Verslag Thema 3

WERELDORIËNTATIE
Khushi Dasrath (22063137)
T3. Wereldoriëntatie (PABO-PVTH3WO-18)
PABO VOLTIJD KLAS 1A

INHOUDSOPGAVE
inleiding ............................................................................................................................................................... 2
Voorbereidende opdrachten ................................................................................................................................ 3

Methode onderzoek.................................................................................................................................................. 3
Interview leerlingen en mentor ................................................................................................................................ 4
interview leerling ................................................................................................................................................. 4
interview mentor: ..................................................................................................................................................... 6
Observatie les wereldoriëntatie................................................................................................................................ 6
Ontworpen lessen: de uitgevoerde lessen ............................................................................................................ 7

geschiedenis ............................................................................................................................................................. 7
Les 1: de geschiedenis van sinterklaas ................................................................................................................. 7
natuur, techniek en gezondheid ............................................................................................................................. 10
les 2: gezond gedrag .......................................................................................................................................... 10
aardrijkskunde ........................................................................................................................................................ 12
les 3: Paarse vrijdag............................................................................................................................................ 12
ontworpen lessen .............................................................................................................................................. 15
geschiedenis ........................................................................................................................................................... 15
les 3 .................................................................................................................................................................... 15
natuur, techniek en gezondheid ............................................................................................................................. 16
les 4 ei laten vallen zonder te breken ................................................................................................................ 16
aardrijkskunde ........................................................................................................................................................ 17
les 5 .................................................................................................................................................................... 17
Wereldsgodiensten ................................................................................................................................................. 17
les 6 ............................................................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
les 7 .................................................................................................................................................................... 18
les 8 ............................................................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
feedback ............................................................................................................................................................ 25
Feedback voor Lara................................................................................................................................................. 28
Feedback van Lara .................................................................................................................................................. 28
het natuurkunde circus ...................................................................................................................................... 28
bijlagen .............................................................................................................................................................. 30
bijlage 1 .................................................................................................................................................................. 30
bijlage 2 ............................................................................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
1
Lesvoorbereidingsformulier didactische route................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
bijlage 3 .................................................................................................................................................................... 0
Lesvoorbereidingsformulier didactische route...................................................................................................... 0

Bijlage 4 .................................................................................................................................................................... 1
Lesvoorbereidingsformulier didactische route...................................................................................................... 1


Bijlage 6 ............................................................................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.


INLEIDING
Dit thema staat wereldoriëntatie centraal. Wereldoriëntatie is een vakgebied die zich richt op het
begrijpen van de wereld en de plek van de mens daarin. Op het basisonderwijs worden de onderwerpen
aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek behandeld. Het doel van wereldoriëntatie is om
leerlingen hun kennis te laten vergroten zodat ze kunnen begrijpen hoe de samenleving in elkaar zit en
hoe dit tot stand is gekomen. Dit vakgebied geeft de mogelijkheid aan kinderen om verschillende
vaardigheden te kunnen leren, het gaat dan bijvoorbeeld om leren onderzoeken, kritisch nadenken en
probleemoplossing. Op school wordt er geprobeerd om dit toe te passen op een interactieve en leuke
manier zodat het interessant blijft. Het doel hiervan is om kinderen kennis te laten maken met
verschillende aspecten van de wereld en het te prikkelen zodat er vragen ontstaan om te onderzoeken.
Ook bij wereldoriëntatie zijn er kerndoelen voor het basisonderwijs die richtlijnen geven over de inhoud
en welke doelen er behaald moeten worden. Deze kerndoelen worden verdeel onder: oriëntatie op jezelf
en de wereld, tijd, ruimte, natuur en techniek en mens en samenleving. Door deze doelen te bereiken
2
krijgen leerlingen de nodige kennis om de omgang in de wereld te kunnen begrijpen, dit zorgt voor
voorbereiding op hun toekomst in de samenleving. Bron!
Dit thema heb ik mogen uitvoeren op basisschool springwijs in groep 8B. in mijn klas werken ze niet met
kant-en-klare werkboekjes en schoolboeken, ze werken thematisch en met vak-verbindend onderwijs. Ze
maken gebruik van IPC. Hierbij leren kinderen beter door de samenhang te zien, de grenzen tussen de
vakken vervagen. (IPC, Z.D.)
De periode dat dit thema aan de gang was, was er een hele ander thema aan bod in mijn klas. Dit had niks
te maken met wereldoriëntatie dus was het lastig om lessen en onderwerpen te bedenken, ik kon tussen
alles kiezen maar dat maakte het juist lastig. Omdat er geen andere methode is, had ik ook geen enkele
richtlijn. Dit maakte het aan de ene kant ook wat uitdagender. Ik heb samen met mijn mentor besproken
wat voor soort lessen ik kon geven en heb deze voorbereid en uitgevoerd. Om deze lessen te kunnen
geven is het belangrijk om de vakdidactiek toe te passen in de leeractiviteiten, leermiddelen inzetten
tijdens de les, de lessen af te stemmen op de actualiteit en de les zo te geven dat kinderen open zullen
staan voor nieuwe concepten.
VOORBEREIDENDE OPDRACHTEN
METHODE ONDERZOEK
Bij deze opdracht wordt er gekeken naar hoe een kerndoel is opgenomen in de gebruikte methode. Ik
heb gekozen voor kerndoel 37 van de kerndoelen oriëntatie op jezelf en de wereld, mens en samenleving.
In dit geval wordt er wel gebruik gemaakt van methode in plaats van IPC, namelijk de vreedzame school.
Dit is een nieuwe methode op de school sinds dit schooljaar. Ik vind het zelf een erg leuke methode, er
worden onderwerpen behandeld wat vaak achterwege wordt gelaten. Ikzelf heb dat bijvoorbeeld niet
gehad terwijl het onderwerpen zijn waarvan het handig is om het ooit besproken te hebben.
Kerndoel 37: De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en
normen. Hierbij gaat het om de mens en zijn medemensen en het zich gedragen vanuit respect voor
algemeen aanvaarde waarden en normen.
3
Bij dit kerndoel staan er bij groep 7/8 een aantal punten centraal, dit zijn:
• Etnische groepen in de samenleving

• Integratie en behoud van identiteit
• Vooroordelen, stereotypen en tolerantie
• Emancipatie
• Vrijheid van meningsuiting
• Gelijkwaardigheid van seksen
• Waarden en normen
• Beroepen en sekse
• Kans op werk, werkloosheid, uitkeringen en sociale voorzieningen
(SLO, 2021)
De leerlijnen van de vreedzame school zijn gebaseerd op de wettelijke kerndoelen en de SLO-

onderwijsdoelen. De vreedzame school sluit zich goed aan op kerndoel 37, het is namelijk gericht op de
ontwikkeling van de sociale vaardigheden bij kinderen en het leert hun omgaan met verschillende
conflicten op een goede en vredige manier. Het doel van de methode is om kinderen verantwoordelijk te
leren zijn en respect te hebben voor elkaar en de omgeving waar ze in leven, dus de vreedzame school
voldoet aan het kerndoel door de kinderen aan te leren zich redzaam te gedragen tegen over andere en
leert ze omgaan met verschillen in de omgeving door respect te hebben.
Opdrachten die de methode uit laat voeren zijn discussies, ze krijgen een onderwerp en bespreken dit in
de klas. Of ze krijgen een probleemstelling en moeten hier een oplossing voor bedenken dit bespreken ze
dan klassikaal. Feedback geven is ook een belangrijk deel van de methode, ze leren dit op een
respectvolle manier waardoor ze zichzelf maar ook andere kunnen verbeteren.
Het sluit aan de belevingswereld door actieve deelname, ze worden actief betrokken bij de methode en
krijgen hierdoor het idee dat ze gezien worden. De methode zorgt voor een goed sociaal klimaat, hier
wordt respectvol met elkaar omgegaan. Zelfreflectie is ook een belangrijk deel van de methode, hierdoor
kunnen ze leren hun eigen gevoelen te herkennen.
De methode en het kerndoel hierbij komt eigenlijk elke dag wel voor in de actuele ontwikkeling, het leert
ze namelijk redzaam gedragen in het dagelijks leven en leren omgaan met verschillen in hun omgeving,
dit voldoet aan kerndoel 37.
(Pauw. L, 2013)
INTERVIEW LEERLINGEN EN MENTOR

