Sr
iRa
hay
u (
200
810
209
6)

2
.De
wiPi
tr
ia
ni (
200
810
200
4)

3
.Al
fi
nNa
zmi
Ala
’l
a (
200
810
203
3)

KE
LAS6A

J
URUS
ANPE
NDI
DIKANB
AHAS
AAR
AB

F
AKUL
TASI
LMUTAR
BIY
AHD
ANKE
GUR
UAN

I
NSTI
TUTAGAMAI
SLAMN
EGE
RIS
YEKHN
URJ
ATICI
REB
ON
TAHUNAJ
ARAN2023/
2024

2
 KATAPE
NGAN
TAR

S
ega
lap
ujid
ans
yuk
urk
amip
anj
atk
ana
task
eha
di
ra
tAl
la
hSWTy
an
gte
lahme
li
mpa
hka
nra
hma
tda
n
h
ida
yah
-ny
a,s
ehi
ng
gak
ami
dap
atme
nye
les
ai
kanma
kal
ahy
an
gbe
rju
dul“
Ana
li
si
sDa
nPe
nya
ji
anD
ata
”.Ke
mud
ia
n,
t
akl
upap
ulak
ami
cur
ahk
ans
hol
awa
tda
nsa
lamk
epa
daB
agi
nd
aNa
biMu
hamma
dSAW,
yan
gte
lahme
mbe
bas
kan
k
ami
dar
iza
mank
ebo
doh
anme
nuj
uza
many
an
gpe
nuhi
lmup
eng
eta
hua
nse
per
tis
eka
ran
gin
i.

Ke
mud
ia
n,t
eri
mak
asi
hka
miu
cap
kank
epa
daB
apa
kDr
s.S
opw
anMu
ly
awa
n,M.
Ag.S
ela
kud
ose
n
p
eng
amp
upa
dama
tak
uli
ahp
ene
li
ti
ant
in
dak
ank
ela
sya
ngt
el
ahme
mbi
mbi
ngk
amid
ala
mpr
ose
spe
mbe
laj
ara
n.
Ta
klu
pak
amiu
cap
kanb
any
akt
eri
mak
asi
hke
pad
ate
man
-te
many
an
gik
utb
erp
art
is
ip
asit
erh
ada
ppe
mbu
ata
n
ma
kal
ahi
ni
.

Ka
mime
nya
dar
ise
pen
uhn
yab
ahw
ama
kal
ahi
nima
si
hba
ny
aks
eka
lik
eku
ran
gand
ari
pa
dak
ele
bi
ha
nny
a.
Ol
ehk
are
nai
tu
,kr
it
ikd
ans
ara
nya
ngme
mba
ngu
nda
rit
ema
n-t
ema
nju
gap
emb
acal
ai
nn
yas
ang
atk
amih
ara
pka
n
u
ntu
kme
nge
mba
ngk
anp
enu
li
sa
nma
kal
ahi
ni
.Ak
hirk
ata
,se
mog
ama
kal
ahi
nid
apa
tme
mba
nt
ute
man
-te
mand
an
p
emb
acal
ai
nn
yad
ala
mme
mah
amip
ela
jar
ani
ni
,da
nju
gad
apa
tbe
rma
nfa
atb
agip
erk
emb
ang
anp
eng
eta
hua
nda
n
d
uni
ape
ndi
di
kan
.

Ci
re
bon
,5Me
i20
23

Pe
mak
ala
h

D
AFTARI
SI

i
D
AFTARI
SI

KATAPE
NGAN
TAR i

D
AFTARI
SI i
i

B
ABIPE
NDAHUL
UAN 1

A.L
ata
rBe
lak
ang 1
B
.Ru
mus
anMa
sal
ah 2
C.Tu
jua
mPe
nul
is
an 2
B
ABI
IPE
MBAHAS
AN

A.An
ali
si
sDa
ta 3
B
.Te
kni
kAn
ali
si
sDa
ta.
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
.4-
5

C.Pe
nya
ji
anD
ata
…………………………………………………………….
6-7

D
.Ca
raPe
nya
ji
anD
ata………………………………………………………8
-10
B
ABI
IIPE
NUTUP …11

A.Ke
si
mpu
lan 1
2
B
.Sa
ran
………………………………………………………………………1
2
D
AFTARPUS
TAKA………………………………………………………….
.
.13

i
i
 B
ABI
PE
NDAHUL
UAN

A.L
ATARB
ELAKAN
G

D
iun
dan
gka
nny
aUn
dan
g-u
nda
ngR
INo
mor1
4Ta
hun2
005t
ent
an
gGu
rud
anD
ose
n,me
rup
aka
nbu
kti
p
eng
aku
ant
erh
ada
ppr
of
esi
on
ali
ta
spe
ker
jaa
ngu
rud
and
ose
nse
mak
inma
nt
ap.
Ter
leb
ihl
agid
ida
lamp
asa
l
1
4da
n15Un
dan
g-u
nda
ngt
ers
ebu
tdi
ny
at
aka
n

b
ahw
agu
rub
erh
akme
mpe
rol
ehp
eng
has
il
and
iat
ask
ebu
tuh
anh
idu
pmi
ni
mumd
anj
ami
na
nke
sej
aht
era
an
s
osi
al
,me
li
pu
tig
ajip
oko
k,t
unj
ang
any
an
gme
lek
atp
adag
aji
,se
rtap
eng
has
il
anl
ai
nbe
rup
atu
nja
nga
n
p
rof
esi
,tu
nja
nga
nfu
ngs
io
nal
,tu
nja
nga
nkh
usu
s,d
an

ma
sla
hatt
amb
aha
nya
ngt
erk
aitd
eng
ant
uga
sny
ase
bag
aig
uruy
an
gdi
te
tap
kand
eng
anp
ri
ns
ipp
eng
har
gaa
n
a
tasd
asa
rpr
est
asi
.

B
agip
arag
urup
eng
aku
and
anp
eng
har
gaa
ndia
tash
aru
sdi
ja
wabd
eng
anme
ni
ng
kat
kanp
rof
esi
on
ali
sme
d
ala
mbe
ker
ja.G
urut
id
aks
ela
yak
nyab
eke
rjaa
sus
uals
epe
rtie
ras
ebe
lumn
ya
,me
lai
nka
nha
rus
me
nun
juk
kank
omi
tme
nda
nta
ngg
ungj
awa
bya
ngt
in
ggi
.Se
ti
apk
ine
rja
ny
aha
rusd
apa
tdi
pe
rta
ngg
ung
j
awa
bka
nba
iks
eca
rap
ubl
ikma
upu
nak
ade
mik
.Un
tuki
tui
aha
rusme
mil
iki
lan
das
ant
eor
eti
kat
auk
eil
mua
n
y
an
gma
pand
ala
mme
lak
san
aka
ntu
gas
ny
ame
nga
jarma
upu
nme
mbi
mbi
ngp
ese
rtad
idi
k.

