You are on page 1of 155

Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.

com

CHỦ ĐỀ 1:

CĂN THỨC

CÁC BÀI TOÁN LIÊN QUAN
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

C¸c phÐp biÕn ®æi vÒ c¨n thøc


1. H»ng ®¼ng thøc ®¸ng nhí
 a  b   a2  2ab  b2
2

 a  b   a2  2ab  b2
2

 a  b  a  b   a2  b2
 a  b   a3  3a2b  3ab2  b3
3

a3  b3   a  b   a2  ab  b2 
a3  b3   a  b   a2  ab  b2 

 a  b  c   a2  b2  c 2  2ab  2bc  2ca


2

2. Mét sè phÐp biÕn ®æi c¨n thøc bËc hai


- §Òu kiÖn ®Ó c¨n thøc cã nghÜa A cã nghÜa khi A  0
- C¸c c«ng thøc biÕn ®æi c¨n thøc.
A2  A AB  A. B (A  0;B  0)
A A
 (A  0;B  0) A 2B  A B (B  0)
B B
A B  A 2B (A  0;B  0) A B   A 2B (A  0;B  0)
A 1 A A B
 AB (AB  0;B  0)  (B  0)
B B B B
C C( A B)
 (A  0;A  B2 )
A B A B 2

C C( A B)
 (A  0;B  0;A  B)
A B A B
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Dạng 1: Tìm ĐKXĐ của các biểu thức sau

Phƣơng pháp: Nếu biểu thức có


 Chứa mẫu số  ĐKXĐ: mẫu số khác 0
 Chứa căn bậc chẵn  ĐKXĐ: biểu thức dưới dấu căn  0
 Chứa căn thức bậc chẵn dưới mẫu  ĐKXĐ: biểu thức dưới dấu căn  0
 Chứa căn thức bậc lẻ dưới mẫu  ĐKXĐ: biểu thức dưới dấu căn  0

1 x 2  3x  7
1. x 1  23.
x 3 24. 3x  12
2. 3 x 3
25. 3
3. x  4x  5
2
1  3x
4. x5 
1 26.  5x  1
x2 2
27. 4
5. 2008 2  x  1 7  3x
2008 28. 3x 2  2
6.
x4 5
29.
7. -5x x2
x 1 1
8. 30.
5 x 3x  5
9. 2  7x 3
x 1
31. x 1 
10. xx 2
5 x
11. 3x  1 32. 8x  1
12. x2  3 33. 3  21x
13. 5  2x 34.
2
1 2 x
14.
7x  14 5
35.
15. 2x  1 6x 2
3 x 36. 8 2 x  1  3 3  5 x
16.
7x  2 1
37. 3
4 x  x2  5 
x 3 x2
17.
7x 7
38.
1 7  2x 2
18.
2x  x 2 39. 3x 2  6
19. 2x 2  5x  3 40. 2  3x 2
1
20. 2 x2 4
x 2  5x  6 41.  x 5
2 x
1 3x
21.  3x  6  2 x
x 3 5x 42. 3
1 x
22. 6x  1  x  3
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
1
43. x 3  3
22  44 x
Dạng 2: Tính giá trị biểu thức

Phƣơng pháp: Thực hiện theo các bước sau


 B-íc 1: Trôc c¨n thøc ë mÉu (nÕu cã)
 B-íc 2: Qui ®ång mÉu thøc (nÕu cã)
 B-íc 3: §-a mét biÓu thøc ra ngoµi dÊu c¨n
 B-íc 4: Rót gän biÓu thøc
Dạng toán này rất phong phú ví thế học sinh cần rèn luyện nhiều để nắm
được “mạch bài toán” và tím ra hướng đi đúng đắn, tránh các phép tình quá phức
tạp.

1. 3 2  4 18  2 32  50 24. 12  2 35
2. 50  18  200  162
25. 5 2 6
3. 5 5  20  3 45
26. 16  6 7
4. 5 48  4 27  2 75  108
27. 31  12 3
5. 1 48  2 75  33  5 1 1
2 11 3 28. 27  10 2
6. 3 12  4 27  5 48
29. 14  6 5
7. 12  5 3  48
30. 17  12 2
8. 2 32  4 8  5 18
9. 3 20  2 45  4 5 31. 74 3
10. 2 24  2 54  3 6  150 32. 2 3
11. 2 18  7 2  162 33. 8  28
12. 3 8  4 18  5 32  50
34. 18  2 65
13. 125  2 20  3 80  4 45
35. 94 5
14. 2 28  2 63  3 175  112
1 36. 42 3
15. 3 2  8  50  32
2 37. 7  24
16. 3 50  2 12  18  75  8
38. 2 3
17. 2 75  3 12  27
18. 12  75  27 39. 5 2 6  52 6
19. 27  12  75  147 40. 9  4 5  9  80
20. 2 3  48  75  243 41. 17  12 2  24  8 8
8 32 18
21. 6 5  14 42. 3 2 2  6 4 2
9 25 49
16 1 4 43. 8  2 15 - 8  2 15
22. 2 3 6
3 27 75 44. 17  3 32  17  3 32
1
23. 3 2  8  50  32 45. 62 5  62 5
5
46. 11  6 2  11  6 2
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

47. 15  6 6  33  12 6 6
73.
3 22 3
48. 62 5  62 5
74. ( 75  3 2  12 )( 3  2 )
49. 8  2 15  23  4 15 5 3 5 3
75. 
50. 31  8 15  24  6 15 5 3 5 3
51. 49  5 96  49  5 96 5 3 5 3 5 1
76.  
5 3 5 3 5 1
52. 3 2 2  5 2 6
2
53. 7  2 10  7  2 10 77.
2 34 2
54. 17  4 9  4 5 1 1
78. 
55. 3 2 2  6 4 2 43 2 43 2
6
56. 40 2  57  40 2  57 79.
2  3 3
1
57. 4  10  2 5  4  10  2 5 80.
10  15  14  21
58. 35  12 6  35  12 6 1
81.
59. 8  8  20  40 2  5  2 2  10


60. 4  15  10  6  4  15 82.
3 2 2  3 2 2
3 2 2  3 2 2
61. 2 3  5  13  48 2 30
83.
5 6 7
62. 6  2 5  13  48
2 10
84. 24  6 
63. 4  5 3  5 48  10 7  4 3 3 6 1
2 15  10
85.
64. 13  30  2  9  4 2 84  6
86. 2 40 12  2 75  3 5 48
65. 30  2 16  6 11  4 4  2 3
1
87. 4 20  3 125  5 45  15
5
66. 13  30 2  9  4 2

88. 3 8  2 12  20 : 3 18  2 27  45  
67. 4  8. 2  2  2 . 2  2  2
9  4 5. 21  8 5
 2  3  1 : 3  5   4
2 2
68.
 4  5  5 2  89.
 3  1  5  1
2 2

3 2 2 3 2 2

69.
17  12 2 17  12 2
 15
90. 
 6 1

4

12 
6  2 3 6 
  
6  11

2 3 2 3
70.  91.
2

2 2 5
 
1
2 3 2 3 3 3 3 12 6
2 3 2 3
 
2
71.  92. 7 5  2 35
2 3 2 3
6  14 3 45  243
72.
3

4 93. 
6 3 7 3 2 3  28 5 3
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
1 1 3 5 3 5
94.  117. 
7  24  1 7  24  1 3 5 3 5
1 1 2
95.   2 6  2 3 3 3
2 3 3 3 3 118.   27
2 1 3
8 8
96.  3 1 2
      18  3  2 2
2 2
5 3 5 3 119.
2 2 3
3 5 3 5 4

