INSTITUT LATIHAN KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA JOHOR BAHRU, JOHOR

Program Diploma In Nursing

Code NSEC 2062
Semester 3

CASED BASED ASSIGNMENT

Title: Acquired Immunodeficiency Syndrome

No Name No.matrix
1. AHMAD NURSHAH AIMAN BIN KAMARUDIN DPNS 2/2022(10)-0002
2. AZRIE BIN FAIRUZ DPNS 2/2022(10)-0005
3. CHERLEYLENN MONGGONG DPNS 2/2022(10)-0007
4. FARAH NABILA BINTI MOHAMAD SAMSUL DPNS 2/2022(10)-0008
5. NUR ALISSA MAISARAH BINTI MOHD AZMI DPNS 2/2022(10)-0023

Date of submissiom : 17 August 2023

Supervisor’s name : Sir Nazrul Anuar bin Mansor

1
No Isi kandungan Muka surat
1 Pengenalan 3

2 Perbincangan
 Etiologi 4
 Patofisiologi 4
 Manifestasi Klinikal 5
5-6
 Penyiasatan diagnostik
6
 Pengurusan medikal

3 Pelan jagaan kejururawatan 7- 8

4 Cadangan 9 - 11

5 Kesimpulan 12

6 Rujukan 13

2
PENGENALAN

AIDS (acquired immunodeficiency syndrome) atau Sindrom Kurang Daya

Tahan Melawan Penyakit adalah satu penyakit yang serius disebabkan oleh virus HIV
(Human Immunodeficiency Virus). Seseorang individu mendapat AIDS apabila virus
HIV telah merosakkan sistem pertahanan tubuh badan. Apabila sistem pertahanan
badan tidak berfungsi, bakteria dan virus-virus lain boleh menjangkiti tubuh badan,
menjadikan individu tersebut sakit teruk.

         AIDS kekal sebagai isu kesihatan awam global utama, telah meragut 40.4 juta
nyawa setakat ini dengan penularan berterusan di semua negara di seluruh dunia.
Dianggarkan terdapat 39.0 juta orang yang hidup dengan AIDS pada akhir tahun
2022, dua pertiga daripadanya atau sebanyak 25.6 juta berada di Wilayah Afrika.
Pada tahun 2022, 630 000 orang meninggal dunia akibat sebab berkaitan AIDS dan
1.3 juta orang mendapat AIDS. Jumlah penduduk Malaysia yang menghidap penyakit
AIDS adalah seramai 69 589 termasuk kes baharu seramai 3177 pada tahun 2022.

         Sebanyak 90% pengidap AIDS atau HIV di Malaysia adalah terdiri daripada
golongan lelaki. Data terkumpul dari 1986 hingga 2020 menunjukkan bilangan kes
HIV/AIDS melibatkan golongan wanita dan kanak-kanak adalah rendah iaitu 14 213
orang berbanding lelaki. Sebanyak 60% HIV/AIDS terdiri daripada golongan muda
berusia antara 29 hingga 39 tahun. Ketua sektor HIV/AIDS juga menganggarkan
jumlah sebenar pengidap HIV dan AIDS adalah jauh lebih besar daripada angka yang
direkodkan kerana masih ramai pesakit malu untuk tampil mendapatkan rawatan
berikutan persepsi masyarakat. Oleh yang demikian, penulisan ini bertujuan bagi
memberi kesedaran tentang penyakit ini dan sekaligus membincangkan tentang
etiologi, patofisiologi, manifestasi klinikal, penyiasatan diagnostik, pengurusan secara
medikal berkaitan HIV. tambahan pula, pelan jagaan kejururawatan dan cadangan
bagi mereka yang mengidap HIV juga dinyatakan di dalam penulisan ini.

