‫رنگ شناسى تخصصى لباس‬

‫طراحى و دوخت‬
‫رشتۀ ّ‬
‫گروه تحصىلى هنر‬
‫زمىنۀ خدمات‬
‫شاخۀ آموزش فنى وحرفه اى‬
‫شمارۀ درس ‪3466‬‬

‫موسوى فاطمى‪ ،‬نادر‬ ‫‪687‬‬

‫رنگ شناسى تخصصى لباس ‪  /‬مؤلفان‪ :‬نادر موسوى فاطمى‪ ،‬شهرىار اسدى‪ ،‬فاطمه آذرباش‪.‬‬ ‫ر   ‪ 281‬م‪/‬‬
‫ــ  تهران‪ :‬شرکت چاپ و نشر کتاب هاى درسى اىران‪.1394 ،‬‬ ‫‪1394‬‬
‫شماره درس ‪)3466‬‬
‫ٔ‬ ‫‪ 220‬ص‪ :.‬مصور (رنگى)‪ .‬ــ (آموزش فنى و حرفه اى؛‬
‫زمىنه خدمات‪.‬‬
‫طراحى و دوخت گروه تحصىلى هنر‪ٔ ،‬‬ ‫رشته ّ‬
‫متون درسى ٔ‬
‫برنامه رىزى و نظارت‪ ،‬بررسى و تصوىب محتوا‪ :‬کمىسىون برنامه رىزى و تألىف کتاب هاى‬
‫رشته طرّاحى و دوخت دفتر تألىف کتاب های درسی فنى و   حرفه اى و کار دانش وزارت‬ ‫درسى ٔ‬
‫آموزش  و پرورش‪.‬‬
‫طراحى‪ .‬الف‪ .‬موسوى فاطمى‪ ،‬نادر‪ .‬ب‪ .‬اسدى‪ ،‬شهرىار‪.‬‬ ‫‪.1‬رنگ (پوشاک)‪ .2 .‬پوشاک ــ ّ‬
‫ج‪ .‬آذرباش‪ ،‬فاطمه‪ .‬د‪ .‬اىران‪ .‬وزارت آموزش     و پرورش‪ .‬دفتر تألىف کتاب های درسی فنى و   حرفه اى‬
‫و کار دانش‪ .‬هـ‪    .‬عنوان‪ .‬و‪ .‬فروست‪.‬‬

‫‪1394‬‬
 ‫همکاران محترم و دانش آموزان عزىز‪:‬‬
‫پىشنهادات و نظرات خود را در بارۀ محتواى اىن کتاب بـه نشانى‬
‫تهران ـ صندوق پستى شمارۀ  ‪  4874/15‬دفتر تألىف کتاب های درسی فنى و‬
‫حرفه اى و کاردانش ‪ ،‬ارسال فرماىند‪.‬‬
‫‪info@tvoccd.sch.ir‬‬ ‫پىام نگار  (اىمىل) ‬
‫‪www.tvoccd.sch.ir‬‬ ‫وب گاه (وب ساىت) ‬

‫اىن کتاب در سال هاى تحصىلى ‪   82‬ــ‪ 81‬و ‪     83‬ــ‪ 82‬توسط ‪ 123‬نفر از هنرجوىان‪ 31 ،‬نفر از‬
‫هنرآموزان‪ 26 ،‬نفر از متخصصان موضوعى و ‪ 11‬نفر از خبرگان حرفه اى در ىک فراىند نمونه گىرى تصادفى‬
‫از مناظر قابلىت ىادگىرى‪ ،‬سطح دشوارى‪ ،‬صحت مطالب و کاربردى بودن اعتباربخشى گردىد و نتاىج در‬
‫کتاب اعمال شد‪.‬‬

‫وزارت آموزش و پرورش‬

‫سازمان پژوهش و برنامه رىزى آموزشى‬

‫برنامه رىزى محتوا  و نظارت بر تألىف‪ :‬دفتر تألىف کتاب های درسی فنى  و حرفه اى  و کاردانش‬
‫نام کتاب ‪ :‬رنگ شناسى تخصصى لباس ـ ‪ 491/5‬‬
‫مؤلفان ‪ :‬نادر موسوى فاطمى‪ ،‬شهرىار اسدى و فاطمه آذرباش‬
‫اعضاى کمىسىون تخصصى‪ :‬بهىه خوشنوىسان‪ ،‬مرىم الجوردى‪ ،‬زهرا امانى تهرانى‪ ،‬زهرا فىروزىار   و  فاطمه صنعتى‬
‫آماده سازى و نظارت بر چاپ و توزىع ‪ :‬ادارۀ ّ‬
‫کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی‬
‫    تهران‪ :‬خىابان اىرانشهر شمالى ـ ساختمان شمارۀ ‪ 4‬آمـوزش و پـرورش (شهىد موسوى)‬
‫ تلفن‪9 :‬ـ‪ ،88831161‬دورنگار‪ ،88309266 :‬کدپستى‪،1584747359 :‬‬
‫     وب ساىت‪www.chap.sch.ir :‬‬
‫عکاس‪ :‬نسرىن اصغرى‬
‫صفحه آرا‪ :‬مرىم نصرتى‬
‫طراح  جلد ‪ :‬فاطمه رئوف پى‬
‫ناشر ‪ :‬شرکت چاپ و نشر کتاب هاى درسى اىران  ‪ :‬تهران ـ کىلومتر ‪ 17‬جادّۀ مخصوص کرج ـ خىابان‪( 61‬دارو پخش)‬
‫ تلفن ‪ 5 :‬ـ ‪ ، 44985161‬دورنگار ‪ ،44985160 :‬صندوق پستى ‪ 139 :‬ـ ‪37515‬‬
‫چاپخانه ‪ :‬شرکت چاپ و نشر کتاب هاى درسى اىران «سهامى خاص»‬
‫سال انتشار و نوبت چاپ‪ :‬چاپ چهاردهم ‪1394‬‬
‫حق چاپ محفوظ است‪.‬‬

‫‪ISBN   964-05-0972-8‬‬ ‫ ‬ ‫شابک  ‪964-05- 0972-8‬‬

‫اثر استاد کىخسرو خروش‬
 ‫فهرست‬

‫رنگ در لباس اىرانىان ‪١‬‬

‫اول‪ :‬اصول ومبانى رنگ در لباس‬

‫بخش ّ‬

‫ ‪13‬‬
‫فصل اول‪ :‬ساختار بصرى رنگ‬

‫‪15‬‬ ‫ ‬‫چرخه رنگ اىتن‬

‫ٔ‬ ‫ ‬
‫‪16‬‬ ‫تونالىته و والر ‬ ‫ ‬

‫‪19‬‬ ‫ ‬
‫ تضادهاى رنگى‬

‫‪20‬‬ ‫ ‬
‫تضاد ته رنگ (تضاد سه رنگ اصلى)‬ ‫ ‬

‫تضاد رنگ هاى مکمل (تضاد رنگ هاى اصلى و‬ ‫ ‬

‫‪ 23‬‬ ‫ ‬
‫فرعى)‬

‫‪28‬‬ ‫ ‬
‫تضاد رنگ هاى سرد و گرم‬ ‫ ‬

‫‪36‬‬ ‫ ‬
‫تضاد تىره و روشن رنگ ها‬ ‫ ‬

‫‪44‬‬ ‫ ‬
‫کىفىت رنگ)‬
‫تضاد اشباع رنگ (تضاد ّ‬ ‫ ‬

‫‪52‬‬ ‫ ‬‫سىمولتانه رنگ ها‬

‫ٔ‬ ‫تضاد همزمانى ىا‬ ‫ ‬

‫‪56‬‬ ‫ ‬
‫کمىت رنگى)‬
‫تضاد وسعت رنگى (تضاد ّ‬ ‫ ‬
‫‪62‬‬ ‫ ‬
‫مىانه هاى رنگى (پاساژهاى رنگى)‬ ‫ ‬

‫‪66‬‬ ‫ ‬
‫تأثىر فضاىى رنگ‬ ‫ ‬

‫‪69‬‬ ‫تأثىر متقابل رنگ ها‬ ‫ ‬

‫‪72‬‬ ‫ ‬ ‫شکل و رنگ ( فرم و رنگ)‬ ‫ ‬

‫‪75‬‬ ‫ ‬
‫ترکىب بندى رنگى ( کمپوزسىون رنگى)‬ ‫ ‬
‫ترکىب بندى براساس رنگ هاى اشباع و غىراشباع ‪80‬‬ ‫ ‬

‫‪81‬‬ ‫ترکىب بندى براساس رنگ هاى روشن و تىره ‬ ‫ ‬

‫‪82‬‬ ‫ ‬
‫ترکىب بندى براساس رنگ هاى سرد و گرم‬ ‫ ‬

‫‪83‬‬ ‫ترکىب بندى هاى ترکىبى ‬ ‫ ‬

‫‪85‬‬ ‫ ‬
‫فصل دوم‪:‬ساختار بىانى رنگ‬

‫جنسیت فرد ‪86‬‬

‫ّ‬ ‫دسته بندى رنگى براساس گروه س ّنى و‬ ‫ ‬

‫‪86‬‬ ‫ ‬
‫رنگ هاى مناسب لباس نوزاد‬ ‫ ‬

‫‪87‬‬ ‫ ‬
‫رنگ هاى مناسب لباس کودک‬ ‫ ‬

‫‪88‬‬ ‫ ‬
‫رنگ هاى مناسب لباس نوجوان و جوان‬ ‫ ‬

‫رنگ هاى مناسب براى گروه س ّن ِى مىان سال و‬ ‫ ‬

‫‪89‬‬ ‫ ‬ ‫کهن سال‬

‫موقعىت هاى شغلى و‬
‫ّ‬ ‫دسته بندى رنگى براساس‬ ‫ ‬
‫‪90‬‬ ‫ ‬ ‫نوع فعالىت‬ ‫ ‬
‫دوم‪ :‬کار با ابزار و فنون طرّاحى لباس‬
‫بخش ّ‬
‫‪93‬‬ ‫ ‬
‫فصل سوم‪ :‬ابزارهاى ط ّراحى لباس‬
‫‪94‬‬ ‫معرفى ابزارها ‬ ‫ ‬
‫‪103‬‬ ‫کاربرد ابزارهاى ط ّراحى ‬ ‫ ‬

‫‪ 126‬‬ ‫طراحى خىس (ىک بار مصرف) ‬

‫مواد ّ‬

‫‪134‬‬ ‫ ‬
‫قلم‬ ‫ ‬

‫‪142‬‬ ‫ ‬
‫آبرنگ‬ ‫ ‬

‫‪154‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫گواش‬ ‫ ‬

‫‪156‬‬ ‫ ‬
‫آکرىلىک‬ ‫ ‬

‫‪160‬‬ ‫ ‬
‫فصل چهارم‪ :‬نور و ساىه در طرّاحى لباس‬
‫‪161‬‬ ‫ ‬ ‫نور‪ ،‬ساىه و طرّاحى لباس‬ ‫ ‬
‫‪165‬‬ ‫ ‬
‫طراحى لباس‬
‫شىوه هاى رنگ آمىزى در ّ‬

‫‪170‬‬ ‫ وسىله مداد رنگ ى‬

‫طرىقه ساىه زدن ىک طرح لباس به ٔ‬

‫‪174‬‬ ‫ وسىله گواش ‬

‫طرىقه ساىه زدن ىک ُمدل به ٔ‬
‫ٔ‬

‫‪179‬‬ ‫ وسىله گواش ــ مدادرنگى‬

‫شىوه ساىه زدن ىک ُمدل به ٔ‬
‫ٔ‬

‫ ‬

‫ ‪183‬‬ ‫فصل پنجم‪ :‬رنگ و نقوش پارچه‬

‫‪195‬‬ ‫ ‬ ‫طراحى و رنگ آمىزى نقوش خالدار ‬
‫ّ‬ ‫ ‬
‫‪202‬‬ ‫ ‬
‫طراحى و رنگ آمىزى نقوش چهارخانه‬ ‫ّ‬ ‫ ‬
‫  ‪209‬‬ ‫طراحى و رنگ آمىزى نقوش گلدار ‬ ‫ّ‬ ‫ ‬

‫ ‪220‬‬
‫فهرست منابع‬
 ‫گروه‪ :‬هنر‬ ‫ ‬
‫زمىنۀ‪ :‬خدمات‬ ‫شاخۀ‪ :‬فنى و حرفه اى ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫جدول ارزشىابى دروس تخصصى رشتۀ طراحى و دوخت‬
‫ساعت در هفته‪6 :‬‬ ‫نظرى‪ 1 :‬‬ ‫عملى‪ 2 :‬‬ ‫نوع واحد‪ :‬‬ ‫تعداد واحد‪ 3 :‬‬ ‫نام درس‪ :‬رنگ شناسى تخصصى لباس ‬ ‫نام رشته‪ :‬طراحى و دوخت‬

‫ شاخص ها‬ ‫راهنماى علمى در ارزشىابى‬ ‫ ‬

‫پاىان سال ارزشىابى هاى مستمر ارزشىابى هاى پاىانى‬ ‫ ‬ ‫ مىان سال‬
‫مستمر پاىانى مستمر پاىانى‬
‫‪1‬ــ ترکىب بندى کلى موضوع‬ ‫‪1‬ــ به کارگىرى صحىح رنگ ها براساس مبانى رنگ‬ ‫‪1‬ــ «امتحان عملى»‬ ‫‪1‬ــ «کار عملى»‬ ‫‪1‬ــ «کار عملى» ارائه آلبوم‬ ‫‪1‬ــ «عملى»‬
‫‪2‬ــ استفاده بهىنه و صحىح از ابزار‬ ‫‪2‬ــ به کارگىرى صحىح ابزار (اثرگذار و اثرپذىر)‬ ‫از بخش اول فصل دوم تا آخر‬ ‫فصل چهارم و پنجم‬ ‫در پاىان هر درس ىک نمونه از اجراى‬ ‫ــ بخش اول‬
‫‪3‬ــ رعاىت اصول و قوانىن استفاده از ابزارها و اجراى ‪3‬ــ شناخت اصول و قوانىن رنگ ها‬ ‫بخش دوم اصول و قوانىن (رنگ ها‪،‬‬ ‫ارائه تمرىن ها در هر درس با توجه به اصول و‬ ‫فصل اول (پرسش تئورى و عملى ندارد) تمرىن ها به عنوان کار کالسى انتخاب و‬
‫‪  4‬ــ به کارگىرى صحىح نقوش و ترکىب بندى طرح‬ ‫تکنىک هاى طراحى لباس‬ ‫ابزارها‪ ،‬تکنىک ها و …) روى طرح‬ ‫قوانىن رنگ ها‪ ،‬استفاده از ابزارها و تکنىک ها‬ ‫به صورت آلبوم ارائه شود‪.‬‬ ‫مطالعه آزاد‬
‫‪  5‬ــ به کارگىرى صحىح ابزار و وساىل‬ ‫‪4‬ــ داشتن خالقىت و نوآورى‬ ‫لباس داده شده اجرا شود‪.‬‬ ‫اجرا شود‪.‬‬ ‫‪2‬ــ «امتحان عملى»‬ ‫فصل دوم‬
‫‪  6‬ــ تمىزى کار‬ ‫‪  5‬ــ تحوىل به موقع کار‬ ‫٭ تهىه ىک پروژه نهاىى از طراحى‬ ‫نمونه اجراى‬
‫ٔ‬ ‫در پاىان هر درس بهترىن‬ ‫در بخش اول جهت اجراى اصول و‬ ‫فصل سوم‬
‫‪6‬ــ تواناىى پاسخگوىى به پرسش هاى کتاب (عملى و نظرى) ‪  7‬ــ نحوه ارائه کار و اجراى خوب‬ ‫لباس (رنگى)‬ ‫تمرىن ها به عنوان کار کالسى انتخاب و به صورت‬ ‫قوانىن رنگ ها از مانکن آماده استفاده شود‪.‬‬ ‫ــ بخش دوم‬
‫‪  8‬ــ خالقىت و نوآورى‬ ‫‪  7‬ــ مقاىسه آثار پاىانى فرد با خودش و پىشرفت فردى‬ ‫‪2‬ــ «امتحان نظرى»‬ ‫مجموعه آلبوم ارائه شود‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫(ترسىم طراحى لباس نمره ندارد‪).‬‬ ‫‪2‬ــ «نظرى»‬
‫‪  8‬ــ ارائه آثار عملى کامل شده‬ ‫پرسش نمره دارد‪.‬‬ ‫‪2‬ــ «نظرى»‬ ‫‪3‬ــ «امتحان نظرى»‬ ‫پرسش هاى کالسى نمره دارد‪.‬‬
‫‪9‬ــ چگونگى انجام تمرىن ها‬ ‫پرسش  نظرى نمره دارد‪.‬‬ ‫سؤاالتى از فصل هاى دوم و سوم‬ ‫(از فصل اول به هىچ عنوان‪ ،‬پرسش داده‬
‫‪10‬ــ تعداد کار مشخص شده از قبل‬ ‫داده شود‪.‬‬ ‫نشود‪).‬‬

‫ضرىب پىشنهادى‬ ‫مىانگىن ‬ ‫نظرى ‬ ‫پروژه ‬ ‫نظرى ‬ ‫عملى ‬ ‫امتحان ‬ ‫آلبوم ‬ ‫نظرى ‬ ‫عملى ‬ ‫ ‬
‫‪10+6‬‬ ‫ ‬ ‫‪6+4‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫‪1،1،1،1‬‬ ‫‪ 20‬‬ ‫ن ‪+‬ع ‬ ‫ــ ‬
‫ ‪4‬‬ ‫‪ 20‬‬ ‫‪+‬ع‬
‫ن ‬ ‫‪10‬‬ ‫‪ 4‬‬ ‫‪16‬‬ ‫ ‬

‫٭  ٭  ٭ نکات اجراىى ارزشىابى‪:‬‬

‫‪1‬ــ ارزشىابى پاىانى در طول سال تحصىلى در نوبت هاى اول و دوم انجام مى شود‪ .‬ارزشىابى پاىانى «نوبت اول» از حدود پنجاه درصد اول محتواى برنامه درسى‪ 1‬در دى ماه و ارزشىابى پاىانى «نوبت دوم» از تمام محتواى برنامه درسى در خرداد ماه به عمل مى آىد‪.‬‬
‫مطالعه هنرجوىان و دانش افزاىى آنان آورده شده است‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫‪2‬ــ درحال حاضر از قسمت هاىى که براى مطالعه آزاد و زىرنوىس درنظر گرفته شده سؤال امتحانى طرح نمى شود‪ .‬اىن مباحث صرفاً جهت‬
‫‪3‬ــ فقط به روش ارزشىابى بسنده نشود‪ ،‬استفاده از روش هاى متنوع و گوناگون ارزشىابى از جمله‪ :‬پاسخ هاى کوتاه‪ ،‬روش هاى چندگزىنه اى‪ ،‬اجراى ترسىم الگو‪ ،‬پاسخ هاى تشرىحى و ‪ ...‬توصىه مى شود‪.‬‬
‫‪4‬ــ ارزشىابى پاىانى دوره تابستانى «شهرىورماه و دى ماه» و همچنىن امتحانات نهاىى و درس هاى غىرحضورى از «کلىه محتواى برنامه درسى» به عمل مى آىد‪.‬‬
‫‪  5‬ــ ارزشىابى عملى و نظرى در ىک محل و به طور همزمان برگزار مى شود‪( .‬کارگاه رنگ شناسى تخصصى لباس)‬
‫‪  6‬ــ براى ادامه تدرىس و الگوپذىرى به منظور تهىه «طرح درس مناسب»‪ ،‬درىافت بازخورد از مىزان پىشرفت هنرجوىان و نقاط قوت و ضعف آنان ضرورى است‪.‬‬
‫برنامه درسى رنگ آمىزى گردد‪).‬‬
‫ٔ‬ ‫مطابق‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫داده‬ ‫لباسى‬ ‫‪7‬ــ با توجه به همزمانى تدرىس طراحى اندام و لباس و رنگ شناسى تخصصى لباس در امتحانات مىان سال ترسىم مانکن و لباس در اىن درس نمره ندارد‪( .‬طرح‬
‫‪  8‬ــ پس از پاىان هر فصل و موضوع درس به طور مستمر از هنرجوىان ىک امتحان کوتاه مدت به عمل آىد‪.‬‬
‫پىشنهاد‪:‬‬
‫٭ درصورتى که چند کالس رنگ شناسى تخصصى لباس در هنرستان داىر مى باشد‪ ،‬ارزشىابى پاىانى با همکارى هنرآموزان دىگر ارزىابى شود‪.‬‬

‫‪1‬ــ منظور از ‪ %50‬صفحات کتاب نمى باشد‪ ،‬بلکه محتواى درسى درنظر گرفته شود‪.‬‬
 ‫همکاران گرامى‬
‫‪1‬ــ رعاىت تناسب لباس با توجه به موقعىت اجتماعى‪ ،‬فرهنگى و اقلىمى درنظر گرفته شود‪.‬‬
‫کلىه مراحل کار حتماً توسط هنرجو با نظارت هنرآموز انجام شود‪.‬‬
‫‪2‬ــ ٔ‬
‫‪3‬ــ اىن درس در ‪ 6‬ساعت به صورت پىوسته ارائه گردد‪( .‬از تقسىم ساعات به دروس و ساعات تئورى و عملى جد ًا خوددارى‬
‫کنىد‪).‬‬
‫‪4‬ــ از ترسىم پس زمىنه خوددارى کنىد‪.‬‬
‫‪  5‬ــ پس زمىنه به علت تأثىر فضاىى رنگ ها ممکن است روى رنگ هاى طرح هاى لباس تأثىر متفاوتى اىجاد کند که با اهداف آن‬
‫درس از جهت تأثىر بصرى هماهنگ نمى باشد‪ ،‬سپس ترسىم خطوط طراحى محىطى در پس زمىنه اجراى کار الزامى نىست‪.‬‬
‫زمىنه دروس رنگ شناسى تخصصى لباس با نظر هنرآموز مربوطه پروژه هاى عملى ارائه دهند‪.‬‬ ‫‪6‬ــ هنرجوىان در ٔ‬
‫‪  7‬ــ طرح هاى لباس و انتخاب رنگ ها باىد قابلىت اجرا در قسمت الگو (‪ )1‬و (‪ )2‬ــ دوخت (‪ )1‬و (‪ )2‬ــ و الگو و دوخت لباس‬
‫کودک (‪ )1‬را داشته باشد‪.‬‬
‫‪  8‬ــ استفاده از نوار رنگى و توضىحات مربوط به اثر شامل‪ :‬موضوع‪ ،‬ابزار اثرگذار‪ ،‬ابزار اثرپذىر‪ ،‬تکنىک مورد استفاده در پاىىن‬
‫تصاوىر آورده شود‪.‬‬
‫‪  9‬ــ از ارائه طرح هاى لباس شب‪ ،‬عروس‪ ،‬لباس هاى سنتى‪ ،‬لباس هاى مخصوص درىا و ساحل‪ ،‬تزىىناتى مانند‪ :‬ساعت‪ ،‬گردنبند‪،‬‬
‫گوشواره و … پرهىز نماىىد‪( .‬زىرا تزىىنات تأثىرات متفاوتى روى لباس اىجاد مى کند‪).‬‬
‫‪10‬ــ پىشنهاد مى شود بازدىد از موزه هاى آرشىو لباس‪ ،‬مردم شناسى‪ … ،‬فىلم هاى آموزشى از مناظر طبىعت‪ ،‬بازار پارچه‪ ،‬مساجد‬
‫برنامه درسى گنجانده شود‪( .‬بازدىد از طبىعت و تفاوت ساىه ها در نور طبىعى‬
‫و قالى اىران … و بردن هنرجوىان به طبىعت ىا پارک ها … در ٔ‬
‫و مصنوعى اهمىت به سزاىى دارد‪).‬‬
‫‪11‬ــ کار پاىان سال هنرجوىان پروژه اى خواهد بود که با انتخاب خودشان و با کمک هنرآموزان انجام خواهند داد‪.‬‬
‫‪12‬ــ در قالب آثار پاسپارتو از رنگ هاى خاکسترى خنثى ىا سفىد استفاده شده و از پاسپارتو رنگى استفاده نکنىد‪( .‬زىرا تأثىر‬
‫متفاوتى روى طرح اىجاد مى کند‪).‬‬
‫‪13‬ــ با توجه به اىن که مقاىسه کار هنرجوىان توسط خود آن ها مى تواند کمک مؤثرى در ارتقاى سطح کارهاى ارائه شده نماىند‬
‫و از طرف دىگر امکان قضاوت جمعى را فراهم نماىند‪ ،‬لذا توصىه مى شود‪ ،‬هنرجوىان عزىز در طى سال‪ ،‬از کارهاى خوىش آلبوم تهىه‬
‫نماىند و در تناوب هاى زمانى اىن آلبوم ها را در سالن نماىشگاه مدرسه در معرض دىد همگان و اولىا قرار دهند‪.‬‬
‫‪14‬ــ در بخش اول کتاب‪ ،‬براى نشان دادن سر و دست و پا از خطوط محىطى‪ ،‬بدون جزئىات استفاده کرده و سعى نماىىد اىن‬
‫قسمت ها را رنگ نکنىد‪.‬‬
‫‪  15‬ــ پىشنهاد مى شود هنرجوىان در اىن بخش از مانکن طراحى شده آماده جهت اجراى اصول و قوانىن رنگى ابزارها و تکنىکى‬
‫استفاده نکنند‪.‬‬
‫‪  16‬ــ در بخش دوم‪ ،‬فصل سوم قسمت معرفى ابزار کار‪ :‬هر موضوع درسى همراه با فصل هاى چهارم و پنجم تدرىس گردد‪.‬‬
‫براى مثال‪ :‬معرفى کاغذ کادو ىا زىپاتون (فصل سوم) همراه با آموزش تکنىک هاى کوالژ‪ ،‬کاغذ و کار با زىپاتون در فصل پنجم‬
‫تدرىس شود‪.‬‬
‫دفتر برنامه رىزى و تألىف آموزش هاى‬ ‫ ‬
‫فنى و حرفه اى و کاردانش‬ ‫ ‬
 ‫مقدمه‬
‫امروزه‪ ،‬انسان در زندگى روزمره‪ ،‬صنعتى و مدرن خود‪ ،‬نىاز بسىارى به عامل زىباىى دارد‪ .‬بى شک ىکى از مهم ترىن عوامل اىجاد‬
‫تنوع‪ ،‬لطافت و زىباىى کافى را به زندگى مى بخشد‪.‬‬‫زىباىى‪ ،‬عنصر رنگ است که‪ّ ،‬‬
‫پدىده‬ ‫ِ‬
‫مطالعه رنگ پرداخته اند تا کاربردهاى مختلف آن را بررسى نماىند و از اىن ٔ‬
‫ٔ‬ ‫هنرمندان بسىارى به‬ ‫پژوهشگران‪ ،‬روان شناسان و‬
‫عجىب و زىبا‪ ،‬در زمىنه هاى مختلف هنر و علم به نحو احسن استفاده کنند‪.‬‬
‫شاىد لباس‪ ،‬ىکى از پرمصرف ترىن کاالها در جوامع امروزى باشد که به جز پوشش بدن انسان‪ ،‬در جهت زىباىى نىز به کار برده‬
‫طراحى‬
‫طراح لباس‪ ،‬براى کاربرد رنگ در ّ‬
‫طراحى لباس به شمار مى رود‪ .‬ىک ّ‬
‫مى شود‪ .‬در اىن حال‪ ،‬رنگ ىکى از مهمترىن عوامل در ّ‬
‫خصوصىات روان شناختى‪ ،‬موقعىت جغرافىاىى و اقلىمى‪ ،‬تارىخى و مذهبى‬
‫ّ‬ ‫خود مى باىد نکات متفاوتى را درنظر بگىرد که از اىن جمله اند‪:‬‬
‫ِ‬
‫سىاسى رنگ‪.‬‬ ‫و حتى شراىط اجتماعى ــ‬
‫مادى رنگ و دىگرى‪ ،‬ابعاد سمبلىک و روان شناختى آن که‬
‫رنگ‪ ،‬داراى دو بخش تأثىرگذار است‪ :‬نخست‪ ،‬بخش فىزىکى و ّ‬
‫خصوصىات بهره مى جوىد‪.‬‬
‫ّ‬ ‫طراح لباس‪ ،‬براى رنگ بندى ىک لباس از اىن‬
‫هر دوى اىن ابعاد‪ ،‬الزم و ملزوم ىکدىگرند و ّ‬
‫رنگ‪ ،‬قابلىت هاى بسىارى دارد که اىن قابلىت ها به تناسب فرم و قالب و مجاورت رنگى پدىدار مى شوند‪ .‬در بخش رنگ اىن‬
‫کتاب‪ ،‬ابعاد مختلف کاربرد رنگ در لباس مطرح مى گردد تا شما با نمونه هاى مختلف آن در لباس آشنا شوىد و براى دست ىافتن به اىن‬
‫آشناىى‪ ،‬تمرىنات الزم را تجربه نماىىد‪.‬‬
‫گفتنى ست که رنگ داراى کىفىت ها و کمىت هاى نسبى ست‪ .‬درنتىجه‪ ،‬هىچ قانون رنگى مطلقى را نمى توان تعمىم داد‪ ،‬چرا که‬
‫نکته مثبت‬
‫خصوصىات رنگى را‪ ،‬مى توان ىک ٔ‬
‫ّ‬ ‫رنگ در همجوارى ها و فضاهاى مختلف تغىىرات عمده اى مى ىابد که البته اىن تنوع در‬

‫تلقى کرد و از اىن قابلىت ها در جهت ّ‬

‫طراحى بهتر و اىجاد ىک اثر هنرى وىژه سود جست‪.‬‬
‫(طراحى اسىکس لباس)‪ ،‬خانم    آرتمىس‬
‫در اىنجا از همکارى خانم بهىه خوشنوىسان (رنگ در تارىخ لباس)‪ ،‬خانم فاطمه رئوف پى ّ‬
‫هوشىار (اجراىى ط ّراحى لباس بخش اول و دوم)‪ ،‬خانم ها معصومه سلىمىان‪ ،‬سحر امام جمعه زاده (اجراىى ّ‬
‫طراحى لباس بخش دوم) و‬
‫آقاى سىدهماىون موسوى (تدوىن قسمت ابزار) تشکر مى شود‪.‬‬
‫مؤلفان‬
 ‫هدف کلى‬

‫شناخت مفاهىم و تواناىى ترکىب بندى رنگ و تکنىک هاى مختلف در طرّاحى لباس‬

 œ«“¬ tFUD

ÊUO«d¹« ”U³ —œ @—

űűÅÅ
 œ«“¬ tFUD
X?¹U?J?Š ¨ÊU?OöOŽ Ê«—Ëœ v~— —«bÐUF ÈU¼ÅvýU1 ÊUO«d¹« ”U³ —œ @—
Æœ—«œ g?O?Ä ‰U?Ý —«e?¼ ZMÄ —œ È—U1Å@— XFM9 œułË “« ÆXÝ« t²šu ¬ ʬ ÈU¼ÅÁb¹bÄ Ë XFO³Þ “« «— @— ÂuNH dAÐ
Ë ◊u?D?š U?Ð v?U?H?Ý ·d?þ p?¹ ¨œU?Ö—U?ÝU?Ä ÈU¼ÅÈ—UHŠ —œ Ë d?'U?M?Ž d?A?Ð t?* X?ÝÅv?,?¹—U?ð U?Ð ÊU? eL¼ @— XšUMý ¨s¹«dÐUMÐ
Ë t??²? šu??Ý È«ÅÁu??N?A ¨È«ÅÁu?N?A U?Рʬ ÈË— d?Ð t?1 v?U?J?ý« gOÄ ÈU¼ÅÁ—Ëœ “« t* v œd ÆXÝ« Áœd* f* «— vFO³Þ ÈU¼Åt²šUÝ
Á—«e¼ tÐ ◊uÐd Ábý —U1 ¨ÁUOÝ rKA Ë @— ÁUOÝ Ë ±vDd−M Ó ýÓ UÐ t* b«Åt²ý«œ «— ÊUJ « s¹« b«ÅÁœd* vÖb“ Ê«d¹«  ö; —œ a¹—Uð “«
Æ©±d¹uBð® XÝ« Áb¬ XÝœÅtÐ œöO “« gOÄ ÂuÝ È«dÐ ÊULݬ ÆbMýUÐ ËdÐË— XFO³Þ “« vuÖUuÖ Ë Ê«Ë«d; vFO³Þ —UŁ¬
@— t* bý —UJý¬ U¼Åʬ dÐ Z¹—b²Ð Ë œuÐ vЬ @— “« ÈdNE ¨U¼Åʬ
Áœ«uUš p¹ ¨œuš ¨ÕöD'«ÅtÐ Ë œ—«œ vHK², Ÿ«u« Ë  Uł—œ r¼ vЬ
—œ t* ÊUO«d¹« ìË e dH ¨œ—“ ¨e³Ý @— ÈÅÁœ«uUš sOMâL¼ ÆXÝ«
b«Åt²ý«œ tłuð @— ÈdM¼ Ë vU;dŽ Ë ÈuMF ÈU¼Åt³Mł tÐ a¹—Uð ‰uÞ
«— ʬ Ë b«ÅÁœdÐ dð«d; È—ULF Ë výUI —UŁ¬ “« «— @— ÂuNH œdЗU*
‰u?Þ —œ U¼Å@— d²AOÐ vÒK?* —uÞÅtÐ Æb«ÅÁœd* Á—Uý« Ê«d¹«  UOÐœ« —œ
ÈU¼Å@— tÐ ¨YŠU³ s¹« —œ dÖ« XÝ« t²ý«œ œdЗU* U¼Å”U³P —œ a¹—Uð
 U?I?³?Þ t?Ð s?O?F? @?— ’UB²š« ¨Ê¬ qOPœ œuýÅv Á—Uý« v'Uš
ÆXÝ« ÁbU vHUÐ U¼—UÖœU¹ d¹UÝ “« gOÐ t* ÁœuÐ È—UŁ¬ U¹ Ë ’uB,Ð
ÿU( “« ¨ÊUO«d¹« È«dÐ Á—Ëœ tÝ Ê«uðÅv ¨v,¹—Uð dE “«
ÆX;dÖ dE—œ @— XšUMý
◊uÐd Ë vôuÞ —UOXÐ vU “ ÿU( “« t* ‰Ë« ÈÅÁ—Ëœ ±
d?~?¹œ oÞUM Âœd? U?Ð b?²?Ý Ë œ«œ ÆXÝ« a¹—Uð “« q³H ÈU¼ÅÊU “ tÐ
Ë „UýuÄ Ë «cž ÈÅtONð ·uDF ÎUðbLŽ ¨Âœd tłuð Ë t²ý«b ë˗
ŸËd?ý —«e?Ы X?šU?Ý t?* vU “ Uð ¨Á—Ëœ s¹« “« ÆXÝ« ÁœuÐ ÁUMÄdÝ
ÈU¼d¹uBð v¼UÖ t* U¼—Už —œ v¹eł Ë ÁbM*«dÄ —UŁ¬ ełÅtÐ œuÐ ÁbA
vHUÐ ÈdŁ« bœd*Åv rOÝdð U¼ÅÁ—«u¹œ dÐ «— vÇ—UJý Ë —UJý v¹«b²Ð«
e dH ÎU³PUž q'« —œ ¨d¹ËUBð s¹« @— ÆXXO
Áu* Ë  UðU³ Ë U¹—œ Ë ÊULݬ “« fÄ ÆXÝ« ÁœuÐ
vbF Òœ«u Ê«uðÅv ¨ U«uOŠ XÝuÄ Ë ÊUÐUOÐ Ë
Æœ—ˬ »UXŠÅtÐ @— XšUMý lÐUM n¹œ— —œ «—
t?* X?Ý« Áb?ý t?²HÖ ÊU²ÝUÐ Ê«d¹« dM¼ »U²* —œ
œ—ułô @MÝ Ë vЬ tÐ q¹U e³Ý ÈÅÁ“ËdOD
vAdý gIÐ —œ ¨vULOKÝ oOIŽ Ë @— vЬ
ÆXÝ« Áb¬ XÝœÅtÐ Ê«d¹«
œöO “« gOÄ ÂuÝ Á—«e¼ ‡‡ ÂöOŽ ‡‡ ‘uý tN« ‡‡± d¹uBð ÊU²ÝUÐ Ê«d¹« Á“u ‡‡ XýœËd —œ ·uAJ sOLOÝ ÂUł
Cinnabar Ωv;d−Mý ‡‡±
Å ≤Å
 œ«“¬ tFUD

ÈÅtł—œ Êœu/ hÒ,A È«dÐ vbF Òœ«u ¨Á—Ëœ s¹« —œ

öÞ Ë Á“ËdO; Ë ±oOIŽ Òœ«u s¹« ÊUO —œ ÆX;—Åv —U*ÅtÐ U¼Å@—
d?²?;ËdF œ—ułô @MÝ Ë ≥«dš«Ô qÖ Ë ≤błdГ Ë œÒd? “ Ë ÁdI Ë
7?šUÝ È«dÐ Ë bœd*Åv v;dF «— U¼Å@— ¨vbF Òœ«u ÆbœuÐ
Æ©≤ d¹uBð® bM²;—Åv —U*ÅtÐ v³O*dð ÈU¼Å@— Ë @—

sd1« fOKOD tŽuL− “« vKÖ f¹bMð

œöO “« gOÄ ÂËœ ÈÅÁ—«e¼ ‡‡ ≤ d¹uBð

Red chalcedony Ω ŒdÝ oOIŽ ‡‡±

ÆXÝ« @— e³Ý ʬ s¹dð—uNA Ë œË—Åv —U*ÅtÐ È“UÝd¼«uł —œ t* XÝ« v²LOH ÈU¼Å@MÝ “« œd “ bMU sO~— sO uP¬ rXH p¹ Ω błdГ ‡‡≤
Ocher Ω «dš« qÖ ‡‡≥

Å Å≥Å
 œ«“¬ tFUD

—œ ·uAJ vAMUI¼ tÇ—UÄ

≤
˛U²O—« Á“u ‡‡ ±p¹d¹“UÄ

vAMUI¼ Ê«—Ëœ ‡‡≥ d¹uBð

ÆXÝ« @— t* XÝ« ÊUOUÝUÝ Uð ÊUOAM U,¼ X uJŠ “« ÂËœ ÈÅÁ—Ëœ ≤

@— ¨vAMUI¼ Ê«—Ëœ
 ÈU¼ÅtÇ—UÄ —œ @— s¹dðÅ»uKD Ê«d¹« È«ÅÁ—uDÝ« a¹—Uð Ë œuýÅv q Uý «— gOÄ ‰UÝ —«e¼ ≥ «œËbŠ
Î
¨vu²¹“ e³Ý ¨Èœ—ułô ¨bOHÝ ÈU¼Å@— fáÝ Ë v«už—« Ë Â«d?²Š« È«—«œ U?¼Å@?— v?šd?Ð ¨Á—Ëœ s?¹« —œ Æb?ýU?ÐÅv ʬ §eł
Æ©≥ d¹uBð® XÝ« ÁœuÐ È«ÅÁuNA Ë v$—U ¨È«ÅÁ“ËdOD s?¹d?ðÅvFO³Þ Ë s¹dðÅqU1 bOHÝ @— Ë bM²S¼ v³¼c XOFAu Ò
tOÝË— ÊU²XPuG —œ È«ÅtIDM ∫p¹d¹“UÄ ‡‡±
tOÝË— ¯—uГd²ÄÅsÝ —œ È«ÅÁ“u ∫˛U²O—« Á“u ‡‡≤
Å ¥Å
 œ«“¬ tFUD

v?U?J?ý« —«u?Ý p?¹ ¨ÊU?²?XOÝ ÈÅtł«uš Áu* výUÒI? —œ

b?O?H?Ý ‘—«uKý @— Ë vЬ Ë« s¼«dOÄ @— t1 X?ÝÅvHUÐ
t²ý«œ Èœ«œ—«dH ÈÅt³Mł d²L* ¨dBŽ s¹« —œ ”U³P @— ÆXÝ«
Æ©¥ d¹uBð® XÝ« ÁœuÐ jO× j¹«dý Ë tIOKÝ Ë ‚Ë– lÐUð d²AOÐ Ë