D
ala
mke
gi
at
anp
emb
ela
jar
an,s
eor
angg
urus
uda
hpa
stia
kanb
erh
ada
pand
eng
anb
erb
aga
ipe
rso
ala
n
b
ai
kme
nya
ngk
utp
ese
rtad
idi
k,s
ubj
ectma
tt
er,ma
upu
nme
tod
epe
mbe
laj
ara
n.S
eba
gais
eor
angp
rof
esi
on
al,
g
uruh
aru
sma
mpume
mbu
atp
ref
ess
io
nal

j
udg
eme
nty
an
gdi
da
sar
kanp
adad
atas
eka
li
gu
ste
oriy
an
gak
ura
t.S
ela
ini
tug
uruj
ugah
aru
sme
lak
uka
n
p
eni
ng
kat
anmu
tup
emb
ela
jar
ans
eca
rat
er
usme
ner
usa
garp
res
tas
ibe
laj
arp
ese
rtad
idi
kop
ti
mald
is
ert
ai
d
eng
ank
epu
asa
nya
ngt
in
ggi
.

Un
tukme
wuj
udk
anh
alt
ers
ebu
tgu
ruh
aru
sdi
be
kal
ide
nga
nke
mamp
uanme
nel
it
i,k
hus
usn
yaPe
nel
it
ia
n
Ti
nd
aka
nKe
las
.Da
lamh
ali
nip
era
npe
nga
wass
eba
gaip
emb
in
ada
npe
mbi
mbi
ngp
arag
urut
ent
usa
nga
t
d
ibu
tuh
kan
.Pe
nga
wast
id
akh
any
abe
rpe
rans
eba
gair
eso
urc
esp
ers
ona
tauk
ons
ult
an
,ba
hka
nse
car
a

1
 k
ola
bor
at
ifd
apa
tbe
rsa
ma-
samad
eng
ang
urume
lak
uka
npe
nel
it
ia
nti
nd
aka
nke
lasb
agip
eni
ng
kat
an
p
emb
ela
jar
an.

B
.RUMUS
ANMAS
ALAH

B
erd
asa
rka
nla
tarb
ela
kan
gma
sla
ahd
ia
tasma
kar
umu
sanma
sal
ahy
an
gak
and
iba
hasa
dal
ahs
eba
gai
ber
iku
t:

1
.Ap
aya
ngd
ima
ksu
dde
nga
nan
ali
si
sda
ta?

2
.Ba
gai
man
ata
hap
ant
ekn
ika
nal
is
isd
ata
?

3
.Ap
aya
ngd
ima
ksu
dde
nga
npe
nya
ji
and
ata
?

4
.Ba
gai
man
aca
rap
eny
aji
and
ata
?

C.TUJ
UAN

B
erd
asa
rka
nru
mus
anma
sal
ahd
ia
tas
,amk
atu
jua
npe
nul
is
anma
kal
ahi
nia
dal
ahs
eba
gai
ber
iku
t:

1
.Un
tukme
nge
tah
uis
ert
ame
mah
ami
pen
ger
ti
ana
nal
is
isd
ata

2
.Un
tukme
nge
tah
uis
ert
ame
mah
ami
tah
apa
nte
kni
kan
ali
si
sda
ta

3
.Un
tukme
nge
tah
uis
ert
ame
mah
ami
pen
ger
ti
anp
eny
aji
and
ata

4
.Un
tukme
nge
tah
uis
ert
ame
mah
ami
car
ape
nya
ji
and
ata

2
 B
ABI
I
PE
MBAHAS
AN

A.An
ali
si
sDa
ta
Pe
nel
it
anTi
nd
aka
nKe
las(
PTK)a
dal
ahp
ene
li
ti
any
an
gdi
la
kuk
ano
lehg
urud
ike
las
ny
ase
ndi
rime
lal
ui
r
efl
eks
idi
rid
eng
ant
uju
anu
ntu
kme
mpe
rba
ikik
ine
rja
ny
ase
hin
ggah
asi
lbe
laj
ars
is
wame
ni
ng
kat
.PTK
me
mil
iki
beb
era
pat
aha
pan
,ya
it
u:
a
) me
ren
can
aka
npe
rba
ika
n
b
) me
lak
san
aka
nti
nd
aka
n
c
) me
nga
mat
i
d
) me
lak
uka
nre
fle
ksi
.
Ta
hap
anp
eng
ama
tan(
ob
ser
va
si
)me
ngh
asi
lka
nda
tay
an
gpe
rlud
ia
nal
is
is
,di
i
nte
rpr
eta
si
kan
,da
ndi
si
mpu
lka
n
u
ntu
kme
mpe
rba
iki
kin
erj
ape
mbe
laj
ara
n.Pa
dat
aha
pin
i,a
nal
is
isd
atad
ipe
rlu
kans
eba
gai
ala
til
mia
hun
tuk
p
ena
ri
kank
esi
mpu
lan
.

An
ali
si
sda
nin
tr
epr
eta
sit
erh
ada
pda
tay
an
gbe
rha
si
ldi
kump
ulk
and
ala
mpe
lak
san
aan
PTKd
apa
tdi
la
kuk
ans
epa
nja
ngp
ros
esp
ene
li
ti
an
.Ha
lin
idi
kar
ena
kanPTKa
dal
ahp
ene
li
ti
any
an
gbe
rsi
fa
t
d
ia
lek
ti
k,y
ai
tut
erd
ir
ida
rip
ere
nca
naa
n,t
in
dak
any
an
gdi
se
rta
ide
nga
npe
ngu
mpu
land
ata
,di
la
nju
tka
nde
nga
n
a
nal
is
isd
ani
nt
erp
ret
asi
dat
a,p
ere
nca
naa
n
b
aru
,ti
nd
aka
nda
npe
ngu
mpu
land
ata
,an
ali
si
sda
nin
ter
pre
tas
ida
tal
agid
ans
ete
rus
ny
a.N
amu
npe
rlud
ii
ng
at
b
ahw
ame
ski
pu
nan
ali
si
sda
tad
ani
nt
erp
ret
asid
atad
apa
tdi
la
kuk
and
ala
mpr
ose
spe
lak
san
aanPTK,t
et
api

