Professional Documents
Culture Documents
Ap3 - q3 - Mod2 - Impluwensiya NG Klima at Lokasyon Sa Pagbuo at Paghubog NG Pamumuhay Sa Isang Lugar
Ap3 - q3 - Mod2 - Impluwensiya NG Klima at Lokasyon Sa Pagbuo at Paghubog NG Pamumuhay Sa Isang Lugar
Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 2:
Impluwensiya ng Klima at Lokasyon
sa Pagbuo at Paghubog ng
Pamumuhay sa Isang Lugar
Araling Panlipunan – Ikatlong Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 2: Impluwensiya ng Klima at Lokasyon sa Pagbuo at
Paghubog ng Pamumuhay sa Isang Lugar
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna
ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay
pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 2:
Impluwensiya ng Klima at Lokasyon
sa Pagbuo at Paghubog ng
Pamumuhay sa Isang Lugar
Paunang Salita
Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay maingat na
inihanda para sa ating mag-aaral sa kanilang pag-aaral sa
tahanan. Binubuo ito ng iba’t ibang bahagi na gagabay sa kanila
upang maunawaan ang bawat aralin at malinang ang mga
kasanayang itinakda ng kurikulum.
Ang modyul na ito ay may inilaang Gabay sa
Guro/Tagapagdaloy na naglalaman ng mga paalala, pantulong
o estratehiyang magagamit ng mga magulang o kung sinumang
gagabay at tutulong sa pag-aaral ng mga mag-aaral sa kani-
kanilang tahanan.
Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat
ang nalalaman ng mag-aaral na may kinalaman sa inihandang
aralin. Ito ang magsasabi kung kailangan niya ng ibayong tulong
mula sa tagapagdaloy o sa guro. Mayroon ding pagsusulit sa
bawat pagtatapos ng aralin upang masukat naman ang
natutuhan. May susi ng pagwawasto upang makita kung tama o
mali ang mga sagot sa bawat gawain at pagsusulit. Inaasahan
namin na magiging matapat ang bawat isa sa paggamit nito.
Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang
SLM na ito upang magamit pa ng ibang mangangailangan.
Huwag susulatan o mamarkahan ang anumang bahagi ng
modyul. Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa pagsagot sa
mga pagsasanay.
Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad
sa kanilang guro kung sila ay makararanas ng suliranin sa pag-
unawa sa mga aralin at paggamit ng SLM na ito.
Sa pamamagitan ng modyul na ito at sa tulong ng ating mga
tagapagdaloy, umaasa kami na matututo ang ating mag-aaral
kahit wala sila sa paaralan.
ii
Alamin
1
Subukin
2
Aralin
Impluwensiya ng Klima at
Lokasyon sa Pagbuo at
2 Paghubog ng Pamumuhay sa
Isang Lugar
Saan matatagpuan ang inyong lalawigan? Ano ang mga
produktong tanyag sa inyong lalawigan?
Paano nakaiimpluwensiya ang lokasyon at klima sa uri ng
pamumuhay ng sariling lalawigan o rehiyon?
Balikan
3
Mga Tala para sa Guro
Ang modyul na ito ay may sumusunod na gawain na
iyong masusubukan upang malalaman kung ano ang higit
pang pangangailangan, at mapagyaman ang
kakayahan ng mag-aaral. Isa rin itong inspirasyon upang
maisakatuparan ang hangarin na mabigyan nang sapat
at wastong kaalaman ang mga mag-aaral.
Tuklasin
Davao Region
HK HS
TK TS
Legend:
K-Kanluran/West
S-Silangan/East
T-Timog/South
H-Hilaga/Timog
4
Makikita sa mapa ang lokasyon ng Rehiyong XI o Davao
Region. Tulad ng ibang rehiyon, ito ay binubuo ng malalawak na
kapatagan, mga burol, at kabundukan. Sagana rin ito sa mga
yamang tubig, mga ilog, talon, at mga baybaying dagat. Nasa
silangan ng rehiyon ang karagatang Pasipiko. Sa kanluran,
naroroon ang Bundok Apo, ang pinakamataas na bundok sa
Pilipinas. Ang mga lalawigan ng Davao Region ay may bahaging
mabundok, kapatagan, lambak at bulkan. May mahabang
baybaying dagat at dumadaloy din dito ang Ilog Agusan. Ang
katangiang heyograpikal na ito ay nakakaimpluwensiya sa uri ng
pamumuhay ng mga mamamayan.