œ«bGÐ Á“u ‡‡ «eU¼ —œ ·uAJ tLS−

ÊUOUJý« Ê«—Ëœ ‡‡ÅÅ¥ d¹uBð
ŠŵÅ
 œ«“¬ tFUD

—Ëu Á“u ‡‡ ±dO*UÄ —œ ·uAJ tLS−

ÊUOUJý« Ê«—Ëœ ‡‡ µ d¹uBð

vuM* t¹—uÝ —œ È«ÅtIDM ∫dO*UÄ ‡‡±

Å ∂Å
 œ«“¬ tFUD

vUÝUÝ ÈÅÁ—Ëœ œ—u —œ Áb ¬ XÝœÅtÐ  UŽöÞ« ÈÅtŽuL−

U?Ð Ë ¨r?N Á—«uL¼ ÊUO«d¹« ”U³P —œ @— gI t* b¼œÅv ÊUA
‡‡ÅÅsýË— Ë ÁdOð vЬ ‡‡ bOHÝ ÈU¼Å@— ÆXÝ« ÁœuÐ Á«dL¼ ŸuMðÒ
±
d?¹uBð® b«ÅÁœuÐ œdЗU*dÄ ÈU¼Å@— ÈÅtKLł “« vÝUË— @—
Æ©∂

—uLO²UÐ —œ d²«Ë ÈdM¼ ÈdUÖ ‡‡ sOLOÝ »UIAÐ

ÊUOUÝUÝ Ê«—Ëœ ‡‡ ∂d¹uBð

Madder Ω vÝUË— ‡‡±
Å Å∑Å
 œ«“¬ tFUD
Âö??Ý« “« f??Ä Ê«—Ëœ ¨Âu??Ý ÈÅÁ—Ëœ ≥
—œ ¨Áó??¹ËÅt? Ð Ë Ê«d??¹« a?¹—U?ð ‰u?Þ —œ ÆX?Ý«
l?ÞUI —œ vÒLN gI @— ¨v öÝ« Ê«—Ëœ
ÈÅtFH«Ë p¹ “« ÈœU/ v²Š Ë t²ý«œ nK²,
—U?L?ýÅt?Ð v?,?¹—U?ð ÈÅÁ—Ëœ p?¹ U?¹ Ë v?,?¹—Uð
¨v?,?¹—U?ð Àœ«u?Š Ë q?¹U?X? ÆXÝ« t²;—Åv
U?¼Å@?— »U?,?²?« È«d?Ð «— Èd?~?¹œ ÈÅt?M?O “
V??²? * Ë v??N?P« ÊU?¹œ« —œ Æœ—ˬÅv? œu?łËÅt?Ð
ÈuMF ÂuNH Ëœ d¼ —œ U¼Å@— v¼UÖ ¨vULݬ
v? «d?Ö d?³? U?O?Ä Æb—«œ œdЗU* œuš vËdOÐ Ë
Ë œuš dLŁdÄ  UOŠ ‰uÞ —œ eO ¨©’® ÂöÝ«
U?¼Å@?— v?šdÐ “« ¨g¹uš ÈÅÁd “Ë— vÖb“
“«ò ∫b?«ÅÁœu? d?; ÊU?A?¹« Æb?«ÅÁœd?* ÁœU?H?²?Ý«
bË«bš dE—œ ULý ÈU¼ÅtUł s¹dðÅ»u³×
Ë b¹—«e~Ð “U/ ʬ —œ XÝ« bOáÝ ÈÅtUł
åÆbOM1 sH1 ʬ —œ «— œuš ÊUÖœd
vHu−KÝ ÊU*dð jKXð “« fÄ Ê«d¹« —œ
ÈU¼Å@— “« ÁœUH²Ý« ¨©Ê¬ “« q³H v²Š Ë®
e³Ý Ë È«ÅÁuNA Ë vÝUË— bMU ÂdÖ Ë bMð
Æ©∑ d¹uBð® XDU¹ Èd²AOÐ  bý Ò ¨vu²¹“

UO«uKOSMÄ ÈdM¼ ÈdUÖ ‡‡ È— ÈdÐÅêÖ

Èd−¼ rAý ÁbÝ ÂöÝ« “« bFÐ ‡‡ ∑ d¹uBð
Å ∏Å
 œ«“¬ tFUD

kHŠ Êu Q ÊU “ Uð «— ÁUOÝ @— Ë —UFý ÊUMâL¼ ¨ÊUOÝU³Ž

t?Ð UÒ « Æb?b?O? U?Åv? åÊU?ýu?ÄÅÁU?OÝò «— ÊU¬ ¨qOPœ sOL¼ tÐ Ë bœd*
tHOKš VUł “« ©Ÿ® U{dP«ÅvÝu sÐÅvKŽ ÂU «  dCŠ t*Åʬ i×
ÁUOÝ @— sOAUł e³Ý @— ¨b¹œdÖ sOOFð bNFOË Ê«uMŽÅtÐ
ÆX;—Åv —ULýÅtÐ ©’® d³ UOÄ œułË “« ÈœU/ e³Ý t* «d¹“ ¨bý
ÈU¼Å@— Ë b?b?ý «b?O?Ä åÊU?¼ö*œ—“ò ÊôuG dBŽ —œ
Æ©∏ d¹uBð® Xý«cÖ U¼Å”U³ ÈË— ÈœU¹“ dOŁQð ¨bOHÝ Ë ÁUOÝ

Êu²ÝuÐ ÈdM¼ ÈdUÖ —œ œułu výUI

©Èd−¼ rN ÁbÝ® ÊU¹—uLOð Ê«—Ëœ ‡‡ÅÅ∏ d¹uBð

Å ÅπÅ
 œ«“¬ tFUD

ÈÅt?F?Ýuð Ë ÈœUB²H« oË— —UBŽ« “« vJ¹ ¨tÒ¹uH' Ê«—Ëœ

ÈÅt?O?N?ð Ë U¼Å”U³P —œ U¼Å@— Ÿ«u« ë˗ Vłu œuš t* œuÐ dM¼
«— e dH @— ÊU¬ t* U$¬ “« Æb¹œdÖ vLA¹dЫ Ë XHЗ“ ÈU¼ÅtÇ—UÄ
å‘U?³?Pe?Hò ¨X?³ÝUM sOL¼ tÐ Ë bœuÐ Áœd* »U,²« ÊUA¼öÔ* È«dÐ
¨Á—Ëœ s¹« —œ Æœd* «bOÄ ÈdðôUÐ XÒOFHu e dH @— ¨bbýÅv ÁbO U
‰Ë«b² vLA¹dЫ Ë v¹öÞ ÈÅtOýUŠ UÐ @—U~— ÈU¼Åt ULŽÒ “« ÁœUH²Ý«
Æ©π d¹uBð® œuÐ

ÈuS«dD Êœ—Uý tO«uý tUdHÝ “« d¹uBð

ÊU¹uH9 Ê«—Ëœ ‡‡π d¹uBð

ű∞Å
 œ«“¬ tFUD

ÈU¼ÅqÖ UÐ t* ± u¼U “« bMKÐ Áö* ¨Ê«—Ëœ s¹« —œ ¨sOMâL¼

Æ©±∞ d¹uBð® Xý«œ i× e dH @— U¹ Ë X;U¹Åv XM¹“ v¹öÞ

d¹dD dM¼ ÈdUÖ —œ œułu —uðUOMO

ÊU¹uH9 Ê«—Ëœ ‡‡±∞ d¹uBð
ÆXHK* vLAÄ ÈÅtÇ—UÄ vŽu Ω  u¼U ‡‡±
Å Å ±±Å
 ‰ËÒ« gIÐ

”U³ —œ @— vU³ Ë ‰u9«

©u1U® vÐdž ÊU−¹UЗ–¬ vK¹« ÊU“

Šű≤Å
 ‰Ë« qB

@ — ÈdBÐ —U²šUÝ

∫b«u²Ð b¹UÐ dOÖ«d ¨qB s¹« ÊU¹UÄ —œ ∫È—U²— ÈU¼Å·b¼

ÆbM ÊUOÐ «— ʬ ÈU¼Å ËUHð Ë b¼œ `O{uð «— @— ÈÅtšdÇ ÈU¼ÅÈbMÐÅrO*I𠇇±
Æœd³Ð ÂU «— 7¹« ÈÅtU~²H¼ œUC𠇇≤
ÆœdOÖ —UÅtÐ ”U³9 vŠ«ÒdÞ ÈeO6¬Å@— —œ «— 7¹« ÈÅtU~²H¼ œUC𠇇≥
Æb¼œ `O{uð «— v~— ÈU¼ÅtUO6 ‡‡¥
ÆœdOÖ —UÅtÐ ”U³9 vŠ«ÒdÞ ÈeO6¬Å@— —œ «— v~— ÈU¼ÅtUO6 ‡‡Åŵ
Æb¼œ `O{uð «— @— v¹UC dOŁQ𠇇ÅÅ∂
ÆœdOÖ —UÅtÐ ”U³9 vŠ«ÒdÞ ÈeO6¬Å@— —œ «— @— v¹UC dOŁQ𠇇∑
Æb¼œ `O{uð «— U¼Å@— qÐUI²6 dOŁQ𠇇ÅÅ∏
Æb¼œ ÂU$« «— ”U³9 vŠ«ÒdÞ ÈeO6¬Å@— —œ U¼Å@— qÐUI²6 dOŁQ𠇇π
Æb¼œ `O{uð «— @— Ë qJý qÐUI²6 ÈÅtDЫ— ‡‡±∞
ÆœdOÖ —UÅtÐ ”U³9 vŠ«ÒdÞ —œ «— @— Ë qJý qÐUI²6 ÈÅtDЫ— ‡‡±±
Æb¼œ `O{uð ”U³9 vŠ«ÒdÞ p¹ —œ «— U¼Å@— ÈbMÐÅVOd𠇇±≤
ÆœdOÖ —UÅtÐ «— U¼Å@— ÈbMÐÅVOd𠇇±≥
ű≥Å Å
 @ — ÈdBÐ —U²šUÝ
rO#Ið vKÒ ÈÅt²Ýœ Ëœ tÐ XO¼U
Ò dE “« U¼Å@ — UÝUÝ«
Î “« È—U?O?*?Ð ÊUÝUMýÅ@— Ë ÊUII?Ò ×?6 ¨@— ÈÅtDOŠ —œ
∫“« b «Å —U³Ž t b uýÅv p¹Ëœu9 ¨dýu9 fU6 d²œ ¨“d³9¬ ·“uł ¨7¹« fU¼u¹ ¨tKLł
©pOðU6Ëd® —«œÅÂU ÈU¼Å@— ¿ Ë ŸÒuM²6  UOÐd& Ë U¼dE ¨Ê«d~¹œ Ë sðuO ¨q*U6 ¨s¹U²AM~OðË
©pOðU6Ëd¬® ÂUÅvÐ ÈU¼Å@— ¿ Æb«ÅÁœu/ ÕdD6 «— ÈbMLý“—«
t??u??ÖÅs?¹« ∫©t?? «b??~? — È«—«œ® —«œÅÂU? ÈU?¼Å@? — ¿ »u*×6 @— ÊUII×6 s¹d²ËdF6 “« vJ¹ ¨7¹« fU¼u¹
v6U rO«uðÅv6 t vMF6Ås¹bÐ bM²*¼ v~— XO¼U6 Ò È«—«œ ¨U¼Å@— Áœ«œ t?z«—« t?M?O?6“ s?¹« —œ È—UO*Ð  ôUI6 Ë U¼Å»U² t œuýÅv6
Æ©±‡‡± d¹uBð® rO¹U/ ‚öÞ« ÁËdÖ s¹« tÐ «— @— p¹ “« Ë Áœu?Ð ÊU?*¬ ”ËËU?¼ UÐ ÊUÝ—b6 s¹dðÅt²*łdÐ “« vJ¹ Ë« ÆXÝ«
È«—«œ U¼Å@— tuÖÅs¹« ∫©t «b~ — b2U® ÂUÅvÐ ÈU¼Å@ — ¿ ÈU?¼Åg?b?Ð ÆX?Ý« Áœu?/ n?O?9Q?ð «— å@?— È—u?¾ðò ÂUÅtÐ vÐU²
ÆËœ s¹« sOÐU6 ÈU¼ÅÈd²*Uš Ë bOHÝ ¨ÁUOÝ bMU6 bM²*O v~— XO¼U6
Ò ¨œuýÅv6 f¹—bð ÊUNł ÈdM¼ ”—«b6 —œ ¨»U² s¹« “« È«ÅÁbLŽ
v?Ki« ÈÅtšdÇ “« vÒK? v?²?šUMý UÐ Uð XÝ« “UO «b²Ð« —œ ”UÝ«dÐ eO »U² s¹« vÝUMýÅ@— gbÐ vKi« —u×6 ¨Ë—Ås¹« “«
Æ©±‡‡≤ d¹uBð® œœdÖ Ê«uMŽ ÈbFÐ YŠU³6 ¨7¹« @— ÆX?Ý« Áb?¹œd?Ö s?¹Ëbð 7¹« @— sO«uj

ÂUÅvÐ ÈU¼Å@ — ‡‡±‡‡≤ d¹uBð —«œÅÂU ÈU¼Å@ — ‡‡ ±‡‡± d¹uBð

Å ±¥Å
 7¹« @ — ÈÅtšdÇ
q?iUŠ vKi« @— Ëœ VOdð “« ∫v?Žd ÈU¼Å@½— ¿ ©±‡‡≥ d¹uBð® ∫XÝ« d¹“ v~— ÁËdÖ tÝ q6Uý tšdÇ s¹«
ÆbœdÖÅv6 vKi« ÈU¼Å@— ¿
v$—U Ω e6dj ´ œ—“ e³Ý Ω œ—“ ´ vЬ vŽd ÈU¼Å@— ¿
gHMÐ Ω vЬ ´ e6dj vUO6 ÈU¼Å@— ¿
sOÐU6 t buýÅv6 v¹U¼Å@— q6Uý ∫v½UO ÈU¼Å@½— ¿ XÝÅvЬ Ë e6dj ¨œ—“ @— tÝ q6Uý ∫vK« ÈU¼Å@½— ¿
ÆbdOÖÅv6 —«dj vŽd Ë vKi« ÈU¼Å@— q?iU?Š t?Ý s?¹« VOdð “« ¨@— ÈÅtšdÇ ÈU¼Å@— ÈÅtOK t
gHMÐ e6dj ¨ e6dj v$—U ¨ v$—U œ—“ ÆœœdÖÅv6
œ—“ e³Ý ¨ Å e³Ý vЬ ¨ vЬ gHMÐ

@ — ÈÅtšdÇ ‡‡ ±‡‡≥ d¹uBð

Å ±µÅ
 d:«Ë Ë t²O:U uð
ÈU?¼ÅÁœd?Ä ¨t?²O9Uuð ÈÅtu/ s¹dðœuNA6 ÆXÝÅÈd²*Uš ÈU¼ÅtKÄ ÿU( “« «— v~— nK²b6 ÈU¼ÅtÒKÄ Ë  Uł—œ ∫t²O:U uð ¿
Æ©±‡‡¥ d¹uBð® XÝ« ÁUOÝ Uð bOHÝ sOÐU6 sýË— Ë p¹—Uð nK²b6 ÊU?L?¼ ¨l?j«Ë —œ ¨t?²?O9Uuð ÆbM¹uÖÅv6 åt²O9Uuðò ¨vMýË— Ë vÖdOð

n:«

v~ — Ë Èd²#Uš ÈU¼Åt²O:U uð t#¹UI ‡‡ ±‡‡¥ d¹uBð

Å ±∂Å
œu?łË ÁU?O?Ý U?ð bOHÝ sOÐU6 qiU Òb?Š —œ ʬ Èd?²?*Uš ‰œUF6 ‚bi eO U¼Å@— v6U9 œ—u6 —œ sýË— Ë p¹—Uð ÈÅÁb¹bÄ
Æ©±‡‡Åŵd¹uBð® œ—«œ t XÝÅvMýË— U¹ vÖdOð “« È«Åtł—œ È«—«œ @— d¼ «d¹“ bMÅv6

v~ — Ë Èd²#Uš ÈU¼Åt²O:U uð t#¹UI ‡‡ ±‡‡Åµ d¹uBð

Å ±∑Å
ÈU¼d9«Ë œU−¹« Ë dOOGð Vłu6 ¨@— VOdð —œ XO¼U6
Ò dOOGð U?¼Å@?— ÆbM¹uÖÅv6 åd9«Ëò v~— ÈU¼Å‘“—« tÐ ∫d:«Ë ¿
ÆœœdÖÅv6 nK²b6 Ë v?~?—  —b?j ÈÅt?ł—œ t? b?M²*¼ vŽÒu?M?²6 ÈU¼Å‘“—« È«—«œ
Æ©±Å‡‡Å∂d¹uBð® b«ÅtKLł ʬ “« v~—  —«dŠ tł—œ sOMâL¼

Æœu?ýÅv?6 œU?−?¹« e?O? d?9«Ë d?O?O?G?ð ¨t?²?O?9Uuð dOOGð UÐ t rOÐU¹Åv6—œ d9«Ë Ë t²O9Uuð  ËUHð XšUMý tÐ tłuð UÐ ∫`?O{uð

©œdÝ tÐ ÂdÖ ÈU¼Å@ — ÈÅtł—œ dOOGð® vЬ Ë ed2 sOÐU nK²G ÈU¼d:«Ë ‡‡ ±‡‡ÅÅ∂ d¹uBð
Å ±∏Å
 v~ — ÈU¼œUCð
ÂdÖ Ë œdÝ ÈU¼Å@ — ÒœUC𠇇 Û ¨v~— nK²b6 ÈU¼ÅX9UŠ Ë XO¼U6
Ò sOÐU6 ·ö²š« Ë qÐUIð tÐ
U¼Å@ — sýË— Ë ÁdOð ÒœUC𠇇   d¹cÄÅÊUJ6«  —ui XH¼ tÐ v~— ÈU¼œUCð ÆbM¹uÖÅv6 v~— œUCð
Ò
©@ — XÒOHO ÒœUCð® @ — ŸU³ý« ÒœUC𠇇 À ©±‡‡∑ d¹uBð® ∫“« b«Å —U³Ž Ë bM²*¼
©t U²:uLOÝ U¹ t¹UÄÅr¼ œUCð®
Ò U¼Å@ — v UeL¼ œUCð
Ò ‡‡ à ©vKK« @ — tÝ ÒœUCð® @ — tð ÒœUC𠇇 n:«
©v~ — XOL œUCð®Ò v~ — XFÝË ÒœUC𠇇 ı vKK« ÈU¼Å@ — ÒœUCð® qÒLJ ÈU¼Å@ — ÒœUC𠇇 »
©vŽd Ë

n:«

ı Û
t U~²H¼ v~ — ÈU¼œUC𠇇 ±‡‡ÅÅ∑ d¹uBð
Å ±πÅ
 ∫©vKK« @ — tÝ œUCð® @ — tð œUCð
@?— t?Ý U?¹ tO9Ë«Ò ÈU?¼Å@?— b?ý Á—Uý« Îö?³j t —u?ÞÅÊU?L¼
“« @?— t?Ý s?¹« Êu?Ç t? b?M?²?*?¼ v?Ь Ë e6dj ¨œ—“ q6Uý ¨vKi«
X?F?O?³?Þ —œ h?9U?š  —u?iÅtР«bd¼ Ë bM²*O d~¹bJ¹ ÈÅÁœ«uUš
Æ©±‡‡ÅÅ∏ d¹uBð® bM²*¼ œUC²6 b—«œ œułË

©vKK« @ — tÝ œUCð® @ — tð œUC𠇇 ±‡‡ÅÅ∏ d¹uBð

Å ≤∞Å
v³ÝUM²6 v~— jO×6 U6« buýÅv6 ÁœdÐ ÂU œUC²6 ÈU¼Å@— Ê«uMŽÅtÐ vKK« ÈU¼Å@ — È—«u−L¼ ¿
ÆbMÅv6 œU−¹« ”U³9 v~— ÈUC —œ «— bdOÖÅv6 —«dj d~¹bJ¹ —UM —œ vKi« @— tÝ t v6U~M¼
@— tÝ Ÿ«u« v~— ŸÒuMð “« Ê«uðÅv6 t XÝ« d– ÊU¹Uý @M¼UL¼ ÈUC Ë b—ˬÅv6 œułËÅtÐ «— È—«u−L¼ qJý s¹dðU³¹“
Æ©±‡‡π d¹uBð® œu/ ÁœUH²Ý« ”U³9 ÈbMÐÅ@— —œ eO vKi« Èb?M?ÐÅ@?— —œ «— U?¼Å@?— s¹« Ê«uðÅv6 ¨Ë—Ås¹« “« Æb“UÝÅv6 «—
@?— t?Ý s?¹« t?Çd?Ö« ÆX?d?Ö —U?Åt?Ð nK²b6 ÈU¼ÅÁuOý tÐ ”U³9

©@ — tð® vKK« @ — tÝ œUCð nK²G œdЗU ‡‡ ±‡‡π d¹uBð

Å ≤±Å
 s¹d9

Æb¹dOÖ —UÅtРʬ ÈeO6¬Å@— —œ «— vKi« @— tÝ Ë Áœu/ »Ub²« «— vÝU³9 ÕdÞ ‡‡ ‰Ë« s¹d9
‰œU?F?6 U?Ð d?~¹œ —UÐ Ë bO¹U/ ÈeO6¬Å@— ¨@— p¹ nK²b6  Uł—œ UÐ —UÐ p¹ Áœu/ »Ub²« «— vÝU³9 ÕdÞ ‡‡ ÂËœ s¹d9
ÆbO¹U/ ÈeO6¬Å@— ¨@— ÊUL¼ Èd²*Uš
Å ≤≤Å
 ∫©vŽd Ë vKK« ÈU¼Å@ — œUCð® qLJ ÈU¼Å@ — œUCð
bdOÖÅv6 —«dj d~¹bJ¹ —UM —œ qLJ6 @— Ëœ t v6U~M¼ ¨lj«Ë ¨vKi« ÈU?¼Å@?— v?¹UðËœ VOdð “« ¨@— ÈÅtšdÇ —œ
dÐ vKO9œ Ë XÝ« d~¹bJ¹ —UM —œ vKi« @— tÝ ÈdOÖ—«dj bMU6 Áb6¬ XÝœÅtÐ vŽd @— d¼ t œœdÖÅv6 qiUŠ vŽd ÈU¼Å@—
Æ©±‡‡ÅÅ ±∞ d¹ËUBð® býUÐÅv6 qLJ6 ÈU¼Å@— ÊœuÐ œUC²6 —œ ÆœuýÅv6 »u*×6 d~¹bJ¹ qLJ6 vKi« ÈU¼Å@— “« vJ¹ UÐ

qLJ ÈU¼Å@ — œUC𠇇 ±‡‡Åű∞ d¹uBð

Å ≤≥Å
 qLJ ÈU¼Å@ — È—«u−L¼ ¿
“« ÆX?Ý« œu?š t?Ð h?²?b?6 v~— qÒL?J?6 È«—«œ ¨@?— d¼
ÆbýUÐÅv/ @— ÈÅtšdÇ ÈU¼Å@— h²b6 U6Ëe9 Î ÊœuÐ qLJ6Ò ¨Ë—Ås¹«
«— ‘œu?š v?$—U? qÒL?J?6 ¨v?Ь Ÿu? d?¼ È«d?Ð Ê«u?ðÅv?6 ‰U¦6 È«dÐ
Æœu/ u−²*ł
ÈU¼Å‘“—« t œuýÅv6 YŽUÐ qÒL?J6 ÈU¼Å@— È—«u−L¼
Ëœ j?I? œd?ЗU? t? X?ÝÅv?M?²HÖ Æœuý —«b¹bÄ d²AOÐ tÇd¼ v~—
t?J?K?Ð ÆX?*O U¼ÅqLJ6 È—«u−L¼ ÃË« ¨r¼ —UM —œ qÒL?J6 @—
—œ ÎU?6√u?ð v?~?— ÈU?¼Åq?L?J?6 t?Žu?L?−?6 bMÇ U¹ Ëœ d¼ “« Ê«uðÅv6
¨@?M?¼U?L?¼ Èb?M?ÐÅV?O?d?ð t?Ð Uð X*ł ÁdNÐ ”U³9 p¹ ÈbMÐÅ@—
ÆXU¹ XÝœ q6U Ë VÝUM²6

±‡‡ÅÅ ±± d¹uBð

∫v³Odð ÈU¼Å@ — qÒLJ XšUÝ ÈÅÁuOý ∫`O{uð

’U?š v?³?Odð @— qLJ6 ¨@— d¼ t²³9« t buý ÁœdÐ —UÅtÐ Ë t²šUÝ v³Odð  —uiÅtÐ bM«uðÅv6 U¼Å@—
ÆXÝ«—«œ «— œuš
¨fáÝ Ë œu/ «e−6 «— @— ʬ ÈÅÁb“UÝ ÈU¼Å@— «b²Ð« b¹UÐÅv6 v³Odð @— d¼ qLJ6 Êœ—ˬ XÝœÅtÐ È«dÐ
Æœuý qiUŠ v~— qÒLJ6 Uð œd VOdð «— Áb6¬ XÝœÅtÐ ÈU¼Å@— UN²« —œ Ë œ—ˬ XÝœÅtÐ «— U¼Åʬ v~— qÒLJ6
Æ©±‡‡Åű± d¹uBð® œ—ˬ XÝœÅtÐ vÖœUÝÅtÐ «— v~—  U³Odð s¹dðÅÁbOâOÄ qLJ6
Ò Ê«uðÅv6 VOðdðÅs¹bÐ
q?iU?Š œ—“ ´ e?6d?j V?O?d?ð “« ʬ q?LJ6 býUÐ Áb6¬ œułË tÐ gHMÐ ´ e³Ý VOdð “« @— p¹ dÖ« ∫‰U?¦
ÆœœdÖÅv6

Å ≤¥Å
ÁUOÝ ´ vЬ . bOHÝ ´ v$—U ÁdOð Èd²#Uš ´ e³Ý . sýË— Èd²#Uš ´ ed2 œ—“ vL ´ gHMÐ . gHMÐ vL ´ œ—“

v³Odð ÈU¼Å@ — qLJ

Ò ‡‡ ±‡‡ÅÅ ±≤ d¹uBð
Å ≤µÅ
 s¹d9

Æb¹dOÖ —UÅtÐ ”U³9 ÈeO6¬Å@— —œ «— U¼Åʬ v~— qLJ6 Ë vKi« @— tÝ ¨Áœu/ »Ub²« «— vÝU³9 ÕdÞ ‡‡ ‰Ë« s¹d9
”U³9 ÈeO6¬Å@— —œ Ë œU−¹« «— ʬ ’Uš qLJ6 Ë v³Odð @— p¹ Á«u)œ tÐ ¨Áœu/ »Ub²« «— vÝU³9 ÕdÞ ‡‡ ÂËœ s¹d9
Æb¹dOÖ —UÅtÐ
Å ≤∂Å
 s¹d9
∫“« bMð—U³Ž t buýÅv6 rO*Ið vK t²Ýœ Ëœ tÐ XO¼U6 dE “« U¼Å@— ‡‡±
ÆÆÆÆÆÆÆÆ n9«
ÆÆÆÆÆÆÆÆÆ »
øœ—«œ ÂUÅvÐ ÈU¼Å@— UÐ vðËUHð tÇ —«œÅÂU ÈU¼Å@— ‡‡≤
ÆbO*¹uMÐ «— vŽd ÈU¼Å@— VOd𠇇≥
ÆÆÆÆÆÆÆÆ Ω ÆÆÆÆÆÆÆ ´ vЬ ∫n9«
ÆÆÆÆÆÆÆÆ Ω ÆÆÆÆÆÆÆ ´ e6dj ∫»
ÆÆÆÆÆÆÆÆ Ω ÆÆÆÆÆÆÆ ´ e6dj ∫Û
ÆbO*¹uMÐ «— vUO6 ÈU¼Å@— VOd𠇇¥
ÆbOM n¹dFð «— d9«Ë ‡‡Åµ
ÆbM¹uÖÅv6 ÆÆÆÆÆÆÆÆ v~— nK²b6 ÈU¼ÅX9UŠ Ë XO¼U6 sOÐU6 ·ö²š« Ë qÐUIð tÐ ‡‡∂
Æœuý —«b¹bÄ d²AOÐ tÇd¼ ÆÆÆÆÆÆÆÆ t œuýÅv6 YŽUÐ qLJ6 ÈU¼Å@— È—«u−L¼ ‡‡∑
ÆbO¼œ `O{uð «— v³Odð ÈU¼Å@— qLJ6 Êœ—ˬ XÝœ tÐ ÁuOý ‡‡Å∏

Å ≤∑Å
 Æb—«œ ÁbMMOÐ dÐ ∫ÂdÖ Ë œdÝ ÈU¼Å@ — œUCð
v?Ь @?— ÈÅÁ—U?Зœ d?ýu?9Åf?U?6 ∫œd?Ý ÈU?¼Å@?½— ¿ t?²?Ýœ t?Ý ¨ —«d?Š ÈÅtł—œ ÿU( “« @— ÈÅtšdÇ —œ
Êuš—UA Ë bM «— VKj ÊUÐd{ @— s¹« ÈÅÁb¼UA6ò ∫b¹uÖÅv6 ∫œ—«œ œułË @—
ÆåbMÅv6 U6dÝ ”U*Š« ÁbMMOÐ ¨t−O²—œ œ—ˬÅv6 sO¹UÄ «— œdÝ ÈU¼Å@— ¿
¨v??Ь @??— ÈÅÁb?ý t?U?{« V?O?d?ð ¨@?— ÈÅt?šd?Ç —œ ÂdÖ ÈU¼Å@— ¿
U?ð v?Ь ÈU?¼Å@?— ∫b?M?U?6 ¨b?¹U?/Åv?6 œU?−?¹« «— œd?Ý ÈU?¼Å@— v³* ÈU¼Å@— ¿
Æ©» ‡‡ n9« ‡‡±‡‡±≥ d¹ËUBð® vЬ Uð e³Ý U¹ vЬÅÅ gHMÐ viUš Ò dOŁQð ¨U6dÖ Ë U6dÝ ÿU( “« U¼Å@— s¹« “« t²Ýœ d¼

©vЬ Uð gHMЮ œdÝ ÈU¼Å@ — ‡‡ n:«

©vЬ Uð e³Ý® œdÝ ÈU¼Å@ — ‡‡ »

±‡‡Åű≥ d¹uBð
Å ≤∏Å
¨e6dj @— ÈÅÁbýÅtU{« VOdð @— ÈÅtšdÇ —œ dýu9ÅfU6 eO e6dj @— ÈÅÁ—UЗœ ∫ÂdÖ ÈU¼Å@½— ¿
U¹ e6dj gHMÐÅÅ Uð Åe6dj ∫bMU6 ¨b¹U/Åv6 œU−¹« «— ÂdÖ ÈU¼Å@— ôU?Ð Êu?š—U?A? Ë bMð VKj ÊUÐd{ @— s¹« Êb¹œ UÐò ∫b¹uÖÅv6
Æ©» ‡‡ n9« ‡‡±‡‡±¥ d¹ËUBð® v$—U Uð e6dj ÆåbMÅv6 U6dÖ ”U*Š« ÁbMMOÐ ¨t−O²—œ Ɯ˗Åv6

©v$—U Uð ed2® ÂdÖ ÈU¼Å@ — ‡‡ n:«

©ed2 gHMÐ Uð ed2® ÂdÖ ÈU¼Å@ — ‡‡ »

±‡‡±¥ d¹uBð
Å ≤πÅ
 Æh9Uš œ—“ Ë tUO6 gHMÐ ∫bMU6 t? v?¹U?¼Å@— ¨@— ÈÅtšdÇ—œ ∫v?³?½ ÈU¼Å@½— ¿
—œ Ë åœd?Ýò ¨e?6d?j  —ËU?−?6 —œ tUO6 gHMÐ ¨‰U¦6 È«dÐ v³* ÈU¼Å@— ¨bdOÖÅv/ —«dj ÂdÖ Ë œdÝ ÈU¼Å@— ÁËdÖ §eł
Æ©±‡‡±µ d¹uBð® bÝ—Åv6 dEÅtÐ åÂdÖò vЬ  —ËU−6 dOŁQð X%  —«dŠ tł—œ dE “« ¨U¼Å@— s¹« ÆbuýÅv6 »u*×6
Æb?M?¼œÅv?6 ÊU?A? «— œu?š v?6dÖ U‡¹ Ë ÈœdÝ ¨—ËU−6 ÈU¼Å@—

v³# ÈU¼Å@ — ‡‡ ±‡‡ÅÅ ±µ d¹uBð

Å ≥∞Å
b«uðÅv6 tŽuL−6 p¹ —œ v6dÖ U¹ Ë ÈœdÝ Êbý V9Už Æb¼œÅv6 ÈU?¼ÅvÖó¹Ë “« ∫Âd?Ö Ë œdÝ ÈU¼Å@½— È—«u−L¼ ¿
œuý œU−¹« ”U³9 v~— ÈbMÐÅVOdð —œ ¨”U³9 œdЗU Ë “UO dÐUMÐ ‰œUF²6 È«ÅtŽuL−6 t XÝ« ʬ ÂdÖ Ë œdÝ ÈU¼Å@— È—«u−L¼
Æ©±‡‡±∂ d¹uBð® t?z«—« ”U?³?9 @?— Èb?M?ÐÅV?O?d?ð —œ  —«dŠ ÈÅtł—œ dE “« «—

±‡‡ÅÅ ±∂ d¹uBð
Å ≥±Å
h?9U?š  —u?iÅt?Ð ¨Èd?²*Uš Ë bOHÝ ¨ÁUOÝ ÈU¼Å@— ∫ÂU?Åv?Ð ÈU?¼Å@? — —œ vdÖ Ë ÈœdÝ ∫ `O{uð
œdÝ ÈU¼Å@— UÐ U¹ Ë bdO~Ð —«dj ÂdÖ U¹ Ë œdÝ ÈU¼Å@—  —ËU−6 —œ tâUMÇ U6« ¨bM¼œÅv/ ÊUA «— v6dÖ Ë ÈœdÝ
Æ©±‡‡±∑ d¹uBð® bMÐU¹Åv6 vð—«dŠ XÒO¼U6 buý VOdð ÂdÖ Ë
Æb¹U/Åv6 œdÝ @— p¹ œU−¹« Èd²*Uš ´ vЬ Ë ÂdÖ @— p¹ œU−¹« Èd²*Uš ´ e6dj ∫‰U¦

d¼ —œ  —«dŠ ÈÅtł—œ ∫dcð

ÊU*J¹ v³* Ë ÂdÖ ¨œdÝ v~— ÁËdÖ
e?6d?j —ËU?−?6 —œ v?Ь ö?Î ¦?6 ¨X?*?O?
d??E? Åt? Ð X??*? ¼ t? t?â?¬ “« d?ðœd?Ý
ÆbÝ—Åv6

vdÖË ÈœdÝ ‡‡ ±‡‡±∑ d¹uBð

 —ËU− —œ ÂU‡Åv‡Ð ÈU‡¼Å@ —
—«œÅÂU ÈU¼Å@ —

Å ≥≤Å
 —«œÅÂU ÈU¼Å@ — UÐ VOdð —œ ÂUÅvÐ ÈU¼Å@ — vdÖ Ë ÈœdÝ ‡‡ ±‡‡±∏ d¹uBð

Å ≥≥Å
 s¹d9

Æb¹d³Ð —UÅtÐ dEœ—u6 ÕdÞ —œ «— ÂUÅvÐ ÈU¼Å@— UÐ ÂdÖ Ë œdÝ ÈU¼Å@— VOdð Ë Áœu/ »Ub²« «— vÝU³9 ÕdÞ ‡‡ ‰Ë« s¹d9
d?~?¹œ —U?Ð Ë œd?Ý ÈU?¼Å@?— —U?ÐÅp?¹ ¨Âd?Ö Ë œd?Ý ÈU?¼Å@?— È—«u?−?L?¼ —œ ¨Áœu/ »Ub²« «— vÝU³9 ÕdÞ ‡‡ ÂËœ s¹d9
ÆbO¹U/ rUŠ «— ÂdÖ ÈU¼Å@—
Å ≥¥Å
 s¹d9
øbuýÅv6 rO*Ið t²Ýœ bMÇ tÐ  —«dŠ ÈÅtł—œ ÿU( “« @— tšdÇ —œ U¼Å@— ‡‡±
ÆbMÅv6 œU−¹« «— ÆÆÆÆÆÆ ÈU¼Å@— ¨vЬ @— ÈÅÁbý tU{« VOdð ¨@— ÈÅtšdÇ —œ ‡‡≤
ÆbMÅv6 œU−¹« «— ÆÆÆÆÆÆ ÈU¼Å@— ¨e6dj @— ÈÅÁbý tU{« VOdð ¨@— ÈÅtšdÇ —œ ‡‡≥
ÆbuýÅv6 »u*×6 ÆÆÆÆÆÆ ÈU¼Å@— bdOÖÅv/ —«dj ÂdÖ Ë œdÝ ÈU¼Å@— ÁËdÖ §eł t v¹U¼Å@— ¨@— ÈÅtšdÇ —œ ‡‡¥
ÆbO¼œ `O{uð «— ÂUÅvÐ ÈU¼Å@— —œ v6dÖ Ë ÈœdÝ ‡‡Åµ
ÆbOeÐ ‰U¦6 «— ÂUÅvÐ ÈU¼Å@— —œ v6dÖ Ë ÈœdÝ “« tu/ p¹ ‡‡∂

Å ≥µÅ

— sýË— Ë ÁdOð œUCð
s?O?ÐU?6 ÈU?¼ÅÈd?²?*?Uš —œ Ê«uðÅv6 «— ʬ ‰œUF6 t ©XÝ« ÁdOð
ÁUOÝ v*JŽ ¨@— d¼ “« dÖ« t vMF6Ås¹bÐ ÆXU¹ bOHÝ Ë ÁUOÝ
ÈÅtł—œ ‰œUF6 ¨fJŽ —œ œułu6 Èd²*Uš œuý tÒONð bOHÝ Ë
Æ©±‡‡±π d¹uBð® XÝ« @— ÊUL¼ vMýË— Ë vÖdOð
bOHÝ Ë ÁUOÝ “« ÁœUH²Ý« UÐ @
— vMýË— Ë vÖdOð ÈÅtł—œ dOOGð t#¹UI ‡‡ ±‡‡±π d¹uBð
∫U¼Å@
t XÝÅv~— ÈU¼ÅXÒOKÐUj “« d~¹œ vJ¹ ¨vMýË— Ë vÖdOð
t?Ð U?¼Å@?— ÈÅtL¼ ÆXÝ« Áb¹œdÖ ÕdD6 t²O9Uuð Y׳6 —œ ö³j
Î
bMU6® bM²*¼ vMýË— U¹ Ë vÖdOð “« È«Åtł—œ È«—«œ œuš Èœuš
œu?šÅt?Ð œu?š g?HMÐ @— Ë sýË— œuš tÐ œuš t œ—“ @—
Å ≥∂Å
 «— U?¼Å@?— v?M?ýË— Ë v?Öd?O?ð ÈÅtł—œ ∫`?O?{u?ð
∫œ«œ dOOGð ÁuOý Ëœ tÐ Ê«uðÅv6

b?O?H?Ý Ë ÁUOÝ UÐ U¼Å@— VOdð ∫‰Ë« ÈÅÁuOý ¿

—œ Ë dðÅsýË— bOHÝ @— UÐ VOdð —œ t e³Ý @— bMU6
Æ©±‡‡≤∞ d¹uBð® œuýÅv6 dðÅÁdOð ÁUOÝ @— UÐ VOdð

