Fenomena jerebu yang melanda negara kita telah mendatangkan pelbagai kesan buruk.

Bincangkan kesan-kesan negatif masalah jerebu kepada masyarakat dan negara.

     Memang tidak dinafikan juga, fenomena jerebu mendatangkan kesan negatif terutama
terhadap tahap kesihatan rakyat di negara kita.   Antaranya ialah, jerebu boleh menjejaskan
kesihatan rakyat terutamanya sistem pernafasan dan boleh menyebabkan penyakit asma, sakit
kerongkong, selesema, batuk, nemonia dan penyakit-penyakit yang berkaitan dengan jantung.
Hal ini berlaku kerana jerebu menyebabkan badan menjadi lemah dan imunisasi semakin rendah.
Oleh itu bilangan golongan tua dan kanak-kanak yang jatuh sakit berkaitan dengan sistem
pernafasan telah meningkat mendadak akibat jerebu dan terpaksa menerima rawatan di hospital
atau di klinik.

      Selain itu, kesan jerebu juga boleh mengurangkan jarak penglihatan. Keadaan ini berlaku
disebabkan oleh komponen-komponen yang ada di dalam jerebu berupaya menyerap dan
menyerakkan cahaya matahari.    Hal ini amat menakutkan kerana risiko kemalangan boleh
berlaku seperti kapal terbang dan kapal laut atau kenderaan di jalan raya menjadi semakin besar.
Keadaan ini amat membahayakan keselamatan rakyat kerana kemalangan boleh mengakibatkan
kemusnahan harta benda, kecederaan dan kehilangan nyawa.

         Tambahan pula, aktiviti harian masyarakat turut terjejas akibat masalah jerebu.  Apabila
Indeks Pencemaran Udara (IPU) berada di tahap tidak sihat atau membahayakan, sebarang
bentuk aktiviti luar tidak digalakkan.  Contohnya, di kawasan-kawasan yang dilanda jerebu,
banyak sekolah terpaksa ditutup demi menjamin kesihatan pelajar.  Program-program dan acara
luar seperti sukan, dibatalkan.  Keadaan ini menunjukkan bahawa masalah jerebu telah
mengganggu aktiviti harian masyarakat di negara kita.

          Selain kemerosotan taraf kesihatan rakyat Malaysia, sektor ekonomi negara turut terjejas
akibat kerenah jerebu yang berlaku di Malaysia. Tahap penglihatan yang rendah menyebabkan
aktiviti luar disekat dan industri perikanan dan pertanian terpaksa dihentikan demi menjamin
keselamatan dan kesihatan pekerja-pekerja. Rakyat Malaysia yang terlibat dalam bidang
perikanan dan pertanian terpaksa mencari alternatif yang lain untuk mencari pendapatan buat
sementara waktu.

      Selimut jerebu  pula biasanya hilang selepas hujan turun. Namun begitu, hujan yang turun
selepas fenomena jerebu berlaku akan memberikan kesan sampingan yang berpunca daripada
hujan asid. Hujan ini seterusnya akan merosakkan tanaman dan tumbuhan, meningkatkan nilai
keasidan tanah dan air sekaligus mengganggu keseimbangan dalam ekosistem seperti ekosistem
akuatik, ekosistem hutan dan ekosistem muara.

       Apabila masalah jerebu menjadi semakin meruncing, kesan negatif yang lebih serius akan
timbul. Sumber pendapatan negara turut terancam akibat jerebu. Sumber pendapatan negeri-
negeri yang berasaskan industri pelancongan seperti Sabah dan Sarawak akan merosot kerana
industri pelancongan terjejas akibat jerebu. Para pelancong bukan sahaja dari dalam negeri malah
dari negara asing tidak akan melawat ke Malaysia sekiranya jerebu masih berlaku di Malaysia
kerana bimbang akan keselamatan dan kesihatan mereka semasa melancong ke Malaysia.
Secara tidak langsung, ekonomi negara kita akan terjejas akibat jerebu.

