Lekcja Części ciała,

cechy charakteru
osób
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem
słówka ukraińskie.

Części ciała:

n o g a - нога d ł u g i - довготелесий lub довгий

ręka - рука niski - н и з ь к и й
r a m i ę - плече wysoki - в и с о к и й
g ł o w a - голова mały - малий
włosy - волосся gruby - товстий
oczy - очі szczupły - стрункий
nos - ніс silny - сильний
usta - губи brzydki - б р и д к и й lub н е г а р н и й
uszy - вуха piękny - г а р н и й lub к р а с и в и й
b r o d a (zarost) - борода przystojny - к р а с и в и й lub г а р н и й
zęby - зуби chudy - худий
szyja - шия
k o l a n o - коліно
kość - кістка Cechy charakteru:
u d o - стегно
p o d b r ó d e k - підборіддя mądry - розумний
brzuch - живіт g ł u p i - д у р н и й lub н е р о з у м н и й
plecy - спина szczęśliwy - щ а с л и в и й
piersi - груди lub бюст smutny - с у м н и й
stopa - стопа zły, r o z g n i e w a n y - злий
lub р о з г н і в а н и й
bystry - ш в и д к и й
bezczelny - зухвалий
lub б е з с о в і с н и й
skąpy - с к у п и й
 nerwowy - нервовий Stopniowanie przymiotników:
nieśmiały - несміливий
ambitny - амбітний dobry - добрий
radosny - радісний lepszy - к р а щ и й
uczciwy - чесний najlepszy - н а й к р а щ и й
cierpliwy - терпеливий zły, niedobry - злий lub недобрий
grzeczny - ввічливий gorszy - гірший
życzliwy - доброзичливий najgorszy - найгірший
miły - милий lub симпатичний bardziej - більш
inteligentny - інтелігентний mniej - менш
lojalny - лояльний więcej - більше
serdeczny - сердечний
niecierpliwy - нетерплячий
hojny - щедрий
pewny siebie - певний себе

Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Wyglądasz dobrze. - Добре виглядаєш.

Jestem w złym nastroju. - Я не в настрої.
Jestem we wspaniałym nastroju. - У мене чудовий настрій.
Marek to mój najlepszy przyjaciel. - Марек - мій найкращий друг.
O n a jest wyższa od niego. - Вона вища за нього.
Ona jest bardzo ładna. - Вона дуже гарна.
On jest zbyt nerwowy. - Він занадто нервовий.
O n a jest miła i serdeczna. - Вона мила й сердечна.
O n a jest dobrze wychowana. - Вона добре вихована.
O n i są nieuprzejmi. - Вони неввічливі.
Lubię ją. - Я її люблю.
 Posłuchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej,
później z tłumaczeniem.

- У Марека нова дівчина, її звати Ольга.

Marek ma nową dziewczynę, nazywa się O l g a .
- Як вона виглядає?
Jak ona wygląda?
- Вона дуже гарна - має довге каштанове волосся й голубі очі.
Jest bardzo ładna - ma długie, brązowe włosy i niebieskie oczy.
- Вона висока?
Czy jest wysoka?
- Так, дуже! Вона вища ніж Марек і дуже струнка.
Tak, bardzo! Jest wyższa od Marka i bardzo szczupła.
- Вона симпатична?
Czy jest miła?
- Ні, с к о р і ш е ні. Вона зарозуміла і зовсім не має почуття гумору.
Nie, raczej nie. Jest zarozumiała i zupełnie nie ma poczucia humoru.

A teraz wysłuchaj jeszcze raz kwestii z dialogu w r a z z tłumaczeniem,

powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorem.

Powiedz po ukraińsku.

1. Jestem w złym nastroju. 3. Wyglądasz dobrze.

2. O n a jest miła i serdeczna. 4. Lubię ją.

Słówka dodatkowe

Części ciała: nozdrza - ніздря

szczęka - щелепа
czoło - чоло lub лоб goleń - голінь
brew - брова łydka - литка
rzęsa - вія pośladek - сідниця
biodro стегно nienawidzić - ненавидіти
pacha - пахва boj^ny байдужий
paznokieć - ніготь wrażliwy вразливий
roztargniony незібраний uczucia почуття
zawiść ревнощі śmiać się сміятися
rozmowny говіркий
lub балакучий
Charakter i emocje: cichy - тихий
pesymista - песиміст
charakter - характер optymista - оптиміст
nastrój - настрій realista - реаліст
prosty - п р я м и й e m o c j a - емоція
miłość - кохання nadzieja - надія
kochać - кохати ciekawy - цікавий
nienawiść - ненависть zazdrość - заздрість

Roksolana - kobieta, która zmieniła historię

Niezwykłe losy Roksolany budzą zainteresowanie historyków, jak również

pisarzy. Jest znana na Ukrainie oraz w Turcji jako Anastasja Lisowska, Ruszeń,
C h u r r e m Sułtan, Roksołana lub Roksolana.
W wieku 15 lat została porwana przez armię tatarską i miała zostać
sprzedana jako niewolnica. O k o ł o 1 5 2 0 roku Roksolana została w y w i e z i o n a
z Ukrainy i jako niewolnica trafiła do h a r e m u ó w c z e s n e g o w ł a d c y Turcji,
Sułejmana I W s p a n i a ł e g o . Chociaż wiele kobiet z najbogatszych i n a j b a r d z i e j
szanowanych rodzin marzyło by zostać ż o n ą s u ł t a n a , tylko Roksolanie u d a ł o
się zostać pierwszą żoną oraz pierwszą p r z y j a c i ó ł k ą , p r a w d z i w ą p o w i e r n i c ą
Sułejmana. Dzięki temu mogła wpływać na sytuację polityczną Ukrainy
- dzięki swoim koneksjom powstrzymała najazdy Tatarów i Turków na U k r a i n ę .
Świadczy to o jej silnym charakterze oraz m ą d r o ś c i .

Roksolana jest postacią znaną nie tylko na U k r a i n i e , lecz także w Turcji,

gdzie prowadziła aktywną działalność na rzecz r o z w o j u S t a m b u ł u . J e d n a k d l a
U k r a i ń c ó w pozostanie o n a przede wszystkim k o b i e t ą , której u d a ł o się zdobyć
serce tureckiego władcy.
Lekcja 5 Kolory, części garderoby,
sklep i za kupy
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem

słówka ukraińskie.

rękawiczki - рукавички
lub рукавиці
spódnica - спідниця
biały - білий sukienka - сукня lub плаття
czarny - чорний kurtka - куртка
czerwony - червоний skarpety - шкарпетки
zielony - зелений kamizelka - жилет lub камізелька
żółty - жовтий krawat - краватка
niebieski - голубий lub блакитний garnitur — костюм
pomarańczowy - помаранчевий
majtki - труси
lub оранжевий
bielizna - білизна
różowy - рожевий
brązowy - коричневий
szary - сірий
Wzory i tkaniny
iloleiowy - фіолетовий
granatowy - синій lub темно-синій
wzór - візерунок
w paski - в смужки
w kropki - в горохи
Części garderoby: w kratę - в клітинку
gładki - гладкий
kapelusz - капелюх kolorowy - кольоровий
bluzko блуза bawełna - бавовна
buty - взуття lub туфлі
wełna - вовна
sandały - сандалі lub сандалії
jedwab - ш о в к
wysokie buty, kozaki - висок) чоботи
skóro шкіра
sweter - светер
len - льон
spodnie - штани
koszulka (T-shift) - блузка
lub футболка
płaszcz - плащ
 Zakupy: tani - дешевий
drogi - дорогий
zakupy - покупки pieniądze - гроші
kupować - купувати lub купити gotówka - готівка
sprzedawać - продавати czek - чек
lub продати karta kredytowa - кредитна картка
płacić - платити lub заплатити oferta specjalna - акція lub
przymierzać - приміряти спеціальна пропозиція
patrzeć, rozglądać się - дивитися wyprzedaż - розпродаж
lub розглядати rabat - знижка
sklep - магазин lub крамниця bankomat - банко мат
sprzedawca - продавець karta bankomatowa - картка
klient - клієнт lub покупець до банкомату
rozmiar - розмір kantor - пункт обміну валют
cena - ц і н а

Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

W czym mogę pomóc? - Чим можу допомогти?

Czego pan sobie życzy? - Що Вас цікавить?
Tylko się rozglądam. - Я тільки роздивляюся.
Chciałbym kupić krawat. - Я хотів би купити краватку.
Czy mogę to przymierzyć? - Можна це приміряти?
То nie pasuje. - Це не пасує.
Ile to kosztuje? - Скільки це коштує?
Wezmę to. - Я візьму це.
Z czego to jest zrobione? - 3 чого це виготовлено?
Czy macie taką sukienkę mniejszą o jeden rozmiar? - Чи у Вас є така
сукня меншого розміру? lub Чи у Вас є таке плаття меншого
розміру?
Jaki rozmiar pani nosi? - Який Ви носите розмір?
Noszę rozmiar 3 8 . - Я ношу 38 розмір.
M a m tylko kartę kredytową. - Я м а ю тільки кредитну картку.
Czy mogę zapłacić kartą kredytową? - Чи я можу заплатити кредитною
карткою?
Gdzie mogę kupić pamiątki? - Де я можу купити сувеніри?
Gdzie jest najbliższy bankomat? - Де тут найближчий б а н к о м а т ?
lub Де тут є найближчий б а н к о м а т ?
Poproszę о fakturę. - Прошу дати м е н і рахунок.

Posłuchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej,

później z tłumaczeniem.

Ч и м я можу Вам допомогти?

W czym mogę panu pomóc?
Я хотів би купити взуття для походів у гори.
Chciałbym kupić buty do chodzenia po górach.
Я п о к а ж у В а м кілька пар.
Pokażę panu kilka par.
М е н і подобаються ті. А скільки вони коштують?
Podobają mi się te. Ile one kosztują?
3 0 0 гривень.
3 0 0 hrywien.
Це дуже багато. М о ж е у Вас є дешевші?
То bardzo dużo. Czy ma pani tańsze?
Так, наприклад, ці. Вони коштують 2 5 0 гривень.
Tak, na przykład te. Kosztują 2 5 0 hrywien.
Д о б р е , я хотів би їх п р и м і р я т и .
Dobrze, chciałbym je przymierzyć.
А в ж е ж . Я к и й р о з м і р Ви носите?
Oczywiście. Jaki rozmiar pan nosi?
44. §
44.
М е н і п р и к р о , але залишилося л и ш е взуття 42 і 43 р о з м і р у
Przykro m i , ale zostały już tylko buty w rozmiarze 42 i 4 3 .
В такому випадку дякую.
W takim razie dziękuję.
Дякую.
Dziękuję. §1|
 A teraz wysłuchaj jeszcze raz kwestii ж dialogu wraz Ж tłumaczeniem,
powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorem.

Powiedz po ukraińsku.

1. Chciałbym kupić T-shirt.

2. Noszę rozmiar M.
3. Gdzie jest przymierzalnia?
4. Ta koszulka jest za mała.
5. Poproszę koszulkę o rozmiar większą

Czas na zakupy)

Stolica Ukrainy jest pełna atrakcyjnych sklepów i kiosków z pamiątkami, ale

niewątpliwie najlepszym miejscem, żeby znaleźć oryginalną i wyjątkową rzecz,
jest Andrejewski Zjazd. Związane z nim są również liczne legendy i historia
Kijowa.
Andrejewski Zjazd łączył niegdyś Górne Miasto z Podołem, dzielnicą kupiecką.
Spacer najlepiej zacząć od Soboru św. Andrzeja, który został zbudowany
w 1754 roku przez Bartolomeo Rastrellego, gdzie według legendy przemawiał
apostoł św. Andrzej. Miejsce to przyciągało wybitnych pisarzy, np. Mikołaja
Gogola, a w domu pod numerem 13 w latach 1 9 0 6 - 1 6 i 1 9 1 8 - 1 9 mieszkał
Michaił Bułhakow. Niewątpliwie Andrejewski Zjazd należy do ulubionych
centrów rozrywki Ukraińców. W starych kamienicach pełno przytulnych
kafejek i galerii. Artyści prezentują swoje obrazy na licznych straganach.
Można tu kupić dosłownie wszystko: obrazki z widokami Kijowa, pudełeczka
z motywami z rosyjskich i ukraińskich bajek, tradycyjne koszule i matrioszki
z twarzą wybitnego aktora lub polityka. Są też stoiska z pamiątkami z czasów
komunistycznych, np. plakaty z Leninem, hasłami propagandowymi, wojskowe
czapki, mundury czy stare pocztówki. Można kupić nawet samowar -
urządzenie tradycyjnie stosowane do przygotowania herbaty.
 Lekcja 6 Żywność, jedzenie,
restauracja I
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem
słówka ukraińskie.

Jedzenie: ser - сир

kurczak - курка
jeść - їсти wieprzowina - свинина
pić - пити wołowina - яловичина
posiłek - страва cielęcina - телятина
śniadanie - сніданок ryba - риба
wczesny obiad - ранній обід frytki - картопля фрі
obiad - обід ryż - рис
deser - десерт filiżanka kawy - чашка кави
kolacja - вечеря kubek herbaty - чашка чаю
stolik - столик butelka soku - пляшка соку
widelec - виделка szklanka mleka - склянка молока
nóż - ніж kufel piwa - кухоль пива
łyżka - столова ложка woda mineralna - мінеральна вода
łyżeczka - чайна ложка gazowana - газована
szklanka - склянка niegazowana - негазована
talerz - тарілка kieliszek wina - бокал вина

obrus - скатертина lub келих вина

krzesło - стілець słodkie - солодке
wytrawne - сухе
lody - морозиво
Artykuły spożywcze: ciasto - пиріг
cukier - цукор
chleb - хліб mąka - борошно
bułka - булка makaron - макарони
zupa - cyn jajka - яйця
masło - масло sól - сіль
dżem - джем lub варення pieprz - перець
 'woce i warzywa: seler - селера
burak - буряк
owoce - фрукти cukinia - к а б а ч о к lub цукіні
jabłko - яблуко pietruszka - петрушка
gruszka - груша bakłażan - баклажан
pomarańcza - апельсин
winogrono - виноград
arbuz - кавун Smaki
śliwka - слива
brzoskwinia - персик słodki - солодкий
banan - банан gorzki - г і р к и й
czarna porzeczka - чорна kwaśny - кислий
смородина słony - солоний
truskawka - полуниця OStry - ГОСТРИЙ
wiśnia - вишня
malina - малина
ananas - ананас W restauracji:
warzywa - овочі
marchew - морква kelner - офіціант
groszek - горошок jadłospis - м е н ю
kukurydza - кукурудза rachunek - рахунок
cebula - цибуля paragon - чек
pomidor - помідор danie główne - головна страва
ziemniak - картопля zamówienie - замовлення
ogórek - огірок napiwek - чайові
szpinak - шпинат dobrze wysmażony - добре
kalafior - цвітна капуста підсмажений
czosnek - часник

Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Jestem głodny. - Я голодний.

Chce mi się pić. - Я хочу пити, lub Мене мучить спрага.
Ten stolik jest zarezerwowany. - Цей столик зарезервовано.
Czy mogę przyjąć zamówienie? - Я можу прийняти замовлення?
Czy mogę prosić o rachunek? - Принесіть, будь ласка, рахунок!
Proszę o rachunek! - Будьте ласкаві, рахунок!
Reszty nie trzeba. - Решти не треба.
Chciałbym złożyć zamówienie. - Я хотів би зробити замовлення.
Bardzo smaczne. - Дуже с м а ч н о .

Posłuchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej,

później z tłumaczeniem.

F- Д о б р и й день, я можу прийняти замовлення?

Dzień dobry, czy mogę przyjąć zamówienie?
- Так, прошу бульйон, а на друге - шніцель з б у р я ч к а м и .
Tak, poproszę rosół, a na drugie kotlet schabowy z buraczkami.
- В а м на г а р н і р картоплю фрі чи печену картоплю?
Czy do drugiego dania życzy pan sobie frytki czy pieczone ziemniaki?
- К а р т о п л ю фрі.
Frytki.
Чи подати щось з напоїв?
Czy podać coś do picia?
- Так, прошу велике пиво.
Tak, poproszę duże piwo.
Щ е щось?
Czy coś jeszcze?
Так, не десерт я в і з ь м у шарлотку та каву.
Tak, na deser wezmę szarlotkę i kawę.
- Так, щ и р о д я к у ю .
Oczywiście, dziękuję bardzo.
- Дякую.
Dziękuję.

A teraz w y s ł u c h a j jeszcze raz kwestii z dialogu wraz z t ł u m a c z e n i e m ,

powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorem.
 Powiedz po ukraińsku
1. Zamów sok owocowy.
2. Zamów dwie kawy z mlekiem
3. Poproś o rachunek.
4. Kup kilogram bananów.
5. Kup kawałek żółtego sera.
Słówka dodatkowe
lunch - ланч lub обід
podwieczorek - підвечірок
pora podwieczorku - час підвечірку
orzechy - горіхи
sałatka - салат
termin przydatności do spożycia
- термін придатності
до споживання
data produkcji - дата виробництва
korzeń - корінь
owoce morza - морепродукти
jajka smażone, jajecznica - смажені
яйця, яєшня
naleśniki - налисники
przyprawa - приправа
piekarnia - п е к а р н я
perfumeria - парфумерія
księgarnia - к н и г а р н я
supermarket - с у п е р м а р к е т
targ z warzywami - о в о ч е в и й
ринок
warzywniak - о в о ч е в и й м а г а з и н
cukiernia - кондитерська,
цукерня
sklep mięsny - м'ясна к р а м н и ц я
apteka - аптека
sklep papierniczy - канцелярські
товари
 UKRAIŃSKIE POTRAWY REGIONALM

б о р щ - barszcz
в а р е н и к и - pierogi
ч е б у р е к - czeburek (pieróg z nadzieniem z baraniny przyprawionej na ostro)
п а м п у ш к и - pampuszki ( m a ł e czosnkowe bułeczki z ciasta drożdżowego,
podawane do zup)

лупляники - łuplanyki (talarki ziemniaczane, pieczone w zalewie ze słoniny)

деруни - deruny (placki ziemniaczane)
к н и ш - knysz (rodzaj pieczonych pierogów z różnego rodzaju nadzieniem,
podawane jako danie główne lub deser)
кутя - kutia
п а м п у ш к и - pączki
хлібний квас - kwas chlebowy
березовий с і к - oskoła (sok brzozowy)
томатний сік - sok z pomidorów
узваар - kompot

Wino? Najlepsze na Krymie!