3
p
erl
udi
hi
nd
aria
nal
is
isd
ani
nt
erp
ret
asid
atay
an
gte
rla
lud
in
i.Ha
lin
idi
la
kuk
anu
ntu
kme
ngh
in
dar
i
p
ena
ri
kank
esi
mpu
lany
an
gdi
la
kuk
ans
eca
rat
erg
esa
-ge
sa.An
ali
si
sda
tad
ala
mpe
lak
san
aanPTKs
ang
at
b
erb
edad
eng
ana
nal
is
isd
atap
adaj
eni
spe
nel
it
ia
nla
in
ny
a.An
ali
si
sda
tad
ala
mpe
nel
it
ia
nya
ngme
ngg
una
kan
p
end
eka
tank
uan
ti
ta
ti
fme
ngg
una
kanp
end
eka
tans
tat
is
ti
k,u
jip
erb
eda
an,u
jik
ore
las
i,d
sb.
Sed
ang
kan
,pa
da
PTKd
eng
anp
end
eka
tank
ual
it
at
if
ny
ame
ngg
una
kana
nal
is
isy
an
gbe
rsi
fa
tna
rat
if
-ku
ali
ta
ti
fat
aud
eng
ank
ata
l
ai
nme
ngu
rai
kana
taume
nje
las
kans
eca
raj
ela
sha
si
lte
mua
nya
ngd
ipe
rol
ehd
ala
mpe
lak
san
aant
in
dak
an.

Mi
ll
s me
nja
bar
kanb
ahw
ate
kni
kan
ali
si
sda
tap
adaPTKd
apa
tme
lal
uIt
aha
pan
-ta
hap
ans
eba
gai
b
eri
kut
:
1
.Me
ngi
nd
ent
if
ika
sit
ema
.di
man
ada
tay
an
gte
rku
mpu
lme
lal
uip
ros
esi
nd
ukt
ifd
apa
tdi
i
den
ti
fi
kas
i
me
nja
dit
ema
-te
mat
ert
ent
u.Pe
nar
ika
nke
si
mpu
lanb
erd
asa
rka
nke
ada
any
an
gkh
usu
sdi
la
kuk
anu
nt
uk
d
apa
tdi
pe
rla
kuk
ans
eca
rau
mum.
2
.Me
mbu
atk
odep
adah
asi
lsu
rve
i,w
awa
nca
ra,d
ana
ngk
et.Pe
ngk
ode
ani
nid
apa
tdi
la
kuk
anu
nt
uk
me
nge
lomp
okk
anp
adak
egi
at
anp
ere
nca
naa
n,p
ela
ksa
naa
n,e
val
uas
i,d
ans
eba
gai
ny
a.
3
.Me
nga
juk
anp
ert
an
ya
ank
unc
i.Pe
rta
ny
aank
unc
ime
mba
nt
ume
nsi
st
ema
ti
ska
nda
tay
an
gda
patme
mbe
ntu
k
i
nf
or
mas
iya
ngb
erma
kna
.
4
.Pe
nyu
sun
anp
etak
ons
ep.Me
met
aka
nse
car
avi
su
alf
akt
or
-fa
kto
rya
ngt
erk
aitd
eng
ans
ubj
ek,d
ata
,
p
ros
esp
emb
ela
jar
an,
mas
ala
h,d
ans
eba
gai
ny
a.
5
.An
ali
si
sfa
kto
rya
ngme
nda
hul
uid
anme
ngi
kut
i.
6
.Pe
nya
ji
anh
asi
lte
mua
nda
lamb
ent
ukt
abe
l,g
raf
ik,
pet
a,b
aga
n,g
amb
ar,
danl
ai
n-
lai
n.
7
.Me
nge
muk
aka
nap
aya
ngb
elu
mdi
te
muk
an.

Ka
rak
ter
is
ti
kPTKy
an
gkh
usu
sme
mer
luk
ant
ekn
iky
an
gkh
usu
spu
la.Pa
das
is
iin
ipa
rag
uruma
si
h
b
any
akme
mil
ikik
ele
mah
and
aris
is
ime
tod
olo
gi
,ke
dal
ama
nan
ali
si
s,d
anp
era
ngk
ata
nal
is
isS
tat
is
ti
kay
an
g
d
igu
nak
an.Ke
cen
der
ung
anme
ngg
una
kanS
tat
is
ti
kad
esk
rip
ti
fya
ngme
mil
ikik
ete
rba
tas
and
ala
mas
pek
g
ene
ral
is
asima
si
hba
ny
akd
igu
nak
an.Ma
si
hba
ny
akg
uruy
an
gle
mahd
ala
man
ali
si
sda
npe
man
faa
tan
p
era
ngk
ata
nal
is
iss
tat
is
ti
kad
ala
mPTK.S
tat
is
ti
kad
esk
rip
ti
fya
ngp
adau
mumn
yad
igu
nak
anma
si
h
me
mil
ikik
ete
rba
tas
and
ala
mas
pekg
ene
ral
is
asi
,se
hin
ggad
ipe
rlu
kanp
eng
eta
hua
nte
nta
ngt
ekn
ika
nal
is
is
d
atay
an
gse
sua
iun
tukPTK.
(Tr
iDy
ahPr
ast
it
i,2
012
)

1.R
edu
ksi
Dat
a
a
) Pe
nge
rti
an
R
edu
ksid
ataa
dal
ahp
ros
esp
emi
li
ha
nda
tay
an
gdi
pe
rol
ehd
arip
oko
kpe
rma
sal
aha
n.Pe
nya
ji
and
ata
d
il
aku
kand
ala
mra
ngk
ape
mah
ama
nte
rha
daps
eku
mpu
lani
nf
or
mas
iya
ngme
mbe
rik
emu
ngk
ina
nad
any
a
4
p
ena
ri
kank
esi
mpu
lan
.Pe
nar
ika
nke
si
mpu
land
ia
mbi
lbe
rda
sar
kanh
asi
lan
ali
si
sda
ris
emu
ada
tay
an
gte
lah
d
ipe
rol
eh.
(
Har
di
ya
nt
i,2
013
)Re
duk
sid
atay
ai
tup
eny
el
eks
ia
n,p
ene
li
ti
an
,pe
nye
der
han
aan
,da
n
p
eng
kat
ego
ri
and
atay
an
gdi
pe
rol
ehd
arib
erb
aga
isu
mbe
rdi
la
pan
gan
.Re
duk
sid
atame
mil
ihd
atap
ent
in
g,
r
ele
van
,da
nbe
rma
knad
arid
atay
an
gti
da
kbe
rgu
na,Ha
lin
ibe
rtu
jua
nun
tukme
mpe
rmu
dahp
eng
org
ani
sa
si
an
d
ank
epe
rlu
ana
nal
is
isd
atas
ert
ape
nar
ika
nke
si
mpu
lan
.(N
urma
lae
tal
.,2
020
)

