You are on page 1of 4

Пркев учествувал и ги предводел демонстрациите во Штип на 27 март, заедно со

Славчо Стојменски. На 6 април 1941 тој бил лесно ранет при бомбардирањето на
Штип. Во текот на бомбардирањето загинал неговиот еремонија Ванчо одржал
говор за него. После бегството на српските власти настанала т.н Јагма. Во градот
немало полиција и закони, а владеело безредие и пљачка. Во таа пригода
сокриле. комуникација и блискост со народот бил наречен стожер на
комунистичката партија во Штип. Кога пристигнал Васил Хаџикимов во градот со
намера да формира бугарски ацкиони комитети, тој и младинците предводени од
Пркев, најмногу поради љубопитност. Кога се нашле на мостот близу
автомобилот, Пркев рекол „Да бегаме одовде, некој нешто да не направи, па ние
Селиман, што било кованица од неговото конспиративно име – Сермен. Сермен
било изведено од неговото родно село Серменин, затоа што во тоа време Ванчо
веќе знаел дека не е дете на Ристо Пркето и се имал запознаено со некои од
своите роднини во Градско и Велес. 1

Ванчо ги ругари кои ставиле црвени ленти на рамото и одржувале јавен ред и мир.
Успеале од општината да земат неколку техники кои подоцна ги користеле во
текот на војната (како печатарска преса и машина за пишување), а одреден дел
од оружјето го
Ванчо во тоа време бил да одеваме“.
Време за мирување немало. Поради својата обемна слободарска и
револуционерна дејност за време на бугарската окупација, Пркев бил приморан
да оди во го фатиВанчо морал да бега од Штип и најпрво се упатил во Скопје.
Таму дно со Благој Јанков – Мучето, Страшо Пинџур, Лилјана Чаловска и останати
борци. Од Скопје бил пратен за Битола каде учествувал во организирањето на
народноослободителната борба во тој крај.

Во
„Од Тајман слева Сермен војводо,
прави ни трага село Клештино,
По него оди негова дружина“. 2

Како борец на партизанските одреди во Битола и еден од нивните раководители


тој неколку пати ја поминувал границата и одел во Леринско со цел да се поврзе
со комунистите од Грција. Во Битола за него изникнала и една народна песна:
Некаде во раната пролет на 1943 Ванчо бил повлечен назад во Штип со цел да ја
организира и разгори борбата и во овој дел на Македонија. Навистина, тогаш во
источна Македонија отпорот бил доста слаб. Додека во цела Југославија, па и
западна и јужна Македонија се воделе борби против окупаторите, во Штип и
Штипско ситуацијата била потполно мирна. Токму поради тоа Ванчо бил избран и
за член на Областниот комитет на КПМ при четвртата оперативна зона. Било

1
Штип и Штипско во народноослободителната војна... (том 3).. 301-304.;
2
Исто. 305;
одлучено од страна на овој комитет да се формира уште еден партизански одред
и да се исфрли на Плачковица. неговиот дедо и прадедо, а се занимавало со
трговија и било малку поимотно од мнозинството Штипјани. Сепак прогресивните
ставови многу често им правеле проблеми во трговијата.

Тој се запознал со тешката ситуација на Македонија уште во домот на своите


родители. Основно образование завршил во градското училиште во 1921/22
година. Тошо е опишан од училиштето како мирен и тивок, дете што не прави
многу испади. Кај него се гледала една добра надареност и предиспозиција за
богат духовен развиток. Делчев“ тргнале во пресрет на својата судбина.
Тошо Арсов е роден во Штип во 1912 година. Неговата куќа денес е претворена
во градски музеј, а се наоѓа на кејот на Отиња, близу до градската црква Св.
Никола. Неговото семејство било прогресивно уште од времето на
се запознал со напредното работничко движење

Средното училиште го продолжил во штипската гимназија и завршил само 2


класа, поради тоа што со Шестојануарската диктатура, вишата гимназија во Штип
била претворена во нижа. Како ученик во гимназијата Ванчо бил одреден за
командант на одредот, а Тошо Арсов за политички комесар. На 19 мај борците се
собрале кај Пчеларникот, месност во околината на Штип. Одовде, борците на ПО
„Гоце
, ја изучувал политичката економија и напредната литература.

