BRM-STD.151 (TS - en - Iso - 9612)

ICS 13.
140 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9612:2009-06

EN ISO 9612:2009
9 TÜRK STANDARDI
TS EN ISO 9612
Haziran 2009
ICS 13.140
Akustik - Çalışma ortamında maruz kalınan gürültünün belirlenmesi-

Mühendislik yöntemi
Acoustics - Determination of occupatinal noise exposure - Engineering method

(ISO 9612:2009)
Acoustique - Détermination de l'exposition au bruit Akustik - Bestimmung der Lärmexposition am

enmilieu de travail - Méthode d'expertise Arbeitsplatz -Verfahren der Genauigkeitsklasse
2 (Ingenieurverfahren)
(ISO 9612:2009) (ISO 9612:2009)
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
PROSAFETY HiJYEN ÖLÇÜM TEST ANALiZ LABORATUVAR HiZMETLERi LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 31.01.2016
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iLTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 13.140 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Milli Önsöz
− Bu standard; kaynağı EN ISO 9612:2009 standardı olan TS EN ISO 9612:2009 Türk standardının İnşaat
İhtisas Kurulu’na bağlı TK12 Akustik Teknik Komitesi marifetiyle hazırlanan Türkçe tercümesidir.
− CEN resmi dillerinde yayınlanan diğer standard metinleri ile aynı haklara sahiptir.
− Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
− Bu standard da atıf yapılan standardların milli karşılıkları aşağıda verilmiştir.
EN, ISO, IEC Adı TS No Adı

vb. No (İngilizce) (Türkçe)
ISO 1999 Acoustics – Determination of TS 2607 ISO Akustik - İş yerinde maruz

occupational noise exposure and 1999 kalınan gürültünün tayini ve bu
estimation of noise-induced hearing gürültünün sebep olduğu işitme
impairment kaybının tahmini
IEC Electroacoustics – Sound calibrators TS EN 60942 Elektroakustik - Ses

60942:2003 kalibratörleri
IEC 61252 Electroacoustics – Specifications of TS EN 61252 Elektroakustik-Kişisel ses

personal sound exposure meters maruziyeti ölçerler için teknik
özellikler
IEC 61672-1: Electroacoustics- Sound level TS EN 61672-1 Elektroakustik - Ses seviye

2002 meters – Part 1: Specifications ölçerler - Bölüm 1: Teknik
özellikler
TS EN ISO 9612:2009 standardı, EN ISO 9612:2009 standardı ile birebir aynı olup, Avrupa Standardizasyon Komitesi’nin (Avenue
Marnix 17 B-1000 Brussels) izniyle basılmıştır.
Avrupa Standardlarının herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım hakları Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN/
CENELEC) ve üye ülkelerine aittir. TSE kanalıyla CEN/ CENELEC’den yazılı izin alınmaksızın çoğaltılamaz.
AVRUPA STANDARDI
EUROPEAN STANDARD
NORME EUROPÉENNE
EUROPÄISCHE NORM
TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
ICS 13.140
Akustik-Çalışma ortamında maruz kalınan gürültünün

belirlenmesi-
Acoustics – Determination of occupational noise exposure – Engineering method

(ISO 9612:2009)
Acoustique - Détermination de l'exposition au Akustik - Bestimmung der Lärmexposition am

bruit en milieu de travail - Méthode d'expertise Arbeitsplatz - Verfahren der Genauigkeitsklasse
2 (Ingenieurverfahren)
(ISO 9612:2009) (ISO 9612:2009)
Bu Avrupa standardı CEN tarafından 5 Mart 2009 tarihinde onaylanmıştır.
CEN üyeleri, bu Avrupa Standardına hiçbir değişiklik yapmaksızın ulusal standard statüsü veren koşulları
öngören CEN/CENELEC İç Yönetmeliklerine uymak zorundadırlar. Bu tür ulusal standardlarla ilgili güncel
listeler ve atıfyapılan kaynaklar, CEN Yönetim Merkezi’ne veya herhangi bir CEN üyesine başvurarak elde
edilebilir.
Bu Avrupa Standardının, üç resmi sürümü (İngilizce, Fransızca, Almanca) bulunmaktadır. Bir CEN üyesi
sorumluluğunda üyenin kendi diline tercüme edilerek CEN Yönetim Merkezi’ne bildirilen her hangi bir dildeki
sürüm resmi sürümler ile aynı statüdedir.
CEN üyeleri sırasıyla, Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti,
Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Kıbrıs,
Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya,
Slovenya ve Yunanistan'ın milli standard kuruluşlarıdır.
AVRUPA STANDARDİZASYON KOMİTESİ

EUROPEAN COMMITTEE FOR STANDARDIZATION
COMITÉ EUROPÉEN DE NORMALISATION
EUROPÄISCHES KOMITEE FÜR NORMUNG
Yönetim Merkezi: Avenue Marnix 17, B-1000 Brussels
© 2009 CEN Dünya genelinde herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım hakları CEN/CENELEC üyelerine aittir
Ref. No. EN ISO 9612:2009 E
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
İçindekiler
Sayfa
Ön söz ................................................................................................................................................................ 3
2
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Önsöz
Bu doküman (EN ISO 9612:2009),CEN/TC211Teknik Komitesi"Akustik"işbirliği ilesekretaryasıDS tarafından
yapılan ISO/TC43"Akustik" TeknikKomitesi tarafından hazırlanmıştır.
Bu Avrupa standardına en geç Ekim 2009 tarihine kadar aynı metni yayınlayarak veya onay duyurusu
yayınlayarak ulusal standard statüsü verilmeli ve çelişen ulusal standardlar en geç Ekim 2009 tarihine kadar
yürürlükten kaldırılmalıdır.
Bu standardın bazı unsurları patent haklarına konu olabilir. Kısmi veya tam bir patent hakkının tanımlanması
durumunda CEN [ve/veya CENELEC] sorumlu tutulamaz.
CEN / CENELEC İç Yönetmeliği'ne göre, aşağıdaki ülkelerin ulusal standart kuruluşları bu Avrupa
standardını uygulamak zorundadır: Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek
Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya,
İzlanda, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya,
Slovakya, Slovenya ve Yunanistan.
Onay bilgisi
ISO 9612:2009 standardının metni, CEN tarafından EN ISO 9612:2009 olarak hiçbir değişiklik yapılmaksızın
kabul edilmiştir.
3
ULUSLARARASI ISO
STANDARD 9612
INTERNATIONAL
STANDARD
İkinci baskı
2009-04-01
Akustik - Çalışma ortamında maruz kalınan

gürültünün belirlenmesi - Mühendislik yöntemi
Acoustics – Determination of occupational noise exposure –

Engineering method
Acoustique - Détermination de l'exposition au bruit en milieu de travail -

Méthode d'expertise
Referans Numarası
ISO 9612:2009 (E)
© ISO 2009
i
PDF Yasal Uyarı
Bu PDF dosyası gömülü yazıyüzleri içerebilir. Adobe’nin lisans politikası uyarınca bu dosyalar yazdırılabilir ya da izlenebilir ancak
gömülü yazıyüzlerinin düzenlenmesi izin alınmadıkça ve metin düzenlemesi yapan bir bilgisayara yüklenmedikçe yapılamaz. Bu
dosyaları indirirken, taraflar Adobe’nin lisans politikalarını ihlal etmeme sorumluluğunu kabul ederler. ISO Merkez Sekretarya bu alanda
hiçbir sorumluluk kabul etmez.
Adobe, Adobe Systems Incorporated’in tescilli markasıdır.
Bu PDF dosyasını oluşturmak için kullanılan yazılım ürünleriyle ilgili detaylar, dosyanın Genel Bilgiler kısmında bulunabilir; PDF
oluşturma parametreleri yazdırmak için optimize edilmiştir. Bu dosyanın ISO üyesi kuruluşların kullanımına uygun olmasını sağlamak
için her türlü özen gösterilmiştir. Düşük bir ihtimal de olsa dosya ile ilgili bir sorunla karşılaşıldığında, lütfen aşağıda adresi verilen
Merkez Sekretaryayı bilgilendiriniz.
TELİF HAKKI KORUMALI DOKÜMAN

© ISO 2009
Tüm hakları saklıdır. Aksi belirtilmedikçe, bu yayının herhangi bir bölümü herhangi bir şekilde ya da fotokopi ve mikrofilm dâhil aşağıda
adresi verilen ISO’dan yazılı izin alınmaksızın ya da dokümanı talep edenin ülkesindeki ISO üyesinin yazılı izni olmaksızın elektronik
veya mekanik herhangi bir yolla çoğaltılamaz ya da kullanılamaz.
ISO Telif Ofisi

Case postale 56 CH-1211 Geneva 20
Tel. + 41 22 749 01 11
Faks + 41 22 749 09 47
e-posta: copyright@iso.org
Web www.iso.org
İsviçre’de basılmıştır.
© ISO 2009 – Tüm hakları saklıdır.
ii
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
İçindekiler
Sayfa
Önsöz ............................................................................................................................................................... iv
Giriş ................................................................................................................................................................... v
1 Kapsam ................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ......................................................................................... 1
3 Terimler ve tarifleri ................................................................................................................................ 1
4 Semboller ............................................................................................................................................... 4
5 Cihaz sistemi.......................................................................................................................................... 6
6 Yöntem-İşlem aşamaları ....................................................................................................................... 7
7 İş Analizi ................................................................................................................................................. 7
8 Ölçüm stratejilerinin seçimi ................................................................................................................. 8
9 Strateji 1 – Görev tabanlı ölçüm ........................................................................................................... 9
10 Strateji 2 – İş tabanlı ölçüm ................................................................................................................ 12
11 Strateji 3- Tam gün ölçüm .................................................................................................................. 14
12 Ölçümler ............................................................................................................................................... 15
13 Belirsizlik kaynakları ........................................................................................................................... 16
14 Ölçüm belirsizliklerinin hesaplanması ve nihai sonuçların sunumu ............................................. 18
15 Rapor edilmesi gereken bilgiler ......................................................................................................... 18
Ek A (Bilgi için) İş analizi sırasında önemli gürültü olaylarının tespitini sağlamak için örnek bir kontrol
listesi ............................................................................................................................................................... 20
Ek B (Bilgi için) Ölçüm stratejisinin seçimi için kılavuz bilgiler ............................................................... 21
Ek C (Zorunlu) Ölçüm belirsizliklerinin değerlendirilmesi ........................................................................ 24
Ek D (Bilgi için) Görev tabanlı ölçümler kullanılarak günlük gürültü maruziyet seviyesinin
hesaplanmasını gösteren bir örnek ............................................................................................................. 32
Ek E (Bilgi için) İş tabanlı ölçümler kullanılarak günlük gürültü maruziyet seviyesi hesabını gösteren
bir örnek ......................................................................................................................................................... 36
Ek F (Bilgi için) Tam gün ölçümleri kullanılarak günlük gürültü maruziyet seviyesi için örnek
hesaplama ...................................................................................................................................................... 39
Kaynaklar ........................................................................................................................................................ 42
iii
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Önsöz
ISO (Uluslararası Standardizasyon Örgütü) ulusal standard kuruluşlarından (ISO üye kuruluşlar) oluşan bir
federasyondur. Uluslararası Standard hazırlama çalışmaları ISO teknik komiteler yoluyla gerçekleştirilir.
Teknik komitesi kurulmuş olan bir konuya ilişkin olarak her bir üye ülke bu komitede temsil edilme hakkına
sahiptir. ISO ile irtibat halinde bulunan uluslararası resmi veya sivil toplum kuruluşları; aynı zamanda bu
komitelerde yapılan çalışmalarda yer alırlar. ISO, elektroteknik standardizasyon ile ilgili tüm konularda
Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC) ile yakın işbirliği yapmaktadır.
Uluslararası Standartlar ISO / IEC Direktifleri, Bölüm 2'de verilen kurallara uygun olarak hazırlanmaktadır.
Teknik Komitelerin ana görevi uluslararası standardların hazırlanmasıdır. Teknik komite tarafından kabul
edilen Taslak Uluslararası Standardlar oylama yapılması maksadıyla üye kuruluşlara gönderilir. Bir
standardın uluslararası bir standard olarak yayınlanması için üye ülkelerin en az % 75’i tarafından
onaylanması gerekir.
Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda ISO sorumlu tutulamaz.
ISO 9612 standardı, ISO/TC 43 Akustik, Teknik Komitesi, SC 1 Gürültü, Alt Komitesi tarafından
hazırlanmıştır.
ISO 9612’nin ikinci baskısı, teknik olarak revize edilmiş olan ISO/TR 9612:1997’yi iptal eder ve onun yerini
alır.
iv
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Giriş
Bu uluslararası standard, gürültü seviyesi ölçümlerinden, çalışma ortamında maruz kalınan gürültünün
belirlenmesi için aşamalardan oluşan bir yaklaşım sağlar. İşlemler aşağıdaki temel aşamaları içerir: İş analizi,
ölçüm stratejisinin seçimi, ölçümler, hataların ve belirsizliğin değerlendirilmesi, hesaplamalar ve sonuçların
sunulması. Bu standard, üç farklı ölçüm stratejisini kapsar: Görev tabanlı ölçüm, iş tabanlı ölçüm ve tam gün
ölçümü. Bu uluslararası standard, araştırmanın amacı ve belirli çalışma durumu için uygun ölçüm stratejisinin
seçilmesinde rehberlik eder. Ayrıca bu uluslararası standard, ölçüm sonuçlarının ve belirsizliklerin
hesaplanabilmesi için açıklayıcı bir hesap tablosu sağlar. ISO, bu hesap tablosunun kullanımından doğacak
veya meydana gelecek hatalar için sorumlu değildir.
Bu uluslararası standard, hem kişisel ses maruziyeti ölçerlerinin hem de elle tutulan ses seviye ölçerlerin
kullanılmasını uygun görür. Yöntemlerde verilen bir doğruluğun elde edilmesi için gerekli en uygun işlemleri
belirtir.
© ISO 2009 – Tüm hakları saklıdır.
v
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
ULUSLARARASI STANDARD ISO 9612:2009 (E)
Akustik - Çalışma ortamında maruz kalınan gürültünün belirlenmesi -

1 Kapsam
Bu standard çalışanların çalışma ortamında maruz kaldıkları gürültünün ölçümünde ve gürültü maruziyeti
seviyesinin hesaplanmasında kullanılan bir mühendislik yöntemini kapsar. Bu standardda A-ağırlıklı seviyeler
ele alınmıştır; fakat aynı zamanda C-ağırlıklı seviyelere de uygulanabilir. Ölçüm için üç farklı strateji
belirlenmiştir. Yöntem, mühendislik derecesine göre gürültü maruziyetinin, örneğin detaylı gürültü maruziyeti
çalışmaları veya işitme duyusu hasarının epidemiyolojik çalışmaları veya diğer zararlı etkilerin
belirlenmesinin gerektiği durumlarda, kullanışlıdır.
Ölçüm işlemi için gürültüye maruz kalınan ortamların gözlemlenmesine ve analizine gerek vardır; böylece
ölçümlerin kalitesi kontrol edilebilir. Bu standard sonuçların belirsizliğinin hesaplanmasında kullanılan
yöntemleri sağlar.
Bu standardda sözlü iletişimin maskelenmesi, ses ötesinin ve ses üstünün değerlendirilmesi ve gürültünün
işitsel olmayan etkileri ele alınmamıştır. Kulak koruyucu takılı olduğu halde, kulağın maruz kaldığı gürültünün
ölçümlerine uygulanmaz
Bu standarda uygun olarak gerçekleştirilmiş ölçümlerin sonuçları, gürültü kontrol tedbirleri için önceliklerin
tayininde kullanışlı bilgiler sağlar.
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Aşağıdaki atıf dokümanları, bu dokümanın uygulanması için zaruridir. Tarih belirtilen atıflarda, belirtilmiş olan
baskı geçerlidir. Tarih belirtilmemiş atıflarda, atıf yapılan dokümanın en son baskısı (tadiller dâhil) kullanılır.
ISO 1999, Acoustics – Determination of occupational noise exposure and estimation of noise-induced
hearing impairment (Akustik - İş yerinde maruz kalınan gürültünün tayini ve bu gürültünün sebep olduğu
işitme kaybının tahmini)
ISO/IEC Guide 98-3, Uncertainty of measurements – Part 3: Guide to the expression of uncertainty in
measurement (GUM:1995) (Ölçüm belirsizliği- Bölüm 3 ölçüm belirsizliğinin ifade edilmesi için rehber)
IEC 60942:2003, Electroacoustics – Sound calibrators (Elektroakustik - Ses kalibratörleri)
IEC 61252, Electroacoustics – Specifications fo personal sound exposure meters (Elektroakustik-Kişisel ses
maruziyeti ölçerler için teknik özellikler)
IEC 61672-1:2002, Electroacoustics- Sound level meters – Part 1: Specifications (Elektroakustik - Ses seviye
ölçerler - Bölüm 1: Teknik özellikler)
3 Terimler ve tarifleri
Bu standardın amacı bakımından aşağıda verilen terimler ve tarifleri uygulanır.
3.1 A-ağırlıklı zamana göre ortalaması alınmış ses basınç seviyesi

L p , A,T
A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesi
L p , A,eqT
Belirtilen bir T (t1 de başlayıp t2de biten) zaman aralığı süresince A-ağırlıklı ses basıncının( p A ) karesinin,
zamana göre ortalaması alınmış değerinin, referans değerin, ( p0 ) karesine oranının 10 tabanına göre
logaritmasının 10 katı. Desibel cinsinden ifade edilir.
1
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
 1 t2 2 
  p A  t  dt 
Tt
Lp , A,T  Lp , A,eqT  10lg  1 2

 dB (1)
p0
 
 
Burada referans değer, p0 , 20 μPa’dır.
Not- ISO/TR 25417:2007[9]’den uyarlanmıştır.
3.2 8 saatlik çalışma gününe normalize edilmiş A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesi
günlük gürültü maruziyet seviyesi
LEX ,8h
(mesleki gürültü) seviyesi, desibel cinsinden aşağıdaki denklemde verilmiştir:
T 
LEX ,8h  Lp , A,eqTe  10lg  e  dB (2)
 T0 
Burada
Lp , A,eqTe Te için A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesi,
Te saat olarak çalışma günü içerisindeki etkin olunan (çalışılan) süre,
T0 referans süre, T0 = 8 h
dır.
Not 1 Çalışma günü içerisindeki etkin olunan süre, ( Te ) 8 saat olduğunda, LEX ,8h  Lp , A,eq ,8h olur.
Not 2 - Belirligün sayısı üzerinden, ortalama veya normalize edilmiş maruziyetin bulunması istenildiğinde,
denklem (3) kullanılabilir:
1 X