ÁUOÝ Ë bOHÝ UÐ VOdð —œ e³Ý @ — vMýË— Ë vÖdOð nK²G  Uł—œ œdЗU ‡‡ ±‡‡≤∞ d¹uBð
Å ≥∑Å
Ë dðÅsýË— œ—“ @— UÐ VOdð —œ t e6dj @— bMU6 d~¹œ ÈU¼Å@— UÐ U¼Å@— VOdð “« ∫ÂËœ ÈÅÁuOý ¿
Æ©±‡‡≤≤ Ë ±‡‡≤± d¹ËUBð® œœdÖÅv6 dðÅÁdOð vЬ @— UÐ VOdð —œ
gHMÐ dOŁQð X% œ—“ rOM VOdð XÝ« sýË— @— p¹ t œ—“ UÐ «— XÝ« ÁdOð @— p¹ t gHMÐ dÖ« ∫‰U¦
ÆœœdÖÅv6 ÁdOð

bOHÝ Ë ÁUOÝ “« dOž v¹U¼Å@ — UÐ vMýË— Ë vÖdOð ÈÅtł—œ dOOG𠇇 ±‡‡≤± d¹uBð

Å ≥∏Å
 U¼Å@ — vMýË— Ë vÖdOð nK²G  Uł—œ œdЗU ‡‡ ±‡‡≤≤ d¹uBð

Å ≥πÅ
 ∫bœdÖÅv6 ÊU¹U/ U¼ÅÈ—«u−L¼ —œ  —ui Ëœ tÐ U¼Å@— sýË— Ë ÁdOð ÈU¼Å@½— È—«u−L¼ ¿
d¹uBð® ©ÂËduM6® @— pð È—«u−L¼ ∫‰Ë« ÈÅtI¹dÞ ¨v~— ÈÅtŽuL−6 p¹ —œ ŸÒuM²6 vMýË— Ë vÖdOð œułË
Æ©±‡‡≤≥ t?u?ÖÅs?¹« Æœœd?ÖÅv6 U¼Å@— È—«b¹œ ÈU¼Å‘“—« ÊœdÐ ôUÐ YŽUÐ

©@ —Åpð® ÂËduM ÈÅU¼Å@ — È—«u−L¼ ‡‡ ±‡‡≤≥ d¹uBð

Å ¥∞Å
 Æ©±‡‡≤¥ d¹uBð® bM²*¼ sýË— U¹ Ë ÁdOð œuš tÐ œuš t v¹U¼Å@— È—«u−L¼ ∫ÂËœ ÈÅtI¹dÞ

ÆbMýUÐÅv sýË— U¹ ÁdOð œuš tÐ œuš t v¹U¼Å@ — È—«u−L¼ ‡‡ÅÅ ±‡‡≤¥ d¹uBð
Å ¥±Å
V9Už @— p¹ “« t v~—  U³Odð ÈU¼ÅÁËdÖ v6U9 È«dÐ ¨ÕöDi« s¹« ∫ÂËduM U¹ v~ —Åpð ∫ `O{uð
VOdð bOHÝ U¹ Ë ÁUOÝ “« vŽuM²6 d¹œUI6 UÐ t ©Á«u)œ® t¹UÄ @— p¹ bMU6 Ɯ˗Åv6 —UÅtÐ bMMÅv6 XÒOF³ð „d²A6 U¹
Æ©±‡‡≤µ d¹uBð® býUÐ Ábý

ÂËduM U¹ v~ —Åp𠇇ÅÅ ±‡‡≤µ d¹uBð

Å ¥≤Å
 s¹d9

ÆbO¹U/ ÈeO6¬Å@— ¨@—ÅÊUL¼ sýË— Ë p¹—Uð ŸuMð Ë @— p¹ UÐ ¨Áœu/ »Ub²« «— vÝU³9 ÕdÞ ‡‡ ‰Ë« s¹d9
ÆbO¹U/ «dł« ”U³9 ÕdÞ ÊUL¼ —œ «— ‰Ë« s¹d9 bOHÝ Ë ÁUOÝ ‰œUF6 ‡‡ ÂËœ s¹d9
Å ¥≥Å
 ∫©@ — XÒOHO œUCð® @ — ŸU³ý« œUCð
»u*×6 ŸU³ý« @— ÈÅtšdÇ —œ œułu6 ÈU¼Å@— ÂU9 lj«Ë—œ åŸU³ý«ò «— v~— ’uKš gAš—œ ÈÅtł—œ s¹dðÅh9Uš
Æb—«œ —«dj œuš ’uKš Ë gAš—œ X¹UN—œ Ë buýÅv6 Æœ—«œ œU?C?ð g?A?š—œÅr? Ë h?9U?šU ÈU¼Å@— UÐ t bM¹uÖÅv6

Æœu/ ŸU³ý«dOž Ë h9UšU «— h9Uš U¹ ŸU³ý« @— p¹ Ê«uðÅv6 d¹“ ‘Ë— bMÇ tÐ ∫`O{uð
ÈÅt?Žu?L?−?6 v?²Š U¹ Ë U¼Åʬ qLJ6 U¹ Ë ©Èd?²?*?U?š® ÁUOÝ Ë bOHÝ ÎU?6√u?ð U?¹ ÁU?O?Ý ¨bOHÝ UÐ «— @— p¹ dÖ«
≤πŨÅ≤∏ŨÅ≤∑Ũű‡‡≤∂ d¹ËUBð® buýÅv6 ŸU³ý«dOž Ë h9UšU rOM VOdð ©@— d¼ qLJ6 Ò Ë Èd²*Uš® Áœd³6U ÈU¼Å@—
Æ©≥∞ Ë

bOHÝ UÐ VOdð —œ @ — p¹ Êœu/ ŸU³ý«dOž ‡‡ÅÅ ±‡‡≤∂ d¹uBð

Å ¥¥Å
 ÁUOÝ UÐ VOdð —œ @ — p¹ Êœu/ ŸU³ý«dOž ‡‡ ±‡‡≤∑ d¹uBð

Èd²#Uš UÐ VOdð —œ @ — p¹ Êœu/ ŸU³ý«dOž ‡‡ÅÅ ±‡‡≤∏ d¹uBð

Å ¥µÅ
 v~ — qLJ UÐ VOdð —œ @ — p¹ Êœu/ ŸU³ý«dOž ‡‡ ±‡‡≤π d¹uBð

@ — ʬ qLJ Ë Èd²#Uš UÐ VOdð —œ @ — p¹ Êœu/ ŸU³ý«dOž ‡‡ÅÅ ±‡‡≥∞ d¹uBð

Å ¥∂Å
tšdÇ ÈUł d¼ “« b«uðÅv6 t® @— ÈÅtšdÇ —œ ʬ ÈU¼Åtu/ ŸU³ý«dOž Ë ŸU³ý« ÈU¼Å@½— È—«u−L¼ ¿
d?¹u?B?ð® X?Ý« Áb?ý v?d?F?6 @?— t?ð œU?C?ð Ë ©œœdÖ »Ub²« t?? X??Ý« d??¹c??ÄÅÊU?J?6«  —u?i t?Ý t?Ð ¨È—«u?−?L?¼ s?¹«
Æ©±‡‡≥± ∫“« b«Å —U³Ž
e?³?Ý Ë v?Ь ¨e6dj È—«u−L¼ ∫‰U?¦ t ¨d~¹bJ¹ UÐ ŸU³ý« ÈU¼Å@— È—«u−L¼ ∫‰Ë« ‘Ë—

ŸU³ý« ÈU¼Å@ — È—«u−L¼ ‰Ë« ‘Ë— ‡‡ÅÅ ±‡‡≥± d¹uBð

Å ¥∑Å
Èd?²*Uš œ—“ UÐ ÁdOð Èd²*Uš e³Ý È—«u−L¼ ∫‰U¦ U?Ð ŸU?³?ý«d?O?ž j?I? ÈU?¼Å@?— È—«u?−?L?¼ ∫ÂËœ ‘Ë—
ÆsýË— Æ©±‡‡≥≤ d¹uBð® ©v~— ÈU¼ÅÈd²*Uš È—«u−L¼® ¨d~¹bJ¹

X?Ý« Áb?ý t²ÝU nK²b6 ÈU¼ÅtuÖ tÐ ÊUýÅgAš—œ ÈÅtł—œ t ŸU³ý«dOž ÈU¼Å@— tÐ ∫v?~ — Èd²#Uš ∫`O{uð
ÆbM¹uÖÅv6 åv~— Èd²*Ušò

ÂËœ ‘Ë— ‡‡ ±‡‡≥≤d¹uBð

ŸU³ý«dOž ÈU¼Å@ — È—«u−L¼

Å ¥∏Å
 Æ©±‡‡≥≥ d¹uBð® œœdÖ ÊU¹U/ d²NÐ ¨ŸU?³?ý«d?Ož Ë ŸU³ý« ÈU¼Å@— È—«u−L¼ ∫ÂuÝ ‘Ë—
ŸU?³?ý« ÈU?¼Å@?— gAš—œ Uð œuýÅv6 YŽUÐ È—«u−L¼ s¹« t

ŸU³ý«dOž Ë ŸU³ý« ÈU¼Å@ — È—«u−L¼ ÂuÝ ‘Ë— ‡‡ ±‡‡≥≥ d¹uBð

Å ¥πÅ
 s¹d9

ÆbO¹U/ ÈeO6¬Å@— ŸU³ý«dOž Ë ŸU³ý« ÈU¼Å@— UÐ ¨Áœd »Ub²« «— vÝU³9 ÕdÞ ∫‰Ë« s¹d9

Å µ∞Å
 s¹d9

ÆbO¹U/ ÈeO6¬Å@— ŸU³ý«dOž ÈU¼Å@— UÐ jI ¨Áœd »Ub²« «— vÝU³9 ÕdÞ ∫ÂËœ s¹d9

Å µ±Å
 ‫تضاد همزمانى ىا سىمولتانه ى رنگ ها‪:‬‬
‫به فعل و انفعاالتى گفته مى شود که پس از دىدن ىک رنگ‬
‫از طرىق چشم‪ ،‬در ذهن جاى مى گىرد‪ .‬بدىن معنى که هر رنگ بعد‬
‫از رؤىت به رنگ مکمل نىاز پىدا مى کند که حتى اگر رنگ مکمل‬
‫وجود نداشته باشد چشم و ذهن خود به خود حسى از حضور‬
‫مکمل رنگى را به وجود مى آورد‪.‬‬
‫تضاد همزمانى به دو صورت امکان پذىر است‪:‬‬
‫اگر مدت زمانى به ىک رنگ خىره شوىم پس از بستن‬
‫مکمل آن رنگ در ذهن تصور مى گردد‪.‬‬ ‫چشم ّ‬
‫اگر خاکسترى در مجاورت رنگى قرار بگىرد‪ ،‬اثرى از‬
‫رنگ مکمل رنگ مجاور را به خود مى گىرد‪( .‬البته اگر رنگ زمىنه‬
‫غالب باشد) و در صورتى که خاکسترى بر زمىنه ى رنگى قرار بگىرد‬
‫و زمىنه ى رنگى غالب رنگى گرم را دارا باشد‪ ،‬همزمانى واضح تر‬
‫دىده مى شود (تصوىر ‪34‬ــ‪.)1‬‬
‫طراحى ىک لباس‬ ‫تضاد همزمانى رنگ را مى توان در ّ‬
‫تنوع رنگ را القا کند‪.‬‬
‫حسى از ّ‬ ‫به گونه اى به کار برد که ّ‬
‫مثال‪ :‬اگر سطحى خاکسترى بر زمىنه قرمز قرار گىرد‬
‫متماىل به رنگ سبز (سبزى که مکمل آن رنگ قرمز است) به نظر‬
‫مى رسد‪.‬‬

‫تصوىر ‪34‬ــ‪ 1‬ــ همجوارى سطوح خاکسترى بر زمىنه ى رنگى ــ تضاد همزمانى‬
‫  ‪  52‬‬
 ‫تضاد همزمانى ىا سىمولتانه‪:‬‬
‫ّ‬ ‫٭ همجوارى رنگ ها در‬
‫زمانى که رنگ زمىنه از خانواده ى گرم باشد‪ ،‬خاکسترى‬
‫بر آن سرىع تر رنگ مکمل را به نظر مى رساند (تصوىر ‪35‬ــ‪.)1‬‬

‫تصوىر ‪35‬ــ‪ 1‬ــ همجوارى سطوح خاکسترى بر زمىنه ى رنگى ــ تضاد همزمانى‬
‫  ‪  53‬‬
 ‫تمرىن‬

‫طرح لباسى را انتخاب کرده‪ ،‬سپس‪ ،‬با ىک رنگ گرم رنگ آمىزى نماىىد و بخش هاى کوچکى از لباس را با خاکسترى‪،‬‬
‫رنگ آمىزى کنىد تا همزمانى ىا سىمولتانه صورت پذىرد‪.‬‬
‫  ‪  54‬‬
 ‫تمرىن‬

‫‪1‬ــ درجه ى تىرگى و روشنى رنگ ها را به چند شىوه مى توان تغىىر داد‪ ،‬توضىح دهىد‪.‬‬
‫‪2‬ــ به رنگ هاى غىر اشباع که درجه ى درخشش شان به گونه هاى مختلف کاسته شده است ‪ .....‬مى گوىند‪.‬‬
‫‪3‬ــ تمامى گروه هاى ترکىبات رنگى که از ىک رنگ غالب ىا مشترک تبعىت مى کنند‪ ..... ،‬ىا ‪ .....‬مى گوىند‪.‬‬
‫‪4‬ــ خالص ترىن درجه ى درخشش خلوص رنگى را ‪ .....‬مى گوىند‪.‬‬
‫‪ 5‬ــ به چند روش مى توان از ىک رنگ اشباع ىا خالص رنگ هاى ناخالص ىا غىراشباع ساخت‪.‬‬
‫‪6‬ــ به چند صورت امکان پذىر است همجوارى رنگ هاى اشباع و غىراشباع را به وجود آورد‪.‬‬
‫‪7‬ــ تضاد همزمانى ىا سىمولتانه ى رنگ ها را تعرىف کنىد‪.‬‬
‫‪ 8‬ــ به چند صورت تضاد همزمانى امکان پذىر است؟ توضىح دهىد‪.‬‬
‫‪9‬ــ درصورتى که رنگ ها بر زمىنه ى مکمل رنگى شان قرار گىرند‪ ،‬خصوصىات ظاهرى رنگ ها چگونه مى شود؟‬

‫  ‪  55‬‬
 ‫کمىت رنگى)‪:‬‬
‫تضاد وسعت رنگى (تضاد ّ‬
‫٭ تضاد وسعت رنگ هاى هم خانواده‪ :‬ىک رنگ با‬ ‫هرگاه مابىن اندازه ى سطوح رنگ ها (مساحت رنگ ها)‬
‫تضاد وسعت رنگى پدىدار مى شود‪ .‬وسعت هاى مختلف تىره و روشن‪ ،‬مى تواند تضاد وسعت رنگى‬ ‫ّ‬ ‫اختال فى به وجود آىد‬
‫تضاد وسعت رنگى‪ ،‬ممکن است مابىن رنگ هاى هم خانواده را اىجاد نماىد‪.‬‬
‫مثال ‪ :1‬تضاد وسعت ترکىبى رنگ زرد با سىاه و سفىد‬ ‫مکمل‪،‬‬
‫(تصوىر ‪36‬ــ‪ )1‬و نىز‪ ،‬رنگ هاى غىرهم خانواده و ّ‬
‫مثال ‪ :2‬تضاد وسعت ترکىبى رنگ زرد با رنگ هاى دىگر‬ ‫وجود داشته باشد‪ .‬گفتنى ست که درجه ى تضاد وسعت رنگى‬
‫به شرط غالب بودن رنگ زرد‬ ‫تغىىرپذىر باشد‪.‬‬

‫تصوىر ‪36‬ــ‪ 1‬ــ تضاد وسعت رنگى هم خانواده (  گرم)‬

‫  ‪  56‬‬
 ‫٭ همجوارى در تضاد وسعت‬
‫رنگى‬
‫قوا نىن ارائه شده در اىن زمىنه‪،‬‬
‫به  صورتى ست که رنگ ها با وسعت هاى‬
‫متف ا وت همزمان به ىک تعادل دىدارى‬
‫مى رسند‪ ،‬حال آن که همىشه نىازى به رعاىت‬
‫اىن قوانىن نىست و مى توان بنابر نىاز در ىک‬
‫طرح لباس وسعت هاى رنگى را تغىىر داد و‬
‫ىا وسعت ىک سطح را حاکم نمود‪.‬‬
‫در همجوارى رنگ ها با وسعت هاى‬
‫گوناگون‪ ،‬باىد به اىن نکته توجه داشت که‬
‫تعداد رنگ ها هرچند که باشد به اىن منظور‬
‫است که بتواند با تناسبات وسعت رنگ‪ ،‬چشم‬
‫را به ىک تعادل زىبا و کامل برساند‪ .‬البته اىن‬
‫عمل از سوى طراح انجام مى پذىرد (تصاوىر‬
‫‪37‬ــ‪ 1‬و ‪38‬ــ‪.)1‬‬

‫تصوىر ‪38‬ــ‪ 1‬ــ همجوارى رنگ هاى مکمل‬ ‫تصو ىر ‪37‬ــ‪ 1‬ــ همجوارى رنگ هاى‬
‫بدون توجه به قانون مندى وسعت تضاد وسعت‬ ‫مکمل براساس قانو ن مندى تضاد وسعت‬
‫رنگ هاى مکمل‬ ‫رنگ هاى مکمل‬

‫  ‪  57‬‬
‫در اىن تناسبات‪ ،‬رنگ هاى روشن و گرم که سرىع تر به چشم‬ ‫٭ تضا د وسعت در رنگ هاى غىر هم خانواده و‬
‫مکم ل‪ :‬اىتن‪ ،‬تناسباتى را از نظر وسعت براى رنگ هاى مکمل مى رسند‪ ،‬وسعت کمترى نسبت به رنگ هاى تىره و سرد‪ ،‬به خود‬‫ّ‬
‫ارائه مى دهد که نوعى قانون مندى در جهت مشاهده ى همزمان و اختصاص مى دهند (تصوىر ‪39‬ــ‪.)1‬‬
‫ىکسان رنگ هاى مکمل مى باشد و ما را در رسىدن به ىک تعادل‬
‫رنگى ىارى مى دهد‪.‬‬

‫توضىح‪ :‬ارزش گذارى رنگ هاى مذکور به شرح زىر است‪:‬‬

‫سبز‪ 6،‬زرد‪ 3،‬بنفش‪ 9،‬نارنجى‪ 4،‬آبى‪ 8،‬قرمز‪6،‬‬
‫اگر اعداد دو رنگ مکمل را با هم جمع کنىم به عدد ‪ 12‬مى رسىم که اىن ارزش گذارى مبتنى بر درخشش هاى‬
‫رنگى ست‪.‬‬
‫تناسبات مکملى اىتن به شرح زىر است‪:‬‬
‫بنفش سه برابر زرد‪ ،‬آبى دو برابر نارنجى و سبز برابر قرمز (تصوىر ‪39‬ــ‪.)1‬‬

‫تصوىر ‪39‬ــ‪1‬‬

‫  ‪  58‬‬
 ‫تصوىر ‪40‬ــ‪ 1‬ــ تناسبات و تضاد وسعت رنگ هاى مکمل‬
‫  ‪  59‬‬
 ‫تمرىن‬

‫مکمل و بار دىگر‪ ،‬بدون توجه‬

‫تضاد وسعت رنگ هاى ّ‬‫تمرىن اول‪ :‬طرح لباسى را انتخاب کنىد و ىک بار آن را با قانون مندى ّ‬
‫تضاد وسعت رنگى رنگ آمىزى کنىد‪.‬‬ ‫به   قانون مندى ّ‬
‫تمرىن دوم‪ :‬طرح لباسى را انتخاب کرده‪ ،‬با تغىىر در وسعت تىره و روشن ىک رنگ‪ ،‬اىجاد تعادل وسعت رنگى نماىىد‪( .‬اىجاد‬
‫تضاد وسعت رنگ هاى هم خانواده)‬

‫  ‪  60‬‬
 ‫تمرىن‬

‫تمرىن سوم‪ :‬طرح لباسى را انتخاب و با دو رنگ غىرهم خانواده (خارج از چرخه ى رنگ) رنگ آمىزى نماىىد‪ ،‬مشروط بر‬
‫آن که از لحاظ تضاد وسعت رنگى‪ ،‬تعادلى متناسب به وجود آىد‪.‬‬
‫  ‪  61‬‬

‫که در چرخه ى رنگ‪ ،‬مابىن دو رنگ قرار مى گىرند‪ .‬بدىن معنى که‬
‫در چرخه ى رنگ داراى همجوارى هستند‪.‬‬
‫مانند‪ :‬رنگ نارنجى که رنگ مىانى مابىن قرمز و زرد است‬
‫(تصوىر ‪41‬ــ‪  1‬ــ الف)‪.‬‬
‫٭ مىانه هاى رنگى دو رنگ غىر همجوار در چرخه ى‬
‫رنگ اىتن‪ :‬در اىن صورت‪ ،‬رنگ مىانى ترکىبى از دو رنگ دىگر‬
‫است‪.‬‬
‫مانند‪ :‬رنگ مىانى سبز و قرمز از ترکىب اىن دو رنگ‬
‫حاصل مى گردد (تصوىر ‪41‬ــ‪1‬ــ ب)‪.‬‬
‫مىانه هاى رنگى (پاساژهاى رنگى)‬
‫به رنگ هاىى که باعث اىجاد ارتباط بصرى متعادل جهت‬
‫کم کردن هرگونه تضاد رنگى مابىن دو رنگ مى گردند «رنگ هاى‬
‫مىانى» گفته مى شود‪ .‬اىن ارتباط به گونه هاى مختلفى‪ ،‬به شرح زىر‬
‫صورت مى پذىرد‪:‬‬
‫٭ مىانه هاى رنگى دو رنگ همجوار چرخه ى رنگ اىتن‬
‫٭ مىانه هاى رنگى دو رنگ غىر همجوار چرخه ى رنگ اىتن‬
‫٭ مىانه هاى رنگى تىره و روشن‬
‫٭  مىان ه هاى رنگى دو رنگ همجوار در چرخه ى‬
‫رنگ اىتن‪ :‬اىن گروه از انواع رنگ هاى مىانى‪ ،‬رنگ هاىى هستند‬

‫ب‬
‫ب ــ استفاده از ترکىب‬ ‫الف‬ ‫الف ــ استفاده از ترکىب‬
‫مىانه هاى رنگى غىر همجوار‬ ‫مىان ه هاى رنگى همجوار‬
‫در ساخت رنگ مىانى‬ ‫در ساخت رنگ مىانى‬

‫تصوىر ‪41‬ــ‪1‬‬
‫  ‪  62‬‬
 ‫٭ مىانه هاى رنگى تىره و روشن‪ :‬در اىن گونه مىانه هاى‬
‫رنگى‪ ،‬ىک رنگ از لحاظ درجه ى تىرگى مابىن دو رنگ تىره و‬
‫روشن طرفىن قرار مى گىرد (تصوىر ‪42‬ــ‪.)1‬‬
‫مثال‪ :‬رنگ سبز مىانه رنگى تىره و روشن مابىن زرد و آبى‬

‫تصوىر ‪42‬ــ‪ 1‬ــ استفاده از درجه ى تىرگى مىانى در ساخت رنگ مىانى‬
‫  ‪  63‬‬
 ‫تمرىن‬

‫ابتدا‪ ،‬طرح لباسى را انتخاب نماىىد‪ .‬سپس‪ ،‬دو رنگ غىر همجوار را از چرخه ى رنگ برگزىنىد و رنگ مىانى آن را به دست‬
‫آورىد و در رنگ آمىزى لباس به کار ببرىد‪.‬‬
‫  ‪  64‬‬
 ‫تمرىن‬

‫‪1‬ــ هرگاه مابىن اندازه ى سطوح رنگ ها (مساحت رنگ ها) اختالفى به وجود آىد تضاد……… رنگى پدىدار مى شود‪.‬‬
‫د ــ تضاد همزمانى‬ ‫ج ــ تضاد اشباع ‬ ‫ب ــ تضاد وسعت ‬ ‫الف ــ تضاد تىره و روشن ‬
‫‪2‬ــ تناسبات تضاد وسعت سطوح به ترتىب عبارتند از‪ :‬سبز…‪ ،‬زرد…‪ ،‬بنفش…‪ ،‬نارنجى…‪ ،‬آبى…‪ ،‬قرمز…‬
‫ب ــ ‪4، 9 ، 6 ، 8 ، 6 ، 3‬‬ ‫ ‬ ‫الف ــ ‪6 ، 8 ، 4 ، 9 ، 3 ، 6‬‬
‫د ــ ‪8 ، 6 ، 4 ، 9 ، 6 ، 3‬‬ ‫ ‬ ‫ج ــ ‪6 ، 4 ، 8 ، 3 ، 9 ، 6‬‬
‫‪3‬ــ تناسبات مکملى اىتن در وسعت سطوح عبارتند از‪:‬‬
‫د ــ بنفش برابر زرد‬ ‫ب ــ بنفش دو برابر زرد ج ــ بنفش سه برابر زرد ‬ ‫الف ــ بنفش سه برابر زرد ‬
‫آبى دو برابر نارنجى‬ ‫آبى دو برابر نارنجى ‬ ‫آبى سه برابر نارنجى ‬ ‫   آبى دو برابر نارنجى ‬
‫سبز سه برابر قرمز‬ ‫سبز برابر قرمز ‬ ‫سبز برابر قرمز ‬ ‫  سبز دو برابر قرمز ‬
‫‪4‬ــ مىانه هاى رنگى (پاساژهاى رنگى) را تعرىف کنىد‪.‬‬
‫‪  5‬ــ براى مىانه هاى رنگى همجوار‪ ،‬غىرهمجوار و مىانه هاى رنگى تىره و روشن ىک مثال بزنىد‪.‬‬

‫  ‪  65‬‬
 ‫تأثىر فضاىى رنگ‬
‫زمىنه هاى مختلف رنگى مى تواند اثرات متفاوتى بر رنگ ها‬
‫بگذارد اىن زمىنه ها عبارتند از‪( :‬تصوىر ‪43‬ــ‪)1‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬

‫تصوىر ‪43‬ــ‪ 1‬ــ     تأثىر فضاىى گوناگون بر رنگ‬

‫‪ 3‬زمىنه ى مکمل رنگى‪ :‬هنگامى که رنگ ها بر  زمىنه ى‬ ‫‪ 1‬زمىنه ى سىاه‬

‫مکمل رنگى شان قرار مى گىرند‪ ،‬نهاىت جلوه و ارزش هاى رنگى‬ ‫ّ‬
‫خود را نماىان مى کنند‪.‬‬
‫‪ 4‬زمىنه ى خاکسترى مىانى‪ :‬هنگامى که رنگ ها‬
‫حد واسط قرار‬ ‫بر   زمىنه ى خاکسترى مىانه (‪ 50‬درصد) ىا ّ‬
‫مى گىرند همان گونه که هستند به نظر مى رسند و تغىىرى در آن ها‬
‫اىجاد نمى شود‪.‬‬
‫‪ 2‬زمىنه ى سفىد‬
‫مکمل رنگى‬
‫‪ 3‬زمىنه ى ّ‬
‫‪ 4‬زمىنه ى خاکسترى مىانى‬
‫‪ 1‬زمىنه ى سىاه‪ :‬هنگامى که رنگ ها بر زمىنه ى سىاه‬
‫قرار مى گىرند روشن تر و درخشان تر به نظر مى رسند‪.‬‬
‫‪ 2‬زمىنه ى سفىد‪ :‬هنگامى که رنگ ها بر زمىنه ى سفىد‬
‫قرار مى گىرند تىره تر و خاموش تر به نظر مى رسند‪.‬‬

‫  ‪  66‬‬
 ‫توضىح‪ :‬در صورت تغىىر خاکسترى زمىنه به سمت‬
‫روشنى و ىا تىرگى‪ ،‬درجه ى درخشش رنگى بر اىن زمىنه ها‬
‫تغىىر مى ىابد‪ .‬زمىنه ى خاکسترى هاى روشن‪ ،‬درخشش رنگ‬
‫خصوصىات زمىنه ى سفىد و زمىنه ى خاکسترى هاى تىره‬
‫ّ‬ ‫را به‬
‫خصوصىات زمىنه ى سىاه نزدىک مى کند‪.‬‬
‫ّ‬ ‫درخشش رنگ را به‬
‫مثال‪ :‬درجه ى درخشش رنگ قرمز بر خاکسترى‬
‫روشن به خصوصىات درخشش اىن رنگ بر زمىنه ى سفىد‬
‫نزدىک مى شود (تصوىر ‪44‬ــ‪.)1‬‬

‫تصوىر ‪44‬ــ‪ 1‬ــ درخشش رنگ بر زمىنه ى سىاه‬

‫  ‪  67‬‬
 ‫تمرىن‬

‫مکمل رنگى) رنگ آمىزى نموده‪،‬‬

‫چند طرح لباس را آماده کنىد و آن ها را با زمىنه هاى مختلف (سفىد‪ ،‬سىاه‪ ،‬خاکسترى و ّ‬
‫ارزش درخشش رنگ هاى دىگر را بر اىن زمىنه ها تجربه کنىد‪.‬‬
‫  ‪  68‬‬
 ‫تأثىر متقابل رنگ ها‬
‫هم‪ ،‬متناسب با اصول زىباىى شناسى و نىز کاربردى‪ ،‬مورد استفاده‬ ‫تمامى رنگ ها در همجوارى مختلف رنگى‪ ،‬تحت تأثىر قرار‬
‫قرارگىرد‪.‬‬ ‫مى گىرند که اىن تأثىرات جنبه هاى متفاوتى مانند سردى‪ ،‬گرمى و ىا‬
‫انواع تأثىر متقابل رنگى شامل موارد زىر است‪:‬‬ ‫تىره و روشنى‪ ،‬وسعت و عمق و ىا حتى درجه ى درخشش رنگ ها‬
‫٭ تغىىر وسعت مجازى رنگ ها‬ ‫در مجاورت هاى گوناگون را شامل مى شود‪.‬‬
‫٭ تغىىر درجه ى ارزش هاى رنگى‬ ‫ىکى از مهم ترىن عوامل در تأثىر متقابل رنگ ها‪ ،‬تعداد‬
‫٭ تغىىر بُعد رنگى‬ ‫رنگ ها در مجاورت ىکدىگر است چرا که تأثىر دو رنگ بر‬
‫٭ تغىىر درجه ى تارىکى و روشنى رنگ ها‬ ‫ىکدىگر نسبت به تأثىر سه ىا چند رنگ بر ىکدىگر متفاوت‬
‫است‪ ،‬حال آن که تغىىر عواملى مانند نور‪ ،‬بافت‪ ،‬شکل و حتى‬
‫٭ تغىىر وسعت مجازى رنگ ها‬ ‫مواد رنگى در تأثىر متقابل رنگ ها‪ ،‬عوامل مؤثّرى به حساب‬ ‫ّ‬
‫در مجاورت هاى رنگى‪ ،‬گاهى رنگ ها با وسعتى غىر از آنچه‬ ‫طراحى ىک لباس مى توان از پدىده ى‬ ‫مى آىند‪ .‬بدىن ترتىب‪ ،‬در ّ‬
‫دارند نماىان مى گردند‪ .‬به طور مثال‪ ،‬وسعتى مشخّص از رنگ زرد‬ ‫تأثىر متقابل رنگ ها‪ ،‬براى اىجاد محىط رنگى زىبا و ىا کاربردى‬
‫بر زمىنه ى رنگ سىاه بزرگ تر از همان وسعت از رنگ سىاه بر‬ ‫مناسب بهره جست‪.‬‬
‫زمىنه ى زرد نماىان مى شود (تصوىر ‪45‬ــ‪1‬ــ الف)‪.‬‬ ‫تأثىر متقابل رنگ ها مى تواند با تکىه بر بىان و مفاهىم رنگى و‬

‫تصوىر ‪45‬ــ‪ 1‬ــ الف ــ تغىىر وسعت مجازى رنگ ها‬

‫  ‪  69‬‬
 ‫٭ تغىىر درجه ى ارزش هاى رنگى‬
‫در مجاورت هاى رنگى‪ ،‬رنگ ها بر درجات ارزش هاى‬
‫رنگى ىکدىگر تأثىر مى گذارند‪ .‬به طور مثال‪ ،‬رنگ قرمز در مجاورت‬
‫و ىا بر روى زمىنه ى نارنجى‪ ،‬شفافىت کمترى مى ىابد‪ ،‬حال آن که‬
‫همان رنگ‪ ،‬در مجاورت و ىا بر روى زمىنه ى آبى‪ ،‬گرم تر و شفاف تر‬
‫ظاهر مى گردد (تصوىر ‪45‬ــ‪1‬ــ ب)‪.‬‬

‫تصوىر ‪45‬ــ‪ 1‬ــ ب     ــ تغىىر درجه ى ارزش هاى رنگى‬

‫٭ تغىىر ُبعد رنگى‬

‫در مجاورت هاى رنگى‪ ،‬گاهى رنگ ها تغىىر بُعد مى دهند‪.‬‬
‫بدىن معنى که بعضى از آن ها جلوتر و برخى دىگر دورتر به نظر‬
‫مى رسند‪ .‬براى مثال‪ ،‬رنگ بنفش بر زمىنه ى قرمز دورتر و همان رنگ‬
‫بر زمىنه ى آبى نزدىک تر به نظر مى آىد (تصوىر ‪46‬ــ‪.)1‬‬

‫تصوىر ‪46‬ــ‪  1‬ــ تغىىر ُبعد رنگى‬

‫  ‪  70‬‬
 ‫٭ تغىىر تارىکى و روشنى رنگ ها‬
‫در مجاورت هاى رنگى درجه ى تارىکى و روشنى رنگ ها‬
‫تغىىر مى ىابد‪ .‬به طور مثال‪ ،‬رنگ سبز در مجاورت و ىا بر روى رنگ‬
‫زرد‪ ،‬تىره تر و در مجاورت و ىا بر روى زمىنه ى بنفش‪ ،‬روشن تر‬
‫جلوه مى کند (تصوىر ‪47‬ــ‪.)1‬‬
‫دانستن نکات فوق‪ ،‬در مورد تأثىر متقابل رنگ ها‪ ،‬تأثىر‬
‫به سزاىى در کنترل رنگ بندى و ىا رنگ آمىزى طرح ىک لباس دارد‬
‫خصوصىات‪،‬‬
‫ّ‬ ‫و طراح مى تواند با تکىه بر اىن مهم و آگاهى بر اىن‬
‫به زىباىى طرح خود بىفزاىد‪.‬‬

‫تصوىر ‪47‬ــ‪  1‬ــ تغىىر درجه ى تارىکى و روشنى و تأثىر متقابل رنگ ها‬

‫  ‪  71‬‬
 ‫شکل و رنگ (فرم و رنگ)‬

‫در مجموع رنگ مى تواند در قالب هاى مختلف لباس‪،‬‬
‫نقش هاى متفاوتى را اىفا کند که اىن امر بستگى به مناسبت لباس‬
‫طراح دارد‪ ،‬که ىا‬
‫و تناسب رنگ و شکل در لباس به تشخىص ّ‬
‫به صورت مطابقت شکل و رنگ و ىا تأثىر شکل و رنگ بر ىکدىگر‬
‫است‪.‬‬
‫اىتن معتقد است در مقابل سه رنگ اصلى‪ ،‬سه شکل اصلى‬
‫نىز وجود دارد‪ .‬بدىن صورت که رنگ قرمز با مربع‪ ،‬رنگ آبى‬
‫با داىره و رنگ زرد با مثلث مطابقت دارد و رنگ هاى ترکىبى‬
‫چرخه ى رنگ‪ ،‬با شکل هاى ترکىبى مطابقت مى نماىند (تصوىر‬
‫‪ 48‬ــ‪.) 1‬‬

‫تصوىر ‪48‬ــ‪ 1‬ــ کاربرد رنگ هاى اصلى در سه شکل اصلى‬

‫  ‪  72‬‬
 ‫توضىح‪ :‬تأثىر متقابل رنگ و شکل‪ :‬اضافه شدن هر  رنگ به هر شکل (به جز مطابقت رنگ و شکل)‪ ،‬باعث‬
‫خصوصىات رنگ ها و شکل ها با ىکدىگر ترکىب شود‪ .‬درنتىجه‪ ،‬رنگ و شکل با هم مى توانند مجموعه اى‬
‫ّ‬ ‫مى شود که‬
‫خصوصىات اىجاد کنند‪ .‬به طور مثال‪ ،‬اگر رنگ قرمز را به داىره اضافه کنىم که شکلى معلق‪ ،‬سبک و‬
‫ّ‬ ‫جدىد از لحاظ‬
‫خصوصىات سنگىنى‪ ،‬استحکام و گرمى مى بخشىم (تصوىر ‪ 49‬ــ‪.)1‬‬
‫ّ‬ ‫سرد است‪ ،‬به آن‬

‫تصوىر ‪ 49‬ــ‪ 1‬ــ عدم تطابق شکل و رنگ‬

‫  ‪  73‬‬
 ‫تمرىن‬

‫با توجه به شکل لباس با رنگ مناسب رنگ آمىزى نماىىد‪.‬‬

‫  ‪  74‬‬
 ‫ترکىب بندى رنگى ( کمپوزسىون رنگى)‬
‫ترکىب بندى رنگى اصوال ً به دو منظور زىر سازمان مى پذىرد‪:‬‬
‫٭ کاربرد بصرى رنگ‬
‫٭ کاربرد مفهومى رنگ‬
‫٭ کاربرد بصرى رنگ در ترکىب بندى‪ :‬در اىن امر‬
‫خصوصىات‬
‫ّ‬ ‫هدف‪ ،‬صرفاً رسىدن به زىباىى ست که همان استفاده از‬
‫تزىىنى و ظاهرى رنگ است‪.‬‬
‫٭ کاربرد مفهومى رنگ در ترکىب بندى‪ :‬هدف از اىن‬
‫مقوله‪ ،‬استفاده از مفاهىم رنگ در ىک اثر و ىا ىک طرح لباس‬
‫است‪ .‬براى دست ىافتن به اىن مهم‪ ،‬شناختِ ارزش هاى احساسى‪،‬‬
‫نمادىن و بىان رنگى الزامى مى باشد‪.‬‬
‫به کارگىرى قوانىن رنگى به اىن دلىل صورت مى گىرد‪ ،‬که‬
‫ما بتوانىم مجموعه اى زىبا و جذاب فراهم آورىم‪.‬‬
‫براى دست ىافتن به ترکىب بندى زىبا و مناسب رنگى‪ ،‬مى باىد‬
‫دو نکته ى مهم را درنظر داشت‪:‬‬
‫تعادل‬
‫وحدت‬
‫تعادل‪ :‬قرارگىرى هر عنصر در جاى مناسب خود‪،‬‬
‫و ارتباط منطقى آن با محىط اطراف را «تعادل» مى گوىند‪ .‬براى‬
‫دست ىافتن به درک کاملى از تعادل‪ ،‬باىد تناسب و وزن رنگ ها‬
‫را در ترکىب بندى مورد توجه قرار دهىم‪.‬‬
‫براى درک بهتر وزن بصرى رنگ‪ ،‬شناخت معادل‬
‫خاکسترى (درجه ى تىرگى) هر رنگ الزامى ست‪ ،‬که در مبحث‬
‫تىره روشن رنگ ها به آن اشاره شد‪ .‬در اىن راستا‪ ،‬تىرگى به معنى‬
‫سنگىنى و روشنى به معنى سبکى مى باشد‪.‬‬
‫وحدت‪ :‬اىجاد نظم و انضباطى را که باعث به وجود‬
‫آمدن هماهنگى و ىکپارچگى بىن اجزاى ىک اثر شود «وحدت»‬
‫مى گوىند‪.‬‬
‫در واقع‪ ،‬رعاىت قوانىن عمومى رنگ ــ که ِ‬
‫بىشتر آن ها‬
‫در  بخش هاى پىشىن مطرح گردىد ــ به صورت مج ّزا و تلفىقى‪ ،‬در‬
‫رنگى زىبا‪ ،‬نقش مهمى اىفا مى کند (تصوىر‬‫اىجاد ىک ترکىب بندى ِ‬
‫تصوىر ‪ 50‬ــ‪ 1‬ــ رعاىت و تلفىق چند قانون مختلف رنگى‬ ‫‪  50‬ــ‪.)1‬‬
‫  ‪  75‬‬
 ‫ترکىب بندى براساس رنگ هاى بى فام‬
‫رنگ هاى سىاه‪ ،‬سفىد و خاکسترى هاى مىانى که خود‬
‫تنوع ترکىب بندى هاى زىر مى گردد‪( :‬تصاوىر ‪ 51‬ــ‪ 1‬و‬ ‫شامل ّ‬
‫‪ 52‬ــ‪)1‬‬
‫٭ ترکىب بندى سىاه و سفىد‬
‫٭ ترکىب بندى خاکسترى هاى روشن ىا تىره با سىاه ىا سفىد‬
‫٭ ترکىب بندى خاکسترى هاى روشن ىا سفىد با خاکسترى مىانه‬
‫٭ ترکىب بندى خاکسترى هاى تىره ىا سىاه با خاکسترى مىانه‬
‫٭ ترکىب بندى چندگانه شامل سفىد‪ ،‬سىاه‪ ،‬خاکسترى‬
‫روشن و خاکسترى تىره‪.‬‬
‫براى کاربرد رنگ در بحث ترکىب بندى‪ ،‬مى توان از‬
‫دسته بندى ساختارى زىر استفاده نمود‪ .‬گفتنى ست که پىشنهادهاى‬
‫ارائه شده را مى توان به صورت جداگانه تک رنگ و ىا به صورت‬
‫ترکىبى (چند رنگ) به کار برد‪.‬‬
‫٭ ترکىب بندى براساس رنگ هاى بى فام‬
‫٭ ترکىب بندى براساس رنگ هاى بى فام و فام دار‬
‫٭ ترکىب بندى براساس رنگ هاى اشباع و غىراشباع‬
‫٭ ترکىب بندى براساس رنگ هاى تىره و روشن‬
‫٭ ترکىب بندى براساس رنگ هاى سرد و گرم‬
‫٭ ترکىب بندى هاى ترکىبى‬