8

15
97.  120.
2 2  3 5 2 2  3 5 3  5 1 5 5
 5 5  5 5
3
26  15 3 2  3   121.   
 5  1  1  5 
3  3
98.   
3
9  80  3 9  80
6  14
99. 3
26  15 3  26  15 3
3 122.
2 3  28
20  14 2  20  14 2 123. ( 2  2) 2  2 2
3 3;
100.
101. 3 26  15 3  3 26  15 3 1 1
124. 
102. 5 1 5 1
1 1
103. 3 5 2  7  3 5 2  7 125. 
5 2 52

104. 15 50  5 200  3 450 : 10  2 2
126. 
 2 3 15  1 43 2 43 2
105.    .
 3 1 3  2 3 3  3 5 2 2
127.
5 5 5 5 1 2
106.   10
5 5 5 5 128. ( 28  2 14  7) 7  7 8
1 1 1
107.  
2 1 3 2 4 3 129. ( 14  3 2 ) 2  6 28
108. 4  8 . 2  2  2 . 2  2  2 130. ( 6  5 ) 2  120
14  7 15  5 1
109.  ): 131. (2 3  3 2 ) 2  2 6  3 24
1 2 1 3 7 5
2 3 6 216  1 132. (1  2 ) 2  ( 2  3) 2
110.    
 8  2 3  6
133. ( 3  2) 2  ( 3  1) 2
111. 4  7  4  7  7
134. ( 5  3) 2  ( 5  2) 2
112. 3  5  3  5  2


113. 3  5  3 5  3 5   3 5 135. ( 19  3)( 19  3)
1 1 7 5 7 5
114.  136. 
7  24  1 7  24  1 7 5 7 5
3 3 5 5
115.  137.  
3  1 1 3 1  1 32 2 3 8
3 2 3 2 2
116.
5 2 6

52 6 138.
3

2 1
 2 3 
5 6 5 6
139. 2  3  2  3
140. 3  2 2  6  4 2
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

    
2
141. 3  3 2 3  3 3  1 164. ( 2  3) 2  2(3) 2  5 (1) 4
3 13 6
142. 4 3  2 2  57  40 2 165.  
2 3 4 3 3
143. 1100  7 44  2 176  1331 3 13 6
166.  
1  
2
144. 2002 . 2003  2 2002 2 3 4 3 3
167. 2 5  125  80  605
1 2
145. 72  5  4,5 2  2 27 10  2 10 8
3 3 168. 
3  2  5  2 1 5
146. 
2
62
2
3
4
3
2
 . 3
3
 12  6  . 
169. 
2 15  216  33  12 6 
  
2 8  12 5  27
170. 
147. 8  2 15  8  2 15 18  48 30  162
2 3 2 3
148. 4  7  4  7 171. 
2 3 2 3
149. 8  60  45  12
16 1 4
150. 9  4 5  9  4 5 172. 2 3 6
3 27 75

151. 2 8  3 5  7 2 . 72  5 20  2 2   4 3
173. 2 27  6  75
3 5

152. 2  5  14
174.

3  5. 3  5 
12 10  2

153.
 5 3  50 5  24   175. 8 3  2 25 12  4 192
75  5 2 176. 2 3  5 2 
154. 3  5  3  5
3 5 3 5 177. 3 5  3 5

155. 3 8  2 12  20 178. 4  10  2 5  4  10  2 5
3 18  2 27  45
52 5 
2 179. 5  2 6  49  20 6  52 6
1
156.   1 1
180.
   2 5 

2
2 3
2  2 3 2  2 3
157. 3  13  48 64 2 64 2
181. 
6  10 2  64 2 2  64 2
158.
 
2
21  35 5  2 8 5
159.  18  32  50 . 2  182.
2 5 4
2 3 2 3 1 1
160.  183. 
2  2 3 2  2 3 3 1 3 1
161.
1

1 184. (2 3  3 2 ) 2  2 6  3 24
5 2 5 2 185. 3132  312 2  17 2  8 2

162. 8 27  6 48 : 3 
186. 3 2  13  30 2  9  4 2
5  2 6  8  2 15
163.
7  2 10 187. 12  2 11. 
22  2 . 6  11
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
 7 3 7 3 3 2 3 2 2   
188.    : 28
196.    . 1 :
1
 7 3
  


7 3
 3 2 1   2 3
 3 5  5 3   3 5  15 
189.     1 
 3  5  1.1 
1 1
  197.   .
  
 
3 1
 5 2 5 2
2
2 1
190. 14  8 3  24  12 3
4 1 6  1 1 
191.   198.    1
3 1 32 3 3  7  24  1 7  24  1 
   
3 3
192. 2 1  2 1  2 3 15  1
199.    .
3 3  3 1 3  2 3  3  3  5
193. 
 2 3 5  6 6
1 3 1 1 3 1 200.    :
3 2  1 6
194. ( 14  3 2 ) 2  6 28  6 
195.  32  50  27  27  50  32 
Dạng 3: Rút gọn biểu thức

Phƣơng pháp: Thực hiện theo các bước sau


 Bƣớc 1: Tìm ĐKXĐ nếu đề bài chƣa cho.
 Bƣớc 2: Phân tích các đa thức ở tử thức và mẫu thức thành nhân
tử.
 Bƣớc 3: Quy đồng mẫu thức
 Bƣớc 4: Rút gọn

 x2 x 1  x 1 4 x
1. A     : A
 x x  1 x  x  1 1  x 
 2  x 1  2

 2 x  x  1  x  x 
2. B   1   : (1  x ) A  x 1
 x  1  x  1 
 x 1 x 1 8 x   x  x  3 1  4 x
3. B     :
    B
 x 1 x 1 x 1  x 1 x  1  x4
 1 1   1 1  1 3
4. A    :   A
1 x 1 x  1 x 1 x  2 x 2 x
x 2 x 3x  9 3
5. A    A
x 3 x 3 x 9 x 3
 x 4 3   x 2 x 
    A  1 x
6. Q =  x  2 x  2 x : 
x  2 
   x
1 1 x3  x
7. A    A  x  2 x 1
x 1  x x 1  x x 1
a 3 a 1 4 a  4 4
8.   a > 0 ; a  4 A
a 2 a 2 4a a 2
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
 1 1   1 1  1 1
9. A=   :   A
 1- x 1  x   1  x 1  x  1  x x (1  x )
x2  x 2 x  x 2( x  1)
10. A   A  x  x 1
x  x 1 x x 1
2 x x 1   x 2  1
11. A    :
  x  x 1
 A
 x x  1 x  1    x 2
 x   x 1 1 2 x  x
12. A  x  :     A
 x 1   x 1  x x  x  x 1
15 x  11 3 x  2 2 x  3 25 x
13. A   A
x  2 x  3 1 x x 3 x 3
x x 1 x 1 x
14. A  A
x 1 x 1 x 1
 4 1  x2 x x 2
15. A  1   : A
 x 1 x 1 x 1 x
x 2 x 3x  9 3
16. A   A
x 3 x 3 x 9 x 3
 x 1 1 8 x   3 x 2 3x  13 x
17. A      : 1   A
 3 x 1 3 x  1 9x 1   3 x 1  9 x 3
x  2 x  10 x 2 1 1
18. Q   Q
x x 6 x 3 x 2 x 2
 1 1   x 2 x 1  x 2
19. A   :   
 A
 x x  1   x  1 x  2  3 x
 x x 1 x x  1   1  x  1 x 1  2( x  x  1)
20. E     x 
 
 x 1  
 A
 x  x x  x   x  x  1  x
 x x 1 x 1   x  2 x
21. A    : x 
 

 A
 x  1 x  1   x  1  x
 x   x 1 1 2 x  x
22. A  x  :     A
 x 1   x 1  x x  x  x 1
 x 4 3   x 2 x 
23. A    :
   
