Polityczne prawa człowieka na Ukrainie

Prawa człowieka na Ukrainie zapewnia Konstytucja Ukrainy z 1996 roku (nowelizowana w 2014

roku). Pomimo konstytucji, od czasu uzyskania przez Ukrainę niepodległości, w kraju
dochodzi niekiedy do łamania praw człowieka. Masowe protesty przeciwko łamaniu praw
politycznych przeprowadzono dwukrotnie:
21 listopada 2004 roku (Pomarańczowa rewolucja, które wybuchły po sfałszowaniu wyników II
tury wyborów prezydenckich) oraz 21 listopada 2013 roku (Euromajdan, które wybuchły po
niepodpisaniu umowy stowarzyszeniowej oraz umowy o pogłębieniu i wszechstronności
wolnego handlu z Unią Europejską przez Janukowycza). 21 marca 2014 roku Unia Europejska i
Ukraina podpisały polityczną część umowy o stowarzyszeniu. Umowa zobowiązała Ukrainę do
przestrzegania praw człowieka. W 2015 roku Freedom
House zaliczył Ukrainę do państw częściowo wolnych (w rankingu Ukrainę zaliczano do państw
wolnych w 2010 roku). Pomimo incydentów, wybory lokalne w 2015 roku zachowywały
standardy demokratyczne.
W wyniku wojny w Donbasie, w czerwcu 2015 roku Ukraina częściowo odstąpiła
od Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na terenach objętych wojną. Na Krymie oraz
terenach objętych wojną powszechnie łamie się prawa człowieka.
Według Amnesty International, na Ukrainie wielokrotnie dochodziło do porywania dziennikarzy i
działaczy na rzecz praw człowieka.
Na Ukrainie dochodzi do łamania wolności słowa.
Nie udało się przeprowadzić skutecznego dochodzenia w sprawie masowych tortur i innych
form znęcania się.

Femen

W 2008 roku zarejestrowano Kobiecy Ruch Femen. Członkinie Femen walczą m.in.
z przemocą wobec kobiet, naruszaniem praw obywatelskich oraz z prostytucją. Znane są z
obnażania się do pasa podczas manifestacji. 15 marca 2015 roku pięć członkiń Femen żądały
ukarania trójki przestępców winnych zgwałcenia i zamordowania 18-letniej Oksany Makar
Milicja zatrzymała dwie uczestniczki manifestacji.10 kwietnia 2012 roku pięć członkiń Femen
weszło na dzwonnice soboru Mądrości Bożej w Kijowie. Tam zaczęły bić w dzwony oraz
rozwiesiły transparent z napisem „Stop”. Akcja ta była protestem przeciwko ustawie
antyaborcyjnej, pozbawiającej kobiety prawa do aborcji Członkinie Femen oskarżyły Kościół
prawosławny o zmowę z państwem Podczas Euromajdanu członkinie Femen publicznie oddały
mocz na portrety prezydenta Wiktora Janukowycza

Dyskryminacje

Amnesty International wielokrotnie apelował o poszanowanie praw osób LGBT na Ukrainie oraz

mniejszości etnicznych i rasowych. Osoby LGBT nadal spotykają się z dyskryminacją. Ze
względu na brak zakazu ustawowego, lesbijki i geje są atakowani zarówno przez
funkcjonariuszy publicznych jak i obywateli. Rząd Ukrainy próbował wprowadzić zakaz
dyskryminacji osób LGBT, ale projekt regulacji nie przeszedł głosowania. Z dyskryminacją
spotykają się także Tatarzy.

Euromajdan

Euromajdan wybuchł 21 listopada 2013 roku w wyniku niepodpisania przez prezydenta Wiktora
Janukowycza umowy stowarzyszeniowej oraz umowy o pogłębieniu i wszechstronności
wolnego handlu z Unią Europejską. Początkowo protestowano przeciwko niepodpisaniu umowy,
ale wkrótce manifestowano przeciwko nadużyciom politycznym i łamaniem praw politycznych.
Podczas protestów dochodziło do starć manifestantów z Berkutem w wyniku czego zginęło co
najmniej 116 osób (z czego 17 nie było cywilami). Podczas tłumienia zamieszek policja
wielokrotnie i publicznie nadużywała swoich kompetencji. 9 kwietnia 2014 roku Międzynarodowy
Panel Doradczy Rady Europy rozpoczął nadzorowanie śledztwa w sprawie starć między siłami
bezpieczeństwa a demonstrantami.
19 października 2015 roku Wiktor Janukowycz pozwał Ukrainę za „regularne łamanie praw
człowieka” wobec jego osoby

Sytuacja na Krymie

Do 2014 roku Krym był republiką autonomiczną znajdującą się na terenie Ukrainy. 18 marca

2014 roku Władimir Putin podpisał się pod ustawą, umożliwiającą aneksję Krymu
przez Federację Rosyjską. Po aneksji wprowadzono rosyjskie prawo, obejmujące m.in.: surowe
regulacje w sprawie prowadzenia pokojowych protestów, konieczność rejestracji organizacji
pozarządowych, ustawodawstwo dyskryminujące prawa osób LGBT oraz przepisy znacząco
ograniczające wolność słowa i zgromadzeń. Pomimo polityki władz Krymu i Rosji, de iure Krym
nadal należy do Ukrainy. Wielu Tatarów w obawie o swoje bezpieczeństwo przeniosła się z
Krymu do innych części Ukrainy.
16 marca 2014 roku przeprowadzono referendum w sprawie przyłączenia Krymu do Rosji.
W Sewastopolu zagłosowało 474 tys. osób, pomimo tego, że w mieście żyje 338 tys. osób. W
wyniku tego nadużycia frekwencja wyborcza w mieście wyniosła 123%. Według
szefa Komitetów Wyborców Ukrainy Andrija Kriski głównym narzędziem służącym do
manipulowania wynikami wyborów była uproszczona procedura dodawania ludzi do spisu
wyborców w dzień referendum. W ten sposób jeden mieszkaniec Krymu mógł w kilku punktach
wyborczych oddać głos.