‫تصوىر ‪51‬ــ‪ 1‬ــ ترکىب بندى براساس رنگ هاى بى فام‬

‫  ‪  76‬‬
 ‫تصوىر ‪52‬ــ‪ 1‬ــ ترکىب بندى براساس رنگ هاى بى فام‬
‫  ‪  77‬‬
 ‫‪53‬ــ‪.)1‬‬ ‫ترکىب بندى براساس رنگ هاى بى فام و فام دار‬
‫٭ ترکىب بندى براساس رنگ هاى بى فام و فام دار (تصوىر‬ ‫اىن رنگ ها شامل تنوع‪ ،‬ترکىب بندى هاى زىر مى گردند‪:‬‬
‫‪ 54‬ــ‪.)1‬‬ ‫٭ ترکىب بندى براساس رنگ هاى صرفاً فام دار (تصوىر‬

‫تصوىر ‪53‬ــ‪ 1‬ــ ترکىب بندى بر اساس رنگ هاى فام دار‬

‫  ‪  78‬‬
 ‫تصوىر ‪54‬ــ‪ 1‬ــ ترکىب بندى براساس رنگ هاى بى فام و فام دار‬
‫  ‪  79‬‬
 ‫ترکىب بندى براساس رنگ هاى اشباع و غىراشباع‬
‫تنوع ترکىب بندى هاى زىر مى گردند‪:‬‬
‫اىن رنگ ها شامل ّ‬
‫٭ ترکىب بندى رنگ هاى صرفاً اشباع (زنده) (تصوىر‬
‫‪55‬ــ‪  1‬ــ  الف)‪.‬‬
‫٭ ترکىب بندى رنگ هاى صرفاً غىراشباع (غىرزنده)‬
‫(تصوىر ‪55‬ــ‪1‬ــ ب)‪.‬‬
‫٭ ترکىب بندى رنگ هاى اشباع و غىراشباع (تصوىر‬
‫‪56‬ــ‪.)1‬‬

‫ب‬ ‫الف‬

‫تصوىر ‪ 55‬ــ‪ 1‬ــ الف ــ تـرکىب بندى بـراساس رنگ هاى اشباع‬

‫تصوىر ‪56‬ــ‪ 1‬ــ ترکىب بندى براساس رنگ هاى اشباع و غىراشباع‬ ‫ب ــ ترکىب بندى براساس رنگ هاى غىراشباع‬
‫  ‪  80‬‬
 ‫ترکىب بندى براساس رنگ هاى روشن و تىره‬
‫تنوع ترکىب بندى هاى زىر مى گردند‪:‬‬
‫اىن رنگ ها شامل ّ‬
‫٭ تر کىب  بند ى ر نگ  ها ى صر فاً تىر ه ( تصو ىر‬
‫‪  57‬ــ‪ 1‬ــ  الف)‪.‬‬
‫٭ ترکىب بندى رنگ هاى صرفاً روشن (تصوىر‬
‫‪  57‬ــ‪1‬ــ ب)‪.‬‬
‫٭ ترکىب بندى رنگ هاى روشن و تىره (تصوىر ‪  58‬ــ‪.)1‬‬

‫ب‬ ‫الف‬

‫تصوىر ‪ 57‬ــ‪    1‬ــ الف ــ ترکىب بندى براساس رنگ هاى تىره‬

‫تصوىر ‪  58‬ــ‪     1‬ــ ترکىب بندى براساس رنگ هاى تىره و روشن‬ ‫ب ــ تـرکىب بندى بـراساس رنگ هاى روشن‬
‫  ‪  81‬‬
 ‫ترکىب بندى براساس رنگ هاى سرد و گرم‬
‫تنوع ترکىب بندى هاى زىر مى گردند‪:‬‬
‫اىن رنگ ها شامل ّ‬
‫٭ تـرکىـب بـنـدى رنـگ هـاى صـرفـاً گـرم (تـصوىـر‬
‫‪ 59‬ــ‪1‬ــ الف)‪.‬‬
‫٭ ترکىب بندى رنگ هاى صرفاً سرد (تصوىر ‪ 59‬ــ‪1‬ــ ب)‪.‬‬
‫٭ ترکىب بندى رنگ هاى سرد و گرم (تصوىر‪ 60‬ــ‪.)1‬‬

‫ب‬ ‫الف‬

‫تصوىر ‪59‬ــ‪ 1‬ــ الف ــ ترکىب بندى براساس رنگ هاى گرم‬

‫تصوىر ‪60‬ــ‪ 1‬ــ ترکىب بندى براساس رنگ هاى سرد و گرم‬
‫    ب ــ ترکىب بندى براساس رنگ هاى سرد‬ ‫    ‬
‫  ‪  82‬‬
 ‫ترکىب بندى هاى ترکىبى‬
‫در اىن ترکىب بندى تلفىقى از ترکىب بندى هاى مختلف در‬
‫ىک اثر مشاهده مى شود (تصاوىر ‪61‬ــ‪1‬ــ الف و ب)‪.‬‬
‫مثال‪ :‬مى توان در رنگ آمىزى ىک لباس ترکىب بندى هاى‪:‬‬
‫رنگ هاى اشباع و غىراشباع‪ ،‬سرد و گرم و هم چنىن فام دار و بى فام‬
‫را به کار گرفت‪.‬‬

‫ب‬ ‫الف‬

‫تصوىر ‪61‬ــ‪ 1‬ــ ترکىب بندى هاى ترکىبى‬

‫  ‪  83‬‬
 ‫تمرىن‬

‫طرح ىک لباس را انتخاب کرده‪ ،‬با انواع ترکىب بندى هاى رنگى مطرح شده اجرا نماىىد‪( .‬با رنگ هاى اشباع و غىراشباع‪،‬‬
‫تىره   و روشن‪ ،‬سرد و گرم و انواع رنگ هاى بى فام)‬
‫  ‪  84‬‬
 ‫فصل دوم‬

‫ساختار بىانى رنگ‬

‫هدف هاى رفتارى‪ :‬در پاىان اىن فصل‪ ،‬فراگىر باىد بتواند‪:‬‬

‫طراحى لباس به کار گىرد‪.‬‬
‫جنسىت‪ ،‬قوانىن رنگى را در ّ‬
‫ّ‬ ‫‪1‬ــ با درنظر گرفتن گروه س ّنى و‬
‫موقعىت شغلى و نوع فعالىت توضىح دهد‪.‬‬‫ّ‬ ‫‪2‬ــ دسته بندى رنگ ها را براساس‬
‫‪3‬ــ رنگ مناسب لباس هاى تزىىنى و س ّنتى را انتخاب کند‪.‬‬

‫  ‪  85‬‬
 ‫ساختار بىانى رنگ‬
‫جنسىت فرد‬
‫ّ‬ ‫بى شک رنگ آمىزى لباس‪ ،‬مى تواند متناسب با موقعىت و دسته بندى رنگى براساس گروه س ّنى و‬
‫٭ الف ــ رنگ هاى مناسب لباس نوزاد‬ ‫طراح لباس با شناخت مواردى از‬ ‫مناسبت هاى مختلف تغىىر نماىد‪ّ .‬‬
‫رنگ هاىى که با رنگ سفىد ترکىب مى شوند مناسب اىن گروه‬ ‫موقعىت هاى اجتماعى و فرهنگى و‬‫ّ‬ ‫جنسىت فرد‪،‬‬
‫ّ‬ ‫جمله گروه س ّنى‪،‬‬
‫مشاغل‪ ،‬به انتخاب رنگ و ىا به رنگ بندى طرح لباس اقدام مى کند‪ .‬سنى است مانند انواع آبى سفىد‪ ،‬سبز سفىد‪ ،‬زرد سفىد‪ ،‬صورتى‪،‬‬
‫گل بهى و سفىد (تصوىر ‪1‬ــ‪.)2‬‬ ‫بىان رنگ به شرح زىر است‪:‬‬ ‫دسته بندى کلّى در جهت ِ‬
‫به طور مثال‪ ،‬مجاورت سفىد و صورتى؛ اىن گونه رنگ ها‬ ‫جنسىت فرد‬
‫ّ‬ ‫ــ دسته بندى رنگى براساس گروه س ّنى و‬
‫موقعىت هاى شغلى و نوع ّفعالىت مى توانند فضاىى لطىف‪ ،‬پاک‪ ،‬آرام و معصومانه اىجاد کنند‪.‬‬
‫ــ دسته بندى رنگى براساس ّ‬

‫تصوىر ‪1‬ــ‪ 2‬ــ رنگ بندى مناسب لباس نوزاد‬

‫  ‪  86‬‬
‫براى مثال‪ ،‬به کارگىرى مجاورت رنگ هاى نارنجى‪ ،‬سبز‬
‫متنوع‪ ،‬شاداب‪ ،‬سرزنده و کودکانه‬
‫و آبى در لباس کودک‪ ،‬فضاىى ّ‬
‫اىجاد مى نماىد‪.‬‬
‫٭ ب ــ رنگ هاى مناسب لباس کودک‬
‫به کارگىرى رنگ هاى درخشان‪ ،‬زنده و اشباع در کنار‬
‫ىکدىگر‪ ،‬با اىن گروه سنى متناسب است‪ .‬مانند انواع زرد درخشان‪،‬‬
‫نارنجى‪ ،‬سبز روشن‪ ،‬قرمز روشن و آبى روشن (تصوىر ‪2‬ــ‪.)2‬‬

‫تصوىر ‪2‬ــ‪ 2‬ــ رنگ بندى مناسب لباس کودک‬

‫  ‪  87‬‬
 ‫٭ ج ــ رنگ هاى مناسب لباس نوجوان و جوان‬
‫اىن گروه س ّنى‪ ،‬از لحاظ رنگ بندى به دو دسته ى دخترانه‬
‫و پسرانه تقسىم مى شوند‪.‬‬
‫رنگ هاى مناسب لباس دخترانه (نوجوان و‬
‫جوان)‪ :‬رنگ بندى اىن گونه لباس ها فضاىى گرم‪ ،‬پرشور و ّ‬
‫متنوع‬
‫را طلب مى کند مانند انواع زرد‪ ،‬قرمز‪ ،‬نارنجى و بنفش که بىشتر‬
‫مکمل رنگى شان به کار برده مى شوند (تصوىر ‪3‬ــ‪.)2‬‬
‫در مجاورت ّ‬
‫براى مثال‪ :‬همجوارى قرمز بنفش در مجاورت سبز زرد‬

‫تصوىر ‪3‬ــ‪    2‬ــ رنگ بندى مناسب لباس دخترانه‬

‫رنگ هاى مناسب لباس پسرانه (نوجوان و جوان)‪:‬‬

‫رنگ بندى اىن گونه لباس ها فضاىى فعال مى آفرىند و گاهى هم‬
‫به سردى مى گراىد مانند انواع آبى‪ ،‬سبز‪ ،‬قهوه اى هاى روشن‪ ،‬قرمز‬
‫بنفش‪ ،‬آبى بنفش و غىره (تصوىر ‪4‬ــ‪.)2‬‬
‫مثالً‪ ،‬مجاورت آبى بنفش و سبز‪ ،‬فضاىى فعال‪ ،‬جوان و‬
‫پوىا اىجاد مى کند‪.‬‬

‫تصوىر ‪4‬ــ‪ 2‬ــ رنگ بندى مناسب لباس پسرانه‬

‫  ‪  88‬‬
 ‫٭ د ــ رنگ هاى مناسب براى گروه س ّنىِ مىان سال‬
‫و کهن سال‬
‫اىن گروه سنى نىز از لحاظ رنگ بندى به دو دسته ى زنانه‬
‫و مردانه تقسىم مى شود‪.‬‬
‫رنگ هاى مناسب لباس زنانه‪ :‬رنگ بندى اىن گونه‬
‫تنوع تىره‬
‫لباس ها‪ ،‬اغلب با خاکسترى هاى رنگى گرم‪ ،‬همراه با ّ‬
‫و روشن آن ها مانند قرمز خاکسترى‪ ،‬نارنجى خاکسترى‪ ،‬بنفش‬
‫خاکسترى و غىره اىجاد مى شود (تصوىر ‪5‬ــ‪.) 2‬‬
‫به طور مثال‪ :‬همجوارى نارنجى خاکسترى روشن با سبز‬
‫خاکسترى تىره‬

‫تصوىر ‪ 5‬ــ‪ 2‬ــ رنگ بندى مناسب لباس زنانه‬

‫رنگ هاى مناسب لباس مردانه‪ :‬رنگ بندى اىن گونه‬

‫تنوع تىره و‬
‫لباس ها اغلب با خاکسترى هاى رنگى سرد‪ ،‬همراه با ّ‬
‫روشن آن ها مانند آبى خاکسترى‪ ،‬سبز خاکسترى‪ ،‬قهوه اى و غىره‬
‫اىجاد مى شود‪.‬‬
‫به طور مثال‪ :‬مجاورت سبز خاکسترى تىره و سبز خاکسترى‬
‫روشن‬
‫توضىح‪ :‬مجاورت خاکسترى هاى متنوع رنگى‪ ،‬فضاىى‬
‫سنگىن و موقر اىجاد مى نماىند که مناسب رنگ آمىزى لباس هاى‬
‫کهن ساالن مى باشد (تصوىر ‪6‬ــ‪.)2‬‬
‫مىان ساالن و   ْ‬
‫ْ‬

‫تصوىر‪ 6‬ــ‪ 2‬ــ رنگ بندى مناسب لباس مردانه‬

‫  ‪  89‬‬
 ‫موقعىت هاى شغلى و نوع فعالىت‬
‫ّ‬ ‫دسته بندى رنگى براساس‬

‫آگاه کننده ى آن به کار برده مى شوند‪.‬‬
‫٭ ج ــ رنگ هاى مناسب لباس فرم نظامى‬
‫در رنگ بندى اىن گونه لباس ها‪ ،‬رنگ ها‪ ،‬متناسب با‬
‫موقعىت ها و دسته بندى هاى مربوط تعىىن مى شوند و به طور کلّى‪،‬‬
‫رنگ هاىى مانند سبز‪ ،‬سفىد‪ ،‬آبى‪ ،‬خاکسترى‪ ،‬اُکر‪ ،‬قهوه اى‪،‬‬
‫سرمه اى و غىره‪ ،‬به لحاظ وجود خاک‪ ،‬کوهستان و جنگل (نىروى‬
‫زمىنى) و درىا‪ ،‬آسمان (نىروى درىاىى و هواىى) و هم به علت لزومِ‬
‫استتار‪ ،‬از لباس هاى همرنگ با فضا استفاده مى شود‪.‬‬
‫٭ د ــ رنگ هاى مناسب لباس هاى ورزشى‬
‫رنگ بندى اىن گونه لباس ها شامل کلىه ى رنگ هاىى است‬
‫که در نهاىت درجه ى اشباع و درخشش خود قرار دارند و ىا بازتاب‬
‫نورى بسىارى را دارا هستند‪ .‬از قبىل رنگ هاى فسفرى و شبرنگ‬
‫مانند زرد‪ ،‬سبز‪ ،‬قرمز‪ ،‬نارنجى‪ ،‬آبى‪ ،‬بنفش و غىره‪.‬‬
‫به طور مثال‪ ،‬همجوارى زرد‪ ،‬سبز و بنفش‪ ،‬فضاىى‬
‫پُرتحرک و سرزنده اىجاد مى کند که مناسب لباس هاى‬
‫ورزشى ست‪ .‬اىن گونه رنگ هاى زنده‪ ،‬هشداردهنده نىز هستند‬
‫که اگر کوهنورد و ىا اسکى بازى در مىان کوه و برف دچار حادثه‬
‫گردد به راحتى قابل تشخىص از رنگ محىط مى باشد‪.‬‬
‫٭ هـ ــ رنگ هاى مناسب لباس هاى تزىىنى‬
‫در رنگ بندى اىن گونه لبا س ها‪ ،‬از رنگ هاىى مانند‬
‫فىروزه اى‪ ،‬طالىى‪ ،‬الجوردى‪ ،‬نقره اى‪ ،‬ارغوانى‪ ،‬سبز ىشمى‪،‬‬
‫قرمز‪ ،‬زرد‪ ،‬آجرى و… استفاده مى شود‪ .‬نوع مجاورت اىن گونه‬
‫رنگ ها‪ ،‬مى تواند سلىقه اى و ىا برگرفته از س ّنت هاى قومى باشد‬
‫(تصوىر ‪7‬ــ‪.)2‬‬
‫سازمان هاى برق‪ ،‬گاز و تلفن‪ ،‬به لحاظ نىروى هشداردهنده و‬
‫٭الف ــ رنگ هاى مناسب لباس هاى رسمى و ادارى‬
‫رنگ بندى اىن گونه لباس ها‪ ،‬بىشتر شامل همجوارى هاى‬
‫انواع خاکسترى هاى رنگى تىره و روشن و خاکسترى هاى بى فام‬
‫است‪ .‬مانند انواع خاکسترى هاى رنگى سبز‪ ،‬آبى‪ ،‬بنفش‪ ،‬قهوه اى‬
‫و خاکسترى هاى مابىن سىاه و سفىد‪.‬‬
‫به طور مثال‪ :‬مجاورت قهوه اى تىره با قهوه اى روشن‬
‫مى تواند فضاىى جدى و رسمى را اىجاد نماىد‪.‬‬
‫٭ ب ــ رنگ هاى مناسب لباس هاى خدماتى‬
‫اىن گونه رنگ ها مى باىد از لحاظ بىان‪ ،‬متناسب با کاربرد‬
‫لباس در مشاغل خدماتى به کار برده شود که بخشى از آن عبارت‬
‫است از‪:‬‬
‫رنگ سفىد‪ :‬در لباس هاى مراکز بهداشتى‪ ،‬بىمارستانى‪،‬‬
‫آزماىشگاهى و شىرخوارگاه ها به لحاظ حفظ پاکىزگى و القاى‬
‫آرامش و سبکى و رعاىتِ نظافت‪ ،‬به کار برده مى شود‪.‬‬
‫انواع رنگ سبز‪ :‬در لباس هاى مراکز سازمان هاى‬
‫محىط زىست‪ ،‬فضاى سبز شهرى متناسب با عنصر گىاهى و در  اتاق‬
‫عمل به لحاظ اىجاد آرامش و اطمىنان بخشى‪ ،‬به کار برده مى شوند‪.‬‬
‫انواع رنگ قرمز‪ :‬در لباس هاى مأموران مراکز‬
‫امدادرسانى و آتش نشانى به لحاظ القاى حالتِ هشدار و خطر‬
‫به کار برده مى شوند‪.‬‬
‫انواع رنگ آبى‪ :‬در لباس هاى مأموران سازمان آب‬
‫و شرکت هاى هواپىماىى‪ ،‬به لحاظ وجود عنصر آب و آسمان به کار‬
‫برده مى شوند‪.‬‬
‫انواع رنگ زرد‪ :‬در لباس هاى عوامل ف ّنى‬

‫  ‪  90‬‬
 ‫تصوىر ‪7‬ــ‪ 2‬ــ رنگ بندى هاى تزىىنى و سنتى‬

‫  ‪  91‬‬
 ÂËÒœ gÐ

”U³ vŠ«dÒÞ ÊuM Ë —«eЫ UÐ —U

 ÂuÝ qB

”U³ vŠ«dÒÞ ÈU¼—«eЫ

∫b«u²Ð b¹UÐ dOÖ«d ¨qB s¹« ÊU¹UÄ —œ ∫È—U²— ÈU¼Å·b¼

ÆbM ÈbMÐÅrO#Ið «— vŠ«ÒdÞ ÈU¼—«eЫ ‡‡±
ÆbM n¹dFð «— —«cÖdŁ« œ«u)
Ò ‡‡≤
Æœd³Ð ÂU «— fOš Ë pAš Ë ¨sO~— Ë ÁUOÝ —«cÖdŁ« œ«u) Ò ‡‡≥
Æb¼œ `O{uð ”U³< vŠ«ÒdÞ —œ «— ËœU cžU Ë XÝ«d²< ¨ÊuðUṓ œdЗU ‡‡¥
Æb¼œ `O{uð d¹cÄdŁ« Òœ«u) UÐ «— ʬ X³ÝUM) Ë bM n¹dFð «— d¹cÄdŁ« ÕuDÝ ‡‡Åŵ
ÆbM n¹dFð vŠ«ÒdÞ —œ «— U¼Åʬ gI Ë ©vŽd® vJL q¹UÝË Ë —«eЫ ‡‡ÅÅ∂
Æb¼œ `O{uð «— v~—œ«b) Ë œ«b) UÐ —U ÈU¼Å‘Ë— ‡‡∑
ÆœdOÖ —U ÅtÐ ÈdBÐ nK²R)  «dOŁQð œU−¹« È«dÐ «— v~—œ«b) Ë œ«b) ‡‡ÅÅ∏
Æb¼œ `O{uð «— p¹ d¼  UÒOWuBš ¨ÁœdÐ ÂU «— ©vMžË— Ë pAš® q²ÝUÄ Ÿ«u« ‡‡π
Æb¹U/ œU−¹« «— ÈdBÐ nK²R)  «dOŁQð ¨q²ÝUÄ Ÿ«u« tKOÝËÅtÐ ‡‡±∞
Æb#¹uMÐ «— —U œuš Ë f¹uÅÊ«Ë— ¨p¹˛U) œdЗU ‡‡±±
Æœ—ULýdÐ «— —U œuš Ë f¹uÅÊ«Ë— ¨p¹˛U)  UÒOWuBš s¹dðÅrN) ‡‡±≤
Æb¹U/ œU−¹« vŽÒuM²) ÈU¼ÅXUÐ —U œuš Ë f¹uÅÊ«Ë— ¨p¹˛U) pL tÐ ‡‡±≥
Æb¼œ `O{uð «— p¹d¼  UÒOWuBš Ë œd³Ð ÂU «— sO~— Ë ÁUOÝ ÈU¼ÅV d) ÈdOÖ—U ÅtÐ ÈU¼—«eЫ ‡‡±¥
Æœ“«œdáÐ ÈdM¼  «dOŁQð œU−¹« tÐ ¨Âd Èu)ÅrK_ Ë ÈeK rK_ Ë bOÄ«— ÈU¼ÅrK_ pL tÐ Ë V d) UÐ ‡‡±µ
Æœd³Ð ÂU «— @dЬ ÈdOÖ—U ÅtÐ ÈU¼ÅÁuOý ‡‡±∂
Æœ“«œdáÐ ÈdBÐ nK²R)  «dOŁQð œU−¹« tÐ @dЬ “« ÁœUH²Ý« UÐ ‡‡±∑
Æœd³Ð ÂU «— ‘«uÖ œdЗU ÈU¼Å‘Ë— ‡‡±∏
ÆœdO~Ð —U ÅtÐ oO_— Ë kOKž ÈU¼Å‘Ë— “« ÁœUH²Ý« UÐ «— ‘«uÖ ‡‡±π
Æb¼œ `O{uð «— ‘«uÖ Ë @dЬ UРʬ ÈU¼Å ËUHð Ë U¼ÅtÐUAð Ë pOK¹d ¬ ‡‡≤∞
Æb¼œ `O{uð «— Ábý t²šUMý ÈU¼—«eЫ “« p¹ d¼ È«dÐ VÝUM) d¹cÄdŁ« ÕuDÝ ‡‡≤±
Æœd³Ð ÂU Ábý t²šUMý ÈU¼—«eЫ “« p¹ d¼ œ—u) —œ «— vJL q¹UÝË Ë —«eЫ ‡‡≤≤

Å Å π≥Å
 U¼—«eЫ vdF%
ÆXÝ« ÂU$« ŸuM²) Ò Ë œbF²)
Ò ÈU¼—«eЫ pL tÐ ¨”U³< vŠ«dÞ Ò —U
r?O?#?I?ð s?O~— Ë ÁUOÝ ÈÅÁbLŽ gRÐ Ëœ tÐ —«cÖdŁ« œ«u)Ò Áœd²#Ö —uÞÅtÐ ¨”U³< vŠ«dÞ Ò —œ ÁœUH²Ý« œ—u) ÈU¼—«eЫ ÆœdOÖÅv)
Æb?œd?ÖÅv?) t?{d?Ž f?O?š Ë p?A?š  —uW Ëœ tÐ t buýÅv) ¨b—«œ —U ËdÝ åvŠ«ÒdÞò UÐ vŽu tÐ t Èd~¹œ ÈU¼—U ÂU9 —œ
U¼Åq²ÝUÄ Ë U¼Å‰Už“ Ë ©≥‡‡± d¹uBð® U¼Åv~—œ«b) Ë U¼œ«b) Ÿ«u« Ê«u?²?Ð t È«ÅtKOÝË d¼ UÐ ¨d~¹œ  —U³Ž tÐ ÆbuýÅv) t²dÖ —U ÅtÐ
ÆbdOÖÅv) —«d_ ÁœUH²Ý« œ—u) pAš  —uWÅtÐ ©≥‡‡≤ d¹uBð® Æœ«œ ÂU$« eO «— å”U³< vŠ«ÒdÞò —U Ê«uðÅv) ¨œd vŠ«dÞ Ò
bM²#¼ v~— ÈU¼d¼uł ¨fOš vŠ«dÞ Ò œ«u) tKLł “« ¿ r??O?#?I?ð t?²?Ýœ t?Ý t?Ð ¨v?ÒK?? —u?ÞÅt?Ð ¨v?Š«Òd?Þ ÈU?¼—«e?Ы
p¹˛U) Ë f¹uÅÊ«Ë— ¨—U œuš ¨f¹uœuš ÈU¼ÅrK_  —uWÅtÐ t ∫buýÅv)
d¹uBð® bM²#¼ ·dB) —UÐ p¹ U)uLŽ Î ¨U¼ÅrK_ s¹« ÆbuýÅv) t²šUÝ —«cÖdŁ« œ«u)
Ò ±
“« ¨p?O?K?¹d? ¬ Ë ‘«u?Ö ¨@?d?Ь ¨v~— ÈU¼ÅV d) eO Ë ©≥‡?‡≥ d¹cÄdŁ« ÕuDÝ ≤
—U ÅtÐ »¬ UÐ VO dð —œ ÎU)uLŽ t bM²#¼ fOš vŠ«dÞ Ò œ«u) tKLł vJL q¹UÝË ≥
u?)ÅrK_ ÈÅtDÝ«Ë UÐ v~L¼ ¨Áœd³)U œ«u) Æ©≥‡‡¥ d?¹uBð® bË—Åv) ¨q²ÝUÄ ¨v~—œ«b) ¨œ«b) ∫bMU) v¹U¼—«eЫ tÐ —«cÖdŁ« œ«u) Ò ±
r?K?_ U?Ð ¨v~— ÈU¼ÅV d) bMU) U¼Åʬ “« vCFÐ Ë b«ÅÁœUH²Ý« qÐU_ œ«u?) U¹ ©ÁeO~—® ÁœUL~— È«—«œ t ¨ÁdOž Ë ‘«uÖ ¨@dЬ ¨V d)
Æb?«d?¹cÄʼnUI²« eO ìË ZMHÝ« U¹ Ë ÊUÖbdÄ dÄ U¹ Ë bOÄ«— U¹ ÈeK t?²?ý«œ «— Õu?D?Ý Ÿ«u?« ÈË— d?Ð È—«c?Öd?Ł« XOKÐU_ Ë bM²#¼ v~—
Ë ·b?¼ t?Ð t?łu?ð U?Ð ¨q¹UÝË s¹« “« p¹ d¼ œdЗU ÈÅÁuOý t²³<«® ÈË— d?Ð —«c?ÖdŁ« Òœ«u?) d?O?ŁQ?ð Æœu?ýÅv?) t²HÖ å—«cÖdŁ« —«eЫò ¨bMýUÐ
Ò —UO#Ð Õ«ÒdÞ  UÒOWuBš f?* qÐU_ ¨v²Š œ—«u) všdÐ —œ Ë X¹ƒ— qÐU_ U³<Už
©ÆXÝ« d¹cÄUÅvMOÐÅgOÄ Ë ŸuM²) Î ¨d¹cÄdŁ« `DÝ

ÆbM¹¬Åv% —ULýÅtÐ pAš vŠ«dÞ Òœ«u% §eł ¨U¼Åv~/—œ«b% Ë U¼œ«b% Æ—«“UÐ tÐ ÁbýÅt{dŽ ÈU¼Åv~/—Åœ«b% Ë U¼œ«b% Ÿ«u/« “« vHOÞ ‡‡ ≥‡‡± d¹uBð
Å Åπ¥Å
 ¥

± ≤ ≥ µ ∂

∑ ∏ π ±∞ ±±

Æb/uýÅv% t{dŽ Ë t²šUÝ ¨@/— Ë XÒOHO Ë qJý ÿU( “« vŽuM²% nOÞ —œ eO/ U¼Åq²ÝUÄ Ë U¼Å‰Už“ ‡‡ ≥‡‡≤ d¹uBð
‰Už“ —œuÄ ¥ ÁœdA ‰Už“ ≥ rO{ vŠ«ÒdÞ ‰Už“ ≤ ©vUž“ œ«b%® t²M ±
Âd/ vâÖ q²ÝUÄ ∏ vâÖ q²ÝUÄ ∑ „“U/ vŠ«ÒdÞ ‰Už“ ∂ jÒÝu²% vŠ«dÞ Ò ‰Už“ µ
v~/— êÖ ±± vMžË— q²ÝUÄ ‡‡ ±∞ Ë π
Å πµÅ Å
ÆXÝ« åjš œU−¹«ò ¨U¼ÅrK% s¹« vK9« XÒO9uBš Æœ—«cÖÅv Õ«ÒdÞ —UO²š« —œ l¹U  —u9ÅtÐ «— v~'— d¼uł t U¼Åp¹˛U Ë U¼ÅrK% Ÿ«u'« “« vHOÞ ‡‡ ≥‡‡≥ d¹uBð

≥
≤

¥
±
µ

∂
∑

ÆXÝÅÈdOÖ—U tÐ qÐU% eO' ÈeK) rK% UРʬ l¹U Ÿ«u'« Ë b'Ë—Åv —UÅtÐ u rK% ÈÅtKOÝË tÐ ÎU U9 t ©v³Odð® fOš vŠ«dÞ
Ò œ«u ‡‡ ≥‡‡¥ d¹uBð
pOK¹d¬ ∏ ‘«uÖ ∑ vŠ«ÒdÞ Vd ¥ l¹U ÈU¼Å@'dЬ Ÿ«u'« ∂ Ë µ ¨ ≥ ¨ ≤ ¨ ±
Å Åπ∂Å
 b¼œÅv) ÊUA «— Âd ÈU¼u) UÐ œdÖ Èu)ÅrK_ tÝ ≥‡‡Åŵ d¹uBð
ÆbuýÅv) t²dÖ —U ÅtÐ U¼ÅV d) UÐ —U —œ t

tKOÝËÅtÐ ÎU%U9 ©≥‡‡¥ d¹uBð® fOš vŠ«dÞ

Ò œ«u% ‡‡ ≥‡‡Åŵ d¹uBð
ÆœuýÅv% t²dÖ —U ÅtÐ u%ÅrK[

”U?³< vŠ«ÒdÞ —œ ±˛öÔ ÈÅÁu?O?ý “« ÁœU?H²Ý« ÂU~M¼ tÐ ¿

U?Ð ¨—«c?Öd?Ł« œ«u?) Ê«u?M?ŽÅt?Ð e?O? ËœU? c?žU? ¨X?Ý«d?²< ¨ÊuðUṓ
bM Åv) ”U³< Õ«Òd?Þ tÐ È—UO#Ð ÈU¼ÅpL œuš ŸÒuM²) ÈU¼ÅgI
Æ©≥‡‡±∞ Uð ≥‡‡ÅÅ∂ d¹ËUBð®

ÊuðUṓ ‘uI/ “« t/u/ bMÇ ‡‡ ≥‡‡∂ d¹uBð

d?¹u?B?ð œU?−¹« tÐ ©—«eЫ d¹UÝ —UM —œ U¹ qI²#)  —uW tЮ ì Ë tÇ—UÄ ¨«uI) Ë cžU  UFD_ “« ÁœUH²Ý« UÐ Õ«ÒdÞ Ê¬ —œ t È«ÅÁuOý ∫©v?/U³kÇ tFD[® ˛ö Ô ‡‡±
ÆXÝ« —UO#Ð XÒOL¼« È«—«œ ¨Õ«ÒdÞ ·b¼ tÐ tłuð UÐ —u c)  UFD_ gI Ë XUÐ ¨@— “« ÁœUH²Ý« Æœ“«œdÄÅv)
Å π∑Å Å
”U³ vŠ«ÒdÞ —œ ©éÇ XLÝ® ÊuðUṓ Ë ©XÝ«— XLÝ® XÝ«d² œdЗU “« È«Åt/u/ ‡‡ÅÅ ≥‡‡ÅÅ∑ d¹uBð

XÝ«d² t/u/ bMÇ ‡‡ÅÅ ≥‡‡ÅÅ ∏d¹uBð

Å Åπ∏Å
 »

Û n«

ÊuðUṓ Ë XÝ«d² œdЗU ‡‡≥‡‡Åπ d¹uBð

ÊuðUṓ Ë XÝ«d² “« v³O d𠇇 n«
ÊuðUṓ ‡‡ »
XÝ«d² ‡‡ Û

Å ππÅ Å
 »

Û n«

”U³ vŠ«ÒdÞ —œ ËœU cžU œdЗU “« È«Åt/u/ ‡‡ ≥‡‡±∞ d¹uBð

‘«uÖ UÐ ÈdOÖÅrK[ Ë t¹UÝ ¨˛ö ‡‡ n«
v~/— œ«b% UÐ ÈdOÖÅrK[ Ë t¹UÝ ¨˛ö ‡‡ »
f¹u/ÅÊ«Ë— UÐ ÈdOÖÅrK[ Ë t¹UÝ ˛ö ‡‡ Û

Šű∞∞Å
 ÆœuýÅv% ÁœUH²Ý« ˛öÔ ÈÅÁuOý —œ t XÝ« —«cÖdŁ« ÈU¼—«eЫ tKLł “« ËœU cžU ‡‡ ≥‡‡±± d¹uBð

ÆœuýÅv) t²HÖ åd¹cÄdŁ« ÕuDÝò ¨bMýUÐ t²ý«œ «— —«cÖdŁ« Òœ«u?) tKOÝËÅtÐ Èd¹cÄdŁ« XOKÐU_ t vŠuDÝ tOK tÐ ∫d¹cÄdŁ« ÕuDÝ ≤
tKLł “« ÈeK ¨vÐuÇ ¨È«ÅtÇ—UÄ ¨v¹«uI) ¨ÈcžU ÕuDÝ ÆbM²#¼  ËUH²) ¨Ábý t²dÖ —U ÅtÐ —«cÖdŁ« œ«u) tÐ tłuð
Ò UÐ ¨d¹cÄdŁ« ÕuDÝ
œdЗU XL#_ —œ ÆbdOÖÅv) —«d_ ÁœUH²Ý« œ—u) v¹«uI) Ë ÈcžU ÕuDÝ ÎU)uLŽ ¨”U³< vŠ«ÒdÞ —œ ÆbuýÅv) »u#×) d¹cÄdŁ« ÕuDÝ
Æ©≥‡‡±≤ d¹uBð® bý bM¼«uš vdF) —«cÖdŁ« ÈU¼—«eЫ “« p¹ d¼ UÐ VÝUM²) ÈU¼«uI) Ë U¼cžU ¨—«eЫ

U¼«uI% s¹« —œ tMO%“ @/— Ë XUÐ ŸÒuMð tÐ ‡‡ pOK¹d ¬ Ë V d% ¨@/dЬ ¨‘«uÖ ¨q²ÝUÄ ¨v~/—œ«b% UÐ —U È«dÐ VÝUM% d¹cÄdŁ« ÕuDÝ ‡‡ ≥‡‡±≤ d¹uBð
ÆbOM tłuð
Å ±∞±Å Å
vŠ«ÒdÞ —U U¼Åʬ pL UÐ t bM²#¼ UOý« Ë œ«u) Ë U¼—«eЫ “« vK¹UÝË ÈÅtŽuL−) ©vŽd® vJL q¹UÝË Ë —«eЫ ∫vJL q¹UÝË ≥
sJ2dOž v²Š Ë —«uýœ —UO#Ð vŠ«ÒdÞ —U U¼—«eЫ s¹« pL ÊËbÐ œ—«u) “« všdÐ —œ ÆœdOÖÅv) ÂU$« dðÅv<uW« Ë dðÅXŠ«—  —uWÅtÐ
Ÿ«u?« ¨©ìË »¬ ·d?þ ¨‰U?L?²?Ýœ ¨X?<U?Ä® @?— ’u?B?R?) q?¹UÝË ¨U¼ÅV#Ç Ÿ«u« tÐ Ê«uðÅv) vJL ÈU¼—«eЫ tKLł “« ÆœuýÅv)
Æ©≥‡‡±≥ d¹uBð® œd Á—Uý« ìË uOðÅU#JO ¨ÁdOÖ ¨vÝUý t²R𠨑«dð Ë s Å„UÄ

ÈËU?Š ÈU?¼ÅvÞu[ ¨Õöa« mOð ¨U¼Å‘«dð ¨U¼Ås Å„UÄ ¨©vŠ«dł Ë ÈdÐÅX u% mOð® U¼dðU? ∫U?¼Åq²ÝUÄ Ë U¼œ«b% —œ ÁœUH²Ý«œ—u% vJL —«eЫ ‡‡ ≥‡‡±≥d¹uBð
ÈËUŠ vÞu[ ÁdšôUÐ Ë ©œdOÖÅv% —«d[ ÁœUH²Ý« œ—u% dðÅpÇu ÈÅtu ÈUN²/« XLk[ —œ ÊbO%œ ‘Ë— UÐ ¨tKOÝË s¹«® ʬ ÊbOýUÄ È«dÐ pðu Ë —uðUkJO l¹U%
ÆœuýÅv% t{dŽ ÈdáÝ«  —uaÅtÐ t uOðUkJO l¹U%