          Masalah jerebu telah menjadi duri dalam daging kepada Malaysia. Bagi menyelesaikan
masalah jerebu yang merunsingkan ini, semua pihak harus bersinergi dalam mengatasi
masalah tersebut, persis kata orang-orang tua, “berat sama dipikul, ringan sama dijinjing”.
Pelbagai langkah perlu diambil demi mengelakkan masalah jerebu daripada berlaku lagi.
Sekiranya Malaysia bebas daripada belenggu masalah jerebu, sudah pasti negara Malaysia
dapat berkembang maju dalam semua bidang.
Fenomena jerebu yang melanda negara kita telah mendatangkan pelbagai kesan buruk.
Bincangkan kesan-kesan negatif masalah jerebu kepada masyarakat dan negara.

     Memang tidak dinafikan juga, fenomena jerebu mendatangkan kesan negatif terutama
terhadap tahap kesihatan rakyat di negara kita.   Antaranya ialah, jerebu boleh menjejaskan
kesihatan rakyat terutamanya sistem pernafasan dan boleh menyebabkan penyakit asma, sakit
kerongkong, selesema, batuk, nemonia dan penyakit-penyakit yang berkaitan dengan jantung.
Hal ini berlaku kerana jerebu menyebabkan badan menjadi lemah dan imunisasi semakin rendah.
Oleh itu bilangan golongan tua dan kanak-kanak yang jatuh sakit berkaitan dengan sistem
pernafasan telah meningkat mendadak akibat jerebu dan terpaksa menerima rawatan di hospital
atau di klinik.

      Selain itu, kesan jerebu juga boleh mengurangkan jarak penglihatan. Keadaan ini berlaku
disebabkan oleh komponen-komponen yang ada di dalam jerebu berupaya menyerap dan
menyerakkan cahaya matahari.    Hal ini amat menakutkan kerana risiko kemalangan boleh
berlaku seperti kapal terbang dan kapal laut atau kenderaan di jalan raya menjadi semakin besar.
Keadaan ini amat membahayakan keselamatan rakyat kerana kemalangan boleh mengakibatkan
kemusnahan harta benda, kecederaan dan kehilangan nyawa.

         Tambahan pula, aktiviti harian masyarakat turut terjejas akibat masalah jerebu.  Apabila
Indeks Pencemaran Udara (IPU) berada di tahap tidak sihat atau membahayakan, sebarang
bentuk aktiviti luar tidak digalakkan.  Contohnya, di kawasan-kawasan yang dilanda jerebu,
banyak sekolah terpaksa ditutup demi menjamin kesihatan pelajar.  Program-program dan acara
luar seperti sukan, dibatalkan.  Keadaan ini menunjukkan bahawa masalah jerebu telah
mengganggu aktiviti harian masyarakat di negara kita.

          Selain kemerosotan taraf kesihatan rakyat Malaysia, sektor ekonomi negara turut terjejas
akibat kerenah jerebu yang berlaku di Malaysia. Tahap penglihatan yang rendah menyebabkan
aktiviti luar disekat dan industri perikanan dan pertanian terpaksa dihentikan demi menjamin
keselamatan dan kesihatan pekerja-pekerja. Rakyat Malaysia yang terlibat dalam bidang
perikanan dan pertanian terpaksa mencari alternatif yang lain untuk mencari pendapatan buat
sementara waktu.

      Selimut jerebu  pula biasanya hilang selepas hujan turun. Namun begitu, hujan yang turun
selepas fenomena jerebu berlaku akan memberikan kesan sampingan yang berpunca daripada
hujan asid. Hujan ini seterusnya akan merosakkan tanaman dan tumbuhan, meningkatkan nilai
keasidan tanah dan air sekaligus mengganggu keseimbangan dalam ekosistem seperti ekosistem
akuatik, ekosistem hutan dan ekosistem muara.

       Apabila masalah jerebu menjadi semakin meruncing, kesan negatif yang lebih serius akan
timbul. Sumber pendapatan negara turut terancam akibat jerebu. Sumber pendapatan negeri-
negeri yang berasaskan industri pelancongan seperti Sabah dan Sarawak akan merosot kerana
industri pelancongan terjejas akibat jerebu. Para pelancong bukan sahaja dari dalam negeri malah
dari negara asing tidak akan melawat ke Malaysia sekiranya jerebu masih berlaku di Malaysia
kerana bimbang akan keselamatan dan kesihatan mereka semasa melancong ke Malaysia.
Secara tidak langsung, ekonomi negara kita akan terjejas akibat jerebu.