INTERVIEW LEERLING
Voor het interview heb ik voor leerlingen gekozen voor een leerling die altijd veel te zeggen heeft en een
leerling die wat rustiger is in de klas maar wel altijd goed meedoet met de les. Ik heb de vier vragen
gesteld die we hebben meegekregen en heb naarmate het gesprekje meerdere vragen geprobeerd te
stellen. De leerling wordt vermeld met de eerste letten van de naam.
4
- Op welke manier kijken leerlingen aan tegen wereldoriëntatie (WO)?
M: ze vindt het best leuk als ze niet maar de hele tijd op hun plek moeten zitten en luisteren. Ze wordt
er niet enthousiast van als ze hoort dat het over een vak als GS of AK zal gaan. Als de lessen worden
gegeven vindt ze het meestal makkelijk, omdat de juffen het best goed uitleggen. De opdrachten gaan
haar ook makkelijk af.
Y: Het hangt van het onderwerp van en vind het leuk als er een probleem opgelost moet worden. Maar
als er wordt uitgelegd hoe iets in elkaar zit is dat ook erg interessant. Het hangt ook van het onderwerp
af of de les leuk wordt of niet. Als het heel langzaam en saai is, is het niks aan. Je moet iets te weten
komen en nieuwsgierig zijn.
- Wat vinden leerlingen leuke WO-lessen? (Onderwerp en manier van aanbieden?)
M: Ze vindt GS leuk, om het leuker te maken wil ze actief bezig zijn zoals projecten. Bijvoorbeeld een
poster maken. Met het thema hoe zien zij de wereld moesten ze muurkrant maken over een bepaalde
van AK. Ze zou het leuk vinden als de juf iets zou uitleggen en dan zelf moeten onderzoeken en dan iets
ervan maken.
Y: Vind het prima. Heeft liever een les die wat actiever is in plaats van een les waar alleen maar gepraat
wordt. Het ligt aan het onderwerp waar het over gaat. De leerling vindt het leuk om in groepjes te
kunnen werken en iets te doen met de stof. Dit zou ze willen doen door iets met tekenen te doen of een
verhaal te schrijven wat ermee te maken heeft. Of als het met kunst en cultuur te maken heeft.
Geschiedenis het stomste. Elk jaar is er techniekweek. De leerling vindt het leuk en interessant als iets
met dieren te maken heeft. Of met pubers. Ze heeft in haar omgeving te maken met pubers en weet zelf
ook dat ze in die fase zit. De leerling vindt het interessant om te horen over hoe het met het klimaat
gaat. Leerling geeft om de wereld. Over geschiedenis niet zoveel omdat het saai is.
-Wat zijn actuele 'WO-gerelateerde' thema's die leven bij kinderen?
M: Heftige verghalen over de geschiedenis bijvoorbeeld over de oorlogen zijn interessant om naar te
luisteren. Besteedt niet veel aandacht over dingen met het klimaat. Sinterklaas minder interessant dan
kerst.
Vindt interessant hoe het ergens anders gaan. Hoe andere landen met verschillende dingen omgaat,
zoals vulkanen. Goede discussies vindt het enorm bijzonder.
- Welke mis-/preconcepten leven er bij kinderen
M: Misconcepten over dat meisjes mooi zijn als ze slank zijn. Heeft veel meisjes ontmoet die wat voller
zijn en vind het niet oké dat meiden denken dat ze dik zin door meningen van anderen terwijl iedereen
mooi is zoals die is.
Misconcepten over de middelbare school. Bijvoorbeeld scheikunde, ze denken dat er alleen proefjes
worden gedaan. Dat een les altijd leuk moet zijn.
5
Y: Er zijn 101 verschillende verhalen en denkt dat er 1 of 2 van waar zijn. Verhalen zijn vaak leuker
gemaakt dan dat het is. Over dat sommige dat sommige dingen slecht zijn en andere goed over mensen
ook. Terwijl er geen goed of fout is.
INTERVIEW MENTOR:
- Hoe vaak staat WO op het programma? Hoe verhoudt zich dit tot andere vakken?
WO is bij ons geïntegreerd in IPC. IPC geven wij 4 dagen in de week, totaal ongeveer 3,5 uur.
- Op welke manier richt de school/docent zijn onderwijs in. Thematisch of gescheiden vakken?
Wij geven hier op school de lessen in een thema. Thematisch dus.

- Hoe ziet de ‘ideale’ WO-les er voor de leerkracht uit?
Een ideale WO-les ziet er voor mij als volgt uit: de leerkracht geeft kort instructie en de kinderen gaan
op onderzoek uit. De kinderen presenteren de resultaten van hun onderzoek aan elkaar, krijgen hier
feedback op van zowel hun leerkracht als hun klasgenoten bereiken zo hun leerdoel.
- Welke leermiddelen, naast de methode, gebruikt de leerkracht regelmatig in zijn of haar lessen?
Vaak doen ze een opdracht waarbij ze zelf moeten gaan onderzoeken. Het leermiddel hierbij is vaak een
PowerPoint, bijna nooit een boek. Vervolgens gaan de leerlingen vaak zelf creatief aan de slag of ze
maken een google presentation of een klein werkstukje.
OBSERVATIE LES WERELDORIËNTATIE
Ik heb een les van mijn mentor geobserveerd over de waterkringloop. Het thema van IPC was dan ook
weer en klimaat. Ze gebruikte hierbij een PowerPoint van IPC. De juf begon eerst met het ophalen van
voorkennis bij de leerlingen, dit deed ze door de doorgenomen stof van de vorige keer kort door te
nemen. De leerlingen hebben als het goed is aantekeningen gemaakt en kunnen daarmee helpen het
antwoord vinden.
Vervolgens gaat ze verder met de instructie, dit doet ze met behulp van het digibord. Ze wacht tot
leerlingen klaar zijn met het maken vaan aantekeningen en gaat dan pas verder met de les. Tussendoor
let ze op wie mee schrijft en wie niet, als iemand niet meeschrijft spreekt ze diegene erop aan ze laat een
filmpje zien over de waterkringloop. Om de kringloop te tekenen gebruikt ze het whiteboard. Voor elke
stap vraag ze een leerling hoe het moet. Na de instructie geeft ze aan wat de opdracht is. De leerlingen
6
maken in tweetallen een tekening van de waterkringloop, dit moet aan het einde van de week af zijn. Er
zijn bepaalde regels voor de tekening, er mag bijv. geen stift gebruikt worden en er mogen geen lappen
tekst op staan. De tweetallen maakt ze met behulp van ijsstokjes. Als de groepjes zijn gemaakt geeft ze
aan dat ze mogen beginnen, het papier had ze al van tevoren klaar gelegd op de instructietafel.
ONTWORPEN LESSEN: DE UITGEVOERDE LESSEN
GESCHIEDENIS
LES 1: DE GESCHIEDENIS VAN SINTERKLAAS