Šű∞≤Å

UÐ ©±® vŠ«dÒÞ ”—œ —œ U?Lý ÆXÝÅvŠ«dÒÞ ÈU¼œ«b) ÈU¼ÅvÖó¹Ë
v?Ðu?šÅt?Ð U?¼Åʬ —U “dÞ UÐ Ë b¹«ÅÁœd —U ÁUOÝ vŠ«dÒÞ ÈU?¼œ«b)
ULý ¨U¼Åʬ  U×O{uð Ë ©≥‡‡≤∑ Uð ≥‡‡±¥ d¹ËUBð® ÆbO²#¼ UMý¬
U?M?ý¬ d?²?A?O?Ð U?‡?¼Åv‡~—œ«b) Ë U¼œ«b) ŸuÒM?²?) ÈU?¼ÅXÒO?K?ÐU_ UÐ «—
Æœ“UÝÅv)
vŠ«dÒÞ ÈU¼—«eЫ œdЗU
U??Ð v??~? — Ë ÁU?O?Ý ÈU?¼œ«b?) ∫v??~? /— œ«b?% Ë œ«b?% ¿
œU?−?¹« Æb?—«œ ÈœU¹“ œdЗU Ë XOKÐU_ ¨œuš ŸuÒM?²?) ÈU¼ÅXOHO
ÕöW« XÒOKÐU_ ¨eO Ë n¹dþ Ë ŸÒuM²) ÈU¼ÅsýË— t¹UÝ Ë ◊uDš
Ë s u×) U¹ XA~« pL UÐ Êbý u×) XOKÐU_ Ò ¨s Å„UÄ tKOÝËÅtÐ
s?¹dðÅrN) “« ¨v¹«uI) Ë ÈcžU ÈU¼ÅtMO)“ Ÿ«u«Å dÐ È—«cÖdŁ« eO

Ë vÖdOð œË—Åv% dðôUÐ B ÈU¼ÅÁ—ULý r[— tÇd¼ Æb/uýÅv% t{dŽ —«“UÐ tÐ ŸuM²% ÈU¼ÅgýuÄ Ë nK²% ÈU¼ÅÁ—ULý —œ vŠ«dÞ ÈU¼œ«b% ‡‡ ≥‡‡±¥ d¹uBð
7ýu/ È«dÐ d²AOÐ t XÝ« vuLF% œ«b% HB œ«b% ÆœuýÅv% t²ÝU ʬ vÖdOð Ë v%d/ “« fJŽdÐ H ÈU¼ÅÁ—ULý œ—u% —œ Ë œuýÅv% d²AOÐ œ«b% eG% v%d/
Ɯ˗Åv% —U ÅtÐ

UÐ Ë bMýUÐ eO/ gýuÄ ÊËbÐ XÝ« sJ2 vŠ«ÒdÞ ÈU¼œ«b% t  ËUHð s¹« UÐ ¨bM²k¼ vŠ«ÒdÞ ÈU¼œ«b% tO³ý ¨œdЗU ÿU( “« U¼Åv~/— œ«b% ‡‡ ≥‡‡±µ d¹uBð
v~/—œ«b% Æb/uýÅv% t{dŽ v~/dЬœ«b% Ë vuLF% v~/—œ«b% ÂU/ Ëœ tÐ U¼Åv~/—œ«b% Æb/«ÅvÐuÇ gýuÄ È«—«œ ÎU³Už ¨U¼Åv~/— œ«b% U%« b/Ë— —U ÅtÐ œuð« rK[
ÆbýUÐ »dÇ U¹ pAš XÝ« sJ2 eO/ vuLF%

Å ±∞≥Å Å
 ± ≤ ≥

t?Ý t?Ð X?UÐ v²ý—œ ÿU( “« U¼«uI% s¹« Æv~/—œ«b% Ë œ«b% UÐ —U È«dÐ VÝUM% d¹cÄdŁ« ÕuDÝ ‡‡ ≥‡?‡±∂ d¹uBð
t²Ýœ
Ë œ«b?% d?O?ŁQ?ð ÈU?¼ÅÁu?K?ł Ë b?/u?ýÅv?% rOkIð XUÐ Xý—œ ≥ Ë jÝu²% XUÐ È«—«œ ≤ ©·Ua®XUÐe¹— ±
ÈU?¼—U? È«dÐ ¨ÂuÝ Ÿu/ È«uI% tÐ X³k/ ¨ÂËœ Ë ‰Ë« Ÿu/ ÈU¼«uI% ÆœuÐ b¼«uš  ËUH²% p¹d¼ ÈË— dÐ v~/—œ«b%
Æb/dOÖÅv% —«d[ ÁœUH²Ý« œ—u% dðÅn¹dþ
¨tKLł ʬ “« t XÝ« —«œÅXUÐ U¹ Ë —«œ“dÄ ÈU¼«uI% Ë U¼cžU Ÿ«u/« ¨v~/—œ«b% UÐ —U È«dÐ VÝUM% d¹cÄdŁ« ÕuDÝ
ŒU³M²ý« ¨u?/U?¹d?ÐU?® @?/d?Ь Ë q?²ÝUÄ ’uB% ÈU¼«uI% Ë vuLF% ÈU¼«uI% Ë f «d¹“ Ë d¹d% cžU tÐ Ê«uðÅv%
Æœd Á—Uý« ©ìË

Ë v??Öd??O? ð Ë v?? “U??/ Ë X??%U??? { ¥ È«uI% p¹ ÈË— dÐ ¥ÅB œ«b% dOŁQð ≥ È«uI% p¹ ÈË— dÐ ¥ÅB œ«b% dOŁQð ≤ c?? žU?? ÈË— d??Ð ≤ÅB œ«b?? % d??O? ŁQ??ð ±
t?K?OÝËÅtÐ Ábý œU−¹« ◊uDš —œ vMýË— XUÐ Xý—œ XUÐÅr Ë v?? M? ?ýË— Ë v?? Öd??O? ð t??Ð ¨v??u??L? F? %
∂B œ«b% ÆbOM tłuð U¼Åjš nK²% ÈU¼ÅX%U{

nK²% ÈU¼ÅtMO%“ dÐ vŠ«ÒdÞ ÈU¼œ«b%  «dŁ« ‡‡ ≥‡‡±∑ d¹uBð

Šű∞¥Å
 ∫œ«b% Ÿ«u/« œdЗU ÈU¼Å‘Ë— ¿
≥ ±

¥ ≤

U¼œ«b%  «dOŁQ𠇇 ≥‡‡±∏ d¹uBð

ÆXÝ« g¹U/ qÐU[ tKOÝË s¹« UÐ v²Š«— tÐ ¨Á«—ÅÁ«— Ë —«bUš ‘uI/ ¨œd «dł« «— nK²% ‘uI/ Ê«uðÅv% X𠜫b% “« ÁœUH²Ý« UÐ ±
ÆbM È—U¹ «— U% Èœ«b% nK²%  «dOŁQð œU−¹« —œ b/«uðÅv% ŸÒuM²% ÈU¼ÅqJý UÐ XO«dÖ ≤
XA~/« UÐ XÝ œ«b% dŁ« Êœd u×% ≥
XA~/« UÐ Âd/ œ«b% dŁ« Êœd u×% ¥

Å ±∞µÅ Å
 ∫Êœ“ s UÄ Ë Êœd u×% ¨U¼Åv~/—œ«b% U¹ œ«b% —œuÄ œdЗU ÈU¼Å‘Ë— ¿

≥ ±

¥ ≤

œU−¹« «— sýË— Ë t¹UÝ “« vŽÒuM²% ÈU¼ÅÁuKł Ê«uðÅv% ¨Êœ“ s Å„UÄ fáÝ Ë U¼Åʬ Êœd u×% Ë U¼Åv~/— œ«b% U¹ œ«b% —œuÄ “« ÁœUH²Ý« UÐ ‡‡ ≥‡‡±π d¹uBð
ÆbO¹U/ ÁœUH²Ý« U¼œ«b% Êœ“ s Å„UÄ vÖó¹Ë s¹« “« bO/«uðÅv% ”U³ Ë tÇ—UÄ Ë XÝuÄ ¨U¼u% ¨U¼ÅrAÇ —œ —u/ Ë vJ¹—Uð g¹U/ È«dÐ Æœd

Šű∞∂Å
 vŠ«dÒÞ œ«b% ÈUMNÄ Ë „u/ “« ÁœUH²Ý« UÐ ”U³ vŠ«dÒÞ ‡‡ Å≥‡‡≤∞ d¹uBð

Å ±∞∑Å Å
≥‡‡≤±d¹uBð

Šű∞∏Å
 »

Û n«

”U³ vŠ«ÒdÞ —œ œ«b% œdЗU “« v¹U¼Åt/u/ ‡‡ ≥‡‡≤≤d¹uBð

jš @M¼¬ ‡‡ÅÅn«
t¹UÝ œU−¹« —œ s u×% “« ÁœUH²Ý« ‡‡ÅÅ»
lÞUI²% —uýU¼ UÐ Êœ“ t¹UÝ ‡‡ Û

Å ±∞πÅ Å
 ∫cžU Ÿ«u/« Ë U¼Åv~/—œ«b% “« ÁœUH²Ý« UÐ sýË— t¹UÝ Ÿ«u/« œU−¹« ¿

ÆbO¹U/ tłuð @/— p¹ “« nK²% ÈU¼Åt²OU/uð œU−¹« Ë XÝœ —UA  «dOOGð tÐ ª©výeG® t¹ô tÐ t¹ô o¹dÞ “« U¼Å@/— VO d𠇇 ≥‡‡≤≥d¹uBð

≤ ±

výeG v/“Åt¹UÝ o¹dÞ “« v³O dð ÈU¼Å@/— œU−¹« ‡‡ ≥‡‡≤¥ d¹uBð

Šű±∞Å
 ©výeG v/“Åt¹UÝ pOMJð® v~/—œ«b% UÐ ”U³ ÕdÞ ‡‡ ≥‡‡≤µ d¹uBð

Å ±±±Å Å
 ∫U¼Åv~/—œ«b% “« ÁœUH²Ý« UÐ —uýU¼ Ë XUÐ œU−¹« ¿

≥ ±

lÞUI²% ÈU¼—uýU¼ ÈÅtKOÝËÅtÐ XUÐ œU−¹« Ë U¼Å@/— VO d𠇇 ≥‡‡≤∂ d¹uBð

Šű±≤Å
 »

Û n«

—uýU¼ “« ÁœUH²Ý« UÐ v~/—œ«b% ÈÅtKOÝËÅtÐ Ábý ÂU$« ”U³ ÕdÞ ‡‡Å ≥‡‡≤∑d¹uBð
lÞUI²% —uýU¼ ‡‡ n«
©výeG® t¹ô tÐ t¹ô ÈÅÁuOý tÐ U¼Å@/— VO d𠇇 »
v~/—Åpð ÁuOý tÐ —uýU¼ ‡‡ Û

Å ±±≥Å Å
 ∫v~/dЬœ«b% œdЗU ¿
±

≥ ≤

ÈÅtMO%“ Êœd fOš ¨œ«b% „u/ Êœd fOš Æœ«œ g¹U/ v~/—Åœ«b% UÐ «— v~/dЬ ÈU¼ÅÁuKł Ê«uðÅv% tKOÝË s¹« UÐ ∫v~/dЬœ«b% UÐ —U ‡‡ÅÅ ≥҇≤∏ d¹uBð
ÆXÝ« ʬ ÈdOÖ—U ÅtÐ ÈU¼Å‘Ë— “« ¨v~/dЬœ«b% UÐ —U “« fÄ fOš Èu%ÅrK[ ÊbOA U¹ Ë —U
Šű±¥Å
 v~/dЬœ«b% UÐ ”U³ ÕdÞ ‡‡ ≥‡‡≤π d¹uBð

Å ±±µÅ Å
 »

Û n«

v~/dЬ œ«b% œdЗU “« v¹U¼Åt/u/ ‡‡ ≥‡‡ÅÅ≥∞d¹uBð

œ«b% „u/ Êœd fOš ‘Ë— ‡‡ n«
—U tMO%“ Êœd fOš ‘Ë— ‡‡ »
—U ÈUN²/« —œ fOš Èu%ÅrK[ ÊbOA ‡‡ Û

Šű±∂Å
 Æb+œd~+ VOݬ —UÇœ ¨d~¹œ ÕuDÝ U¹ XÝœ v~—œ«b “« ÁœUH²Ý« —œ vJL —«eЫ ¿
UÐ t4¹UI —œ ¨U¼œ«b „u+ ÊbOý«dð È«dÐ dðU “« ÁœUH²Ý« Ë œ«b UÐ —U ÂU~M¼ tÐ ÁœUH²Ý« œ—u vJL ÈU¼—«eЫ ¿
s?L?{ ‘«d?ð “« ÁœUH²Ý« ÂU~M¼ tÐ ÊuÇ ÆXÝ« dðÅVÝUM ¨‘«dð Ë s? Å„U?Ä Ë dðU ¨Ê¬ UÐ VÝUM² ÁdOÖ Ë vÝUý t²*ð ¨v~+—œ«b
“« v¹ôUÐ bF—œ ¨œuýÅv ÁbOý«dð qJý p¹ tÐ jI5 œ«b t Ås¹« q¹UÝË s¹« UÐ Ábý ÂU$« ÈU¼ÅÕdÞ XÝ« d²NÐ ÆXÝ« uOðU4JO5 eO+
Ɯ˗Åv sOÐ “« ¨Ábý —œuÄ eO+ ʬ eG U?Ð ”U?9 Ë  ôU?I?²?+« Ë q?I+ —œ Uð b+uý XÐUŁ uOðU4JO5 pL ÅtÐ

v~—œ«b ÊbOý«dð È«dÐ dðU “« ÁœUH²Ý« ‡‡ ≥‡‡≥± d¹uBð

tO³ý® vFLýœ«b Ë ©v~+—œ«b tO³ý vÐuÇ g Ë— UЮ q²ÝUÄ œ«b ʬ Ÿ«u« Ë q²ÝUÄ ¿
d?¹u?B?ð® b?M?²?4?¼ U?¼Åq?²?ÝU?Ä ÈÅt?²?Ýœ Ëe?ł eO+ ©vMžË— q²ÝUÄ tÐ Ë œ«b? t?Ð ÈœU?¹“ X?¼U?³?ý œd?ЗU? ÿU( “« U¼Åq²ÝUÄ ¿
Æ©≥‡‡≥≤ t²³A« Æb+uýÅv t{dŽ vMžË— Ë vâÖ  —uF Ëœ tÐ Ë b+—«œ ‰Už“

± µ ∂

∑
≤ ¥

q²ÝUÄ Ÿ«u« ‡‡ ≥‡‡≥≤d¹uBð

vFLý œ«b ≥ q²ÝUÄ œ«b ≤ ©pAš® vâÖ q²ÝUÄ ±
»dÇÅtLO q²ÝUÄ ∑ ©vMžË—® »dÇ q²ÝUÄ ∂ Ë µ ¨ ¥
Å ±±∑Å
 ∫vâÖ q²ÝUÄ “« ÁœUH²Ý« UÐ @+— VO#dð ÈU¼ÅXOKÐU2 ¿
≥ ±

¥ ≤

vâÖ q²ÝUÄ ÈÅtKOÝËÅtÐ nK²  «dOŁQð œU−¹« ‡‡ ≥‡‡≥≥ d¹uBð

Ë ì Ë s#u× ¨tÇ—UÄ ¨XA~+« U¹ tKOÝË œuš UÐ vâÖ q²ÝUÄ  «—– Êbý u× Ë VO#dð XOKÐU2 ≤ Ë ±
bFÐ d¹ËUBð Ë d¹ËUBð s¹« —œ «uI v~+— ÈÅtMO“ “« ÁœUH²Ý« tÐ ÆbM¼œÅv ÊUA+ «— qš«b² vÒDš ÈU¼ÅX6UÐ œU−¹« o¹dÞ “« @+— VO#dð XÒOKÐU2 ¥ Ë ≥
ÆbOM# tłuð

ű±∏Å
 ∫vâÖ q²ÝUÄ ÈU¼ÅXOKÐUH “« ÁœUH²Ý« ¿
≥ ±

¥ ≤

vâÖ q²ÝUÄ UÐ nK²=  «dOŁQð œU−¹« ‡‡ ≥‡‡≥¥ d¹uBð

`DÝ œU−¹« È«dÐ q²ÝUÄ qGÐ ÈUMNÄ “« ÁœUH²Ý« ±
vDš XLUÐ œU−¹« È«dÐ „u ÈUMNÄ “« ÁœUH²Ý« ≤
©rEM ◊uDš® È—uýU¼ vÒDš ÈU¼ÅXLUÐ œU−¹« È«dÐ „u ÈÅÁÅ—UM “« ÁœUH²Ý« ≥
XLUÐ Ë @— VOdð È«dÐ rEMU vDš ÈU¼ÅXLUÐ “« ÁœUH²Ý« ¥

Å ±±πÅ
v~— È«uI ÈË— vâÖ q²ÝUÄ ÈÅtKOÝËÅtÐ ”U³] vŠ«dÒÞ ‡‡ ≥‡‡≥µ d¹uBð

ű≤∞Å
 ∫»dÇÅÅtLO q²ÝUÄ “« ÁœUH²Ý« UÐ @— VOdð ÈU¼ÅXOKÐUH ¿

≥ ≤ ±

ÆœdOÖÅv —«dH ÁœUH²Ý« œ—u XLUÐ Ë v³Odð @— œU−¹« È«dÐ lÞUI² v“—uýU¼ ‰Ë« d¹uBð tÝ ∫»dÇÅÅ tLO q²ÝUÄ dOŁQð

≤ ±

Æœ—«œ «— ì U¹ tÇ—UÄ U¹ XA~« ÈÅtKOÝËÅtÐ Êbý u× XOKÐUH

Ò ¨»dÇÅÅ tLO q²ÝUÄ

“« È—«b?I? ¨Ë—Ås?¹« “« ÆX?ÝÅv?M?žË— Ë vâÖ q²ÝUÄ sOÐU ¨œuš VOdð —œ vÐdÇ œułË ÿU( “« t XÝ« q²ÝUÄ vŽu »dÇÅÅ tLO q²ÝUÄ ‡‡ ≥‡?‡≥∂ d¹uBð
Æœ—«œ «— Ÿu Ëœ d¼  UOcuBš
Ò

Å ±≤±Å
vMžË— q²ÝUÄ ÈÅtKOÝËÅtÐ Ábý ÂU$« ”U³] ÕdÞ tu/ ‡‡ ≥‡‡≥∑ d¹uBð

ű≤≤Å
 ∫vMžË— q²ÝUÄ “« ÁœUH²Ý« UÐ XLUÐ œU−¹« ¿

≥ ±

Æœd ÁœUH²Ý« Ê«uðÅv —«b]Uš ÈU¼ÅtÇ—UÄ ‘uI g¹U/ È«dÐ vMžË— q²ÝUÄ vÖó¹Ë s¹« “« ÆvMžË— q²ÝUÄ UÐ ÈdBÐ  U³Odð œU−¹« ‡‡ ≥‡‡≥∏ d¹uBð

Å ±≤≥Å
ÈU?¼Å@?+— œ«b?F?ð ¨u+U¹dÐU5 ¨XÝ« Z¹«— q²ÝUÄ —œ tMO “ @+— “« ∫q²ÝUÄ “« ÁœUH²Ý« È«dÐ VÝUM È«uI Ÿ«u« ¿
Áb?+UÝ— @+— ≥± t?Ð d?¹“ ¯u?AUðU oÐUD «— œuš q²ÝUÄ È«uI ¨q?²?ÝU?Ä U?Ð —U? È«d?Ð V?ÝU?M? d?¹c?Äd?Ł« ÕuDÝ s¹d²NÐ “«
Æ©≥‡‡¥∞Å d¹uBð® XÝ« Ë U??¼ÅX?5U?Ð È«—«œ t? b?+«Åq?²?ÝU?Ä È«Òu??I? t?Ð Âu?Ýu? ÈU?¼«u?Ò I?
ÁœUH²Ý« t U$¬ “« Æ©≥‡‡≥π d¹uBð® bM²4¼ ÈÒœbF² ÈbMÐÅ@+—

q²ÝUÄ UÐ —U È«dÐ VÝUM d¹cÄdŁ« ÕuDÝ ‡‡ ≥‡‡≥π d¹uBð

ű≤¥Å
 uU¹dÐUL q²ÝUÄ È«uI —œ U¼ÅXLUÐ Ë U¼Å@— ŸuM𠇇 ≥‡‡¥∞d¹uBð

Å ±≤µÅ
 «— ©U¼ÅtÇ—UÄ v²Š Ë® U¼«ÒuI Ë U¼cžU Ÿ«u+« dÐ È—«cÖdOŁQð  —bg ©·dB —UÐ p¹® fOš vŠ«dÞ Ò œ«u
t? X?Ý« Áb?ý Y?ŽU?Ð ¨U?¼—«e?Ы s?¹« —ULýÅvÐ ÈU¼ÅXÒO?K?ÐUg Æb+—«œ Ÿ«u+« “« ¨tKOÝË tÝ s¹« ∫—Uœuš Ë f¹u½ÅÊ«Ë— ¨p¹˛U
¨Áœu?/ ÁœU?H?²?Ý« U?¼Åʬ “« È«Åt?5d?Š  —u?F t?Ð ÈœU?¹“ ÊU?Š«d?Þ —œ Ë b?M?²?4?¼ ·d?B? —U?Ð p¹ Êe* È«—«œ t bM²4¼ v¹U¼ÅrKg
ÆbMM t{dŽ —«“UÐÅtÐ «— v¹U³¹“ ÈU¼ÅÕdÞ ôuLF
Î ¨U¼—«eЫ s¹« Æ©≥‡‡¥± d¹uBð® b+«œułu vŽuM² Ò ÈU¼Å@+—

≥ ∂

¥ µ

Æb¼œÅv ÊUA «— U¼ÅÈbMÐÅ@— s¹« “« tu/ bMÇ ¨d¹uBð s¹« ÆbuýÅv t{dŽ vNłuð qÐUH ÈU¼ÅÈbMÐÅ@— —œ U¼Åp¹˛U ‡‡ ≥‡‡¥± d¹uBð
©ÆbOM tłuð qJý ŸÒuMð ÿU( “« µ Uð ± d¹uBð tЮ
©ÆbuýÅv ÁœdÐ —U tÐ p¹˛U Ÿ«u« XšUÝ —œ v~— œ«u s¹« t b¼œÅv ÊUA ŸuM² ÈU¼ÅÈbMÐÅÅt²uÐ —œ «— v~— ÈU¼d¼uł Ë Vd Ÿ«u« ∂ d¹ËUBð tŽuL−®
ű≤∂Å
 ∫p¹˛U œdЗU v~u~Ç ¿
¥ ±

µ ≤

eO ʬ Èb/ Êe= “« ¨p¹˛U „u “« ÁœUH²Ý« dÐ ÁËöŽ ‡‡ ≥‡‡¥≤ d¹uBð

Æœd ÁœUH²Ý« Ê«uðÅv
ÆbM¼œÅv ÊUA «— —U s¹« v~u~Ç ¨ ≥ Ë ≤ ¨ ± d¹ËUBð
p¹˛U p¹ „u nK²= ÈU¼ÅXLuH UÐ ◊uDš œU−¹« ¥ d¹uBð
d~¹bJ¹ dÐ o³DM v~— ÈU¼Åt¹ô µ d¹uBð
Å ±≤∑Å
 »

Û n]«

”U³] vŠ«ÒdÞ —œ p¹˛U “« ÁœUH²Ý«Å҇ ≥‡‡¥≥d¹uBð

fOš ÈÅtMO“ ‡‡ n]«
—U ÂU9« “« fÄ fOš ÈuÅrKH ÊbOA ‡‡ »
pAš ÈÅtMO“ ‡‡ Û

ű≤∏Å
 ∫f¹uÅÊ«Ë— Ë —Uœuš œdЗU ¿

Æœd Ê«uðÅv eO vŠ«dÒÞ U¼Åʬ pL UÐ t bM²u¼ vK¹UÝË “« ¨b«ÅÁbý t²šUÝ 7ýu ·b¼ UÐ qc« —œ t ¨f¹uÅÊ«Ë— Ë —Uœuš ‡‡ ≥‡‡¥¥ d¹uBð
nK²= ÈU¼«uI Ë cžU ÈË— dÐ vÒDš Ë È—uýU¼ ÈU¼ÅXLUÐ œU−¹« —œ d²AOÐ Ë XÝ« Xš«uMJ¹ ◊uDš œU−¹« f¹uÅÊ«Ë— Ë —Uœuš vKc« XOcuBš
Ò
ÆbdOÖÅv —«dH ÁœUH²Ý« œ—u tÝöÖ ’uBš tÐ

Å ±≤πÅ
—Uœuš ÈÅtKOÝËÅtÐ Ábý ÂU$« ¨”U³] vŠ«ÒdÞ ‡‡ ≥‡‡¥µ d¹uBð

ű≥∞Å
 f¹u+ÅÊ«Ë— ÈÅtKOÝËÅtÐ Ábý ÂU$« ¨”U³M vŠ«dÞ
Ò ‡‡ Å≥‡‡¥∂ d¹uBð

Å ±≥±Å
 Vd

v~— ÈU¼d¼uł Ë U¼ÅVd Ÿ«u« ‡‡ ≥‡‡¥∑ d¹uBð

ű≥≤Å
 »

Û n]«

”U³] vŠ«dÞ —œ —Uœuš œdЗU ‡‡ ≥‡‡¥∏ d¹uBð

Å ±≥≥Å
 rK ¿
—«bI ¨V d —œ 75— Ëd5 UÐ ¨Èuu«dL U¹ ÈeKL rKH ¿ d?¹u?B?ð® —«“UÐ —œ œułu ÁUOÝ Ë v~+— ÈU¼ÅV d Ÿ«u+«
d¹uBð® œ“UÝÅv qI²M d¹cÄdŁ« `DÝ dÐ ¨Áœd ÁdOš– «— V d vL ¨”u5«dÖ ¨©·«d?Ö Ëb?O?Ä«—® bOÄ«— ÈU¼ÅrKg “« ÁœUH²Ý« UÐ ¨©≥‡‡¥∑
Æ©≥‡‡Åµ∞ Æb+uýÅv t²5dÖ —U ÅtÐ u ÅrKg Ë ÈeK5 rKg
—U? Åt?Ð ÁUOÝ Ë v~+— ÈU¼ÅV d “« ÁœUH²Ý« UÐ ¨u?ÅrKH ¿ XÝ« Êbý dÄ qÐUg t v+e* È«—«œ XÝÅvLKg ¨bOÄ«— ¿
©@+dЬ ’uB* ® Âd+ ÈU¼u ÅrKg “« U¼ÅV d UÐ —U È«dРƜ˗Åv b?M Åv œU−¹« ©ôUÐ tÐ ∞[± “«® s?OF ÈU¼ÅX U*{ UÐ vÞuDš Ë
Æ©≥‡‡µ± d¹uBð® œuýÅv ÁœUH²Ý« Æ©≥‡‡¥π d¹uBð®

≥‡‡Åµ±Åd¹uBð ≥‡‡Åŵ∞d¹uBð ≥‡‡¥π d¹uBð

ű≥¥Å
 »

Û n]«

”U³] vŠ«dÞ —œ ©sO]u«® v~— d¼uł œdЗU ‡‡ ≥‡‡Åŵ≤Åd¹uBð

ÈdOÖÅrKH UÐ Á«dL¼ pAš Ë fOš ÈU¼ÅtMO“

Å ±≥µÅ
eO+ @+dЬ ’uB* ÈU¼cžU Ë U¼«uI Ÿ«u+« ‚u5 ÈU¼«uI Ë ∫”uL«dÖ Ë bOÄ«— “« ÁœUH²Ý« È«dÐ VÝUM ÕuDÝ ¿
„u+ U¹ mOð UÐ v³ d  «dOŁQð ÕöF« ÊUJ « Æb+uýÅv ÁœdÐ —U tÐ U?¹ vKIOF Ë ·UF ÕuDÝ d¹UÝ Ë® tÝöÖ È«uI Ë cžU
ÎUFuB* ¨XÝÅv~+— ÈÅÁÅœU s¹«  UÒO?FuBš d~¹œ “« eO+ dðU ¨b?O?Ä«— U?Ð —U? È«d?Ð d?¹c?Äd?Ł« Õu?D?Ý s?¹dðÅVÝUM ©Ê¬ tÐ p¹œe+
ÆbýUÐ Ábý ÁœdÐ —U tÐ tÝöÖ È«uI ÈË— dÐ t v U~M¼ U¼cžU dÐ ÁËöŽ ¨U¼u ÅrKg œ—u —œ ÆbM²4¼ ÈeK5 rKg Ë ”u5«dÖ

©Æœd œU−¹« Ê«uðÅv XLUÐ gI Ë ÕdÞ “« vŽÒuM² —UOuÐ ÈU¼ÅÁuKł tKOÝË s¹« UЮ bOÄ«— ÈÅtKOÝËÅtÐ XLUÐ œU−¹« “« È«Åtu/ ‡‡ ≥‡‡ µ≥ d¹uBð

ű≥∂Å
 ∫ÈeKLÅrKH “« ÁœUH²Ý« UÐ XLUÐ œU−¹« ¿

ÈeKL rKH UÐ Ábý œU−¹« ‘uI Ë U¼ÅXLUÐ Ÿ«u« ‡‡ ≥‡‡ µ¥ d¹uBð

≤ ±
ÈeKL rKH ÈÅtKOÝËÅtÐ ÈdBÐ dOŁQ𠇇 ≥‡‡ µµ d¹uBð
Å ±≥∑Å
È—«cÖÅtDI ‘Ë— UÐ bOÄ«— ÈÅtKOÝËÅtÐ Ábý ÂU$« ¨”U³] vŠ«dÒÞ ‡‡ÅÅ ≥‡‡ µ∂ d¹uBð

ű≥∏Å
 »

Û n]«

”U³] vŠ«dÞ —œ  ËUH² ÈU¼ÅpOMJð UÐ bOÄ«— œdЗU ‡‡ ≥‡‡Åŵ∑d¹uBð

Å ±≥πÅ
 ∫U¼Åʬ œdЗU Ë uÅrKH Ÿ«u« ¿

Ë œd?Ö  —uc Ëœ tÐ t Âd ÈU¼uÅrKH Ÿ«u« ‡‡ ≥‡?‡ µ∏ d¹uBð

ÆbdOÖÅv —«dH ÁœUH²Ý« œ—u U¼ÅVd UÐ —U —œ Ë b«œułu X=ð
œ—u? U?¼uÅrKH sOL¼ eO pOK¹d« Ë ‘«uÖ ¨@dЬ UÐ —U È«dÐ
◊uDš œU−¹« È«dÐ d²AOÐ œdÖ ÈU¼uÅrKH ÆbdOÖÅv —«dH ÁœUH²Ý«
ÆbË—Åv —UÅtÐ v~— ÕuDÝ œU−¹« È«dÐ ¨X=ð ÈU¼uÅrKH Ë

ÆnK²= ÈU‡¼ÅÁ—ULý U‡Ð œd‡Ö Èu‡ÅrKH ÈdÝ p¹ ‡‡ ≥‡‡ µπ d¹uBð

t{dŽ vHK²= ÈU¼ÅÁ—ULý UÐ ¨ôUÐ d¹uBð ÈU¼uÅrKH “« p¹ d¼ ôuLF
Î ±
ÆXÝU¼Åʬ „u XU={ d~U¹U/ t buýÅv

Vd Ë uÅrKH ÈÅtKOÝËÅtÐ v“—uýU¼ UÐ ÈdBÐ  «dOŁQð œU−¹« ‡‡ ≥‡‡ ∂∞ d¹uBð ű¥∞Å
 »

Û n]«

©Vd »¬® Vd Ë uÅrKH ÈÅtKOÝËÅtÐ Ábý ÂU$« ¨”U³] ÕdÞ “« v¹U¼Åtu/ ‡‡ ≥‡‡ ∂± d¹uBð
fOš Ë pAš ÈÅtMO“ œdЗU

Å ±¥±Å
X?K?Ž t?Ð ¨@"dЬ ÈÅtKOÝËÅtÐ Ábý œU−¹« v~"— ÈU¼Åt¹ô ÆœdOÖÅv ∫@½dЬ
ÈœU?¹“ X?KUD1 Ë XOKUÒH?ý È«—«œ ¨»¬ —œ Êœu?Ð ‰u?K× Ë oO.— ©výUI" Ë® vŠ«dÞ Ò nK² ÈU¼ÅÁ“uŠ —œ t XÝÅvK¹UÝË “«
œu?ýÅv? t?²?H?Ö åv?ŠË— @?"—ò ʬ t?Ð eO" XKŽ sOL¼ tÐ Ë bM²Q¼ Ë v?? ~? ?"— l??O? ÝË n??O? Þ —œ ¨@??"d??Ь Æœ—«œ l??O? ÝË Èœd??ЗU??
XÒO?8uBš È«—«œ t v¹U¼Å@"— tÐ ¨qÐUI —œ Æ©≥‡‡Å∂≥Åd¹uBð® ©’d.® bUł Ë ©t1u1 U¹ »uOð® ÈdOLš ¨©tAOý® l¹U ÈU¼Å —u8ÅtÐ
¨s?žË— Ë @?"— Ë p?O?K?¹d?¬ ¨‘«u?Ö ∫bM"U bM²Q¼ vÖbM"UýuÄ —œ ¨v~"— ÈÅÁÅœU s¹« Æ©≥‡‡ ∂≤ d¹uBð® œuýÅv t{dŽ —«“UÐ tÐ
ÆbM¹uÖÅv åvLQł ÈU¼Å@"—ò —«d?. ÁœU?H?²Ý« œ—u Âd?" Èu?År?K?. ÈÅt?KOÝËÅtÐ Ë œuýÅv qŠ »¬

bUł Ë ÈdOLš ¨l¹U ∫@dЬ Ÿ«u« ‡‡ ≥‡‡ ∂≤ d¹uBð

ű¥≤Å
 ÆbOM tÒłuð d¹uBð s¹« —œ @dЬ XOLUHý XÒOcuBš tÐ ÆnK²= ÈU¼«uI dÐ ©@dЬ® @— p¹ tÐ t²Až¬ ÈuÅrKH p¹ dOŁQ𠇇 ≥‡‡ ∂≥ d¹uBð

 ‡‡ ≥‡‡ ∂¥ d¹uBð
Æb«ÅÁœUH²Ý« qÐUH U¼ÅX]UÄ s¹« eO pOK¹d¬ Ë ‘«uÖ ¨U¼ÅVÒd œ—u —œ ¨@dЬ ’uB= ÈU¼ÅX]UÄ

Å ±¥≥Å
ÆœuýÅv ÁœUH²Ý« @— Ë XÐuÞ— 7ý«œdÐ U¹ 7ý«cÖ ¨t×Hc Êœd fOš È«dÐ ì Ë ‰UL²Ýœ U¹ dЫ U¹ ZMHÝ« ÈU¼ÅtJð “« ‡‡ ≥‡‡ ∂µ d¹uBð

pOK¹d¬ Ë ‘«uÖ ¨@dЬ UÐ —U È«dÐ “UOœ—u »¬ sOQð Ë uÅrKH 7uý È«dÐ »¬ Ê«uO] ‡‡ ≥‡‡ ∂∂ d¹uBð
ű¥¥Å
 ∫pOK¹d¬ Ë ‘«uÖ ¨@dЬ “« ÁœUH²Ý« XNł «uI È“UÝÅÁœU¬ÅÈÅtI¹dÞ ¿

¥ ±

µ ≤

∂ ≥
pOK¹d¬ Ë ‘«uÖ ¨@dЬ —œ «uI È“UÝÅÁœU¬ ‡‡ ≥‡‡ ∂∑ d¹uBð
«uI È“UÝÅÁœU¬ È«dÐ “UO œ—u —«eЫ ±
t²=¹— «uI `DÝ ÈË— dÐ »¬ È—«bI ¨ZMHÝ« ÈÅtKOÝËÅtÐ ≤
ÆrOMÅv »uÞd «— `DÝ ÂU9 ¨ZMHÝ« ÊUL¼ UÐ tKŠd s¹« —œ ≥
Áœd fOš r¹«ÅÁb¹dÐ «uI Ÿö{« ÈÅÁÅ“«b« tÐ Îö³H t «— sð—U VuÇ µ Ë ¥
ÂU~M¼ tÐ «uI Uð œuýÅv YŽUÐ Êœd ÂuÐ ÆbýUÐ d²Ö—eÐ «ÒuI “« È—«bI b¹UÐ vÝUý t²=ð t XÝÅvN¹bÐ ÆrOU³uÇÅv vÝUý t²=ð ÈË— dÐ «— «uI ÈU¼Åt³] ∂
“« f?Ä «— U?¼ÅVuÇ XÝ« d²NÐ ÆbU0 vHUÐ ÕdÞ ·«dÞ« —œ rEM È«ÅtOýUŠ ¨ÁËöŽÅtÐ ÆœœdÖdÐ tO]Ë« X]UŠ tÐ Êbý pAš “« fÄ U¹ Ë œ—«bdÐ »Uð Êœd —U
Ær¹—«œdÐ ÕdÞ qU Êbý pAš
Å ±¥µÅ
 ∫@dЬ UÐ —U ÈU¼ÅÁuOý ¿
≥ ±

¥ ≤

≥‡‡ ∂∏ d¹uBð
©ÆbM²u¼ fOš uÅrKH r¼ Ë tMO“År¼® fOš—œ fOš pOMJðÅÅ ≤ Ë ±
s¹« ełÅtÐ ÆbM²u¼ @dЬ UÐ —U È©U¼ÅÁuOý® U¼ÅpOMJð s¹dðÅvKc« ¨pOMJð Ëœ s¹« ©ÆXÝ« fOš ¨uÅrKH Ë pAš ¨tMO“® pAš —œ fOš pOMJð ¥ Ë ≥
s¹« —œ® pAš —œ pAš Ë ©ÆXÝ« fOš «uI `DÝ Ë kOKž @— tÐ t²Až¬ vMF¹ pAš uÅrKH ¨pOMJð s¹« —œ® fOš —œ pAš ÈU¼ÅpOMJð ¨pOMJð Ëœ
œU−¹« «— vNłuð V]Uł Èd¹uBð ÈU¼ÅÁuKł t bM²u¼ Èd~¹œ ÈU¼ÅpOMJð “« ©ÆXÝ« pAš eO «uI `DÝ Ë kOKž @— tÐ t²Až¬ vMF¹ pAš uÅrKH ¨pOMJð
ÆbMMÅv
ű¥∂Å
 ≤ ±

sýË— tÐ ÁdOð “« v~— ÈÅtMO“ œU−¹« ‘Ë— ‡‡ ≥‡‡ ∂π d¹uBð

ZMHÝ« ÈÅtKOÝËÅtÐ «uI `DÝ Êœd fOš ±
UÐ —U ÂU~M¼ —œ tÒłu?𠜗u?  U?J “« vJ¹ Æ@— tÐ t²Až¬ X=ð ÈuÅrKH p¹ ©fJŽdÐ Ë XÝ«— tÐ éÇ® rEM  UdŠ ÈÅtKOÝËÅtÐ @— p¹ ÊœËeL« ≤
ÆœuýÅv U¼Å@— Êœd ÁdÒÔý U¹ ‘e¹— “« lU t XÝ« ʬ tÐ p¹œe U¹ vIL« X]UŠ —œ «uI `DÝ 7ý«œÅt~ ¨@dЬ