May pagkakaiba ang mga trabaho sa mga lugar na urban
gaya ng Davao City at iba pang mga lungsod sa rehiyon.
Maraming naglalakihang negosyo na nakapagbibigay ng
trabaho tulad ng pagiging sales person, call center agent, utility
worker, o office staff sa mga opisina, kumpanya, at pabrika.
Dahil sa biyaya ng kalikasan at yaman ng lupain sa rehiyon,
maganda ang paglago ng negosyo sa Davao Region na
nakapagbibigay ng maraming kabuhayan para sa mga tao kaya
bansag ang bansag dito ay “Land of Promise”.
5
Ang trabaho ng karamihan sa kanayunan ay may
kinalaman sa agrikultura at pangingisda. Makikita rin sa rehiyon
ang mga punong-tanggapang pampamahalaan at pribado pati
na ang mga pamantasan.
Maraming mga pabrika ang gumagawa ng mga
produktong pagkain gamit ang sariling agrikultural na produkto
katulad ng mga niyog, durian, saging at iba pa.
6
Ang panahon ay karaniwang mainit-init. Ang pag-ulan ay pantay
na ipinamamahagi sa buong taon. Ang niyog ay ang
pangunahing komersiyal na ani sa lalawigan ng Davao del Sur.
Ang bigas at mais nito ay higit pa sa sapat para sa populasyon
nito. Ang iba pang mga pananim na pinagkikitaan ay ang mga
saging, cacao, ramie, kape, prutas, abaka, tubo, mga sari-saring
gulay, at palay dahil mahaba ang panahon ng tag-araw rito.
Ang Davao City ay isa sa mga pangunahing lungsod ng
lalawigan na sentro ng komersiyal ng Timog Mindanao.
Ang pangingisda ang karamihang hanapbuhay ng mga
taong nakatira malapit sa dagat. May mga fishcages ng isdang
bangus na pinagkukunan ng pangkabuhayan ng mga tao.
Gumagamit ang mga mangingisda ng bangkang de-motor
upang mabilis na makarating sa laot kung saan maraming
isdang nahuhuli.
Makikita sa lalawigan ang malaking bahagi ng kapatagan
na tinaniman ng mga saging, tubo at mangga bukod pa sa mga
sariwang gulay na galing sa bulubunduking bahagi ng Digos City.
Ang mga magagandang tanawin ng kapatagan sa Digos
City ay madalas na dinarayo ng mga turista dahil sa kanyang
malamig na klima at masaganang ani ng mga gulay.
7
Davao del Norte
Suriin natin ang lokasyon at klima ng probinsiyang Davao del
Norte. Tagum City ang kabisera nito. Ang mga pangungahing
produktong agrikultural ay saging, niyog, abaka, ramie, kape at
palay.
Pangingisda ang
isa sa mga ikinabubuhay
ng mga nakatira rito.
Kapag tag-ulan humihina
ang pangingisda.
Ngunit, napaghahandaan
ng mga mangingisda ang
ganitong panahon. Kung
hindi sila mangingisda,
sila’y nagtatanim o
naghahanap ng iba pang
Photo Credits: Lorevie N. Argallon
mapagkakakitaan.
Tanyag sa mga
magagandang tanawin ang
Island Garden City of Samal
kaya dinarayo ito ng mga
turista. Maraming mga resort,
malilinis na tubig dagat at
mapuputing buhangin na
nakaaakit sa mga dayuhan
na nagbibigay hanapbuhay
sa mga tao rito.
Photo Credits: Lorevie N. Argallon
Davao Oriental
Sagana sa isda ang mga baybaying-dagat ng Davao
Oriental. Ang labis namang isda ay iniluluwas, hindi lamang sa
ibang rehiyon kundi maging sa mga karatig-bansa ng Pilipinas.