10
0,1 LEX ,8 h , x
LEX ,8 h  10lg   dB (3)
 X x 1 
X değeri ortalama alma işleminin amacına uygun olarak seçilir. Örneğin X=5 alınması; 8 saatlik 5 çalışma
gününden oluşan bir anma hafta değerine normalize edilmiş bir günlük gürültü maruziyet seviyesini gösterir.
Not 3- Bu tanım ISO/TR 25417:2007[9]’de verilen tanımdan farklıdır.
3.3 Anma gün

Gürültü maruziyetini belirlemek için seçilen çalışma günüdür.
Not 1- Anma gün, iş analizinden belirlenir ve ölçüm amacına bağlıdır. Örneğin birkaç gün üzerinden
yapılan çalışmaları temsil eden tipik bir gün veya en yüksek gürültü maruziyetinin olduğu gün
olabilir. Madde 7.3’ede bakılmalıdır.
Not 2- Gürültü maruziyeti seviyesi normalde günlük olarak hesaplanır fakat gürültü maruziyetinin haftalık
veya daha uzun periyotlarda kullanılmasının uygun olduğu durumlarda olabilir.
2
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
3.4 C-ağırlıklı tepe ses basınç seviyesi

Lp ,Cpeak
pCpeak
C-ağırlıklı tepe ses basıncının ( ) karesinin, referans değerin ( p0 ) karesine oranının logaritma 10
tabanındaki sonucunun 10 katıdır. Desibel cinsinden ifade edilir.
2
pCpeak
Lp ,Cpeak  10lg dB (4)
p02
Burada referans değer, p0 , 20 μPa’dır.
3.5 Görev
(mesleki gürültü) bir çalışanın mesleki faaliyetlerini oluşturan birbirinden farklı parçalar.
Şekil 1’de, iş ve görevlerden oluşan hiyerarşi gösterilmiştir.
3.6 İş
(mesleki gürültü) tüm çalışma günü veya vardiyası süresince bir çalışanın gerçekleştirdiği görevlerden
oluşan, bir çalışan tarafından yürütülen tüm mesleki faaliyetler.
Not- Bir çalışan çoğunlukla yaptığı işi tarif eden, bazı durumlarda daha açık bir gösterimsağlamak üzere
ilave tarifle desteklenen biriş tanımına sahiptir, “örneğin kaynakçı – işlem hattı A”.
Şekil 1’de, iş ve görevlerden oluşan hiyerarşi gösterilmiştir.
Açıklamalar
İş 1 İskeleciler Görev 1 Planlama
İş 2 Kaynakçılar Görev 2 Taşlama
İş 3 Boyacılar Görev 3 Kaynak
İş 4 Güvenlik
Şekil 1 -İş ve görevlerden oluşan hiyerarşiyi gösteren bir örnek.
3
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
4 Semboller
ci her bir büyüklükle ilgiliolan duyarlıkkatsayısı -
c1 işgürültü seviyeörneklemesiileilişkili olanduyarlıkkatsayısı -
c1a ,m görevmiçin yapılangürültü seviyesiörneklemesiile ilişkiliduyarlıkkatsayısı -
c1b ,m görevmiçinyapılan süre hesabı ile ilişkiliduyarlıkkatsayısı dB h-1
c2 ölçümiçin kullanılan cihaz sistemiile ilişkiliduyarlıkkatsayısı -
c3 mikrofonkonumu ileilişkiliduyarlıkkatsayısı -
i görevörneğinumarası -
I görevörneklerinintoplam sayısı -
j görevsüresi içinde yapılangözlemlerinnumarası -
J görevsüresiiçinde yapılangözlemlerintoplamsayısı -
k birgüven aralığıile ilgilikapsama faktörü -
KN Madde C.3.3 Not 2’de bölme işleminde verildiği gibi, bölen -
LEX ,8h 8 saatlik anma çalışma gününe normalize edilmiş A-ağırlıklı gürültü maruziyet dB
seviyesi
LEX ,8 h Birkaç gün üzerinden ortalaması alınmış 8 saatlik anma çalışma gününe dB
normalize edilmiş A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesi
LEX ,8 h ,m Günlük gürültü maruziyetseviyesinekatkıda bulunan görevmnin A-ağırlıklı dB
gürültü maruziyetseviyesi
L
* görevm için belirlenen gerçekA-ağırlıklıeşdeğersüreklisesbasınç seviyesininhesabı dB
p A,eqT ,m
birT periyoduboyunca,A-ağırlıklıeşdeğersüreklisesbasınç seviyesi dB

Lp , A,T  Lp , A,eqT
Lp , A,eqT ,m görevm için A-ağırlıklıeşdeğersüreklisesbasınç seviyesi dB
L,pA,eqT ,m görevm içinbelirli sayıda A-ağırlıklı eşdeğersüreklises dB

basınçseviyesiörneklerininaritmetikortalaması
Lp , A,eqT ,n İş örneğiniçinA-ağırlıklı eşdeğersüreklisesbasınç seviyesi dB
Lp , A,eqTe bir çalışma gününde etkin olunan süreiçin A-ağırlıklıeşdeğersüreklisesbasınç dB

seviyesi
Lp ,Cpeak C-ağırlıklı tepeses basınç seviyesi dB
m görevnumarası -
M görevlerintoplamsayısı -
n işörneği numarası -
N işörneklerinintoplam sayısı -
4
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
nG homojen bir maruziyetgrubundaki çalışan sayısı -
p0 referans değer; p0 = 2 × 10-5 Pa Pa
pA A-ağırlıklı ses basıncı Pa
pCpeak C-ağırlıklı tepeses basıncı Pa
Q2 ölçümde kullanılan cihaz sistemiiçin düzeltme dB
Q3 mikrofon konumu için düzeltme dB
t Şekil 2'de açıklandığı gibiölçümsüresi h
T ortalaması alınmış bir zaman periyodu h
T0 referans süre T0=8 h h
Te çalışma günü içerisindeki etkin olunan (çalışılan) süre h
Tm görevm nin süresi h
Tm , j görevm nin j örneğininsüresi h
Tn işörneğin nin süresi h
U genişletilmiş belirsizlik dB
u birleştirilmişstandart belirsizlik dB
ui her bir büyüklüğünstandart belirsizliği dB
u1 belirli sayıda A-ağırlıklı eşdeğer süreklises basınç seviyesi ölçümlerininenerji dB

ortalamasınınstandart belirsizliği
u *1 belirli sayıda A-ağırlıklı eşdeğer süreklises basınç seviyesi dB
ölçümlerininhesaplananstandart belirsizliği
u1a ,m görevmiçin yapılangürültü seviyeörneklemesindenkaynaklananstandart belirsizlik dB
u1b ,m görevmiçinyapılan sürehesabındankaynaklananstandart belirsizlik h
u2 cihaz sisteminden kaynaklananstandart belirsizlik dB
u2,m görevyönteminde kullanılancihaz sisteminden kaynaklananstandart belirsizlik dB
u3 mikrofon konumundan kaynaklananstandart belirsizlik dB
x günnumarası -
X toplamgünsayısı -
5
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
5 Cihaz sistemi
5.1 Ses seviye ölçerler ve kişisel ses maruziyeti ölçerler

Ölçümler, entegre-ortalama alan ses seviyesi ölçerler kullanılarak veya kişisel ses maruziyeti ölçerler
kullanılarak yapılabilir.
Ses seviye ölçer, mikrofonu ve kabloları da dâhil, IEC 61672-1:2002 de belirtilen sınıf 1 veya sınıf 2 cihaz
sisteminin gereklerini karşılamalıdır. Çok düşük sıcaklıklarda ölçüm yapılacağı veya yüksek frekanslı
gürültünün baskın olduğu durumlarda sınıf 1 cihaz sistemi, seçilmelidir ve kullanılmalıdır. (Not 3’e de
bakılmalıdır.)
Kişisel ses maruziyeti ölçerler, mikrofon ve kabloları da dâhil IEC 61252’de belirtilen gerekleri karşılamalıdır.
IEC 61672-1:2002 Sınıf 1’in gereklerini tamamıyla karşılayan kişisel ses maruziyeti ölçerlerin kullanılması
tavsiye edilir ve Çok düşük sıcaklıklarda ölçüm yapılacağı veya yüksek frekanslı gürültünün baskın olduğu
durumlarda bu cihazın kullanılması gerekir. (Not 2 ve 4’e de bakılmalıdır.)
Not 1- IEC 60651:2001[10] 1 ve IEC 60804:2000[11] 1‘nin gereklerini karşılayan çoğu ses seviye ölçerler aynı
zamanda IEC 61672-1:2002’nin akustik gereklerini de karşılar.
Not 2- “Kişisel ses maruziyeti ölçer” genellikle “gürültü doz ölçer” olarak veya “gürültü dozimetresi” olarak
anılır. (Kuzey Amerika)
Not 3- IEC 61672-1:2002’ye göre, sınıf 1 cihazlar için, belirtilen tolerans limitleri -10 °C ile +50 °C aralığında
uygulanır. IEC 61672-1:2002 sınıf 2’ye uyguncihaz sistemi ve IEC 61252’ye uygun kişisel ses
maruziyeti ölçerler için, hava sıcaklığı değişikliklerinin ölçülen sinyal seviyesi üzerine etkisi 0°C ila
+40 °C arasında belirtilmiştir. Bu sıcaklık aralığı dışında ölçüm yapılacağı zaman doğruluğu
sağlamak için, üreticinin daha geniş bir sıcaklık aralığı için uygun olduğunu belirttiği bir cihaz
kullanmak gerekli olabilir. Alternatif olarak, IEC 61672-1:2002 sınıf 1’e uygun bir ses seviyesi ölçer
seçilebilir. Havanın soğuk olduğu durumlarda, ölçüm cihazı sıcak tutulabilir, örneğin sadece mikrofon
düşük sıcaklıklara maruz kalacak şekilde dışarda ancak cihazın geri kalanı kıyafet altında tutulabilir.
Not 4- Cihaz sisteminin seçimi ölçümlerin belirsizliğini etkiler.
Not 5- Kişisel ses maruziyeti ölçerler için, IEC 61252’de 4 000 Hz’in üstündeki frekans karakteristiklerinde
geniş toleranslara izin verilir;ancak bu hava nozulları gibi yüksek frekanslı seslerin yanlış ölçülmesine
yol açabilir. Yüksek frekansların baskın olduğu gürültünün ölçüleceği durumda belirsizliği azaltmak
için, üreticinin daha dar tolerans aralığında yüksek frekanslı karakteristikler için uygunluk belirttiği
ölçüm cihazı kullanmak gerekebilir. Alternatif olarak, IEC 61672-1:2002 sınıf 1’e uygun bir ses seviye
ölçer seçilebilir.
Kişisel ses maruziyeti ölçerler 70 dB civarında seviye ölçme sınırına sahip olabilir. Bunun ölçüm sonucunu
etkileyip etkilemediği kontrol edilmelidir.
5.2 Kalibratör
Kalibratör IEC 60942:2003’de belirtilen sınıf 1 in gereklerini sağlamalıdır.
5.3 Periyodik doğrulama

IEC 61672-1, IEC 61252 ve diğer uygun standardların gereklerine uygun ses kalibratörünün ve cihaz
sisteminin kalibrasyonu, uygun standartlarla kalibrasyonyapan ve izlenebilir olan bir laboratuvarda aralıklı
olarak doğrulanmalıdır.
Ulusal mevzuattabaşka şekilde belirtilmedikçe, ses kalibratörünün ve ölçüm sisteminin IEC 61672-1
gereklerine uygunluğu 2 yılı aşmayan aralıklarla doğrulanması tavsiye edilir.
Son periyodik doğrulamanın tarihi ve doğrulamayı yapan laboratuvarın adı kayıt edilmelidir ve ölçüm
raporunda verilmelidir.
1 Yerini başka bir standardın almasıyla iptal edilmiştir.

6
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
6 Yöntem–İşlem aşamaları
6.1 Aşama 1: İş analizi
İş analizi, ele alınan iş ve çalışanlarhakkındayeterli bilgi sağlamalıdır. Böylece uygun bir ölçüm stratejisi
seçilebilir ve ölçümler planlanabilir. İş analizi Madde 7’ye uygun yapılmalıdır.
6.2 Aşama 2: Ölçüm stratejisinin seçilmesi

Bir ölçüm stratejisi, Madde 8 de belirtildiği gibi, görev tabanlı ölçüm, iş tabanlıölçümveya tam gün
ölçümlerinden seçilmelidir. İlgili olduğunda birden fazla ölçüm stratejisi kullanılabilir (Madde B.6’ya
bakılmalıdır).
6.3 Aşama 3: Ölçümler

Ölçülecek temel büyüklük L p , A,eqT olmalıdır. Ayrıca, ilgili olduğunda Lp ,Cpeak ölçülmelidir. Ölçümler Madde 9,
Madde 10 veyaMadde 11 den birinde belirtilen stratejilerden seçilmelidir ve Madde 12 deki gereklere uygun
olmalıdır.
6.4 Aşama 4: Hatalar ve belirsizlikler

Sonucu etkileyebilecek hataların ve belirsizliklerin kaynakları, Madde 13 ve Madde 14’e uygun olarak
değerlendirilmelidir.
6.5 Aşama 5: Sonuçların ve belirsizliğin hesaplanması ve sunulması

LEX ,8h
seçilen strateji için belirtildiği şekilde(Madde 9, Madde 10 ve Madde 11’e bakılmalıdır),belirsizlik ise Ek
C de belirtildiği şekilde hesaplanmalıdır. Sonuçlar ve belirsizlikler, bu standardla birlikte verilen hesap tablosu
kullanılarak da hesaplanabilir.
Sonuçlar Madde 15’de belirtildiği gibi sunulmalıdır. Ek D, Ek E ve Ek F’de, sırasıyla görev, iş ve tam gün
ölçümleri için uygulamalı örnekler verilmiştir.
7 İş Analizi
7.1 Giriş
İş analizi bütün durumlarda gereklidir. İş analizi aşağıdaki gerekli bilgileri sağlamalıdır:
a) işletmenin faaliyetlerini ve ele alınan çalışanların işlerini tanımlamak;
b) ilgili olduğunda homojen gürültü maruziyeti gruplarını ( Madde 7.2’ye bakılmalıdır) tarif etmek;
c) her çalışan veya grup için anma gün veya günlerini belirlemek;
d) ilgili olduğunda işleri oluşturan görevleri tanımlamak;
e) olası önemli gürültü olaylarını tanımlamak;
f) ölçüm stratejisini seçmek;
g) ölçüm planını oluşturmak.
İş; üretim, süreç, organizasyon, çalışanlar ve faaliyetler üzerinde durularak analiz edilmelidir.
Ölçümler; görev, iş veya tam gün stratejisi kullanılarak yapılabilir. Hangi strateji kullanılırsa kullanılsın, önemli
olan gürültü maruziyeti ile ilgili önemli bütün olayları tanımlamak ve bunların ölçüm planına dâhil edildiğinden
emin olmaktır. Örnek bir kontrol listesi için Ek A’ya bakılmalıdır.
Not - Yukarıdaki maddelerin sırası iş analizinin yapıldığı yerdeki durumun karmaşıklığına bağlı olabilir.
Yukarıdaki maddeler birbirleri ile kuvvetli bir ilişki halindedir ve bu yüzden karışık durumlarda işlem
tekrarlanabilir, örneğin maddelerin birinde ki bilginin artması yeni bir tanımlamaya veya diğerlerinin
yeniden tanımlanmasına neden olabilir.
7.2 Homojen gürültü maruziyet gruplarının belirlenmesi

Ölçüm işlemleri homojen gürültü maruziyet gruplarının belirlenmesiyle azaltılabilir. Bu çalışanların grupları
aynı işi yapar ve bir çalışma günü süresince benzer gürültüye maruz kalmaları beklenir. Homojen maruziyet
grupları,kullanıldıkları durumlarda, açıkça tanımlanmalıdır.Bu gruplar bir veya daha fazla çalışandan
oluşabilir.
7
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Not- A.B.D ‘de, bir homojen gürültü maruziyet grubuna, benzer gürültü maruziyet grubu da denir.
Homojen gürültü maruziyet grupları birçok yolla tarif edilebilir. Örneğin iş unvanına, yapılan işe, çalışma
alanınaveya mesleğine göre grupların tanımlanması mümkün olabilir. Alternatif olarak gruplar, yapılan işin
üretim, süreç veya iş faaliyet kriterlerinegöre analiziyapılarak da belirlenebilir.
Gruplar hangi yollatarif edilirse edilsin, çalışanlarla ve şeflerle (ustabaşı) istişare yapılarak ve sonunda ölçüm
sonuçları ile değerlendirilerek doğrulanmalıdır, Madde10.4’e bakılmalıdır.
7.3 Bir anma günün belirlenmesi