S
ela
ini
tu
,re
duk
sid
atay
an
gme
rup
aka
nta
hapa
taut
ekn
ika
nal
is
isd
atak
ual
it
at
ifi
nime
rup
aka
npr
ose
s
y
an
gma
name
mil
ikit
uju
anu
ntu
kda
patme
ngh
asi
lka
nin
fo
rma
siy
an
gbe
rma
knad
anme
mud
ahk
and
ala
m
p
ena
ri
kank
esi
mpu
lany
an
gdi
da
pat
kand
ala
mpe
ngu
mpu
land
atat
ers
ebu
t.D
atay
an
gdi
re
duk
sid
ida
lam
p
ros
esr
edu
ksid
atai
nia
kanme
mbe
ri
kang
amb
ara
nya
ngl
ebi
hsp
esi
fi
kda
nju
gaa
kanl
ebi
hda
lam
me
mpe
rmu
dahp
ene
li
ti
any
an
gdi
la
kuk
ans
eor
angp
ene
li
tis
aatme
lak
uka
npe
ngu
mpu
land
atay
an
gse
lan
jut
ny
a
d
igu
nak
anu
ntu
kme
nca
rid
atat
amb
aha
nji
kad
ipe
rlu
kan
.

b
) Tu
jua
n
D
arip
eng
ert
ia
nda
nju
gaa
las
anme
nga
par
edu
ksid
atat
ers
ebu
tdi
la
kuk
an,d
apa
tdi
ket
ahu
iba
hwa
r
edu
ksi
dat
ain
ime
mil
ikit
uju
ant
ert
ent
u.Tu
jua
nre
duk
sid
atai
nit
ent
usa
jaa
garp
ros
esp
emb
uat
anl
apo
ran
p
ene
li
ti
anb
is
abe
rla
ngs
ungd
eng
anl
anc
ard
anb
ai
kse
rtal
eng
kapb
ai
kda
rid
atad
anl
ai
nse
bag
ai
ny
a.Tu
jua
n
d
arid
il
aku
kan
ny
are
duk
sid
atai
nia
dal
ahu
ntu
kle
bi
hda
patme
mpe
rmu
dahp
ena
ri
kank
esi
mpu
lan
.Se
hin
gga
p
ros
esr
edu
ksid
atai
nid
il
aku
kand
eng
anp
ros
ess
ele
ksiy
an
gke
tatd
emit
erc
apa
in
yat
uju
anr
edu
ksid
ata
y
an
gba
ik,
seh
in
ggap
eny
usu
nanl
apo
ranp
ene
li
ti
anj
ugad
apa
tte
rsu
sund
eng
anb
ai
kda
nbe
rku
ali
ta
s.

S
ela
inme
mil
ikit
uju
any
an
gle
bi
hlu
asu
ntu
kme
ngh
asi
lka
nla
por
anp
ene
li
ti
an
,di
la
kuk
ann
yar
edu
ksi
d
atai
nij
ugame
mil
ikit
uju
anl
ai
n.Tu
jua
nla
ind
arir
edu
ksid
atai
nia
dal
ahme
ngh
asi
lka
nin
fo
rma
siy
an
g
b
erma
knad
anme
mud
ahk
and
ala
mpe
nar
ika
nke
si
mpu
lany
an
gdi
da
pat
kand
ala
mpe
ngu
mpu
land
atat
ers
ebu
t.

c
)La
ngk
ah-
lan
gka
h
S
epe
rtiy
an
gsu
dahd
ike
tah
uib
ahw
are
duk
sid
atame
rup
aka
nta
hap
anp
ert
amay
an
gdi
la
kuk
anp
ene
li
ti
d
ala
m me
nga
nal
is
isd
atak
ual
it
at
if
.Ar
ti
ny
are
duk
sid
atai
nime
rup
aka
nta
hapme
red
uks
iat
au
me
nye
der
han
aka
nda
taa
garb
is
ase
sua
ide
nga
nap
aya
ngd
ibu
tuh
kano
lehp
ene
li
tia
taud
ant
ent
uny
abi
sa
d
igu
nak
anu
ntu
kme
nda
pati
nf
or
mas
ide
nga
nmu
dah
.Ol
ehs
eba
bit
u,d
iba
wahi
nia
kand
ij
ela
ska
nse
car
a
t
erp
eri
nc
ime
nge
nai
beb
era
pal
ang
kahy
an
gdi
la
kuk
and
ala
mta
hap
anr
edu
ksi
dat
a.
 Me
ngu
mpu
lka
nDa
ta
S
ebe
lumme
lak
uka
nre
duk
sid
ata
,ha
lpe
rta
may
an
gha
rusd
il
aku
kanp
ene
li
tiu
ntu
kme
nda
pat
kan

5
 d
ataa
dal
ahd
eng
anme
lak
uka
npe
nca
ri
and
ata
.Me
lak
uka
npe
nca
ri
and
atai
nib
is
adi
la
kuk
and
ari
b
erb
aga
ica
ra,mi
sa
lny
adi
da
pat
kand
arih
asi
lwa
wan
car
a,a
taub
is
aju
gad
ida
patd
aris
urv
ei
k
epu
asa
npe
lan
gga
n.
 Pe
nge
lomp
oka
nDa
ta
S
ete
lahme
nda
pat
kans
emu
ada
tay
an
gdi
i
ngi
nka
nse
car
ako
mpl
eks
,pe
nel
it
ila
nt
ash
aru
s
me
nge
lomp
okk
and
ata
-da
tat
ers
ebu
tat
aume
ngk
las
if
ika
si
kand
atat
ers
ebu
tbe
rda
sar
kanb
ebe
rap
a
j
eni
s.Mi
sa
lny
adi
kel
omp
okk
anb
erd
asa
rka
npe
ni
la
ia
nny
a,ma
nad
atay
an
gpa
li
ngp
ent
in
gse
hin
gga
a
kand
ij
adi
kand
atau
tama
,at
aud
atay
an
gku
ran
gpe
nti
ng
,da
tay
an
gag
akp
ent
in
g,d
anl
ai
n
s
eba
gai
ny
a.
 Me
red
uks
iDa
ta
S
ete
lahs
emu
ada
tad
ida
pat
kand
arih
asi
lpe
nel
it
ia
nda
npe
nga
mat
and
ila
pan
gand
ans
ete
lahd
ata
b
erh
asi
ldi
kla
si
fi
kas
ika
nat
aud
ike
lomp
okk
an,s
ela
nju
tny
ape
nel
it
ibi
samu
laime
lak
uka
nre
duk
si
d
ata
.Me
lak
uka
nre
duk
sid
atai
nia
rt
in
yap
ene
li
tih
aru
sme
nye
der
han
aka
nla
gib
erb
aga
ida
tay
an
g
d
ida
pat
kan
.Pe
nye
der
han
aand
atai
nid
il
aku
kans
esu
aik
ebu
tuh
anp
ene
li
ti
an
,se
hin
ggaa
nt
ar
a
p
ene
li
tiy
an
gsa
tud
eng
anp
ene
li
tiy
an
gla
inj
ugaa
kanb
erb
eda
-be
dap
ros
esn
ya
.Ak
ant
et
apiy
an
g
p
erl
udi
ket
ahu
i,d
ala
mme
red
uks
ida
ta,s
emu
ada
tay
an
gdi
re
duk
sit
ers
ebu
tha
si
lak
hir
ny
aha
rus
me
wak
ili
semu
ada
tay
an
gsu
dahd
ida
pat
kan
.