Ik heb op donderdag 1 december 2023 een les gegeven over sinterklaas. Het ging over hoe hij heiligman
is geworden en hoe de tradities die erbij horen zijn ontstaan.
Kerndoel(en):
7
Tijdens deze les besteed ik aandacht aan kerndoel 37 en kerndoel 56.
- Kerndoel 37: De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde
waarden en normen. Hier is het specifiek gericht op de vooroordelen. We bespreken over
het discussiepunt over zwarte piet en hoe mensen zich hierbij kunnen voelen. (SLO, Z.D.)
- Kerndoel 57: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten
van cultureel erfgoed. Hierbij is het specifiek gericht op cultureel erfgoed, het is iets uit het
verleden wat we de moeite waard vinden om te bewaren. De leerlingen worden uitgedaagd
om het erfgoed te beleven en te communiceren over het verleden. (SLO, Z.D.)
Didactiek:
Deze les is opgebouwd zonder methode. Om de les vorm te geven heb ik gebruik gemaakt van de
acht kenmerken voor een goede geschiedenisles.
1. Het begint met kenmerk 1 een motiverende start door middel van het aanbieden van
beeldgereedschap. Begin de les door een foto van sinterklaas op het digiboard te zetten. Dit
trekt vanzelf de aandacht van de leerlingen. Het is een onderwerp wat elk jaar terugkomt
en nog steeds leuk blijft voor een kind uit groep 8.
2. Bij kenmerk 2 gaat het om het met elkaar vaststellen wat het thema en het onderwerp van
de les zijn. Bij de start van de les wordt er gevraagd welke woorden in ze opkomen als ze de
foto van sinterklaas zien. Nadat dit allemaal opgenoemd is, wordt de vraag gesteld waar de
les over zou kunnen gaan. Het thema van dit les is de geschiedenis van sinterklaas.
3. Het (samen) formuleren van het leerdoel.
Het lesdoel wat is opgesteld voor deze les is:
- De leerlingen weten hoe sinterklaas Heiligman is geworden.
- ze leren dat sinterklaas een bisschop uit de stad Myra was
- hoe sinterklaas bekend is geworden en waarom het nu wordt gevierd
4. Het inventariseren van bestaande concepten bij leerlingen
Op het moment dat er woorden opgenoemd worden, probeer je er dieper op in te gaan.
Start een gesprek. Probeer de fabel dat sinterklaas uit Spanje komt ter sprake te stellen en
ontkracht dit. Vanuit hier kan de les verder gewerkt worden. Stel vragen zoals:
- Waar komt sinterklaas vandaan?
- Wat is een legende?
- Hoe kwam Sint-Nicholas aan de pieten?
- Waarom is hij heilig?
5. Het aanbieden van historische context
De gebeurtenissen van sinterklaas staat niet ingedeeld in een van de tijdvakken. Het is
moeilijk om dit ook te plaatsen omdat er vele gebeurtenissen zijn geweest. Maar om een
besef van tijd te geven is begon zijn leven af in de 4e eeuw na christus en de viering zoals
we het nu kennen is vanaf de 11e eeuw.
6. Het zich verdiepen in het onderwerp/realiseren van geschiedenis input
Er wordt een korte video bekeken tijdens de les over het leven van Sint-Nicholas. Deze is te
bekijken op youtube. (https://www.youtube.com/watch?v=T_r2cCb3MeA) in deze video wordt
er kort verteld over de verschillende gebeurtenissen van sinterklaas. Na de video worden deze
gebeurtenissen verder toegelicht.
7. Het verwerken van de les inhoud door het oefenen met stof.
Voor het verwerken van de stof is er een quiz opgesteld met verschillende vragen.
8. Het reflecteren op het lesdoel en toepassen van transfer
8
De antwoorden van de quiz worden per vraag eerst besproken. Daarna herhalen we de
belangrijke punten en kijk je of de lesdoelen zijn bereikt door dit aan het einde nog een
keer te vragen. (Bas & Brinkman, 2019)
Leermiddelen:
Voor deze les heb ik een PowerPoint gemaakt om het beeld te visualiseren. De PowerPoint bestond
uit afbeeldingen met een aantal belangrijke steekwoorden. Ik probeerde de nadruk te leggen op de
jaartallen van de gebeurtenissen voor het tijdsbesef.
In de PowerPoint zat ook een kleine video over de ontwikkeling van Sint-Nicholas.
https://www.youtube.com/watch?v=T_r2cCb3MeA
Tijdens het vertellen over het ontstaat van de heiligman heb ik leerlingen naar voren geroepen om
het verhaal ‘na te spelen’. Dit maakt het interessanter om het verhaal te volgen waardoor de
leerlingen aandachtig zullen luisteren.
Voor het verwerken van de stof is er gebruik gemaakt van een quiz. Dit zorgt ervoor dat de
leerlingen een actieve werkhouding hebben en goed meedoen. De quiz zit verwerkt in de
powerpoint en is meerkeuze. De leerlingen geven antwoord oor op hun wisbordje de letter A, B of C
op te schrijven.
Op de instructietafel waren er ook boeken neergelegd voor een goed beeld. Het was een erg leuk
boek voor de leerlingen. Veel leerlingen wilde het boek ook lezen of bekijken na de les.
Actualiteit:
Rond december is sinterklaas natuurlijk in het land. Op school waren ze er dan ook veel mee bezig,
daarom leek het me gepast om het hierover te hebben en dieper erop in te gaan aangezien het
groep 8 is.
Ook hebben we het gehad over de zwarte pieten discussie, dit is iets wat nog steeds speelt rondom
het feest. Het onderwerp is in de klas eerder ter sprake geweest onder de leerlingen zelf. Ik weet
hoe de leerlingen erin staan en weet waar hun grens is, ik heb het samen met mijn mentor
besproken en we vonden het een goed idee om dit onderwerp te bespreken.
Evaluatie
Op 9 december 2022 heb ik deze les gegeven. Het idee voor deze les was om de geschiedenis
achter sinterklaas te verduidelijken en te vertellen hoe het feest tot stand is gekomen. Door
achteraf een quiz te maken zouden we de stof verwerken.
9
Tijdens de les merkte je dat de leerlingen goed meededen en het leuk vonden om het erover te
hebben. Bij de start van de les bleven ze maar woorden opnoemen wat in hen opkwam. De
kinderen bleven maar met woorden komen en ik had hiermee wel eerder kunnen stoppen want het
duurde wel erg lang. Ik had ook de vragen in mijn hoofd die ik daarna wilde stellen beter kunnen
formuleren, ik voelde me wat onzeker tijdens dit moment waardoor de vragen er niet duidelijk
uitkwamen en ook niet even goed hadt behandeld. Ik had mijn twijfels over het filmpje, maar
uiteindelijk was dit onterecht.
De quiz ging ook erg goede. Ze waren heel competitief bezig wat goed is om te zien. De meeste
leerlingen hadden de stof van de les kunnen opnemen waardoor de quiz goed was gemaakt.
Hierdoor had ik op dat moment een goed gevoel erover.
Iets wat ik anders had kunnen doen is de leerdoelen zo behandelen dat ze er zo antwoord op
kunnen geven. Toen ik aan het einde van de les antwoord vroeg op het leerdoel, werden de
leerlingen een beetje twijfelachtig. De volgende keer zou ik dan dieper moeten ingaan op het
leerdoel en dit uitstippelen.
Lesvoorbereidingsformulier
Zie bijlage 1.
NATUUR, TECHNIEK EN GEZONDHEID
LES 2: GEZOND GEDRAG
Kerndoel(en):
Tijdens deze les besteed ik aandacht aan kerndoel 34 en dan specifiek over de basisregels voor een
goed voedingspatroon en hoofdtaken van de voedingstoffen. (SLO, Z.D.)
Didactiek:
Deze les is opgebouwd d.m.v. het 7 stappenplan van onderzoekend leren, dit is als volgt:
1. Introductie:
10
De les wordt gestart met informatie over verschillende voedingsmiddelen. Hierbij wordt
vermeld dat onderzoeken leren en goede manier is om meer te komen weten over
voedingsmiddel.
2. Het probleem vaststellen
Stel de vraag aan de leerlingen: hoe kunnen we weten of voedingsmiddelen gezond voor
ons zijn?
3. Verzamelen van informatie
De leerlingen gaan in groepjes hun aangewezen voedingsproduct onderzoeken met behulp
van hun chromebook. Ze moeten informatie opzoeken over voedingstoffen, vitamines en
mineralen.
4. Hypothese opstellen
Op basis van de informatie die de leerlingen hebben opgezocht moeten ze onderling
bespreken over welke voedingsmiddel gezond zijn en waarom. Ze gaan met elkaar
vergelijken welke de meeste voedingstoffen bevat.
5. Experiment uitvoeren
Ze gaan nu met elkaar vergelijken wel product de meeste voedingstoffen bevat en kijken
wat de gezondheidsvoordelen ervan zijn.
6. Analyseren van de resultaten
De leerlingen bekijken hun eigen onderzoekje en trekken een conclusie over welke
voedingsmiddel het gezondst zijn, we gaan in de klas discussiëren over hun antwoorden.
7. Conclusie
De les wordt afgesloten door nog eens uit te leggen waarom gezond leven zo belangrijk is
en hoe onderzoeken leren kan helpen bij het onderzoeken van een product.
Leermiddelen:
Voor deze les heb ik gebruik gemaakt van een PowerPoint om het beeld te verduidelijken. Dit zorgt
ervoor dat de aandacht van de leerlingen sterker is dan dat ik alleen maar zou praten. In de
PowerPoint staan ook afbeeldingen van de voedingsmiddelen en steekwoorden.
Tijdens het maken van de poster hebben ze gebruik mogen maken van de Chromebooks om
informatie op te zoeken over voedingsmiddelen.
Evaluatie
Het was een erg leuke les om te geven, vooral omdat de leerlingen meer actief bezig waren. Deze
werkmethode zijn ze gewend omdat ze dit vaker doen met IPC. Ik vond de les erg spannend om te
geven omdat het een onderwerp was waar ik me goed op heb moeten voorbereiden, de leerlingen
merkte ook dat ik zenuwachtig was maar toen ze aan het werk waren viel dit weg.
Het begin van de les was leuk om met ze te doen, er ontstond een discussie over wel of niet
gezond. Ze waren enthousiast om antwoord te geven. Ik had wel beter een uitleg kunnen bedenken
waarom het wel of niet gezond was, ik merkte dat ik niet goed uit mijn woorden kwam op dit
moment en er vaak stiltes vielen.
Het maken van de posters verliep erg goed. Ze waren goed aan de slag en hadden de posters optijd
af. De eindresultaten waren erg mooi. Ze vonden het wel spannend om te presenteren voor de klas
maar dit verliep verder ook erg goed.
11
Ik zou voor de volgende keer wat meer in detail mogen gaan. Ik wist niet zo goed op welk niveau ik
de les zou moten geven omdat ik geen richtlijn heb van een methode, vandaar dat ik er niet heel
diep op in ging. Maar achteraf kon dit dus wat ingewikkelder, dit is ook wat mijn mentor als
feedback gaf. De opdracht zou ik ook wat complexer maken zodat de leerlingen wat meer
uitgedaagd zullen zijn.
Zie bijlage 2.
Foto’s van de les
AARDRIJKSKUNDE
LES 3: PAARSE VRIJDAG
Kerndoel(en):
Bij deze les wordt er aandacht besteed aan kerndoel 38: De leerlingen leren hoofdzaken over
geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen,
en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving,
waaronder seksuele diversiteit. (SLO, Z.D.) er wordt hierbij vooral aandacht besteed aan waarom
het belangrijk is om begrip te hebben voor de mensen binnen de LGBTQ+ community. Het is
belangrijk dat het beeld van de leerlingen op de diversiteit en discriminatie wordt gerealiseerd en
dat ze zich hiervan bewust zijn.
Didactiek:
De les is opgebouwd met behulp van het geografische vierslag:
1. Waarnemen: er wordt beschreven wat paarse vrijdag inhoudt en wat er nou precies
gebeurt tijdens het evenement, dus bijvoorbeeld dat veel scholieren op deze dag paars
dragen om solidariteit te tonen.
2. Verklaren: het gaat er hier om dat er wordt uitgelegd waarom paarse vrijdag belangrijk is en
wat het doel van deze dag is. Het doel is om de aandacht te vragen voor de acceptatie en
gelijkheid van de LHBTQ+ community.
12
3. Herkennen: bij herkennen gaat het om het herkennen van situaties waarbij discriminatie
plaatsvindt en hoe deze speciale dag kan bijdrage om dit te verminderen en meer begrip
voor elkaar.
4. Waarderen: de inzet van de scholieren en docenten wordt hier gewaardeerd dat ze zich
inzetten voor een meer samenhangende samenleving. Ze laten dan ook zien dat ze willen
opkomen voor anderen
Bij deze les is het belangrijk om technieken te gebruiken om een genuanceerd beeld te schetsen,
dit kan door:
- Zorgvuldig te vergelijken
- Een veelzijdig beeld te schetsen
- Een verbinding te leggen met de leerling
Dit zorgt ervoor dat leerlingen zich verbonden blijven voelen bij onderwerpen ver weg. Het is
belangrijk om leerlingen te stimuleren om zelf een antwoord te laten vinden op vragen die ze
hebben over het leven. (Adang, A en Blankman, M, 2020)
Leermiddelen:
Voor deze les had ik een PowerPoint gebruikt. In de PowerPoint stonden afbeeldingen van de sub
onderwerpen die we zouden gaan bespreken. In de PowerPoint zat ook een korte documentaire.
Het ging over verschillende personen uit de LGBTQ+ community, ze deelde allemaal hun eigen
verhaal, dit zorgt voor inlevingsvermogen bij de leerlingen waardoor ze misschien meer begrip
zullen krijgen voor de gemeenschap.
Achteraf deden we een quiz, dit was een show waar de quiz in verwerkt zat. De leerlingen deden dit
in groepjes, ze kregen per groepje een antwoordblad. De quiz zorgde weer voor een actieve en
competitieve werkvorm. Dat is de reden dat ik hiervoor heb gekozen.
Actualiteit:
De les is op paarse vrijdag zelf gegeven, in de klas hebben we het vaker over dit onderwerp kunnen
hebben. Het is gelukkig bespreekbaar. De LGBTQ+ komt steeds meer naar voren, er wordt meer
aandacht aan besteed. Er zijn hele veel verschillende meningen over dit onderwerp, vaak ook
negatieve. Vooral is andere landen is dit het geval, in sommige landen is het zelfs verboden.de
leerlingen hadden hier een sterke en goede mening over, dus ik ben blij dat ik het heb kunnen
bespreken. Het is belangrijk dat een kind niet wordt beïnvloed van de meningen in zijn omgeving
en deze zelf kan vormen. Een kind moet zich hier zelf in kunnen ontwikkelen. Vandaar de keuze van
deze les.
Evaluatie
De les was niet alleen voor de leerlingen, maar ook voor mij een leerzame les. Ik heb veel gelezen
en gehoord over de verschillende kanten van de LHBTQ+. Veel leerlingen waren ook blij over het
onderwerp van de les, sommige wat minder. Ik probeerde wel om ze enthousiast te krijgen.
Aan het begin van de les vroeg ik aan de leerlingen wat ze al wisten over paarse vrijdag, er ontstond
een gesprek. Dit gesprek viel stil en toen wist ik niet zo goed wat ik moest doen, ik moet me hierop
beter voorbereiden de volgende keer en iets hebben om op terug te vallen. Voor mij gevoel verliep
de les verder erg goed, dit kreeg ik ook te horen van mijn mentor. Dit was een erge vooruitgang. Ik
sprak luid en duidelijk en was verstaanbaar. Voor de volgende keer had ik van tevoren groepjes
moeten maken, dit was nogal chaotisch tijdens de les zelf.
Zie bijlage 3.
13
Foto’s van de les
14
ONTWORPEN LESSEN
GESCHIEDENIS
LES 3
Kerndoel(en):
Tijdens deze les besteed ik aandacht aan [kerndoel…….] en dan specifiek[ onderdeel (bijvoorbeeld
Tijdvak 1: Het ontstaan van de landbouw)]
Dit onderdeel beschrijf je bij elke les