W i n o no Ukrainie nie należy do najpopularniejszych trunków, co nie oznacza,

że nie odnajdziemy t a m prawdziwych „winnych" perełek. Smakosze wina,
zwłaszcza słodkiego, powinni udać się na Półwysep Krymski. M a ł o kto wie,
że historia uprawy wina na Krymie sięga Wl wieku p.n.e, kiedy to greccy
osadnicy założyli ł a m pierwsze szczepy. U p r a w a wina p o d u p a d ł a w czasie
najazdów tatarskich. Ponowne ożywienie nastąpiło dopiero w czasach
carskich. Przełomowy o k a z a ł się rok 1 8 9 4 , w którym car M i k o ł a j II polecił
wybudować wielką wytwórnię wina w Massandrze. Jej piwnice są tak
o g r o m n e , że m o g ą pomieścić p o n a d milion butelek wina. O b e c n i e znajduje
się t a m kolekcja win., wyceniana na ok. 2 0 0 min dolarów.
N i c dziwnego, ze z regionu Mossandry pochodzi najwyżej oceniane obecnie
krymskie wino: M o d e r o M a s s a n d r a , które trafiło no listę 1 0 0 najlepszych
[ Wato.
w n
Jest to wino słodkie i bo rdzo aromatyczne. Inne znane krymskie
wino to słodka różowo A ł u p k a , utytułowany Muskat Biały Czerwona Skała
І aółwytrawne wina inkerman.
* Ukraińska kuchnia

Ukraińska kuchnia posiada swoją własną bogatą historię i setki przeróżnych

przepisów. Pampuszky, warenyky, gałuszky czy barszcz, a także l i a n ę napoje
jagodowe i robione z miodu są znane nawet poza granicami Ukrainy.
Niektóre potrawy mają bardzo długą historię, jak np. barszcz ukraiński. Istnieją
trzy rodzaje tradycyjnego barszczu. Najczęściej spotykany i najbardziej lubiany
na Ukrainie jest barszcz czerwony, podawany jako danie kuchni codziennej,
a także w święta. Często jest główną potrawą na weselu, urodzinach, pogrzebie
lub innej ważnej uroczystości rodzinnej. W skład jego niezmienionej od wieków
receptury wchodzą buraki, marchew, kapusta, pietruszka. Później też zaczęto
dodawać ziemniaki zamiast chleba. W niedziele i w dni świąteczne gotowało
się barszcz z mięsem lub drobiem. Na zachodzie kraju barszcz jest nieco
inny, ponieważ nie dodaje się do niego żadnych innych składników poza
burakami.
Kolejną o d m i a n ą barszczu jest barszcz zielony, którego głównymi składnikami
są szczaw i gotowane jajka. Ostatnim rodzajem jest chłodnik, barszcz
podawany na zimno, który charakteryzuje się tym, że podawany jest latem,
a jedynym składnikiem wymagającym gotowania jest burak. Pozostałe
składniki kroi się i wrzuca się bez gotowania.
Również warto wspomnieć o kaszach, które cieszą się ogromną popularnością
wśród Ukraińców, a także o worenykach, których polskim odpowiednikiem
są pierogi. Tradycyjnym napojem w domu ukraińskim jest uzwar - napój
gotowany z owoców, czyli polski kompot.
 Lekcja 7 Komunikacja
i podróżowanie
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem
słówka ukraińskie.

od róż: Dworzec kolejowy:

podróż - подорож pociąg - поїзд lub потяг

wycieczka - екскурсія stacja kolejowa - залізнична станція
wyprawa - експедиція peron - перон
podróż służbowa - службова bilet - квиток
поїздка miejscówka (bilet z miejscówką)
autobus - автобус - місце lub плацкарта
samochód - автомобіль kasa biletowa - квиткова каса
autostrada - автомагістраль opóźnienie - спізнення
stacja benzynowa poczekalnia - кімната
- автозаправка lub зал очікування
tankowanie — заправляти odjazd - від'їзд
paliwo - паливо przyjazd - прибуття
benzyna - б е н з и н rozkład jazdy - розклад руху
gaz - газ lub графік руху
olej napędowy - дизельне пальне bilet powrotny - зворотний квиток
prawo jazdy - посвідчення водія bilet w jedną stronę - к в и т о к в одну
parking - п а р к у в а н н я сторону
ograniczenie prędkości - о б м е ж е н н я przechowalnia bagażu - к а м е р а
швидкості схову багажу
opóźnienie - спізнення pociąg pośpieszny - ш в и д к и й потяг
cel podróży - мета подорожі
wsiadać - сідати в м а ш и н у
lub заходити Port lotniczy;
wysiadać - виходити
samolot - літак
port lotniczy - аеропорт
lot - політ
 odlot відліт [ H o t e l :|
przylot - посадка
zarezerwować lot - зарезервувати hotel - готель
місце в літаку zameldować się - прописатися
stanowisko odpraw - стійка за місцем проживання
реєстрації rezerwacja - резервування
pierwsza klasa - перший клас lub б р о н ю в а н н я
druga klasa - другий клас pokój - кімната
klasa turystyczna - туристичний recepcja - реєстрація
клас obsługa hotelowa - обслуга в готелі
miejsce przy oknie - місце біля schronisko młodzieżowe
вікна - молодіжний гуртожиток
miejsce od strony korytarza - місце nocleg ze śniadaniem (w hotelu)
біля проходу - ночівля зі с н і д а н к о м
pasażer - пасажир wolne pokoje - вільні к і м н а т и
bagaż - багаж zarezerwować pokój w hotelu
paszport - паспорт -зарезервувати кімнату
wizo — віза
в готелі lub забронювати
granica - кордон
кімнату в готелі
nadbogaż - надмірний багаж
łazienka - ванна
cło — мито
prysznic — душ
celnik - м и т н и к klucz - ключ
strefa wolnocłowa — вільна митна pokój dwuosobowy — кімната на дві
зона особи lub кімната для двох осіб
bramka na lotnisku - арковий pokojówka - покоївка
металодетектор в аеропорту czek podróżny - дорожній ч е к
terminal - термінал honorować, uznawać czek
- приймати чек lub визнавати
чек
pensjonat - пансіонат

W y s ł u c h a j uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem

hdałbym kupić bilet do Odessy. - Я хотів би купити білет до Одеси,

której godzinie odjeżdża ten pociąg? - 0 котрій годині відправляється цей
потяг?
Gdzie jest mój bagaż? - Де мій багаж?
Czy mogę prosić o paszport? - Попрошу Ваш паспорт.
Życzę miłego pobytu! - Бажаю приємного перебування в країні!
То są moje rzeczy osobiste. - Це мої особисті речі.
Jadę do Lwowa. - Я їду до Львова.
Zarezerwowałem hotel w Doniecku. - Я зарезервував готель у Донецьку.
lub Я забронював готель у Донецьку.
M a m 1 5 0 0 hrywien przy sobie. - Я м а ю при собі 1 5 0 0 гривень.
Jestem na wakacjach. - В мене відпустка, lub В мене канікули.
Odwiedzam rodzinę na Ukrainie. - Я відвідую родину в Україні.
Gdzie mogę wykupić ubezpieczenie? - Де я можу придбати страховий поліс?
Chciałbym wypożyczyć samochód. - Я хотів би взяти автомобіль напрокат.
Czy ma pan coś do oclenia? - Чи маєте Ви предмети або товари,
які підлягають сплаті мита?
Czy cena zawiera śniadanie? - Чи в ціну включено вартість сніданку?

Posłuchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej,

później z tłumaczeniem.

- Готель Панорама, чим я можу допомогти?