2.Tr
ia
ngu
las
i
a
) Pe
nge
rti
an
Tr
ia
ngu
las
iad
ala
hpe
nde
kat
any
an
gdi
la
kuk
anp
ene
li
tiu
ntu
kme
nemu
kanl
ebi
hba
ny
akp
ers
pek
ti
f
t
erk
aitd
atay
an
gdi
te
muk
an.
Sel
ai
nit
u,u
mumn
yat
ri
an
gul
asij
ugad
igu
nak
anu
ntu
kme
nge
cekv
al
id
it
asd
ata
.
J
adi
,ka
mub
is
ata
hua
pak
ahd
atay
an
gka
mut
emu
kanl
ay
aku
ntu
kdi
pr
ese
nta
si
kana
taut
id
ak.Tr
ia
ngu
las
i
a
dal
ahs
ala
hsa
tub
agi
ant
erp
ent
in
gda
rip
ene
li
ti
ank
ual
it
at
if
.Ka
ren
ape
nel
it
ia
nku
ali
ta
ti
fre
nta
n
d
ipe
nga
ruh
ipe
ni
la
ia
nsu
bje
kti
f.B
erb
edad
eng
anp
ene
li
ti
ank
uan
ti
ta
ti
fya
ngf
akt
an
yab
is
adi
un
gka
p
me
ngg
una
kand
atay
an
gbe
rsi
fa
tek
sak
.Se
hin
gga
,ha
si
lpe
nel
it
ia
nny
abi
sal
ebi
hmu
dahd
il
ih
ats
eca
ra
o
bje
kti
f.
b
)Je
ni
s-j
eni
s
 Tr
ia
ngu
las
iSu
mbe
rDa
ta,
yai
tume
mba
ndi
ng
kand
atah
asi
lpe
nga
mat
and
eng
and
ata
h
asi
lwa
wan
car
a.Co
nt
oh,mi
sa
lka
nse
seo
ran
gse
dan
gme
nel
it
ite
nta
ngp
eng
aru
hko
mun
ika
siy
an
g
e
fek
ti
fte
rha
dapp
eni
ng
kat
ank
ine
rjas
uat
uti
m.J
adi
,di
ame
lak
uka
nwa
wan
car
ate
rha
dapb
ebe
rap
a
a
ngg
otat
imd
anj
ugap
imp
in
ant
imt
ers
ebu
tun
tukme
nca
rit
ahua
pak
ahme
rek
ase
pak
atb
ahw
a
k
omu
ni
kas
iya
ngb
ai
kme
rup
aka
nku
ncip
erf
or
mat
im.
Ber
hub
ungi
nf
or
mas
iya
ngd
iap
ero
lehb
era
sal

6
 d
arib
ebe
rap
asu
mbe
rda
ta,a
rt
in
yaj
eni
str
ia
ngu
las
iya
ngd
iag
una
kana
dal
aht
ri
an
gul
asis
umb
er
d
ata
.
 Tr
ia
ngu
las
iMe
tod
e,y
ai
tume
ngu
mpu
lka
nda
tay
an
gse
jen
isd
eng
anme
ngg
una
kanl
emb
aro
bse
rva
si
.
L
alu
,ap
aka
htr
ia
ngu
las
ime
tod
eju
gab
is
ame
mba
ndi
ng
kanh
asi
lpe
nel
it
ia
nny
ade
nga
nme
tod
e
k
uan
ti
ta
ti
f?Te
ntub
is
a.Te
rka
dan
g,a
dap
ene
li
tiy
an
gme
mba
ndi
ng
kanh
asi
lpe
nel
it
ia
nku
ali
ta
ti
f
d
ank
uan
ti
ta
ti
fte
rha
dapo
bje
kya
ngs
ama
.in
ite
rma
sukk
eda
lamt
ri
an
gul
asime
tod
eju
ga.D
eng
an
k
atal
ai
n,s
aatme
ngg
una
kant
ri
an
gul
asime
tod
e,k
it
ape
rlume
mer
iks
aap
aka
hin
fo
rma
siy
an
g
d
ida
pats
aatme
ngg
una
kanme
tod
eya
ngb
erb
edas
ela
rasa
taut
id
ak.
 Tr
ia
ngu
las
iPe
nga
mat
,ya
it
uad
any
ape
nga
matd
il
uarp
ene
li
tiy
an
gtu
rutme
mer
iks
aha
si
l
p
eng
ump
ula
nda
ta.Ta
pi
,te
rka
dan
gma
si
had
ake
rag
uany
an
gti
mbu
l.Ka
ren
abi
saj
adima
si
had
a
p
eni
la
ia
nsu
bje
kti
fya
ngmu
ncu
lsa
atme
ngo
lahd
ata
ny
a.I
tul
ahme
nga
pamu
ncu
lje
ni
str
ia
ngu
las
iin
i,
y
ai
tut
ri
an
gul
asip
eng
ama
t.S
esu
aid
eng
ann
ama
ny
a,p
adaj
eni
str
ia
ngu
las
iin
i,k
it
ame
mba
ndi
ng
kan
d
atay
an
gki
tap
ero
lehd
eng
and
atay
an
gdi
pe
rol
ehp
ene
li
til
ai
n.Pa
tutd
ic
at
atb
ahw
ato
pi
kda
n
o
bje
kpe
nel
it
ia
nny
aha
russ
ama
.Ja
di
,ya
ngd
iba
ndi
ng
kand
isi
nia
dal
ahs
udu
tpa
nda
ngd
anp
ers
eps
i
d
ari
mas
in
g-ma
si
ngp
ene
li
ti
.
 Tr
ia
ngu
las
iTe
ori
,ya
it
ume
tod
eya
ngd
igu
nak
anu
ntu
kme
mba
ndi
ng
kani
nf
or
mas
ida
ris
udu
tpa
nda
ng
t
eor
iya
ngb
erb
eda
.Co
nt
oh,mi
sa
lka
nse
seo
ran
gme
nco
bame
mbu
kti
kanb
ahw
abi
sn
isy
an
gme
mpu
ny
ai
b
any
akmo
dalb
erp
ote
nsil
ebi
hbe
saru
ntu
ksu
kse
s.Hi
po
tes
isi
nid
iaa
ngk
atb
erd
asa
rka
nte
oriA.
Ta
pi
,be
rda
sar
kank
era
ngk
ate
oriB
,ke
suk
ses
ans
uat
ubi
sn
ist
id
akme
lul
ube
rga
nt
ungp
ada
b
any
akn
yamo
dal
.Dis
in
idi
abi
same
lak
uka
ntr
ia
ngu
las
ite
oriu
ntu
kme
mbu
kti
kanf
akt
aya
ng
s
ebe
nar
ny
adi
lap
ang
an.
 Tr
ia
ngu
las
iWa
ktu
,me
len
gka
pid
atad
anj
ugame
nge
cekv
al
id
it
asn
yab
erd
asa
rka
nwa
ktu
.Co
nt
oh,
mi
sa
lka
nse
seo
ran
gme
lak
uka
npe
nel
it
ia
npa
dab
ula
nJa
nua
ri
.La
lu,p
adab
ula
nAp
ri
l,d
ia
me
nja
lan
kanp
ene
li
ti
any
an
gsa
mau
ntu
kme
nge
ceka
pak
ahh
asi
ln
yaa
kanb
erb
edad
iwa
ktuy
an
g
b
erb
eda
.Ji
kad
iai
ng
inme
ngg
una
kant
ri
an
gul
asi
wak
tu,
diah
aru
sme
mas
ti
kand
ead
li
nep
ene
li
ti
an
ny
a
t
id
akme
pet
.Se
hin
gga
,di
apu
ny
acu
kupw
akt
uun
tukme
ngu
mpu
lka
nda
tay
an
gdi
bu
tuh
kan
.(N
ur,
2
015
)
c
)La
ngk
ah-
lan
gka
h
 Te
ntu
kanTu
jua
nTr
ia
ngu
las
i,Ca
ran
yamu
dah
,ki
tat
in
gga
lja
wabp
ert
an
ya
ani
ni
:“Ap
aya
ngi
ng
in
k
it
ada
pat
kand
ari
pen
eli
ti
an
ny
a?”
 Ku
mpu
lka
nda
ta,D
ala
mpe
nel
it
ia
nku
ali
ta
ti
f,p
eng
ump
ula
nda
tab
is
adi
la
kuk
and
eng
ant
ig
aca
ra:
Wa
wan
car
a,Ob
ser
va
si
,da
nSu
rve
i
 An
ali
sad
atay
an
gdi
pe
rol
eh,
lan
gka
h-l
ang
kahy
an
gha
rusd
il
aku
kanu
ntu
kme
nga
nal
is
ada
ta:

