Modyul 2

BRACAMONTE, IRISH P.
BSBAMMOUMN 1-B

1
PANGGITNANG
PAGSUSULIT

2
I. Bigyan ng pagpapakahulugan ang mga
sumusunod na konsepto (hindi lalagpas
sa limang pangungusap sa bawat
pagpapakahulugan):
a. Filipinolohiya
b. Kalinangang Bayan
c. Talinong Bayan
d. Sikolohiyang Pilipino
e. Pilipinolohiya
f. Pantayong Pananaw
g. Pambansang Kaunlaran

BORCELLE APPAREL
3
a. Filipinolohiya.
Ang Filipinolohiya ay isang agham panlipunan na tumutukoy sa kultura,
kasaysayan, at panlipunang mga suliranin ng bansang Pilipinas. Itinuturing
itong isang subfield ng antropolohiya at sikolohiya na naglalayong
malaman at unawain ang mga kaugalian, pananaw, at pagpapahalaga ng
mga Pilipino. Sa pamamagitan ng Filipinolohiya, mas makakaunawa tayo
ng mga pinagmulan, tradisyon, at mga paniniwala ng mga Pilipino na
nagbigay-daan sa kanilang kasalukuyang kalagayan. Sa pangkalahatan,
layunin ng Filipinolohiya na palalimin at palawakin ang ating kaalaman at
pag-unawa sa iba't ibang aspekto ng Pilipinas at ng mga Pilipino. Sa
pamamagitan ng pag-aaral ng Filipinolohiya, nakakatulong ito sa
pagunawa sa mga Pilipino at sa kanilang mga kaugalian, at nagbibigay ng
pagkakataon na mapaunlad ang relasyon sa ibang mga kultura at mga
bansa.

4
b. Kalinangang Bayan.
Ang Kalinangang Bayan ay tumutukoy sa kultura at mga kaugalian ng
isang pangkat ng mga tao o kulturang pinagsasama-sama ng isang bansa o
rehiyon. Ito ay kinabibilangan ng mga paniniwala, tradisyon, kaugalian,
saloobin, at mga kasanayan ng isang lipunan na pinag-uugnay sa kanilang
panlipunang pamumuhay at kasaysayan. Sa pamamagitan ng Kalinangan
Bayan, nalalaman natin kung paano nakaimpluwensya ang mga kultura ng
iba't ibang grupo sa isang bansa o rehiyon at kung paano ito nakapagbigay
ng kakayahan sa mga tao na magkasundo at magtutulungan sa kanilang
pamumuhay. Sa pangkalahatan, layunin ng Kalinangan Bayan na
mapagtanto at mapahalagahan ang iba't ibang mga kultura sa isang
lipunan at kung paano ito nakapagpapalakas sa kanila bilang isang bayan.

5
c. Talinong Bayan.
Ang Talinong Bayan ay tumutukoy sa kolektibong kaalaman at kakayahan
ng isang bansa o rehiyon sa iba't ibang larangan ng pamumuhay. Ito ay
kinabibilangan ng mga kaalaman sa iba't ibang larangan ng kaalaman
tulad ng agham, teknolohiya, sining, at iba pa. Sa pamamagitan ng
Talinong Bayan, nakakatugon tayo sa mga hamon at pangangailangan ng
ating pamumuhay at nakakatugon din tayo sa mga pangangailangan ng
ating lipunan. Sa pangkalahatan, layunin ng Talinong Bayan na mapalakas
at mapalawak ang kaalaman at kakayahan ng isang lipunan sa iba't ibang
larangan upang makatulong sa kanilang pangangailangan at pangangarap
sa hinaharap.

6
d. Sikolohiyang Pilipino.
Ang Sikolohiyang Pilipino ay isang aspeto ng pananaliksik sa sikolohiya na
tumutukoy sa mga katangian ng mga Pilipino sa pamamagitan ng
pagsusuri ng kanilang mga paniniwala, kaugalian, saloobin, at mga
kasanayan sa pamumuhay. Ito ay naglalayong matuklasan at maunawaan
ang mga katangian ng mga Pilipino at kung paano ito nakakaapekto sa
kanilang pamumuhay. Sa pamamagitan ng Sikolohiyang Pilipino, mas
makakaunawa tayo ng mga pinagmulan, tradisyon, at mga paniniwala ng
mga Pilipino na nagbigay-daan sa kanilang kasalukuyang kalagayan. Sa
pangkalahatan, layunin ng Sikolohiyang Pilipino na palalimin at palawakin
ang ating kaalaman at pag-unawa sa iba't ibang aspekto ng Pilipinas at ng
mga Pilipino sa pananaw ng sikolohiya.