Hotel Panorama, w czym mogę pomóc?
Добрий день, у Вас є вільні кімнати в липні?
Dzień dobry, czy mają państwo wolne pokoje w lipcu?
- Для скількох осіб?
Dla ilu osób?
- Для двох.
Dla dwóch.
- Одна двомісна кімната чи дві окремі кімнати?
Pokój dwuosobowy czy dwa pokoje pojedyncze?
- Двомісна.
Dwuosobowy.
2 окремі ліжка чи одне двоспальне?
Dwa łóżka czy łóżko małżeńskie?
Двоспальне.
Małżeńskie.
Коли Ви плануєте приїхати?
 Kiedy chcą państwo przyjechać?
- 15 липня.
15 lipca.
- На скільки діб?
Na ile nocy?
- На три.
Na trzy.
- Прошу зачекати хвилинку, я перевірю наявність вільних кімнат...
Так, є вільна кімната.
Proszę chwilę poczekać, sprawdzę, czy mamy wolne pokoje... Tak, jest wolny
pokój.
- Яка вартість однієї доби проживання?
Ile kosztuje noc?
- Двомісний номер з ванною коштує 3 0 0 гривень. В ціні враховано
вартість сніданку.
Pokój dwuosobowy z łazienką kosztuje 3 0 0 hrywien. Śniadanie jest wliczone
w cenę.
- В такому разі я хотіла б зарезервувати кімнату.
W takim razie chciałabym zarezerwować ten pokój.
- Звичайно, попрошу Ваше ім'я та прізвище, а також номер кредитної
картки.
Oczywiście, poproszę pani imię i nazwisko oraz numer karty kredytowej...

A teraz wysłuchaj jeszcze raz kwestii z dialogu wraz z tłumaczeniem,

powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorem.

Przećwicz zwroty z tej lekcji

1. Zapytaj, czy w hotelu są wolne pokoje.

2. Zarezerwuj jednoosobowy pokój z łazienką.
3. Zapytaj, ile kosztuje noc.
4. Zapytaj, czy w cenę jest wliczone śniadanie.
 Kijów stolica i największe miasto Ukrainy z bogatą historią i licznymi
zabytkami, m.in.
• Ławra Pieczerska (ukr. Печерська лавра) siedziba Ukraińskiego Kościoła
Prawosławnego;
• Sobór Mądrości Bożej (Sobór Sofijski, ukr. Софійський Собор) wpisana
na listę światowego dziedzictwa UNESCO cerkiew powstała w XI wieku;
•Złota Brama (ukr, Золоті ворота) średniowieczna brama %jazdowa,
wzorowana na Złotej Bramie Konstantynopola. Zbudowana w XI wieku;
• Plac Niezależności (Plac Niepodległości, Majdan Niezależnościfukr Майдан
Незалежності) serce miasta, gdzie odbywają się ważne uroczystości
kulturalne i państwowe. Miejsce zbierania się demonstrantów podczas
щ pomarańczowej rewolucji w grudniu 2 0 0 4 roku.

Lwów - największe miasto zachodniej Ukrainy, historycznie powiązane z Polską.

Obecnie stanowi główny ośrodek kultury i nauki polskiej na Ukrainie.
• Cmentarz Łyczakowski (ukr. Личаківський цвинтар) najstarsza nekropolia
Lwowa;
• rynek z renesansowymi kamienicami, np. Czarna Kamienica, Kamienica
Królewska czy Kamienica Wenecka;
• Dworzec Główny, zaprojektowany w stylu eklektycznym budynek pochodzący
z przełomu XIX І XX wieku.
Charków - monastyr Troicki z cerkwią św. Eliasza z XII w. i cerkwią Piątnicką
z ХІІ-ХІІ w., pozostałości Kremla z XI-XIV w., klasycystyczny sobór Spaso-
Preobrażeński.
Czemihów - barokowy sobór Pokrowski, sobór Uspienski z XVIII w, fragmenty
XVII-wiecznych murów obronnych. Synagoga Bejt-Menachem z 1912 r.
- największa bożnica na Ukrainie.
Odessa - największy port morski Ukrainy, z widocznymi wpływami architektury
rosyjskiej.
Krym - malowniczy i górzysty półwysep na południu Ukrainy.
Liwadia - kompleks sanatoryjny na Półwyspie Krymskim, w Pałacu Potockich
w Liwadii odbyła się konferencja jałtańska w 1945 roku.
Bakczysaraj (ukr. Бахчисарай), miasto położone w G ó r a c h Krymskich,
dawna stolica Chanatu Krymskiego.
 Stolica Ukrainy

Z założeniem Kijowa w V wieku oraz z j e g o n a z w ą w i ą ż e się nie2wyicłQ

l e g e n d a . Trzej b r a c i a K i j , Szczek i C h o r y w o r a z i c h s i o s t r a t y b i d z d e c y d o w a l i
się założyć m i a s t o . N a z w a n o j e n a cześć j e d n e g o z b r a c i , K i j a . H o r y w i c a o r a *
S z c z e k o w i c a , z n a j d u j ą c e się w m i e ś c i e d w i e g ó r y , z o s t a ł y n a z w a n e o d i m i o n
p o z o s t a ł y c h b r a c i . O d i m i e n i a sióstr/ p o c h o d z i n a z w a p r z e p ł y w a j ą c e j przez
K i j ó w rzeki, Łybidy.
Istnieje jeszcze jedna legenda mówiąca o pochodzeniu samego miasta.
O p o w i a d a o n a historię o d w ó c h b r a c i a c h , którzy w y g n a n i z e s w o j e j ojczyzny
znaleźli schronienie u cara Wałarszaka, który darował im ziemie, gdzie
zbudowali dwa miasta. Potem jednak car zabił dwóch braci i następnie
d a r o w a ł t ę z i e m i e ich s y n o m - K u a r o w i , M e ł t e j o w i , H o r e a n o w i . G d y trzej
b r a c i a weszli na górę Kurzeja, o d n a l e ź l i cudowne miejsce, gdzie później
p o w s t a ł Kijów.
Kijów to stolica b o g a t a w zabytki, m u z e a , cerkwie oraz p a r k i , dzięki którym
jest u w a ż a n y za j e d n o z n a j b a r d z i e j z i e l o n y c h m i a s t Europy. W stolicy U k r a i n y
z n a j d z i e m y p a r k i , o g r o d y b o t a n i c z n e o r a z lasy, k t ó r e s t a n o w i ą p r a w i e p o ł o w ę
terenu miasta. Znajdziemy nawet A ą u a p a r k , w którym latem można się
o p a l a ć i p ł y w a ć w rzece Dniepr. Pod t y m w z g l ę d e m to b a r d z o d o b r e m i e j s c e ,
żeby s p ę d z i ć w a k a c j e l u b w e e k e n d .

W XI i XII w i e k u , g d y K i j ó w był stolicą Rusi K i j o w s k i e j , p o w s t a ł y n a j b a r d z i e j

z n a n e z a b y t k i : Z ł o t a B r a m a , C e r k i e w Spasa czy W y d o b y c k i M o n a s t y r .
M i a s t o tętni ż y c i e m k u l t u r a l n y m . O b e c n i e w K i j o w i e d z i a ł a o k o ł o d w u d z i e s t u
teatrów, sq tu kina, galerie. W a r t o również s p r ó b o w a ć tradycyjnej k u c h n i
w r e s t a u r a c j i Taras, w p a r k u i m i e n i a Tarasa Szewczenki.
 Lekcja 8 W a k a c j e , czas wolny
:
i hobby 0
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem
słówka ukraińskie.

Wakacje i natura: plecak - р ю к з а к

latarka - ліхтарик
wakacje - відпустка lub канікули wioska - селище lub хутір
czas wolny - вільний час wieś — село
biuro podróży - б ю р о подорожей basen - басейн
lub туристичне б ю р о plaża - пляж
morze - море opalać się - смагнути
góry - гори krem do opalania - к р е м для
jezioro - озеро засмаги
wyspa - острів statek - корабель
pustynia - пустеля łódź човен
las - ліс prom - паром
dolina - долина lub н и з о в и н а kajuta - каюта
wzgórze - пагорб kajak - байдарка
jaskinia - печера ratownik - рятівник
rzeka - річка wspinać się - займатися альпінізмом
wodospad - водоспад szlak (w górach) - шлях lub маршрут
przepaść - прірва у горах
wybrzeże - узбережжя

Pogoda:
Na wycl^^e
p o g o d a - погода
wycieczka - е к с к у р с і я słońce - сонце
urlop - відпустка deszcz - д о щ
wypoczynek - в і д п о ч и н о к śnieg - сніг
jechać pod namiot - подорожувати ciepło - тепло
з наметами zimno - холодно
namiot - намет mróz - м о р о з
 mgła - туман jazda na łyżwach - катання
wiatr - вітер на ковзанах
burza - гроза lub буря bieganie - біг
piorun - блискавка żeglowanie - парусний спорт
lód - лід jazda konna - їздити верхи
huragan - ураган (на конях) lub кінний спорт
tornado - смерч relaksować się - відпочивати
marnować czas - марнувати час
Czas wolny: odpoczywać - відпочивати
koszykówka - баскетбол
oglądanie telewizji - дивитися siatkówka - волейбол
телебачення tenis stołowy - настільний теніс
szachy - шахи lub малий теніс
karty - карти gimnastyka - гімнастика
gra na gitarze - гра на гітарі aerobik - аеробіка
pływanie — плавання karuzela - карусель
jazda no nartach - катання huśtawka - гойдалка
на лижах piaskownica - пісочниця
jazda na rowerze — катання plac zabaw - дитячий майданчик
на велосипеді piłka nożna — футбол
łowienie ryb — риболовство
lub ловля риби

Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Jakie masz hobby? - Які в тебе улюблені заняття?

