Służy do pomiaru poziomu inteligencji ogólnej. Jest to zdolność do
podejmowania celowych działań, racjonalnego myślenia i radzenia sobie we własnym środowisku. Test zbudowany jest z dwóch grup zadań: Słownej i Bezsłownej. Skala słowna:
1) Wiadomości- ta skala bada ciekawość intelektualną, gotowość do
gromadzenia wiedzy i umiejętność posługiwania się wiadomościami zgromadzonymi w pamięci długotrwałej. 2 )Powtarzanie liczb – to część, która bada zdolność do koncentracji, uwagi, możliwości uczenia się, posługiwania się wzorami i przekształcania ich. 3) Test Słownik- bada rozpoznawanie i rozumienie bodźców słownych, zdolność reprodukcji przyswojonej wiedzy, określa stopień opanowania języka i umiejętności ekspresji siebie za pomocą słów. Skala słowna c.d. :
4) Arytmetyka – bada rozumowanie liczbowe i tempo manipulacji
liczbami, koncentrację i uwagę, rozumowanie logiczne i abstrakcyjne 5) Rozumienie – bada: -zdolność do rozumienia zwyczajów i codziennych sytuacji społecznych -umiejętność wykorzystywania doświadczeń z przeszłości i odwoływania się do nich -pamięć długotrwałą Skala słowna c.d. :
6) Podobieństwa- skala ta bada:
-zdolność do postrzegania związków między pojęciami
- abstrakcyjne logiczne myślenie
-stopień dojrzałości procesów umysłowych
-rozumienie werbalne Skala bezsłowna:
a) Braki w obrazkach- badają kontakt z rzeczywistością, świadomość
elementów otoczenia, percepcję związku całości z częściami figur, zdolność rozróżniania detali istotnych od nieistotnych, zdolność spostrzegania.
b) Porządkowanie obrazków- ocenia rozumienie sytuacji
c) Wzory z klocków – badają koordynację wzrokowo-ruchową, zdolności
analizy i syntezy, zdolność do przeorganizowywania własnych działań. Skala bezsłowna c.d. :
d)Układanki – badają zdolność do rozróżniania podobnych
konfiguracji, umiejętność analizy i syntezy, koordynację wzrokowo- ruchową, szybkość manipulacji.
e) Symbole cyfr – oceniają zdolności uczenia się, koncentrację,
pamięć krótkotrwałą, koordynację wzrokowo-ruchową. Teoria na jakiej jest oparty:
Koncepcja psychometryczna w kontekście testów inteligencji Wechslera
obejmuje kompleksowe podejście do pomiaru zdolności intelektualnych. Harold W. Wechsler, będąc psychologiem, skupił się na wykorzystaniu psychometrii, czyli nauki zajmującej się metodami pomiaru psychologicznego, w celu opracowania narzędzi do oceny inteligencji.
W ramach tej koncepcji, testy inteligencji Wechslera są konstruowane zgodnie z
rygorystycznymi zasadami psychometrycznymi. To oznacza, że badania te muszą być nie tylko trafne i miarodajne, ale także standaryzowane. Standaryzacja polega na przeprowadzeniu testów na reprezentatywnej grupie ludzi, zwanej grupą normatywną, w celu ustalenia, jak dany wynik wypada w porównaniu do norm populacyjnych. Teoria na jakiej jest oparty c.d:
Wechsler zastosował także koncepcję ogólnej zdolności poznawczej (g),
której ideę zapożyczył od Charlesa E. Spearmana. Jednak Wechsler posunął się dalej, uwzględniając różnorodność zdolności intelektualnych. Wprowadził podział na skale werbalne i niewerbalne, co sprawia, że testy Wechslera są bardziej wielowymiarowe. Skupienie na różnych aspektach inteligencji pozwala uzyskać bardziej zróżnicowany obraz zdolności intelektualnych jednostki.
W rezultacie koncepcja psychometryczna Wechslera podkreśla nie tylko pomiar
ogólnej zdolności poznawczej, ale także uwzględnia specyficzne obszary, co czyni jego testy bardziej kompleksowymi w porównaniu do niektórych innych podejść do pomiaru inteligencji. Klasyfikacja ilorazów inteligencji zaproponowanych przez Wechslera: Interpretacja testu Wechslera polega na: 1. Ocenie wielkości różnic pomiędzy ilorazem w Skali Słownej i Bezsłownej - Wartość tej analizy polega na identyfikacji ewentualnych dysproporcji między umiejętnościami werbalnymi a niewerbalnymi. Różnice w ilorazie inteligencji między tymi dwiema skalami mogą wskazywać na specyficzne mocne strony lub obszary wymagające dodatkowej uwagi.