Didactiek:
Bv: Deze les is opgebouwd aan de hand van de hand van de acht kenmerken van een goede
geschiedenisles (De Bas & Brinkman, 2019)……
1 De motiverende start: Deze les begin ik door ………..
2 ……
In dit onderdeel wordt de vakdidactiek van wereldoriëntatie getoetst. Je besteed aandacht aan het
7 stappenplan(N&T), de geografische vierslag (AK) en de historische vaardigheden in tenminste 1
van je lessen.
Dit onderdeel beschrijf je bij elke les

Leermiddelen:
Bv: Voor deze les heb ik het spel ……..gemaakt om te oefenen met………..Volgens De Groot-
Reuvenkamp (2017) kunnen leerlingen d.m.v. historisch tijdsbesef …………..
Voor dit onderdeel omschrijf je welke leermiddelen je hebt gebruikt tijdens je les en waarom je
voor deze leermiddelen hebt gekozen. Met welke doel zet je het leermiddel in (dit kan zijn omdat je
leerlingen nieuwgierig wil maken. Misschien helpt het ter verduidelijking of spreekt het een
bepaalde vaardigheid aan).
Bedenk dat wij niet bij de les zijn. Leg dus uit welk leermiddel je hebt gebruikt, maak er een foto van,
stuur de link mee of voeg ze toe aan je verslag.
Dit onderdeel beschrijf je bij elke les.

Actualiteit:
Bij dit onderdeel omschrijf je welke actualiteit het uitgangspunt is geweest van je les en op welke
wijze deze actualiteit aansluit bij de leefwereld van je leerlingen.
Dit onderdeel komt bij tenminste één les aan de orde

Samenhangend onderwijs:
15
In dit onderdeel omschrijf je op welke wijze het aanbieden van deze les in samenhang aanbieden
van een meerwaarde heeft.
Dit onderdeel komt bij tenminste één les aan de orde