3
PERBINCANGAN

 ETIOLOGI

Terdapat beberapa punca tersebarnya penyakit AIDS ini. Salah satunya ialah
melakukan hubungan seks rambang. Infeksi ini boleh berlaku apabila cecair tubuh
badan yang tercemar dengan HIV terutamanya darah, air mani, lelehan faraj dan susu
ibu. Seks secara bebas boleh menyebabkan risiko yang tinggi untuk menghidap
penyakit AIDS disebabkan penukaran pasangan secara kerap tanpa mengetahui latar
belakang kesihatan pasangan. Hal ini menunjukkan, bahawa hubungan seks adalah
cara yang paling mudah untuk AIDS menjangkiti.

 Selain itu, AIDS ini boleh tersebar melalui perkongsian jarum suntikan.
Berkongsi jarum suntikan dengan pengidap AIDS ini boleh menyebabkan seseorang
boleh dijangkiti. Hal ini kerana, jarum suntikan yang tercemar itu kemungkinan sudah
mempunyai darah yang mengandungi virus lalu dipindahkan pada pengguna yang
lain. Seterusnya, ibu yang menghidapi penyakit AIDS ini juga boleh menyebarkan
pada anaknya semasa di dalam kandungan, melahirkan dan sewaktu menyusuinya.
Hal ini kerana, AIDS ini boleh dijangkiti melalui cecair tubuh badan manusia yang
menghidapi penyakit ini. Tambahan pula, transfusi darah dan organ juga merupakan
faktor AIDS ini berjangkit. Hal ini berlaku apabila seseorang menerima darah atau
organ yang diderma oleh seorang pengidap AIDS. Kesannya, penyakit ini akan
berjangkit pada orang lain.

PATOFISIOLOGI

HIV adalah penyakit berjangkit, adalah penting untuk memahami bagaimana ia

menjangkiti seseorang dan bagaimana tindak balas imun memainkan peranan penting
dalam perjalanan penyakit HIV. Sel   HIV melekat pada dan menembusi sel T
perumah melalui molekul CD4+ dan reseptor kemokin (lihat rajah kitaran hayat HIV
dipermudahkan). Selepas lampiran, RNA HIV dan beberapa enzim berkod HIV
dilepaskan ke dalam sel perumah.Replikasi virus memerlukan transkriptase terbalik
(polimerase DNA yang bergantung kepada RNA) menyalin RNA HIV, menghasilkan
DNA proviral mekanisme penyalinan ini terdedah kepada kesilapan, mengakibatkan
mutasi yang kerap dan dengan itu genotip HIV baharu. Mutasi ini memudahkan
penjanaan HIV yang boleh menahan kawalan oleh sistem imun hos dan oleh ubat
antiretroviral.

DNA proviral memasuki nukleus sel perumah dan disatukan ke dalam DNA
perumah dalam proses yang melibatkan integrase, satu lagi enzim HIV. Dengan setiap
pembahagian sel, DNA proviral bersatu diduplikasi bersama dengan DNA perumah.
Selepas itu, DNA HIV proviral boleh ditranskripsikan kepada RNA HIV dan
diterjemahkan kepada protein HIV, seperti glikoprotein sampul 41 dan 120. Protein
HIV ini dikumpulkan menjadi virion HIV pada membran dalaman sel perumah dan
bertunas dari permukaan sel dalam sampul membran sel manusia yang diubah suai.
Setiap sel perumah boleh menghasilkan beribu-ribu virion. Akhirnya, protease, satu
lagi enzim HIV, membelah protein virus, menukar virion yang tidak matang menjadi
virion yang matang dan berjangkit.