Çalışma periyotlarını ve molaları içeren bir anma günü, çalışanlarla ve yönetimle istişare yapılarak
belirlenmelidir. İş, genel bir görüş elde edilmesi ve gürültü maruziyetini etkileyebilecek tüm faktörlerin
anlaşılması amacıyla incelenmelidir. Daha fazla detay için Ek A’ya bakılmalıdır.
Bu incelemede aşağıdaki konularolmalıdır:
a) görevler ( içerik ve süresi ) ve görevlerin içerisindeki değişiklikler;

b) temel gürültü kaynakları ve gürültülü çalışma alanları;
c) iş modeli ve gürültü seviyesindeki bir değişikle sonuçlanan her önemli gürültü olayı;
d) bir anma gününün bir parçası olsun veya olmasın molaların, toplantıların, vb. sayısı ve süresi
Ölçümler, tüm önemli gürültü olaylarını içerecek şekilde planlanmalıdır. Her bir olay için, ne zaman meydana
geldiği, tabiatı, süresi ve günlük sıklığı kayıt edilmelidir. Önemli gürültü olaylarını iş analizi sırasında
belirlemek için örnek bir kontrol listesi Ek A’da verilmiştir.
Bazı durumlarda, iş ve sonuç olarak gürültü maruziyeti günden güne değişir, bu yüzden,örneğin her gün
farklı yer veya işte çalışanlar için tipik günlük bir maruziyet yoktur, Bu durumlarda anma günü, iş
durumlarından birkaç günlüksüreüzerinden örneğin 1 hafta üzerinden, tarif edilebilir.Madde 3.2 ve Madde
3.3’teki notlara bakılmalıdır.
İşi, gürültüyle bağlantılı olarak karakterize eden her gösterge tanımlanmalı, sayılmalı ve rapor edilmelidir. Bu
tip göstergelere örnek olarak: kullanılan üretim tipi, malzemeler, miktarları, üzerinde çalışılan parçanın
kalınlığı, ayarlama, hız ve çalışanların sayısı.
Ölçümlerin amacı çalışanların uzun dönemli işitme kaybı riskini belirlemek olduğunda, seçilen anma günü,
ISO 1999’a uygun olarak ele alınanperiyot üzerinden ortalama maruziyeti temsil etmelidir.
8 Ölçüm stratejilerinin seçimi

8.1 Genel
Uygun ölçüm stratejisinin seçimini;ölçümlerin amacı, iş durumunun karmaşıklığı, ilgili çalışan sayısı, iş
gününün etkin çalışılan süresi, ölçüm ve analiz için kullanılabilecek süreve gerek duyulan ayrıntılı bilginin
miktarı gibi birkaç faktör etkiler.
8.2 Ölçüm stratejileri

Bu standardda işyerlerindeki gürültü maruziyetinin belirlenmesi için üç ölçüm stratejisi ortaya konulmaktadır:
a) görevtabanlı ölçüm: gün boyunca yapılan çalışmalar analiz edilir ve bir kaç parça temsili görevlere
bölünür ve her bir görev için ayrı ses basınç seviyesi ölçümü yapılır (Madde 9’a bakılmalıdır).
b) iştabanlı ölçüm: belirli işlerin yapılması sırasında bir dizi rastgele ses basınç seviyesi örneği alınır
(Madde 10 ‘ a bakılmalıdır).
c) tam gün ölçümü: ses basınç seviyesi tüm iş günleri üzerinden sürekli olarak ölçülür (Madde 11’e
bakılmalıdır).
Ölçüm stratejisi seçimi ile ilgili ayrıntılı bir rehber Ek B’de verilmiştir.
8
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
9 Strateji 1 – Görev tabanlı ölçüm
9.1 Bir anma gününün görevlere bölünmesi

Ele alınan çalışanlar veya homojen gürültü maruziyet grupları için, anma günü görevlere bölünmelidir. Her
görev, tekrarlanabilir olan Lp , A,eqT gibi belirlenmelidir. Gürültüyü oluşturantüm ilgili katkılarındâhil
edildiğindenemin olunmalıdır. Görevlerin süresi ile ilgili detaylı bilgi, yüksek gürültü seviyeli kaynaklar için
özellikle önemlidir.
En yüksek tepe ses seviyesini veren görev ve gürültü kaynaklarının tanımlanması Lp , A,eqT ve Lp ,Cpeak ‘nin
her ikisinin doğru tespitini elde etme için önemlidir.
9.2 Görev süreleri

Görev süreleri ( Tm )belirlenmelidir. Bu işlem aşağıdakilerle yapılabilir:
a) çalışanlar ve şeflerle görüşerek;

b) gürültü ölçümleri sırasında, gözlemleme ve ölçüm süreleri;
c) tipik gürültü kaynaklarının işleyişi ile ilgili bilgi toplama (örneğin iş süreçleri, makinalar, çalışma
ortamındaki ve çevresindeki faaliyetler).
Tercihe bağlı olarak bir görev süresi, bir değişken olarak kabul edilebilir. Süre içerisindeki olası değişimleri
belirlemek için görev üzerinde gözlem yapılabilir ve süre kaydedilebilir, örneğin üç kez. Alternatif olarak en
makul süre aralığını belirlemek amacıyla birden fazla çalışana ve şefe danışılabilir.
Görev süresi ( Tm , j ) için yapılan gözlemler ( J ) varsa, gözlem süresinin aritmetik ortalama değeri( Tm )
aşağıdaki denklemle (5) bulunur:
1 J
Tm  Tm, j
J j 1
(5)
Anma gününü oluşturan bireysel görev sürelerinin toplamı( Tm ), çalışma gününün etkili kullanılan süresine
karşılık gelmelidir. Çalışma gününün etkili kullanılan süresi( Te ) aşağıdaki denklemle bulunur:
M
Te  Tm (6)
m 1
Burada
Tm görevm nin aritmetik ortalama süresi,

m bir görevin numarası,
M görevlerin toplam sayısı.
Not – Görev tabanlı ölçümler örneğin, konuyla ilgili tüm kaynaklarıneklendiğini doğrulamak için tam gün
ölçümleriyle birleştirilebilir.
9.3 Görevler için Lp ,A,eqT,m ölçümü

Her görev için çalışanların gürültü maruziyetini temsil eden Lp , A,eqT ,m Madde 12’ye uygunolarak ölçülmelidir.
Ölçümler, her bir görevin zamanı, uzayı ve çalışma koşulları içindeki gürültü seviyesindemeydana gelen
değişiklikleri kapsamalıdır.
9
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Ölçümü yapan personel, çalışma durumunun temsil edilmesini sağlamalıdır. Ele alınan çalışan,ölçüm süresi
boyunca mümkün olduğu kadar gözlemlenmelidir. Çalışma veya çalışma koşulları normal durumdan
saptığında bu kaydedilmeli ve rapor edilmelidir.
Ölçümü yapan personelin çalışanların faaliyetlerini onlara müdahale etmeden takip etmesinin zor olduğu
durumlarda, ölçüm sırasında faaliyetler,görüşmelerle veya iş kayıtlarının gözden geçirilmesi gibi yollarla kayıt
edilmelidir ve rapor edilmelidir.
Her bir ölçüm süresi,gerçek görev içinortalamaeşdeğersüreklisesbasınç seviyesini temsil edecek şekilde
yeterli uzunlukta olmalıdır. Bir görevin süresi 5 dakikadan kısa olduğunda, her ölçümün süresi görevin
süresine eşit olmalıdır. Daha uzun süreli görevler için her ölçümün süresi en az 5 dk olmalıdır. Bununla
birlikte, gürültü seviyesi kararlı veya tekrarlı olduğundaveya görevden kaynaklanan gürültünün toplam gürültü
maruziyetine küçük bir katkıda bulunduğudüşünülüyorsa, her bir ölçümün süresi azaltılabilir. Şekil 2, Görev
1’e bakılmalıdır.
Görev sırasında gürültü döngüsel ise, her ölçüm en az üç adet iyi tanımlanmış döngü süresini kapsamalıdır.
Üç döngü zamanı 5 dk dan kısa olduğunda, her ölçüm en az 5 dk olmalıdır. Her ölçümün süresi, tüm
döngülerin süresine daima karşılık gelmelidir. Şekil 2 Görev 2’ye bakılmalıdır.
Gürültü, bir görev boyunca rastgele dalgalı bir durum gösterdiğinde, her ölçümün süresi, ölçülen
Lp , A,eqT ,m
’nintüm görevi temsil edecek kadar yeterli uzunlukta olmalıdır. Şekil 2 Görev 3’e bakılmalıdır.
Her görev için en az üç ölçüm yapılmalıdır. Gürültü seviyesindeki gerçek değişimleri kapsamak üzere görev
süresince farklı zamanlarda ölçümler veya bir grup içerisinde farklı çalışanlardan ölçümler yapılması önerilir.
Açıklamalar
L zamanın bir fonksiyonu olarak gürültü seviyesi t süre

T1 görev 1’in süresi t1 ölçüm 1’in süresi: yaklaşık olarak kararlı
gürültü
T2 görev 2’nin süresi t2 ölçüm 2’nin süresi: döngüsel dalgalı gürültü
T3 görev 3’ün süresi t3 ölçüm 3’ün süresi: rasgele dalgalı gürültü
Şekil 2 – Farklı gürültü durumlarına sahip üç periyoda ve her bir ölçümün gerçek süresine ait örnek
10
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Bir görev için yapılan üç ölçüm sonucu arasında 3 dB veya daha fazla fark olduğunda;
a) Üç veya daha fazla ilave ölçüm gerçekleştirilir;veya
b) görev daha fazla alt görevlere bölünerek, Madde 9.2 ve Madde 9.3 tekrar edilir; veya
c) daha uzun sürelerle ölçüm yapılarak bu madde tekrarlanır.
Not - İlave ölçümler, ölçülen değerlerin aralığını azaltmaz ancak kısmi belirsizliği azaltabilir.
m göreviiçin A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesi aşağıdaki gibi I’nın, ayrı ayrı
Lp , A,eqT ,mi ölçümlerinden, hesaplanır:
 1 I 0,1L 
Lp , A,eqT ,m  10lg  10 p , A,eq ,T ,mi  dB (7)
 I i 1 
Burada
Lp , A,eqT ,mi Tm süreli bir görev boyunca A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesidir;
i m görevörneğinin numarası;
I m görev örneklerinin toplam sayısı.
Madde C.2’ye uygun olarak belirsizlik hesaplanmalıdır.
9.4 Her bir görevin, günlük gürültü maruziyet seviyesine katkısının hesaplanması
Bu maddede belirtilen hesaplama tercihe bağlıdır ve her bir görevin günlük gürültü maruziyet seviyesine
bağıl katkısı için bir değer gerekiyorsa yapılabilir. Diğer durumlarda, Madde 9.5’e geçilmelidir.
Günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesine ( LEX ,8h ,m ), m görevinin gürültü katkısı, aşağıdaki denklemden
hesaplanabilir:
T 
LEX ,8h,m  Lp , A,eqT ,m  10lg  m  dB (8)
 T0 
Burada
Lp , A,eqT ,m Denklem (7) de verildiği gibi m görevi için A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç
seviyesidir;
Tm Denklem (5) de verildiği gibi m görevinin aritmetik ortalama süresidir;
T0 referans süre, T0  8 h .
9.5 Günlük gürültü maruziyet seviyesinin belirlenmesi

Günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesi ( LEX ,8 h ) denklem (9) veyadenklem(10)’danhesaplanmalıdır.
Denklem (9), Lp , A,eqT ,m den ve her bir görevin süresindengünlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet
seviyesihesaplanır. Denklem (9)’da,Madde9.2’ye uygun olan süre ve denklem (7) den hesaplanan seviye
kullanır.
M T 
LEX ,8h  10lg   m 10 p , A,eqT ,m  dB
0,1 L
(9)
 m1 T0 
Burada
Lp , A,eqT ,m Denklem (7) de verildiği gibi m görevi için A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç
seviyesidir;
11
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Tm Denklem (5) de verildiği gibi m görevinin aritmetik ortalama süresidir;

T0 referans süre, T0 = 8 h.
m görevnumarası;
M günlük gürültü maruziyet seviyesine katkıda bulunan m görevlerinin toplam sayısıdır.
A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesi,denklem (10) ile, görevlerin her birinin gürültü katkısından,
hesaplanır.Her bir m görevinden gelen bağıl katkıDenklem (8) kullanılarak Madde 9.4’euygun olarak
hesaplanmışsa, denklem (10) kullanılabilir:
 M 0,1L 
LEX ,8h  10lg  10 EX ,8 h ,m  dB (10)
 m1 
Burada
LEX ,8h,m m görevinin A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesinin, günlük gürültü maruziyet
seviyesine katkısıdır;
m görevnumarası;
M günlük gürültü maruziyet seviyesine katkıda bulunan toplam görevlerin sayısıdır.
10 Strateji 2 – İş tabanlı ölçüm

10.1 Genel
Bu ölçüm stratejisinin prensibi, iş analizi boyunca tanımlanmış işlerin gerçekleştirildiği
sürede Lp , A,eqT ölçülerek gürültü maruziyeti rastgele örneklerininalınmasıdır.
10.2 Ölçüm planı – ölçümlerin sayısı, süresi ve dağılımı

Ölçüm planı aşağıdakilere göre oluşturulmalıdır. Tanımlanan işlerden, homojen gürültü maruziyet grupları
kurulmalıdır (Madde 7.2’ye bakılmalıdır). Her bir homojen gürültü maruziyet grubu için:
a) homojen maruziyet gruplarının çalışan sayısı( nG ) için Çizelge 1’den asgari toplam ölçüm zamanı
belirlenir;
b) toplam süre, yukarıdaki adımda belirlenen asgari süreyi karşılayacak veya aşacak şekilde, bir örnek
süresi ve en az beş adet örnek seçilir;
c) çalışma günü süresine ve grup üyelerine rastgele dağıtılan, ölçüm örneklerinin alınması
planlanmalıdır.
Not - İş analizi sonuçları, mesleki muhakeme ve icra yeteneği, özel gürültü olaylarının ölçüme dâhil
olduğundan emin olmak için birkaç örnek seçiminde yol gösterici olabilir. Örnek sayısının arttırılması
belirsizliği azaltır.
Çizelge 1 – nG büyüklüğüne sahip bir homojen maruziyet grubuna uygulanacak toplam asgari ölçüm süresi
için özellikler
Homojen maruziyet grubundaki çalışan sayısı Homojen maruziyet grubu üzerine dağıtılan
nG asgari toplam ölçüm süresi
nG  5 5h
5  nG  15 5h   nG – 5 x 0,5 h
15  nG  40 10h   nG – 15 x 0, 25 h
nG  40 17h
veya grup bölünmeli
12
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
ÖRNEK - Altı çalışandan oluşan homojen maruziyet grubu için ölçüm planı yapılmıştır. Ölçüm planı
aşağıdaki şekilde oluşturulmuştur:
1) örneklerin asgari toplam ölçüm süresi 5,5 saat olarak belirlenmiştir (Çizelge 1’e uygun olarak)
2) 10 adet örnek seçilmiştir, her birinin sonuçlanma süresi 33 dakikadır.
3) altı çalışan arasından rasgele üç çalışan seçilmiştir.
4) İlk örnek çalışma gününün başında başlar ve son örnek çalışma gününün sonunu içerecek şekilde
seçilmiştir çünkü bu periyotların gürültü maruziyetine önemli bir katkısının olduğu iş analizinde görülmüştür.
5) Diğer sekiz numune çalışma gününün kalanına rasgele yayılmıştır.
10.3 Ölçümler
Ölçümler Madde 12’ ye uygun olarak yürütülmelidir.
10.4 Bir homojen maruziyet grubunda çalışanlar için günlük gürültü maruziyet
seviyelerinin belirlenmesi
A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesi( Lp , A,eqTe ), çalışma gününün etkin çalışılan süresi( Te ) için
denklem (11)’den hesaplanmalıdır:
 1 N 0,1L 
Lp , A,eqTe  10lg  10 p , A,eqT ,n  dB (11)
 N n1 
Burada,
Lp , A,eqTe nörneğinin A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesidir,

n işörneğinumarası,
N işörneklerinin toplam sayısıdır.
Homojen maruziyet grubunda verilen çalışanların günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesi( LEX ,8 h )
Denklem (12) den hesaplanmalıdır.
T 
LEX ,8h  Lp , A,eqTe  10lg  e  dB (12)
 T0 
Burada,
Lp , A,eqTe çalışma gününün etkin çalışılan süresi için A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç
seviyesi,
Te çalışma gününün etkin çalışılan süresi,
T0 referans süre, T0  8 saat,
dır.
Madde C.3’e uygun olarak belirsizlik hesaplanmalıdır.
Örnek almadan kaynaklanan ( c1u1 )belirsizlik katkısı (Çizelge C.4’ten elde edildiği gibi) 3,5 dB’den büyük ise
homojen maruziyet grubu için değişiklikler yapılmalıdırveya belirsizliği azaltmak için ölçümler arttırılmalıdır.
13
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
11 Strateji 3- Tam gün ölçüm

11.1 Genel
Tam gün ölçümü tüm çalışma günü boyunca işle ilgili bütün gürültükatkılarını ve sessiz periyodları
kapsamalıdır. Uzun süreli ölçümlerin, kişisel ses seviye ölçerler veya benzer cihazlar kullanılarak
gerçekleştirilmesipratik olur.
Bu ölçüm stratejisi kullanılırken, seçilmiş günlerin, tanımlananilgili çalışma durumunu temsil ettiğindenemin
olunmalıdır.
Uygulamaya bağlı nedenlerden, tüm çalışma günü üzerinden ölçüm yapılması mümkün olmayabilir. Bu
durumlarda, tüm önemli gürültü maruziyet periyotlarını kapsayan günün mümkün olan büyük kısmı üzerinden
ölçümler yapılmalıdır.
Not - Tüm katkılar toplandığı için, bu ölçüm stratejisi,yanıltıcı ( hesaba dahil edilmemesi gereken)
katkıların bulunması açısından en yüksek riske de sahiptir (Madde 13’e bakılmalıdır). Ölçüm
sırasında çalışanı dikkatle gözlemleyerek, nokta ölçümler alarak ve/veya vardiya sonunda çalışanın
çalıştığı yerler veya yürüttüğü görevler ile ilgili sorular sorarak bu risk azaltılabilir.
11.2 Çalışma faaliyetlerinin gözlemlenmesi ve ölçümlerin izlenmesi