Evaluatie
Schrijf van elke gegeven les een evaluatie volgens Korthage.
Van elke les voeg je een ingevuld lesvoorbereidingsformulier toe.
Foto’s van de les
Voeg van elke les die je hebt gegeven foto´s toe. Denk om de AVG. Niet van alle leerlingen mogen
foto´s gemaakt worden. Je kan wel foto´s van jezelf, de lln als ze niet herkenbaar in beeld zijn, van
werk van de leerlingen zonder de naam, van de opstelling van leermiddelen, etc..
NATUUR, TECHNIEK EN GEZONDHEID
LES 4 EI LATEN VALLEN ZONDER TE BREKEN
Kerndoel(en):
Bij deze les wordt er gebruik gemaakt van onderzoekend leren en het valt onder het onderdeel
‘natuur en techniek’. Er is geen specifiek kerndoel waar het onder valt. Het doel van dit onderdeel is
dat leerlingen onderzoeken en ontdekken hoe de natuur werkt en de technologie, dit kan worden
gebruikt om problemen op te lossen.
Het doel van de les is om een ei te laten vallen van ongeveer drie meter hoogte, zonder hem te
laten breken.
Didactiek:
Deze les is opgebouwd aan de hand van het 7 stappenplan:
1. Introductie
Bij de eerste stap wordt er een probleem geïdentificeerd. In dit geval is het probleem om
een ei van een hoogte te laten vallen zonder het te breken.
2. Verkennen
We gaan in deze fase verkennen, we gaan bedenken hoe het ei niet zal gaan breken. Ze
bedenken een constructie hiervoor met de materialen die ze mogen gebruiken. Hier wordt
een verwachting uitgesproken.
3. Experiment opzetten
In deze fase wordt het ontworpen. Hier worden ook alle voorbereidingen bij uitgevoerd,
dus hoeveel van het materiaal mag gebruikt worden, vanuit welke hoogte zal het ei vallen,
werkt het ontwerp wat er is bedacht etc.
4. Experiment uitvoeren
Het experiment zal uitgevoerd worden volgens het uiteindelijke ontwerp.
5. Resultaten verzamelen en concluderen
16
Verzamel de gegevens over het ei of het ei breekt bij de pogingen. Bekijk de gegevens en
kijk of het klopt met de verwachting van fase 2.
6. Conclusie trekken
Er wordt een conclusie getrokken op basis van de uitkomst van het experiment. Als het ei is
gebroken ondanks het bedachte ontwerp, klopt het niet met de verwachting wat was
opgesteld. Kijk wat er fout is gegaan en wat er aangepast kan worden, verander dit aan het
ontwerp en voer het experiment opnieuw uit.
7. Communiceren van de resultaten
Bespreek de resultaten met de andere klasgenoten en kijk wat je van elkaar kunt begrijpen
om misschien verder onderzoek te kunnen doen.
Leermiddelen:
Voor deze les zijn er vooral materialen nodig om de constructie in elkaar te kunnen zetten. Ik zal
aangeven dat de leerlingen maar een beperkt aantal
-
Van elke les voeg je een ingevuld lesvoorbereidingsformulier toe.
AARDRIJKSKUNDE
LES 5
WERELDSGODIENSTEN
Kerndoel(en):
Bij deze les is besteed ik aandacht aan kerndoel 49 De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke
spreiding van bevolkingsconcentraties en godsdiensten, van klimaten, energiebronnen en van
natuurlandschappen zoals vulkanen, woestijnen, tropische regenwouden, hooggebergten en
rivieren en dan gericht op de wereldsgodiensten.
Het doel van deze les is:

- De leerlingen kunnen de 5 grootste godsdiensten opnoemen
- De leerlingen kunnen de symbolen van de 5 grootste godsdiensten opnoemen
- Kunnen een aantal kenmerken van de godsdiensten opnoemen
Het is hierbij de bedoeling dat ze hun actueel geografisch wereldbeeld opbouwen door middel van
verschillende geografische onderwerpen, in dit geval gaat het over de verschillende godsdiensten
over de hele wereld. (SLO, Z.D.)
Didactiek:
17
Om een aardrijkskundeles te verduidelijken moet er gebruik gemaakt worden van de geografische
vierslag, dit bestaat uit vier stappen: waarnemen, verklaren, herkennen en waarderen. Hierdoor
worden de lessen meer dan alleen een beschrijving. Bij dit onderwerp wordt het als volgt
onderverdeeld:
1. Waarnemen: hier wordt gekeken naar de verspreiding van de verschillende religies en waar
deze plaatsvinden over de wereld. Ook wordt er gekeken naar hoe deze geloven zich uiten
op de verschillende gebieden, zoals gebouwen en heilige plaatsen.
2. Verklaren: bij het verklaren gaat het om de geschiedenis van het geloof en de ontwikkeling
hiervan. Er wordt hierbij gekeken naar de rol van de religies in de samenleving en cultuur en
hoe de samenleving hierdoor wordt beïnvloed.
3. Herkennen: bij herkennen gaat het om de zichtbare kenmerken van het geloof. Hierbij gaat
het om rituelen welke plaats vinden. Eigenlijk gaat het om de zichtbare kenmerken van een
geloof, waardoor herken je een soort religie?
4. Waarderen: bij waarderen is het belangrijk dat de geloven worden gerespecteerd door de
mens.
Door wereldgodsdienst onder deze vier begrippen te verdelen, kan er veel dieper op worden
ingegaan en krijgen ze een duidelijk en breder beeld van de religies. Ze zullen leren wat de waardes
zijn in het leven van de verschillende religies.
Voor de verwerking van de stof moesten de leerlingen in groepjes samenwerken. Er zijn

verschillende varianten om leerlingen in groepen te laten werken, voor deze les zal het zijn dat alle
groepjes doen iets anders maar op dezelfde plaats. De groepjes krijgen allemaal een eigen
deelonderwerp om te onderzoeken, aan het eind wordt dan besproken of er samenhang is en of er
relaties tussen de deelonderwerpen zijn. (Adang, A en Blankman, M, 2020)
Leermiddelen:
Bij deze les verdiepen de groepjes zichzelf in de verschillende religies. De les wordt opgestart met
een PowerPoint en wat basiskennis over de vijf verschillende geloven. Op de PowerPoint staan de
symbolische tekens van de geloven zelf.
Verder staan er objecten die gerelateerd zijn aan de vijf religies, deze kunnen geleend worden
vanuit het inspiratie lab. Door dit te laten zien en het rond te laten gaan in de klas zorgt het ervoor
dat er nieuwsgierigheid opgewekt wordt en wordt geprikkeld. Ze willen het graag bekijken en
worden benieuwd waarvoor het object zal zijn of waar het voor zal staan.
Zie bijlage
18
Geschiedenis
LES 6
Kerndoel(en):
Tijdens deze les besteed ik aandacht aan kerndoel 51 en 38.
Het gaat hierbij om geschiedenis: de leerlingen leren over belangrijke historische personen. Het
gaat ook om burgerschap, de leerlingen leren hoofdzaken over de Nederlandse staatsinrichting en
over de rol van de burger. De kerndoelen sluiten aan bij de doelen van de les.
Didactiek:
Deze les is opgebouwd zonder methode. Om de les vorm te geven heb ik gebruik gemaakt van een
van de acht kenmerken voor een goede geschiedenisles.
1. Het begon met kenmerk 1 een motiverende start door middel van het aanbieden van pen
en papier. Ik begin de les door een foto van Willem van Oranje op het digiboard te zetten
en het afspelen van het volkslied (Wilhelmus). Door dit te doen kreeg ik snel de aandacht
van de leerlingen. Het is belangrijk om te weten wie Willem van Oranje was, en om het
verband te leggen tussen Willem van Oranje en het Wilhelmus.
de les zijn. Bij de start van de les maak ik een mindmap en schrijf ik op wat de leerlingen
denken als ze aan het Wilhelmus en Willem van Oranje denken. Het thema van de les is de
geschiedenis van het Wilhelmus.
Het les doel wat is opgesteld voor deze les is:
19
- De leerlingen weten wie Willem van Oranje is
- De leerlingen weten waarom de Wilhelmus wordt gebruikt als volkslied.
4. Het inventariseren van bestaande concepten bij leerlingen
Op het moment dat er woorden opgenoemd worden, probeer ik er dieper op in te gaan. Start een
gesprek met de leerlingen.
· Wie is Willem Van Oranje?