≤ ±

Ábý pAš U dEœ—u `DÝ t œuÐ bM¼«uš «dł« qÐUH vU~M¼ U¼Å‘Ë— s¹«® —U —œ vMýË— œU−¹« Ë @— 7ý«œdÐ È«dÐ ‘Ë— bMÇ ‡‡ ≥‡‡ ∑∞ d¹uBð
©ÆbýUÐ
ÁœU³LÝ “« ÁœUH²Ý« ±
dðU U¹ mOð “« ÁœUH²Ý« ≤

Å ±¥∑Å
 ≤ ±

¥ ≥

œdЗU
Ô vU“ U¼Å‘Ë— s¹« ¨ZMHÝ« Ë @— ÊËbÐ fOš ÈuÅrKH ¨ÈcžU ‰UL²Ýœ ¨t³MÄ jÝuð —U ÈË— “« @— 7ý«œdÐ nK²= ÈU¼Å‘Ë— ‡‡ ≥‡‡ ∑± d¹uBð
ÆbýUÐ fOš U dEœ—u @— U¹ —U ÈÅtMO“ t Xý«œ bM¼«uš

ű¥∏Å
 @dЬ ÈÅtKOÝËÅtÐ Ábý ÂU$« ¨”U³] vŠ«dÒÞ “« È«Åtu/ ‡‡ ≥‡‡ ∑≤ d¹uBð

Å ±¥πÅ
 »

Û n]«

@dЬ ÈU¼ÅpOMJð Ÿ«u« UÐ ”U³] vŠ«dÒÞ “« È«Åtu/ ‡‡ ≥‡‡ ∑≥ d¹uBð

űµ∞Å
 ±

U?¹ l?L?ý “« ÁœUH²Ý« UÐ ‡?‡ n]« ‡‡ ≥‡?‡ ∑¥ d?¹uBð

Èd?O?ŁQ?ð Ê«u?ðÅv? e?O? vMžË— q²ÝUÄ U¹ vFLý œ«b
Ë vFLý œ«b pOMJð Æœ—ˬ XÝœÅtÐ d¹uBð oÐUD
@dЬ Ë vFLý œ«b pOMJð UÐ ”U³] vŠ«dÞ
Ò “« È«Åtu/ ‡‡ » ‡‡ Å ≥‡‡∑¥ d¹uBð v~— ÁœU Ëœ s¹« tłuð V]Uł ÈU¼œdЗU “« ¨@dЬ
ÆXÝ« r¼ UÐ

Å ±µ±Å
 ∫Êœd tJÝU ÈÅÁuOý ¿
≥ ±

¥ ≤

U?¹ dðU ÈÅtKOÝËÅtÐ U¼ÅVuÇ ¨—U ÂU9« “« fÄ t È«ÅtuÖ tÐ ©Miskit X?OJuO® VuÇ UÐ dEœ—u ÈU¼Åg=Ð ©ÊbUýuÄ® Êœd tJÝU ‡‡ ≥‡‡∑µ d¹uBð
ÆbUÅv v]Uš U¼Åʬ ÈUł Ë œuýÅv t²ý«œdÐ sÅ„UÄ
≤ ±

ÂU9« “« fÄ t È«ÅtuÖ tÐ œd tJÝU «— dEœ—u XLuH Ê«uðÅv ¨«uI È«ÅtJð “« ÁœUH²Ý« UÐ ∫©ÊbUýuÄ® Êœd tJÝU È«dÐ d~¹œ ‘Ë— ‡‡ ≥‡‡∑∂ d¹uBð
ÆbUÅv vHUÐ bOHÝ «uI ÈdOÖ—«dH ÈUł —U
űµ≤Å
 »

Û n]«

”U³] vŠ«dÞ —œ Êœd tJÝU ÈU¼ÅpOMJð Ÿ«u« ‡‡ ≥‡‡ ∑∑ d¹uBð

Å ±µ≥Å
 ∫‘«uÖ
ÈdOLš  —u tÐ t ©v³Odð® fOš vŠ«dÞ Ò œ«u tKLł “«
©ÛuOð® t$u$  —u tÐ U¹ Ë vJO²ÝöÄ U¹ È«ÅtAOý ÈU¼Å·dþ —œ Ë
“« È—«œ—u?šd?Ð q?O?$œ tÐ ¨‘«uÖ ÆXÝ« ‘«uÖ ¨œuýÅv t{dŽ
‰öÒ Š ÆX?ÝÅv?L?;ł ÈU¼Å@=— t²Ýœ Ëeł ¨vÖbM=UýuÄ XOUš Ò
@?=d?Ь t?ÐU?A? È—«e?Ы p?L? t?Ð Ë XÝ« »¬ ¨v~=— ÈÅÁÅœU s¹«
—«e?Ы Ë V?ÝU?M? d?¹c?Äd?Ł« ÕuDÝ ¨U¼u ÅrKN ÆœuýÅv t²OdÖ —UÅtÐ
tÐ ¨‘«uÖ ÆXÝ« @=dЬ tÐ tO³ý XÝ—œ ¨‘«uÖ œ—u —œ vJL
kOKž ÈÅÁÅuOý —œ t œuýÅv ÁœdÐ —UÅtÐ oON— Ë kOKž ÈÅÁÅuOý Ëœ
ÈÅÁÅuOý —œ Ë bMÅv kHŠ «— ©vÖbM=UýuÄ® œuš vK« XOuBšÒ
oO2— Ë kOKž ÈÅÁÅuOý —œ ʬ œdЗU# Ë ‘«uÖ ‡‡ ≥‡‡∑∏ d¹uBð Æ©≥‡‡∑∏ d¹uBð® œuýÅv p¹œe= @=dЬ  UÒOuBš tÐ ¨oON—
≥ ≤ ±

∂ µ ¥

nK²  «dOŁQð œU−¹« È«dÐ ‘«uÖ œdЗU# “« v¹U¼Åt+u/ ‡‡ ≥‡‡∑π d¹uBð

¨rO{ Ë „“U+ oO2œ ◊uDš œU−¹« È«dÐ g#Åjš “« ÁœUH²Ý« ≤ Ë ±
Ë ©s¹d¹“ @+— Êœ«œ gýuÄ® ÁdOð ÈÅtMO“ dÐ sýË— ◊uDš œU−¹« ¥ Ë ≥
Ë v«—¬ÅtÐ Ë pAš ÈuÅrK2 UÐ ¨Ábý Áœ«œ —«d2 r¼ ÈË— dÐ ‘«uÖ rO{ t¹ô Ëœ ¨U−M¹« —œ Æd¹cÄdŁ« `DÝ ÈË— dÐ @+— ÈÅt¹ô Ëœ Êœd# ◊uK ∂ Ë µ
Æb+œdÖÅv VO#dð r¼ UÐ ¨XNł p¹ —œ
űµ¥Å
 »

Û n]«

‘«uÖ UÐ ”U³] ÕdÞ bMÇ ‡‡ ≥‡‡ÅÅ∏∞ d¹uBð

t²O]Uuð pOMJ𠇇 n]«
XOuMł g¹U/ ‡‡ »
t¹UÝ ÊËbÐ ÈdOÖÅrKH pOMJ𠇇 Û

Å ±µµÅ
 ∫pOK¹d¬
t?O?³?ý ¨t?{d?Ž ÈU¼ÅqJý ÿU( “« eO+ v~+— ÈÅÁÅœU s¹«
e?O?+ œd?ЗU? ÿU?( “« ¨Èd?¼U?þ X?¼U?³ý dÐ ÁËöŽ Ë XÝ« ‘«uÖ
ÁœUH²Ý« œ—u vJL ÈU¼—«eЫ Æœ—«œ X¼U³ý tKOÝË s¹« tÐ —UO4Ð
ÕuDÝ Ë »¬ ·Ëdþ ¨U¼ÅXAUÄ ¨U¼u ÅrKg® ‘«uÖ Ë @+dЬ œ—u —œ
pOK¹d ¬ Æb+Ë—Åv —U ÅtÐ eO+ tKOÝË s¹« œ—u —œ ©ì Ë d¹cÄdŁ« Ë
p?L? t?Ð t?J?M?¹« t?K?L?ł “« ÆX?ÝÅv?¹U?¼Å ËU?H?ð È«—«œ ¨‘«uÖ UÐ
dÐ sžË— @+— bM+UL¼ Ë XÝ« ÁœUH²Ý« qÐUg eO+ vMžË— ÈU¼Å‰öŠ
¨t Ås¹« d~¹œ ÆœuýÅv t²5dÖ —U ÅtÐ eO+ ©ÂuЮ È«ÅtÇ—UÄ ÕuDÝ ÈË—
@?+— d?O?O?G?ð ¨Êbý pAš “« fÄ Ë œuýÅv pAš XŽdÝ tÐ
ÆXÝôUÐ ©ÊœuÐ »¬ b{® »¬ qÐUI —œ ʬ X ËUI eO+ Ë ¨b¼œÅv/
“« v?¹U?¼Åt?+u?/ Ë t?KOÝË s¹« UÐ «— ULý ≥‡‡ÅÅ∏≥ Uð ≥‡?‡Å∏± d?¹ËUBð
ÆœuýÅv t{dŽ —«“UÐ tÐ ¨nK²= ÈU¼ÅqJý —œ pOK¹d¬ ‡‡ ≥‡‡ÅÅ ∏±d¹uBð Æœ“UÝÅv UMý¬ d²AOÐ ¨Ê¬ œdЗU

@dЬ ÈU¼ÅXÒOKÐUH dÐ ÁËöŽ ¨pOK¹d¬ ªÂuÐ ÈË— dÐ pOK¹d¬ UÐ v~— ÈU¼ÅXLUÐ œU−¹« “« v¹U¼Åtu/ ‡‡ ≥‡‡ÅÅ∏≤ d¹uBð
ÆœuýÅv t²LdÖ —UÅtÐ vHK²= ÈU¼Å‘Ë— tÐ ¨eO ÂuÐ ÈË— dÐ ¨‘«uÖ Ë Å±µ∂Å
 »

Û n]«

pOK¹d¬ UÐ Ábý ÂU$« ¨”U³] ÕdÞ bMÇ ‡‡ ≥‡‡ Å∏≥ d¹uBð

t²O]Uuð pOMJð È«dł« UÐ XOuMł g¹U/ ‡‡ n]«
ÈdOÖÅrKH pOMJ𠇇 Û ‡‡ »

Å ±µ∑Å
 s¹d9

ÆbOM ÈbMÐÅrO4Ið «— vŠ«ÒdÞ ÈU¼—«eЫ ‡‡±

ÆbO¼œ `O{uð «— —«cÖdŁ« œ«u
Ò ‡‡≤
Æb¹d³Ð ÂU+ «— fOš Ë pAš ¨sO~+— Ë ÁUOÝ —«cÖdŁ« œ«u Ò ‡‡≥
ÆbO¼œ `O{uð ”U³A vŠ«ÒdÞ —œ «— ËœU cžU Ë XÝ«d²A ¨ÊuðUṓ œdЗU ‡‡¥
ÆbO¼œ `O{uð d¹cÄdŁ« Òœ«u UÐ «— ʬ X³ÝUM Ë bOM n¹dFð «— d¹cÄdŁ« ÕuDÝ ‡‡ µ
ÆbOM n¹dFð vŠ«ÒdÞ —œ «— U¼Åʬ gI+ Ë ©vŽd5® vJL q¹UÝË Ë —«eЫ ‡‡ ∂
ÆbO4¹uMÐ «— v~+—œ«b Ë œ«b UÐ —U ÈU¼Å‘Ë— ‡‡∑
ÆbO¼œ `O{uð «— p¹ d¼  UÒOFuBš Ë b¹d³Ð ÂU+ «— q²ÝUÄ Ÿ«u+« ‡‡ ∏
Æb¹—ULýdÐ «— U¼Åʬ XOFuBš s¹dðÅrN Ë bOM v5dF «— —U œuš Ë f¹u+ÅÊ«Ë— ¨p¹˛U ‡‡π
ÆbO¼œ `O{uð «— p¹ d¼  UÒOFuBš Ë b¹d³Ð ÂU+ «— ©sO~+— Ë ÁUOÝ® U¼ÅV d ÈdOÖ—U ÅtÐ ÈU¼—«eЫ ‡‡±∞
ÆbO¼œ `O{uð «— @+dЬ ÈdOÖ—U ÅtÐ ÈU¼ÅÁuOý ‡‡±±
Æb¹d³Ð ÂU+ «— ‘«uÖ œdЗU ÈU¼Å‘Ë— ‡‡±≤
øœuýÅv t²5dÖ —U ÅtÐ t+u~Ç Ë X4OÇ pOK¹d ¬ ‡‡±≥
ÆbO¼œ Õdý «— pOK¹d ¬ Ë ‘«uÖ ¨@+dЬ ÈU¼Å ËUHð Ë U¼ÅtÐUA𠇇±¥
«— U¼Åʬ  UÒO?FuBš Ë b¹d³Ð ÂU+ «— 7 —œ Ábý v5Òd?F ÈU¼—«eЫ “« p¹ d¼ È«dÐ VÝUM d¹cÄdŁ« ÕuDÝ ‡‡±µ
ÆbO¼œ Õdý
Æb¹d³Ð ÂU+ «— Ábý v5ÒdF ÈU¼—«eЫ “« p¹ d¼ œ—u —œ vJL q¹UÝË Ë U¼—«eЫ ‡‡±∂
ÆbO¼œ `O{uð øœ—«œ ÈdOŁQð tÇ «uI Êœd ÂuÐ ‡‡±∑

űµ∏Å
 vKLŽ ÈU¼Ås¹d9

Ë jÝu² X5UÐ È«—«œ ¨·UF È«uI tÝ ÈË— dÐ «— v~+—Åœ«b Ë œ«b dOŁQð È“«u ÈU¼—uýU¼ œU−¹« UÐ ‡‡±
ÆbOM t4¹UI d~¹bJ¹ UÐ ¨X5UÐ XÚý—œ
d?~?¹b?J¹ UÐ «— œ—“ Ë vЬ U¹ vЬ Ë e dg U¹ e dg Ë œ—“ Îö?¦? v?KF« @+— Ëœ výeGA v+“Åt¹UÝ “« ÁœUH²Ý« UÐ ‡‡≤
Æ©bOAJÐ sJ+U vŠ«ÒdÞ ÈË—® bOM VO dð
VO dð r¼ UÐ «— v~+—œ«b ÈU¼Å@+— ¨sJ+U vŠ«ÒdÞ ÈË— È“«u ÈU¼—uýU¼ Êœ«œ —«dg r¼ ÈË— o¹dÞ “« ‡‡≥
Æ©≥‡‡≤∂ d¹uBð® bOM
ÆbO¹U/ tÐd& ÅsJ+U vŠ«ÒdÞ ÈË— «— ÈdBÐ nK²*  «dOŁQð ¨pAš q²ÝUÄ “« ÁœUH²Ý« UÐ ‡‡¥
Æb¹dOÖ —U ÅtÐ sJ+U vŠ«ÒdÞ ÈË— ÈdBÐ nK²*  «dOŁQð œU−¹« —œ «— vMžË— q²ÝUÄ ‡‡ µ
n?K?²?*? d?¹c?ÄdŁ« `DÝ Ÿu+ bMÇ ÈË— dÐ Ë ©b¹—«œ ”d²Ýœ —œ t vHK²* Ÿ«u+«® p¹˛U “« ÁœUH²Ý« UÐ ‡‡ ∂
Æ©bOAJÐ sJ+U vŠ«ÒdÞ ÈË—® bOM vÝ—dÐ «— p¹˛U  «dOŁQð
Èd?B?Ð n?K²*  «dOŁQð œU−¹« tÐ sJ+U vŠ«Òd?Þ ÈË— ¨—U? œu?š Ë f¹u+œuš ¨f¹u+ÅÊ«Ë— “« ÁœUH²Ý« UÐ ‡‡∑
Æb¹“«œdáÐ
fáÝ ¨Áœd ÂuÐ «— ©A4 ÈÅÁÅ“«b+« —œ qg«bŠ® @+dЬ ’uB* È«ÒuI tFDg p¹ ÈË— «— sJ+U vŠ«dÞ Ò ‡‡ÅÅ∏
ÆbOM —U ʬ ÈË— ¨@+dЬ ÈÅtKOÝËÅtÐ Ë nK²* ÈU¼Å‘Ë— UÐ
ÈdBÐ nK²*  «dOŁQð Ë U¼ÅX5UÐ ÅsJ+U vŠ«ÒdÞ ÈË— kOKž Ë oOg— ÈÅÁÅuOý Ëœ tÐ Ë ‘«uÖ “« ÁœUH²Ý« UÐ ‡‡ÅÅπ
ÆbO¹U/ œU−¹«
ÆbO¼œ ÂU$« ©»¬ ‰öÒ Š UЮ pOK¹d ¬ “« ÁœUH²Ý« UÐ Á«u)œ s¹d9 bMÇ ‡‡±∞

Å ±µπÅ
 —UNÇ qB

”U³ vŠ«dÞ
Ò —œ t¹UÝ Ë —u

∫b«u²Ð b¹UÐ dOÖ«d ¨qB s¹« ÊU¹UÄ —œ ∫È—U²— ÈU¼Å·b¼

Æb¼œ `O{uð «— ”U³' vŠ«dÞ Ò —œ —u gI ‡‡±
Æb¼œ `O{uð «— ÈeO-¬Å@—  ËUH²- q¹UÝË UÐ ©t²O'Uuð® pOMJð œU−¹« v~u~Ç ‡‡≤
ÆbM> ÊUOÐ «— v~—œ«b- ÈÅtKOÝËÅtÐ ©t²O'Uuð® pOMJð È«dł« ÈU¼ÅÁuOý ‡‡≥
Æb¼œ `O{uð «— ‰b- p¹ —œ sýË— t¹UÝ ÈU¼ÅÁœËb×- ‡‡¥
ÆbM> pOJHð d~¹bJ¹ “« «— ‰b- p¹ —œ sýË— t¹UÝ ÈU¼ÅÁœËb×- ‡‡ µ
ÆbM> «dł« «— v~— œ«b- ÈÅtKOÝËÅtÐ ©t²O'Uuð® pOMJð nK²I- ÈU¼ÅÁuOý ‡‡ ∂
Æb¹U/ «dł« «— “ô ÈU¼ÅsýË— t¹UÝ Ë bM> ÈeO-¬Å@— «— vÝU³' ¨‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ ‡‡∑
«dł« «— “ô ÈU¼ÅsýË— t¹UÝ Ë bM> ÈeO-¬Å@— ¨v~—œ«b- ‡‡ ‘«uÖ pOMJð UÐ «— ”U³' p¹ ÕdÞ ‡‡ ∏
Æb¹U/
Šű∂∞
∂∞ÅÅ
p?¹ ”U?³?' p?¹ r?O?Ýd?ð t?> Ÿu{u- s¹« tÐ rKŽ UÐ U¼Åʬ ¨s¹«dÐUMÐ
t?> È“«œd?Ä—u? Ë —u? g?¹U/ ÈUł tÐ œuš —UŁ¬ —œ XRO výUI
d?²?A?O?Ð X?Ý« v?ýU?I ÈuKÐUð p¹ —œ vKi«  UŽu{u- “« VKž«
Æb?“«œd?á?Ð ”U?³?' Ë t?Ç—UÄ ·UDF« Ë Â«b« r−Š g¹U/ tÐ bMK¹U-
vFZ«ËdOž ÈU¼ÅvMýË— ÁdOð “« Á«u)œ —uÞÅÅtÐ v¼UÖ ¨”UÝ« s¹«ÅdÐ
ÆbMÐU¹ XÝœ œuš ·b¼ tÐ d²NÐ Uð Áœd> ÁœUH²Ý« eO
p?¹ vŠ«Òd?Þ t?> b?M?ýU?Ð t?²ý«œ tłuð b¹UÐ ¨e¹eŽ Ê«dOÖ«d
X?>d?Š Ë r−Š ¨ U³ÝUMð “« Õ«Òd?Þ q?-U> XšUMý UÐ UNM𠨔U³'
ÈU¼ÅvMýË— ÁdOð Á«dL¼ tÐ tÇ—UÄ ·UDF« Ë U¼ÅsJý Ë sOÇ ¨Â«b«
ÂË«b- vŠ«ÒdÞ Ë s¹d9 UÐ ¨t²³'« Ë XÝ« d¹cÄÅÊUJ-« U³¹“ Ë VÝUM-
—œ «— ÈœU¹“ ÈU¼Å”U³' Ë bOÝ— XšUMý s¹« tÐ Ê«uðÅv- v²Š«—ÅtÐ
Æœd> vŠ«ÒdÞ v¹U³¹“ X¹UN
éÇ XLÝ d¹uB𗜠sýË— v~— ÈÅt¹ô Ë XÝ«— XLÝ d¹uBð —œ cžU@ ÈbOHÝ 7dÖ dE —œ UÐ sýË— ÕuDÝ vdFE ‡‡ ¥‡‡±d¹uBð
Å Å ±∂±Å
”U³ vŠ«dÒÞ Ë t¹UÝ ¨—u
œU?−?¹« —œ —u? ¨ÊU?łÅv?Ð ÂU?R?ł« Ë X?FO³Þ “« vŠ«Òd?Þ —œ
Ë ÊUŠ«Òd?Þ Æœ—«œ v?ÝU?Ý« g?I? ¨ÂURł« r−Š g¹«bOÄ Ë U¼Åt¹UÝ
UÐ ¨vFZ«Ë Ë vFO³Þ Îö-U> v¹U¼UC ÊbOA> d¹uBð tÐ È«dÐ ¨ÊUýUI
vDO×- j¹«dý dÒŁR- È“«œdÄ—u Ë —u qÐUI- —œ Á˛uÝ Êœ«œ —«dZ
f* qÐUZ Ë vJ¹eO —uCŠ Vłu- t> b“UÝÅv- r¼«d «— v³ÝUM-
—œ Æb?¼œÅv- ÊUA vFZ«Ë Ë vFO³Þ qJý tÐ «— ÕdÞ ¨Ábý ÂURł«
—œ ¨t?¹UÝ Ë —u dBMŽ ÈdOÖ—U>ÅtÐ UÐ eO ”U³' ÊUŠ«ÒdÞ ¨ÊUO- s¹«
ÈU?¼ÅÁuOý b«Åt²R«uð ”U³' vŠ«Òd?Þ  ËUH²- ÈU¼ÅpOMJð XšUÝ
¨ÈeOÇ d¼ “« gOÐ t> t⬠U-« Æb—«c~Ð g¹U/ tÐ «— v³'Uł —UORÐ
r−Š œU−¹« —œ —u “« ÁœUH²Ý« œ—«œ XOL¼« Ò ”U³' ÊUŠ«ÒdÞ È«dÐ
ÆX?Ý« ”U?³? Ë t?Ç—U?Ä ·U?D?F?« g?¹U?/ Ë ÊbÐ “« v×O×3
 sýË— t¹UÝ ÕuDÝ
—U?A?B r?O?E?M?ð Ë U?¼Åt¹ô Êœ«œ —«d r¼ ÈË— UÐ bOýUÐ t²ý«œ tłuð ÈÅÁœËb× «b²Ð« ¨‰bÔ ÈeO¬Å@— Ë pOMJð È«dł« “« q³
vMýË— Ë vÖdOð “« nK²;  Uł—œ Ê«uðÅv œ«b ÈË— dÐ XÝœ r−Š g¹U/ È«dÐ —u gÐUð tÐ tłuð UÐ «— t¹UÝ Ë t¹UÝ rÚO ¨sýË—
“« Áb?ý q?NUŠ ÈÅt¹UÝ Ÿu ZMÄ ¥‡?‡Å≤ d?¹uBð —œ œ—ˬ œułËÅtÐ ÈU¼ÅÁuOý “« vJ¹ fáÝ ¨Áœd4 v¹UÝUMý ¨”U³6 Ë Â«b« “« Èd²NÐ
s¹dðÅrN t4 XÝ« Ábý Áœ«œ ÊUA v~—œ«b p¹ Ë ∂ BÅ œ«b p¹ «— v?“Åt?¹U?Ý q?Š«d Ë bO¹U/ »U;²« «— t²O6Uuð pOMJð È«dł«
Æb¹—«œ “UO U¼Åʬ tÐ v“Åt¹UÝ ÂU$« È«dÐ t4 bM²T¼ v¹U¼Åt¹UÝ ©s?ýË— t?Ð Ád?O?ð “«® v?“Åt?¹U?Ý q?Š«d È«dł« sL{ ÆbOM4 «dł«

sýË— t¹UÝ rO' t¹UÝ

tK3UŠ ÈU¼Åt¹UÝ
+

6B œ«b* “«
+
+
.
+
+
+
.

sýË— jÝu²* sýË— jÝu²* jÝu²* ÁdOð ÁdOð

“« tK3UŠ ÈU¼Åt¹UÝ
+

v~'— œ«b* p¹
+
+
.
+
+
+
.
sýË— jÝu²* sýË— jÝu²* jÝu²* ÁdOð ÁdOð

XÝœ —UA rOEMð Ë d~¹bJ¹ ÈË— dÐ U¼Åt¹ô Êœ«œ —«d% UÐ t¹UÝ s¹« Æb'dOÖÅv* —«d% ÁœUH²Ý« œ—u* v'“Åt¹UÝ È«dł« —œ t0 v¹U¼Åt¹UÝ s¹dðÅrN* ‡‡ÅÅ ¥ ‡‡≤ d¹uBð
Æb'«ÅÁbý q3UŠ œ«b* dÐ

Å ±∂≤Å
 t¹UÝ Ë t¹UÝ rÚO ‡‡ sýË— ÕuDÝ g¹U/ ±
ÈU¼ÅÁœËb×- vMF¹ sýË— t¹UÝ ÕuDÝ ¨◊uDš UÐ d¹uBð —œ
s?¹« —œ Æb?«ÅÁbý pOJHð d~¹bJ¹ “« ¨t¹UÝ Ë t¹UÝ rÚO? ‡‡ vMýË—
Áb?ý vŠ«Òd?Þ d?¹u?B?ð p?¹ Ë v?F?Z«Ë d?¹uBð p¹ ÈË— dÐ t> —U>
ÈU¼ÅvÖó¹Ë g¹U/ Ë Â«b« r−Š œU−¹« —œ —u gÐUð dŁ« ¨t²dÖ ÂU$«
Æ©¥‡‡ ≥Åd¹uBð® XÝ« Ábý Áœ«œ ÊUA vÐuš tÐ ”U³'
ÈeO-¬Å@— È«dÐ bOHÝ cžU> “« t>Åv-U~M¼ ∫sýË— ÕuDÝ
Ë sO'ÒË« Ë XÝ« —u —«bI- s¹d²AOÐ ·ÒdF- cžU> s¹« bOM>Åv- ÁœUH²Ý«
—œ ÆœuýÅv- ÁbO-U åsýË— ÕuDÝò t> œ“UÝÅv- «— `DÝ s¹dðÅsýË—
—œ bOHÝ «— sýË— `DÝ Ê«uðÅv- ¨cžU> ÈbOHÝ kHŠ UÐ ÈeO-¬Å@—
ÆœuýÅv- œU¹“ vÖdOð Ë vMýË— sOÐ œUCð  —ui s¹« —œ t> XdÖ dE
—u?ÞÅt?Ð t?> s?ýË— v?~?— ÈÅt?¹ô p?¹ œU?−?¹« UÐ Ê«uðÅv- ¨t>Ås¹« U¹ Ë
@?— p?¹ U?Ð «— s?ýË— Õu?D?Ý bUýuÄÅv- «— tMO-“ ÂU9 Xš«uMJ¹
U?Ð q?L?Ž s¹« ¨”U³' vŠ«dÞ —œ Æ©¥ ‡‡± d?¹u?Bð® œd> vdF- sýË—
buýÅv- —u »cł U¹ ”UJF« Vłu- t> U¼ÅtÇ—UÄ XÒORMł tÐ tłuð
ÆœdOÖÅv-  —ui
t¹UÝÅrO `DÝ
¨Á˛u?Ý p?¹ —œ œułu- ÈU¼Åv~²—Ëd ∫t¹UÝ rÚO? ÕuDÝ
U?¼Åʬ ÈÅt?¹Ë«“ q?O?'œ t?Ð t> œœdÖÅv- v¹U¼UC Êb-¬ œułËÅtÐ Vłu-
sýË— `DÝ r?ÚO? ¨U?¼U?C? ʬ t?Ð —u? “« È—«b?I?- Êb?O?Ý— Ë —u XNł tÐ X³R
t¹UÝ `DÝ Èd?²?R?>U?š n?K²I-  Uł—œ “« ¨U¼Åt¹UÝÅrO ÆœuýÅv- œU−¹« U¼Åt¹UÝ
t¹UÝ rO ÕuDÝ ÁUÖÅêO¼ ¨s¹«dÐUMÐ Æb«ÅÁbý qOJAð ÁUOÝ Ë bOHÝ sOÐ
s?¹« —œ t?J?K?Ð Æb?O?MJ ÈeO-¬Å@— XÝœÅp¹ Ë Xš«uMJ¹ —u?ÞÅtÐ «—
d?¹u?B?ð —œ Æb¹d³Ð —U>ÅtÐ «— sýË— t¹UÝ n?K²I-  Uł—œ ¨ÁœËb?×-
ÆXÝ« Ábý hIA- vЬ @— UÐ t¹UÝÅrÚO ÈÅÁœËb×- ¨©¥‡‡≥®
q?O?'œ t?Ð U?¼Åʬ —œ t?> bM²R¼ v¹U¼ÅÁœËb×- ∫t?¹UÝ ÕuDÝ
¨sýË— ÕuDÝ XAÄ —œ 7dÖ —«dZ U¹ —u XNł UÐ ÊœuÐ È“«u-
UÐ t¹UÝ ÈÅÁœËb×- ¥ ‡‡ ≥ d¹uBð —œ ÆœuýÅv- œU−¹« ÁdOð ÈU¼Åt¹UÝ
ÆXÝ« Ábý hIA- e-dZ @—
ÈÅÁœËb?×?E Ë v?Ь @?— UÐ t¹UÝÅrO ÈÅÁœËb×E d¹uBð —œ ‡‡ÅÅ ¥ ‡‡≥ d?¹uBð ÆbO¼œ ÂU$« «— ± s¹d9 V'UD- ÈdOÖ«d “« fÄ
ÆXÝ« Ábý hSAE eEdJ @— UÐ t¹UÝ

Å Å ±∂≥Å
 t¹UÝ

t¹UÝÅrO

sýË— `DÝ

ÕdÞ p¹ ÈË— dÐ t¹UÝ Ë t¹UÝÅrO ‡‡ÅÅ sýË— ÕuDÝ g¹U/ ‡‡ ¥ ‡‡¥ d¹uBð
©ÆXÝ« Ábý hSAE eEdJ @— UÐ t¹UÝ ÈÅÁœËb×E Ë vЬ @— UÐ t¹UÝÅrO ÈÅÁœËb×E d¹uB𗜮

Å ±∂¥Å
 ”U³ vŠ«ÒdÞ —œ ÈeOE¬Å@— ÈU¼ÅÁuOý
ÈÅÁu?O?ý p?¹ Ë @?— »UI²« ¨”U³' p¹ vŠ«Òd?Þ “« bFÐ
È«dÐ Á«— s¹dðÅVÝUM- ¨±©t²O'Uuð® pOMJð bMU- ¨VÝUM- ÈeO-¬Å@—
«b« r−Š Ë U¼ÅsOÇ ¨tÇ—UÄ ·UDF« Ë —U²šUÝ g¹U/ Ë Êœ“ t¹UÝ
Ë n?K?²SE ≤ U?ł—œ œU?−?¹« U?Ð U?NMð t@ pOMJð s¹« Æb?ýUÐÅv-
d?¼ U?Ð ¨œu?ýÅv?E q3UŠ U¼Å@— ©UEËd@® v~—  Òb?ý d?OOGð
¨t?@Åʬ ◊d?ýÅt?Ð X?Ý«d?ł« q?ÐUJ ÈeOE¬Å@— —«eЫ Ë tKOÝË
U?Ð s?O?M?â?L¼ Ë q¹UÝË Ê¬ ÈdOÖ—U@ÅtÐ `O×3 ‘Ë— UÐ Õ«dÞ Ò
qB s¹« —œ ÆbýUÐ UMý¬ Îö?EU@ ¨”U³ p¹ Êœ“ t¹UÝ qŠ«dE
pOMJð —œ ‘«uÖ Ë v~—œ«b- ÈdOÖ—U>ÅtÐ ÈU¼ÅÁuOý vdF- UÐ eO
œ—u- ”U³' p¹ ÈeO-¬Å@— v~u~Ç ¨v“ÅÅt¹UÝ qŠ«d- Ë t²O'Uuð
Æ©¥‡‡ µ d¹uBð® XÝ« t²dÖ —«dZ vÝ—dÐ

v~—œ«bE ÈÅtKOÝËÅtÐ ©t²OUuð® pOMJð È«dł«

ÈU¼ÅÁuOý È«dł« —œ t> XÝÅÈ—«eЫ t²Ýœ ʬ “« ¨v~—œ«b-
s?¹« È«d?ł« Ë œ—«œ v?«Ë«d? ÈU¼ÅXOKÐUZ t²O'Uuð pOMJð nK²I-
ÆXÝ« d¹cÄÅÊUJ-« ‘Ë— Ëœ UÐ v~—œ«b- ÈÅtKOÝËÅtÐ ¨pOMJð
p¹ “« ÁœUH²Ý« UÐ ¨‘Ë— s¹« —œ ∫v~— pð ÈÅÁuOý
@— ʬ sýË— Ë ÁdOð  Uł—œ ¨œ«b- dÐ XÝœ —UA dOOGð Ë @—
cžU> ÈbOHÝ tÐ X³R sýË— t¹UÝ Ë b¹¬Åv- qiUŠ ÕdÞ ÈË—Å dÐ
ÆœuýÅv- ÈbMÐÅtł—œ

v~—Åœ«bE
©A4Å® bOHÝ d¹d% cžU@
sýË— Ë ÁdOð œUCð

v~— pð ÈÅÁuOý tÐ ÕdÞ p¹ ÈeOE¬Å@— ‡‡ ¥ ‡‡Åµ d¹uBð

ÆbM-UÅv- @— ʬ åt²O'Uuðò «— @— p¹ tÐ ◊uÐd- ÈÅtł—œ s¹dðÅÁdOð Uð s¹dðÅsýË— “« v~— nK²I-  Uł—œ ‡‡±
ÆœuýÅv- qiUŠ @— Êœd>ÅÅŸU³ý«ÅÅdOž o¹dÞ “« t> @— p¹ sýË— U¹ ÁdOð  Uł—œ “« vJ¹ ‡‡≤
Å Å ±∂µÅ
 œUCð “« ÈdOÖÅÁdNÐ UÐ ¨‘Ë— s¹« —œ ∫t¹ô Ëœ ÈÅÁuOý
Ë d?~?¹b?J?¹ ÈË— d?Ð U?¼Å@?— Êœ«œ —«d?Z UÐ @— ŸU³ý« U¹ XOHO>
Vłu- Ê«uðÅv- b¹bł ÈU¼Å@— œU−¹« dÐ ÁËöŽ ¨U¼Åʬ Êœd> t¹ôÅÅt¹ô
t¹ô Ëœ ÈeO-¬Å@— ÈÅÁuOý Æbý v~—  bý Ò Ë U¼Åt¹U- @— dOOGð
∫œd> «dł« d¹“ o¹dÞ —UNÇ tÐ Ê«uðÅv- «—
ÁdOð Uð jÝu²- tł—œ UÐ @— p¹ Êœ«œ gýuÄ UÐ ‡‡ n'«
ÊU?A?š—œ «— s?ýË— t¹UÝ ¨qLŽ s¹« ÆbOHÝ œ«b- p¹ ÈÅtKOÝËÅtÐ
g¹«e« YŽUÐ sOMâL¼ ÆbU¹U/Åv- ÁbeG' Ë ·Ui «— —U> `DÝ ¨Áœd>
Æ©¥‡‡Åµ d¹uBð® œuýÅv- v~—  bý Ò
t?> ÁU?O?Ý Ë Èd?²?R?>U?š UÐ @— d¼ Êœ«œ gýuÄ UÐ ‡?‡ »
bÐU¹Åv- g¼U> v~—  bý Ò Ë œuýÅv- ÁdOð sýË— t¹UÝ ¨Ê¬ Vłu-ÅtÐ
Æ©¥ ‡‡∂ d¹uBð®
qLŽ s¹« Æ—«u−L¼ @— UÐ @— p¹ Êœ«œ gýuÄ UÐ ‡‡ Ã
b??M? >Åv? - œU??−?¹« @?—  Òb??ý Ë v??K? i« @??— —œ «— v??ð«d?O?O?G?ð
Æ©¥Å‡‡∑Åd¹uBð®
Vłu- t> gKLJ- ÈÅt¹UL~— UÐ @— p¹ Êœ«œ gýuÄ ‡‡ œ
Æ©¥Å‡‡ÅÅ∏Åd¹uBð® œuýÅv- v~—  bý Ò g¼U> Ë b¹bł @— Êb-¬ b¹bÄ

v~— œ«bE
©A4Å® bOHÝ d¹d% cžU@
@— ŸU³ý« œUCð

bOHÝ œ«bE UÐ ÁdOð Uð jÝu²E @— p¹ Êœ«œ gýuÄ UÐ t¹ô Ëœ ÈÅÁuOý tÐ ÕdÞ p¹ ÈeOE¬Å@— ‡‡ ¥ ‡‡ÅÅ ∂d¹uBð
Å ±∂∂Å
 v~—œ«bE
©A4Å® bOHÝ d¹d% cžU@
@— ŸU³ý« œUCð

ÁUOÝ Ë Èd²g@Uš UÐ v~— d¼ Êœ«œ gýuÄ UÐ t¹ô Ëœ ÈÅÁuOý tÐ ÈeOE¬Å@— ‡‡ ¥ ‡‡ ∑ d¹uBð

Å Å ±∂∑Å
 v~—Åœ«bE
©A4Å® bOHÝ d¹d% cžU@
sýË— Ë ÁdOð œUCð
@— ŸU³ý« œUCð

‘—«u−L¼ @— UÐ @— p¹ Êœ«œ gýuÄ o¹dÞ tÐ ÈeOE¬Å@— ‡‡ ¥ ‡‡ ∏ d¹uBð

Å ±∂∏Å
 v~—œ«bE
©A4Å® bOHÝ d¹d% cžU@
qLJE œUCð
@— ŸU³ý« œUCð

gKLJE @— UÐ @— p¹ Êœ«œ gýuÄ o¹dÞ tÐ ÈeOE¬Å@— ‡‡ ¥ ‡‡π d¹uBð

Å Å ±∂πÅ
 v~'— œ«b* ÈÅtKOÝËÅtÐ ”U³: ÕdÞ p¹ Êœ“ t¹UÝ tI¹dÞ
UÐ t¹ô Ëœ ÈÅÁuOý “« ¨ÕdÞ s¹« Êœ“ t¹UÝ Ë ÈeO¬Å@— —œ
ÁœUH²Ý« ©vЬ e³Ý ‡‡ vЬ® —«u−L¼ @— UÐ @— p¹ Êœ«œ gýuÄ
ÆXÝ« Ábý