          Masalah jerebu telah menjadi duri dalam daging kepada Malaysia. Bagi menyelesaikan
masalah jerebu yang merunsingkan ini, semua pihak harus bersinergi dalam mengatasi
masalah tersebut, persis kata orang-orang tua, “berat sama dipikul, ringan sama dijinjing”.
Pelbagai langkah perlu diambil demi mengelakkan masalah jerebu daripada berlaku lagi.
Sekiranya Malaysia bebas daripada belenggu masalah jerebu, sudah pasti negara Malaysia
dapat berkembang maju dalam semua bidang.
Fenomena jerebu yang melanda negara kita telah mendatangkan pelbagai kesan buruk.
Bincangkan kesan-kesan negatif masalah jerebu kepada masyarakat dan negara.

     Memang tidak dinafikan juga, fenomena jerebu mendatangkan kesan negatif terutama
terhadap tahap kesihatan rakyat di negara kita.   Antaranya ialah, jerebu boleh menjejaskan
kesihatan rakyat terutamanya sistem pernafasan dan boleh menyebabkan penyakit asma, sakit
kerongkong, selesema, batuk, nemonia dan penyakit-penyakit yang berkaitan dengan jantung.
Hal ini berlaku kerana jerebu menyebabkan badan menjadi lemah dan imunisasi semakin rendah.
Oleh itu bilangan golongan tua dan kanak-kanak yang jatuh sakit berkaitan dengan sistem
pernafasan telah meningkat mendadak akibat jerebu dan terpaksa menerima rawatan di hospital
atau di klinik.

      Selain itu, kesan jerebu juga boleh mengurangkan jarak penglihatan. Keadaan ini berlaku
disebabkan oleh komponen-komponen yang ada di dalam jerebu berupaya menyerap dan
menyerakkan cahaya matahari.    Hal ini amat menakutkan kerana risiko kemalangan boleh
berlaku seperti kapal terbang dan kapal laut atau kenderaan di jalan raya menjadi semakin besar.
Keadaan ini amat membahayakan keselamatan rakyat kerana kemalangan boleh mengakibatkan
kemusnahan harta benda, kecederaan dan kehilangan nyawa.

         Tambahan pula, aktiviti harian masyarakat turut terjejas akibat masalah jerebu.  Apabila
Indeks Pencemaran Udara (IPU) berada di tahap tidak sihat atau membahayakan, sebarang
bentuk aktiviti luar tidak digalakkan.  Contohnya, di kawasan-kawasan yang dilanda jerebu,
banyak sekolah terpaksa ditutup demi menjamin kesihatan pelajar.  Program-program dan acara
luar seperti sukan, dibatalkan.  Keadaan ini menunjukkan bahawa masalah jerebu telah
mengganggu aktiviti harian masyarakat di negara kita.

          Selain kemerosotan taraf kesihatan rakyat Malaysia, sektor ekonomi negara turut terjejas
akibat kerenah jerebu yang berlaku di Malaysia. Tahap penglihatan yang rendah menyebabkan
aktiviti luar disekat dan industri perikanan dan pertanian terpaksa dihentikan demi menjamin
keselamatan dan kesihatan pekerja-pekerja. Rakyat Malaysia yang terlibat dalam bidang
perikanan dan pertanian terpaksa mencari alternatif yang lain untuk mencari pendapatan buat
sementara waktu.

      Selimut jerebu  pula biasanya hilang selepas hujan turun. Namun begitu, hujan yang turun
selepas fenomena jerebu berlaku akan memberikan kesan sampingan yang berpunca daripada
hujan asid. Hujan ini seterusnya akan merosakkan tanaman dan tumbuhan, meningkatkan nilai
keasidan tanah dan air sekaligus mengganggu keseimbangan dalam ekosistem seperti ekosistem
akuatik, ekosistem hutan dan ekosistem muara.

       Apabila masalah jerebu menjadi semakin meruncing, kesan negatif yang lebih serius akan
timbul. Sumber pendapatan negara turut terancam akibat jerebu. Sumber pendapatan negeri-
negeri yang berasaskan industri pelancongan seperti Sabah dan Sarawak akan merosot kerana
industri pelancongan terjejas akibat jerebu. Para pelancong bukan sahaja dari dalam negeri malah
dari negara asing tidak akan melawat ke Malaysia sekiranya jerebu masih berlaku di Malaysia
kerana bimbang akan keselamatan dan kesihatan mereka semasa melancong ke Malaysia.
Secara tidak langsung, ekonomi negara kita akan terjejas akibat jerebu.