Jak spędzasz swój czas wolny? - Як ти проводиш свій вільний час?
Pada śnieg. - Іде сніг.
Jest zimno. - Холодно.
Jaka jest prognoza pogody na jutro? - Який прогноз погоди на завтра?
Uwielbiam podróżować. - Я люблю подорожувати.
То piękny kraj. - Це красива країна.
Szukam kafejki internetowej. - Я шукаю інтернет-кафе.
Czy mógłby pan nam zrobić zdjęcie? - Ви не могли 6 нас сфотографувати?
Chciałbym zatelefonować. - Я хотів би зателефонувати.
Halo! Mówi Nowak! - Алло! Це говорить Новак.
 Posłuchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej,
później z tłumaczeniem.

- Ч и м ти з а й м а є ш с я у вільний час?
Co robisz w wolnym czasie?
- Коли тепло, я люблю плавати.
Kiedy jest c i e p ł o , lubię pływać.
- А що ти р о б и ш в з и м к у ?
A co robisz zimą?
- В з и м к у я к а т а ю с я на лижах.
Z i m ą jeżdżę na nartach.
- Я чула, що ти л ю б и ш грати в ш а х и .
Słyszałam, że lubisz grać w szachy.
- Так, це правда. А ти? З а й м а є ш с я я к и м о с ь видом спорту?
Tak, to p r a w d a . A ty? Uprawiasz jakiś sport?
- Так, я у в е с ь р і к їжджу на велосипеді.
Tak, przez cały rok jeżdżę na rowerze.

A teraz wysłuchaj jeszcze raz kwestii z dialogu w r a z z tłumaczeniem,

p o w t a r z a j poszczególne wypowiedzi za lektorem.

Przećwicz zwroty z tej lekcji. Powiedz po ukraińsku

1. Jak spędzasz swój czas wolny?

2. Uwielbiam podróżować.
3. Chciałbym zatelefonować.
4. Jest zimno.
5. Jaka jest prognoza p o g o d y na jutro?
 Wakacje w Karpatach Ш

Karpaty sq najlepszym miejscem na Ukrainie, by uciec od miejskiego zgiełku.

Można się w nie udać na krótki weekendowy wypoczynek lub na dłuższą
wakacyjną Wyprawę. Kraina tą, położona w zachodniej częścr Ukrainy,
oferuje liczne zabytki oraz piękne górskie krajobrazy. Region ten szczyci
się bardzo bogatą historią. Na przestrzeni dziejów należał do Polski, Rosji,
Czechósłowacji-'і WęgięjB
Podróż najlepiej zacząć od zwiedzania historycznych miast leżących u podnóża
Karpat, takich jak Lwów, Iwano-Frankowsk, gdzie znajdziemy zabytki świadczące
0 polskiej przeszłości oramUżhorod. Jeśli w tym czasie odbywać się będzie
festiwal, na pewno dostarc|| nam sporo e m o c w n i e z a p o n e a n y c h wrażeń.
Na terenie Karpat pozostało rólnież wiele zamków, twierdz i p a ł a c o m które
przenoszą turystów w zamierzchłe czasy. Każdy z zamków reprezentuje ШПУ
styl i posiada własną, niepowtarzalną historię. Warto odwiedzić chociażby
zamek Mukaczewski, zbudowany w X№wieku, w którym później znajdowało
się więzienie polityczne, a dziś zamek przypomina o rycerskich czasach.
W Kołomyi znajduje się pierwsze w Ещоріе muzeum pisanki. Budynek
muzeum zbudowany jest w formie jajka z kolorowego szkłas"
Jeśli wolimy aktywny wypoczynek, Karpaty zimą oferują nieograniczone
możliwości dla amatorów wszelkm o d m i a n A a r c i a r s t w a czy łyżwiarstwa.
Warto wtedy odwiedzić położone w seraj ukraińskich Karpat miasta Swalawa,
Jasina czy Bukovel na Huculszczyźnie.
Karpaty to też drugi, po Krymie^region Ukrainy pod względem liczby
uzdowisk. Najbardziej znane kurorty znajdują się w Truskawcu, Morszynie
1 Schydnycy. Podczas leczenia wykorzystuje się tam nie tylko wody mineralne,
ale również borowiny, glinki i torfy, używane do okładów, oraz tzw. wosk górski
(ozokeryt). Ten ostatni wydobywany jest w kopalniach miasteczka Borysław,
niedaleko Truskawca, a okłady z niego pomagają MM w leczeniu chorób
kręgosłupa i stawów. Perłą Karpat nazywane jest uzdrowisko Jaremcze.
W okolicach Jaremcza znajduje się drewniana huculska cerkiew z wypalanym
w drewnie ikonostasei
 Lekcja 9 W mieście,
pytonie o drogę
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem
słówka ukraińskie.

Pytanie o drogę: korek - пробка

centrum - центр
i Idź prosto. - Іди прямо. kino - кіно lub кінотеатр
Skręć w lewo. - Поверни ліворуч. teatr - театр
F Skręć w prawo. - Поверни праворуч ratusz - ратуша lub мерія
w dół ulicy - вниз по вулиці poczta - пошта
obok - поряд posterunek policji - пост міліції
naprzeciw - навпроти lub відділення міліції
za - за bank - банк
przed - перед restauracja - ресторан
pomiędzy - м і ж szpital - лікарня
w—в apteka - аптека
za rogiem - за рогом szkoła - школа
To jest blisko. - Це близько. kościół - костел
То jest daleko stąd. - Це далеко ambasada - посольство
звідси. muzeum - музей
zamek - з а м о к lub палац
most - міст
Miasto: przystanek autobusowy - автобусна
зупинка
miasto - місто stacja metra - станція метро
ulica - вулиця metro - метро
droga - дорога taksówka - таксі
aleja - алея postój taksówek - стоянка таксі
adres - адреса tramwaj - трамвай
plac - площа lub майдан zwiedzanie - відвідати
skrzyżowanie - перехрестя lub побувати
światła - світлофор zwiedzać - відвідувати
chodnik - тротуар przewodnik (osoba) - екскурсовод
 przewodnik (książka) - путівник znaczek pocztowy - поштова марка
punkt informacji turystycznej - бюро pocztówka - листівка
туристичної інформації kafejka internetowa - інтернет-кафе
list - лист koperta - конверт

Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem

Jak się dostać do miasta? - Як дістатися міста?

Gdzie jest najbliższy bank? - Де розташований найближчий банк?
Zgubiłem dokumenty. - Я загубив документи.
Zgubiłem się - Я загубився, lub Я заблукав.
Szukam ulicy Kościuszki. Я шукаю вулицю Костюшки.
Jaka to ulica? - Яка це вулиця? lub Що це за вулиця?
Nie jestem stąd, proszę o pomoc. - Я не тутешній, прошу, допоможіть,
будь-ласка.
Który autobus jedzie na dworzec? - Який автобус їде на вокзал?
Gdzie jest ukraińska ambasada? - Де розташоване українське
ПОСОЛЬСТВО?
Gdzie jest katedra? - Де тут кафедральний собор?
Ile kosztuje wstęp? Скільки коштує вхід?
Wstęp jest wolny. - Вхід вільний.
Przejdź przez skrzyżowanie. - Перейди через перехрестя.
Czy sq zniżki dla studentów? - Чи студентам надаються з н и ж к и ?

Posłuchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej,

później z tłumaczeniem.

Перепрошую, як я можу дістатися центру?

Przepraszam, jak mogę dostać się do centrum?
Ви можете поїхати автобусом № 1 0 2 .
Może pani pojechać autobusem nr 102.
Скільки зупинок до центру?
Ile jest przystanków do centrum?
Д в і зупинки.
Dwa przystanki.
- Де тут найближча автобусна зупинка?
G d z i e jest najbliższy przystanek a u t o b u s o w y ?
- Там.
Tam.
- Де я можу придбати квитки?
Gdzie m o g ę kupić bilety?
- У водія.
U kierowcy.
Дякую.
Dziękuję.

A teraz wysłuchaj jeszcze raz kwestii z dialogu wraz z tłumaczeniem,

powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorem.

Zapytaj po ukraińsku.

1 . G d z i e jest najbliższa stacja metra?

2 . G d z i e m o ż n a k u p i ć bilety a u t o b u s o w e ?
3 . G d z i e jest polska a m b a s a d a ?
A. Ile kosztuje przejazd t a k s ó w k ą stąd do c e n t r u m ?