±
≥
¥
ÈÅt²=łdÐ ◊UI' ¨XÝË—ÅtÐË— “« t0 —u' gÐUð XNł tÐ tłuð UÐ ±
Ë sýË— ÕuDÝ —œ ¨t'UÇ Ë U¼Åt'uÖ ¨vMOÐ „u' Ë Ê«uC²Ý« ¨v'UAOÄ bM'U* ÁdNÇ
¨v?M?O?Ð d?¹“ ¨U¼Åt'uÖ d¹“ Ë U¼ÅpKÄ ¨ÁdNÇ ÈU¼ÅÁ—UM0 bM'U* ÁdNÇ —œ œułu* ÈU¼Åv~²—Ëd
Ë U¼ÅpKÄ vKš«œ ÈU¼ÅtýuÖ Ë U¼u* tÐ p¹œe' ÈU¼UC Ë t¹UÝÅrÚO' ÈÅÁœËb×* —œ t'UÇ d¹“ Ë U¼ÅV: d¹“
—œ t0 b¹dO~Ð dE' —œ t'«u²Ý« p¹ bM'U* «— ÊœdÖ Æb'dOÖÅv* —«d% t¹UÝ ÈÅÁœËb×* —œ ¨vMOÐ ÈU¼ÅŒ«—uÝ
ÆœuýÅv* œU−¹« t¹UÝÅrO' Ë t¹UÝ ÈÅÁœËb×* ʬ ÈU¼ÅÁ—UM0
tÐ tłuð UÐ v¹u* d¼ Ë œ—«œ vÝUÝ« gI' sýË— t¹UÝ ÈU¼ÅÁœËb×* œU−¹« —œ ¨u* ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ ≤
v?~?²=łdÐ Ë dÝ ÈôUÐ ÈUC Ê«uðÅv* ¨vÒK?0—uÞÅtÐ v:Ë XÝ« ’Uš ÈU¼ÅsýË— t¹UÝ È«—«œ ʬ ‰b*Ô
—«d?% Êœd?Ö Ë Ád?NÇ ·«dÞ« —œ t0 «— v¹U¼u* Ë ¨sýË— ÈÅÁœËb×* —œ «— U¼u* ÈU¼Åt²Ýœ bFł Ë »Uð
U¼u* “« t²Ýœ sOL¼ s¹d¹“ ÈU¼UC Ë ¨t¹UÝÅrO' ÈÅÁœËb×* —œ «— u* bFł ÈU¼Åv~²—Ëd Ë b'dOÖÅv* ≤
Æœ«œ —«d% t¹UÝ ÈÅÁœËb×* —œ «—
ÈË— ◊U?I?' vdÞ “« Ë t¹UÝÅrO' Ë t¹UÝ oÞUM* —œ sO²Ý¬ ÈU¼ÅsOÇ ÈU¼Åv~²—Ëd Ë t'UýdÝ ¨sO²Ý¬ d¹“ Ë XÝœ d¹“ ◊UI' ≥
—œ t0 ”U³: Ë Â«b'« “« vÞUI' XÝ« tłuð ÊU¹Uý Æb'dOÖÅv* —«d% sýË— ÈÅÁœËb×* —œ sOÇ ÈU¼Åv~²=łdÐ Ë sO²Ý¬ ÈË— Ë XÝœ
Æb'uýÅv* hCA* ¨@'—dÄ Ë rJ×* ◊uDš UÐ Ë @'— ÁdO𠜫b* p¹ eOð „u' UÐ ÎU²¹UN' b'—«œ —«d% t¹UÝ ÈÅÁœËb×*
“« «— s?ýË— t?¹U?Ý ÈU?¼ÅÁœËb?×?* ¨V?O?ðd?ð s?¹b?Ð t0 œuýÅv* tMOÝ d¹“ Ë U¼ÅÁ—UM0 —œ v¹U¼Åv~²—Ëd Vłu* tMOÝ v~²=łdÐ ¥
ÆbM0Åv* pOJHð d~¹bJ¹
Vłu* Ë œ—«œ vÝUÝ« gI' ¨sOÇ p¹ “« `O×3 qJý Ë Âd œU−¹« —œ ¨U¼ÅsJý Ë sOÇ “« Ábý œU−¹« ÈU¼UC —œ sýË— t¹UÝ µ
ÆœœdÖ ÊU¹U/ vÐušÅtÐ tÇ—UÄ —U²šUÝ Ë ·UDF'« Uð œuýÅv*
t?Ð v?¼UÖ t²³:« ÆbM²=¼ sýË— ÕuDÝ È«—«œ ¨U¼Åʬ vł—Uš ÈU¼ÅÁ—UM0 Ë b'dOÖÅv* —«d% t¹UÝÅrO' Ë t¹UÝ —œ U¼UÄ vKš«œ oÞUM* ∂
Æœd0 ÈeO*¬Å@'— ¨r¹ö* Ë @'dL0 —UO=Ð È«Åt¹UÝÅrO' UÐ «— U¼Åʬ vł—Uš ÈU¼ÅÁ—UM0 Ê«uðÅv* U¼ÅXÝœ Ë U¼UÄ È«Åt'«u²Ý« r−Š qO:œ
µ
∂

Å ±∑∞Å
 Ábý ÈeOE¬Å@— ÕdÞ p¹
≤ ±

ÈdOÖuKł È«dÐ bOýUÐ t²ý«œ tłuð ÆbOM@ rÝ— «— ‰bE vÒDš ÕdÞ ¨œ«bE ÈÅtKOÝËÅtÐ ±
rÝ— @—År@ «— vDš ÕdÞ ÊUJE« bŠ Uð ¨XÝœ gUE dŁ« —œ —U@ `DÝ Êbý nO¦@ “« ≥
ÆbO¹U/ ÁœUH²Ý« vŠ«ÒdÞ È«dÐ ¨F Ë H bMUE XSÝ „u UÐ v¹U¼œ«bE “« U¹ Ë bOM@
«b?ł U?¼Å@?— ÊU?OE “« «— ”U³ Ë uE ¨XÝuÄ ÈeOE¬Å@— È«dÐ VÝUME ÈU¼Å@— ≤
d¹UÝ tÐ X³g ÈdðÅsýË— ÈÅtł—œ È«—«œ t@ v¹U¼Å@— ÈÅtKOÝËÅtÐ ¨tKŠdE s¹«—œ ÆbOM@
t²ý«œ XÒJœ ÆbOM@ ÈeOE¬Å@— XÝœÅp¹ Ë Xš«uMJ¹ —uÞÅtÐ «— —U@ `DÝ bM²g¼ U¼Å@—
ÈË— d?Ð X?Ýœ —U?A rOEMð bMUE vðUJ X¹UŽ— UÐ Ÿu{uE Êœd@ @— sL{ t@ bOýUÐ
Ê«uðÅvE ¨œ«bE „u Êœd@ bMÔ@ Ë XÝœ VÝUME X@dŠ Ë œ«bE 7dÖ “dÞ ¨—U@ ÈÅt×H3
Æœd@ ÈeOE¬Å@— Xš«uMJ¹  —u3 tÐ «— `DÝ p¹ v²Š«—ÅtÐ
ÈU?¼Åt¹UÝ jÒÝu?²?E ÈU?¼Å@— “« ÁœUH²Ý« UÐ ¨t¹UÝÅÚr?O? ÈÅÁœËb?×E v¹UÝUMý “« fÄ ≥
Æœuý hSAE ”U³ ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ Ë ÊbÐ r−Š Uð bOM@ œU−¹« «— vðUEbIE Ò
U?Ð v?¹U?¼œ«b?E e?O?ð „u dÐ XÝœ d²AOÐ —UA UÐ ¨eO Ë ÁdOð ÈU¼Å@— “« ÁœUH²Ý« UÐ ¥
UÐ «— Êœ“ t¹UÝ qŠ«dE Æœ—ˬ XÝœÅtÐ «— @— “« ÁdOð tł—œ s¹« Ê«uðÅvE ¨jÝu²E @—
ÆbOÝdÐ Á«u)œ vÖdOð tÐ Uð bOM@ ‰U³œ ¨r¼ ÈË— dÐ œÒbF²E ÈU¼Åt¹ô Êœ«œ —«dJ
dÄ Ë rJ×E «— U¼Å‘dÐ Ë ÕdÞ vK3« Ë È—UM@ ◊uDš ¨œ«bE s¹dðÅÁdOð eOð „u UÐ µ
ÆbOM@ @—
µ ¥

ÆbO¼œ ÂU$« «— ≥ Ë ≤ s¹d9 ¨V'UD- ÈdOÖ«d “« fÄ

Å Å ±∑±Å
 v~— œ«bE
12. 17 ŒU³M²ý« È«uIE

œdÝ ÈU¼Å@— ÈbMÐÅVO@dð

@— ŸU³ý« œUCð

©≤® ©±®

Å ±∑≤Å
 ©Å¥® ©Å≥®

t¹ô Ëœ ÈÅÁuOý tÐ ©t²OUuð® pOMJð UÐ ÕdÞ p¹ ÈeOE¬Å@— qŠ«dE ‡‡ ¥ ‡‡ ±∞ d¹uBð

Å Å ±∑≥Å
 —œ ʬ “« ÁœU?H?²?Ý« t?I?¹d?Þ U?Ð V?ÝU?M?²?- ¨@?— X?EKž
Ábý oOZ— @— ÆbýUÐ œU¹“ Ë jÝu²- ¨r> ¨b«uðÅv- ÈeO-¬Å@—
Ë X?O?U?H?ý È«—«œ t?> v?Šu?D?Ý ÈeO-¬Å@— È«dÐ r> XEKž UÐ
—œ Ë œu?ýÅv?- Áœd?Ð —U?>Åt?Ð Êb?Ð X?ÝuÄ Ë u- bMU- bM²R¼ XUD'
vLRł Ë bM²R¼ X-UI{ È«—«œ ÕdÞ —œ t> vŠuDÝ ÈeO-¬Å@—
U?Ð v?L?Rł ÈU¼Å@— “« XR¹UÐÅv- bM¼œÅv- ÊUA «— Á˛uÝ ÊœuÐ
Æg?H?> Ë ”U?³?' Èe?O-¬Å@— bMU- œu/ ÁœUH²Ý« jÝu²- XEKž
«— lOÝË `DÝ p¹ ÈeO-¬Å@— —U> ¨@— œU¹“ XEKž sOMâL¼
È«—«œ t> ÕdÞ “« v²LRZ ÈeO-¬Å@— È«dÐ v'Ë œ“UÝÅv- —«uýœ
œ—u- b«uðÅv- —uáOÖ ÈÅtÇ—UÄ p¹ ÈU¼ÅqÖ bMU- XÝ« v~²RłdÐ
ÆœdOÖ —«dZ ÁœUH²Ý«
Ábý ÈeOE¬Å@— ÕdÞ p¹
ÆbO¹U/ tłuðd¹“ d¹ËUBð  U×O{uð tÐ XÝuÄ ÈeO-¬Å@— È«dÐ
≤ ±
‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ ‰bEÔ p¹ Êœ“ t¹UÝ ÈÅtI¹dÞ
d?Ö« ¨Õd?Þ p?¹ Èe?O-¬Å@— —uEM- tÐ ‘«uÖ “« ÁœUH²Ý«
qiUŠ v¹U³¹“ Ë XÒOЫcł v'Ë XRO v~—œ«b- UÐ —U> vUݬÅtÐ tÇ
t?> b?U?/ t?²HÖU ÆXÝÅv~—œ«b- UÐ —U> ÈÅÁ“«b« tÐ ¨Ê¬ ÂU$« “«
ÊUݬ VO>dð ¨Ê¬ Ë œ—«œ È«Åtłuð qÐUZ X¹e- Ò ¨‘«uÖ “« ÁœUH²Ý«
—œ t> XÝ« œÒbF²- ÈU¼Å@— Êœ—ˬ XÝœÅtÐ Ë d~¹bJ¹ UÐ U¼Å@—
U?Ð U?¼Å@— v~M¼UL¼ Ë VO>d𠨻UI²« —œ bO«uðÅv- ʬ ÈÅt−O²
ÆbOM> qLŽ t«œ«“¬ —UORÐ ¨d~¹bJ¹
ÁœUH²Ý« UÐ ¨sýË— t¹UÝ œU−¹« —œ t²O'Uuð pOMJð ÈdOÖ—U>ÅtÐ
È«d??Ð v?³?ÝU?M?- ‘Ë— ¨@?— p?¹ ÈÅÁd?O?ð U?ð s?ýË—  U?ł—œ “«
ÆXÝ« ‘«uÖ UÐ ”U³' ÕdÞ p¹ ÈeO-¬Å@—
ÆbO¼œ —«dZ tłu𠜗u- «— d¹“  UJ ¨ÈeO-¬Å@— “« q³Z
ÁœUH²Ý« ‘«uÖ UÐ —U> ’uBI- ÈU¼u-ÅrKZ Ë U¼«uI- “«
ÆbOM>

≥ ÈÅÁd/ ÈuEÅrKJ Ë XÝuÄ @— “« ÈdðÅÁdOð ÈÅtł—œ UÐ t¹UÝ rO ÈÅÁœËb×E Êœu/ ÁdOð µ ÈÅÁd/ ÈuEÅrKJ Ë Ábý oOJ— @— UÐ XÝuÄ ÈeOE¬Å@—
¥ ≥

f¹uÅÊ«Ë— UÐ ◊uDš Êœu/ rJ×E UÐ t¹UÝ ÈU¼ÅÁœËb×E Êœu/ ÁdOð Ë ÁdNÇ n¹dþ ◊uDš vŠ«dÞ
± ÈÅÁd/ ÈuEÅrKJ Å ±∑¥Å
 Ábý ÈeOE¬Å@— ÕdÞ p¹
XZœ tÐ “UO XÝU¼u- XUD' Ë ‰b- “« v>UŠ t> ʬ ’Uš vÖó¹Ë X'UŠ Êœ«œ ÊUA È«dÐ ¨U¼u- ÈeO-¬Å@— Ë vŠ«dÒÞ ∫tłuð
“« ¨Êœ“ t?¹U?Ý `?O?×?i ÈÅt?I?¹d?Þ Ë u- ‰b- tÐ tłuð UÐ sýË— ÕuDÝ Ë t¹UÝÅrO ¨t¹UÝ oÞUM- XÝ—œ v¹UÝUMý Æœ—«œ Èd²AOÐ s¹d9 Ë
ÆbýUÐÅv- u- ÈU¼ÅvÖó¹Ë g¹U/ È«dÐ q-«uŽ s¹dðdÒŁR-
≤ ±

≥
«— uE Ë XÝuÄ VÝUME @— ¨‰bE vDš ÕdÞ rÝ— “« bFÐ ±
µ Ád?/ Èu?EÅr?K?J U?Ð «— —U?@ ÈÅt?M?O?E“ f?áÝ ÆbOM@ oOJ— ¨t²šUÝ
¨—U?@ s?¹« ÂU?$« —œ Æb?O?¹U?/ Èe?O?E¬Å@— Xš«uMJ¹  —u3ÅtÐ
ÈeOE¬Å@— XÝœÅp¹ —uÞÅtÐ ¨tMOE“ Uð bOýUÐ t²ý«œ qLŽ XŽdÝ
Æœuý
¨Áœ—ˬ X??ÝœÅt? Ð «— u??E Ë X??Ýu??Ä @?— “« Èd?ðÅÁd?O?ð t?ł—œÅ ≤
ÆbOM@ ÈeOE¬Å@— ≥ ÈÅÁd/ ÈuEÅrKJ UÐ «— t¹UÝÅrO ÈU¼ÅÁœËb×E
t¹UÝ ÈU¼ÅÁœËb×E Ë ÁdNÇ n¹dþ ◊uDš ± ÈÅÁd/ ÈuEÅrKJ UÐ ≥
ÆbOeÐ t¹UÝ ¨Áœd@ hSAE «— uE Ë ÁdNÇ —œ
t?K?Šd?E ÂU?$« Ë ◊u?D?š Êœd?@ r?J?×?E È«dÐ ¨tKŠdE s¹« —œÅ ¥
«— v?ÞuDš ¨Áœd@ ÁœUH²Ý« f¹uÅÊ«Ë— “« ÈeOE¬Å@— vKOLJð
ÆbOM@ @—dÄ Ë rJ×E b«Åt²dÖ —«dJ ÁdOð oÞUME —œ t@
¥

Å Å ±∑µÅ
Ë X??d??Ö Ád??N? Ð u?- Ë X?Ýu?Ä @?— t?Ð ◊u?Ðd?- t?ł—œ s?¹d?ðÅÁd?O?ð t?¹U?Ý ¨7?- Èb?O?H?Ý k?H?Š U?Ð Ê«u?ðÅv?- d~¹œ È«ÅÁuOý —œ
Æ©¥ ‡‡±± d¹uBð® œd> ÈeO-¬Å@— «— ◊uÐd- ÈU¼ÅÁœËb×- “« f?¹u?ÅÊ«Ë— ÈUł tÐ ¨X¹UN —œ Ë œd> ÈbMÐÅtł—œ «— U¼ÅsýË—

Ábý oOJ— ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ 7E ÈbOHÝ 7dÖ dE —œ UÐ ÁdNÇ Ë uE ÈU¼ÅsýË— t¹UÝ g¹U/ ‡‡ ¥ ‡‡±± d¹uBð
Å ±∑∂Å
 f¹uÅÊ«Ë— ¨‘«uÖ
12. 17cm uU¹dÐU È«uIE
ŸU³ý«dOž Ë ŸU³ý« œUCð
sýË— Ë ÁdOð œUCð

”U³ ÈeOE¬Å@— —œ ÁœUH²Ý« œ—uE ÈU¼Å@— —«u

‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ ©t²OUuð® pOMJð UÐ Ábý ÈeOE¬Å@— ÕdÞ p¹ ‡‡ ¥ ‡‡±≤ d¹uBð

Å Å ±∑∑Å
µ

∂
¨Áœd?@ vá@ VÝUME È«ÒuIE ÈË— dÐ «— ‰bE vÒDš ÕdÞ µ
¨ÈeOE¬Å@— “« q³J ÆbOM@ ÁœUE¬ «— dEœ—uE @— ¨fáÝ
ôUŠ ÆbOM@ q3UŠ ÊUMOLÞ« @— XEKž ÊœuÐ VÝUM²E “«
ÈeOE¬Å@— Xš«uMJ¹ —uÞÅtÐ ∂ ÈÅÁd/ ÈuEÅrKJ UÐ «— tMOE“
ÆbO¹U/
ÈÅÁœËb×E —œ ¨r−Š œU−¹« È«dÐ v“Åt¹UÝ qŠ«dE o³Þ ∂
Ë jÝu²E tł—œ p¹ ¥ Ád/ ÈuEÅrKJ ÈÅtKOÝËÅtÐ t¹UÝ rÚO
“« ÁdOð tł—œ p¹ ≤ Ád?/ Èu?EÅrKJ UÐ t¹UÝ ÈÅÁœËb×E —œ
“« q?³?J Ë l?¹d?Ý «— —U?@ q?Š«d?E Æb?O¼œ —«dJ tMOE“ @—
U¼Åt¹ô ÈU¼Å@— Uð bO¼œ ÂU$« s¹d¹“ ÈU¼Åt¹ô Êbý pAš
U¼Åt¹UÝÅÅrO
Ú Ë U¼Åt¹UÝ “« Èd²NÐ ÈU/ ¨Ábý ÂUžœ« d~¹bJ¹ UÐ
Æœuý q3UŠ
Õd??Þ v??K?3« ◊u?D?š Êœd?@ r?J?×?E U?Ð ¨t?K?Šd?E s?¹« —œ ∑
ÆbOUÝ— ÂU9« tÐ «— —U@ Ê«uðÅvE ¨f¹uÅÊ«Ë— ÈÅtKOÝËÅtÐ
∑

«— ≥ Ë ≤ s¹d9 ¨V'UD- ÈdOÖ«d “« fÄ

ÆbO¼œ ÂU$«

Å ±∑∏Å
 v~—œ«bEÅÅ ‡‡ ‘«u‡Ö ÈÅt‡KOÝËÅt‡Ð ‰bEÔ p¹ Êœ“Åt¹UÝ ÈÅÁuOý
‘«u?Ö “« ¨ÁuOý s¹« —œ ÆXÝ« —U>ÅtÐ ÊbOAIÐ XŽdÝ È«dÐ Á«— s¹d²NÐ ¨pOMJð p¹ È«dł« —œ tKOÝË bMÇ ÈdOÖ—U>ÅtÐ v¼UÖ
ÆœuýÅv- ÁœUH²Ý« sýË— t¹UÝ œU−¹« È«dÐ v~—œ«b- “« Ë tMO-“ ÈeO-¬Å@— È«dÐ

Ábý ÈeOE¬Å@— ÕdÞ p¹

≤ ±

¥ ≥

ÆbOM@ œU−¹« tMOE“ ÈË— dÐ Ábý oOJ— ‘«uÖ UÐ XÝuÄ @— t¹ô p¹ÅÅ Å ±
Ë b?¹“U?g?Ð «— u?E @?— “« v?MýË— tł—œ ¨Ábý oOJ— ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ ≤
ÆbOM@ ÈeOE¬Å@— «— tMOE“
@— “« È«ÅÁdOð tł—œ UÐ v~—œ«bE ÈÅtKOÝËÅtÐ ¨«— ÁdNÇ vK3« ◊uDš ≥
ÆbOM@ @—dÔÄ Ë rJ×E tMOE“
 U?ł—œ U?Ð v?~?—œ«b?E ÈÅt?K?O?ÝËÅt?Ð «— t?¹U?Ý Ë t?¹UÝÅr?Ú O? ÈU?¼ÅÁœËb?×?E ¥
r?¹ö?E —U?A? Ë œ«bE eOð „u ÆbOM@ ÈeOE¬Å@— tMOE“ @— “« vDÝu²E
ÆXÝ« dŁRE nOD Ë XÝbJ¹ ÈU¼Åt¹UÝ œU−¹« —œ ¨XÝœ
«b?ł «— t?M?O?E“ ÈuE @— “« vDÝu²E tł—œ ¨v~— ÈU¼œ«bE ÊUOE “« µ
Æb¹“UÝ hSAE «— uE ‰bE vK3« ◊uDš Ë U¼Åt²Ýœ ¨Áœd@
µ
Å Å ±∑πÅ
 v~'— œ«b* ¨‘«uÖ
12× 17 u'U¹dÐU È«uI*

ÂdÖ v~'— pð
©ŸU³ý«dOž® XOHO0 œUCð

”U³: ÈeO*¬Å@'— —œ ÁœUH²Ý« œ—u* ÈU¼Å@'— —«u'

v~'— œ«b* ‡‡ ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ ©t²O:U'uð® pOMJð UÐ Ábý ÈeO*¬Å@'— ÕdÞ p¹ ‡‡ ¥ ‡‡±≥ d¹uBð
Å ±∏∞Å
 ∂ ∑

‰b?E t?Ð t?łu?ð UÐ t¹UÝÅrO Ë sýË— ÕuDÝ v¹UÝUMý “« fÄ ∂

«— t?¹U?ÝÅr?O? ÈÅÁœËb?×?E ¨v?~?— œ«bE eOð „u ÈÅtKOÝËÅtÐ ¨uE
œU?−?¹« —œ ¨œ«b?E r?¹öE —UA Ë XÝœ X@dŠ ÆbOM@ ÈeOE¬Å@—
ÆXÝ« dÒŁRE —UOgÐ Âd Ë nOD ÈU¼Åt¹UÝ
vKš«œ Ë s¹d¹“ ÈU¼ÅXLgJ lJ«Ë —œ t@ «— ÁdOð ÈU¼ÅÁœËb×E ∑
¨Áœd@ ÈeOE¬Å@— ¨uE @—  Uł—œ “« ÁdOð v~— UÐ XÝU¼uE
ÆbO¹U/ @—dÄ Ë rJ×E «— uE ÈU¼Åt²Ýœ Ë ‰bE ◊uDš
Á«u)œ @— UÐ «— tMOE“ VÝUME XEKž UÐ ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ Å ∏
∏ t?Ð v?D?š Õd?Þ t?â?UMÇ ÆbOM@ ÈeOE¬Å@— Xš«uMJ¹  —u3 tÐ
ÈÅt?¹ô Êbý pAš “« fÄ b¹œdÖ u×E tMOE“ ÈeOE¬Å@— V³Ý
ÈÅt? M? O? E“ ÈË— d??Ð «— ‰b??E ◊u??D? š ¨œ«b??E U?РΫœb??−? E v??~? —
ÆbOM@ vŠ«dÞ Ábý ÈeOE¬Å@—
ÈU?¼œ«b?E “« sýË— t¹UÝ È«dÐ ¨tMOE“ Êb?ý pAš “« fÄ π
ÁœUH²Ý« bM²g¼ tMOE“ @— “« È«ÅÁdOð  Uł—œ È«—«œ t@ v~—
«b« r−Š Uð bOM@ ÈeOE¬Å@— «— t¹UÝÅrO Ë t¹UÝ oÞUME ¨Áœd@
ÆœœdÖ hSAE ”U³ ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ Ë
@?— “« v?~?— t?ł—œ s?¹d?ðÅÁdOð UÐ «— ÕdÞ vK3« ◊uDš ±∞
ÆbOM@ rJ×E Ë @—dÄÔ ¨ÁUOÝ @— UÐ U¹ tMOE“

±∞ π

ÆbO¼œ ÂU$« «— µ s¹d9 V'UD- ÈdOÖ«d “« fÄ

Å Å ±∏±Å
 v¹UE“¬œuš
ÆbO¼œ `O{uð «— ”U³' vŠ«dÒÞ —œ —u gI ‡‡±
øœuýÅv- «dł« tu~Ç ©t²O'Uuð® pOMJ𠇇≤
ÆbO¼œ `O{uð «— v~—œ«b- ÈÅtKOÝËÅtÐ ©t²O'Uuð® pOMJð È«dł« ÈU¼ÅÁuOý ‡‡≥
ÆbO¼œ `O{uð øœuýÅv- «dł« o¹dÞ bMÇ tÐ ¨©t²O'Uuð® pOMJð —œ t¹ô Ëœ ÈÅÁuOý ‡‡¥
ÆbO¼œ `O{uð U¼Åʬ ÈÅÁ—UЗœ Ë b¹d³Ð ÂU «— sýË— t¹UÝ ÈU¼ÅÁœËb×- ‡‡ µ
ÆbOM> ÊUOÐ «— ÈeO-¬Å@— —œ ‘«uÖ “« ÁœUH²Ý« X¹e-Ò ‡‡ ∂

s¹d9
ÆbOM> pOJHð d~¹bJ¹ “« «— sýË— t¹UÝ ÈU¼ÅÁœËb×- Ábý vŠ«ÒdÞ d¹uBð U¹ vFZ«Ë d¹uBð bMÇ ÈË— dÐ ‡‡±
«— ©t²O'Uuð® pOMJð v~— pð ÈÅÁuOý ¨v~—œ«b- ÈÅtKOÝËÅtÐ fáÝ ¨Áœd> rÝ— «— ‰b- p¹ “« vDš ÕdÞ ‡‡≤
ÆbO¹U/ «dł« ʬ ÈË— dÐ
ÆbOM> «dł« v~—œ«b- ÈÅtKOÝËÅtÐ «— t¹ô Ëœ ÈÅÁuOý tÐ ÈeO-¬Å@— ‘Ë— —UNÇ ‡‡≥
ÆbO¹U/ ÈeO-¬Å@— «—Åʬ ©t²O'Uuð® pOMJð È«dł« UÐ ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ fáÝ ¨Áœd> vŠ«ÒdÞ «— vÝU³' ‡‡¥
ÆbOM> ÈeO-¬Å@— «—Åʬ ¨v~—œ«b- Ë ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ fáÝ ¨Áœd> vŠ«dÞ Ò «— vÝU³' ‡‡ µ

Á˛ËdÄ
o³Þ ¨qB s¹« —œ Ábý t²šu-¬ V'UD- tÐ tłuð UÐ b¹UÐ ÊU¹ułdM¼ ¨‰UÝ ‰uÞ —œ —U> Âu³'¬ p¹ rOEMð Ë tONð È«dÐ
Æb“«œdáÐ Á˛ËdÄ È«dł« tÐ Ábý Áœ«œ  UŽu{u-
gý vÒDš ÕdÞ Ë bOM> tONð d²-Åv²UÝ 25 . 35 lDZ —œ ¨‘«uÖ Ë v~—œ«b- UÐ ÈeO-¬Å@— VÝUM- v¹U¼«uI-
»U?I?²?« «— d¹“  UŽu{u- “« vJ¹ ¨U¼ÅÕdÞ Êœ“ t¹UÝ Ë ÈeO-¬Å@— È«dÐ Ë bO¹U/ vŠ«Òd?Þ Ê¬ ÈË— dÐ «— ”U³' ÕdÞ
ÆbOM>
—œ ÂdÖ Ë œdÝ ÈU¼Å@— È—«u−L¼ 7ý«œ dE —œ UÐ ¨U¼ÅqLJ- t¹ô Ëœ ÈÅÁuOý È«dł« Ë v~—œ«b- ÈÅtKOÝËÅtÐ
”U³' ÈU¼ÅtJð @— ÈbMÐÅVO>dð
@?— Èb?M?ÐÅV?O?>d?ð —œ s?ýË— Ë Ád?Oð œUCð 7ý«œ dE —œ UÐ v~— pð ÈÅÁuOý È«dł« Ë v~—œ«b- tKOÝËÅtÐ
”U³' ÈU¼ÅtJð
—œ ŸU?³?ý«d?O?ž Ë ŸU?³?ý« ÈU?¼Å@?— œU?C?ð 7?ý«œ d?E? —œ U?Ð ©t?²O'Uuð® pOMJð È«dł« Ë ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ ‡‡
”U³' ÈU¼ÅtJð @— ÈbMÐÅVO>dð
@?— Èb?MÐÅVO>dð —œ ¨ÂUÅvÐ Ë ÂU ÈU¼Å@— 7ý«œ dE —œ UÐ ©t²O'Uuð® pOMJð È«dł« ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ ‡‡
”U³' ÈU¼ÅtJð
ÈU¼ÅtJð @— ÈbMÐÅVO>dð —œ vU-eL¼ œUCð 7ý«œ dE —œ UÐ ©t²O'Uuð® pOMJð È«dł« Ë ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ ‡‡
”U³'
Å ±∏≤Å
 r−MÄ qB

tÇ—UÄ ‘uI Ë @—

∫b«u²Ð b¹UÐ dOÖ«d ¨qB s¹« ÊU¹UÄ —œ ∫È—U²— ÈU¼Å·b¼

ÈeO'¬Å@— Ë vŠ«ÒdÞ Á«— Á«— ÈÅtÇ—UÄ UÐ «— v¹U¼Å”U³% ¨ÈeO'¬Å@— ÈU¼ÅÁuOý Ë q¹UÝË “« ÁœUH²Ý« UÐ ‡‡±
Æb¹U/
Ë vŠ«ÒdÞ ”U³% ÈË— dÐ «— —«b%Uš ‘uI ¨Áœd7 ÁœUH²Ý« ÈeO'¬Å@— q¹UÝË “« nK²:' ÈU¼ÅÁuOý UÐ ‡‡≤
ÆbM7 ÈeO'¬Å@—
ÆbM7 ÈeO'¬Å@— «— ‰b' ¨Áœu/ œU−¹« «— È«ÅtÇ—UÄ gI ¨˛öÔ7 ÈÅÁuOý “« ÁœUH²Ý« UÐ ‡‡≥
ÈeO'¬Å@— Ë vŠ«ÒdÞ U¼Åʬ ÈË— dÐ «— U¼ÅtUš—UNÇ “« vðËUH²' ‘uI ¨Áœd7 ÈeO'¬Å@— «— v¹U¼Å”U³% ‡‡¥
Æb¹U/
ÈeO'¬Å@— Ë vŠ«ÒdÞ ¨—«bKÖ ÈÅtÇ—UÄ UÐ «— v¹U¼Å”U³% ¨ÈeO'¬Å@— ÈU¼ÅÁuOý Ë q¹UÝË “« ÁœUH²Ý« UÐ ‡‡ µ
Æb¹U/

ű∏≥Å Å
 ‘uI Ë @—
—«œÅgI ÈU¼ÅtÇ—UÄ È«dÐ «— v¹U¼Å”U³% ¨ÊUŠ«dÞ t7ÅvU'“
t?7 U?³?¹“ Ë q?'U7 ÈuKÐUð p¹ ÈÅtz«—« —u?E?M?' tÐ ¨bMM7Åv' vŠ«dÞ
Ò
fÄ ¨b¼œ g¹U/ «— vFM«Ë ”U³% p¹ “« v¹U/ b«u²Ð d²AOÐ tÇd¼
U?Ð «— t?Ç—U?Ä Ê¬ ‘u?I? ÈeO'¬Å@— Ë vŠ«dÞ ¨‰b' Êœ“ t¹UÝ “«
È«Åt?uÖÅtÐ ÈeO'¬Å@— ÈU¼ÅÁuOý Ë U¼ÅpOMJð ¨q¹UÝË “« ÁœUH²Ý«
“« Æb?M?Ýd?Ð ÊU?A?b?¼ t?Ð ÊU?ݬ Ë `O×R —uÞÅtÐ t7 bMM7Åv' «dł«
‘uI ÈbMÐÅt²Ýœ UÐ XÝ« Ábý vFÝ »U²7 “« qB s¹« —œ ¨Ë—Ås¹«
‘uI ÈeO'¬Å@— ÈU¼ÅÁuOý Ë U¼ÅpOMJð s¹« “« È«ÅÁ—UÄ ¨U¼ÅtÇ—UÄ
Uð œuý «dł« Ë vdÒF' ¨ÈeO'¬Å@— q¹UÝË “« všdÐ ÈdOÖ—U7ÅtÐ UÐ
¨b«ÅÁbý vŠ«dÒÞ —«œÅgI ÈU¼ÅtÇ—UÄ h²:' t7 «— v¹U¼Å”U³% Ê«u²Ð
Æœu/ tz«—« Ë ÈeO'¬Å@— v²Š«—ÅtÐ
”U³% ÈË— dÐ tÇ—UÄ ‘uI vŠ«dÒÞ ‰uR« ÈdOÖ«d ∫tłuð
7šu'¬ Ë ‡‡ XÝ« Ábý t²š«œdÄ Ê¬ tР«b« vŠ«dÞ Ò »U²7 —œ t7 ‡‡
¨U?¼Åʬ ÂË«b?' s?¹d?9 Ë ”U?³% p¹ Êœ“ t¹UÝ Ë ÈeO'¬Å@— ‘Ë—
ÈeO'¬Å@— ÈU¼ÅÁuOý Ë U¼ÅpOMJð `O×R È«dł« tÐ vÐUO²Ýœ È«dÐ
ÆXÝ« v'«e%« Ë È—Ëd{ ¨U¼Å”U³% ÈË— dÐ U¼ÅtÇ—UÄ ‘uI
s?¹d?9 p?¹ Èe?O?'¬Å@?— ÈÅÁu?Oý d¼ ÈdOÖ«d “« fÄ
ÆbO¼œ ÂU$«

f¹uÅÊ«Ë— ¨p¹˛U, ¨v~— œ«b,

12 17 ŒU³M²ý« È«uI,

ÂdÖ Ë œdÝ œUCð

sýË— Ë ÁdOð œUCð
U¼ÅqLJ, œUCð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ ÁœUH²Ý« œ—u, ÈU¼Å@— —«u

Ë s?O?Ç 7?ý«œ d?E —œ UÐ ‘uI ÈeO,¬Å@— Ë vŠ«dÒÞ Ë t?¹ô Ëœ ÈÅÁu?O?ý U?Ð v?~?—œ«b, ÈÅtKOÝËÅtÐ Ábý ÈeO,¬Å@— ÈÅtMO,“ p¹ œU−¹« ‡?‡ µ‡‡± d?¹uBð
p¹˛U, ÈÅtKOÝËÅtÐ tÇ—UÄ ÈU¼ÅsJý
Šű∏¥Å
 v~— œ«b,
©A4Å® d¹d% cžUK ¨f¹u Ê«Ë—
œdÝ ÈU¼Å@— È—«u−L¼
sýË— Ë ÁdOð œUCð
©ŸU³ý«dOž® XOHOK œUCð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ ÁœUH²Ý« œ—u, ÈU¼Å@— —«u

f¹u Ê«Ë— UÐ ‘uI vŠ«dÒÞ Ë t¹ô Ëœ ÈÅÁuOý tÐ v~—œ«b, ÈÅtKOÝËÅtÐ tMO,“ ÈeO,¬Å@— ‡‡Å µ‡‡≤ d¹uBð
ű∏µÅ Å
 p¹˛U, ¨‘«uÖ
uU¹dÐU È«uI,
ÁdOð @— pð
©ŸU³ý«dOž® XOHOK œUCð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

ÈÅtKOÝËÅtÐ tÇ—UÄ ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ Ë Â«b« r−Š 7dÖ dE —œ UÐ ‘uI ÈeO,¬Å@— Ë vŠ«ÒdÞ ¨‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ ©t²ODUuð® pOMJð È«dł« ‡‡ µ‡‡≥ d¹uBð
ÆbýUÐÅv, dðÅVÝUM, ÈeO,¬Å@— ÈÅÁuOý s¹« È«dł« —œ ¨‘uI È«dÐ ÁdOð ÈU¼Å@— Ë tMO,“ ÈeO,¬Å@— È«dÐ sýË— ÈU¼Å@— ÈdOÖ—UKÅtÐ Æp¹˛U,
Šű∏∂Å
 ÊuðUṓ ¨f¹uÅÊ«Ë— ¨‘«uÖ
12 17 ŒU³M²ý« È«uI,
ŸU³ý«dOž v~— pð
sýË— Ë ÁdOð œUCð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

tÇ—UÄ Á«— Á«— ‘uI g¹U/ È«dÐ ÊuðUṓ ˛öÔK Ë ‘«uÖ UÐ tMO,“ ÈeO,¬Å@— ¨pOMJð qŠ«d, o³Þ ‡‡ µ ‡‡¥ d¹uBð

ű∏∑Å Å
±

≥
«— ”U??³?  ¨Áœu??/ »U???²?« «— Èe?O?¬Å@?— ÈU?¼ÅÁu?O?ý “« v?J?¹ ±
ÈÅt?K?O?ÝËÅt?Ð «— Õd?Þ v?K?'« ◊u?D?š ¨X?¹U?N? —œ Æb?O?M?0 Èe?O?¬Å@—
Æb¹“UÝ @—dÔÄ Ë hA f¹uÅÊ«Ë—
«— vÝU³ vDO× ◊uDš ¨Áœ«œ —«d8 ÕdÞ ÈË— dÐ «— v²ÝuÄ cžU0 ≤
ÆbOM0 vá0 b¹«Åt²<dÖ dE —œ ÊuðUṓ ˛ö0Ô È«dÐ t0
«— ʬ ¨Áœd0 vâO8 «— v²ÝuÄ cžU0 ÈË— dÐ Ábý vá0 ÕdÞ ·«dÞ«ÅÅ ≥
ÆbOU³DâÐ ÊuðUṓ ‚—Ë ÈË— dÐ
ÆbOM0 vâO8 «— ÕdÞ ·«dÞ« ¨tK'U< vL0 UÐ ¥
Æb¹“UÝ «bł t8—Ë “« «— ÊuðUṓ µ
µ

±
˛öÔ0
p¹ Êœu/ U³¹“ dÐ ÁËöŽ ¨U¼ÅtÇ—UÄ ‘uI Ë ÕdÞ ÈeO"¬Å@— ÈUłÅtÐ ¨ËœU& Ë v~— ÈU¼cžU& U¹ ÊuðUṓ dOE vK¹UÝË “« ÁœUH²Ý«
ÆœuýÅv" —U& p¹ ÂU$« tÐ ÊbOA9Ð XŽdÝ Vłu" dŁ«
ÁœUH²Ý« Æœ“«œdÄÅv" d¹uBð œU−¹« tÐ ©—«eЫ d¹UÝ —UM& —œ U¹ qI²D"  —uF tЮ ì Ë tÇ—UÄ ¨«uI" Ë cžU&  UFDK “« ÁœUH²Ý« UÐ Õ«ÒdÞ Ê¬ —œ t& È«ÅÁuOý ∫˛ö0Ô ‡‡±
ÆXÝ« —UODÐ XÒOL¼« È«—«œ ¨Õ«ÒdÞ ·b¼ tÐ tłuð UÐ —u&c"  UFDK gI Ë XNUÐ ¨@— “«
Šű∏∏Å
π ∂