· Spaanse overheersing?
· Wanner is het volkslied tot stand gekomen?
· Wat is het geschiedenis van het volkslied?
5. Het aanbieden van historische context
De gebeurtenissen van Willem van Oranje is ingedeeld in een van de tijdvakken. Het is dus
belangrijk om te weten wat Willem van Oranje tijdens de Spaanse overheersing heeft gedaan.
6. Het zich verdiepen in het onderwerp/realiseren van geschiedenis input.
Ik laat de leerlingen een kort filmpje zien over Willem van Oranje.
(https://www.youtube.com/watch?v=iI6LXhNV0b8 in deze video wordt er kort verteld over de
verschillende gebeurtenissen van Willem van Oranje. Na de video worden deze gebeurtenissen
verder toegelicht.
7. Het verwerken van de les inhoud door het oefenen met stof.
Voor het verwerken van de stof is er een quiz opgesteld met verschillende vragen.
De antwoorden van de quiz worden per vraag eerst besproken. Daarna herhalen we de belangrijke
punten en kijk je of de lesdoelen zijn bereikt door dit aan het einde nog een keer te vragen. (Bas &
Brinkman, 2019)
20
Leermiddelen:
Tijdens de les heb ik groepjes van zes gemaakt om een korte samenvatting te schrijven. Dat
moesten de leerlingen vervolgens delen met elkaar.
Voor het verwerken van de stof is er gebruik gemaakt van een quiz. De leerlingen gaan verder in
groepjes en overleggen wat het juiste antwoord kan zijn.
Actualiteit:
Het Wilhelmus is het volkslied van Nederland. Het wordt vaak bij (sport)evenementen afgespeeld.
Het is dus belangrijk om te weten waar het vandaan komt. Wat de geschiedenis is van het volkslied.
Waarom wij Nederlanders het zingen.
Zie bijlage
21
Geschiedenis
LES 7
Kerndoel(en):
Bij dit onderwerp wordt er aandacht besteedt aan kerndoel 1 en 7. De leerling leert informatie en
meningen te ordenen bij het schrijven van een brief en verslag. En het onderwerp over anne frank
draagt bij aan het ontwikkelen van de taalvaardigheid. De leerling leert ook omgaan met verschillen
in cultuur en leefstijl binnen de samenleving. Het onderwerp anne frank draagt ook bij aan het
ontwikkelen van kennis en inzicht in de tweede wereldoorlog. (SLO, Z.D.)
Didactiek:
1. Het begon met kenmerk 1 een motiverende start door eerst te vragen of de leerlingen
Anne Frank kennen.
de les is. Bij de start ben ik de les begonnen door een kleine uitleg te geven over wie Anne
Frank is en vervolgens een kort filmpje te laten zien
(https://www.youtube.com/watch?v=izEf6d8GFKI).
Daarna stel ik aan de hand van een aantal vragen of de leerlingen het wel hebben begrepen.
- De leerlingen weten wie Anne Frank is
22
- De leerlingen weten wat het dagboek van Anne Frank is
4. Het inventariseren van bestaande concepten bij leerlingen. Ik schrijf op het bord Anne
Frank op en de leerlingen moeten aan de hand van dat filmpje opnoemen wat te maken
heeft met Anne Frank.
· Wie is Anne Frank

· Tweede Wereldoorlog
· Dagboek Anne Frank
5. Het aanbieden van historische context.
De gebeurtenissen van Anne Frank is ingedeeld in een van de tijdvakken. Het is dus belangrijk om te
weten wat het dagboek van Anne Frank heeft betekend.
6. Het zich verdiepen in het onderwerp/realiseren van geschiedenis input.
Ik laat de leerlingen een aantal fragmenten zien van het Anne Frank huis. Hierin heb ik de
belangrijkste punten naar voren gehaald.
7. Na dat filmpje heb ik een aantal kaartjes op tafel gezet naar aanleiding van dat filmpje. De
leerlingen moeten aan de hand van die kaartje zo goed mogelijk uitleggen wie Anne Frank
is.
Belangrijk is om goed te overleggen met elkaar en goed met elkaar samen te werken.
Daarna herhalen we de belangrijke punten en kijk je of de lesdoelen zijn bereikt door dit aan het
einde nog een keer te vragen. (Bas & Brinkman, 2019)
23
Leermiddelen:
Ik heb een aantal kaartjes met goede en fouten antwoorden gemaakt. De leerlingen moesten aan
de hand van de kaartjes zo goed mogelijk uitleggen wie Anne Frank is.
Ook heb ik gebruik gemaakt van een YouTube filmpje waarin er werd uitgelegd over het Anne Frank
huis.
Actualiteit:
Het Anne Frank huis is een belangrijk onderdeel in onze Nederlandse geschiedenis. Hierdoor zijn we
meer te weten gekomen hoe het in de Tweede Wereldoorlog eraan toe ging. Het Anne Frank huis is
ook een van de meest bezochte plekken in Nederland. Veel mensen willen graag meer te weten
komen over o.a. het dagboek van Anne Frank.
Samenhangend onderwijs:
24
Door deze les te geven, zijn de leerlingen erachter gekomen hoe belangrijk het Anne Frank huis is. Wat
de meerwaarde ervan is, wat haar dagboek teweeg heeft gebracht.
Evaluatie
Ik wilde de leerlingen leren over Anne Frank. Hoeveel wij door haar te weten zijn gekomen over de
Tweede Wereldoorlog. De leerlingen weten wat Anne Frank allemaal heeft doorstaan en wat ze in
haar dagboek heeft geschreven.
Om ze te laten werken met kaartjes om de leerlingen daarmee te laten omschrijven wie Anne Frank
is heeft goed gewerkt. De leerlingen hebben het goed omschreven wie en wat Anne Frank heeft
gedaan.
Ik heb wel gemerkt om minder lange filmpjes te laten zien aan de leerlingen. Wat ik hierin beter en
vaker had kunnen doen, is om het filmpje op pauze te zetten en gelijk een aantal vragen te stellen.
Hierdoor hou je de leerlingen bezig.
Zie bijlage 1.
https://www.canonvannederland.nl/nl/annefrank/lessen/vensterles-anne-frank
Aardrijkskunde
Les 8: Landen en hoofdsteden Europa
Kerndoel(en):
25
De les past bij kerndoel 46, de leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te
vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven
landschappen, wonen en werken etc. het sluit ook aan bij het perspectief bestuur en welvaart.
Didactiek:
1. Het begon met het gebruik maken van de geografische vierslag model. Ik heb hiervoor de
Fysische geografie gebruikt. Ik heb de leerlingen voorzien van een landkaart van Europa.
Ook heb ik de leerlingen kleurpotloden gegeven en een papier om op te tekenen.
2. Bij Demografie, heb ik aan de leerlingen gevraag hoeveel landen Europa telt, en kunnen de
leerlingen vertellen wat elk land zich bijzonder maakt.
- De leerlingen kunnen vertellen de landen en de hoofdsteden benoemen
- Wat maakt elke land bijzonder.
- De Europese Unie
4. Ik benoem een land bijvoorbeeld Frankrijk. Aan de hand daarvan moeten de leerlingen gaan
tekenen wat het eerst bij hen opkomt als ze denken aan dat land.
5. De leerlingen moeten weten voor taal er gesproken wordt in een land
26
6. Ik vertel de leerlingen daarna over de Europese unie, welke landen doen mee en wat maakt
de Europese Unie bijzonder.
7. Als afsluiting heb ik een quiz voor de leerlingen en daarmee wil ik zien wat de leerlingen
hebben onthouden.
Leermiddelen:
Voor deze les is er een PowerPoint gemaakt. Daarin worden er een aantal landen in uitgelicht. Ook
heb ik gebruik gemaakt van een kaart van Europa. Ik heb dat ook uitgedeeld aan de leerlingen
https://european-union.europa.eu/principles-countries-history/country-profiles_nl
FEEDBACK
27
FEEDBACK VOOR LARA
De lessen zien er goed voorbereid uit, er is een beginsituatie en leerdoel opgesteld. De lessen zijn ook
uitgebreid voorbereid wat erg belangrijk is. Het zijn ook hele leuke, creatieve en actieve lessen wat het
automatisch al leuk genoeg maakt voor kinderen. Er wordt. Vermeld wat het doel van de les was,
bijvoorbeeld over het hebben van mis- en preconcepten.
Er zit een interview in met leerling en mentor. De lessen zijn goed voorbereid maar alleen niet volgens de
literatuur. De DR-formulieren zijn voor elke les goed en netjes ingevuld. De lessen zien er erg goed uit. Ik
zie geen vakdidactiek erin voorbijkomen. Er is wel gebruik gemaakt van verschillende leermiddelen. Er is
ook een les wat is gebaseerd op de actualiteit volgens het beoordelingsformulier. Alle vakgebieden
komen aan bod in de lessen.
FEEDBACK VAN LARA
HET NATUURKUNDE CIRCUS
Op school hebben we het natuurkunde circus uitgevoerd. Dit deden we in tweetallen. We moesten drie
tot vier opdrachten verzinnen voor kinderen uit groep 4, per tweetal kreeg je een ander onderwerp
aangewezen. Mijn onderwerp was licht. We hadden vier opdrachtjes voorbereid wat in vijf minuten
uitgevoerd zou kunnen worden. Op de dag van het circus kwam de bassischool langs om het circus te
starten. Het was erg leuk om te zien hoe de kinderen genoten van al het nieuws. De kinderen waren
allemaal erg enthousiast.
28
29
BIJLAGEN
BIJLAGE 1
Algemene informatie
Student: Khushi Dasrath School:
Studentnummer:220631137 Groep: Aantal leerlingen:
Paboklas: 1A Mentor:
Datum: Vak/activiteit: geschiedenis
Aspecten van onderwijs

Onderwerp/ leerstof
De geschiedenis over sinterklaas hoe hij heiligman is geworden
Beginsituatie & Doelstellingen