4
MANIFESTASI KLINIKAL

Pesakit HIV mudah untuk mendapat jangkitan kuman disebabkan sistem

ketahanan badan yang lemah. Tanda-tanda jangkitan HIV dan AIDS mungkin tidak
timbul untuk beberapa tahun dan seseorang yang dijangkiti mungkin tidak mengetahui
yang mereka telah mendapat penyakit ini. Walaubagaimanapun, penghidap AIDS
masih boleh menyebarkan virus HIV kepada orang lain pada peringkat ini.
Jangkamasa tanda-tanda ini timbul bergantung kepada individu. Gejala-gejala tersebut
adalah seperti badan berasa terlalu lemah dan lesu, pesakit mengalami penurunan
berat badan yang mendadak, demam panas yang kerap serta berpeluh pada waktu
malam. Selain itu, kelenjar limfa juga menjadi bengkak terutama di kawasan leher,
celah peha dan bawah ketiak. Pesakit juga akan mengalami ruam dan ulser pada
permukaan mukosa seperti lapisan di dalam mulut. Justeru pesakit juga akan
mengalami cirit birit yang kronik, batuk kronik, daya ingatan mula menjadi lemah,
jangkitan kuman pada otak contohnya toxoplasmosis, jangkitan kulat seperti
candidiasis pada salur makanan atau sistem pernafasan dan mendapat kanser seperti
Kaposi’s sarcoma, tuberculosis dan limfoma.

PENYIASATAN DIAGNOSTIK/PROSEDUR

Penyakit AIDS boleh didiagnosa dengan melakukan beberapa ujian.Salah

satunya ialah ujian HIV. Beberapa ujian adalah untuk mendiagnosis jangkitan HIV dan
ia juga digunakan untuk menentukan tahap penyakit dan keterukan jangkitan penyakit
ini. Terdapat tiga jenis ujian diagnostik HIV iaitu ujian antibodi, ujian antigen/antibodi
dan ujian asid nukleik (RNA). Ujian antibodi hanya mengesan antibodi dan bukan HIV
itu sendiri, manakala ujian antigen dan ujian RNA boleh secara langsung mengesan
HIV ini. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) mengesyorkan untuk
melakukan ujian antigen dan ujian asid nukleik kerana kajian daripada populasi
berisiko tinggi mendapati bahawa ujian antibodi sahaja mungkin terlepas peratusan
besar jangkitan HIV yang dapat dikesan oleh ujian virologi, terutamanya semasa
peringkat 0.

5
 Ujian darah boleh mengesan jangkitan HIV lebih awal selepas pendedahan
berbanding ujian cecair oral kerana tahap antibodi dalam darah adalah lebih tinggi
daripada ujian cecair oral. Begitu juga untuk ujian antigen dan ujian RNA yang
mengesan jangkitan dalam darah sebelum ujian antibodi. Sesetengah ujian makmal
antigen yang baru kadangkala boleh menemui HIV sejurus 3 minggu selepas terdedah
kepada virus.Selain itu, ujian yang lain juga akan dilakukan untuk mengesan penyakit
AIDS ini seperti pengiraan sel CD4 T. Sel T CD4 adalah sel darah putih yang
disasarkan secara khusus dan dimusnahkan oleh HIV. Walaupun tubuh badan tidak
mempunyai simptom, jangkitan HIV berkembang menjadi AIDS apabila bilangan sel T
CD4 tubuh badan menurun di bawah 200. Seterusnya, ujian yang boleh dilakukan
adalah dengan menguji ketahanan dadah. Hal ini kerana, sesetengah HIV mempunyai
ketahanan dengan ubat-ubatan. Ujian ini membantu dalam penjagaan kesihatan tubuh
badan untuk menentukan sama ada bentuk khusus virus mempunyai kekebalan dan
membantu untuk melakukan keputusan rawatan yang selanjutnya. 

