METODY LOGICZNEGO ROZUMOWANIA

- DEDUKCJA I INDUKCJA
DEDUKCJA
To rozumowanie mające na celu dojście do określonego
wniosku na podstawie założonego wcześniej zbioru
przesłanek
Formułowanie twierdzeń cząstkowych z twierdzenia ogólnego
– od ogółu do szczegółu

Przechodzenie od ogólnych twierdzeń do szczegółowych

wniosków

Skoro ptaki mają dzioby, możemy wyciągnąć wniosek, że sowa, kruk i

czapla też będą miały dzioby.
 DEDUKCJA I INDUKCJA
INDUKCJA
To rozumowanie polegające na wprowadzeniu nowych pojęć,
twierdzeń na podstawie intuicyjnej analizy wyjściowych
przesłanek

To formułowanie twierdzeń, teorii na podstawie

szczegółowych danych eksperymentalnych lub
obserwacyjnych – od szczegółu do ogółu

Przechodzenie od szczegółowych założeń do ogólnych

teorii
Skoro sowa,kruki czapla mają dzioby, możemy wyciągnąć wniosek, że
wszystkie ptaki mają dzioby.
 METODY POZNAWANIA ŚWIATA
OBSERWACJA
● Metoda w której badacz nie ingeruje, nie ma
wpływu na obserwowany obiekt

DOŚWIADCZENIE (EKSPERYMENT)
● Metoda, w której sprawdzany jest wpływ
wybranego czynnika na badany obiekt

najczęściej jest wykonywane w specjalnie przygotowanym

miejscu
 GŁÓWNE ETAPY BADAŃ
BIOLOGICZNYCH

● OBSERWACJA
● PROBLEM BADAWCZY – w postaci zdania
pytającego lub równoważnika zdania
● POSTAWIENIE HIPOTEZY – przewidywana
odpowiedź, niekoniecznie prawdziwa
 GŁÓWNE ETAPY BADAŃ
BIOLOGICZNYCH

● WERYFIKACJA HIPOTEZY –
zaplanowanie doświadczeń, próba badawcza i
kontrolna, przeprowadzenie doświadczeń,
zebranie wyników, analiza wyników

● SFORMUŁOWANIE WNIOSKU – potwierdzenie

lub odrzucenie hipotezy
Próba badawcza – organizmy lub procesy,
które zostały poddane działaniu wybranego
czynnika.

Próba kontrolna – te same organizmy lub

procesy, które nie zostały poddane działaniu
wybranego czynnika.
Próba kontrolna pozytywna – przedmiot badania
możliwy do zaobserwowania
Próba kontrolna negatywna – nie ma przedmiotu
badania
 RODZAJE DOKUMENTACJI BADAŃ

● ILOŚCIOWE
(TABELE, WYKRESY, DIAGRAMY)

● JAKOŚCIOWE
(FOTOGRAFIE, FILMY, RYSUNKI)
 RODZAJE WYKRESÓW
KOŁOWY (obrazuje dane w proprcjach) SŁUPKOWY

LINIOWY
Zmienna niezależna–czynnik, którego wartość w
doświadczeniu zmieniamy, np.temperatura, wilgotność,
stężenie związków chemicznych itp.

Na wykresie zaznaczamy ją na osi X.

Zmienna zależna –czynnik, którego wartość zmienia się

pod wpływem zmiennej niezależnej, np.intensywność
fotosyntezy, liczba kiełkujących siewek

Na wykresie zaznaczamy ją na osi Y.

Zmienna niezależna i zależna
Zmienna niezależna i zależna
Zmienna niezależna i zależna
 SPORZĄDZANIE WYKRESU
® po analizie wyników badania dane umieść
prawidłowo w tabeli i ustal typ rysowanego
wykresu
® podpisz osie X i Y nazwami zmiennych wraz z
jednostkami
® odpowiednio wyskaluj wykres (pamiętaj o
podpisaniu wartości 0)
® nanieś na wykres prawidłowo dane z tabeli
® wykonaj legendę do wykresu i zatytułuj go
 WERYFIKACJA INFORMACJI
NAUKOWYCH

● Sprawdzone źródło informacji

● Sprawdzenie daty publikacji
● Sprawdzenie autora tekstu
● Zapoznanie się z całym artykułem
● Potwierdzenie informacji w innych źródłach
 WSPÓŁCZESNE OSIĄGNIĘCIA
BIOLOGICZNE
● Hodowla ludzkich komórek in vitro 1951r.
● Model budowy DNA – 1953r.
● Odkrycie kodu genetycznego – 1963r.
● Sekwencjonowanie DNA – 1977r.
● Leczenie insuliną wytworzoną przez bakterie –
1982r.
● Sklonowanie ssaka – 1996r.
● Poznanie sekwencji genomu człowieka – 2003r.
● Synteza sztucznej komórki bakterii – 2010r.
● Wyhodowanie komórki wątroby – 2013r.