Тошо, помогнат од своите родителите, образованието го продолжил во


гимназијата во Зајачер. Како средношколец тој се запознал со марксизмот и
ленинизмот, идеологии кои му останале блиски до крајот на животот. Во
Зајачерската гимназија повлеченоста на Тошо исчезнала, а од него се оформил
лик на активист што одговара на соодветното време. Бил активен во многу
училишни друштва, а најмногу во спортските дисциплини. Во последната година
од школувањето во Зајачер, Тошо станува член на СКОЈ. Во овие млади години
Тошо бил надарен со особините: интелигентност, неустрашливост, искреност и
упорност, дружељубивост и така натаму.3

Во зимата на 1930 кога се враќал во Штип патувал заедно со Боро Апостолски. Во


разговорот на овие двајца младинци тој рекол:
некои деца го примиле влијанието дека ова е српска земја и тие се Срби, а не
Македонци, а другите под притисок биле принудени да останат дома без
образование, изложени на туѓа пропаганда. За ова треба да се размисли добро,
да се испитаат работите и со голема мера на претпазливост да се постави
прашањаето за формирање на нивната организираност“. 4

Учествувал и во создавањето и управата на фудбалското друштво „Брегалница“


во 1931 година. Тоа било една отскочна даска која создавала напредни младинци

3
„Љупчо и Тошо Арсови“ – приредиле Невена Милева и Виолета Карагунова , Фондација „Љупчо и Тошо
Арсови“, Штип 2003. стр. 111-115;
4
Штип и Штипско во народноослободителната војна... (том 3). стр.374;
од разни професии, а во исто време и се ставила маска пред органите на власта.
Друштвото организирало размена и средба со другите клубови од Неготино,
Кочани, Радовиш, Струмица и други места. Тошо немал можност редовно да
учествува во натпреварите. Фудбалот му бил во втор план поради тоа што
постојано бил набљудуван од властите и полицијата.

По завршувањето на гимназијата, во 1933/4 година, Арсов се запишал на


правниот факултет во Белград.. Како студент редовно ги полагал испитите, но
приоритетна му била револуционерната дејност. Паралелно со студирањето тој
бил принуден и да рабо Белград, Тошо бил активен и во студентското културно
уметничко друштво „Вардар“. Ова друштво имало за цел да подготвува ора, песни
и посетува македонски граѓани во Србија. Друштвото имало силно влијание во
создавање на еден дух на едно расположение, токму во времето кога почнале да
се најавуваат промените во Југославија. Преку летото се организирале студентски
летувалишта, а биле организирани и колониии на напредни студенти од сите
краеви на Југославија.5
Поради својата енергична активност, бил забележан од полицијата, и кон крајот на
1935 затворен во белградскиот затвор Главњача, каде поминал три месеци. По
излегувањето бил протеран од Белград и се вратил во Штип.

Во 1934, Тошо за време на општинските избори учествувал ти за да се издржува,


затоа што неговиот татко имал проблеми со трговијата и фатила оскудица. Како
енергичен и витален млад човек, тој не го жалел својот труд. Неговиот вреден
конспиративен дух и неговото искуство придонеле за заздравување на
македонското движење меѓу студенската младина.

Тој се нашол во редовите на прогресивните студенти на Белградскиот и


одржувале средби на кои се зборувало за македонското национално прашање. Во
во манифестации, пишувал пароли против ЈРЗ (Југословенска радикална
заедница) и фашизмот, агитирал за мир и слобода. Во овој период во Штип
постоела голема експлоатација на македонскиот селанец и работник. Платата
била мизерна и обезбедувала само гола егзистенција, а биле забранети сите
обиди за организирање и барање поголеми права. Ваквата ситуација била мелем
за појавата на првиот местен комитет на КПЈ во Штип. Комитетот бил во состав од
Киро Кукушов, Љупчо Ефремов, Мијалче Саздов, Аксе Лонгуров и Тошо Арсов. 6

Како член на МК на КПЈ Тошо работел да го оспособи членството на идеолошки


план, ширел пропаганда на комунистичките идеи меѓу работниците и младите
ученици. Работел за организација на работниците против работодавците во
синдикати, а набавувал и илегална марксистичка литература. Благодарение на
оваа активност за краток временски период се создала една мала маса од
приврзаници на комунистичката партија во Штип.

5
„Љупчо и Тошо Арсови“.. стр. 117;
6
Штип и Штипско во народноослободителната војна (том 3). 375-377;
Тошо Арсов бил на врска со МАНАПО. Како студент од Белград, тој веќе имал
воспоставено врски со многу напредни студенти. Во тоа време во Штип преку него
била одржана и културно-уметничка приредба на напредното друштво

You might also like