MEDICAL MANAGEMENT
Sebaik sahaja pesakit mendapat jangkitan, ia tidak dapat menyingkirkannya di
badan kerana tiada ubat untuk jangkitan HIV. Ia dirawat dengan ubat antiretroviral,
yang menghalang virus daripada mereplikasi dalam badan.Walau bagaimanapun,
terdapat banyak ubat yang boleh mengawal HIV dan mencegah komplikasi. Ubat-
ubatan ini dipanggil terapi antiretroviral (ART). Setiap orang yang didiagnosis dengan
HIV harus dimulakan dengan ART, tanpa mengira peringkat jangkitan atau komplikasi
mereka. ART biasanya merupakan gabungan dua atau lebih ubat daripada beberapa
kelas ubat yang berbeza. Pendekatan ini mempunyai peluang terbaik untuk
mengurangkan jumlah HIV dalam darah. Terdapat banyak pilihan ART yang
menggabungkan beberapa ubat HIV ke dalam satu pil, diambil sekali sehari. Terapi
antiretroviral (ART) tidak menyembuhkan jangkitan HIV tetapi membolehkan sistem
imun seseorang menjadi lebih kuat. Ini membantu mereka untuk melawan jangkitan
lain.Rawatan ART Ia dapat memperlahankan perkembangan AIDS sepenuhnya
dengan memperlahankan perkembangan dari satu peringkat ke peringkat yang lain
termasuk mengurangkan morbiditi berkaitan HIV dan memanjangkan tempoh dan
kualiti hidup, memulihkan dan memelihara fungsi imunologi, dan mencegah penularan
HIV.
Selain itu melalui rawatan Post Exposure Prophylaxis (PEP).Rawatan ini
digunakan apabila orang dijangkiti secara tidak sengaja. Contohnya kecederaan akibat
tertusuk jarum atau apabila seseorang dirogol.Jika mereka diberi ubat khas dalam
tempoh 24 jam selepas pendedahan dan meneruskan perawatan selama 28 hari
berkemungkinan jangkitan HIV tidak akan berkembang dalam hampir 100% kes.

6
PELAN JAGAAN KEJURURAWATAN
DIAGNOSIS GOAL NURSING INTERVENTION EVALUATION

1. Nilai keadaan emosi pesakit Pesakit tidak

Gangguan Pesakit melalui riak wajah pesakit. mengalami
emosi lebih tenang gangguan
berkaitan sepanjang 2. Galakkan ahli keluarga untuk emosi
dengan menerima melawat supaya pesakit rasa selepas
penyakit rawatan di lebih dihargai dan memberi intervensi
wad sokongan emosi. dilakukan

3. Ajar pesakit diversional terapi

untuk mengalihkan perhatian.

4. Nasihatkan pesakit untuk

mendekatkan diri dengan
kefahaman agama masing-
masing seperti berdoa.

5. Laporkan kepada doktor

sekiranya pesakit mengalami
kemurungan dan
ketidakstabilan emosi

7
DIAGNOSIS GOAL NURSING INTERVENTION EVALUATION

1. Memberi penerangan kepada

Kurang Pesakit dan pesakit dan waris mengenai Pesakit dan
pengetahuan waris penyakit AIDS supaya mereka waris faham
tentang mempunyai sedar akan kewujudan penyakit mengenai
penyakit pengetahua tersebut. penyakit AIDS
AIDS. n tentang
penyakit 2. Mengedarkan risalah berkenaan
AIDS. AIDS kepada pesakit.

3. Menggalakkan pesakit dan waris

melayari laman web seperti
Portal MyHealth KKM untuk
mencari maklumat tentang AIDS.

4. Menasihati pesakit agar elakkan

diri dalam melakukan seks
bebas.

5. Menasihati pesakit patuh

terhadap temu janji,
pengambilan ubat dan amalkan
gaya hidup sihat.

8
CADANGAN

Gambar Rajah 1

Human immunodeficiency virus (HIV) adalah jangkitan yang menyerang sistem

imun badan. Acquired immunodeficiency syndrome (AIDS) adalah peringkat akhir
penyakit ini dan tiada ubat untuk jangkitan HIV. Ia dirawat dengan ubat antiretroviral,
yang hanya menghentikan virus daripada mereplikasi dalam badan. HIV adalah
penyakit yang boleh dicegah, salah satu cara untuk mengelakkan diri daripada
penyakit ini ialah dengan mengurangkan risiko jangkitan HIV dengan menggunakan
kondom lelaki atau perempuan semasa hubungan seks. Pemakaian kondom
menawarkan pelindungan, menghalang cecair badan yang mengandungi HIV aktif
daripada memasuki pasangan semasa hubungan seks dan menjangkiti orang itu. Di
bawah adalah cara yang betul untuk memakai kondom.