Beginsituatie leerlingen Doelstelling leerlingen
• Kennis, de leerlingen • kennis:
• Vaardigheden: - ze leren dat sinterklaas een bisschop uit de
• Attitude: stad Myra was
- hoe sinterklaas bekend is geworden en
waarom het nu wordt gevierd
• vaardigheden:
• attitude:
Persoonlijk leerdoel bij deze les

Mij doel is om het verhaal over sinterklaas zo boeiend mogelijk over te laten komen. Het is de bedoeling dat ze de
ontwikkeling begrijpen en weten waarom de culturele traditie is ontstaan en hoe
Differentiatie
Gezamenlijke lesevaluatie
Ik evalueer d.m.v. een quiz. Die doen ze in hun eigen groepje. Ik zal vragen stellen over de geschiedenis van sinterklaas
en deze moeten ze beantwoorden.
30
31
Leerkracht (student) DRà De didactische route voor de leerling Organisatie
Tijd Pedagogisch didactisch handelen Leerstof Leerling Leefwereld Organisatie
INLEIDING
handelen
32
https://www.youtube.
- Ik start de les met een afbeelding van com/watch?v=T_r2cC
De leerlingen noemen
sinterklaas op het smartbord. Hierbij stel b3MeA
dingen op die met
ik de vraag wat ze weten over sinterklaas. sinterklaas te maken hebben
Maar waar komt sinterklaas nou eigenlijk vandaan?
En waarom is het een heiligman geworden?
- Ik begin te vertellen over de 2 legendes
over sinterklaas waardoor hij een echte
kindervriend is geworden.
- De sint is een heilige, ik vraag: ‘’wat is een
heilige?’ à Maar hoe is hij dat dan
geworden?
De leerlingen denken na
- Ik laat een filmpje zien over de
ontwikkeling van sint-Nicholas over wat een legende en
Zo zou hij als baby vlak na zijn geboorte twee uur heilige is.
staand in zijn badje hebben gebeden, nog voordat
hij zich liet wassen door de vroedvrouw
1 van de legendes was dat hij drie kinderen heeft

gered. (wat is een legende? à een verhaal uit het De leerlingen bekijken het
min verleden met een heilige met vaak een filmpje
wonderbaarlijke geschiedenis. Op een avond
zochten drie kinderen onderdak. Ze kwamen
terecht bij een herbergier hij deed gastvrij de deur
open en liet ze binnen. Toen de kinderen binnen
waren pakte hij een groot mes en verwonde de
kinderen en stopte ze in een ton.
Op een avond verzorgde de herberg een diner, en De leerlingenluisteren naar
er werd geklopt op de deur. Het was sint-Nicholas. het verhaal.
De herberg voelde zich helemaal vereerd dat het
bisschop langskwam, maar dat was fout gedacht.
Sint-Nicholas keek met een dodelijke blik de
herberg aan en zei: ‘ik weet wat er in de vat zit.’ De Drie jongens en vervolgens
herberg opent de ton en de drie jongens zitten erin. drie meiden gaan vooraan in
Sint-Nicholas helpt ze, geeft ze eten en kleding en
de klas zitten om het verhaal
brengt ze veilig terug naar hun ouders.
een beeld te geven.
33
34
KERN
De tweede legende gaat over drie
handelen - Het bord en
zussen. De vader had geen geld voor de een pen
De leerlingen beginnen aan de
bruidsschat. Zodat dit konden de zussen
niet trouwen en zouden ze in armoede knutsel opdracht
keven. Sint-Nicholas was een man met
veel geld. Hij hoorde het verhaal en
besloot te helpen. In de nacht toen ze
alle drie sliepen, gooide hij stukken goud
door het raam naar binnen. Hier komen
de chocolade munten vandaan. De
vader was hem heel dankbaar, nu
De leerlingen ruimen op
konden zijn dochters met goede
mannen trouwen.
Bij het vertellen van deze verhalen roep

min ik drie jongens naar voor en daarna drie
meiden om het verhaal boeiender te
maken.
Zo is hij als kindervriendontstaan.

Vanwege zijn goede daden is hij na zijn
dood heilig verklaard.
De leerlingen luisteren naar
Ik vertel dat dit een deel is van de de afsluiting en vertellen wat
geschiedenis van sinterklaas en dat er ze geleerd hebben wat ze
tot nu nog veel meer ontwikkelingen niet wisten
zijn.
Ik vertel dat dit twee van de vele
legenden over sint Nicolaas zijn. Een
legende is niet gebaseerd op de
werkelijkheid van vroeger, maar het zijn
verhalen dat steeds werd doorverteld
waardoor er vele aanpassingen aan zijn
gekomen.
de teken opdracht is om
AFSLUITING
35
- Ik sluit af door aan te geven
dat ze moeten opruimen en
hun werk op de instructietafel
te leggen.
min
36
BIJLAGE 3
LESVOORBEREIDINGSFORMULIER DIDACTISCHE ROUTE

Algemene informatie
Student: Khushi Dasrath School:
Studentnummer:220631137 Groep: Aantal leerlingen:
Paboklas: 1A Mentor:
Datum:9-12-2022 Vak/activiteit:
Aspecten van onderwijs

Onderwerp/ leerstof
Waar staat paarse vrijdag voor
Beginsituatie & Doelstellingen

Beginsituatie leerlingen Doelstelling leerlingen
• Kennis, • kennis:
• vaardigheden - de leerlingen leren waar paarse vrijdag voor
• attitude staat en hoe ze de school een veilige omgeving
kunnen maken
• vaardigheden:
• attitude
Persoonlijk leerdoel bij deze les

Mijn doel is om met de meningen van de leerlingen een goed gesprek te kunne voeren over het onderwerp
Differentiatie
Lesvoorbereidingsformulier SWE-Pabo-hhs
Gezamenlijke lesevaluatie
We evalueren door aan het einde van de les te bespreken waarom deze dag nou zo belangrijk is en hoe we dit kunne
laten zien.
1
min INLEIDING
handelen
Ik begin de les met de Sdkfjlskdfjsdlkfjsdlkjfsldkjf
vraag: wat is paarse vrijdag nou eigenlijk? En Lesvoorbereidingsformulier SWE-Pabo-hhs
waar staat het voor? dslkfjsdlkfjslkdfjslkdjf De leerlingen luisteren naar
- Als niemand zijn hand opsteekt zal ik het gaan uitleggen de uitleg van paarse vrijdag
Paarse vrijdag is een dag waarop je kan extra kan laten steun dat je
mensen van de LGBTQ+ community steunt, dus of ze homo, bi,
lesbisch of trans zijn, het maakt niet uit je steunt ze.
Ik stel de vraag of ze eerder iets met paarse vrijdag hebben gedaan,

zo ja wat. En wat zou je kunnen betekenen met paarse vrijdag. De leerlingen bedenken wat
ze op paarse vrijdag kunnen
Vooral op scholen wordt hier aandacht aan gegeven omdat het
doen.
belangrijk dat elk kind zich veilig en zichzelf kan voelen in zijn
omgeving.
Waarom de kleur paars? De kleur paars is gekozen omdat in de

regenboogvlag, die staat voor homobeweging, de kleur staat voor
spirit (enthousiasme) in de VS staat paarse vrijdag dan ook bekend als De leerlingen denken
‘spirit day’. na waarom het de kleur
Iedereen heeft recht op een veilige sfeer op school. Of je nu homo, paars is
hetero, lesbo, bi, transgender of in dubio bent. Door deel te nemen
aan Paarse Vrijdag laat je alle leerlingen weten dat ze altijd gesteund
en gehoord worden, wat er ook gebeurt.
Niet in alle landen wordt homoseksualiteit geaccepteerd, in 70

landen is het zelfs strafbaar. Je kunt een gevangenisstraf krijgen of
zelfs in 11 landen de doodstraf.
Er speelt ook veel discriminatie rond homostellen. Ze vinden vaan over wat gevolgen in andere
minder snel een woonruimte, ze kunnen de voogdij over hun
landen kunnen zijn van het
kinderen kwijtraken en vaak worden ze bedreigd.
homo zijn
We willen natuurlijk dat dit vermindert en meer mensen het zullen
steunen. De leerlingen denken na
over hoe zij denken over
Ik stel de vraag: hoe denken jullie erover? paarse vrijdag en wat hun
mening is.
We gaan nu een documentaire kijken.
De leerlingen kijken. Naar de Documentaire over

documentaire paarse vrijdag
2

KERN
handelen
3
- Ik zal de vraag stellen wat heft

indruk op jullie gemaakt en
De leerlingen denken na over wat
waarom? indruk op ze heeft gemaakt uit de
- Wat is een GSA? Een groep documentaire
leerlingen die zich samen
inzetten voor een veilige
school waar iedereen zichzelf
kan zijn en het niet ui maakt
op wie je valt.
- Welke rolmodellen hebben
jullie of idool? En waarom?
- Hoe samen ervoor zorgen dat over een GSA en kunnen hun
de school een plek is waar mening hierover delen
iedereen zichzelf kan zijn?
We eindigen met een spelshow.