Çalışanlar, ölçümler süresince gözlemlenmelidir. Bu mümkün değilse, ölçümler, aşağıdaki faaliyetlerden biri
veya daha fazlası ile doğrulanmalıdır.
a) Şeflerle ve çalışanlarla görüşülerek,

b) Kişisel ses maruziyeti ölçerler kullanarak, ölçülmüş seviyeleri doğrulamak amacıyla nokta ölçümler
alarak,
c) Madde 9’da belirtildiği gibi görev tabanlı ölçümler kullanarak, seçilen çalışanların maruziyetinin
değerlendirilmesi ile,
d) Farklı görev ve olayları tanımlamak için, vardiya sonunda kişisel ses maruziyeti ölçerin kayıtlarının
(zaman geçmişi) çalışan veya ölçümü yapan personel tarafından, incelenmesi. Bu sebeple, kişisel
ses maruziyeti ölçerlerin kayıtlarının kullanılması şiddetle tavsiye edilir.
11.3 Ölçümler
Ölçümler Madde 12’ye uygun olarak yürütülmelidir. Başlangıç olarak,çalışanların ses maruziyetini temsil
eden 3 tam gün süreli Lp , A,eqT ölçümleri yapılmalıdır.
Üç ölçüm sonucu arasında 3 dB’den daha az bir farklılık olduğunda, anma günü boyunca A-ağırlıklı eşdeğer
sürekli ses basınç seviyesi 3 ölçümün enerji ortalaması olarak hesaplanır. Hesaplama için denklem (11)’e
bakılmalıdır.
Üç ölçüm sonucu arasında 3 dB veya daha fazla farklılık olduğunda, en az 2 ilave tam gün ölçümü daha
yapılır ve anma günü süresince A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesi, ölçümlerin enerji ortalaması
olarak hesaplanır.
11.4 Günlük gürültü maruziyet seviyesinin belirlenmesi

Günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesi( LEX ,8 h )Denklem (13)’ten hesaplanmalıdır.
T 
LEX ,8h  Lp , A,eqTe  10lg  e  dB (13)
 T0 
Burada,
Lp , A,eqTe Madde11.3’euygun olarak elde edilen A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesi,
Te çalışma gününün etkin çalışılan süresi.
T0 referans süre, T0  8 saat.
dır.
14
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Madde C.4’e uygun olarak belirsizlik hesaplanmalıdır.
12 Ölçümler
12.1 Cihaz sisteminin seçimi
Ölçümler aşağıdaki cihaz sistemi tipleri kullanılarak gerçekleştirilmelidir ( Madde 5.1’e bakılmalıdır).
a) gürültümaruziyeti belirlenecek çalışanın elbisesinetakılan kişisel ses maruziyeti ölçer;
b) farklı konumlara yerleştirilen veya hareket halindeki çalışanın takip edilmesisırasında elde tutulan
entegre-ortalama alan ses seviye ölçer.
Tüm çalışma durumlarındaki ölçümler için kişisel ses maruziyeti ölçerler kullanılabilir. Bu yöntem, karmaşık
veya tahmin edilemeyen görevler ile uğraşan veya çok sayıda ayrı görev yürüten hareket halindeki çalışan
üzerinde, uzun süreli ölçümler yapılacağı zaman tercih edilir.
Sabit bir iş istasyonunda tek veya çoklu görevlerin ölçümleri için, elde tutulan veya sabitlenmiş ses seviye
ölçerler kullanılabilir.
12.2 Alan kalibrasyonu

Alan kalibrasyonu içinde mikrofon bulunan tüm ölçüm sisteminin akustik kalibrasyon kontrolünü içerir ve
laboratuvar kalibrasyonundan ayrı bağımsız bir inceleme işlemidir. Alan kalibrasyonu,IEC 60942:2003 sınıf
1’in gereklerini karşılayan bir ses kalibratörünün her bir mikrofona uygulanması ve ilgili frekans aralığı
içindeki bir veya daha fazla frekansta ölçülen seviyenin kaydedilmesinden oluşmalıdır. Alan kalibrasyonu
sessiz bir yerde yürütülmelidir.
Her bir ölçüm serisinden önce ve her bir günlük ölçüm serisi başında, uygun ayarlamalarla alan
kalibrasyonuyapılmalıdır. Her bir ölçüm serisi sonunda ve her bir günlük ölçüm serisi sonunda, alan
kalibrasyonu ayarlama yapılmadan gerçekleştirilmelidir. Bir ölçüm serisinin sonunda herhangi bir frekanstaki
okuma ile serinin başlangıcında ilgili frekanstaki okuma arasında fark 0,5 dB’den fazla ise, ölçüm serisinin
sonuçları iptal edilmelidir.
12.3 Çalışanın elbisesine takılan cihaz

Mikrofon, en çok maruz kalan kulağın bulunduğu tarafa, dış kulak kanal girişinden en az 0,1 m uzaklıkta
omuz başına takılmalıdır ve omzun yaklaşık olarak 0,04 m yukarısınayerleştirilmelidir. Mikrofon ve kablo
mekanik etki veyagiyinmeden kaynaklanan örtmenin yanlış sonuçlara sebep olmayacağı şekilde
bağlanmalıdır.
Çalışma performansının bozulmaması ve özellikle güvenlik risklerinin ortaya çıkmaması için tedbir
alınmalıdır. Benzer şekilde yanlış katkılardan kaçınılmak üzere tedbir alınmalıdır. Madde 13.2’ye
bakılmalıdır.
Not 1 - Çalışanın elbisesine takılan ölçüm cihazları kullanılacağı zaman veya mikrofon çalışanın vücuduna
çok yakın yerleştirildiği zaman, ölçüm sonucu vücuttan kaynaklı perdeleme etkilerinden ve
yansımalardan etkilenir. Bu özellikle yüksek frekanslı gürültü ve kulaktan kısa mesafe uzaklıktaki
küçük gürültü kaynakları için geçerlidir. Böyle durumlarda, ölçümler en çok maruz kalan kulağın
maruziyetini bulmak için başın her iki yanına yerleştirilmiş mikrofonlarla gerçekleştirilmelidir.
Not 2 - Kişisel ses maruziyeti ölçerler kullanmanın avantajı izlenen çalışanın yakından takip edilmesini
gerektirmemesi ve birçok çalışanın eşzamanlı olarak deneye tabi tutulabilmesidir.
İzlenen çalışan, ölçümün amacı hakkında bilgilendirilmelidir. Çalışanlara tüm ölçüm periyodu süresince
ölçüm cihazlarını çıkarmamaları ve işlerini normal olarak gerçekleştirmeleri tavsiye edilmelidir.
Kişisel ses maruziyeti ölçer, üreticinin talimatlarına uygun olarak yeniden ayarlanmalı ve başlatılmalıdır. Bu
işlem, kalibrasyon gerçekleştikten, ölçüm cihazı takıldıktan ve kişisel ses maruziyeti ölçer sabitlenirken
dışarıdan gelen gürültülerin olmamasınısağlayacak şekilde mikrofon yerleştirildikten sonra yapılmalıdır.
Ölçümün başlama zamanı not edilmelidir. Ölçümler bittiğinde, mikrofon ve cihaz sistemi çıkarılmadan önce
üreticinin talimatına uygun olarakcihaz sistemi durdurulmalıdır. Ölçümün bittiği zaman not edilmelidir.
Cihazda, gözlemle doğrulanmamış herhangi yüksek tepe ses seviyeleri kaydedilmişse varsa araştırılmalı ve
raporda belirtilmelidir.
15
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
12.4 Entegre-ortalama alan ses seviye ölçer

Ölçülen seviyeler çalışanın kulağındaki gürültü seviyesini temsil etmelidir. Ses alanı düzgün dağılımlı ise,
hassas ölçüm pozisyonu daha az önemlidir.
Ölçümler, iş veya görevin normal yapılması süresince çalışanın baş konumlarında yerleştirilmiş mikrofon ile
yapılmalıdır. Tercihen, mikrofon, çalışanın başının merkez düzlemine, gözlerle aynı çizgi üzerinde olacak
şekilde, çalışanın görmeeksenine paralel yerleştirilmelidir ve çalışanın olmadığı durumda da mikrofon aynı
şekilde yerleştirilmelidir. Çalışanın başının değişikilgili uzay konumları hesaba katılmalıdır. İş istasyonundaki
ortalama ses basınç seviyesi, ilgili alanın etrafında, ses seviye ölçer(tarayarak) hareket ettirilerek de
bulunabilir. Tarama, sonsuz işareti (∞) ‘ne benzer şekilde biçimlenen bir yol boyunca sabit hızda mikrofon
hareket ettirilerek gerçekleştirilebilir.
Çalışanın, iş istasyonunda olması gereken durumlarda, mikrofon en çok maruz kalan kulağın tarafında ve dış
kulak kanal girişinden 0,1m ve 0,4 m arasında bir mesafede tutulmalı veya yerleştirilmelidir.
Çalışanın faaliyeti veyaiş istasyonunun tasarımı,mesafenin 0,4 m’de tutulmasınaizin vermiyorsa, çalışanın
elbisesine takılan bir cihazın kullanılması tavsiye edilir.
Çalışanın konumu gürültü kaynaklarına çok yakınsa, ses alanı dikkatli bir şekilde araştırılır ve
mikrofonunseçilen konumu ve yönü deney raporunda tam olarak verilir.
Bir işistasyonunda baş konumu iyi tanımlanmamışsa, aşağıdaki mikrofon yükseklikleri kullanılabilir (ISO
11200[2], ISO 11201[3], ISO 11202[4], ISO 11203[5]ve ISO 11205[6] ‘e bakılmalıdır):
a) Ayakta çalışanlar: çalışanın ayakta durduğu zeminden 1,55 m ± 0,075 m yukarıda,
b) Oturan çalışanlar: Sandalye yatayda ve düşeyde orta noktasında veya mümkün olduğunca buna yakın
bir noktada olacak şekilde oturma düzleminin ortasının 0,80 m ± 0,05 m yukarısında.
Çalışan sabit bir iş istasyonunda çalışsa da, çalışanın makina etrafında dolaştığı durumlarda, sabit mikrofon
konumu ölçümleri gerçek maruziyet değerinin altında veya üstünde bir değere sahip olabilir. Bu durumlarda,
bir kişisel ses maruziyeti ölçer kullanılmalıdır.
Ses kaynağı yakınında, mikrofon konumundaki küçük değişimler bile ses basınç seviyesinde önemli
değişimleresebep olur. Ses tonları iş istasyonunda net olarak duyulabilir ise, kararlı ses dalgaları meydana
gelebilir. Ses basınç seviyesinin bölgesel değişimini belirlemek için, mikrofon kaynağa yakın ilgili iş alanına
doğru hareket ettirilmelidir. Mikrofonun hareketi sırasında elde edilen ses basınç seviye değişimleri zamana
bağlı değişen seviyeler olarak işlenmeli ve buna göre ortalama alınmalıdır. Tarama, bir alandaki değişimleri
araştırmak için kullanıldıysa, zamanın bir fonksiyonu olarak gürültü seviyesi, L(t), uygun bir zaman
çözünürlüğü ile ölçülmelidir. Belirsizliğin değerlendirilmesi için kullanılacak gürültü verileri tüm ölçümün aynı
süreli üç veya tercihen altı periyoda bölünmesi ve seviyenin bu periyotlarınher birisi içinhesaplarda
kullanılması ile elde edilebilir. Madde 12.3’e uygun olarak çalışanın elbisesine takılan bir cihazla yapılan
tamamlayıcı ölçümler, kaynaktan meydana gelen gürültü maruziyeti ile ilişkili belirsizliği azaltır.
Özel ölçüm yöntemleri, kulaklıklar (örneğin sekreterlerin, telefon operatörlerinin, pilotların, hava trafik
kontrolörlerinin kullandığına benzer) veya kasklar (örneğin pilot ve motorsiklet kaskları) altından gürültü
maruziyetinin ölçümü için gereklidir. Kulak yakınındaki gürültü kaynakları için, kulak kanalındaki ölçümler ISO
11904-1[7]veya ISO 11904-2[8]‘e uygun olarak gerçekleştirilebilir.
13 Belirsizlik kaynakları
13.1 Genel
Bazı belirsizlikkaynaklarının etkilerinin mümkün olduğuncaazaltılması için özel dikkat gerekir. Belirsizlikler iş
istasyonundaki doğal değişimlerdenve hatalardankaynaklanabilir.
Sonuçtaki belirsizliğin temel kaynakları:
a) günlük çalışmadaki değişiklikler, işletim koşulları, örneklemedeki belirsizlik, vb.;

b) cihaz sistemi ve kalibrasyon;
c) mikrofon konumu;
16
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
d) rüzgârdan, hava akışından,darbeden ve mikrofonun kıyafete sürtünmesinden kaynaklı yanlış

katkılar;
e) eksikveya yanlış iş analizi;
f) tipik olmayan gürültü kaynakları, konuşma, müzik (radyo), alarm sinyalleri ve tipik olmayan
davranışlardan gelen katkılar.
a) maddesiiş istasyonunun karmaşıklığına bağlıdır. Bu değişimlerin, sabit olmayan gürültü kaynakları

arasında hareket halindeki bir çalışan içinen yüksek olması beklenir. b) maddesi, mikrofonun sabitlendiği
yere ve kullanılan cihaz sisteminin ve kalibratörün sınıfına bağlıdır. c), d) vee) maddesibu standardda
belirtildiği gibi iyi uygulama yapılarak azaltılmalıdır. f) maddesi ile ilgili olarak, bu tip muhtemel belirsizlik
kaynakları iş analizi sırasında tanımlanmalıdır ve hesaba dahil edilip edilmeyeceklerine karar verilmelidir.
İlgili gürültü katkıları iş analizi ve ölçümler esnasında tanımlanmalıdır. Hata kaynaklarından önemli katkı
tespit edilirse, ölçümler kabul edilmemeli veya düzeltilmelidir.
Ölçülen gürültü maruziyet seviyesi ve sonuçtaki belirsizlik kullanılan ölçüm yöntemine bağlıdır. Bir kişisel ses
maruziyeti ölçer kullanılırken ölçülen gürültü maruziyet seviyesini arttırabilen konuşma, radyolar vb.
katkılarortaya çıkabilir. Elde tutulan bir ses seviye ölçerin kullanımı, ölçüme ara verilmesi gibibu tip
kaynakların ölçüm haricinde tutulmasını sağlar. Sabit konumlardaki ölçümler, elde tutulan araçlar gibi kulağa
yakın ses kaynaklarından gürültü katkılarının ele alınmasındaki zorluklar nedeniyle çalışanın gürültü
maruziyetinin gerçek değerinin altındabir değer bulunmasınasebep olabilir.
13.2 Mikrofona gelenmekanik darbeler

Mikrofona gelen mekanik darbeler nedeniyle oluşan hatalardan, mikrofona veyarüzgârlığına dokunulmaması
veya bir şeyin çarpmaması sağlanarak kaçınılmalıdır. Bir kişisel ses maruziyeti ölçer kullanırken, bu
etkiningözlenmesi daha zor olabilir. Mikrofona ve/veya bağlantı ekipmanlarına dokunulduğunda,
sürtünüldüğündeveya diğer nesnelerle başka türlü temas ettiğinde, çoğu ölçüm cihazı yüksek ses basınç
seviyeleri kaydeder.
Mevcut olduğu durumlarda, detaylı ölçüm sonucu (kayıt) ile ölçümler (örneğin elle yazılan kayıt
defterindekiler) sırasındaki gözlemler karşılaştırılarak, belirsizlik için ölçümler kontrol edilmelidir.
Açıklanamayan tepe seviyeler meydana gelirse, sonuç üzerindeki etki araştırılmalı ve sonuç önemlioranda
etkilenmişse ölçüm tekrarlanmalıdır. Kaydetmeyen cihazların kullanıldığı ve nihai sonuçta açıklanamayan
yüksek tepe seviyelerinin meydana geldiği durumlarda, ölçüm tekrarlanmalıdır.
13.3 Rüzgâr ve hava akımları

Rüzgâr gibi yüksek akış hızına sahip hava akımlarında ölçüm yapılmasında kaçınılmalıdır. Bu mümkün
değilse, akımın sebep olduğu gürültüyüasgariye indirmek için tedbir alınmalıdır.Mümkünse, hava
akımıolmayan benzer iş istasyonlarında yapılan ölçümlerle, akım gürültüsünün katkısıaraştırılmalıdır. Bu
mümkün değilse, mesleki gürültünün olmadığı fakat benzer akımın olduğu yerlerdeki ölçümle, hava akımının
sebep olduğu gürültü değerlendirilebilir.
Hava akımının sebep olduğu gürültü, mikrofonun üzerine bir rüzgârlık takılarak azaltılmalıdır. Kişisel ses
maruziyeti ölçerler için, rüzgârlığın boyutu genellikle sınırlıdır. Büyük rüzgârlığa sahip elde tutulan bir ses
seviye ölçer kullanarak, hava akışının sebep olduğu gürültünün potansiyel etkisi kontrol edilebilir.
Hava akımı ve rüzgâr etkisini azaltmak için, elde tutulan ses seviye ölçerler, asgari 60 mm çapında
rüzgârlıklarladonatılmalıdır.
Not - Rüzgâr ve hava akışından gelen katkılar, rüzgârlık boyutuna ve rüzgârın hızına bağlıdır. Çapı 60 mm
veya daha fazla olan rüzgârlık kullanıldığında, 80 dB civarındaki A-ağırlıklı ses basınç seviyeleri, 10
m/s’ye kadar hıza sahip olan hava akımından önemli oranda etkilenmez.
13.4 Ses katkılarının gürültü maruziyeti ile olan ilişkisi

Gürültü maruziyeti hakkında seslerin tanımlanmasınadikkatedilmelidir.İş analizi; radyo, konuşma, alarm
sinyali gibi kaynaklardan gelen gürültüyü normal çalışma koşullarının bir parçası olduğunu gösterirse, bu
kaynaklarıngürültü maruziyeti konusundahesaba katılmalıdır. Bununla birlikte, ölçümü yürüten kişinin, bu
katkıların ilgisiz olduğunu düşünmesi için yeterli sebep varsa, ölçülen verilerden bunlar çıkarabilir ve bu
durum raporda verilmelidir.
17
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Ölçüm sırasında çalışma alanında tipik olmayandavranış gözlemlendiğinde, bu durumun ölçüm sonucu
üzerindekimuhtemel etkileri ile ilgili birdeğerlendirme yapılmalıdır.Bu etkinin önemli olduğukabul edildiğinde,
yeni ölçümler gerçekleştirilmelidir.
14 Ölçüm belirsizliklerinin hesaplanması ve nihai sonuçların sunumu

