Gabriela Rupik

1. Jaki wpływ na rozwój zawodowy człowieka ma środowisko rodzinne w okresie wczesnego

dzieciństwa?
- bliskie kontakty dziecka z członkami rodziny, silne więzi rodzinne – kształtuje się wzór przyszłych
relacji zawodowych i prywatnych, a także stosunek do podejmowanych w przyszłości zadań i
obowiązków  bliskie więzi między dzieckiem a rodzicami otwierają drogę do samodzielności, wiary
we własne siły i przekonania, że świat to życzliwe miejsce,
- rozwój poczucia własnej odrębności, poczucia autonomii i samokontroli (indywidualizacja) – rodzice
muszą pozwalać dziecku na coraz większą samodzielność i rozwijanie w pełni jego potencjału, tak by
uczyły się działać w szczególności w nowych niezidentyfikowanych wcześniej sytuacjach 
podwaliny przyszłego umiejętnego podejmowaniu decyzji związanych z podejmowaniem własnej
ścieżki zawodowej,
- porządkowanie dziecięcego świata przez opiekunów – rodzice powinni to zrobić tak aby dziecko z
przyjemnością uczestniczyło w nowych obszarach rzeczywistości, by nie było przytłoczone
złożonością i bogactwem możliwości  ustalenie jasnych i zrozumiałych reguł, by obraz świata nie
został zaburzony, co może skutkować trudnościami we współdziałaniu w grupie,
- nabycie umiejętności regulowania ekspresji własnych emocji - w okresie pracy zawodowej ma to
duży wpływ nie tylko na sposób zachowania się jednostki w różnych sytuacjach zawodowych, ale też
predysponuje do pracy w niektórych zawodach,
- kształtowanie siły woli jednostki poprzez naukę cierpliwości – w późniejszych latach ma to wpływ
na wytrwałość i konsekwencję w działaniu,
- kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji –duże znaczenie w procesie kierowania własnym
rozwojem zawodowym w przyszłości, dzieci powinny mieć jak najwięcej okazji tworzonych przez
rodziców do negocjowania w różnych codziennych sprawach oraz do współdecydowania o sobie w
niektórych aspektach,
- stopniowy rozwój uczuć społecznych (empatia, wstyd, poczucie winy, poczucie własnej wartości) –
warunkują przyszłe umiejętności wartościowania i podejmowania odpowiedzialności za swoje
działania w życiu prywatnym i zawodowym,
- duża rola rodziców w tym, by u dziecka kształtować pozytywne przyzwyczajenia i nawyki
postępowania, a unikać utrwalania zachowań niepożądanych  przyzwyczajenia te będą rzutować na
jego dalszy rozwój, również zawodowy.

2. Okres wczesnego wieku szkolnego a rozwój zawodowy (potrzeby, umiejętności):

- rozwój poczucia kompetencji i kształtowanie się samooceny, jako najważniejsze osiągnięcie
rozwojowe tego okresu,
- dziecko staje przed zadaniem przeobrażenia swojego dotychczasowego świata przeżyć i
przyzwyczajeń w świat obowiązków i zadań,
- dziecko zaczyna dowolnie koncentrować uwagę i obejmować nią coraz więcej elementów,
- dziecko zaczyna ujmować rzeczywistość z różnych punktów widzenia – zanika egocentryzm
dziecięcy,
- zaczyna rozumieć przyczynowo-skutkowo otaczające go procesy (w tym proces pracy),
- u dziecka można zaobserwować początku autonomicznego rozumowania moralnego,
- dziecko intensywnie rozwija się społecznie – na gruncie związków z dorosłymi i rówieśnikami,
nabiera coraz większej samodzielności,
- zwiększa się świadomość własnych przeżyć dziecka – początki refleksji,
- wszystkie te procesy rozwijają się jednak na bazie konkretnych, rzeczywistych przedmiotów zdarzeń
i zadań, gdyż dziecko nie rozumuje jeszcze na bazie operacji formalnych, lecz konkretnych  w
preorientacji zawodowej ważne jest, żeby dziecku proponować takie działania, które jest ono w stanie
rozwiązać w sposób realistyczny, nawiązujący do swoich wcześniejszych doświadczeń życiowych
oraz w tym procesie stosować takie środki, które będzie można dotknąć i sprawdzić, jak działają, co
znacznie ułatwi rozwiązywanie proponowanych zadań,
- kluczem do sukcesu skutecznej preorientacji zawodowej dziecka w tym wieku jest pozwolenie mu na
samodzielne doświadczanie, zapoznawanie się z narzędziami, materiałami, czynnościami związanymi
z różnymi zawodami, pozwolenie im na pracę konkretnymi narzędziami  wtedy zdobyta wiedza
będzie trwalsza niż, gdy opowiadałby o tym nauczyciel,
- dzięki osobistemu doświadczeniu dziecko rozwija też nowe umiejętności i zainteresowania oraz
rozszerza swoje spojrzenie na otaczający go świat zawodów