8
Kung panahon ng tag-ulan at bagyo ay humihina ang kita
ng mga mangingisda sa Davao Oriental. Mapanganib ang dagat
dahil sa malalaking alon at malakas na hangin.
Ang lalawigang ito ay binansagan na Coconut Capital of
the Philippines.
Naaangkop naman ang lupain ng Davao Oriental sa
pagtatanim ng niyog. Ang kabisera ng Davao Oriental ay ang
Mati City. Dinarayo rin ito ng mga turista at mga wind surfer dahil
sa malalaking alon at malalakas na hangin.
Ang talon ng Aliwagwag Eco Park at Mt. Haguimitan ay ang
santuaryo ng mga hayop.
Davao de Oro
Davao Occidental
Ang pangunahing industriya sa Davao Occidental ay ang
aquaculture at agrikultura. Kabilang sa mga gawaing pang-
9
ekonomiya sa lalawigan ang mga pangingisda, pagtatanim ng
saging at mga niyog na kung saan ay nakapagluluwas sila sa
ilang mga pangunahing lungsod sa loob ng Timog Mindanao,
kabilang ang Davao City.
Ang kabisera nito ay ang munisipalidad ng Malita. Dito
makikita ang isang malaking kompanya ng enerhiya gamit ang
mineral na coal. Dinadala ang mininang coal sa Coal-Fired Power
Plants na gumagamit ng karbon bilang panggatong. Isang uri ng
power plant na gumagamit ng pagkasunog ng karbon upang
makabuo ng kuryente. Ang paggamit ng karbon ay nagbibigay
kuryente sa mga dating wala nito, na tumutulong upang
madagdagan ang kalidad ng buhay at mabawasan ang
kahirapan sa mga rehiyon.
Ang Davao Occidental ay maburol, halos buong lalawigan
ay binubuo ng mga bundok. Ang silangang baybayin ay binubuo
ng mga bangin na may mga burol sa bandang likuran.
Ang isla ng Sarangani Balut Island sa katimugang bahagi ng
Davao Occidental ay dinarayo rin ng mga turista dahil sa
magandang tanawin nito. Malaki ang naitulong ng turismo sa
pamumuhay ng mga tao rito.
10
Suriin
11
Pagyamanin
Gawain A
Basahin at unawain ang bawat pangungusap. Iguhit ang
kung tama at kung mali. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
12
Gawain B
Pag-ugnayin ang dalawang kaisipan sa aspektong kultural
at pisikal. Isulat ang sagot sa papel.
13
Isaisip
14
Isagawa
A B
1. Ito ay isang kumpanya na
makikita sa munisipalidad ng
Malita upang makabuo ng A. agrikultura
kuryente para sa rehiyon.
2. Ito ay kabisera ng Davao
Occidental. B. Island Garden City of
Samal
15
Tayahin
Basahin ang mga pangungusap at isulat ang titik ng
wastong sagot sa sagutang papel.
1. Sa pamayanang urban, alin dito ang karaniwang
hanapbuhay ng mga tao?
A. pabrika
B. pagsasaka
C. pangingisda
D. paglililok ng kahoy
16
Karagdagang Gawain
17
18
Isagawa Pagyamanin Subukin
1. D Gawain A 1.B
2. E 2.A
3. A 1. 3.D
4. B 4.D
5. C 5.C
2.
Tayahin Suriin
1.A 1. niyog
2.D 3. 2.Maragusan
3.A Davao de Oro
4.D
4. 3. Baybayin ng
5.D
Davao Oriental
5. 4. Davao Region
Gawain B
5. opisina at
1. D
kumpanya
2. E
3. A
4. B
5. C
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Amboni, M. R., Año, A. E., Castor, R. G., Gerodias, M. A., Realino, R.
T., Gudmalin, M. E., . . . Dacillo, L. D. (2009) Araling Panlipunan 3 –
Kagamitan ng Mag-aaral Rehiyon XI. Studio Graphics Corp.
19
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: