NOTATKI OSOBISTE UPORZĄDKOWANE – SKALA, WSKAŹNIK, ZMIENNA

1. Definiendum – definiowany, definiens – definiujący

2. Żeby ustalić wartości, jakie może przybrać cecha (zmienna), należy ustalić skalę pomiaru
3. Typy skali:
a. Nominalna – skala przybierająca wartości, które nie są od siebie zależne; porządek ułożenia
wartości na skali jest dowolny
b. Porządkowa – w ramach skali porządkowej istnieje uporządkowanie; wartości na skali są
zależne od siebie (np. wysoki, średni, niski), skala Rickerta
c. Interwałowa – wartości na skali są wyrażane liczbowo, grupowane. Zero jest ujemne, kiedy
występuje potrzeba opisania zjawiska społecznego bez użycia skali, na których zero jest
naturalne
d. Ilorazowa – wyrażane na skali są konkretne wartości liczbowe
4. Wiek: wyraź w czterech skalach
a. Nominalna: Dziecko, osoba młoda, w średnim wieku, starsza
b. Porządkowa: Niski (mały?), średni, wysoki (duży?); w wieku przedprodukcyjnym,
produkcyjnym, poprodukcyjnym
c. Interwałowa: <18, 18-35, 36-50, 51-65, >65
d. Ilorazowa: Konkretne liczby - podaj wiek od 1 do 120
5. Zmienna – zbiór wartości, jaką może przybrać dana cecha obiektu, przedmiotu badań. Zmienna
przyjmuje wartości w zależności od jej wskaźników.
6. Wskaźnik – znak obecności lub nieobecności jakiegoś pojęcia /cechy/
7. Skala – metoda/sposób pomiaru obecności/intensywności danej cechy (zmiennej) poprzez
wskaźniki (umowne) – możliwość ich zaobserwowania lub brak
8. Wzajemna wymienialność wskaźników oznacza, że jeśli kilka różnych wskaźników reprezentuje
w określonym stopniu to samo pojęcie, będą one wszystkie zachowywać się tak, jak
zachowywałoby się owo pojęcie, gdyby było rzeczywiste i mogło być obserwowane .
9. Definicja realna – definicja prawdziwa, oddająca rzeczywistą naturę danego pojęcia
10. Definicja nominalna – ustalona przez badaczy definicja na potrzeby badania, bez żadnych
roszczeń co do „prawdziwego” znaczenia danego pojęcia (np. „współczucie rozumiemy jako
wyrywanie pisklętom skrzydełek”)
11. Definicja operacyjna – ustalona na potrzeby badania definicja danego pojęcia poprzez określenie
działań (operacji), za pomocą których mierzy się obecność i/lub intensywność, skalę danego
pojęcia