 A  1 x
 x  2 x 2  x   x x  2 
 2x  1 1   x2  x
24. A   : 1   A
 x x 1 1 x   x  x 1 x 3
x2 x 2 x 1 1  x  x 1
25. A  1 :    
 A
 x x  1 x  x  1 x  1  x
 x 3 3 x 2  x 3 2 x  x 2
26. A     : 
  x 2 2 x  x
 A
 x  2 2  x x  2    x 1
 4 x 8   x 1 2  4x
27. P    :
 x2 x  
 A
 2  x 4  x   x  3 x
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

1 1 x3  x
28. P   A  x  2 x 1
x 1  x x 1  x x 1
 x   x 3 x 2 x 2  x 2
29. A  1  : 
  x  2 3 x x 5 x  6    A
 1  x    x 1
 x 1 x  2 x  3   x  3 2  4
30. A    :
   A
 x 1 x 1   x 1 x 1 x 1
 1 2 x 2   1 2  x 1
31. A    :
   A
 x 1 x x  x  x 1  x 1 x 1 x 1
 2x  1 1   x4  x
32. A     : 1 
  A
 x 1
3
x 1  x  x 1 x 3
2 a 9 a  3 2 a 1 a 1
33. A   A
a 56 a 2 3 a a 3
 x 5 x   25  x x 3 x 5 5
34. A    1 :    
 A
 x  25   x  2 x  15 x  5 x  3  3 x
 x 3 x   9 x x 3 x 2 3
35. A    1 :    
 A
 x  9   x  x  6 2  x x  3  x 2
 2 x x 3x  3   2 x  2  3
36. A     :
  x  3  1
 A
 x  3 x  3 x  9    x 3
a 3 a 1 4 a  4 4
37. A   A
a 2 a 2 4a a 2
 x x  1 x x  1  2( x  2 x  1) x 1
38. A    :
 A
 x  x x  x  x 1 x 1
 2x  1 1   1 2  x
39. A    :
   A
 x 1
3
x 1  x 1 x 1 x 3
a 2 5 1 a 4
40. A   A
a 3 a a 6 2 a a 2
 1 2   2x  x 

x 1
41. A   :2   A
 x  1 x x  x  x  1   x  1  2 x
 x2 x 7 x 1   1 1  x 1
42. A    :
   A
 x9 3 x   x 3 x 1 x 3
 a2 a 1  a 1
43. A     :

 a a  1 a  a  1 1  a  2
a a  a a 
44. A    1    1
 a 1   a 1 
 x 1  x x x x
45. A    
  x 1  x 1 

 2 2 x   
 x x  x x
46. A   3    3 
 


 x  1   x  1 
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

a 1 1 a3  a
47. A  
a2 1  a2  a a 1  a a 1
 a3  3a   a 2  1 a 2  4  2  a  2
48. A :
 a3  3a   a 2  1 a 2  4  2  a  2
 
 2 a  1 2 a 
49. A  1  : 
  a  1 a a  a  a  1

 a  1   
 a   1 2 a 
50. A  1  : 
  a 1 1 a  a  a a 

 a  1   
 x 1 8 x x 1  x  x  3 1 
51. A     :
  x 1  

 x  1 x  1 x  1   x  1 
 2a  1 a  1 a 3 
52. A      a 
    1 a 
 a 1  
3
a a 1 
 2a  a  1 2a a  a  a  a  a
53. A  1    
 2 a 1
 1  a 1  a a 
 2 a a 3a  3   2 a  2 
54. A     :
  a  3  1

 a  3 a  3 9  a   
 2 x 1   x 
55. A     : 1 
 


 x x  x  x  1 x  1   x  1 
 x  4x   1  2x 2 x 
56. A    1 :    1
 1  4x   1  4x 2 x  1 
 2 5 x 1  x 1
57. P  1     :

 x  2 4x  1 1  2 x  4x  4 x  1
15 x  11 3 x 2 2 x 3
58. P  
x  2 x  3 1 x x 3
 x 1   1 2 
59. P     : 
  
 x 1 x  x   x 1 1 x 
 1 1  x 1
60. P     :
x x x  1 x  2 x  1
 2 x 1   3 x 
61. P    :2 
 

 2x  5 x  3 x  1  1  x 
 1 1   2x  x  1 2x x  x  x
62. P     :   

 1  x x   1  x 1 x x 
 x5 x   25  x x 3 x 5
63. M    1 :    
 x  25   x  2 x  15 x 5 x  3 

x .1  x   1  x x  1 x x 
2

64. P :   x .  x 


x 1  1  x   1 x 
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

 2 x x 3x  3   2 x  2 
P     :  1
x  3 x  9   x  3 
65.
 x  3 

 x x 1 x x 1   2 x  2 x 1  
66. P     : 
 x  x x  x   x 1 

 x x  1 x 1   x 
67. P     :  x  
 x 1 x 1   x  1 
x x 1 x 1
68. 
x 1 x 1
x 1 2 x 25 x
69.  
x 2 x 2 x4
 1 1   a 1 a  2
70.    :   

 a  1 a   a  2 a  1 
 x x  x4
71.   .
 x 2   4x
 x 2 
x x 3 x
72.  
x 1 x 1 x 1
 2 2  x4 x 4
73.   .
 x 2 x  2 8
a 2 5 1
74. P  
a 3 a a 6 2 a
 1 1   a 1 a  2
75.    :   
 a 1 a   a 2 a  1 
1 3 2
76.  
x 1 x x 1 x  x 1
2 x 9 x 3 2 x 1
77.  
x5 x 6 x 2 3 x
 x 1   1 2 
78.    :   
 x 1 x  x   
   x 1 x 1 
 a 1 a 1  1 
79.    4 a  .  a  
 a 1 a 1  a
 x 3 x   9 x x 3 x 2
80.   1 :    
 x 9   x x 6 x 2 x  3 
15 x  11 3 x  2 2 x  3
81.  
x  2 x  3 1 x x 3
x2 x 1 1
82.  
x x 1 x  x  1 1  x
2 a 9 a  3 2 a 1
83.  
a 5 a 6 a  2 3 a
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
1 3 2
84.  
x 1 x x 1 x  x 1
 x x 7 1   x 2 x 2 2 x 
85.    :    
 x4 x 2  x 2 x  2 x  4 
x x 1 x x 1  1   x 1 x 1 
86.   x   .   
x x x x  x   x  1 x  1 
 
 x 4 3   x 2 x 
 :   
 
87.
 x x 2 x 2  x x  2 
 
 1 1   1 1  1
88.   :  
 1 x 1 x   1 x 1 x  2 x
 x 1 x 1 8 x   x  x  3 1 
89.     :   
 x 1 x 1 x 1   x 1 x  1 
 4 1  x2 x
90. 1   :
 x  1 x 1  x 1
 x 2 x  2  x2  2x  1
91.    .
 x  1 x  2 x  1  2
2
 a 1   a 1 a 1
92. P    
 .  

