Professional Documents
Culture Documents
REFERENDUM 3xTAK
27.06.1945r. powołano do działania Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Premierem został Edward
Osóbka-Morawski, w składzie gabinetu znalazło się również kilku działaczy opozycji np. Stanisław
Mikołajczyk. Objął on funkcję wicepremiera i ministra rolnictwa. 5.07.1945r. TRJN został uznany przez
Stany Zjednoczone i Wielką Brytanię co większość polskich środowisk uznała za zdradę. Opozycja
powołała do życia Polskie Stronnictwo Ludowe, które w dość szybkim czasie zdobyło znaczne poparcie w
całym kraju. Komuniści natomiast byli skupieni wokół Polskiej Partii Robotniczej. W Polsce miały się
odbyć wolne wybory, lecz komuniści ciągle przesuwali ich termin w obawie prze niezadowalającym
wynikiem. Komuniści po wojnie musieli udowodnić, że naród ich popiera, a wszystkie inne opcje
polityczne są reliktami burżuazyjnej Polski oraz reakcji. Sprawdzianem dla PPR miało być referendum
ludowe.Tuż przed głosowaniem rząd Edwarda Osóbki-Morawskiego obiecał poprawę warunków życia
rolników. Z kolei Władysław Gomułka, wicepremier i minister Ziem Odzyskanych, wygłosił słynne
przemówienie, w którym dobitnie tłumaczył,jak należy głosować. W typowym dla siebie stylu wychwalał
tzw. demokrację ludową.
Wojsko, milicja, ORMO i UB pilnowało urn wyborczych przed atakami zbrojnego podziemia.
Informowano, że podczas przygotowań zginęło około tysiąca działaczy lewicy. Po głosowaniu oficerowie
radzieckich służb specjalnych napisali blisko 6 tysięcy nowych protokołów z komisji wyborczych i
podrobili 40 tysięcy podpisów ich członków.
Aby sprawdzić rzeczywiste nastroje zorganizowano 30.06.1945r. REFERENDUM. Miało być
sprawdzianem sprawności organizacyjnej komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. Rządzący Polską
musieli przekonać się, że aparat PPR jest w stanie skutecznie agitować, nadzorować głosowanie i
odpowiednio policzyć głosy poprzez zaufanych przedstawicieli. Polacy mieli wypowiedzieć się w trzech
kwestiach:
1. Likwidacja senatu (Czy jesteś za zniesieniem Senatu?)
2. Nacjonalizacji przemysłu i przeprowadzenia reformy rolnej (Czy chcesz utrwalenia w przyszłej
Konstytucji ustroju gospodarczego, zaprowadzonego przez reformę rolną i unarodowienie
podstawowych gałęzi gospodarki krajowej, z zachowaniem ustawowych uprawnień inicjatywy
prywatnej?)
3. Poparcie wobec granicy na Odrze i Nysie (Czy chcesz utrwalenia zachodnich granic Państwa
Polskiego na Bałtyku, Odrze i Nysie Łużyckiej?)
Według nieoficjalnych danych większość ankietowanych sprzeciwiła się likwidacji Senatu i
zmianom własnościowym. Oficjalnie podano jednak sfałszowane wyniki, z których wynikało, że
Polacy zgodnie z zaleceniami władz komunistycznych zastosowali się do wezwania „GŁOSUJ
TRZY RAZY NA TAK”