Gambar Rajah 2

9
 Tambahan pula, ujian HIV juga boleh menghalang anda daripada HIV.
Terangkan perkara ini dengan pasangan anda tentang ujian HIV dan dapatkan ujian
sebelum anda berdua berkahwin atau melakukan hubungan seks. Ujian ini, boleh
dilakukan di hospital awam atau swasta. World Health Organization mengesyorkan
mereka yang berisiko terdedah dengan HIV perlu lakukan ujian dan di Malaysia,
semua rakyat dikehendaki menjalani ujian ini sebelum mereka berkahwin. Jangkitan
HIV boleh didiagnosis menggunakan ujian rapid diagnostic tests yang mudah dan
berpatutan, serta ujian kendiri. Sexual transmitted disease boleh meningkatkan risiko
anda mendapat HIV. Antara tanda - tanda awal STD adalah kudis, pecah pada kulit
atau ulser pada alat kelamin anda, yang boleh memudahkan HIV memasuki badan.
Jadi, jika ada tanda-tanda ini anda harus pergi ke hospital bagi mendapat rawatan.

Penggunaan luar kawal, seperti penggunaan alkohol atau dadah yang

berbahaya, seperti methamphetamine ("meth"), amil nitrit ("poppers"), opioid preskripsi
dan heroin, berkait rapat dengan HIV dan jangkitan seksual yang lain. Dalam kes ini,
anda perlu mendaftar untuk rehabilitasi dadah dan alkohol. Seperti yang dinyatakan di
laman web rasmi Kementerian Kesihatan, penggunaan dadah suntikan (IDU) boleh
menjadi laluan langsung penularan HIV jika sekumpulan komuniti berkongsi jarum,
picagari, atau bahan suntikan lain yang tercemar dengan HIV. Walau bagaimanapun,
minum alkohol dan atau menyedut dadah juga dikaitkan dengan peningkatan risiko
HIV. Bahan-bahan ini mengubah pertimbangan, yang boleh membawa kepada tingkah
laku seksual yang berisiko seperti melakukan hubungan seks tanpa kondom dan
mempunyai berbilang pasangan yang boleh meningkatkan risiko diri anda mendapat
HIV. Pada mereka yang mengidap HIV, penggunaan bahan ini boleh mempercepatkan
perkembangan penyakit, menjejaskan kesan terapi antiretroviral (ubat HIV), dan
memburukkan akibat keseluruhan HIV. Dengan rehabilitasi dadah dan alkohol, anda
belajar melihat kehidupan anda melalui lensa yang serba baharu. Program ini direka
untuk membantu anda bebas dari dadah, dan yang paling penting ialah mencegah diri
anda daripada AIDS.

Jadual 1: Anggaran risiko dan tempoh jangkitan virus HIV apabila ibu tidak
diberi rawatan. (MyHealth portal)

Berdasarkan jadual diatas, wanita perlu menjalani ujian HIV sebelum mereka
hamil atau seawal mungkin semasa setiap kehamilan dan trimester ketiga. Hal ini
kerana, lebih awal HIV dikesan, lebih cepat ubat HIV yang juga dikenali sebagai
antiretroviral boleh dimulakan. Penularan HIV perinatal adalah apabila HIV ditransmisi
daripada ibu yang mempunyai HIV kepada anak mereka semasa mengandung,
melahirkan anak atau menyusu. Mereka yang hamil dan mengidap HIV harus
mengambil terapi antiretroviral (ART) sepanjang kehamilan dan bersalin untuk

10
mencegah penularan HIV perinatal yang di anggarkan 5-10%. ART ialah penggunaan
gabungan ubat HIV untuk merawat HIV.