De leerlingen doen dit in groepjes van Spelshow op het bord
vier. Ik zal de groepjes op dat moment De leerlingen bedenken hoe zij
maken m.b.v. de stokjes. De leerlingen
en whitebord voor de
ervoor kunnen zorgen dat de
gaan in hun groepje zitten en pakken schores
school een veilige plek is en hoe
een wisbordje erbij.
ze zichzelf kunnen voelen
Stokjes voor de teams
Ik start de spelshow. Voordat het
antwoord in de video wordt gegeven zet De leerlingen gaan in de
ik hem op pauze en vraag ik de groepjes
groepjes zitten zoals die zijn
min welk antwoord ze hadden en noteer ik
deze op het whiteboard. samengesteld met een
wisbordje
Als de spelshow is afgelopen tellen we
de scores op en komt er een winnend De leerlingengeven per groepje
team.
antwoord door het wisbordje
omhoog te houden met hun
antwoord
AFSLUITING
4
- Ik sluit de les af door

belangrijke punten te herhalen De leerlingen gaan terug
en zo nodige vragen te naar hun plek en luisteren
beantwoorden naar de afsluiting
min
5
Reflectie student
Zijn de lesdoelen van de leerlingen bereikt?

• kennis
• vaardigheden
• attitude
Hoe heb je dit gecheckt?
Jouw handelen:
• Waar ben je trots op?
• Wat verliep minder soepel en wat was volgens jou hiervan de oorzaak ?
• Wat wil je de volgende keer anders aanpakken?
• Hoe ga je dat concreet anders aanpakken?
Reflectie/feedback mentor
Zijn de lesdoelen bereikt?
• Wat verliep goed?
• Wat verliep minder soepel en wat zou de oorzaak kunnen zijn?
• advies:
Beoordeling
Onvoldoende Voldoende Ruim voldoende Goed Zeer goed
Handtekening student Handtekening leerkracht

BIJLAGE 4
LESVOORBEREIDINGSFORMULIER DIDACTISCHE ROUTE
1

min INLEIDING
Sdkfjlskdfjsdlkfjsdlkjfsldkjf
handelen
dslkfjsdlkfjslkdfjslkdjf
2

KERN
handelen
min
min AFSLUITING
3
BIJLAGE 3 FEEDBACK VAN MIJN MENTOR
LITERATUURLIJST
Adang, A. en Blankman, M. (2020) De wereld in met aardrijkskunde – vakdidactiek H6.2( 1e druk)

Coutinho.
Adang, A. en Blankman, M. (2020) De wereld in met aardrijkskunde – vakdidactiek ( 1e druk) Coutinho.
Marell, J. en De Vaan (2020). Praktische didactiek voor natuur en techniek (1e druk). Coutinho.
Bas, J. C., & Brinkman, F. (2019). Geschiedenis InZicht: vakkennis en didactiek voor het basisonderwijs.
geraadpleegd op 6 december 2022
Pauw, L (25 juni, 2013) De vreedzame schoolonderwijs en de maatschappelijke vorming van de leerling.
Geraadpleegd op 6 maart 2023.
SLO (Z.D.) Oriëntatie op jezelf en de wereld - Mens en samenleving - kerndoel 37. Geraadpleegd op 14
maart, van https://www.slo.nl/thema/meer/tule/orientatie-jezelf-wereld/kerndoel-37/
SLO (Z.D.) leerplankalender kunstzinnige oriëntatie. Geraadpleegd op 8 december 2022, van De leerlingen
leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen.
IPC (Z.D.) Wereldoriëntatie in het basisonderwijs. Geraadpleegd op 12 december 2022, van https://ipc-
nederland.nl/wereldorientatie-basisonderwijs/
december 2022, van https://www.slo.nl/thema/meer/tule/orientatie-jezelf-wereld/kerndoel-34/
SLO (Z.D.) Oriëntatie op jezelf en de wereld - Ruimte - kerndoel 49 geraadpleegd op 11 maart 2023, van
https://www.slo.nl/thema/meer/tule/orientatie-jezelf-wereld/kerndoel-49/
december 2022, van https://www.slo.nl/thema/meer/tule/orientatie-jezelf-wereld/kerndoel-38/
1
2
Pedagogisch didactisch handelen Leerstof Leerling Leefwereld Organisatie
INLEIDING
Sdkfjlskdfjsdlkfjsdlkjfsldkjf
handelen
dslkfjsdlkfjslkdfjslkdjf

Pedagogisch didactisch handelen Leerstof Leerling Leefwereld Organisatie
KERN
handelen
AFSLUITING

Verslag Thema 3

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Verslag Thema 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

WERELDORIËNTATIE

Khushi Dasrath (22063137)

T3. Wereldoriëntatie (PABO-PVTH3WO-18)

PABO VOLTIJD KLAS 1A

Voorbereidende opdrachten ................................................................................................................................ 3

Ontworpen lessen: de uitgevoerde lessen ............................................................................................................ 7

ontworpen lessen .............................................................................................................................................. 15

het natuurkunde circus ...................................................................................................................................... 28

bijlage 2 ............................................................................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

Lesvoorbereidingsformulier didactische route...................................................................................................... 0

Lesvoorbereidingsformulier didactische route...................................................................................................... 1

Lesvoorbereidingsformulier didactische route................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

Lesvoorbereidingsformulier didactische route................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

Lesvoorbereidingsformulier didactische route................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

Lesvoorbereidingsformulier didactische route................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

• Etnische groepen in de samenleving

De leerlijnen van de vreedzame school zijn gebaseerd op de wettelijke kerndoelen en de SLO-

INTERVIEW LEERLINGEN EN MENTOR

- Wat vinden leerlingen leuke WO-lessen? (Onderwerp en manier van aanbieden?)

-Wat zijn actuele 'WO-gerelateerde' thema's die leven bij kinderen?

- Welke mis-/preconcepten leven er bij kinderen

Wij geven hier op school de lessen in een thema. Thematisch dus.

OBSERVATIE LES WERELDORIËNTATIE

ONTWORPEN LESSEN: DE UITGEVOERDE LESSEN

LES 1: DE GESCHIEDENIS VAN SINTERKLAAS

NATUUR, TECHNIEK EN GEZONDHEID

LES 2: GEZOND GEDRAG

LES 3: PAARSE VRIJDAG

De les is opgebouwd met behulp van het geografische vierslag:

Dit onderdeel beschrijf je bij elke les

Dit onderdeel beschrijf je bij elke les

Dit onderdeel beschrijf je bij elke les.

Dit onderdeel komt bij tenminste één les aan de orde

Dit onderdeel komt bij tenminste één les aan de orde

NATUUR, TECHNIEK EN GEZONDHEID

LES 4 EI LATEN VALLEN ZONDER TE BREKEN

Het doel van deze les is:

Voor de verwerking van de stof moesten de leerlingen in groepjes samenwerken. Er zijn

Tijdens deze les besteed ik aandacht aan kerndoel 51 en 38.

3. Het (samen) formuleren van het leerdoel.

Het les doel wat is opgesteld voor deze les is:

- De leerlingen weten waarom de Wilhelmus wordt gebruikt als volkslied.

4. Het inventariseren van bestaande concepten bij leerlingen

· Wie is Willem Van Oranje?

5. Het aanbieden van historische context

6. Het zich verdiepen in het onderwerp/realiseren van geschiedenis input.

3. Het (samen) formuleren van het leerdoel.

Het les doel wat is opgesteld voor deze les is:

- De leerlingen weten wie Anne Frank is

· Wie is Anne Frank

5. Het aanbieden van historische context.

6. Het zich verdiepen in het onderwerp/realiseren van geschiedenis input.

3. Het (samen) formuleren van het leerdoel.

Het les doel wat is opgesteld voor deze les is:

- De leerlingen kunnen vertellen de landen en de hoofdsteden benoemen

- Wat maakt elke land bijzonder.

5. De leerlingen moeten weten voor taal er gesproken wordt in een land

FEEDBACK VAN LARA

HET NATUURKUNDE CIRCUS

Datum: Vak/activiteit: geschiedenis

Aspecten van onderwijs

Beginsituatie & Doelstellingen

Persoonlijk leerdoel bij deze les