isinulat ng ating bayani na si José Protacio Rizal Mercado y Alonso Realonda noong 1884 at natapos nʼya ito noong 1887. Ang ating tauhan na si Crisostomo Ibarra ay isang wais na lalaki na hinahangad ang kabutihan ng Las Pilipinas at ang ating bayani na si Jose Rizal ay may kaparehong kahangadan katulad nʼya. Sa pamamagitan ng nobelang ito ay naipapakita ang mga problema noong panahon ng Kastila.Ang diskriminasyon,ang walang pantay na pagtingin sa mga tao,ang pang-aalipin sa mga Pilipino,korapsyon at ang di makatarungang batas noon.Nakakamanghang basahin at panoorin ang ginawang nobela ni Dr. Jose Rizal sapagkat ang mga karakter nito ay sumisimbolo sa mga masasamang gawain na nararanasan noon at ngayon. Katulad na lamang ni Padre Salvi at Padre Damaso na ginagamit ang kanilang kapangyarihan upang mang-api ng maraming tao. Ang ama naman ni Maria Clara na si Kapitan Tiago ay isang mayamang indio na naging puppet ng simbahan at gobyerno para sa ikagaganda at proteksyon na kinakailangan nya para sa kanyang negosyo. Si Maria Clara naman ay sumisimbolo ng tunay na ganda at ugali ng mga pilipina sa panahon ni Rizal ngunit sya parin ay naging biktima ng karahasan at panggagahasa na nararanasan parin sa kasalukuyang panahon. Si Doña Victorina ay isang pilipina na nagpapanggap bilang purong Espanyol na mestiza, naglalagay sya ng makakapal na kolorete sa kanyang mukha upang magmukhang babaeng espanyol, makikita parin sa panahong ito ang ganyang mga tao. Itinatapon ang sariling pagkakakilanlan kapalit ng buhay na ibinibigay ng mga banyagang bansa. Ang karakter ni Sisa ay sumasalamin sa mahihirap na pamilya sa kasalukuyang panahon, ang kanyang marahas at lasinggerong asawa, ang kanyang dalawang anak na si Basilio at Crispin na inaalipin ng kura.
Dahil sa nobelang ito, marami ang
namulat at naging layunin nilang mailaya ang bansang pilipinas sa kamay ng mga kastila. Inilalarawan sa Noli Me Tangere ang mga kwento at talata na umiiral hanggang ngayon,lalo na't inilalahad nito ang problema at ang bulok na sistema ng ating bansa.