 2 2 a   a  1 a  1 
3a  9a  3 a 1 a 2
93. P  
a a 2 a 2 1 a
 x 2 x  2  x 1
94. A    .

 x  2 x  1 x  1  x
1 1
95. A  1
1 a 1 a
 a a 1 a a  1 a  2
96. A    :
 a a a  a  a  2
 1 1  x  1 
97. A      2 
 x 1 x  1  x  1 

98.
 x x 1 x x 1 2 x  2 x 1
A    :
 
   x 1
 x x x x 
x  2 x 1 x 1
99. A   x
x 1 x 1
 x 1 2x  x   x 1 2x  x 
100.    1 : 1   
 2x  1      
 2 x 1   2 x 1 2 x 1 
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Phƣơng pháp: Thực hiện theo các bước sau


 Để tính giá trị của biểu thức biết x  a ta rút gọn biểu thức rồi
thay x  a vào biểu thức vừa rút gọn.
 Để tìm giá trị của x khi biết giá trị của biểu thức A ta giải phƣơng
trình A  x
Lƣu ý: Tất cả mọi tính toán, biến đổi đều dựa vào biểu thức đã rút
gọn.

a 2 5 1
1. Cho biÓu thøc : P   
a 3 a a 6 2 a
a) Rót gän P
b) T×m gi¸ trÞ cña a ®Ó P < 1
 x   x 3 x 2 x 2 
2. Cho biÓu thøc: P =  1   :   
 x  1   x  2 3  x x  5 x  6 

a) Rót gän P
b) T×m gi¸ trÞ cña a ®Ó P < 0
 x 1 1 8 x   3 x 2
Cho biÓu thøc: P =    : 1
 3 x  1 3 x  1 9x  1   3 x  1 
3.
   
a) Rót gän P
6
b) T×m c¸c gi¸ trÞ cña x ®Ó P =
5
 a   1 2 a 
Cho biÓu thøc P =  1  
 a  1   a  1 a a  a  a  1 

4. :
   
a) Rót gän P
b) T×m gi¸ trÞ cña a ®Ó P < 1
c) T×m gi¸ trÞ cña P nÕu a  19  8 3
a(1  a)2  1  a3   1  a3 
5. Cho biÓu thøc: P = :   a .  a 
1 a  1  a   1 a



a) Rót gän P
1
b) XÐt dÊu cña biÓu thøc M = a.(P- )
2
 x 1 2x  x   x 1 2x  x 
6. Cho biÓu thøc: P =    1 :  1   
 2x  1 2x  1   2x  1 2x  1 
  
a) Rót gän P
b)
1

TÝnh gi¸ trÞ cña P khi x  . 3  2 2
2

 2 x 1   x 
7. Cho biÓu thøc: P =    :  1 
 x x  x  x 1 x  1   x  1 

a) Rót gän P
b) T×m x ®Ó P  0
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

 2a  1 a   1  a3 
8. Cho biÓu thøc: P =    .  a
 a3  1 a  a  1   1  a 
  
a) Rót gän P
b) XÐt dÊu cña biÓu thøc P. 1  a
 x2 x 1 x  1
9. Cho biÓu thøc P = 1:   
 x x  1 x  x  1 x  1 
.
 
a) Rót gän P
b) So s¸nh P víi 3
 1 a a   1 a a 
10. Cho biÓu thøc : P =   a .  a
 1 a   1 a 
  

a) Rót gän P
b) T×m a ®Ó P < 7  4 3
 2 x x 3x  3   2 x  2 
11. Cho biÓu thøc: P =     :   1
 x 3  x  9  
 x 3   x 3 
a) Rót gän P
1
b) T×m x ®Ó P <
2
c) T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña P
 x3 x   9x x 3 x 2 
12. Cho biÓu thøc: P =   1 :    
 x9   x x 6 2 x 
   x 3 
a) Rót gän P
b) T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó P < 1
15 x  11 3 x  2 2 x  3
13. Cho biÓu thøc : P =  
x  2 x  3 1 x x 3
a) Rót gän P
1
b) T×m c¸c gi¸ trÞ cña x ®Ó P=
2
2
c) Chøng minh P 
3
2 x x m2
14. Cho biÓu thøc: P=   víi m > 0
x m x  m 4x  4m
2

a) Rót gän P
b) TÝnh x theo m ®Ó P = 0.

c) X¸c ®Þnh c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó x t×m ®-îc ë c©u b tho¶ m·n ®iÒu kiÖn x > 1
a2  a 2a  a
15. Cho biÓu thøc P =  1
a  a 1 a
a) Rót gän P
b) BiÕt a > 1 H·y so s¸nh P víi P
c) T×m a ®Ó P = 2
d) T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña P
 a 1 ab  a   a  1 ab  a 
16. Cho biÓu thøc P =    1 :    1
 ab  1 ab  1   ab  1 ab  1 
   
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
a) Rót gän P
3 1
b) TÝnh gi¸ trÞ cña P nÕu a = 2  3 vµ b =
1 3
c) a b 4
T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña P nÕu
a a 1 a a 1  1  a  1 a 1
17. Cho biÓu thøc : P =   a     
a a a a  a  a  1 a  1 
a) Víi gi¸ trÞ nµo cña a th× P = 7
b) Víi gi¸ trÞ nµo cña a th× P > 6
2
 a 1   a 1 a  1
18. Cho biÓu thøc: P =      
 2 2 a   a 1 a  1 
  
a) T×m c¸c gi¸ trÞ cña a ®Ó P < 0
b) T×m c¸c gi¸ trÞ cña a ®Ó P = -2
  4
2
a b ab a b  b a
19. Cho biÓu thøc P = .
a b ab
a) Rót gän P
b) TÝnh gi¸ trÞ cña P khi a = 2 3 vµ b = 3
 x2 x 1  x 1
20. Cho biÓu thøc : P =   
 x x  1 x  x  1 1  x 
:
  2
a) Rót gän P
b) Chøng minh r»ng P > 0  x  1
2 x x 1   x 2 
21. Cho biÓu thøc : P =    :  1 
 x x 1 x  1   x  x  1 

a) Rót gän P
b) TÝnh P khi x= 5  2 3
 3x 
 1 2  1
22. Cho biÓu thøc P = 1:   2  :
 2 x 4x 42 x  42 x
 
a) Rót gän P
b) T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó P = 20
 2a  a  1 2a a  a  a  a  a
23. Cho biÓu thøc: P = 1     .
 1 a 
 1 a a  2 a 1
6
a) Cho P= t×m gi¸ trÞ cña a
1 6
2
b) Chøng minh r»ng P >
3
 x  5 x   25  x x 3 x 5 
24. Cho biÓu thøc: P =   1 :    
 x  25   x  2 x  15 x 5 x  3 
  
a) Rót gän P
b) Víi gi¸ trÞ nµo cña x th× P < 1

25. Cho biÓu thøc P = 
3 a

3a

1   a  1. a  b
:
 
 a  ab  b a a  b b a  b  2a  2 ab  2b

Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
a) Rót gän P
b) T×m nh÷ng gi¸ trÞ nguyªn cña a ®Ó P cã gi¸ trÞ nguyªn
 1 1   a 1 a 2
26. Cho biÓu thøc P =    :   
 a 1 a   a 2 a  1 
a) Rót gän P
1
b) T×m gi¸ trÞ cña a ®Ó P >
6
 x 2 x  2  x 1
27. Cho biÓu thøc : Q =  
 x  2 x  1 x  1 
.
  x
a) T×m x ®Ó Q  Q
b) T×m sè nguyªn x ®Ó Q cã gi¸ trÞ nguyªn.
1 x
28. Cho biÓu thøc P = 
x 1 x x
a) Rót gän biÓu thøc sau P.
1
b) TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc P khi x =
2
x x 1 x 1
29. Cho biÓu thøc : A = 
x 1 x 1
a) Rót gän biÓu thøc
1
b) TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc A khi x =
4
c) T×m x ®Ó A < 0.
d) T×m x ®Ó A  A
 1 1  3 
30. Cho biÓu thøc : A =    1  
 a 3 a  3  a
a) Rót gän biÓu thøc sau A.
1
b) X¸c ®Þnh a ®Ó biÓu thøc A > .
2

 x x 1 x x  1 2 x  2 x  1
31. Cho biÓu thøc : A =  

 x  x x  x 
:
  x 1
a) Rót gän biÓu thøc sau A.
b) T×m x ®Ó A < 0
 x2 x 1  x 1
32. Cho biÓu thøc : A =   
 x x  1 x  x  1 1  x 
:
  2
a) Rót gän biÓu thøc sau A.
b) Chøng minh r»ng: 0 < A < 2
a 3 a 1 4 a  4
33. Cho biÓu thøc : A =  
a 2 a 2 4a
a) Rót gän biÓu thøc sau A.
b) TÝnh gi¸ trÞ cña P víi a = 9
 a  a  a  a 
34. Cho biÓu thøc : A =  1   1  
 a  1  a  1 
 
a) Rót gän biÓu thøc sau A.
b) T×m gi¸ trÞ cña a ®Ó N = -2010
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
x x  26 x  19 2 x x 3
35. Cho biÓu thøc : A =  
x 2 x 3 x 1 x 3
a) Rót gän biÓu thøc sau A.
b) Víi gi¸ trÞ nµo cña x th× P ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt vµ tÝnh gi¸ trÞ nhá nhÊt ®ã
 a 1 a 1  1 
36. Cho biÓu thøc : A =    4 a .  a  
 a 1 a 1  a
 
a) Rót gän biÓu thøc sau A.
b) 
TÝnh A víi a = 4  15 .  10  6 . 4  15 
 x3 x   9x x 3 x 2 
37. Cho A= 
 x9
 1 : 
  x x 6
   víi x  0 , x  9, x  4
   x  2 x  3 
a) T×m x ®Ó A < 1.
b) T×m x  Z ®Ó A  Z
15 x  11 3 x  2 2 x  3
38. Cho A =   víi x  0 , x  1.
x  2 x  3 1 x x 3
a) Rót gän A.
b) T×m GTLN cña A.
1
c) T×m x ®Ó A =
2
2
d) CMR : A 
3
x2 x 1 1
39. Cho A =   víi x  0 , x  1.
x x  1 x  x  1 1 x
a) Rót gän A.
b) T×m GTLN cña A
1 3 2
40. Cho A =   víi x  0 , x  1.
x 1 x x 1 x  x 1
a) Rót gän A.
b) CMR : 0  A  1
 x  5 x   25  x x 3 x 5 
41. Cho A =   1 :    
 x  25   x  2 x  15 x 5 x  3 
  
a) Rót gän A. T
b) T×m x  Z ®Ó A  Z
2 a 9 a  3 2 a 1
42. Cho A =   víi a  0 , a  9 , a  4.
a5 a 6 a 2 3 a
a) T×m a ®Ó A < 1
b) T×m x  Z ®Ó A  Z
 x x 7 1   x 2 x 2 2 x 
43. Cho A = 
 x4
  :    víi x > 0 , x  4.
 x  2   x  2 x  2 x  4 
a) Rót gän A.
1
b) So s¸nh A víi
A
x x 1 x x 1  1   x 1 x 1
44. Cho A =   x   .    Víi x > 0 , x  1
x x x x  x   x 1 x  1 
a) Rót gän A.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
b) T×m x ®Ó A = 6
 
 x 4 3   x 2 x 
45. Cho A =  :   víi x > 0 , x  4.

 x x 2
  x  2  

x x  2 
a) Rót gän A
b) TÝnh A víi x = 6  2 5
 1 1   1 1  1
46. Cho A=   :   víi x > 0 , x  1.
 1 x 1 x   1 x 1 x  2 x
a) Rót gän A
b) TÝnh A víi x = 6  2 5
 2x  1 1   x 4 
47. Cho A =  3   :  1 víi x  0 , x  1.
    x  x  1 
 x  1 x 1 
a) Rót gän A.
b) T×m x nguyªn ®Ó A nguyªn
 1 2 x 2   1 2 
48. Cho A=    :  víi x  0 , x  1.
 x  1 x x  x  x  1   x  1 x  1 
 
a) Rót gän A.
b) T×m x ®Ó A ®¹t GTNN
 2 x x 3x  3   2 x  2 
49. Cho A =     :   1 víi x  0 , x  9
 x 3  x  9  
 x 3   x 3 
a) Rót gän A.
1
b) T×m x ®Ó A < -
2
 x 1 x 1 8 x   x  x  3 1 
50. Cho A = 
 x 1
   :   víi x  0 , x  1.
 x  1 x  1   x  1 x  1 
a) TÝnh A víi x = 6  2 5
b) CMR : A  1
 1 1  x 1
51. Cho A =   : víi x > 0 , x  1.
x x x  1 x  2 x  1
a) Rót gän A
b) So s¸nh A víi 1
 x 1 1 8 x   3 x 2 1
52. Cho A =     :  1  Víi x  0,x 
 3 x  1 3 x  1 9x  1   3 x  1  9
   
6
a) T×m x ®Ó A =
5
b) T×m x ®Ó A < 1.
 x 2 x  2  x 2  2x  1
53. Cho A =   víi x  0 , x  1.
 x  1 x  2 x  1 
.
  2
a) Rót gän A.
b) CMR nÕu 0 < x < 1 th× A > 0
c) TÝnh A khi x = 3 + 2 2
d) T×m GTLN cña A
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
 x2 x 1  x 1
54. Cho biểu thức A =   
 x x  1 x  x  1 1  x 
:
  2

a. Tím điều kiện xác định.