7
 Me
mpr
io
ri
ta
ska
nda
tay
an
gpa
li
ngr
ele
vand
eng
ant
uju
ant
ri
an
gul
asi
,me
nemu
kanp
olad
ida
lam
d
ata
ny
a,me
mbu
ath
ipo
tes
isd
ari
dat
aya
ngd
ia
nal
is
a,me
nge
ceks
elu
ruhd
atay
an
gdi
mil
iki
dan
me
mbu
atk
esi
mpu
lan

3.Pe
nya
ji
anD
ata

Tr
acy(
201
2)me
ngu
ngk
apk
and
ida
lama
rt
ik
ely
an
gdi
tu
li
sol
eh Wi
na
ndae
tal
.(2
021
)ba
hwa
Pe
nya
ji
and
atame
rup
aka
nsa
lahs
atuk
egi
at
and
ala
mpe
mbu
ata
nla
por
anh
asi
lpe
nel
it
ia
nya
ngt
el
ah
d
il
aku
kana
gard
apa
tdi
pa
hamid
and
ia
nal
is
iss
esu
aid
eng
ant
uju
any
an
gdi
i
ngi
nka
n.Pe
mbe
laj
ara
npe
nya
ji
an
d
ataa
mats
ang
atp
ent
in
gun
tukd
ipe
laj
ari
,ka
ren
ape
nya
ji
and
atame
mpe
rmu
dahme
nemu
kani
nf
or
mas
ida
ri
s
uat
uda
tay
an
gad
a.D
atay
an
gsu
dahd
iku
mpu
lka
nha
rusd
is
usu
nda
ndi
sa
ji
kans
eca
rab
ai
kmu
dahd
iba
ca,
dan
mu
dahd
ipa
hami
ole
hpe
mba
ca.

Pe
nya
ji
and
atad
ia
rah
kana
gard
atah
asi
lre
duk
sit
ero
rga
ni
sa
si
kan
,te
rsu
sund
ala
mpo
lah
ubu
nga
n,
s
ehi
ng
gama
kinmu
dahd
ipa
hami
.Pe
nya
ji
and
atad
apa
tdi
la
kuk
and
ala
mbe
ntu
kur
ai
ann
ara
ti
f,b
aga
n,
h
ubu
nga
nan
ta
rka
teg
ori
,di
ag
rama
lur(
fl
owc
har
t)
,da
nla
ins
eje
ni
sn
ya
.Pe
nya
ji
and
atad
ala
mbe
ntu
k-
b
ent
ukt
er
seb
uta
kanme
mud
ahk
anp
ene
li
time
mah
amia
pay
an
gte
rja
did
anme
ren
can
aka
nke
rjap
ene
li
ti
an
s
ela
nju
tny
a.(
Sal
ime
tal
.,2
020
)Da
tay
an
gte
lahd
iku
mpu
lka
nun
tukme
mbu
atl
apo
rana
taua
nal
is
isp
erl
u
d
ia
tur
,di
su
sund
and
is
aji
kand
ala
mbe
ntu
kya
ngj
ela
sda
nba
ik.D
atad
apa
tdi
sa
ji
kand
ala
mdu
aca
ray
ai
tu
d
eng
ant
abe
lda
ndi
ag
rama
taug
raf
ik

1.Ta
bel

Ta
bela
dal
ahs
usu
nana
nt
ar
aba
ri
sda
nko
lo
mya
ngd
ia
turs
eca
ras
is
tema
ti
s.S
eca
rau
mum,t
abe
l
d
ibe
dak
anme
nja
dit
ig
a,y
ai
tus
eba
gai
ber
iku
t.

 Ta
belb
ari
sko
lo
m,t
abe
lba
ri
sko
lo
mme
rup
aka
nje
ni
sta
bely
an
gpa
li
ngs
ede
rha
na.Pa
dat
abe
lin
i,
h
any
ame
mua
tke
ter
ang
and
eng
ans
atuv
ar
ia
belf
rek
uen
si
.Pe
rha
ti
kanc
on
to
hbe
ri
kut
.