          Masalah jerebu telah menjadi duri dalam daging kepada Malaysia. Bagi menyelesaikan
masalah jerebu yang merunsingkan ini, semua pihak harus bersinergi dalam mengatasi
masalah tersebut, persis kata orang-orang tua, “berat sama dipikul, ringan sama dijinjing”.
Pelbagai langkah perlu diambil demi mengelakkan masalah jerebu daripada berlaku lagi.
Sekiranya Malaysia bebas daripada belenggu masalah jerebu, sudah pasti negara Malaysia
dapat berkembang maju dalam semua bidang.
Fenomena jerebu yang melanda negara kita telah mendatangkan pelbagai kesan buruk.
Bincangkan kesan-kesan negatif masalah jerebu kepada masyarakat dan negara.

     Memang tidak dinafikan juga, fenomena jerebu mendatangkan kesan negatif terutama
terhadap tahap kesihatan rakyat di negara kita.   Antaranya ialah, jerebu boleh menjejaskan
kesihatan rakyat terutamanya sistem pernafasan dan boleh menyebabkan penyakit asma, sakit
kerongkong, selesema, batuk, nemonia dan penyakit-penyakit yang berkaitan dengan jantung.
Hal ini berlaku kerana jerebu menyebabkan badan menjadi lemah dan imunisasi semakin rendah.
Oleh itu bilangan golongan tua dan kanak-kanak yang jatuh sakit berkaitan dengan sistem
pernafasan telah meningkat mendadak akibat jerebu dan terpaksa menerima rawatan di hospital
atau di klinik.

      Selain itu, kesan jerebu juga boleh mengurangkan jarak penglihatan. Keadaan ini berlaku
disebabkan oleh komponen-komponen yang ada di dalam jerebu berupaya menyerap dan
menyerakkan cahaya matahari.    Hal ini amat menakutkan kerana risiko kemalangan boleh
berlaku seperti kapal terbang dan kapal laut atau kenderaan di jalan raya menjadi semakin besar.
Keadaan ini amat membahayakan keselamatan rakyat kerana kemalangan boleh mengakibatkan
kemusnahan harta benda, kecederaan dan kehilangan nyawa.

         Tambahan pula, aktiviti harian masyarakat turut terjejas akibat masalah jerebu.  Apabila
Indeks Pencemaran Udara (IPU) berada di tahap tidak sihat atau membahayakan, sebarang
bentuk aktiviti luar tidak digalakkan.  Contohnya, di kawasan-kawasan yang dilanda jerebu,
banyak sekolah terpaksa ditutup demi menjamin kesihatan pelajar.  Program-program dan acara
luar seperti sukan, dibatalkan.  Keadaan ini menunjukkan bahawa masalah jerebu telah
mengganggu aktiviti harian masyarakat di negara kita.

          Selain kemerosotan taraf kesihatan rakyat Malaysia, sektor ekonomi negara turut terjejas
akibat kerenah jerebu yang berlaku di Malaysia. Tahap penglihatan yang rendah menyebabkan
aktiviti luar disekat dan industri perikanan dan pertanian terpaksa dihentikan demi menjamin
keselamatan dan kesihatan pekerja-pekerja. Rakyat Malaysia yang terlibat dalam bidang
perikanan dan pertanian terpaksa mencari alternatif yang lain untuk mencari pendapatan buat
sementara waktu.

      Selimut jerebu  pula biasanya hilang selepas hujan turun. Namun begitu, hujan yang turun
selepas fenomena jerebu berlaku akan memberikan kesan sampingan yang berpunca daripada
hujan asid. Hujan ini seterusnya akan merosakkan tanaman dan tumbuhan, meningkatkan nilai
keasidan tanah dan air sekaligus mengganggu keseimbangan dalam ekosistem seperti ekosistem
akuatik, ekosistem hutan dan ekosistem muara.

       Apabila masalah jerebu menjadi semakin meruncing, kesan negatif yang lebih serius akan
timbul. Sumber pendapatan negara turut terancam akibat jerebu. Sumber pendapatan negeri-
negeri yang berasaskan industri pelancongan seperti Sabah dan Sarawak akan merosot kerana
industri pelancongan terjejas akibat jerebu. Para pelancong bukan sahaja dari dalam negeri malah
dari negara asing tidak akan melawat ke Malaysia sekiranya jerebu masih berlaku di Malaysia
kerana bimbang akan keselamatan dan kesihatan mereka semasa melancong ke Malaysia.
Secara tidak langsung, ekonomi negara kita akan terjejas akibat jerebu.