Słówka dodatkowe

5^ Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem

słówka ukraińskie.

plon miasto - мапа міста w o l n y wstęp - вільний вхід

Komunikacja miejska - громадський o p ł a t a zo wstęp - оплата за вхі/:
транспорт ostrzeżenie - з а с т е р е ж е н н я
,n
»o autobusowa маршрут автобуса lub п о п е р е д ж е н н я
przystanek na ż q d a n i e - зупинка napisy o s t f 7 e g a w c z e
на прохання пасажирів попереджувальні написи
P r z o d k a - пересадка telefon k o m ó r k o w y мобільний
1,os
o траса l u b маршрут телефон
SMS - смс dostać SMSa - отримати смс
e m a i l - електронна пошта lub мейл wysyłać e-mail - висилати мейл
wysyłać SMSa - відсилати смс dostać e-mail - отримати мейл

Odessa

Odessa, nazywana „małą Rosją", to przepiękne miasto o bogatej historii.

W miejscu*dzisiejszego miasta znajdowała się niegdyś grecka osada.
Na przestrzeni dziejów rozwijała się i podlegała Hunom, Bułgarom, Tatarom,
Madziarom oraz Turkom. Prawa miejskie Odessa otrzymała dopiero od carycy
Katarzyny II. Z raqi strategicznego położenia nad Morzem Czarnym caryca
zdecydowała zbudować tu porti Ciekawym jest, że nazwa „Odessa"
pojawiła się dopiero pózmej, natomiast do 1795 roku miasto nazywało się
Chadżybej.
Wpływy rosyjskie widać W|"architekturzfe- miasta. Gigantyczne Schody
Potiomskinskije, symboliczneffwejście lcjfe^niasta, 'jpstały zbudowarif.'przez
hrabiego Woroncowa. Były one prezentem z okazji urodzin żony hrabiego,
Ksawerii. Schody kosztowały Woroncowa^Stronomiczną jak na tamte czasy
kwotę 800 tys. karbowańców. Architekte||i tego projektu był ||anc Boffo,
który rzetelnie zaprojektował i zrealizował- papierowe proporcje. Schody
Potiomskinskije liczą 192 stopnie, có zawsze można sprawdzićryrazem
z grupami ciekawych turystów.
Ulubionym miejscem spacerów zarówno mieszkańców miasta jak i turystów
jest Bulwar Primorski. Architektura ulicy Deribasowskiej jest nie mniej ciekawa.
Również Plac Grecki należy do często zwiedzanych i bardzo gwarnych miejsc.
W 2005 roku zostało otwarte największe w kraju Delfinarium.
Lekcja 10 Życie codzienne:
dom, szkoła
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem
słówka ukraińskie.

Szkoła:

dom - дім szkoła - школа

dom (budynek) - будинок uczeń - учень
mieszkanie - помешкання lekcja - урок
lub квартира przedmiot - предмет
sypialnia - спальня ocena - оцінка
kuchnia - кухня zeszyt - зошит
łazienka - ванна кімната praca domowa - домашнє
pokój dzienny - вітальня завдання
przedpokój - передпокій zdać egzamin - здати екзамен
strych - дах lub горище
piwnica - підвал
Określenia czasu:

Codzienne czynności: dzień powszedni - будній день

zazwyczaj - зазвичай
obudzić się - прокинутися lub звичайно
wstać z łóżka - встати з ліжка rzadko - рідко
czesać się - розчісуватися czasami - іноді
myć się - мити nigdy - ніколи
myć zęby - чистити зуби zawsze - завжди
ubierać się - одягатися często - часто
ścielić łóżko - стелити ліжко od czasu do czasu - часами
zasypiać - засинати lub інколи
І§} Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Uczę się ukraińskiego. - Я вивчаю українську мову.

Chodzę na kurs ukraińskiego. - Я ходжу на курси української м о в и .
Studiuję psychologię. - Я вивчаю психологію.
Uczę dzieci matematyki. - Я навчаю дітей математики.
Idź do swojego pokoju! - Іди до своєї кімнати!
Co zwykle robisz rano? - Що ти зазвичай робиш вранці?
Ukończyłem Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego. - Я з а к і н ч и в
факультет історії Варшавського університету.

Posłuchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej,

później z tłumaczeniem.

- Будь-ласка, о п и ш и свій звичайний день.

Proszę, opisz swój zwykły dzień.
Я встаю вранці o 7:00, п р и й м а ю душ і одягаюся.
Wstaję rano о 7:00, biorę prysznic і ubieram się.
Що з а з в и ч а й ти робиш потім?
Co zwykle robisz potem?
Снідаю, й о 8:10 виходжу з дому на роботу.
Jem śniadanie і о 8:10 wychodzę do pracy.
О котрій закінчується робочий день?
О której kończysz pracę?
З а з в и ч а й о 17:00 і потім йду додому.
Zazwyczaj о 1 7:00 і potem idę do d o m u .
Що ти р о б и ш удома?
Co robisz w domu?
З а з в и ч а й я читаю к н и ж к у й лягаю спати.
Zazwyczaj czytam książkę і kładę się spać.
 CD 2

A teraz wysłuchaj jeszcze raz kwestii z dialogu wraz z tłumaczeniem,

powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorem.

Przećwicz zwroty z tej lekcji

1. Powiedz, o której wstajesz w dni robocze.

2. O której jesz śniadanie?
^ 3. O której kładziesz się spać?
Щ 4. O której wstajesz w weekendy?
I 5. Co zwykle robisz w wolnym czasie?

Słówka dodatkowe

Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem

słówka ukraińskie.

winda — ліфт suszarka - фен

lodówka - холодильник żelazko - праска
pralnia - пральня szafa - шафа
prysznic - душ lustro - дзеркало

Hymn Ukrainy

Hymn Ukrainy jest zatytułowany "Jeszcze nie umarła Ukraina". Nie tylko tytuł
przywodzi na myśl hymn Polski, bowiem inspirację muzyczną dla tej pieśni
stanowił „Mazurek Dąbrowskiego". Słowa zostały napisane w 1 862 roku przez
kijowskiego etnografa i poetę Pawła Czubyńskiego. Po rozpadzie Związku
Radzieckiego parlament ukraiński uznał utworzą oficjalny hymn kraju, jednak
tekst został skrócony do sześciu linijek, ponieważ kolejne odnosiły się do ziem
znajdujących się w obrębie dzisiejszych Polski i Rosji,

81
 jpiciec l i t e f a t u r y iikraińskiej

Taras Szewczenko (1814 - 1861), nazywany często j a j c e m " Ukraińców, był

poetą, pisarzem i malarzem. W swo|e| twórczości икотсЩ^вфкгаШщщр
narodu oraz domagał się niepodległości państwa ukraińskiego.
Taras Szewczenko urodził się w biednej rodzicie chłopójy pańszczyźnianych,
wcześnie stracił oboje rodziców. Kiedy mĘĘ^enko p o z n a ł fikraińskiego
malarza Soszenko, a później B r u l b w ^ J Z u k o w s k i e g o j d z i ę k i ich wysiłkom
oraz uzyskaniu zgody jego dotychczasowego pana na zwolnienie Ta rasa ze
słuzb^ u d a ł o f ^ ^^ЩШШНШЩ^^ШЩ 838 roku studia%o Akademii
Sztuk Pięknyc™v Petersburgu. W polowie] 1845 ukończyłfnaukę % wrócił
na Ukrainę, a ^ ^ ^ ^ ^ ^ В 8 4 6 wstąpił do Bractwa C y r y l a f f Metodego,
które głosiło hasła n i e ^ d l e g ł o ś e i l k r a i n y . Bractwo była| bardzo aktywne
również w sferze kultury, dopróMbdzfp do ukształtowania się ukraińskiego
języka literackiego. Po odkiycilfprzez Rosjan Bractwa Szewczenko został
aresztowany i zesłany do Petersburga A d z i e z o s t a j zamknięty w twierdzy
Pietropawłowskiej, pod najściślejszym nadzorem i z zakazem pisania
i malowania. Dopiero po 1 1 latach, w lipcu 1 8 5 7 , poeta otrzymał oficjalną
wiadomość, że jest wolny.
Niewątpliwie najbardziej znanym dziełem poety jest zbiór „Kobzar", który
zawiera pisane przez całe życie wiersze. Należy również wymienić poematy
„ H a j d a m a c y " i ,,Kaukaz". Warto jednak zauważyć, że większość dramatów
i powieści Szewczenko napisał w języku rosyjskim.
Lekcja 11 Wypadki, nagłe
* zdarzenia, pomoc
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem
słówka ukraińskie.

Problemy zdrowotne: Nagłe sytuacje:

choroba - хвороба karetka pogotowia - автомобіль

lekarz - лікар швидкої допомоги
szpital - лікарня pierwszo pomoc - перша допомога
gabinet lekarski — кабінет wypadek drogowy — нещасний
gorączka - лихоманка випадок на дорозі lub
lub підвищена температура дорожньо-транспортна аварія
krwawienie — кровотеча policjant - поліцейський
ból głowy - головний біль strażak - пожежник
ból brzucha - біль у животі karambol зіткнення
ból zęba - зубний біль lub дорожньо-транспортна
złamanie - перелом кістки пригода
oparzenie — опік złodziej - злодій
atak serca - серцевий напад kieszonkowiec - кишеньковий
lekarstwo - ліки злодій

Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Co ci dolega? - Що в тебе болить? lub На що Ви скаржитесь?