Çalışma ortamında maruz kalınan gürültünün ölçümleriyle ilişkili belirsizlikler EK-C’ye uygun olarak
belirlenmelidir.
Nihai sonuç, ölçülen değer ve belirsizlik değeri olarakverilmelidir.
Genişletilmiş ölçüm belirsizliği, ilgili kapsama faktörü ile birlikte, %95’lik bir tek taraflı güven aralığı için
belirtilmelidir.
15 Rapor edilmesi gereken bilgiler

Bu standardauygun olarak yürütülen gürültü maruziyet ölçüm raporları aşağıda ki bilgileri sağlamalıdır:
a) genel bilgiler:
1) araştırmaya tabi tutulan müşterinin ismi (firma, bölüm, vb.),

2) maruziyetleri belirlenen çalışan/çalışanların veya çalışan grubu/gruplarının (isim veya çalışan
sayısı gibi) tanımı,
3) ölçümleri ve hesaplamaları yapanşirketveyakuruluşun ve personelin isimleri,
4) yapılan maruziyet işlemlerinin amacı,
5) bu standarda atıf ve uygulanan strateji,
b) iş analizi:
1) incelenen iş faaliyetlerinin tanımlanması,

2) ilgili olduğu durumlarda homojen gürültü maruziyet gruplarının yapısı ve boyutu,
3) görev tabanlı ölçümlerin yapılmış olduğu anma gününü oluşturan görevleri içeren, incelenen
gün/günlerin tanımı,
4) kullanılan istatiksel yaklaşıma atıfla beraber uygulanan ölçüm stratejisi/stratejileri,
c) cihaz sistemi:
1) kullanılancihaz sisteminin sınıfı ve tanımı (üretici, model, seri numarası),

2) rüzgârlık, uzatma kablosu vb. gibi cihaz sisteminin yapısı,
3) kalibrasyon izlenebilirliği (ölçüm sistemi bileşenlerinin en son doğrulama sonucu ve tarihi)
4) her ölçüm öncesi ve sonrası yapılan kalibrasyon kontrollerinin belgesi
d) ölçümler:
1) gürültü maruziyeti ölçülmüş çalışan/çalışanların tanımı,

2) ölçümlerin zamanı ve tarihi,
3) her bir ölçüm için kullanılan cihaz sistemi (çeşitli cihazlar kullanılması durumunda),
4) çalışma faaliyetinin süresini ve ilgili olduğunda çalışma faaliyeti içinde bulunan döngüsel
olayların süresini,kapsayan ölçümlerin yapıldığı sırada çalışanın yürüttüğü işin tanımı,
5) ölçümlerin yapıldığı sırada normal iş davranışından veya normal çalışma şartlarından
sapmaların raporu,
6) ilgili olduğu durumlarda yürütülen işle ilgili üretim göstergeleri,
7) gürültü maruziyetine gürültü katkısında bulunankaynaklarıntarifi,
8) ölçüm sonuçlarından çıkartılanveya dahil edilen ilgili olmayan seslerin tarifi,
9) ölçümleri etkilemiş olması muhtemel herhangi bir gözlemlenmiş olayın tarifi (örneğin hava
akımları, mikrofon üzerine gelen darbeler, ani darbeli gürültü vb.)
10) meteorolojik şartlarlailgili bilgi (örneğin rüzgâr, yağmur, sıcaklık)
11) mikrofonun/mikrofonların yönelimi ve konumu
12) her bir konumdaki ölçümlerin sayısı
13) her bir ölçümün süresi
18
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
14) anma günü içindeki her bir görevin süresi ve görev tabanlı yaklaşım kullanıldığında ilişkili
belirsizlik
15) Lp , A,eqT vetercihe bağlı olarak en yüksek Lp ,Cpeak değerlerini içeren her bir ölçüme ait sonuçlar
e) sonuçlar ve değerlendirmeler
Lp , A,eqT
1) her bir görev/iş için A-ağırlıklı eşdeğersüreklisesbasınç seviyesi ( ) ve tercihe bağlı
Lp ,Cpeak
olarak C-ağırlıklı tepe ses basınç seviyesi ( ),
2) ilgili olduğunda, görev tabanlı ölçüm kullanıldıysa, her görev için LEX ,8h ,m , değerleri
3) tek ondalık değere kadar yuvarlanan, anma gün/günler için A-ağırlıklı gürültü ölçüm seviyesi
LEX ,8h
, ve her görev için ölçüldü iseen yüksek C-ağırlıklı tepe ses basınç seviyesi ( Lp ,Cpeak ),
4) Varsa Anma günü/günleri için, LEX ,8 h ve Lp ,Cpeak ile ilişkili tek ondalık değere kadar yuvarlanan
belirsizlik(gürültü maruziyeti ve ölçüm belirsizliği ayrı değerler olarak raporlanmalıdır).
19
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Ek A
(Bilgi için)
İş analizi sırasında önemli gürültü olaylarının tespitini sağlamak için
örnek bir kontrol listesi
Evet Hayır
Bu durumlardan her hangi birisiyle karşılaşıldı mı?
 Basınçlı hava jetleri kullanımı
 Basınçlı hava salınımı
 Çekiçle çalışmalar
 Şiddetli darbeler
 Çok gürültülü makinaların ve aletlerin az sıklıkla kullanımı
 Gürültülü araçların geçişi
Belirli aşamalar sırasında çok gürültülü işlemler var mı?
 Vardiyanın başında
 Vardiyanın bitiminde
 Ayarlama esnasında, tedarik aşamasında
 Başlatma ve durdurma faaliyetleri veya üretim sırasında
 Temizlik aşamaları sırasında
 Diğer
Komşu iş istasyonlarında çok gürültülü faaliyet var mı?
 Tipi:_____________________________________________
 Maruz kalan iş istasyonları:_____________________
Ayrıca Madde 7.3’e bakılmalıdır.
20
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Ek B
(Bilgi için)
Ölçüm stratejisinin seçimi için kılavuz bilgiler
B.1 Genel
Bu ekte temel ölçüm stratejilerinin detayları ve bunlardan en uygun olanın seçilmesi ile ilgilikılavuz
bilgilerverilmiştir (Madde 8’e bakılmalıdır).
B.2 Strateji 1 – Görev tabanlı ölçüm

Bu strateji önemli gürültü maruziyeti oluşturan görevler ve belirtilen bir belirsizlik için gereken ölçüm süresinin
en aza indirilmesi üzerine odaklanmıştır. İş, ölçümlerinyapılabileceği açıkça tanımlanan gürültü şartlarına
sahip, iyi tanımlanmış görevlere bölünebildiğindegörev tabanlı ölçüm en kullanışlı stratejidir. Çalışma günü
boyunca kısa süreli yüksek maruziyetliakustik olaylarla ilgili bilgiye ihtiyaç duyanölçüm periyoduna,tüm ilgili
gürültü katkılarının dahil edildiğinden emin olunması için tedbir alınmalıdır.
Strateji, tüm görevleri anlayabilmek için bir detaylı iş analizine dayanır. Ayrıca, iş analizi, ölçümlerin
süreklidoğrulanmasını gerektirir. Bu işlem, gürültü seviyesinde çok az değişiklik olan görevlerin ölçümlerinin
daha az sayıda yapılabilmesini sağlar.
Görev tabanlı ölçümler, günlük gürültü maruziyetine farklı görevlerden gelen katkılar hakkında bilgi sağlar.
Bu durum, ölçümlerin amacı bir gürültü kontrol programı için öncelikleri belirlemek olduğunda, yararlı
olacaktır. Aynı zamanda, görevlerin süreleri ve dağılımı ile ilgili olarak, ölçüm günlerinden farklı çalışma
günleri için gürültü maruziyetinin hesaplanmasını mümkün kılar. Diğer yöntemlerle kıyaslandığında ölçüm
işlemlerini azaltabilir.
Büyük gruplar halinde çalışanlar, benzer akustik ortamlarda benzer işleri yaptığı zaman,bu stratejinin
kullanımı önemli orandaölçüm sürelerinden tasarruf sağlar. Ayrıca ölçümler daha kolay kontrol edilebilir.
Çalışma durumu karmaşık ise iş analizi, zaman alıcı bir süreç olabilir.
B.3 Strateji 2 – İş tabanlı ölçüm

Tipik çalışma modelleri ve görevlerini tanımlamanın zor olduğu veya detaylı bir iş analizinin istenilir veya
kullanışlı olmadığı zamanlarda,iş tabanlı ölçümler kullanışlıdır. İş, çok gürültülü az sayıda görevlerden
oluşuyorsa bu yöntemin kullanılması tavsiye edilmez.
İş tabanlı ölçümler, iş analiziiçin gereken işlemlerin azalması ile sonuçlanabilir. Belirli bir iş içerisinde
herhangi bir çalışanın gürültü maruziyetinin temsil edilmesini sağlamak için iş tanımlarının yapılmasında
dikkat edilmelidir. Bu strateji, ölçümler için gerekli süreden dolayı zaman alıcı olabilir fakat elde edilen
sonuçlarda daha küçük bir belirsizlik üretir.
Görev tabanlı ölçümde olduğu gibi, ölçüm periyoduna büyük gürültü katkılarının dahil edilmesinin sağlanması
için tedbir alınmalıdır. İş tabanlı ölçümler, günlük gürültü maruziyeti için bir işin içerisindeki farklı görevlerin
ilgili katkıları hakkında bilgi sağlamaz çünkü görevler tanımlanan işin içinde yürütüldüğünden dikkate
alınmazlar.
Çalışma durumu basitse, bu strateji görev tabanlı stratejiden daha uzun bir ölçüm süresi gerektirebilir.
B.4 Görev tabanlı ve iş tabanlı ölçümler arasındaki farklılıklar ve benzerlikler

B.4.1 Genel. Bu iki strateji birbirini dışlamaz. Görev tabanlı ve iş tabanlı ölçümlerin her ikisi de gürültü
seviyelerinin örneklemesine dayanmaktadır. Çoğu durumda, belirli bir çalışma durumu, aynı kalitede sonuç
veren bir strateji veyadiğerinin kullanımı ile ele alınabilir.
Bu stratejiler arasındaki temel farklılıklar Madde B.4.2den Madde B.4.4’e kadar açıklanmıştır.
21
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
B.4.2 Farklı homojen gürültü maruziyet grupları.İş tabanlı ölçümler için, homojen gürültü maruziyet
grupları görev tabanlı ölçümler için olandan farklı bir içeriğe sahip olabilir. Bir iş, bir çalışan tarafından
gerçekleştirilen görev grubundan oluştuğunda;, iş tabanlı ölçüm, görevlerdeki çalışma faaliyetlerinin detaylı
bir dökümünü gerektirmez. Bu nedenle, homojen gürültü maruziyet gruplarının oluşturulması, görev tabanlı
ölçümlerdekinden daha az süreye ihtiyaç duyar. Aynı zamanda görev tabanlı ölçümler diğer
stratejilerden daha iyi bir iş durumu bilgisine ihtiyaç duyar, bu yüzden gürültü seviyesine katkıda bulunan tüm
görevler kendi süreleri ile birlikte açıklanır.
B.4.3 Farklı ölçüm planları.İş tabanlı ölçümler için ölçüm planı, normal olarak görev tabanlı ölçümlerin
uygulanmasından daha kolaydır, çünkü çalışma günü süresinde ölçülmesi zorunlu her bir görevin
ayrıştırılmasına gerek yoktur.
B.4.4Farklı ölçüm süreleri.İş tabanlı ölçüm, görev tabanlı ölçümden daha uzun ölçüm sürelerine ihtiyaç
duyar.
B.5 Strateji 3- Tam gün ölçüm

Tam gün ölçüm, iş tabanlı ölçüm gibi, tipik çalışma modelleri ve görevleri tanımlamanın zor olduğu
durumlarda çok kullanışlıdır. Bununla birlikte, işin analizi edilmesinde daha az çaba gerektirir. Diğer taraftan,
çalışma durumu basitse, bu strateji diğer herhangi birinden daha uzun bir ölçüm süresi gerektirebilir.
Çalışanların gürültü maruziyeti modeli bilinmediğinde, karmaşık olduğunda

veyaöngörülemediğinde,tam gün ölçümü tavsiye edilir. Aynı zamanda, özellikle detaylı bir iş analizi
gerçekleştirmeningerek olmadığı veya istenilmediği, gürültü maruziyetinin herhangi bir modeli için bu
stratejiyi kullanmak mümkündür.
Tam gün ölçüm, aynı zamanda esas katkıların tamamının dahil edildiğini doğrulamak için de kullanışlı
olabilir. Bu gibi kontrollerin amaçlarına yönelik olarak, herhangi bir ilave hesaplama yapılmadan
doğrudangünlük gürültü maruziyet seviyesi belirlenebilir.
Bir kayıt cihazı kullanarak, çalışma günü süresince gürültü seviyesindeki dalgalanmalar hakkında bilgi elde
edilebilir ve farklı görevlerden gelen katkıları belirlemek mümkün olabilir. Aynı zamanda, kayıt cihazının
kullanılması ölçüm sonuçlarından ilgili olmayan ses katkılarının silinmesine imkânı verir. Bu nedenle tam
gün ölçümleri gerçekleştirilirken bir kayıt cihazının kullanılması şiddetle tavsiye edilir.
Kişisel ses maruziyet ölçer veya gürültü maruziyeti ölçülen çalışanaelbisesine takılan benzer cihaz sistemi ile
uzun süreli ölçümler gerçekleştirilir. Bu durumlarda, büyük bir olasılıkla, ölçümler çalışanın tipik gürültü
maruziyeti ile ilgili olmayan mikrofon üzerine etkiler (kazara veya kasıtlı) veya iş arkadaşına bağırma veya
isteyerek gürültülü bir şekilde çalışma gibi kasıtlı müdahaleler gibi ölçüm nesnelerini içerir.Bu nedenlerden
dolayı, ölçümlerin ölçüm personeli tarafından gözlenmesi veya ölçüm nesnelerinin tanımlanması ve
hesaplanması için diğer bazı eşit derecede etkili araçların kullanılması önerilir. Gözlem
yapılmadan gerçekleştirilen ölçümler, ölçüm bu gibi ölçüm nesnelerini içerir, bu durumda en iyi yaklaşım,
ölçüm işlemindeki "tuhaflıkları" azaltmak için birkaç gün üzerinden ölçümler yapmak olabilir.
B.6. Birden fazla ölçüm stratejisinin kullanılması

Birden fazla ölçüm stratejisinin kullanılmasını gerekli olduğu veya istenildiği nadir durumlar vardır. Örneğin,
anma günü karmaşık hale gelmeye eğilimliyse, görev tabanlı ölçümlerden hesaplanan gürültü maruziyeti,
seçilen çalışanlar üzerinde tam gün ölçümler gerçekleştirilerek kontrol edilebilir.
Anma gününün bir parçası olmalarına rağmen, tam gün veya görev tabanlı ölçümleri süresince bazı
görevlerin gerçekleştirilmediği durumlar olabilir. Bu durumlarda,gerçekleştirilmeyen görevler içinilave
ölçümleryapılması gereklidir.
Bir başka örnek olarak, bazı çalışanlar gün boyunca farklı modellerde çalışabilir. Bu durum, sabah
kısmındaki iş için iş tabanlı ölçüm ve öğleden sonraki iş için görev tabanlıölçüm gerektirebilir.
B.7. Farklı iş modelleri için ölçüm stratejisinin seçilmesi

Çizelge B.1 iş modeline bağlı temel ölçüm stratejisinin seçiminde rehberlik sağlar.
22
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Çizelge B.1- Temel ölçüm stratejisinin seçilmesi
Ölçüm stratejisi
İşin tipi veya modeli Strateji 1 Strateji 2 Strateji 3

Görev tabanlı ölçüm İş tabanlı ölçüm Tam gün ölçüm
Sabit iş istasyonu-
- -
Basit veya tek görev
Sabit iş istasyonu -
Karmaşık veya çoklu
görevler
Gezici çalışan-
Öngörülebilir model-
Az sayıda görev
Gezici çalışan-
Öngörülebilir iş-
Çok sayıda görev veya
karmaşık iş modeli
Gezici çalışan-
Öngörülemeyen iş modeli -
Sabit veya gezici çalışan-
Belirlenmemiş görev
sürelerine sahip çoklu -
görevler
Sabit veya gezici çalışan-
Hiçbir görev verilmemiş -
Strateji kullanılabilir.
* Tavsiye edilen strateji.
23
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Ek C
(Zorunlu)
Ölçüm belirsizliklerinin değerlendirilmesi
C.1 Genel
Bu ek 8 saatlik çalışma gününe normalize edilmiş A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesinin ( LEX ,8 h ) veya
alternatif olarak A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesinin ( Lp , A,eqT ) ölçülmüş değerinin genişletilmiş
belirsizliğinin tayini için işlemleri belirtir.
İşlemler ISO/IEC Guide 98-3 ile uyumludur. Belirsizlikler, bu standarddaverilenhesap tablosu kullanılarak
hesaplanabilir.
Özellikle, ölçülen gürültü maruziyet seviyesine yanlış katkılardan kaçınma ile ilgili olan(Madde 13’e
bakılmalıdır), bu standardın gereklerine mutlak bir uyum, bu tür hatalı katkılar nedeniyle sistematik herhangi
bir hatanın sonuçta bulunmamasını sağlar.
Bu ekte ele alınan belirsizlik kaynakları Çizelge C.1’de gösterilmiştir.
Ölçüm günü/günlerinin seçilmesinden kaynaklanan belirsizlik Çizelge C.1’e dahil edilmemiştir. Çoğu
durumda olduğu gibi, sadece uzun periyotlu geniş ölçümlerle belirlenebilir. Ancak, bu standardın gereklerine
mutlak bir uyum (özellikle iş analiziyle ilgili olarak) bu belirsizliği kontrol altında tutar.
Çizelge C.1 – 8 saatlik çalışma gününe normalize edilmiş A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyeleri
veya gürültü maruziyet seviyelerinin genişletilmiş belirsizliğinin tayinindeele alınan belirsizlik kaynakları
Belirsizlik kaynağı Uygulama İndisa Madde