Ta
beln
il
aiu
ji
ana
khi
rse
ora
ngs
is
waS
MA

Ma
taPe
laj
ara
n N
ila
i

Ma
tema
ti
ka 7
0

8
 S
osi
ol
ogi 6
8

G
eog
raf
i 7
5

S
eja
rah 9
1

E
kon
omi 8
8

Ak
uta
nsi 8
0

Pk
n 7
0

 Ta
bleKo
nt
in
gen
si

Ta
belk
ont
in
gen
sia
dal
ahj
eni
sta
bely
an
gme
mua
tle
bi
hda
ris
atuv
ar
ia
belf
rek
uen
si
.Pe
rha
ti
kanc
on
to
h
b
eri
kut
.

Ta
belj
uml
ahs
is
wak
ela
s7me
nur
utj
eni
ske
lami
nn
ya

J
eni
sKe
lami
n
Ke
las
L
aki
-l
aki Pe
remp
uan

7
A 1
3 1
7

7
B 1
5 1
6

7
C 1
2 1
7

 Ta
belD
ist
ri
bu
siF
rek
uen
si

Ta
beld
is
tr
ib
usif
rek
uen
sii
nib
ia
sad
igu
nak
anu
ntu
kda
tay
an
gme
mil
ikis
eba
rand
anf
rek
uen
sic
uku
p
b
any
ak.
Jik
ada
ta-
dat
ate
rse
butd
ij
adi
kand
atat
ung
gal
,te
ntut
id
aka
kane
fek
ti
f.I
tul
ahme
nga
pap
erl
u
t
abe
ldi
st
ri
bu
sif
rek
uen
si
.Ad
apu
nco
nt
oht
abe
ldi
st
ri
bu
sif
rek
uen
sia
dal
ahs
eba
gai
ber
iku
t.

Ta
beld
is
tr
ib
usi
fre
kue
nsi
tin
ggi
bad
ans
is
waS
DTa
run
aJa
ya

Ti
ng
giB
ada
n F
rek
uen
si

1
33-
137 2
0

1
38-
142 2
5

1
43-
147 1
0

1
48-
152 9

9
 1
53-
157 1
1

2.D
iag
ram/
Gra
fi
k

B
agis
eba
hag
ia
nor
ang
,da
tay
an
gte
rsa
jid
ala
mbe
ntu
kan
gka
-an
gkak
era
pka
lit
id
akb
egi
tud
is
uka
i.
D
emi
ki
anj
ugab
agip
arama
naj
eme
npu
nca
k,b
ia
san
yame
rek
ame
mer
luk
ani
nf
or
mas
iya
ngr
in
gka
sna
mun
me
mbe
ri
kana
rt
iya
ngt
in
ggi
.Ol
ehk
are
nai
tuc
aral
ai
nya
ngd
apa
tdi
gu
nak
ana
dal
ahme
lal
uime
tod
egr
af
ik
a
taud
ike
nalp
ulad
eng
ani
st
il
ahd
ia
gra
m.G
raf
ika
dal
ahme
tod
epe
nya
ji
and
atad
eng
anme
ngg
una
kang
amb
ar-
g
amb
ary
an
gumu
mny
adi
gu
nak
anu
ntu
kme
li
ha
tpe
rub
aha
nya
ngt
erj
adid
ala
mse
bua
hva
ri
ab
lea
tauu
nt
uk
me
mba
ndi
ng
kanb
ebe
rap
ava
ri
ab
ley
an
gme
mil
iki
kar
akt
eri
st
iky
an
gsa
ma.

S
ebu
ahg
raf
ikh
end
akn
yad
ibu
ats
ese
der
han
amu
ngk
ind
anme
nek
ank
anp
adaa
spe
k-a
spe
kpe
nti
ngd
ari
d
atay
an
gdi
sa
ji
kan
.Ke
cen
der
ung
anu
ntu
kme
mas
ukk
ant
erl
al
uba
ny
aki
nf
or
mas
ida
lams
ebu
ahg
raf
ik
h
aru
sla
hdi
hi
nd
ark
ank
are
nah
ali
nit
id
aka
kanme
mbe
ri
kani
nf
or
mas
ita
mba
hany
an
gbe
rar
tib
ahk
and
apa
t
me
mbi
ng
ung
kanp
emb
aca
ny
a.(
Sud
iby
o,2
013
)Se
car
aumu
m,d
ia
gra
mdi
ba
gime
nja
dit
ig
aya
it
udi
ag
ram
b
ata
ng,
dia
gra
mga
ri
s,d
and
ia
gra
mli
ng
kar
an.

 D
iag
ramB
ata
ng,d
ia
gra
mba
tan
gad
ala
hdi
ag
ramy
an
gbe
rbe
ntu
kpe
rse
gi
pa
nja
ng.Pe
ngg
amb
ara
n
b
ata
ngn
yab
is
ame
nga
rahv
ert
ik
alma
upu
nho
ri
zo
nt
al
.Co
nt
oh:

Ha
si
lpe
no

 D
iag
ramG
ari
s,D
iag
ramg
ari
sad
ala
hdi
ag
ramy
an
gdi
ga
mba
rka
nse
bag
aig
ari
slu
rusy
an
gme
ngh
ubu
ngk
an
a
nt
ar
ada
tas
atud
anl
ai
nn
ya
.Se
bel
umme
mbu
atg
ari
slu
rus
,ka
muh
aru
sme
nen
tuk
ank
oor
di
na
tat
aut
it
ik

1
0
 d
ata
.La
lu,
hub
ung
kant
it
ik
-ti
ti
kda
tat
ers
ebu
thi
ng
gad
ipe
rol
ehs
uat
ugr
af
ik.
Con
to
h:

Ha
si
lpe
ni
la
ia
nma
tap
ela
jar
anma
tema
ti
kak
ela
s11
BSMA-
ITAl
-Mu
cht
ar

 D
iag
ramL
in
gka
ran
,Di
ag
raml
in
gka
rana
dal
ahd
atay
an
gdi
sa
ji
kand
ala
mbe
ntu
kli
ng
kar
an.D
iag
rami
ni
me
mua
tbe
ber
apab
agi
an
,dima
nas
eti
apb
agi
anme
rep
res
ent
asi
kand
atay
an
gbe
rbe
dad
and
in
ya
tak
an
d
ala
mbe
ntu
kpe
rse
n(%)
.