Boli mnie głowa. - В мене болить голова.
Zle się czuję. - Я погано себе почуваю.
Potrzebuję lekarza! - Мені потрібен лікар!
Chyba się przeziębiłem. - Мабуть, я застудився.
Mam katar і kaszel. - В мене нежить і кашель.
Wypadła mi plomba. - В мене випала пломба.
Jestem w ciąży. - Я вагітна.
Proszę głęboko oddychać. - Прошу глибоко дихати.
 Zostałem okradziony. - Мене обікрали.
Zgubiłem pieniądze. - Я загубив гроші.
Skradziono mi telefon komórkowy. - В мене вкрали мобільний телефон.
Skradziono mi dokumenty. - В мене вкрадено д о к у м е н т и .
Jestem ubezpieczony. - Я застрахований.
Proszę podać numer swojej polisy ubezpieczeniowej. - Будь-ласка, дайте
номер свого страхового полісу.
То jest moja polisa ubezpieczeniowa. Це м і й страховий поліс.
Mój samochód się zepsuł. - Мій автомобіль зіпсувався.
Potrzebuję pomocy. - Мені потрібна допомога.
Proszę zawołać policję! - Прошу викликати поліцію!
Pali się! - Горить! lub Пожежа!
Na autostradzie zdarzył się wypadek. - На автомагістралі трапилася аварія.
Czy jest w pobliżu lekarz? - Тут є поблизу лікар?

UL
Posłuchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej,
później z tłumaczeniem.

- Що сталося?
Co się stało?
Я себе дуже погано почуваю. В мене болить живіт.
Czuję się bardzo źle. Boli mnie brzuch.
Чи маєте ви високу температуру?
Czy ma pan gorączkę?
Так.
Tak.
Я думаю, що це харчове отруєння. Будьгласка, візьміть ці ліки. Вони
повинні допомогти.
Myślę, że to zatrucie pokarmowe. Proszę wziąć to lekarstwo. O n o powinno
pomóc.
- Д я к у ю , до побачення.
Dziękuję, do widzenia.
 A teraz wysłuchaj jeszcze raz kwestii z dialogu wraz z tłumaczeniem
powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorem.

Przećwicz zwroty z tej lekcji

1. Powiedz, że boli cię brzuch.

2. Powiedz, że masz gorączkę.
3. Powiedz, że skradziono ci telefon komórkowy,
4. Powiedz, że zginął twój bagaż.

Słówka dodatkowe

Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem

słówka ukraińskie.

grypa - грип zabieg - процедура

biegunka - діарея lub пронос
lek przeciwbólowy - знеболювальні
ліки
bandaż - бандаж
okulista - окуліст
dermatolog - дерматолог
laryngolog - отоларинголог
kardiolog - кардіолог
lek przeciwgorączkowy
- жарознижувальні ліки
wylew - крововилив
operacja - операція
prześwietlenie - рентген
ginekolog - гінеколог
chirurg - хірург
dentysta - зубний лікар
świadek - свідок
zabójstwo - вбивство
polisa ubezpieczeniowa - страховий
поліс
ubezpieczenie zdrowotne
- страхування здоров'я
opatrunek - бинт lub пов'язка
 Pomarańczowa rewolucja

Pomarańczowa rewolucja miała miejsce w stolicy Ukrainy w okresie od

21 listopada 2004 roku do 23 stycznia 2 0 0 5 roku. Wiąże się z wyborami
prezydenckimi na Ukrainie, których wyniki zostały sfałszowane i do władzy
doszedł Wiktor Janukowicz. Naród natomiast domagał się, by prezydentem
został przedstawiciel pomarańczowej Naszej Ukrainy - Wiktor J u szczeń ko.
Liderzy opozycji Julia Tymoszenko i Wiktor Juszczenko d o m a g a j się
powtórzenia głosowania. Odpowiedzią na ich apele były kilkusettysięczne
wiece poparcia w różnych miastach. Również Unia Europejska opowiadała
się za powtórzeniem wyborów.
W Kijowie miejscem protestów, demonstracji Щ przemówień był Майдан
Незалежності (Majdan Niezależności, Plac Niepodległości). Tam Juszczenko
razem z Tymoszenko kierowali swoje apele do obywateli Ukrainy, przekonywali,
że cel jest prawie osiągnięty. A najważniejszym celem była prawdziwa
demokracja, odbudowa pozycji Ukrainy w Europie i na świede;||Nasza
Ukraina, którą reprezentował Juszczenko, wydawała się ugrupowaniem,
którego celem jest osiągnięcie najwyższego poziomu demokracji. Rewolucja,
którą popierali Ukraińcy oraz obywatele państw ościennych, osiągnęła swój
cel i Wiktor Juszczenko objął władzę.
Jednakże z czasem pomarańczowa koalicja zaczęła tracić spójność, a także
poparcie społeczeństwa. Kraj natomiast ciągle potrzebuje demokratycznych
zmian i silnej władzy politycznej.
Lekcja 12 Praca i z a w o d y
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka
ukraińskie.
Praca:
praca - робота lub праця
zawód — професія
szukać pracy - шукати роботу
znaleźć pracę - знайти роботу
ubiegać się o pracę - шукати роботу
kwalifikacje - кваліфікація
rozmowa kwalifikacyjna — співбесіда
при працевлаштуванні
lub інтерв'ю
doświadczenie zawodowe — досвід
роботи за фахом
umiejętności - вміння lub навички
biuro - бюро lub офіс
przedsiębiorstwo - підприємство
awans - підвищення lub
призначення на вищу посаду
wypłata, pensja - заробітна плата
wypłata, zarobek - виплата
lub заробіток
wykształcenie - освіта
szkolenie zawodowe - професійна
підготовка
bezrobotny - безробітний
godziny pracy - робочі години
podwyżka - підвищення заробітної
плати
CV - CV lub резюме
list motywacyjny - мотиваційний
лист
nadgodziny - понаднормові години
праці
ubezpieczenie - страхування
konto bankowe - рахунок у банку
podatek - податок
posada, wakat - посада
pracować jako... - працювати (ким)..
nauczyciel - вчителем
lekarz - лікарем
pielęgniarka - медсестрою
kasjer - касиром
kierownik - керівником
dyrektor - директором
aktor - актором
sekretarka - секретарем
kucharz - кухарем
policjant - поліцейським
lub міліціонером
strażak - пожежником
piosenkarz співаком
dziennikarz - журналістом
fryzjer - перукарем
 <ŹĘ^ Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Gdzie pracujesz? - Де ти працюєш?

Pracuję w biurze. - Я працюю в офісі-
Jak zarabiasz na życie? - К и м ти працюєш?
Jestem pielęgniarką. - Я - медсестра.
Szukam pracy - Я шукаю роботу.
Jestem doświadczonym prawnikiem. - Я - досвідчений юрист.
Dzień dobry. Jestem umówiony z panem Matuszewskim. - Доброго дня.
Я домовлявся з паном Матушевським.
Chciałbym rozmawiać z dyrektorem. - Я хотів би поговорити з директором.
Ubiegam się о posadę sekretarki. - Я хотіла 6 отримати посаду секретаря.
Czy wcześniej ubiegała się pani o to stanowisko? - Ви раніше намагалися
отримати цю посаду?
Czy ma pani jakieś wcześniejsze doświadczenie? - Який у Вас попередній
досвід роботи?
Myślę, że spełnia pani wszystkie wymagania. - Я вважаю, що Ваша
кандидатура відповідає всім вимогам на посаду.
Jakie jest pani wykształcenie? - Яка у Вас фахова освіта?
Jakie są godziny pracy? - А які години роботи?
Czy mogę wziąć urlop? - Чи можу я взяти відпустку?
M a m pozwolenie na pracę. - Я м а ю дозвіл на працевлаштування.
Jestem bezrobotny. Я безробітний.
O t o numer mojego konta bankowego. - Ось номер мого банківського
рахунку.
Sko ńczyłem kurs і przeszedłem szkolenie zawodowe odpowiednie dla tego
stanowiska. - Я закінчив курси і пройшов професійну підготовку для
роботи на цій посаді.

Posłuchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, później

z tłumaczeniem.

Доброго дня, мене цікавить робота офіціантки в цьому ресторані.

Dzień dobry, jestem zainteresowana pracą kelnerki w tej restauracji.
- Доброго дня. Ви маєте якийсь досвід цієї роботи?
Dzień dobry. Czy ma pani jakieś doświadczenie w takiej pracy?
 - Так, я два роки працювала офіціанткою в італійському ресторані в моїй
країні.
Tak, przez dwa lata pracowałam jako kelnerka we włoskiej restauracji
w moim kraju.
- Чи маєте Ви дозвіл на працевлаштування?
Dobrze... Czy ma pani pozwolenie na pracę?
- Так, я маю всі необхідні документи.
Tak, mam wszystkie wymagane dokumenty.
- В такому разі прийдіть, будь-ласка, на зустріч з менеджером нашого
ресторану в понеділок об 11:00.
W takim razie proszę przyjść w poniedziałek o 11:00 na spotkanie
z menedżerem naszej restauracji.
- Дякую, до побачення!
Dziękuję, do widzenia!