Görev gürültü Görev tabanlı ölçüm 1a C.2
seviyelerininörneklenmesi
Görevsürelerinin Görev tabanlı ölçüm 1b C.2
hesaplanması
İş gürültü seviyelerinin İş tabanlı ölçüm 1 C.3
örneklenmesi
Cihaz sistemi Tüm stratejiler 2 C.5
Mikrofon konumu Tüm stratejiler 3 C.6
Not - Çizelge C.1, Madde 13.1’de verilen a), b) ve c) bentlerindeki belirsizlikleri kapsar. Bu standard
uygun olarak ölçümler yapıldığında, Madde 13.1’deverilen d), e) ve f) bentlerindeki hatalardan
kaynaklanan belirsizliğin gürültü seviyesi örneklemesinedahilolduğu ve/veya önemsiz olacak şekilde
azaltıldığı varsayılır.
aSembollerde duyarlık katsayıları ve kısmi belirsizlikler için kullanılan indisler.
Bu ekte hesaba katılmamış bir belirsizlik kaynağının büyük rol oynadığına dair kanıt olduğu durumlarda,
Çizelge C.2 veya Çizelge C.3’e satır ekleyerek birleştirilmiş standart belirsizliğin hesabına dahil edilebilir.
Not 1 - Yetersiz arka plan verisinden dolayı C-ağırlıklı tepe ses basınç seviyeleri için belirsizlik verilemez.
Çoğu durumda, tepe ses basınç seviyesi için belirsizliğin A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç
seviyesinin belirsizliğinden büyük olması beklenebilir.
Gürültü maruziyet seviyesinin değeri ile ilişkili olan birleştirilmiş standart belirsizliğe katkılar ( u ), her bir girdi
büyüklüğünün standart belirsizliğine ( ui ) ve ilgili duyarlık katsayılarına ( ci ) bağlıdır.
Duyarlık katsayıları, gürültü maruziyet seviyesinin ilgili girdi büyüklüklerinin değerlerindeki değişikliklerden
nasıl etkilendiğinin ölçüsüdür. Matematiksel olarak,duyarlık katsayıları, ilgili büyüklüklere görefonksiyonel
bağıntıların[bakılmalıdır Denklem (C.2) veya Denklem (C.3) ve ISO/IEC Guide 98-3] kısmı türevlerine eşittir.
İlgili büyüklüklerin katkıları, standart belirsizlikler ve onlarla ilişkiliduyarlık katsayılarının çarpımı olarak verilir.
Birleştirilmiş standart belirsizlik( u ) denklem (C.1) ile birbirinden ayrı belirsizlik katkılarından( ci ui ) elde edilir.
24
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
u 2   ci2ui2 (C.1)
Genişletilmiş belirsizlik( U ), U  ku olarak verilir, burada k , güven aralığının bir fonksiyonu olan kapsama
faktörüdür. Bu standardın amacı için tek taraflı güven aralığı %95 olarak öngörülmüştür,
böylece k  1,65 olur. Bu, değerlerin %95’inin üst limitin  LEX ,8h  U  altında olduğu anlamına gelir.
Bu standard, bu ekte belirtilen yöntemlerin dışında, bilimsel değerlendirmeye dayalı yöntemler (belirsizlikler
hakkında uzman bilgisi) veya Monte Carlo simülasyonlarıgibi belirsizliğin hesaplanması için istatistiksel
yaklaşımların kullanılmasına izin verir. Bu gibi yöntemler kullanıldığında, ISO/IEC Guide 98-3 ile tamamen
uyumlu olmalıdır. Aynı zamanda,bu yöntemlerin, belirsizliği gerçek değerinden daha az bir değerde
hesaplamadığı gösterilmelidir. Kullanılan yöntem, test raporunda belirtilmelidir.
Not 2 - Bu ekte verilen yöntemlerin istatistikiarka planı ile ilgili bir açıklama, kaynaklar bölümünde [14]’de
verilmiştir.
C.2 Görev tabanlı ölçümler için genişletilmiş belirsizliğin tayini

C.2.1 Görev tabanlı ölçümler için fonksiyonel ilişki
Görev tabanlı ölçümü kullanarak A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesinin ( LEX ,8 h ) belirlenmesi için genel
ifade:
 M Tm 0,1L*p , A,eqT ,m 
LEX ,8h  10lg  10  dB (C.2)
 m1 T0 
Burada
Tm m görevinin aritmetik ortalama süresi;

T0 referans süre, T0 = 8 h.
m görev numarası;
M görevlerin toplam sayısı.
*
L p A,eqT ,m m görevi için gerçek A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesinin hesapla
bulunan değeri,
Lp , A,eqT ,m [Denklem (7)’ye bakılmalıdır];
L*p, A,eqT ,m  Lp, A,eqT ,m  Q2  Q3
burada,
Q2 A-ağırlıklı sürekli ses basınç seviyesinin belirlenmesinde kullanılan

cihazsistemi için düzeltme,
Q3 A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesinin belirlenmesinde
kullanılan mikrofon konumu için düzeltme.
Q2 ve Q3 değerlerinin her ikisi de yaklaşık 0 olarak değerlendirilirse, Lp , A,eqT ,m  Lp, A,eqT ,m dir.Bu
*
Not -
koşullar altında, Denklem (C.2), Denklem (9)’a özdeştir.
25
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
C.2.2 Birleştirilmiş standart belirsizliğin ( u ) ve genişletilmiş belirsizliğin ( U ) hesaplanması

Hesaba katılan büyüklüklerinilişkili olmadıkları düşünüldüğünde, A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesi
( LEX ,8 h ), için birleştirilmiş standart belirsizlik u ( LEX ,8 h ) , ISO/IEC Guide 98-3’e uygun olarak, belirsizlik
katkılarının sayısal değerlerinden ( c j u j ) aşağıdaki gibi hesaplanmalıdır:
M 2 
u 2  LEX ,8h     c12a ,m  u12a ,m  u2,2 m  u32    c1b,mu1b,m    (C.3)
 m1  
Burada
u1a ,m görev m ’ningürültü seviyesi örneklemesinden kaynaklanan standart belirsizlik,

Madde C.2.3’e bakılmalıdır,
u1b ,m görev m ’nin süresinin hesabındankaynaklanan standart belirsizlik, Madde C.2.3’e
bakılmalıdır,
u2,m m görevi için kullanılan cihaz sisteminden kaynaklanan standart belirsizlik,
u3 mikrofonkonumundan kaynaklanan standart belirsizlik,
c1a ,m ve c1b, m görev m için karşılık gelen duyarlık katsayıları,
m görev numarası,
M görevlerintoplam sayısı.
Genişletilmiş belirsizlik U  1,65xu ’dur.
Not 1 - Ölçülen gürültü seviyesi ve hesapla bulunan gürültü seviyesi arasındaki doğrusal ilişkiden dolayı
cihaz sistemi için duyarlık katsayıları (c2,m), mikrofon konumu (c3,m), ve gürültü seviyesi örneği (c1a,m)
aynı değere sahiptir, yanic2,m = c3,m = c1a,m. Bu nedenle c2,m ve c3,m katsayıları,denklem (C.3)’te c1a,m
olarak değiştirilir.
Not 2 - M sayıda A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyelerinin, her ölçümde farklı cihazlarla ölçülerek
belirlendiği durumda, denklem (C.3) tam anlamıyla geçerlidir. Yine de seviye doğrusallığının etkileri,
mikrofonun frekansa tepkisi, sesin gelme açısı ve spektral ağırlıklandırma gibi cihaz sistemininana
belirsizlik katkıları, aynı cihaz sistemi için farklı ses alanı konumlarında farklıdır, denklem (C.3)’ün
uygun olduğu varsayılır.
Karşılık gelen belirsizlik bütçesi Çizelge C.2’de gösterilmiştir.
26
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Çizelge C.2 – Görev tabanlı ölçümün gürültü maruziyet seviyelerinin belirlenmesi için belirsizlik bütçesi
Standart Olasılık Duyarlık Belirsizlik

Büyüklük Hesapla bulunan belirsizlik dağılımı katsayısı katkısı
değer ui ci ci ui
dB
m görevi için Denklem(C.6) Denklem (C.4) c1a ,mu1a ,m Her
ölçülen Lp , A,eqT ,m ’nin kullanılarak kullanılarak
belirlenecek Normal belirlenecek bir görev için 1
Lp , A,eqT ,m enerji ortalaması değer
olan, her bir olan, her bir
görev görev
için u1a , m , için c1a ,m ,
Denklem (C.7) Denklem (C.5) c1b,mu1b,m Her

m görevi için kullanılarak kullanılarak
bir görev için 1
Tm hesaplanan süre belirlenecek Normal belirlenecek
olan, her bir olan, her bir değer
Tm
görev görev
için u1b , m , için c1b , m ,
Q2 0 Çizelge C.5’te Normal c2,m  c1a,m c1a ,mu2,m

verilen u2,m
Q3a 0 Madde C.6’da Normal c3,m  c1a ,m c1a ,mu3

verilenu3
a
Q3 değerinin -1,0 dB’den 0,5 dB’e kadar bir aralıkta olması beklenir. Sadeleştirme için, Q3 ’ün
hesapla bulunmuş aritmetik ortalama değeri sıfıra eşit alınır. Mikrofon konumlarıyla ilgili standart belirsizliğin
( u3 ) bu ilave belirsizliği kapsadığı varsayılır.
C.2.3 Ölçüm belirsizliğine ve belirsizlik bütçesine katkılar

Görev tabanlı ölçüm için duyarlık katsayıları aşağıdaki gibidir:
LEX ,8h Tm 0,1 L*p , A,eqT ,m  LEX ,8 h 

c1a ,m   10 (C.4)
L*p , A,eqT ,m T0
LEX ,8h c1a ,m

c1b,m   4,34  (C.5)
Tm Tm
m görevi için gürültü seviyesindeki örneklemeden kaynaklanan standart belirsizlik ( u1a ,m ) aşağıdaki gibidir:
 I 2
u1a ,m 
1
 
I  I  1  i 1
 Lp , A,eqT ,mi  Lp , A,eqT ,m   (C.6)

Burada
L,pA,eqT ,m
m görevi için I sayıda ölçülen A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyelerinin
1 I
aritmetik ortalaması, yani Lp , A,eqT ,m  Lp , A,eqT ,mi
I i 1
i görev örneği numarası;
27
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
I görev örneklerinin toplam sayısı.

görevi m ’nin süresinden kaynaklanan standart belirsizlik ( u1b ,m ), bağımsız ölçümlerden ölçülen sürelerden
aşağıdaki gibi hesaplanabilir:
 J 2
 Tm, j  Tm  
1
u1b,m  (C.7)
J  J  1  j 1 
Burada, J görev süresi gözlemlerinin toplam sayısıdır.
Not - İş analizinden bir zaman aralığı çıkmışsa, u1b,m  0,5 x (Tmax  Tmin ) olarak hesaplanır.
C.3 İş tabanlı ölçüm için genişletilmiş belirsizliğin tayini

C.3.1İş tabanlı ölçüm için fonksiyonel ilişki
İş tabanlı ölçüm kullanılarak, günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesinin ( LEX ,8 h ) belirlenmesi için genel
ifade aşağıdaki gibidir:
T  1 N 0,1L*p , A,eqT ,n 
LEX ,8h  10lg e  N 10  dB (C.8)
T0  n1 
Burada
Te iş gününün etkin süresi;

T0 referans süre, T0  8 h ;
n iş örneği numarası;
N iş örneklerinintoplam sayısı;
iş örneği n için gerçek A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesi hesapla bulunan
*
L p A ,eqT ,n
değeri L p A,eqT ,n
L*p, A,eqT ,n  Lp, A,eqT ,n  Q2  Q3
burada
Q2 A-ağırlıklı sürekli ses basınç seviyesinin belirlenmesinde kullanılan cihaz sistemi için
düzeltme,
Q3 A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesinin belirlenmesinde kullanılan mikrofon
konumu için düzeltme.
Q2 ve Q3 değerlerinin her ikisi de yaklaşık 0 olarak değerlendirilirse, Lp , A,eqT ,m  Lp, A,eqT ,m dir.Bu
*
Not -
koşullar altında, denklem (C.8); denklem (11) ve denklem (12) ile aynı sonucu verir.
C.3.2 Birleştirilmiş standart belirsizliğin, u ve genişletilmiş belirsizliğin, U, hesaplanması

 
A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesi LEX ,8 h , için birleştirilmiş standart belirsizlik, u LEX ,8 h , ISO/IEC Guide
98-3 (ISO/IEC Kılavuz 98-3)’e uygun olarak, çizelge C.3’ten alınan tüm belirsizlik katkılarının sayısal
değerlerinden, ci ui , aşağıdaki gibi hesaplanmalıdır:
u 2  LEX ,8h   c12u12  c22  u22  u32  (C.9)
28
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Genişletilmiş belirsizlik U  1,65xu ’dur.
Not - N sayıda A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyelerinin her ölçümde farklı cihazlarla ölçülerek
belirlendiği durumda, denklem (C.9) tam anlamıyla geçerlidir. Yine de seviye doğrusallığının etkileri,
mikrofonun frekansa tepkisi, sesin gelme açısı ve spektral ağırlıklandırma gibi cihaz sisteminin ana
belirsizlik katkıları, aynı cihaz sistemi için farklı ses alanı konumlarında farklıdır, Denklem (C.9)’un
uygun olduğu varsayılır.
C.3.3Belirsizlik bütçesi ve ölçüm belirsizliğine katkılar

İş tabanlı ölçüm için:
- İş gürültü seviyesi örneğinin belirsizlik katkısı( c1u1 ), çizelge C.4’te iş gürültü seviye örnekleri
sayısının,( N ) ve ölçülen değerlerin( Lp , A,eqT ,n ) standart belirsizliğinin( u1 ) fonksiyonu olarak verilmiştir.
- Cihaz sisteminden ve ölçüm konumunun hatalı seçiminden kaynaklanan belirsizlik için duyarlık
katsayıları sırasıyla, c2 ve c3 , aşağıdaki gibidir:
c2  1 (C.10)
c3  1 (C.11)
Çizelge C.3 – İş tabanlı ölçümün gürültü maruziyet seviyelerinin belirlenmesi için belirsizlik bütçesi
Standart Olasılık Duyarlık Belirsizlik

Büyüklük Hesapla bulunan belirsizlik dağılımı katsayısı katkısı
değer ui ci ci ui
dB
Ölçülen Lp , A,eqT ,n ’nin Denklem(C.12) c1 Çizelge C.4’te
kullanılarak verilen c1u1
enerji ortalaması Normal
Lp , A,eqT belirlenen u1
Lp , A,eqT
Q2 0 Çizelge C.5’te Normal c2  1 u2
verilen u2
Q3a 0 Madde C.6’da Normal c3  1 u3
verilen u3
a
Q3 değerinin -1,0 dB’den 0,5 dB’e kadar bir aralıkta olması beklenir. Sadeleştirme amacıyla, Q3 ’ün
hesapla bulunan aritmetik ortalama değeri sıfıra eşit alınır. Mikrofon konumlarıyla ilgili olan standart
belirsizliğin ( u3 ) bu ilave belirsizliği kapsadığı varsayılır.
İş gürültü seviyesi örneklemesinin belirsizlik katkısı( c1u1 ), iş gürültü seviyesi örneğinin ölçülen değerlerinin
enerji ortalamalarından( Lp , A,eqT ,n ) ve Çizelge C.4’ü kullanarak bu değerlerin standart belirsizliğinden( u1 )
doğrudan hesaplanır.
Standart belirsizlik, u1 , denklem (C.12) ile verilir:
1 N 2
u12   
 N  1  n1
 Lp , A,eqT ,n  Lp , A,eqT   (C.12)

29
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Burada
Lp , A,eqT ,n iş gürültü seviyesi örneği n için A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesi;
L,pA,eqT A-ağırlıklı sürekli eşdeğer ses basınç seviyesinin N adet örneğinin aritmetik
N
1
ortalaması, örneğin Lp , A,eqT 
N
L
n 1
p , A,eqT , n
N işörneğinin toplam sayısı
Not - Denklem (C.12), çizelge C.4’ün girdi değeri olan u1 ’in hesaplaması için kullanılır. Sonuçta elde
edilen u1 , tüm u1 ifadelerinde aynı terminolojiyisağlamak için burada standart belirsizlik olarak
ifade edilmiştir, fakat genellikle standart sapma olarak ifade edilir.
Çizelge C.4 Standart belirsizliğin ( u1 ), N adetbir dizi ölçülen Lp , A,eqT ,n değerlerine uygulanabilen desibel
cinsinden, iş ve tam gün gürültü seviyesi örneklemesininbelirsizlik katkısı, c1u1
Ölçülen Lp , A,eqT ,n değerlerininbelirsizlik katkısı, c1u1
N
0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6
3 0,6 1,6 3,1 5,2 8,0 11,5 15,7 20,6 26,1 32,2 39,0 46,5
4 0,4 0,9 1,6 2,5 3,6 5,0 6,7 8,6 10,9 13,4 16,1 19,2
5 0,3 0,7 1,2 1,7 2,4 3,3 4,4 5,6 6,9 8,5 10,2 12,1
6 0,3 0,6 0,9 1,4 1,9 2,6 3,3 4,2 5,2 6,3 7,6 8,9
7 0,2 0,5 0,8 1,2 1,6 2,2 2,8 3,5 4,3 5,1 6,1 7,2
8 0,2 0,5 0,7 1,1 1,4 1,9 2,4 3,0 3,6 4,4 5,2 6,1
9 0,2 0,4 0,7 1,0 1,3 1,7 2,1 2,6 3,2 3,9 4,6 5,4
10 0,2 0,4 0,6 0,9 1,2 1,5 1,9 2,4 2,9 3,5 4,1 4,8
12 0,1 0,3 0,5 0,8 1,0 1,3 1,7 2,0 2,5 2,9 3,5 4,0
14 0,1 0,3 0,5 0,7 0,9 1,2 1,5 1,8 2,2 2,6 3,0 3,5
16 0,1 0,3 0,5 0,6 0,8 1,1 1,3 1,6 2,0 2,3 2,7 3,2
18 0,1 0,3 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 1,5 1,8 2,1 2,5 2,9
20 0,1 0,3 0,4 0,5 0,7 0,9 1,1 1,4 1,7 2,0 2,3 2,6
25 0,1 0,2 0,3 0,5 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,7 2,0 2,3
30 0,1 0,2 0,3 0,4 0,6 0,7 0,9 1,1 1,3 1,5 1,7 2,0
Çizelge C.4’ten elde edilen c1u1 , 3,5 dB’den büyük olduğunda (Çizelge C.4’te koyugösterilen
değerler),ölçüm planının, u1 ’iazaltmaküzere revize edilmesi veya değiştirilmesi tavsiye edilir (Madde 10.4’e
bakılmalıdır).
Not 1 - N  3 ve N  4 için verilen değerler sadece tam gün ölçümlerinde kullanılması için verilmiştir
(Madde C.4’ e bakılmalıdır).
Not 2 - Daha fazla ölçümün gerekip gerekmediğinin değerlendirmesine ihtiyaç duyulan alan çalışmalarında,
u1 ’in daha basit bir hesabı yapılabilir. Hesapla bulunacak standart belirsizlik, ( u *1 ), aşağıdaki
denklem kullanılarak hesaplanabilir:
Lp , A,eqT ,n max   Lp , A,eqT ,n min 

u1* 
KN
30
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Burada
N  6 ise K N  2,2
N  6,15 ise K N  2,5
N  16,30 ise K N  3,0
C.4 Tam gün ölçüm için belirsizlik hesabı