2. Przeprowadzaniu analizy rozpiętości wartości ilorazów inteligencji
- Obliczenia różnicy między ilorazami w skalach werbalnej i niewerbalnej pozwalają zobaczyć, jak rozciągają się wyniki między różnymi obszarami inteligencji. Szersza rozpiętość może wskazywać na zróżnicowane umiejętności lub obszary, które wymagają dodatkowej diagnostyki. 3. Ocenie średniej wysokości całego profilu - Analiza średniej wartości ilorazu inteligencji z różnych skal daje ogólny obraz ogólnego poziomu inteligencji danej osoby. Wyższa średnia może sugerować ogólnie wyższe zdolności intelektualne, podczas gdy niższa może wskazywać na potrzebę zróżnicowanych strategii wsparcia.
4.Ocenie stopnia rozproszenia wyników poszczególnych testów wokół przeciętnej profilu
- Analiza ta pozwala zidentyfikować, czy wyniki osiągnięte w poszczególnych obszarach są stabilne, czy może istnieje większe zróżnicowanie między nimi. To może pomóc w zrozumieniu, czy dana osoba ma równomiernie rozwinięte zdolności czy też może potrzebuje wsparcia w konkretnych obszarach.
5. Ocenie istotności różnicy wyników dwóch porównywanych testów
- Sprawdzenie statystycznej istotności różnic między ilorazem w Skali Słownej a Bezsłownej pomaga określić, czy te różnice są przypadkowe czy też istotne z punktu widzenia analizy psychometrycznej. To umożliwia bardziej precyzyjną interpretację wyników testu. Klasyfikacja ilorazów inteligencji zaproponowana przez American Association on Mental Retardation Klasyfikacja zaburzeń umysłowych (DSM-II-R) przyjęta w 1987 r. przez American Psychiatric Association oraz DSM-IV: Lekkie: od 50 – 55 do w przybliżeniu 70 Umiarkowane: od 35 – 40 do 50 – 55 Znaczne: od 20 – 25 do 35 – 40 Głębokie: poniżej 20 - 25 Wyniki testów przeliczane są zgodnie z tabelami odmiennymi dla różnych grup wiekowych, a potem oblicza się iloraz inteligencji w ramach Skali Słownej, Bezsłownej i Pełnej, a także pod kątem Rozumienia Werbalnego, Organizacji Percepcyjnej, Pamięci i Odporności na Dystraktory.
Omawiana skala cechuje się wysoką zgodnością wewnętrzną, dotyczy
to także wyników czynnikowych i ośmiu testów oraz relatywnie wysoką stabilnością bezwzględną testu Powtarzania Cyfr i Symboli Cyfr. Niższą rzetelnością cechuje się jedynie test Układanki. Analizując rzetelność poszczególnych testów Wechsler zastosował dwa typy współczynników. W przypadku Symboli Cyfr i Powtarzania Cyfr odwołał się do koncepcji rzetelności rozumianej jako stabilność wyników w czasie, w przypadku pozostałych dziewięciu testów do koncepcji równoważności między połówkowej. Wykorzystał tutaj założenie, że podział testu po uprzednim uporządkowaniu pozycji pod względem stopnia trudności daje dwie równoległe względem siebie wersje. Rzetelność Rzetelność c.d.
Zarówno rzetelność wszystkich jedenastu testów, jak i rzetelność Skali
Słownej, Bezsłownej i Pełnej są zadowalające i świadczą o dobrej wartości diagnostycznej tej metody.
Jedynym testem, który ma niskie współczynniki rzetelności są Układanki.
Przyczyny mogą być dwie : bardzo krótki test ( test składa się z 4 pozycji ) po drugie test składa się z zadań o bardzo zróżnicowanej trudności.
Wysoka zgodność wewnętrzna skal ( Słownej, Bezsłownej i Pełnej), wyników
czynnikowych oraz osmiu testów ( niższa – test Układanki), a także umiarkowanie wysoka stabilność bezwzględna dwóch testów ( Powtarzania Cyfr i Symbole Cyfr) Bibliografia:
■ E. Honorowska, „Skale inteligencji dla Dorosłych Davida
Wechslera WAIS-R oraz WAIS-III”, ■ J. Brzeziński, M. Gaul, E. Honorowska, A. Jaworowska, A. Machowski, M. Zakrzewska, „Skala inteligencji D. Wechlsera dla dorosłych Wersja zrewidowana- Renormalizacja WAIS-R (PL)