2
b. Chứng minh A =
x  x 1

c. Tình giá trị của A tại x  8  28

d. Tìm max A.
2 x 4x 2 x  x3 x
55. Cho biểu thức : P =    :

 2  x x  4 2  x  2x  x
3

a) Rút gọn P.
b) Tím các số nguyên của x để P chia hết cho 4.
 x 3 x 1  x  1 4 x  1
56. Cho biểu thức : M =   :
   

 x  1 1  x   x x  x 
a) Rút gọn M.
b) Tím các số tự nhiên x để M là số nguyên
c) Tím x thoả mãn M < 0
2
 a 1   a 1 a 1
57. Cho biểu thức: P    
 .  

 2 2 a   a  1 a  1 
a) Rút gọn P
b) Tím giá trị của a để P > 0.
1 1
58. Cho biểu thức: A   1
1 a 1 a
a) Rút gọn A.
1
b) Tím a để A 
2
 x 2 x  2  x 1
59. Cho biểu thức: A    .

 x  2 x  1 x  1  x
a) Rút gọn A
b) Tím các giá trị nguyen của x sao cho A có giá trị nguyên.
 a a 1 a a  1 a  2
60. Cho biểu thức A    :
 a2
 a  a a  a 
a) Tím điều kiện để A có nghĩa.
b) Rút gọn biểu thức A.
c) Tím giá trị nguyên của a để biểu thức A nhận giá trị nguyên.
 x x 1 x x 1 2 x  2 x 1
61. Cho biểu thức: A    :
 
   x 1
 x x x x 
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
a) Rút gọn A
b) Tím x nguyên để A có giá trị nguyên
 1 1  x  1 
62. Cho biểu thức: A      2  với x  0; x  1
 x 1 x  1  x  1 
a) Rút gọn A
b) Tím giá trị nguyên của x để biểu thức A có giá trị nguyên.
x  2 x 1 x 1
63. Cho biểu thức: A    x ( với x  0; x  1)
x 1 x 1
a) Rút gọn A
6
b) Tím các giá trị nguyên của x để nhận giá trị nguyên.
A

a 2 5 1
64. Cho biÓu thøc : P   
a 3 a a 6 2 a
a) Rót gän P
b) T×m gi¸ trÞ cña a ®Ó P<1
 x   x 3 x 2 x 2 
65. Cho biÓu thøc: P= 1  :   
  x  2 3 x x 5 x  6
 x  1   
a) Rót gän P
b)T×m gi¸ trÞ cña a ®Ó P<0
 x 1 1 8 x   3 x 2
66. Cho biÓu thøc: P=     : 1  
  3 x 1 
 3 x  1 3 x  1 9 x  1   
a) Rót gän P
6
b) T×m c¸c gi¸ trÞ cña x ®Ó P=
5
 a   1 2 a 
67. Cho biÓu thøc : P= 1  :
   

 a  1  a 1 a a  a  a 1
a) Rót gän P
b) T×m gi¸ trÞ cña a ®Ó P<1
c) T×m gi¸ trÞ cña P nÕu a  19  8 3
 x 1 2x  x   x 1 2x  x 
68. Cho biÓu thøc: P=    1 : 1   

 2 x  1 2 x  1   2 x  1 2 x  1 
a) Rót gän P
1

b) TÝnh gi¸ trÞ cña P khi x  . 3  2 2
2

 2 x 1   x 
69. Cho biÓu thøc: P=    : 1  
 x x  x  x 1 x  1   x  1 
a) Rót gän P
b) T×m x ®Ó P  0
 2a  1 a   1  a3 

70. Cho biÓu P=   .  a 
     
 a 
3
a a 1 1 a 
a) Rót gän P
b) XÐt dÊu cña biÓu thøc P. 1  a
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
 x2 x 1 x 1
71. Cho biÓu thøc: P= 1 :    .

 x x  1 x  x  1 x  1 
a) Rót gän P
b) So s¸nh P víi 3
 2 x x 3x  3   2 x  2 
72. Cho biÓu thøc: P=    :  1
 x 3 x  3 x  9   x  3 
a) Rót gän P
1
b) T×m x ®Ó P<
2
c) T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña P
 x3 x   9 x x 3 x 2
73. Cho biÓu thøc : P=   1 :    

 x  9   x  x  6 2  x x  3 
a) Rót gän P
b) T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó P<1
15 x  11 3 x  2 2 x  3
74. Cho biÓu thøc : P=  
x  2 x  3 1 x x 3
a) Rót gän P
1
b) T×m c¸c gi¸ trÞ cña x ®Ó P=
2
2
c) Chøng minh P 
3
a2  a 2a  a
75. Cho biÓu thøc : P=  1
a  a 1 a
a) Rót gän P
b) T×m a ®Ó P=2
c) T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña P
2
 a 1   a 1 a 1
76. Cho biÓu thøc: P=   


 a 1  

 2 2 a   a  1 
a) Rót gän P
b) T×m c¸c gi¸ trÞ cña a ®Ó P<0
c) T×m c¸c gi¸ trÞ cña a ®Ó P=-2
 x2 x 1  x 1
77. Cho biÓu thøc : P=    :

 x x 1 x  x 1 1 x  2
a) Rót gän P
b) Chøng minh r»ng P>0 x 1
2 x  x 1   x 2 
78. Cho biÓu thøc : P=    : 1  
 x x  1 x  1   x  x  1 
a) Rót gän P
b) TÝnh P khi x= 5  2 3
 3x 
 1 2  1
79. Cho biÓu thøc P= 1 :   2  :
2 x 4 x 42 x  42 x
 
 
a) Rót gän P
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
b) T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó P=20
 2a  a  1 2a a  a  a  a  a
80. Cho biÓu thøc: P= 1    .
 2 a 1
 1 a 1 a a 
a) Rót gän P
6
b) Cho P= t×m gi¸ trÞ cña a
1 6
2
c) Chøng minh r»ng P>
3

1 1 x
81. Cho biÓu thøc: Q
2 x 2 2 x 2 1 x
a/ T×m ®iÒu kiÖn ®Ó Q cã nghÜa
b/ Rót gän Q
4
c/ TÝnh gi¸ trÞ cña Q khi x
9
1
d/ T×m x ®Ó Q
2

e/ T×m nh÷ng gi¸ trÞ nguyªn cña x ®Ó gi¸ trÞ cña Q nguyªn.
x 2 x 1
82. Cho biÓu thøc: P
x 1 x x
a) T×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó P cã nghÜa
b) Rót gän P
c) T×m x ®Ó P>0
d) T×m x ®Ó P P
e) Gi¶i ph-¬ng tr×nh P 2 x

f) T×m gi¸ trÞ x nguyªn ®Ó gi¸ trÞ cña P nguyªn


x x 3 x
83. Cho biÓu thøc: Q
1 x 1 x x 1
a/ Rót gän Q
b/ Chøng minh r»ng Q<0
20001 19999 20001 19999
c/ TÝnh gi¸ trÞ cña Q khi x
20001 19999 20001 19999
15 x 11 3 x 2 2 x 3
84. Cho biÓu thøc: L
x 2 x 3 x 1 x 3 Rót gän L
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

2 3 2 3
a) TÝnh gi¸ trÞ cña L khi x
2 3 2 3
b) T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña L
1 x 3 6
85. Cho biÓu thøc: A
2 x x 3 x 5 x 6
a) T×m ®iÒu kiÖn ®Ó A cã nghÜa
b) Rót gän A
c) T×m x ®Ó A=1; A=-2
d) T×m x ®Ó A A
e) T×m xZ ®Ó TZ
f) T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña A
a b ab
86. Cho N  
ab  b ab  a ab
a) Rót gän N
b) TÝnh N khi a  4  2 3; b  4  2 3
a a 1
c) CMR: NÕu  th× N cã gi¸ trÞ kh«ng ®æi
b b5