7
e. Pilipinolohiya.
Ang Pilipinohiya ay isang sistema ng pag-aaral na naglalayong matuklasan
at maunawaan ang mga pananaw, kultura, at lipunan ng mga Pilipino.
Layunin ng Pilipinohiya na mapalakas at mapaunlad ang kaalaman ng
bawat Pilipino sa kanilang sariling desisyon at pananaw sa pamamagitan
ng pagkakaunawa sa kanilang mga kaisipan at talino sa Pilipinas.
Hinihikayat din ng Pilipinohiya ang mga Pilipino na mapalakas at
mapaunlad ang kanilang talino sa kanilang sariling kultura at tradisyon, na
naiiba sa mga paraan ng pag-unawa at pagkakakilanlan ng mga dayuhan
na naglalayong kilalanin ang sariling bansa. Sa pamamagitan ng
Pilipinohiya, layunin ng mga Pilipino na mapalakas at mapaunlad ang
kanilang kaalaman sa kanilang sariling kultura at tradisyon, at hindi
lamang tumalima sa mga nakasanayang paraan ng mga dayuhan.

8
f. Pantayong Pananaw.
Ang Pantayong Pananaw ay tumutukoy sa isang paraan ng pag-iisip na
naglalayong magbigay ng pantay na karapatan at karangalan sa lahat ng
mga tao, hindi lamang sa isang tiyak na grupo o klase ng tao. Ito ay
naglalayong magbigay ng pantay na oportunidad at karapatan sa lahat ng
mga tao sa isang lipunan, hindi lamang sa isang tiyak na grupo o
indibidwal. Sa pamamagitan ng Pantayong Pananaw, sinusubukan ng mga
tao na tumingin sa mga isyu at sitwasyon mula sa iba't ibang pananaw at
hindi lamang mula sa kanilang sariling pananaw o paniniwala. Sa
pangkalahatan, layunin ng Pantayong Pananaw na mapaunlad at
mapayaman ang mga relasyon sa lipunan sa pamamagitan ng pagtitiyak
na hindi mayaman o mahirap, lalaki o babae, o anumang iba pang
kategorya ang magkakaroon ng mas mataas o mas mababang uri ng
karangalan at kapangyarihan.

9
g. Pambansang Kaunlaran.
Ang Pambansang Kaunlaran ay tumutukoy sa proseso ng pag-unlad ng
isang bansa sa mga larangan ng ekonomiya, teknolohiya, edukasyon, at
iba pa. Ito ay naglalayong mapagtanto at mapaunlad ang mga potensyal
ng isang bansa sa pamamagitan ng pagpapakalat ng mga serbisyo at
produkto sa loob at labas ng bansa, at sa pamamagitan ng pagpapalakas
ng mga industriya at sektor ng ekonomiya. Ito ay may layunin na
mapalakas at mapaunlad ang isang bansa sa pamamagitan ng mga
hakbang na naglalayong mapabuti at mapaunlad ang kalagayan ng mga
tao sa lipunan.

10
II. Punan ang dayagram ng Filipinolohiya at
Pambasang Kaunlaran at bigyan ng
maikling paliwanag (hindi lalagpas ng 15
pangungusap).

11
 Paglikha ng mga
Karanasang Talinong Karunungang Pangangailangan sa
Bayan Bayan Gagabay Lipunan

• Industriya
Sinupin ng • Sistema
• Trabaho
• Polisyang Pang-
• Sining
Wika Sistema ng • Proseso
• Hanapbuhay
pulitika
• Agham
• Balangkas • Ekonomiya
Tao Edukasyon • Kaalamang • Lipunan
• Dokumentaryo Pauunlarin
• Kultura
Kultura
Ekonomikal Pulitikal Kultural
Lipunan

Filipinolohiya- ito ay isang disiplina ng karunungan na

nakasalig sa makaagham na pag-aaral sa pinagmulan,
kalikasan, at ugnayan ng wika, panitikan, kultura, Pambansang
lipunan, kasaysayan, komunikasyon at iba pang batis ng Kaunlaran
karunungang Pilipino. Nililinang din nito ang mga