Tam gün ölçümün belirsizlik hesabı için işlem, iş yöntemi için olan ile aynıdır. Buna göre, tam gün ölçüm için
belirsizlik, çizelge C.3’te bulunan belirsizlik bütçesinden ve çizelge C.4’te yer alan c1u1 ile ve Madde C.5 ve
Madde C.6’da bulunan u2 ve u3 ile denklem (C.9) kullanılarak hesaplanır.
C.5 Kullanılan cihaz sistemi için standart belirsizlik, u2
Cihaz sistemi için standart belirsizlik, u2 (veya görev m için u2,m ), çizelge C.5’te verilmiştir.
Çizelge C.5 Cihaz sistemininstandart belirsizliği, u2

Cihaz sisteminin Tipi Standart belirsizlik
u2 ( veya u2,m )
dB
IEC 61672-1 2002’de belirtildiği gibi sınıf 1 ses
0,7
seviye ölçer
IEC 61252’de belirtildiği gibi kişisel ses
1,5
maruziyeti ölçer
IEC 61672-1 2002’de belirtildiği gibi sınıf 2 ses
1,5
seviye ölçer
Not 1 - Çizelge C.5’te listelenen standart belirsizlik sadece Lp , A,eqT için geçerlidir. Lp ,Cpeak için belirsizlik
oldukça daha yüksek olabilir.
Not 2 - Çizelge C.5’te verilen belirsizlik değerleri, u2 ( veya u2,m )ampirik (deneysel) veriye dayanır.
Deneyimler, cihaz sisteminin bu standart belirsizlik değerlerinin çoğu ilgili durumlar içintemsil edici
olduğunu göstermektedir.
Kullanılan cihaz sisteminin belirsizliği gürültü maruziyetinin ve çevresel koşulların karakteristiğine bağlıdır. Bu
değerler, test laboratuvarının genişletilmiş belirsizliklerini içeren IEC 61672-1 ve IEC 61252 standartlarında
verilen tolerans sınırlarından doğrudan elde edilemeyebilir. Kullanılan cihaz sisteminin belirsizliği, cihaz
standartlarında verilen tolerans sınırlarınadayalı olsaydı, oldukça geniş birleştirilmiş belirsizliklerin
hesaplanması gerekirdi.
C.6. Ölçüm konumundan kaynaklanan standart belirsizlik, u3
Ölçüm konumundan kaynaklanan standart belirsizlik( u3 ), 1,0 dB dir.
Not - Standart belirsizlik için verilen değer, ampirik (deneysel) veriye dayanır. Çalışanın elbisesine takılan
mikrofon olduğu zaman ve mikrofon çalışanın vücuduna yakın yerleştirildiği durumlar için, belirsizlik
perdeleme etkileri ve vücuttan yansımalardan kaynaklanır. Çalışanyokken ölçümlerin
gerçekleştirildiği durumlar için, belirsizlik, mikrofon konumu/konumlarının çalışanın kafasının gerçek
konumu/konumlarını tam olarak temsil etmemesinden kaynaklanır. Mikrofon konumu ile ilgili Madde
12.3 ve Madde 12.4’e de bakılmalıdır.
31
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Ek D
(Bilgi için)
Görev tabanlı ölçümler kullanılarak günlük gürültü maruziyet
seviyesinin hesaplanmasını gösteren bir örnek
D.1 Aşama 1: İş analizi
Bu örnekte, bir mekanik atölyede çalışan kaynakçılar için gürültü maruziyet seviyesi, görev tabanlı ölçümler
kullanılarak belirlenmektedir. Çalışma günü,sırayla aşağıdaki görevlerden oluşmaktadır:
a) İşin planlanması ( sessiz)

b) Çelik levhaların kesilmesi, taşlanması ve kaynaklanmasını içeren iki periyot
c) Öğle yemeği ( bu durumda, öğle yemeği çalışma gününün bir bölümü olarak düşünülmüştür)
d) İşin planlanması ( sessiz)
e) Çelik levhaların kesilmesi, taşlanması ve kaynaklanmasını içeren iki periyot
Tüm kaynakçılar aynı işi gerçekleştirirler ve bu nedenle, bir homojen gürültü maruziyet grubu kabul olarak
edilebilirler.
Şef’ten alınan bilgiye göre, çalışma 3 ayrı göreve bölünebilir: kaynaklama, kesme ve taşlama, ve sessiz
işlemler ( aralar ve planlama ).
Kaynakçılar, gün içinde 1 saat ile 2 saat arasında kesme ve taşlama yaparak ve 4 saat ile 6 saat arasında
kaynak yaparak geçirdiklerini ifade ettiler. Günün geri kalanı planlama ve aralarlageçmektedir. Belirsizlik
kesme ve taşlama için 0,5 saat ve kaynaklama için 1 saat olarak değerlendirilir.
Bu bilgilere göre, anma günü Çizelge D.1’de açıklanmıştır.
Çizelge D.1 Kaynakçıların anma günü
Görev Süre
saat
İşin planlanması, aralar (sessiz) 1,5
Kesme ve taşlama 1,5
Kaynaklama 5,0
Toplam 8,0
Not -Her bir görev için harcanan zaman, kaynakçı ve şef tarafından verilen değer aralığının ortalaması
kullanılarak hesaplanır.
D.2 Aşama 2: Stratejinin seçimi

Görevlerin sayıları sınırlı ve iyi tanımlanmış olduğundan, görev tabanlı ölçümlerin gerçekleştirilmesi durum
için uygundur.
D.3 Aşama 3: Ölçümler

İş planlama ve molalardan gelen gürültü katkısının, toplam gürültü maruziyet seviyesi için herhangi bir önemi
yoktur. Bu nedenle, sadece bu çalışma periyotlarında (görev) ses basınç seviyesinin ihmal edilebilir bir etkiye
sahip olduğundan emin olmak için, ses seviye ölçer ile bazı basit gürültü ölçümlerinin yapılması yeterlidir. Bu
örnekte, yapılan kontrol sonucunda seviyelerin bu seviyede veya bunun altında olduğunun görülmesi
şartıyla, bu periyotlar için güvenilir tarafta kalan bir hesap değeri olarak Lp , A,eqT  70 dB ayarlanır.
Taşlama ve kaynaklama işlerinden gelengürültü katkısının, gürültülüaletle ilişkin olarakçalışanın kulağının

yerine önemli ölçüde bağlı olduğundan, bu görevler sırasındaki ölçümün, bir kişisel ses maruziyet ölçüm
cihazı ile belirlenmesi kararlaştırılmıştır.
32
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Ölçüm periyodu en az 3 çalışma döngüsünü içermelidir. Gözlemler, taşlamadan gelen gürültü için ölçüm
süresinin en az 7 dakika olması gerektiğinigöstermiştir. Benzer olarak, kaynaklamadan gelen gürültü için
ölçüm süresi en az 4 dakika olmalıdır. Ancak, Madde 9.3’e uygun olarak, ölçüm süresi en az 5 dakika
olmalıdır. Bu nedenle, kaynaklama için ölçüm süresi 5 dakikayaayarlanır.
Ölçüm değerlerinin aralığı 3dB’i aştığından dolayı, her görev için 3 ilave ölçüm yapılır. Ancak, sessiz işlerde
gürültü katkısı önemsenmeyecek kadar az olduğundan, bu görevlersırasında, gürültü seviyesinin sadece
bazı kısa süreli örneklemesi yapılır.
Birinci ölçümleraşağıdaki değerlerle sonuçlanmıştır:
Planlama ve aralarda gürültü seviyesi: Lp , A,eqT ,11  70 dB
Kaynaklamadan kaynaklanan gürültü seviyeleri:

Lp , A,eqT ,21  80,1 dB Lp , A,eqT ,22  82, 2 dB Lp , A,eqT ,23  79, 6 dB
Kesme ve taşlamadan kaynaklanan gürültü

seviyesi: Lp , A,eqT ,31  86,5 dB Lp , A,eqT ,32  92, 4 dB Lp , A,eqT ,33  89,3 dB
Kesme ve taşlamadan kaynaklanan, ölçülen gürültü seviyeleri arasındaki fark 3 dB’i geçtiğinden, en az ilave
3 ölçüm gerçekleştirilir. Sonuçlar aşağıdaki gibidir:
Kesme ve taşlamanınilave gürültü seviyeleri: Lp , A,eqT ,34  93, 2 dB Lp , A,eqT ,35  87,8 dB Lp , A,eqT ,36  86, 2 dB
D.4 Aşama 4: Hatalar

Bu örnekte ölçümler sırasındakigözlemlere göre, önemli ölçüm hataları yapma riskininolmadığı görülmüştür.
D.5 Aşama 5: Hesaplama ve belirsizliği içeren sonuçların sunumu
D.5.1 Günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesinin hesaplanması

Her bir görevin gürültü seviyesi, denklem (7) kullanılarak hesaplanmıştır. Kaynaklamadan gelen gürültü
seviyesiaşağıdaki gibidir:
1 
Lp , A,eqT ,2  10lg   100,180,1  100,182,2  100,179,6  dB = 80,8 dB
3 
Benzer bir şekilde, kesme ve taşlamadan gelengürültü seviyesi 90,1 dB bulunmuştur.
Planlama ve aralar sırasındaki gürültü seviyesi başlangıçta 70 dB olarak tanımlanmıştır.
Günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesine katkı, denklem (8)’e uygun olarak,her bir faaliyet için
hesaplanır. Günlük gürültü maruziyeti için görevlerin katkısı:
a) planlama ve aralar -
 1,5 
LEX ,8h,1  70 dB 10lg   dB = 62,7 dB
 8 
b) kaynaklama -
5
LEX ,8h,2  80,8 dB 10lg   dB = 78,8 dB
8
33
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
c) kesme ve taşlama -
 1,5 
LEX ,8h,3  90,1 dB 10lg   dB = 82,8 dB
 8 
Böylece, günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesi denklem (10)’dan hesaplanabilir:
LEX ,8h  10lg 100,162,7  100,178,8  100,182,8  dB = 84,3 dB
D.5.2 Belirsizliğin hesabı

Kaynaklama gürültü seviyesi örneklemesinden kaynaklanan standart belirsizlik ( u1a ,2 ), denklem (C.6)’dan
hesaplanır.
1 
u1a ,2   0,5  1,6    1,0   dB = 0,8 dB
2 2 2
23  
Benzer şekilde, kesme ve taşlama gürültü seviye örneklemesinden kaynaklanan standart

belirsizlik u1a ,3  1, 2 dB olarak bulunur. Planlamadan ve aralardan kaynaklananstandart belirsizlik,bu
görevlerin birleştirilmiş standart belirsizliğe katkı sağlamamaları sebebiyle 0 dB’e ayarlanabilir.
IEC 61252’de belirtildiği gibi bir kişisel ses maruziyeti ölçer kullanılmıştır. Bu nedenle, çizelge C.5’e uygun
olarak cihaz sisteminden kaynaklanan standart belirsizlik u2,m  1,5 dB’dir.
Madde C.6’ya uygun olarak, mikrofon konumundan kaynaklı standart belirsizlik u3  1,0 dB’dir.
Gürültü seviyeörneklemesinden, cihaz sisteminden ve ölçüm konumlarından kaynaklanan belirsizlik için

duyarlık katsayıları, denklem (C.4)’den hesaplanır.
Planlama ve aralar için, Lp , A,eqT ,11  70 dB, duyarlık katsayısı:
1,5
c1a ,1  10 70,084,3/10  0, 007  0, 0
8
Kaynaklamaiçin duyarlık katsayısı:
5
c1a ,2  1080,884,3/10  0, 28
8
Kesme ve taşlama için duyarlık katsayısı:
c1a ,3  0, 71
a) Zamandan kaynaklanan belirsizlik hariç tutulduğunda, birleştirilmiş standart belirsizlik

denklem (C.3)’de parantez içindeki son bölüm atılarak bulunur.
u 2  LEX ,8h   0, 282   0,82  1,52  1,02   0,712  1, 22  1,52  1,02   2,67

Madde C.2.2’ye uygunolarak, genişletilmiş belirsizlik U LEX ,8 h : 
34
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
U  LEX ,8h   1,65  u  1,65  2,67  2,7 dB
b) Zamandan kaynaklı belirsizlik dahil edildiğinde, görevin süresinden kaynaklanan standart belirsizlik,
( u1b ,2 ), denklem C.7 ile hesaplanır.Kaynaklama için süreden kaynaklı standart belirsizlik, saat cinsinden
aşağıdaki gibidir:
1 2 2
u1b,2  1  1   1, 0
2
Süreden kaynaklanan belirsizlikle ilgili duyarlık katsayısı denklem (C.5) kullanılarak hesaplanır. Kaynak
için, bu duyarlık katsayısı, desibel bölü saattir:
0, 28
c1b,2  4,34   0, 24
5
Kesme ve taşlama süresinden kaynaklanan standart belirsizlik, u1b,3  0,5 saat
Kesime ve taşlama için duyarlık katsayısı:
c1b,3  2,1
Birleştirilmiş standart belirsizlik, , denklem (C.3)’ün kullanılmasıylahesaplanabilir:
u 2  LEX ,8h   0, 282   0,82  1,52  1,02   0,712  1, 22  1,52  1,02    0, 24 1,0    2,1 0,5   3,83
2 2
Madde C.2.2’ye uygun olarak, genişletilmiş belirsizlik, ,
U  LEX ,8h   1,65  u  1,65  3,83dB  3, 2 dB
D.5.3Değerlendirme
Kaynakçılar, süreden kaynaklanan belirsizlik çıkartıldığında 2,7 dB veya bu belirsizlik eklendiğinde 3,2 dB’in
%95’lik tek taraflı bir kapsama olasılığı(k=1,65) için genişletilmiş belirsizlikle ilişkili olan84,3 dB’lik günlük A-
ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesine maruz kalmaktadırlar.
35
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Ek E
(Bilgi için)
İş tabanlı ölçümler kullanılarak günlük gürültü maruziyet seviyesi
hesabını gösteren bir örnek
E.1 Genel
Bu örnekte, üretim hattı çalışanları için gürültü maruziyet seviyesi, iş tabanlı ölçümlerden belirlenmektedir.
Tesiste, büyük teknik farklılıklar olmayan birkaç otomatik üretim hattı işlemektedir.
E.2 Aşama 1:İş Analizi

Üretim hattı çalışanlarıaynı işi gerçekleştirmektedir: bir üretim hattınınçalıştırılması ve kontrolü ve bir üretim
problemlerinemüdahale. Çalışanların işi birçok görevi içermektedir(yani, malzeme temini, üretim kontrolü,
ürün çıkarma, ayarlama). Bununla birlikte, iş analizi sırasında görevler arasında aşağıdaki nedenlerden
dolayı muhtemel ayırt edici bir özellik bulunmamıştır,işçilerin gürültü maruziyet koşulları görevden göreve
benzerdir ve her bir görevin günlük süresi iş tanımlarından belirlenememektedir. Çalışanlar 18 kişiden oluşan
bir homojen gürültü maruziyet grubu oluşturmaktadır. Bu homojen gürültü maruziyet grubu için çalışma
gününün etkin kullanılan süresi 7,5 saattir.
E.3 Aşama 2:Strateji Seçimi

18 çalışanın bu homojen gürültü maruziyet grubu için iş analizinden detaylı bir görev analizi gerçekleştirmek
pratikveya istenilirdeğildir. Bu nedenle, iş tabanlı ölçümler seçilmiştir.
E.4 Aşama 3: Ölçümler

Bir ölçüm planının seçilmesi aşağıdaki özelliklere göre yapılır:
- ölçümlerin toplam asgari süresi Çizelge 1’de verilmiştir: 18 kişilik bir grup için 10,75 saattir;
- aynı süreye sahipasgari beş gürültü seviye örneği gereklidir.
Buradan, altı ölçüm alınmasına ve ölçüm süresinin 2 saate ayarlanmasına karar verilir.
Bu homojen gürültü maruziyet grubundaki çalışanlar arasındave çalışma süresi üzerinde yapılacak altı
ölçümün dağılımıaşağıdakilergözetilerek gerçekleştirilir:
a) ikiadet kişisel gürültü maruziyet seviyesi ölçüm cihazı mevcuttur;
b) grup için çalışma periyotları 05:00-13:00 ve 13:00-21:00’dır.
Homojen gürültü maruziyet grubunun 18 üyesinden rasgele 6 çalışan seçilir. Seçilen ölçüm dağılımı
aşağıdaki gibidir:
1.Gün: Sabah takımı, 2 çalışan; ölçüm periyotları:10:00-12:00 ve 10:30-12:30:
2.Gün: Sabah takımı, 2 farklı çalışan; ölçüm periyotları: 08:00-10:00 ve 08:30-10:30:
2.Gün: Öğleden sonra takımı, 2 farklı çalışan; ölçüm periyotları: 14:00-16:00 ve 18:00-20:00.
Altı ölçüm için Lp , A,eqT , n sonuçlarıaşağıdaki gibidir:
88,1 dB 86,1 dB 89,7 dB 86,5 dB 91,1 dB 86,7 dB
Ölçülen en yüksek C-ağırlıklı tepe ses basınç seviyesi 137 dB’dir.
E.5 Aşama 4: Hatalar