(2 x  3)( x  1) 2  4(2 x  3)
87. Cho biÓu thøc A 
( x  1) 2 ( x  3)
a) Rót gän A
b) T×m x ®Ó A = 3

1 1 x3  x
88. Cho A  
x 1  x x 1  x x 1
53
a) Rót gän råi tÝnh sè trÞ cña A khi x =
92 7
b) T×m x ®Ó A > 0

 x   1 2 x 
89. Cho K  1   :   
 x  1   x 1 x x  x  x 1 
a) Rót gän K
b) TÝnh gi¸ trÞ cña K khi x  4  2 3
c) T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó K >1

 1 1  x2 1
90. Cho biÓu thøc K    . 2
 x 1 x  1  x  x  1
a) T×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó biÓu thøc K x¸c ®Þnh.
b) Rót gän biÓu thøc K vµ t×m gi¸ trÞ cña x ®Ó K ®¹t gi¸ trÞ lín
nhÊt
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

 x  1 x  1 x 2  4 x  1  x  2003
91. Cho biÓu thøc K     .
 x 1 x  1 x2 1  x
a) T×m ®iÒu kiÖn ®èi víi x ®Ó K x¸c ®Þnh
b) Rót gän K
c) Víi nh÷ng gi¸ trÞ nguyªn nµo cña x th× biÓu thøc K cã gi¸ trÞ
nguyªn?
 2 x x 3x  3   2 x  2 
92. Cho P      :   1
 x  3 x  3 x  9   x  3 
a) Rót gän P
b) T×m x ®Ó P < -1/2
c) T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña P

 3 x x  3  x2  x x  x 1
93. Cho biÓu thøc: A      .
 x  x 1 x x 1  x
a) T×m ®iÒu kiÖn ®èi víi biÕn x ®Ó biÓu thøc A ®-îc x¸c ®Þnh.
b) Rót gän biÓu thøc A.

a 3 a 1 4 a  4
94. Cho biÓu thøc : P =   a > 0 ; a  4
a 2 a 2 4a
a) Rót gän P .
b) TÝnh gi¸ trÞ cña P víi a = 9 .
 m m 3 1   m 1 m 1 8 m 
A     :    
95. Cho biÓu thøc  m 1    m 1  m  1
 m 1   m 1 
a) Rót gän A.
b) So s¸nh A víi 1
1 1 a 1 1 a 1
96. Cho biÓu thøc : A =  
1 a  1 a 1 a  1 a 1 a
1) Rót gän biÓu thøc A .
2) Chøng minh r»ng biÓu thøc A lu«n d-¬ng víi mäi a

 a a6
97. Cho M =
3 a
a) Rót gän M.
b) T×m a ®Ó / M /  1
c) T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña M.
3 x 3 x 4x   5 4 x 2
98. Cho biÓu thøc C =     :   
3 x 3 x x 9 3 x 3 x  x 
a) Rót gän C
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
b) T×m gi¸ trÞ cña C ®Ó / C / > - C
c) T×m gi¸ trÞ cña C ®Ó C2 = 40C.
 a a 1 a a  1  a  2
 a  a  a  a  : a  2
99. Cho biÓu thøc : A = 
 
a) Víi nh÷ng gi¸ trÞ nµo cña a th× A x¸c ®Þnh .
b) Rót gän biÓu thøc A .
c) Víi nh÷ng gi¸ trÞ nguyªn nµo cña a th× A cã gi¸ trÞ nguyªn
 a  25a   25  a a 5 a 2
Cho biÓu thøc: M =   1 :    
100.
a  25   a  3 a  10 2  a 
   a 5 
a) Rót gän M
b) T×m gi¸ trÞ cña a ®Ó M < 1
c) T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña M.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

CHỦ ĐỀ 2:

HÀM SỐ BẬC NHẤT

HÀM SỐ y  ax2
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Hàm số bậc nhất


 Hµm sè bËc nhÊt lµ hµm sè ®-îc cho bëi c«ng thøc y = ax + b trong ®ã a  0
 Hµm sè bËc nhÊt x¸c víi mäi gi¸ trÞ x  R vµ cã tÝnh chÊt ®ång biÕn khi a >
0; nghÞch biÕn khi a < 0
 §å thÞ cña hµm sè bËc nhÊt lµ mét ®-êng th¼ng. C¾t trôc tung t¹i ®iÓm B(0;
 b 
b). C¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm A   ;0  (trong ®ã a gäi lµ hÖ sè gãc, b gäi lµ
 a 
tung ®é gãc)
 C¸c ®-êng th¼ng cã cïng hÖ sè gãc a th× t¹o víi trôc Ox c¸c gãc b»ng nhau.
NÕu gäi  lµ gãc hîp bíi gi÷a ®-êng th¼ng vµ tia Ox th× a = tg
 NÕu ®-êng th¼ng (d): y = ax + b (a  0) vµ ®­êng th¼ng (d’): y = a’x + b’ (a’ 
0) th×:
a  a'
(d) c¾t (d’)  a  a’ (d) song song (d’)  
b  b'
a  a'
(d) trïng (d’)   (d)  (d’)  a.a’ = -1
b  b'