A teraz wysłuchaj jeszcze raz kwestii z dialogu wraz z tłumaczeniem,

powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorem.

Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Powiedz, jaki zawód wykonujesz.

2. Powiedz, że masz pozwolenie na pracę.
3. Powiedz, że masz doświadczenie w pracy biurowej.
4. Powiedz, że chcesz rozmawiać z menedżerem restauracji w sprawie pracy.

Czarnobyl

końcu kwietnia 1986 r. Czarnobyl był na ustach całego świata w związku

z katastrofą w elektrowni atomowej. Od kilku lat okolica staje się również
atrakcją turystyczną. Niegdyś zamieszkane przez 50 tysięcy ludzi miasto
Prypeć stanowi gratkę dla eksploratorów tzw. miast widm. W pustych blokach
i domach do dziś można znaleźć pozostawione w pośpiechu przedmioty
chodzące z ostatnich lat istnienia Związku Radzieckiego.
 Słówka dodatkowe

Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem

słówka ukraińskie.

Zawody: pilot - пілот

kierownik projektu - керівник
nauczyciel - вчитель проекту
lekarz - лікар redaktor - редактор
pielęgniarka - медсестра architekt - архітектор
inżynier - інженер księgowy - бухгалтер
urzędnik - службовець lub dziennikarz - журналіст
чиновник pisarz - письменник
kasjer - касир tłumacz - перекладач
kierownik - керівник projektant - дизайнер
dyrektor - директор lub конструктор
aktor - актор kelner - офіціант
sekretarka - секретар ogrodnik - садівник
kucharz - кухар opiekunka do dzieci - няня
policjant - поліцейський barman - бармен
lub міліціонер magazynier - к о м і р н и к
strażak - пожежник lub товарознавець
piosenkarz - співак handlowiec - торговець
dziennikarz - журналіст lub комерсант
fryzjer - перукар pracownik budowlany - працівник
rybak - рибалка на будівництві lub будівельник
marynarz - м о р я к elektryk - електрик
żołnierz - солдат hydraulik - водопровідник
rolnik - фермер stolarz - столяр
sędzia - суддя murarz - муляр
prawnik - юрист ochroniarz - охоронець
adwokat - адвокат modelka - модель
mechanik - механік notariusz - нотаріус
 Kozacy - niepokorny duch Ukrainy

Kozacy ukraińscy to wieloetniczno grupa zamieszkująca stepy ciągnące

się na pograniczu Rosji i Rzeczypospolitej. Początki ich historii sięgają XIV
і XV wieku, jednak czasy kozackiej świetności przypadają na wiek XVI.
І І Słowo „kozak" pochodzi z tatarskiego i oznacza człowieka niezależnego,
J i zuchwałego, czasem rozbójnika. Określało się tak również ludzi żyjących
na stepie.
Na bezkresnych stepach schronienie znajdowali nie tylko uciekinierzy
z Litwy, Rusi Moskiewskiej, Mołdawii czy Wołoszczyzny. Na tereny obecnego
Zaporoża uciekali również chłopi pańszczyźniani, słudzy czy drobni przestępcy
z Rzeczypospolitej. Kozacy organizowali się w drużyny rządzące się zgodnie
z zasadami demokracji wojennej. Głównym zajęciem, a zarazem podstawowym
źródłem utrzymania Kozaków były wyprawy zbrojne o charakterze łupieskim,
podejmowane najczęściej bez wiedzy i zgody władzy królewskiej. Kozackie
wojsko prowadziło wolny tryb życia, i stacjonowało w polach. Kozacy zarabiali
na życie dzięki wojnie lub gospodarowaniu. Często wkraczali do majątków
szlachty ukraińskiej. Od czasów Zygmunta II Augusta, królowie polscy starali
się ująć Kozaków w zorganizowaną formację wojskową, w wyniku czego
powstał rejestr kozacki. W 1579 roku w służbie Rzeczypospolitej znajdowało
się 5 3 0 kozaków. Warto zaznaczyć, że stworzyli nawet państwo kozackie
pod nazwą Siczy Zaporoskiej z własnym regulaminem. W XVI i XVII wieku
kilkakrotnie doszło do powstań kozackich przeciw Koronie. Największemu
powstaniu dowodził hetman kozacki Bohdan Chmielnicki.
Sicz Zaporoska została zlikwidowana przez carycę Rosji Katarzynę II w roku
1775. Dzisiaj próbuje się odrodzić tradycję kozacką w szkołach kozackich
nawiązujących do tradycji carskiej Rosji.
 L e k c j e - odpowiedzi

Lekcja 1
Ćwiczenie 1

1 \ Як тебе звати?
2. Мене звати Анна.
3. Звідки ти?
4. Я з Польщі.

5. Я живу у Варшаві.

Ćwiczenie 2

1. Ти говориш українською?
2. Так, я говорю українською мовою.
3. Як справи?
4. Спасибі, добре.
5. Можна попросити Вас допомогти мені?

Lekcja 2
1 . Przepraszam, która jest teraz godzina? - ПЕРЕПРОШУЮ, котра година?
2. W N o w y m Jorku jest teraz godzina 6 rano, a w Londynie 12 w p o ł u d n i e .
- У Нью-Йорку зараз 6 година ранку, а в Лондоні 12 година ранку.
3. Dzisiaj jest czwartek. - Сьогодні четвер.
4 . Teraz mamy lipiec, jest lato. - Зараз у нас липень, літо.
 Lekcja 3
1. Tak, mam starszą siostrę. - Так, у мене є старша сестра
2. Nie, nie mam dzieci. - Ні, я не маю дітей.
3. Nie, jestem rozwiedziony. - Ні, я розлучений.
4. Mam 29 lat. - Мені 29 років.

Lekcja 4
1. Я в поганому настрої.
2. Вона мила й сердечна
3. Добре виглядаєш.
4. Я її люблю.

Lekcja 5
1. Я хотів би купити футболку.
2. Я ношу розмір М.
3. Де я знайду примірочні кабіни? lub Де тут примірочні кабіни?
4. Ця сорочка замала.
5. Будь ласка, дайте сорочку на розмір більшу.

Lekcja ó
1. Poproszę sok owocowy. - Прошу, фруктовий сік.
2. Poproszę dwie kawy z mlekiem. - Будь ласка, дві кави з молоком.
3. Poproszę rachunek. - Будь ласка, рахунок.
4. Poproszę kilogram bananów. - Будьте ласкаві, кілограм бананів.
5. Poproszę kawałek żółtego sera. - Будьте ласкаві, шматок твердого сиру.
 Lekcja 7

1. Czy sq wolne pokoje? - Чи у Вас є вільні кімнати?

2. Chciałabym zarezerwować pojedynczy pokój z łazienką. - Я хотіла
6 зарезервувати одномісний номер з ванною кімнатою.
3. Ile kosztuje noc? - Скільки коштує одна доба?
4. Czy w cenę wliczone jest śniadanie? - У вартість входить сніданок?

Lekcja 8

1. Як ти проводиш свій вільний час?

2. Я люблю подорожувати.
3. Я хотів би зателефонувати.
4. Холодно.
5. Який прогноз погоди на завтра?

Lekcja 9

1. Де розташована найближча станція метро?

2. Де можна придбати квитки на проїзд у автобусі?
lub Де можна придбати автобусні квитки?
3. Де розташоване польське посольство?
4. Скільки коштує проїзд на таксі звідси до центру?
 Lekcja 10
1. Codziennie wstaję o 7:00. - Я встаю щодня o 7:00.
2. Jem śniadanie o 10:00. - Я снідаю o 10:00.
3. Kładę się spać o 23:00. - Я лягаю спати o 23:00.
4. W weekendy wstaję o 10:00. - У вихідні я встаю о 10:00.
5. Oglądam telewizję, czytam książki, gram w gry komputerowe. - Я дивлюся
телевізор, читаю книжки, граю в комп'ютерні ігри.

Lekcja 11
1. Boli mnie brzuch. - В мене болить живіт.
2. Mam gorączkę. - В мене лихоманка.
3. Skradziono mi telefon komórkowy. - В мене вкрадено мобільний телефон.
4. Zginął mój bagaż. - Мій багаж загубився.

Lekcja 12
1. Jestem pielęgniarką. - Я - медсестра.
2. Mam pozwolenie na pracę. - Я маю дозвіл на працевлаштування.
3. Mam doświadczenie w pracy biurowej. - Я маю досвід офісної роботи.
4. Chciałbym rozmawiać z menedżerem restauracji w sprawie pracy. — Я хотів
би поговорити з менеджером ресторану в справі працевлаштування.