Potansiyel bir hatakaynağı bulunmamıştır.
36
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
E.6 Aşama 5: Hesaplama ve belirsizliği içeren sonuçların sunumu

E.6.1 Günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesinin ve belirsizliğin hesaplanması
Ölçülen değerlerin enerji ortalaması Lp , A,eqTe denklem (11)’den aşağıdaki gibi hesaplanır:
 1 N 0,1L 
Lp , A,eqTe  10lg  10 p , A,eqT ,n  dB = 88,4 dB
 N n1 
Ölçülen değerlerin standart belirsizliği
u1  2,0 dB
Denklem (C.12)’ye bakılmalıdır.
İş gürültü seviyesi örneklemesindenkaynaklanan belirsizlik katkısı ( N  6 ve u1  2,0 dB için Çizelge C.4’ten

alınan değer):
c1u1  1, 4 dB
Duyarlık katsayıları
c2  c3  1
Cihaz sistemindenkaynaklananstandart belirsizlik çizelge C.5’ten alınır (kullanılan cihaz,bir kişisel gürültü
maruziyet ölçüm cihazıydı), u2 :
u2  1,5 dB
Mikrofon konumundankaynaklanan standart belirsizlik (Madde C.6’dan):
u3  1, 0 dB
Sonucun, birleştirilmiş standart belirsizliği, u , Denklem(C.9)’dan elde edilir:
u 2  LEX ,8h   1, 42  1,52  1,02  5, 21
u  LEX ,8h  = 2,3 dB
 
Genişletilmiş belirsizlik, U LEX ,8 h , (Madde C.3.2’ye bakılmalıdır)
U  LEX ,8h   1, 65  u = 3,8 dB olarak bulunur.
E.6.2Nihai sonuç
Çalışma gününün etkin kullanılan süresi Te  7,5 saat için ve ortalama gürültü seviyesi Lp , A,eqT  88.4 dB
için, bu homojen gürültü maruziyet grubunun günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesi Denklem(13)’ten
hesaplanır.
T 
LEX ,8h  Lp , A,eqTe  10lg  e  dB  88,1 dB
 T0 
37
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
 
Genişletilmiş belirsizlik, U LEX ,8 h ,
U  LEX ,8h   3,8 dB’dir.
E.6.3Değerlendirme
Homojen gürültü maruziyet grubunun 18 üyesi, 3,8 dB’in %95’lik tek taraflı bir kapsama olasılığı (k=1,65)
için genişletilmiş belirsizlikle ilişkili olan 88,1 dB’lik günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesine maruz
kalmaktadırlar.
38
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Ek F
(Bilgi için)
Tam gün ölçümleri kullanılarak günlük gürültü maruziyet seviyesi için

örnek hesaplama
F.1 Genel
Bu ekte, günlük gürültü maruziyet seviyesinin belirlenmesinde, Madde 11’de belirtilen tam gün ölçüm
stratejisinin kullanımına bir örnek verilmiştir.
Örnekte, çelik halat üretimi ve depolama faaliyetinde bulunan bir şirkette çalışan forklift sürücülerinin gürültü
maruziyetlerininbelirlenmesiyle ilgili bir görev için stratejinin uygulanması gösterilmiştir.
F.2 Aşama 1: İş Analizi

Forklift sürücülerinin işi,çalışma ortamının; üretim, depolama ve sevkiyat alanları içerisinde ve arasındaham
maddelerin ve imalatı tamamlanmış ürünlerin nakliyesini kapsar. Sürücülerin işleri şeflerinin direktiflerine
bağlı olarak değişebilir. Araçlar, yüksüz, kısmi yüklü veya tam yüklü iken çeşitli zeminlerde sürülebilir.
Sürücüler günün büyük bir bölümünü araç kabininde geçirirler fakat yükleme ve boşaltmaya yardım etmek,
meslektaşları ve şefleriyle işle ilgili görüşmek vb. için periyodik olarak kabinden ayrılmaları gerekir. Araçlar,
kullanımı zorunlu olan duyulabilir geri gidiş alarmlarıyla donatılmıştır.
3 adet forklift sürücüsü mevcuttur. Sırası ile 20, 45 ve 20 dakikalık 3 ara içeren 10 saatlik bir
vardiyadaçalışmaktadırlar. 2 kısa ara, sürücünün uygun göreceği bir zamanda, çalışma ortamı
içerisindeuygun herhangi bir yerde geçirilebilir. Uzun ara ise belirli zamanda personel kantininde geçirilir. Bu
nedenle,çalışma gününün etkin süresi 9,25 saattir.
Çalışma faaliyetlerinin tanımı,gözlemlerle derlenmiş ve sürücülere ve şeflere danışılarak onaylanmıştır. Bir

homojen maruziyet grubu oluşturmak üzere 3 forklift sürücüsü ele alınmıştır (Madde 7.2’ye bakılmalıdır).
F.3 Aşama 2: Stratejinin seçilmesi

Çalışma modelleri göreceli olarak karışık ve tahmin edilemez olduğu için tam gün ölçüm stratejisinin en
uygun olduğu görülmüştür.
F.4 Aşama 3: Ölçümler

F.4.1 Ölçüm Planı
Başlangıç olarak her bir sürücüde tam gün ölçümleri gerçekleştirildi.
Çalışma vardiyasının başında, her bir sürücüye, düzgün kalibre edilmiş kişisel ses maruziyeti ölçerler
yerleştirildi. Sürücüler, ölçüm cihazının çalışması hakkında bilgilendirildi ve normal çalışmalarını yapmaları,
mikrofona veya ölçüm cihazına dokunmamaları ve müdahale etmemeleri, mikrofonla dikkatsiz temastan ve
çalışma vardiyası süresince gereksiz konuşma ve bağırmalardan kaçınmaları istendi.
Kişisel ses maruziyeti ölçerler iki kısa ara boyunca ölçüm almaya devam etmiştir. Bu durumda, öğle yemeği
arası süresince gürültü maruziyeti değerlendirme dışı olarak nitelendirilmiştir ve kişisel ses maruziyeti
ölçerler ölçüm personeli tarafından “bekletme” moduna alınmıştır.
Kişisel ses maruziyeti ölçerler çalışma vardiyası sonunda sökülmüş ve uygun kalibrasyon işlemi
gerçekleştirilmiştir.
Vardiya başlangıcında ve sonunda cihaz sisteminin kurulması, kaldırılması ve sürücülerin bilgilendirilmesi

için süre gerekliliği nedeniyle, ölçüm süresi tam çalışma vardiyası süresinden biraz kısa olmuştur. Bununla
birlikte, ölçümler gürültü maruziyetinin tüm önemli periyotlarını kapsayacak şekilde yeterli sürede yapılmıştır.
Başlangıç üç tam gün ölçümlerini takiben, üç sonuç arasında 3 dB’den daha fazla fark olduğu bulunmuştur.
Bu nedenle, yukarıda anlatılan aynı teknikler kullanılarak üç ilave tam gün ölçümü gerçekleştirilmiştir.
Böylece, altı tam gün ölçümü elde edilmiştir.
39
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
F.4.2 Çalışma faaliyetlerinin gözlemlenmesi ve ölçümlerin izlenmesi

Sonuçları etkileyebilecek belirsizliğin herhangi bir kaynağını değerlendirmek için ölçümü yapan personel,
ölçüm süresi boyunca her bir sürücüyü periyodik olarak gözlemledi ve faaliyetleri ile ilgili uygun notlar aldı.
Ayrıca, çalışma vardiyası sonunda, kişisel ses maruziyeti ölçerler sürücülerden söküldü ve ölçümü yapan
personel, çalışma gününün temsil edilip edilmediğini saptamak, olağandışı görevlerin yapılıp yapılmadığını
veya elde edilen ölçümleri etkileyebilecek herhangi bir olay olup olmadığını belirlemek için her sürücü ile
görüştü.
F.5 Aşama 4: Hatalar

Potansiyel bir hata kaynağı bulunmamıştır.
F.6 Aşama 5: Hesaplama ve belirsizliği içeren sonuçların sunumu

F.6.1 Ölçüm sonuçları
Altı ölçümden elde edilen sonuçlar Çizelge F.1’de gösterilmektedir.
Çizelge F.1 - Ölçüm sonuçları
Eşdeğer sürekli ses basınç

seviyesi
Sürücü/Gün Ölçüm süresi
Lp , A,eqT ,n
t
dB
1/1 88,0 8 saat 15 dakika
F.6.2 Günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesinin hesaplanması

Forklift sürücülerinden oluşan homojen maruziyet grubunun günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesi,
ölçülen altı adet Lp , A,eqT , n değerinin enerji ortalamasından Denklem(11) kullanılarak elde edilir.
Çizelge F.1’deki değerler kullanılarak elde edilen değer Lp , A,eqTe = 89,5 dB’dir.
Günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesi, LEX ,8 h Denklem(13)’ten elde edilir. Çalışma gününün etkin
süresi, Te  9, 25 saat ve referans süre 8 saattir.
Bu nedenle
 9, 25 
LEX ,8h  89,5 dB  10lg   dB = 90,1 dB
 8 
F.6.3 Belirsizliğin hesaplanması

Tam gün ölçüm stratejisi için genişletilmiş belirsizlik( U ), Madde C.3’te belirtilmiş aşağıda verilen işlemler ile
belirlenir.
Enerji ortalaması alınmış Lp , A,eqT değerinin standart belirsizliği( u1 ), Denklem (C.12)’den elde edilir,
40
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
1
u1   1, 2   2,72   1,6   1, 22   0, 2    0,8 
2 2 2 2
dB = 1,65 dB
5 
Çizelge C.4’ten N  6 ve u1  1.65 dB için belirsizlik katkısı, c1u1 , c1u1  1,0 dB’dir.
Kullanılan cihazın bir kişisel ses maruziyeti ölçer olması nedeniyle, cihaz sisteminden kaynaklanan standart
belirsizlik, u2,m , Çizelge C.5’ten alınır:
u2  1,5 dB
Mikrofon konumundan kaynaklanan standart belirsizlik, u3 , Çizelge C.3’ten alınır:
c2  c3  1
 
Birleştirilmiş standart belirsizlik, u LEX ,8 h Denklem(C.9)’dan elde edilir:
u 2  LEX ,8h   1,02  1,52  1,02   4, 25
 
Böylece, birleştirilmiş standart belirsizlik, u LEX ,8h  2, 06 dB olarak elde edilir.
 
Genişletilmiş belirsizlik, U LEX ,8 h ,
U  LEX ,8h   1, 65  u  3, 4 dB
F.6.4 Sonuçlar
Üç forklift sürücüsü, 3,4 dB’in %95’lik tek taraflı bir kapsama olasılığı (k=1,65) için genişletilmiş belirsizlikle
ilişkili olan 90,1 dB’lik günlük A-ağırlıklı gürültü maruziyet seviyesine maruz kalmaktadırlar.
41
ICS 13.140 TS EN ISO 9612:2009-06
EN ISO 9612:2009
Kaynaklar
[1] ISO 4869-2, Acoustics — Hearing protectors — Part 2: Estimation of effective A-weighted
soundpressure levels when hearing protectors are worn
[2] ISO 11200, Acoustics — Noise emitted by machinery and equipment — Guidelines for the use of
basicstandards for the determination of emission sound pressure levels at a work station and at
otherspecified positions
[3] ISO 11201, Acoustics — Noise emitted by machinery and equipment — Measurement of emission
sound pressure levels at a work station and at other specified positions in an essentially free field
overa reflecting plane with negligible environmental corrections
[4] ISO 11202, Acoustics — Noise emitted by machinery and equipment — Measurement of emission
sound pressure levels at a work station and at other specified positions applying approximate
environmental corrections
[5] ISO 11203, Acoustics — Noise emitted by machinery and equipment — Determination of emission
sound pressure levels at a work station and at other specified positions from the sound power level
[6] ISO 11205, Acoustics — Noise emitted by machinery and equipment – Engineering method for the
determination of emission sound pressure levels in situ at the work station and at other specified
positions using sound intensity
[7] ISO 11904-1, Acoustics — Determination of sound immission from sound sources placed close to
theear — Part 1: Technique using a microphone in a real ear (MIRE technique)
[8] ISO 11904-2, Acoustics — Determination of sound immission from sound sources placed close to
theear — Part 2: Technique using a manikin
[9] ISO/TR 25417:2007, Acoustics — Definitions of basic quantities and terms
[10] IEC 60651:20012), Sound level meters
[11] IEC 60804:20002), Integrating-averaging sound level meters
[12] EN 458:2004, Hearing protectors — Recommendations for selection, use, care and maintenance —
Guidance document
[13] GRZEBYK, M., THIÉRY, L. Confidence intervals for the mean of sound exposure levels. Am. Indust.
Hyg.Assoc. J. 2003, 64, pp 640-645
[14] THIÉRY, L., OGNEDAL, T. Note about the statistical background of the methods used in ISO/DIS 9612
toestimate the uncertainty of occupational noise exposure measurements. Acta Acust. Acust. 2008,
94,pp 331-334
2)İptal edilmiştir ve yerini IEC 61672 (tüm bölümler) almıştır.

42

BRM-STD.151 (TS - en - Iso - 9612)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BRM-STD.151 (TS - en - Iso - 9612)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ICS 13.

140 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 9612:2009-06

Akustik - Çalışma ortamında maruz kalınan gürültünün belirlenmesi-

Acoustics - Determination of occupatinal noise exposure - Engineering method

Acoustique - Détermination de l'exposition au bruit Akustik - Bestimmung der Lärmexposition am

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

− Bu standard da atıf yapılan standardların milli karşılıkları aşağıda verilmiştir.

EN, ISO, IEC Adı TS No Adı

ISO 1999 Acoustics – Determination of TS 2607 ISO Akustik - İş yerinde maruz

IEC Electroacoustics – Sound calibrators TS EN 60942 Elektroakustik - Ses

IEC 61252 Electroacoustics – Specifications of TS EN 61252 Elektroakustik-Kişisel ses

IEC 61672-1: Electroacoustics- Sound level TS EN 61672-1 Elektroakustik - Ses seviye

Akustik-Çalışma ortamında maruz kalınan gürültünün

Acoustics – Determination of occupational noise exposure – Engineering method

Acoustique - Détermination de l'exposition au Akustik - Bestimmung der Lärmexposition am

Bu Avrupa standardı CEN tarafından 5 Mart 2009 tarihinde onaylanmıştır.

AVRUPA STANDARDİZASYON KOMİTESİ

Ref. No. EN ISO 9612:2009 E

Akustik - Çalışma ortamında maruz kalınan

Acoustics – Determination of occupational noise exposure –

Acoustique - Détermination de l'exposition au bruit en milieu de travail -

Adobe, Adobe Systems Incorporated’in tescilli markasıdır.

TELİF HAKKI KORUMALI DOKÜMAN

ISO Telif Ofisi

© ISO 2009 – Tüm hakları saklıdır.

© ISO 2009 – Tüm hakları saklıdır.

ULUSLARARASI STANDARD ISO 9612:2009 (E)

Akustik - Çalışma ortamında maruz kalınan gürültünün belirlenmesi -

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

IEC 60942:2003, Electroacoustics – Sound calibrators (Elektroakustik - Ses kalibratörleri)

3.1 A-ağırlıklı zamana göre ortalaması alınmış ses basınç seviyesi

Burada referans değer, p0 , 20 μPa’dır.

Not- ISO/TR 25417:2007[9]’den uyarlanmıştır.

Lp , A,eqTe Te için A-ağırlıklı eşdeğer sürekli ses basınç seviyesi,

Te saat olarak çalışma günü içerisindeki etkin olunan (çalışılan) süre,

Not 3- Bu tanım ISO/TR 25417:2007[9]’de verilen tanımdan farklıdır.

3.3 Anma gün

3.4 C-ağırlıklı tepe ses basınç seviyesi

Burada referans değer, p0 , 20 μPa’dır.

Şekil 1’de, iş ve görevlerden oluşan hiyerarşi gösterilmiştir.

Şekil 1’de, iş ve görevlerden oluşan hiyerarşi gösterilmiştir.

Şekil 1 -İş ve görevlerden oluşan hiyerarşiyi gösteren bir örnek.

c1 işgürültü seviyeörneklemesiileilişkili olanduyarlıkkatsayısı -

c1a ,m görevmiçin yapılangürültü seviyesiörneklemesiile ilişkiliduyarlıkkatsayısı -

c1b ,m görevmiçinyapılan süre hesabı ile ilişkiliduyarlıkkatsayısı dB h-1

c2 ölçümiçin kullanılan cihaz sistemiile ilişkiliduyarlıkkatsayısı -

j görevsüresi içinde yapılangözlemlerinnumarası -

k birgüven aralığıile ilgilikapsama faktörü -

KN Madde C.3.3 Not 2’de bölme işleminde verildiği gibi, bölen -

birT periyoduboyunca,A-ağırlıklıeşdeğersüreklisesbasınç seviyesi dB

Lp , A,eqT ,m görevm için A-ağırlıklıeşdeğersüreklisesbasınç seviyesi dB

L,pA,eqT ,m görevm içinbelirli sayıda A-ağırlıklı eşdeğersüreklises dB

Lp , A,eqTe bir çalışma gününde etkin olunan süreiçin A-ağırlıklıeşdeğersüreklisesbasınç dB

nG homojen bir maruziyetgrubundaki çalışan sayısı -

p0 referans değer; p0 = 2 × 10-5 Pa Pa

pA A-ağırlıklı ses basıncı Pa

pCpeak C-ağırlıklı tepeses basıncı Pa

Q2 ölçümde kullanılan cihaz sistemiiçin düzeltme dB

Q3 mikrofon konumu için düzeltme dB

t Şekil 2'de açıklandığı gibiölçümsüresi h

T ortalaması alınmış bir zaman periyodu h

T0 referans süre T0=8 h h

Te çalışma günü içerisindeki etkin olunan (çalışılan) süre h