11
 Penggunaan ubat HIV dan strategi lain telah membantu menurunkan kadar
penularan HIV perinatal kepada 1% atau kurang di Amerika Syarikat dan Eropah.
Kebanyakan orang hamil dengan HIV boleh bersalin secara normal. Jika seseorang
mempunyai viral load yang tinggi iaitu lebih daripada 1,000 mL atau viral load yang
tidak diketahui, prosedur C-section akan dilakukan bagi mengurangkan risiko bayi
mengidap HIV. Selepas kelahiran, bayi yang dilahirkan oleh ibu yang mengidap HIV
harus menerima ubat HIV untuk mengurangkan risiko. Walaupun HIV boleh berjangkit
melalui ibu, pengambil ubat HIV semasa mengandung dan sepanjang penyusuan susu
ibu dapat mengurangkan risiko transmisi HIV kepada kurang daripada 1% ke bayi.
Oleh yang demikian, ibu harus melakukan ujian HIV bagi mengurangkan risiko
transmisi sewaktu mengandung ke bayi.

Mereka yang mempunyai berbilang pasangan mempunyai risiko penularan HIV

yang lebih tinggi berbanding individu yang tidak amalkan seks bebas. Dengan kata
lain, Hadkan bilangan pasangan seks yang anda miliki. Lakukan hubungan seks
dengan hanya seorang yang tidak mempunyai pasangan seks lain. Di sini anda boleh
mengurangkan risiko HIV anda dan juga tidak akan menyebarkan HIV kepada orang
lain. akhir sekali, Pre-exposure prophylaxis atau "PrEP" ialah penggunaan ubat
antiretroviral oleh orang HIV-negatif untuk mengurangkan risiko HIV. Sehingga
September 2015, WHO mengesyorkan bahawa orang yang berisiko tinggi untuk
jangkitan HIV harus ditawarkan PrEP oral berasaskan tenofovir disoproxil fumarate
(TDF) sebagai pilihan pencegahan tambahan, sebagai sebahagian daripada
pencegahan komprehensif. PrEP oral sangat berkesan dan disyorkan untuk
mencegah HIV apabila digunakan seperti yang diarahkan. Post-exposure prophylaxis 
(PEP) juga boleh mencegah HIV. Tetapi ubatan ini diambil selepas anda
berkemungkinan terdedah kepada HIV. PEP hendaklah digunakan hanya dalam
keadaan kecemasan dan mesti dimulakan dalam masa 72 jam selepas kemungkinan
terdedah kepada HIV. Inilah perbezaan antara PrEP dan PEP.

Gambar Rajah 3

12
KESIMPULAN

Kesimpulannya, setakat ini tiada ubat dijumpai yang mampu mencegah atau
merawat jangkitan HIV atau AIDS. Namun, itu bukanlah pengakhirannya dengan
perawatan yang segera, perubahan gaya hidup yang sihat, dan pengurusan yang
betul mereka dapat menjalani kehidupannya seperti biasa tetapi ia bergantung pada
pematuhan individu itu sendiri terhadap ubat-ubatan dan sebagainya. Akhir kata,
dengan adanya penulisan tentang penyakit AIDS yang menerangkan tentang etiologi,
patofisiologi, diagnosa, klinikal manifestasi, dan cadangan. Dapat mengurangkan kes
AIDS di Malaysia.

13
RUJUKAN

AIDS symptoms. (n.d.). ucsfhealth.org.

https://www.ucsfhealth.org/conditions/aids/symptoms

World Health Organization: WHO & World Health Organization: WHO. (2023). HIV and

AIDS. www.who.int. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hiv-aids

Dottie. (2021, August 25). HIV/AIDS - PORTAL MyHEALTH. PORTAL MyHEALTH.

http://www.myhealth.gov.my/remaja-hivaids/

Dottie. (2021c, October 8). HIV / AIDS - PORTAL MyHEALTH. PORTAL MyHEALTH.

http://www.myhealth.gov.my/hiv-aids/#:~:text=HIV%20atau%20Human

%20Immunodeficiency%20Virus,adalah%20peringkat%20terakhir%20jangkitan

%20HIV.

Hinkle, J. L., Cheever, K. H., & Overbaugh, K. (2021). Brunner and Suddarth’s

Textbook of Medical-Surgical Nursing. LWW.

14