ÈeO,¬Å@— ÕdÞ ÈË— dÐ «— ÊuðUṓ ¨XÝœ —UA ÊËbÐ Ë v,«—¬ tÐ ∂

ÆbOU³fâÐ Ábý
‘dÐ dðUK mOð ÈÅtKOÝËÅtÐ «— ÕdÞ vDO×, ◊uDš Ë ÊuðUṓ ·«dÞ« ∑
ÆbO¼œ
ÆbOMK «bł —UK `DÝ “« «— ÊuðUṓ ¨tU{« ‘dÐ “« fÄ Å∏
s¹«dÐUMÐ Æœ—«œ «— Âd v~—œ«b, »cł XO\UšÒ È«ÅÁ“«b« Uð ÊuðUṓ π
±∞ ÆbOMK —«dJð ÊuðUṓ ÈË— «— U¼ÅsýË—ÅÅ t¹UÝ «œÎb−,
Ò
Êu?ðU?á?¹“ ÈË— d?Ð «— Õd?Þ v?K?\« ◊u?Dš f¹uÅÊ«Ë— ÈÅtKOÝËÅtÐ ±∞
ÆbOMK @—dÔÄ Ë rJ×,
Æb?O?ýU?Ð t?²?ý«œ ȗˬu Ë XÒO?dö?š Êu?ðU?á?¹“ g?I? “« ÁœUH²Ý« —œ ±±
ÆXdÖ —UKÅtÐ vðËUH², ÈU¼ÅXNł —œ «— ÊuðUṓ ◊uDš Ê«uðÅv,

±±

ű∏πÅ Å
 f¹uÅÊ«Ë— ¨v~— œ«b,
ÊuðUṓ
ŒU³M²ý« È«uI,
ÂdÖ Ë œdÝ œUCð
XFÝË œUCð
©@— ŸU³ý«® XOHOK
Ò œUCð
sýË— Ë ÁdOð œUCð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

ÆœdK ÈeO,¬Å@— nK²[, ÈU¼ÅÁuOý tÐ «— —UK ÈÅtMO,“ Ê«uðÅv, ˛öÔK pOMJð È«dł« “« q³d ‡‡ µ‡‡ µ d¹uBð
Šűπ∞Å
 v~— cžUK
f¹u Ê«Ë— ¨v~— œ«b,
©ÅA4Å®d¹d% cžUK
sýË— Ë ÁdOð œUCð

ÆXÝ« t²— —UKÅtÐ ˛öÔK pOMJð ÂU$« —œ tK v~— ÈU¼cžUK

f¹uÅÊ«Ë— UÐ tÇ—UÄ ‘uI vŠ«ÒdÞ Ë v~— œ«b, ÈÅtKOÝËÅtР“ô ÈU¼ÅsýË— t¹UÝ œU−¹« Ë v~— ÈU¼cžUK ˛öKÔ ‡‡ µ‡‡ ∂ d¹uBð
űπ±Å Å
X?Žd?Ý t?Ð ¨v?~— ÈU¼cžU7 ÊbU³gÇ UÐ ÆbA:ÐÅv' XŽdÝ ”U³% vŠ«Òd?Þ —U?7 tÐ t7 XÝÅv¹U¼ÅpOMJð tKLł “« ¨cžU7 ˛ö7Ô
ÆœdOÖ ÂU$« ʬ ÈË— dÐ ¨tÇ—UÄ ‘uI rOÝdð U¹ sýË— t¹UÝ bMU' —U7 ÈbFÐ qŠ«d' Uð œuýÅv' œU−¹« È«ÅÁbý @— ÕuDÝ
≤ ±

vHK²[, ÈU¼ÅÅtJð È«—«œ ULý ”U³D ÕdÞ tâUMÇ bOýUÐ t²ý«œ dE —œ ÆbOMK ÁœU,¬ «— ‰b, vDš ÕdÞ ±
ÆbOMK pOJHð d~¹bJ¹ “« v²ÝuÄ cžUK pLK tÐ «— U¼ÅtJð tL¼ XÝ«
ÆbO¹U/ qI²M, v~— ÈU¼cžUK ÈË— dÐ «— ÕdÞ nK²[, ÈU¼ÅtJð váK cžUK ÈÅtKOÝËÅtÐÅÅ ≤
ÆbOMK vâOd «— Ábý váK ÈU¼ÅtJð ·«dÞ« ≥
ÆbOU³fâÐ vDš ÕdÞ ÈË— dÐ «— Ábý Áb¹dÐ ÈU¼ÅtJð ¥
ÆbOMK «dł« «— “ô ÈU¼ÅsýË— t¹UÝ ¨Ábý ˛öKÔ Ë tMO,“ ÈË— dÐ µ
ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ Ë Â«b« r−Š tÐ tłuð UÐ «— tÇ—UÄ gI tÐ ◊uÐd, ◊uDš ¨f¹uÅÊ«Ë— ÈÅtKOÝËÅtÐ ∂
ÆbOMK vŠ«ÒdÞ ”U³D

¥ ≥

∂ µ

Šűπ≤Å
 s¹d9
«— d?¹“ Õd?Þ —U?N?Ç Áb?ý d?7– œ—«u?' 7?d?Ö dE —œ UÐ
ÆbOM7 ÈeO'¬Å@—
Ë œd?Ý ¨q?L?J?' ÈU?¼Å@?— È—«u−L¼ Ë ÈbMÐÅVO7d𠇇±
d~¹bJ¹ UÐ ÂdÖ
Ë ‘«u?Ö ¨v?~?—œ«b?' ÈÅt?K?O?ÝËÅt?Ð ‰b?' ÈeO'¬Å@— ‡?‡≤
©t²O%Uuð® È“«œdÄÅr−Š Ë sýË— t¹UÝ tÐ tłuð UÐ ‘«uÖ ¨v~—œ«b'
7ý«œ dE —œ UÐ ¨”U³% ÈË— dÐ Á«— Á«— ‘uI vŠ«ÒdÞ ‡‡≥
f¹uÅÊ«Ë— Ë p¹˛U' ÈÅtKOÝËÅtР«b« X7dŠ Ë r−Š
˛öÔ7 ÈÅÁuOý tÐ Á«— Á«— ‘uI vŠ«dÞ Ò ‡‡¥

Á˛ËdÄ
U?Ð Èe?O?'¬Å@?— V?ÝUM' v¹U¼«uI' ¨—U7 Âu³%¬ qOLJð È«dÐ
¨”U³% ÕdÞ ∂ ¨Áœd7 tONð 25 35 lDM —œ ¨‘«uÖ Ë v~—œ«b'
È«dł« UÐ Ë bO¹U/ vŠ«ÒdÞ Ê¬ ÈË— dÐ «— Á«— Á«— ÈU¼ÅtÇ—UÄ VÝUM'
t?Ð Áb?ý Áœ«œ  U?Žu?{u?' o?³?Þ Ë Èe?O'¬Å@— nK²:' ÈU¼ÅÁuOý
Æb¹“«œdáÐ ÈeO'¬Å@—
tÇ—UÄ gI —œ ÂdÖ ÈU¼Å@— È—«u−L¼ Ë ÈbMÐÅVO7d𠇇±
tÇ—UÄ gI —œ œdÝ ÈU¼Å@— È—«u−L¼ Ë ÈbMÐÅVO7d𠇇≤
tÇ—UÄ gI Ë ”U³% ÈU¼ÅtJð —œ ÂdÖ Ë œdÝ œUCð
Ò ‡‡≥
tÇ—UÄ gI Ë ”U³% ÈU¼ÅtJð —œ sýË— Ë ÁdOð œUCð
Ò ‡‡¥

űπ≥Å Å
Šűπ¥Å
 —«bDUš ‘uI ÈeO,¬Å@— Ë vŠ«dÞ
Ò
X7dŠ Ë r−Š ”UÝ«dÐ ‘uI vŠ«dÞ ¨bO«œÅv' t7 ÊUMÇ
vŠ«ÒdÞ —œ ”U³% p¹ “« vFM«Ë ÈU/ g¹U/ —œ ÈdÒŁR' pL7 ¨Â«b«
V?łu?' U?¼U?Ä X?7dŠ Ë Â«b« È«Åt«u²Ý« r−Š ¨d‡¹“ d¹uBð —œ XÝ«
vCOÐ qJý tÐ Ë Ã—Uš Ád‡¹«œ X%UŠ “« U‡¼ÅgI “« vCFÐ XÝ« Ábý
Æœuý Áb¹œ Ád¹«œÅrO U¹

f¹uÅÊ«Ë— ¨p¹˛U, ¨v~—œ«b, ¨‘«uÖ

uU¹dÐU È«uI,
ÂdÖ Ë œdÝ œUCð
Ò
©ÕuDÝ XFÝË® XOLK Ò œUCðÒ
sýË— Ë ÁdOð œUCð Ò

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— È«dÐ ÁœUH²Ý« œ—u, ÈU¼Å@— —«u

v~— œ«b, ‡‡ ‘«uÖ UÐ Ábý ÈeO,¬Å@— ÈÅtMO,“ ÈË— dÐ ¨p¹˛U, ÈÅtKOÝËÅtÐ tÇ—UÄ —«bDUš ‘uI ÈeO,¬Å@— Ë vŠ«dÒÞ ‡‡ µÅ‡‡∑ d¹uBð
űπµÅ Å
 f¹u Ê«Ë— ¨p¹˛U, ¨v~—œ«b,
ŒU³M²ý« È«uI,
ÂdÖ Ë œdÝ œUCð
Ò
©ÕuDÝ XFÝË® XOLK œUCð Ò
©ŸU³ý«® XOHOK
Ò œUCð Ò
qLJ, œUCð Ò

—œ ÁœUH²Ý« œ—u, ÈU¼Å@— —«u

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@—

dE —œ UÐ p¹˛U, ÈÅtKOÝËÅtÐ —«bDUš ‘uI ÈeO,¬Å@— Ë vŠ«Òd?Þ Ë qLJ, ÈÅt¹ô Ëœ ÈÅÁuOý tÐ Ábý ÈeO,¬Å@— ÈÅtMO,“ ‡‡ µ‡‡ ∏ d¹uBð
tÇ—UÄ ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ 7dÖ
Šűπ∂Å
 p¹˛U, ¨‘«uÖ
uU¹dÐU È«uI,
sýË— Ë ÁdOð œUCð
©@— ŸU³ý«® XOHOK œUCð
ÅqLJ, œUCð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

tÇ—UÄ ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ Ë Â«b« r−Š 7dÖ dE —œ ÊËbÐ ¨p¹˛U, UÐ —«bDUš ‘uI œU−¹« Ë ‘«uÖ ÈÅtKOÝË tÐ ”U³D ÈeO,¬Å@— ‡‡ µ‡‡π d¹uBð

űπ∑Å Å
Ë vŠ«Òd?Þ ”U?³?% ÈË— d?Ð «— t?Ç—U?Ä ‘u?I? Ê«u?ðÅv?' ¨t?Ç—U?Ä ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ Ë Â«b« r−Š 7dÖ dE —œ ÊËbÐ eO v¼UÖ
ÆXÝ« VÝUM' e¹— ‘uI ÈeO'¬Å@— È«dÐ ¨qLŽ s¹« t²³%« Æœu/ ÈeO'¬Å@—

—œ U?Ð ¨Õd?Þ p?¹ Êœ“ t?¹UÝ Ë ÈeO,¬Å@— “« fÄ ±

Èœu?L?Ž ◊u?D?š U?Ð v?$d?D?ý ÈÅt?M?O?,“ p¹ 7dÖ dE
t?Ç—U?Ä gI ÈU¼Å‰Uš 7dÖ —«dd q×, Ê«uðÅv, ¨vI«Ë ≤
Æœu/ sOOFð «—
ÈË— d?Ð @dLK  —u\ÅtÐ œ«b, UÐ «— v$dDý tMO,“ÅÅ ®
©ÆbOMK rOÝdð ”U³D
—œ q?¹U?, ◊u?Dš UÐ Ê«uðÅv, eO «— v$dDý tMO,“ ≤
ÆXdÖ dE
d?E? —œ t?Ç—U?Ä g?I? È«d?Ð «— ◊u?D?š l?ÞUIð q×, ≥
Æb¹dO~Ð
—uÞÅtÐ Ê«uðÅv, œ«b, UÐ v$dDý tMO,“ rOÝdð ÈUłÅtÐÅ Å ¥
gI ÈU¼Å‰Uš q×, sOOFð È«dÐ gKÅjš p¹ “« rOI²f,
ÆœdK ÁœUH²Ý« tÇ—UÄ ≥
tK «— v¹U¼Å‰Uš ¨ÁœdK ÁœUH²Ý« p¹˛U, p¹ „u “«ÅÅ µ
ÆbO¹U/ @—dÄÔ Ábý h[A, œ«b, UÐ

Šűπ∏Å
 f¹uÅÊ«Ë— ¨v~— œ«b, ¨‘«uÖ
ÊuðUṓ
uU¹dÐU È«uI,
sýË— v~— pð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

tÇ—UÄ —«bDUš ‘uI vŠ«dÒÞ —œ ÊuðUṓ “« ÁœUH²Ý« Ë v~— œ«b, ‡‡ ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ tMO,“ ÈeO,¬Å@— ‡‡ µ ‡‡±∞d¹uBð
űππÅ Å
 s¹d9
«— d??¹“ Õd??Þ t?Ý ¨Áb?ý d?7– œ—«u?' 7?d?Ö d?E? —œ U?Ð
ÆbOM7 ÈeO'¬Å@—
Ë s?ýË— ¨Ád?O?ð ÈU?¼Å@?— È—«u?−L¼ Ë ÈbMÐÅVO7d𠇇±
ŸU³ý« ÈU¼Å@—
‘«uÖ ¨v~—œ«b' ÈÅtKOÝËÅtÐ t²O%Uuð pOMJð È«dł« ‡‡≤
‘«uÖ ‡‡ v~—œ«b' Ë
7ý«œ dE —œ UÐ tÇ—UÄ ÈË— dÐ —«b%Uš ‘uI vŠ«dÞ Ò ‡‡≥
p¹˛U' ÈÅtKOÝËÅtÐ U¼ÅsJýÅË sOÇ Ë Â«b« r−Š
˛öÔ7 ÈÅÁuOý tÐ —«b%Uš ‘uI vŠ«ÒdÞ ‡‡¥

Á˛ËdÄ
U?Ð Èe?O?'¬Å@?— V?ÝUM' v¹U¼«uI' ¨—U7 Âu³%¬ qOLJð È«dÐ
ÕdÞ ¥ Ë b?O?M?7 t?ONð 25 35 l?D?M —œ ¨‘«u?Ö Ë v?~— œ«b'
U?Ð Ë bO¹U/ vŠ«Òd?Þ Ê¬ ÈË— d?Ð —«b%Uš ÈU¼ÅtÇ—UÄ VÝUM' ¨”U³%
Áœ«œ  U?Žu?{u?' o?³?Þ Ë Èe?O?'¬Å@— nK²:' ÈU¼ÅÁuOý È«dł«
Æb¹“«œdáÐ ÈeO'¬Å@— tÐ ¨Ábý
tÇ—UÄ tMO'“ Ë gI —œ ÂU ÈU¼Å@— È—«u−L¼ ‡‡±
Ë g?I? —œ ŸU?³ý«dOž Ë ŸU³ý« ÈU¼Å@— È—«u−L¼ ‡‡≤
tÇ—UÄ ÈÅtMO'“
tÇ—UÄ tMO'“ Ë gI —œ ÅqLJ' œUC𠇇≥
tÇ—UÄ gI Ë tMO'“ —œ ÕuDÝ XFÝË œUC𠇇¥

Å Å≤∞∞Å
Å≤∞±Å Å
 tUš—UNÇ ‘uI ÈeO,¬Å@— Ë vŠ«dÞ
Ò

‘uI s¹« vŠ«ÒdÞ ¨tUš—UNÇ ‘uI œU¹“ ŸÒuMð qO%œ tÐ

ÈU?¼ÅÁu?O?ý “« v?J¹ ÆœuýÅv' «dł« nK²:' ÈU¼ÅÁuOý Ë q¹UÝË UÐ
—U?7œuš UÐ ‘uI s¹« vŠ«Òd?Þ Ë ÈeO'¬Å@— ¨tłuð qÐUM Ë ÊUݬ
v²UÐ Ë dГ `DÝ UÐ v¹U¼cžU7 “« ¨pOMJð s¹« È«dł« È«dÐ ÆXÝ«
ÆbOM7 ÁœUH²Ý« jÝu²'

‘«uÖ ¨—UKœuš
12 17 ŒU³M²ý« È«uI,

sýË— ÈU¼Å@— È—«u−L¼

—«œÅÂU Ë ÂUÅvÐ ÈU¼Å@— È—«u−L¼

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

UР“ô ÈU¼ÅsýË— t¹UÝ œU−¹« Ë tUš—UNÇ ‘uI vŠ«dÞ

Ò ‡‡ µ‡‡±± d¹uBð
tÇ—UÄ ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ Ë Â«b« r−Š tÐ tłuð

Å Å≤∞≤Å
 ËœU7 ÈU¼cžU7 nK²:' ‘uI ¨cžU7 UÐ ˛ö7Ô pOMJð —œ
ÆœdÐ —U7 tÐ tÇ—UÄ gI Ê«uMŽ tÐ Ê«uðÅv' «—

f¹uÅÊ«Ë— ¨v~— œ«b,

ËœUK cžUK
©ÅA4Å® d¹d% cžUK
ŸU³ý«dOž ÈU¼Å@— È—«u−L¼

ÆXÝ« t²— —UKÅtÐ ˛öÔK pOMJð —œ tK v¹U¼cžUK tu/

Æœ—«cÖÅv, g¹U/ tÐ «— ”U³D Ë tÇ—UÄ —U²šUÝ Ë Â«b« “« v³ÝUM, r−Š ¨Ábý ˛öÔK ÈU¼cžUK ÈË— dÐ v~—œ«b, ÈÅtKOÝËÅtÐ sýË— t¹UÝ È«dł« ‡‡ µ‡‡±≤ d¹uBð
Å≤∞≥Å Å
 pOJHð d~¹bJ¹ “« ‘uI Ë tMO'“ ¨s'«œ ÈeO'¬Å@— —œÅ
tUš—UNÇ gI nK²:' ÈU¼ÅÁ«— Êœd7 @— UÐ «b²Ð« “« tJKÐ b«ÅÁbA
Ë Èe?O'¬Å@— ÊU'eL¼ —uÞÅtÐ gI Ë tMO'“ ¨ ËUH²' ÈU¼Å@— UÐ
ÆœuýÅv' «dł« U¼ÅsýË— t¹UÝ ¨fáÝ

f¹uÅÊ«Ë— ¨p¹˛U, ¨‘«uÖ ¨v~— œ«b,

12 17 ŒU³M²ý« È«uI,

©ŸU³ý«dOž® XOHOK œUCð

œdÝ œUCð
sýË— Ë ÁdOð œUCð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

¨v?~?—œ«b?, UÐ t¹ô Ëœ ÈÅÁuOý tÐ pOMJð È«dł« Ë Ê«“uKÐ ÈeO,¬Å@— È«dÐ v~— œ«b, ‡‡ ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ t²ODUuð pOMJð È«dł« ‡‡ µ‡‡±≥ d¹uBð
tÇ—UÄ gI Ë s,«œ ÈeO,¬Å@— Ë vŠ«ÒdÞ È«dÐ f¹uÅÊ«Ë— Ë p¹˛U,
Å Å≤∞¥Å
 f¹uÅÊ«Ë— ¨v~—œ«b,
XÝ«d²D
12 17 uU¹dÐU È«uI,

—«œÅÂU Ë ÂUÅvÐ ÈU¼Å@— ÈbMÐÅVOKdð

sýË— Ë ÁdOð œUCð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

tÇ—UÄ tUš—UNÇ ‘uI vŠ«ÒdÞ È«dÐ ÊuðUṓ ˛öÔK Ë v~—œ«b, ÈÅtKOÝËÅtÐ tMO,“ ÈeO,¬Å@— ‡‡ µ‡‡±¥ d¹uBð
Å≤∞µÅ Å
 pAšÅtLO p¹˛U, ¨‘«uÖ
12 17 uU¹dÐU È«uI,

ÂdÖ ÈU¼Å@— È—«u−L¼

sýË— Ë ÁdOð œUCð
©v~— ŸU³ý«® XOHOK œUCð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

pAšÅtLO ÈU¼Åp¹˛U, UÐ ‘uI ÈeO,¬Å@— Ë vŠ«ÒdÞ Ë ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtР“ô ÈU¼ÅsýË— t¹UÝ œU−¹« Ë tMO,“ ÈeO,¬Å@— ‡‡ µ‡‡±µ d¹uBð
Å Å≤∞∂Å
 s¹d9

«— d??¹“ Õd??Þ t??Ý Áb??ý d?7– œ—«u?' 7?d?Ö d?E? —œ U?Ð

ÆbOM7 ÈeO'¬Å@—
@?— p?¹ v?~?—  U?ł—œ È—«u−L¼ Ë ÈbMÐÅVO7d𠇇±
qLJ' @— Ëœ v~—  Uł—œ ¨œdÝ
‡‡ÅÅ‘«uÖ Ë ‘«uÖ ÈÅtKOÝË tÐ ©t²O%Uuð® pOMJð È«dł« ‡‡≤
v~—Åœ«b' Ë v~—œ«b'
«b« r−Š 7ý«œ dE —œ UÐ tUš—UNÇ ‘uI vŠ«ÒdÞ ‡‡≥
¨pAšÅtLO p¹˛U' ¨p¹˛U' ÈÅtKOÝË tÐ tÇ—UÄ ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ Ë
—U7œuš
˛öÔ7 ÈÅÁuOý tÐ tUš—UNÇ ‘uI vŠ«dÞ Ò ‡‡¥

Á˛ËdÄ
VÝUM' v¹U¼«uI' ¨—U7 Âu³%¬ qOLJð “« d~¹œ È«ÅtKŠd' —œ
ÈU?¼ÅtÇ—UÄ VÝUM' ¨”U³% ÕdÞ µ ¨Áœd?7 tONð 25 35 lDM —œ
ÈU?¼ÅÁu?O?ý È«d?ł« U?Ð Ë bO¹U/ vŠ«Òd?Þ Ê¬ ÈË— d?Ð «— t?Uš—UNÇ
Èe?O?'¬Å@?— tÐ Ábý Áœ«œ  UŽu{u' o³Þ Ë ÈeO'¬Å@— nK²:'
Æb¹“«œdáÐ
g?I —œ —«u−L¼ ÈU¼Å@— v~M¼UL¼ Ë ÈbMÐÅVO7d𠇇±
tÇ—UÄ
Ë h??%U??š ÈU??¼Å@? — È—«u??−? L?¼ Ë Èb?M?ÐÅV?O?7d?ð ‡?‡≤
tÇ—UÄ gI —œ h%UšdOž
”U³% ÈU¼ÅtJð Ë tÇ—UÄ gI —œ sýË— Ë ÁdOð œUC𠇇≥
”U³% ÈU¼ÅtJð Ë tÇ—UÄ gI —œ ÅqLJ' œUC𠇇¥

Å≤∞∑Å Å
Å Å≤∞∏Å
 —«bKÖ ‘uI ÈeO,¬Å@— Ë vŠ«dÞ
Ò
d?Ö« ¨—«bKÖ ÈU¼ÅtÇ—UÄ UÐ v¹U¼Å”U³% ÈeO'¬Å@— Ë vŠ«dÞÒ
¨U¼ÅpOMJð È«ÅÁ—UÄ œb' tÐ v%Ë bÝ—Åv' dEÅtÐ qJA' Ë ÁbOâOÄ tÇ
‘uI vŠ«dÞ Ò ¨”U³% ÊUŠ«ÒdÞ Æœu/ ÊUݬ Ë qNÝ «— —U7 Ê«uðÅv'
—UO²š« —œ t7 È«ÅtÇ—UÄ gI ”UÝ«dÐ U¹ vM¼– —uÞÅtÐ «— œuš ‰b'
XÝ«d²% ¨ËœU7 ÈU¼cžU7 ‘uI “« eO v¼UÖ Ë bMM7Åv' vŠ«dÞ Ò b—«œ
ÆbdOÖÅv' ÁdNÐ —uEM' s¹bÐ ÊuðUṓ Ë

p¹˛U, ¨f¹uÅÊ«Ë— ¨v~— œ«b,

12 17 ŒU³M²ý« È«uI,

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

v~—Åpð ÈÅÁuOý tÐ v~—œ«b, UÐ Ábý ÈeO,¬Å@— ÈÅtMO,“ ÈË— dÐ p¹˛U, ÈÅtKOÝËÅtÐ ‘uI ÈeO,¬Å@— Ë vŠ«ÒdÞ ‡‡ µ‡‡±∂ d¹uBð
Å≤∞πÅ Å
 f¹uÅÊ«Ë— ¨v~—œ«b,
ÊuðUṓ
12 17 uU¹dÐU È«uI,

ÂdÖ ÈU¼Å@— È—«u−L¼

sýË— Ë ÁdOð œUCð
©@— ŸU³ý«® XOHOK œUCð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

—«bKÖ ÈU¼ÅtÇ—UÄ ‘uI g¹U/ È«dÐ —«œÅgI ÊuðUṓ ˛öÔK Ë v~—œ«b, “« ÁœUH²Ý« UÐ ¨t¹ô Ëœ ÈÅÁuOý tÐ tMO,“ ÈeO,¬Å@— ‡‡ µ‡‡±∑ d¹uBð

Å Å≤±∞Å
 »dÇ q²ÝUÄ ¨‘«uÖ
12 17 ŒU³M²ý« È«uI,
ŸU³ý«dOž Ë ŸU³ý« œUCð
sýË— Ë ÁdOð œUCð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

Ábý oOd— ‘«uÖ UÐ tMO,“ ÈeO,¬Å@— Ë q²ÝUÄ Ë œ«b, ÈÅtKOÝËÅtÐ ‘uI ÈeO,¬Å@— Ë vŠ«dÞ
Ò ‡‡ µ‡‡±∏ d¹uBð
Å≤±±Å Å
±
ÆbM7Åv' r¼«d ULý È«dÐ «— ÈeO'¬Å@— ÊUݬ Ë s¹dOý pOMJð p¹ È«dł« ÈÅtÐd& ¨‘«uÖ Ë »dÇ q²ÝUÄ

7ý«œ dE —œ UÐ ¨‰b, vDš ÕdÞ ÈË— dÐ ±

¨@—dÔÄ œ«b, p¹ UÐ ¨tÇ—UÄ ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ
ÆbOMK vŠ«ÒdÞ «— ‘uI
»d?Ç q?²?ÝU?Ä ÈÅt?K?O?ÝËÅt?Ð «— ‘u?I ôUŠ ≤
ÆbO¹U/ ÈeO,¬Å@—
p?¹ —u?ÞÅtÐ ¨ÁœdK oOd— Îö?,UK «— ‘«uÖ ≥
—œ Æb?O?M?K Èe?O,¬Å@— ¨Ê¬ UÐ «— tMO,“ XÝœ
@?— ¨‘u?I ÊœuÐ »dÇ qODœ tÐ ¨tKŠd, s¹«
ÊU?¹U?/ ‘u?I? ¨ÁbA «uI, »cł »uš ‘«uÖ
t?¹UÝ tÐ ‘«uÖ XEKž ÊœdK tU{« UÐ ÆbM²f¼
Ϋœb?−, —UK ÂU9« “« fÄ Æb¹“«œdáÐ ÕdÞ Êœ“
ÊœdK @—dÄÔ È«dÐ q²ÝUÄ Ë œ«b, “« bO«uðÅv,
ÆbOMK ÁœUH²Ý« ‘uI

Å Å≤±≤Å
 f¹uÅÊ«Ë— ¨v~— œ«b,
XÝ«d²D
©ÅA4Å® d¹d% cžUK

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

XÝ«d²D ÈÅtKOÝËÅtÐ tÇ—UÄ ‘uI g¹U/ Ë t¹ô Ëœ ÈÅÁuOý UÐ v~—œ«b, ÈÅtKOÝËÅtÐ ”U³D “ô ÈU¼ÅsýË— t¹UÝ È«dł« ‡‡ µ‡‡±π d¹uBð
Å≤±≥Å Å
s¹« ÆXÝ« ”U³% p¹ ÈÅtÇ—UÄ ‘uI g¹U/ È«dÐ ÊUݬ ÈU¼Å‘Ë— “« d~¹œ vJ¹ ¨”U³% ÈË— dÐ XÝ«d²% ‘uI Êœd7 ÛUÇ
¨pOMJð s¹« È«dł« —œÆœd7 ÛUÇ ”U³% ÈË— dÐ ¨U¼ÅsOÇ Ë r−Š tÐ tłuð ÊËbÐ U¹ tÇ—UÄ ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ tÐ tłuð UÐ Ê«uðÅv' «— ‘Ë—
Æœu/ ÈeO'¬Å@— nK²:' ÈU¼ÅÁuOý UÐ «— tMO'“ Ê«uðÅv'
±

ÂU?$« q?,U?K —u?ÞÅt?Ð «— ”U?³D ÈU¼ÅsýË— t¹UÝ ±

¨Ád?O?ð  U?ł—œ U?Ð U?¼Åt¹UÝÅrO Ë U¼Åt¹UÝ œU−¹« ÆbO¼œ
ÆXÝ« dðÅVÝUM, ÈbFÐ qŠ«d, ÂU$« È«dÐ
«— ÕdÞ vK\« ◊uDš ¨f¹uÅÊ«Ë— ÈÅtKOÝËÅtÐÅÅ ≤
ÆbOMK @—dÄ Ë rJ×,
U?¹ U¼ÅsJý Ë sOÇ tÐ tłuð UÐ «— XÝ«d²D ‘uIÅÅ ≥
ÈÅt? ?M? O? ,“ ÈË— d??Ð ¨U??¼Åʬ 7??d??Ö d??E?  —œ ÊËb??Ð
ÆbOU³fâÐ Ábý ÈeO,¬Å@—

Å Å≤±¥Å
 Æb«ÅVÝUM' ”U³% p¹ ÈÅtÇ—UÄ ‘uI g¹U/ È«dÐ t7 bM²g¼ výuI È«—«œ ËœU7 ÈU¼cžU7 Ÿ«u« “« vCFÐ

—UKœuš ¨v~— œ«b, ¨‘«uÖ

ËœUK cžUK
12 17 uU¹dÐU È«uI,

sýË— Ë ÁdOð œUCð

ÅqLJ, œUCð
ŸU³ý«dOž Ë ŸU³ý« œUCð

˛öÔK —œ Ábý ÁœdÐ —UKÅtÐ cžUK tu/

 dýÅvð ÈeO,¬Å@— —œ t²— —UKÅtÐ ÈU¼Å@— —«u

Ë ‘«u?Ö “«  d?ýÅv?ð Èe?O,¬Å@— È«dÐ —UKœuš Ë v~—œ«b, ÈÅtKOÝËÅtÐ U¼ÅsýË— t¹UÝ œU−¹« Ë cžUK ˛öÔK “« ÁœU?H²Ý« UÐ ”U³D vŠ«dÞ
Ò ‡‡ µ‡‡≤∞ d?¹uBð
ÆXÝ« Ábý ÁœUH²Ý« v~—Åœ«b,
Å≤±µÅ Å
 p¹˛U, ¨v~—œ«b, ¨‘«uÖ
12 17 uU¹dÐU È«uI,
©@— ŸU³ý«® XOHOK œUCð

”U³D ÕdÞ ÈeO,¬Å@— —œ ÁœUH²Ý« œ—u, ÈU¼Å@—

p¹˛U, UÐ ‘uI ÈeO,¬Å@— Ë v~—œ«b, ‡‡ ‘«uÖ ÈÅtKOÝËÅtÐ tMO,“ ÈeO,¬Å@— ‡‡ µ‡‡≤± d¹uBð
Å Å≤±∂Å
 s¹d9
«— d?¹“ Õd?Þ —U?N?Ç ¨Áb?ý d?7– œ—«u' 7dÖ dE —œ UÐ
ÆbOM7 ÈeO'¬Å@—
v~M¼UL¼ ‡‡ qLJ' ÈU¼Å@— È—«u−L¼ Ë ÈbMÐÅVO7d𠇇±
ÂU vÐ Ë ÂU ÈU¼Å@—
¨‘«uÖ ¨v~—œ«b' ÈÅtKOÝËÅtÐ t²O%Uuð pOMJð È«dł« ‡‡≤
v~—œ«b' ‡‡ ‘«uÖ
Ë Â«b?« r?−?Š 7ý«œ dE —œ UÐ —«bKÖ ‘uI vŠ«ÒdÞ ‡‡≥
‡‡ÅÅpAšÅtLO p¹˛U' ‡‡ p¹˛U' ÈÅtKOÝËÅtÐ tÇ—UÄ ÈU¼ÅsJý Ë sOÇ
»dÇ q²ÝUÄ
ÈÅÁuOý tÐ ”U³% ÕdÞ ÈË— dÐ tÇ—UÄ —«bKÖ ‘uI g¹U/ ‡‡¥
XÝ«d²% ÛUÇ Ë ËœU7 ÈU¼cžU7 Ë ÊuðUṓ ˛ö7Ô

Á˛ËdÄ
—œ V?ÝU?M?' v?¹U?¼«u?I?' ¨Âu³%¬ È«dÐ —U7 tKŠd' s¹dš¬ —œ
—«bKÖ ÈU¼ÅtÇ—UÄ VÝUM' ¨”U³% ÕdÞ µ ¨Áœd7 tONð 25 35 lDM
n?K?²?:?' ÈU?¼ÅÁu?O?ý È«d?ł« U?Ð Ë b?O?¹U?/ v?Š«Òd?Þ Ê¬ ÈË— d?Ð «—
Æb¹“«œdáÐ ÈeO'¬Å@— tÐ Ábý Áœ«œ  UŽu{u' o³Þ Ë ÈeO'¬Å@—
Ë tÇ—UÄ gI —œ —«u−L¼ œdÝ ÈU¼Å@— ÈbMÐÅVO7d𠇇±
”U³% ÈU¼ÅtJð
”U³% ÈU¼ÅtJð Ë tÇ—UÄ gI —œ sýË— Ë ÁdOð œUC𠇇≤
tÇ—UÄ ÈÅtMO'“ Ë gI —œ ŸU³ý«dOž v~— p𠇇≥
ÈU?¼Åt?J?ð Ë t?Ç—UÄ gI —œ ŸU³ý«dOž Ë ŸU³ý« œUC𠇇¥
”U³%
tÇ—UÄ gI —œ ©ÕuDÝ XFÝË® XOL7 Ò ÒœUC𠇇 µ

Å≤±∑Å Å
Å Å≤±∏Å
 vÝ—U ÈÅÁbý tLłdð lÐUM,

œU?ý—« Ë @?M?¼d?  —«“Ë  «—U?A?²?« Ë ÛUÇ ÊU'“UÝ ¨vLOKŠ sOgŠbL×' ¨@— »U²7 ‡‡ eU¼uł ¨7¹« ‡‡Å±
±≥∂∑ ¨ÂËœ ÛUÇ ¨v'öÝ«
Ê«dN𠨱≥∂∏ ¨‰Ë« ÛUÇ ¨v dA ¨ÁËdý vKFÐdŽ ¨U¼Å@— qÐUI²' dOŁQ𠇇 ·“uł ¨“d³%¬ ‡‡Å≤
±≥∑± ¨ÂËœ ÛUÇ ¨‘ËdÝ  «—UA²« ¨dNáÝ œuFg' ¨ÈdBÐ œ«uÝ ÈœU³' ‡‡ fOËœ ¨f¹b«œ Æ« ‡‡Å≥
Ê«dN𠨱≥∑≥ ¨‰Ë« ÛUÇ ÊU~M¼d  «—UA²« ¨v~M¼U³ý ‰öł ¨@— —œ XOMöš ‡‡ dÐU ¨ÊdOÐ ‡‡Å¥
Ê«dN𠨱≥∑∏ ¨‰Ë« ÛUÇ ¨dRUF' @M¼d  «—UA²« ¨dM¼ ·—UF*«ÅÁdz«œ ‡‡ sO¹Ë— ¨“U³7UÄ ‡‡Åµ
±≥∑∏ ¨‰Ë« ÛUÇ ¨·UHŽ  «—UA²« ¨g¹UAÖ œU¼d ¨vŠ«ÒdÞ Ë @— —U²šUÝ ‡‡ œ—Uâ¹— ¨u~MO%« Ævł ‡‡Å∂
±≥∑± ¨‰Ë« ÛUÇ ¨v'öÝ« @M¼d dA d²œ  «—UA²« ¨@— ÈËœUł ‡‡ sO'«— ¨ÊUL¹d7 ‡‡Å∑
±≥∑± ¨ÂuÝ ÛUÇ ¨rłd²' dýU ¨Áœ«“ÅvЫ «b¹Ë ¨U¼Å@— vÝUMA«Ë— ‡‡ f7U' ¨dýu% ‡‡Å∏
¨±≥∑± ¨ÂËœ ÛUÇ ¨‘ËdÝ  «—UA²« ¨vLg& ÈU¼dM¼ —uB' @M¼d ‡‡ VO³Š ¨·ËdF' Ë e¹ËdÄ ¨ÊUГd' ‡‡Åπ
Ê«dNð
±≥∑π ¨‰Ë« ÛUÇ ¨dðdÐ fŠ  «—UA²« ¨v'uuÖ—« —œ @— œdЗU7 ‡‡ sO'«bL×' ¨ÈœuŽu' ‡‡Å±∞
±≥∑∑ bFÐ tÐ p¹ ÈÅÁ—ULý ¨@—U7 dA ¨U¼Å@— vMOAML¼ ÈÅtŽuL−' ‡‡Å±±
Ê«dN𠨱≥∑∏ ¨‰Ë« ÛUÇ ¨e7d' dA ¨ÊU²gKÖ vKO% ¨U¼Å@— ÈÅÁ—UЗœ ‡‡ p¹Ëœu% ¨s¹U²AM~²¹Ë ‡‡Å±≤

Å≤±πÅ Å
 lÐUM, XÝdN
±≥∑µ ¨«dg~M¼d ∫Ê«dNð ¨ÁËdý vKFÐdŽ ÈÅtLłdð ¨rOM7 vŠ«dÞ ÁdNÇ “« tu~Ç ¨Á—b¬ fO'u% ‡‡±
±≥∑π ¨v%ËUg¹ ∫Ê«dNð ¨vMž “d'«d ÈÅtLłdð ¨ÊUg« ÊbÐ  U7dŠ “« vŠ«dÞ ¨Á—b¬ fO'u% ‡‡≤
¨qOzUJO' ∫Ê«dNð ¨Áœ«eOKŽ p'UOÝ Ë vðU³Ł« sgŠbL×' ÈÅtLłdð ¨v~— œ«b' UÐ výUI pOMJð ¨b¹u¹œ f¹u% ‡‡≥
±≥∑∏
±≥∂𠨑ËdÝ ∫Ê«dNð ¨—UOÝ “ËdOÄ ÈÅtLłdð ¨vÝUJŽ —œ @— ¨b%«—U¼ ¨t²U' ‡‡ ¥
±≥∑∑ ¨v%ËUg¹ ∫Ê«dNð ¨ÁËdý vKFÐdŽ ÈÅtLłdð ¨ÊUg« ÊbÐ vŠ«dÞ ¨ÊdÐ ¨œ—UÖu¼ ‡‡ µ
∂‡‡ Ann, Kullberg, Colored Pencil Portraits
∑‡‡ An Introduction to Illustration - Briaw Lemis - Published by Granye Books. 1995 -
London
∏҇ Drawing ?? Ienny Rodwell - Hamlyn 1992
π‡‡ Drawing - Jenny Rodwell - Hamlyn
±∞‡‡ Isao, Yajima, Figure Drawing for Fashion
±±Å҇ Jill, Bossert, Children’s Book Illustration
±≤‡‡ Sherry C. Nelson MDA, Painting Flowers Atoz
±≥‡‡ The Artist’s Manuel Step by Step Art School
±¥‡‡ The Artist’s Manual
±µ‡‡The Hamlyn Complete Art School - Patricia Monahan. Wendy Clouse. Patricia
Seligman - Hamlyn - 1993

Å Å≤≤∞Å