          Masalah jerebu telah menjadi duri dalam daging kepada Malaysia. Bagi menyelesaikan
masalah jerebu yang merunsingkan ini, semua pihak harus bersinergi dalam mengatasi
masalah tersebut, persis kata orang-orang tua, “berat sama dipikul, ringan sama dijinjing”.
Pelbagai langkah perlu diambil demi mengelakkan masalah jerebu daripada berlaku lagi.
Sekiranya Malaysia bebas daripada belenggu masalah jerebu, sudah pasti negara Malaysia
dapat berkembang maju dalam semua bidang.
 ISU ALAM SEKITAR : JEREBU (Punca dan Langkah Mengatasi)

Jerebu ialah keadaan partikel terampai di atmosfera seperti gas-gas, debu, habuk, dan zarah di dalam keadaan
udara kering. Pada amnya fenomena jerebu juga berpunca daripada pencemaran udara.

Punca-punca berlakunya jerebu

Di Malaysia tahap kualiti udara ditunjukkan oleh Indeks Pencemaran Udara (IPU). Tahap kualiti udara yang teruk ialah
IPU 101-400. Masalah jerebu berpunca daripada kegiatan manusia iaitu:

Pertama melalui pambakaran hutan secara besar-besaran tanpa menimbangkan kesan terhadap alam sekitar seperti
yang dilakukan di Kalimantan dan Sumatera, Indonesia akhir-akhir ini telah menyebabkan masalah jerebu di negara
kita.

Kedua, pengeluaran asap yang tidak terkawal dari kawasan perindustrian seperti kawasan perindustrian yang
menggunkan minyak dan arang batu sebagai bahan api. Selain itu bahan-bahan pencemar juga dilepaskan daripada
proses-proses yang terdapat di dalam industri seperti industri petrokimia dan industri kuari. Contoh kawasan
perindustrian ialah Seguntor di Sandakan dan Lembah Klang. Industri yang berasaskan kayu juga mengundang
masalah jerebu. Bahan-bahan buangan sisa industri ini seperti habuk-habuk kayu, kulit-kulit kayu dan serpihan-
serpihan kayu biasanya dilupuskan secara dibakar. Pembakaran akan menyebabkan karbon monoksida, sulfur
dioksida, nitrogen oksida, hidrokarbon di samping debu, dan habuk terampai dibebaskan ke udara yang kesemuanya
boleh manambahburukkan lagi masalah pencemaran udara dan jerebu. Selain itu, asap hasil daripada pertambahan
bilangan kenderaan di jalan raya juga menyebabkan pertambahan asap-asap di kawasan sekitarnya.

Ketiga, masalah jerebu juga berpunca daripada faktor semulajadi iaitu fenomena El-Nino. Akibat dilanda El-Nino,
suhu perairan di Lautan Pasifik meningkat secara tinggi berikutan pergerakan angin timuran yang perlahan di tengah
dan barat perairan tersebut. Pada masa yang sama, Asia Tenggara akan mengalami musim kemarau yang kering
memudahkan kebakaran hutan seperti yang berlaku di Sumatera dan Kalimantan. Akibatnya, asap terlepas ke ruang
udara dan terperangkap di ruang angkasa sehingga menghasilkan keadaan yang berjerebu.

Jerebu juga terjadi akibat letupan gunung berapi. Contohnya letupan gunung berapi Krakatoa dalam tahun 1883 dan
Gunung Agung di Bali 1963, yang telah banyak mengeluarkan habuk dan gas-gas ke dalam udara

Kesan-kesan jerebu

Terdapat banyak kesan negatif akibat jerebu. Antaranya ialah, ia boleh menjejaskan kesihatan manusia serta
binatang dan boleh membantutkan tumbesaran tumbuhan. Kesan kesihatan manusia yang paling ketara adalah
terhadap sistem pernafasan dan boleh menyebabkan penyakit asma, sakit kerongkong, neumonia dan penyakit-
penyakit yang berkaitan dengan jantung. Bagi haiwan pula,, kesihatan terganggu sekiranya haiwan tersebut
memakan tumbuh-tumbuhan yang diselaputi oleh zarah-zarah beracun. Ternakan seperti lembu, kerbau dan
kambing yang memakan tumbuhan ini akan menjadi mangsa keracunan makanan.