Co
nt
oh:

B
uahk
esu
kaa
nsi
swak
ela
s5AS
DITTa
ufi
qu
rra
hma
n

1
1
 B
ABI
II

PE
NUTUP

KE
SIMPUL
AN

An
ali
si
sda
tad
ala
mpe
nel
it
ia
nya
ngme
ngg
una
kanp
end
eka
tank
uan
ti
ta
ti
fme
ngg
una
kanp
end
eka
tan
s
tat
is
ti
k,u
jip
erb
eda
an,u
jik
ore
las
i,d
sb.S
eda
ngk
an,p
adaPTKd
eng
anp
end
eka
tank
ual
it
at
if
ny
ame
ngg
una
kan
a
nal
is
isy
an
gbe
rsi
fa
tna
rat
if
-ku
ali
ta
ti
fat
aud
eng
ank
atal
ai
nme
ngu
rai
kana
taume
nje
las
kans
eca
raj
ela
sha
si
l
t
emu
any
an
gdi
pe
rol
ehd
ala
mpe
lak
san
aant
in
dak
an.
Tek
nika
nal
is
isd
atame
mil
iki
duama
cam,a
yi
tur
edu
ksi
dat
a
d
ant
ri
an
gul
asi
.

Pe
nya
ji
and
atame
rup
aka
nsa
lahs
atuk
egi
at
and
ala
mpe
mbu
ata
nla
por
anh
asi
lpe
nel
it
ia
nya
ngt
el
ah
d
il
aku
kana
gard
apa
tdi
pa
hamid
and
ia
nal
is
iss
esu
aid
eng
ant
uju
any
an
gdi
i
ngi
nka
n.Pe
mbe
laj
ara
npe
nya
ji
and
ata
a
mats
ang
atp
ent
in
gun
tukd
ipe
laj
ari
,ka
ren
ape
nya
ji
and
atame
mpe
rmu
dahme
nemu
kani
nf
or
mas
ida
ris
uat
uda
ta
y
an
gad
a.D
atay
an
gsu
dahd
iku
mpu
lka
nha
rusd
is
usu
nda
ndi
sa
ji
kans
eca
rab
ai
kmu
dahd
iba
ca,d
anmu
dah
d
ipa
hami
ole
hpe
mba
ca.
Dat
ada
patd
is
aji
kand
ala
mbe
ntu
kta
bel
,di
ag
ram,
ata
upu
ngr
af
ik.

S
ARAN

1
.Ba
gip
enu
li
sse
mog
abi
sal
ebi
hte
li
tid
ala
mpe
mbu
ata
nma
kal
ahd
anme
nca
ris
umb
err
efe
ren
siy
an
gle
bi
h
b
any
akd
and
apa
tdi
pe
rca
yaa
garp
emb
aha
sand
apa
tme
nja
wabs
eti
apr
umu
sanma
sal
ahd
eng
anb
ai
k.

1
2
 2
.Ba
gip
enu
li
sbe
ri
kut
ny
ase
mog
abi
sal
ebi
hme
nge
mba
ngk
ank
emb
ali
kaj
ia
nli
te
rat
ur
ny
a.

D
AFTARPUS
TAKA

Ha
rdi
ya
nt
i,A.
(20
13)
.Pe
ni
ng
kat
anKr
eat
iv
it
asD
anPr
est
asi
Bel
aja
rMa
tema
ti
kaMe
lal
uiS
tra
teg
iTh
in
kPa
ir
S
har
e(Pt
kPe
mbe
laj
ara
nMa
tema
ti
kaS
isw
aKe
lasV
IIGS
eme
ste
r2S
MPN
ege
ri2Co
lo
mad
uTa
hun
Pe
laj
ara
n20
12/
201
3)J
.ou
rna
loft
heAme
ri
ca
nCh
emi
ca
lSo
ci
et
y,123(
10)
,21
76–2
181
.
h
tt
ps:
//
sho
dhg
ang
a.
in
fl
ib
net
.a
c.
in
/js
pui
/h
and
le/
106
03/
738
5

1
3
N
ur,
A.(
201
5).
Pen
in
gka
tanp
ema
hama
nKo
nse
pMa
tema
ti
kaMe
lal
uiPe
ner
apa
nLa
ssw
elCo
mun
ic
at
io
nMo
del
.
N
hk151(
, 449
),2
–5.

N
urma
la,
F.,
Iri
an
sy
ah,
H.S
.,&Pu
tr
a,N
.L.
J.(
202
0).
Pen
in
gka
tanPe
mah
ama
nMa
ter
iKe
ber
aga
manS
uku
B
ang
sa,
Sos
ia
l,d
anB
uda
yad
iIn
don
esi
ame
lal
uiMo
delTh
in
kPa
irS
har
eBe
rba
nt
uanMe
diaAu
di
o-
Vis
ual
.
J
urn
alI
lmuPe
ndi
di
kan(
JIP)S
TKI
PKu
sumaN
ega
ra11(
, 2),
172
–18
0.
h
tt
ps:
//
doi
.
org
/10
.37
640
/ji
p.
v11
i2.
160

S
ali
m,R
asy
id
,I.
,&Ha
id
ir
.(2
020
).Pe
mbe
laj
ara
nRe
nan
gGa
yaD
adad
eng
anPe
nde
kat
anMe
tod
eIn
klu
si
.
I
ndo
nes
iaPe
rfo
rma
nceJ
our
nal4,5.

S
udi
by
o,B
.S.
(20
13)
.Mo
dul3 
:Pe
nya
ji
anD
ata(
pp.
1–1
1).
htt
ps:
//
rep
osi
to
ry
.u
ni
kom.
ac
.i
d/
431
30/

Tr
iDy
ahPr
ast
it
i.
(20
12)
.Pe
lat
ih
anAn
ali
si
sDa
taPe
nel
it
ia
nTi
nd
aka
nKe
las(
Ptk
)Ba
giG
uru
-Gu
ruS
mpn7
B
ond
owo
soS
.emi
na
rNa
si
on
alPe
nga
bdi
anKe
pad
aMa
sya
rak
atUn
iv
ers
it
asTe
rbu
ka,
393
–40
3.

Wi
na
nda
,Z.
,Za
in
il
,M.
,&Pu
sra
,D.
(20
21)
.Pe
ni
ng
kat
anHa
si
lBe
laj
arS
isw
aPa
daPe
mbe
laj
ara
nTe
mat
ik
Te
rpa
duTe
ma8Me
ngg
una
kanMo
delPr
oje
ctB
ase
dLe
arn
in
g(Pj
BL)D
iKe
lasVS
DNe
ger
i20I
nda
run
g
Ko
taPa
dan
g.J
urn
alPe
ndi
di
kanTa
mbu
sai
,5(
2),
328
4–3
297
.
h
tt
ps:
//
doi
.
org
/10
.31
004
/jp
tam.
v5i
2.
138
5

1
4