12
karunungang ambag ng mga Pilipino sa daigdig ng mga
karunungan (Cardenas, 2000)
Ang karanasang bayan ay tumutukoy sa mga karanasan ng
mga mamamayan ng isang bansa sa kani-kanilang mga
pang-araw-araw na buhay. Ito ay kinabibilangan ng mga
wika, tao, kultura at lipunan. Ang talinong bayan, sa kabilang
banda, ay tumutukoy sa mga kaalaman at kakayahan ng mga
mamamayan ng isang bansa na nakatutulong sa kanila
upang magamit sa kanilang pang-araw-araw na buhay. Ito ay
kinabibilangan ng mga kaalaman sa teknolohiya, sining, at
iba pa na nakatutulong sa mga mamamayan upang
makatugon sa mga pangangailangan ng lipunan at
magkaroon ng mas magandang buhay.
Ang karunungang gagabay ay tumutukoy sa mga prinsipyo
at pananaw na tumutulong sa mga mamamayan ng isang
bansa upang makatugon sa mga pangangailangan ng
lipunan at magkaroon ng mas magandang buhay. Ito ay
kinabibilangan ng mga aral mula sa kasaysayan, relihiyon, at
iba pa na tumutulong sa mga mamamayan upang makabuo
ng mga prinsipyo at pananaw sa buhay.

13
Ang paglikha ng mga pangangailangan sa lipunan ay tumutukoy sa
proseso ng paghahanap ng mga paraan upang matugunan ang mga
pangangailangan ng mga mamamayan ng isang bansa. Ito ay
kinabibilangan ng mga programa at polisiya ng pamahalaan na
nakatuon sa pagpapaunlad ng ekonomiya, edukasyon, kalusugan,
trabaho, at iba pa. Sa pangkalahatang-ideya, layunin ng paglikha ng
mga pangangailangan sa lipunan na magbigay ng mga
pangangailangan at oportunidad para sa mga mamamayan upang
makamit nila ang kanilang mga pangarap at magkaroon ng mas
magandang buhay.
Pambasang Kaunlaran, sa kabilang banda, ay tumutukoy sa
pangkalahatang pangangailangan ng isang bansa upang magpatuloy
ang isang makatarungang pamumuhay para sa lahat ng mga
mamamayan nito. Ito ay kinabibilangan ng mga programa at polisiya
ng pamahalaan na nakatuon sa pagpapaunlad ng ekonomiya,
edukasyon, kalusugan, trabaho, at iba pa. Sa pangkalahatang-ideya,
layunin ng pambasang kaunlaran na magbigay ng mga
pangangailangan at oportunidad para sa mga mamamayan upang
makamit nila ang kanilang mga pangarap at magkaroon ng mas
magandang buhay.
14
III. Mula sa talakay, tumukoy ng iba pang
karanasang bayan at isaad paano mo ito
ipo-proseso upang maging talinong
bayan. Magbigay ng limang halimbawa.
Halimbawa:
1. Karanasang Bayan: Pagsusuob bilang paraan
ng panggagamot
Talinong Bayan: Pag-aaralan ang siyentipikal ng
batayan ng suob sa medikal na aspeto.

15
1.
Karanasang Bayan: Pagtatanim ng gulay sa bakuran
Talinong Bayan: Pag-aaralan ang mga teknikal na aspeto ng
pagsasaka ng gulay, tulad ng paggamit ng mga organic na
pestisidyo at paggamit ng mga teknolohiyang nakakatulong sa
pagpapabuti ng lupa.

2.
Karanasang Bayan: Paggamit ng mga herbal na gamot sa
panggagamot
Talinong Bayan: Pag-aaralan ang mga siyentipikong batayan ng
mga herbal na gamot at pag-aralan ang kanilang epektibo at ligtas
na paggamit.

3. Karanasang Bayan: Paggamit ng mga tradisyonal na paraan sa

pangangalaga ng kalusugan ng mga hayop
Talinong Bayan: Pag-aaralan ang siyentipikal na batayan ng mga
tradisyonal na paraan ng pangangalaga ng kalusugan ng mga hayop

16
at pag-aaral kung paano ito maaaring mapapabuti at mapapalawak.
4. Karanasang Bayan: Pagkakaroon ng mga alamat at mga epiko sa
isang bansa
Talinong Bayan: Pag-aaralan ang mga alamat at mga epiko upang
matuklasan ang mga aral at mga leksyon na nakatago sa mga ito, at
magamit ito sa paghahanap ng mga paraan upang mapaunlad ang
lipunan

5. Karanasang Bayan: Paggamit ng mga tradisyunal na paraan ng

pagluluto at paggawa ng mga produkto sa agrikultura
Talinong Bayan: Pag-aaralan ang mga epekto ng mga tradisyunal
na paraan ng pagluluto at paggawa ng mga produkto sa kalusugan
at pagpili ng mga ligtas at epektibong paraan ng paggamit nito.

16
4
MARAMING
SALAMAT
PO!

17