Selain itu, kesan jerebu juga boleh mengurangkan jarak penglihatan. Keadaan ini berlaku disebabkan oleh
komponen-komponen yang ada di dalam jerebu berupaya menyerap dan menyerakkan cahaya matahari.
Pengurangan jarak penglihatan membawa masalah besar kepada aktiviti ekonomi dan harian penduduk. Ia akan
mengganggu aktiviti perkhidmatan udara dan laut serta ketidaklancaran perjalanan darat.

Risiko kemalangan boleh berlaku seperti kapal terbang dan papal laut atau kenderaan di jalan raya menjadi semakin
besar. Di dalam kes jerebu 1997, negeri Sarawak merupakan negeri yang paling teruk dengan IPU mencecah angka
800. Sarawak diisytiharkan darurat Jerebu selama hampir seminggu. Akibatnya, sebahagian besar aktiviti ekonomi di
bandar Kuching lumpuh dan semua sekolah terpaksa ditutup. (Kes terbaharu, IPU terburuk dicatatkan di Muar Johor
iaitu mencecah angka 750)
Selain daripada itu, jerebu juga memberi kesan kepada sektor pertanian kerana menghalang kemasukan cahaya
matahri yang cukup bagi membolehkan tumbuhan menjalankan proses fotosíntesis. Kesannya tumbesaran
tumbuhan pendebungaan, dan penghasilan buah berkurangan.

Selimut jerebu ini biasanya hilang selepas hujan turun. Namun begitu, hujan yang turun selepas fenomena jerebu
berlaku akan memberikan kesan sampingan yang berpunca daripada hujan asid. Hujan ini seterusnya akan
merosakkan tanaman dan tumbuhan, meningkatkan nilai keasidan tanah dan air sekali gus mengganggu
keseimbangan dalam ekosistem seperti ekosistem akuatik, ekosistem hutan dan ekosistem muara.

Langkah-langkah mengatasi masalah jerebu

Antara langkah yang boleh diambil ialah tindakan segera untuk menghentikan pembakaran hutan secara terbuka dan
secara besar-besaran diperlukan. Tindakan secara kolektif dengan penggunaan alat pemadam api yang canggih dan
saintifik boleh membantu mengurangkan masalah jerebu. Di samping itu juga undang-undang ketat perlu dikenakan
terhadap pihak atau syarikat tertentu yang sengaja membakar hutan untuk tujuan pertanian.

Kedua, bahan pencemaran udara haruslah dikurangkan untuk mengelakkan masalah jerebu di negara kita. Kesesakan
lalu lintas menambahkan karbón dioksida, karbón monoksida dan sebagainya yang menambahkan keadaan
berjerebu. Oleh yang demikian, bilangan kenderaan yang menggunakan jalan raya, khususnya di kawasan-kawasan
yang terlibat seperti Kuala Lumpur haruslah disekat atau dikurangkan.

Ketiga, jerebu boleh dihilangkan dengan usaha pembenihan awan bagi menurunkan hujan. Hujan adalah pembersih
udara semula jadi yang terbaik. Pihak Jabatan Alam Sekitar telah bekerjasama dengan Puncak Niaga Sdn. Bhd telah
melakukan beberapa siri pembenihan awan khususnya di sekitar Lembah Klang dan negeri Selangor.

Keempat, masalah jerebu juga boleh dikurangkan dengan menggunakan Indeks Pencemaran Udara (IPU) untuk
mengenal pasti kawasan yang bermasalah dan mengambil tindakan susulan untuk mengatasi masalah jerebu.
Pembacaan indeks haruslah dilakukan dari semasa ke semasa agar usaha mengehadkan kilang-kilang daripada
pengeluaran asap atau gas yang berlebihan dapat dilakukan.

Masalah jerebu juga boleh diselesaikan melalui persepakatan bersama antara negara jiran dan pada peringkat global
untuk menangani masalah alam sekitar . Kerjasama boleh dilakukan dari segi perlindungan alam sekitar secara
kolektif dan kajian-kajian saintifik digiatkan untuk menangani masalah ini.

Sumber : http://geografialamsekitar.blogspot.com