Bµi 1: a) ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng ®i qua hai ®iÓm (1 ; 2) vµ (-1 ; -4).
b) T×m to¹ ®é giao ®iÓm cña ®-êng th¼ng trªn víi trôc tung vµ trôc hoµnh
Bµi 2 Cho hµm sè y = (m – 2)x + m + 3.
a) T×m ®iÒu kiÖn cña m ®Ó hµm sè lu«n nghÞch biÕn.
b) T×m m ®Ó ®å thÞ cña hµm sè c¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm cã hoµnh ®é b»ng 3.
c) T×m m ®Ó ®å thÞ cña hµm sè trªn vµ c¸c ®å thÞ cña c¸c hµm sè y = -x + 2 ; y = 2x – 1
®ång quy
Bµi 3: Cho hµm sè y = (m – 1)x + m + 3.
a) T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó ®å thÞ cña hµm sè song song víi ®å thÞ hµm sè y = -2x + 1.
b) T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó ®å thÞ cña hµm sè ®i qua ®iÓm (1; -4).
c) T×m ®iÓm cè ®Þnh mµ ®å thÞ cña hµm sè lu«n ®i qua víi mäi m
Bµi 4 : Cho hai ®iÓm A(1 ; 1), B(2 ; -1).
a) ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng AB.
b) T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó ®-êng th¼ng y = (m2 – 3m)x + m2 – 2m + 2 song song víi ®-êng
th¼ng AB ®ång thêi ®i qua ®iÓm C(0 ; 2).
Bµi 5: Cho hµm sè y = (2m – 1)x + m – 3.
a) T×m m ®Ó ®å thÞ cña hµm sè ®i qua ®iÓm (2; 5)
b) Chøng minh r»ng ®å thÞ cña hµm sè lu«n ®i qua mét ®iÓm cè ®Þnh víi mäi m. T×m ®iÓm
cè ®Þnh Êy.
c) T×m m ®Ó ®å thÞ cña hµm sè c¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm cã hoµnh ®é x = 2  1
6x 4x  5
Bµi 6 : T×m gi¸ trÞ cña k ®Ó c¸c ®-êng th¼ng sau : y = ;y= vµ y = kx + k + 1 c¾t
4 3
nhau t¹i mét ®iÓm.
Bµi 7 : Gi¶ sö ®-êng th¼ng (d) cã ph-¬ng tr×nh y = ax + b. X¸c ®Þnh a, b ®Ó (d) ®i qua hai ®iÓm
A(1; 3) vµ B(-3; -1).
Bµi 8 : Cho hµm sè : y = x + m (D). T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó ®-êng th¼ng (D) :
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
a) §i qua ®iÓm A(1; 2010).
b) Song song víi ®-êng th¼ng x – y + 3 = 0.
Bµi 9: Cho hµm sè y = (m - 2)x + n (d)
T×m gi¸ trÞ cña m vµ n ®Ó ®å thÞ (d) cña hµm sè :
a) §i qua hai ®iÓm A(-1;2) vµ B(3;-4)
b) C¾t trôc tung t¹i ®iÓm cãtung ®é b»ng 1- 2 vµ c¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm cã hoµnh ®é b»ng
2+ 2 .
c) C¾t ®-êng th¼ng -2y + x – 3 = 0
d) Song song vèi ®-êng th¼ng 3x + 2y = 1
Bµi 10: Cho hµm sè : y  2x2 (P)
a) VÏ ®å thÞ (P)
b) T×m trªn ®å thÞ c¸c ®iÓm c¸ch ®Òu hai trôc to¹ ®é
c) XÐt sè giao ®iÓm cña (P) víi ®-êng th¼ng (d) y  mx  1 theo m
d) ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng (d') ®i qua ®iÓm M(0; -2) vµ tiÕp xóc víi (P)
Bµi 11 : Cho (P) y  x2 vµ ®-êng th¼ng (d) y  2x  m
1) X¸c ®Þnh m ®Ó hai ®-êng ®ã :
a) TiÕp xóc nhau . T×m to¹ ®é tiÕp ®iÓm
b) C¾t nhau t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt A vµ B , mét ®iÓm cã hoµnh ®é x= -1. T×m hoµnh ®é
®iÓm cßn l¹i T×m to¹ ®é A vµ B
2) Trong tr-êng hîp tæng qu¸t, gi¶ sö (d) c¾t (P) t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt M vµ N. ×m to¹ ®é
trung ®iÓm I cña ®o¹n MN theo m vµ t×m quü tÝch cña ®iÓm I khi m thay ®æi.
Bµi 12: Cho ®-êng th¼ng (d) 2(m  1)x  (m  2)y  2
a) T×m m ®Ó ®-êng th¼ng (d) c¾t (P) y  x2 t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt A vµ B
b) T×m to¹ ®é trung ®iÓm I cña ®o¹n AB theo m
c) T×m m ®Ó (d) c¸ch gèc to¹ ®é mét kho¶ng Max
d) T×m ®iÓm cè ®Þnh mµ (d) ®i qua khi m thay ®æi
Bµi 13: Cho (P) y  x2
a) T×m tËp hîp c¸c ®iÓm M sao cho tõ ®ã cã thÓ kÎ ®-îc hai ®-êng th¼ng vu«ng gãc víi
nhau vµ tiÕp xóc víi (P)
b) T×m trªn (P) c¸c ®iÓm sao cho kho¶ng c¸ch tíi gèc to¹ ®é b»ng 2
3
Bµi 14: Cho ®-êng th¼ng (d) y  x  3
4
a) VÏ (d). TÝnh diÖn tÝch tam gi¸c ®-îc t¹o thµnh gi÷a (d) vµ hai trôc to¹ ®é
b) TÝnh kho¶ng c¸ch tõ gèc O ®Õn (d)
Bµi 15: Cho hµm sè y  x  1 (d)
a) NhËn xÐt d¹ng cña ®å thÞ. VÏ ®å thÞ (d)
b) Dïng ®å thÞ , biÖn luËn sè nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh x  1  m
Bµi 16: Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× hai ®-êng th¼ng : (d) y  (m  1)x  2 (d') y  3x  1
a) Song song víi nhau b) C¾t nhau c) Vu«ng gãc
víi nhau
Bµi 17: T×m gi¸ trÞ cña a ®Ó ba ®-êng th¼ng : (d1): y = 2x – 5; (d2): y = x + 2; (d3): ax - 12 ®ång quy
t¹i mét ®iÓm trong mÆt ph¼ng to¹ ®é
Bµi 18: CMR khi m thay ®æi th× (d) 2x + (m - 1)y = 1 lu«n ®i qua mét ®iÓm cè ®Þnh
1
Bµi 20: Cho (P) y  x 2 vµ ®-êng th¼ng (d) y=ax + b .X¸c ®Þnh a vµ b ®Ó ®-êng th¼ng (d) ®I qua
2
®iÓm A(-1; 0) vµ tiÕp xóc víi (P).
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bµi 21: Cho hµm sè y  x  1  x  2
a) VÏ ®å thÞ hµn sè trªn
b) Dïng ®å thÞ c©u a biÖn luËn theo m sè nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh x  1  x  2  m
Bµi 22: Cho (P) y  x2 vµ ®-êng th¼ng (d) y = 2x + m
a) VÏ (P) b) T×m m ®Ó (P) tiÕp xóc (d)
x2
Bµi 23: Cho (P) y   vµ (d) y = x + m
4
a) VÏ (P) b) X¸c ®Þnh m ®Ó (P) vµ (d) c¾t nhau t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt A vµ B
c) X¸c ®Þnh ®-êng th¼ng (d') song song víi ®-êng th¼ng (d) vµ c¾t (P) t¹i ®iÎm cã tung ®é
b»ng -4
d) X¸c ®Þnh ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng (d'') vu«ng gãc víi (d') vµ ®i qua giao ®iÓm cña (d')
vµ (P)
Bµi 24: Cho hµm sè y  x2 (P) vµ hµm sè y = x + m (d)
a) T×m m sao cho (P) vµ (d) c¾t nhau t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt A vµ B
b) X¸c ®Þnh ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng (d') vu«ng gãc víi (d) vµ tiÕp xóc víi (P)
c) ThiÕt lËp c«ng thøc tÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm bÊt k×. ¸p dông. T×m m sao cho
kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm A vµ B b»ng 3 2
Bµi 25: Cho ®iÓm A(-2; 2) vµ ®-êng th¼ng ( d1 ) y = -2(x + 1)
a) T×m a ®Ó hµm sè y  a.x2 (P) ®i qua A
b) X¸c ®Þnh ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng (d2) ®i qua A vµ vu«ng gãc víi (d1)
c) Gäi A vµ B lµ giao ®iÓm cña (P) vµ (d2) ; C lµ giao ®iÓm cña (d1) víi trôc tung. T×m to¹ ®é
cña B vµ C. TÝnh diÖn tÝch tam gi¸c ABC
1
Bµi 26: Cho (P) y  x 2 vµ ®-êng th¼ng (d) qua hai ®iÓm A vµ B trªn (P) cã hoµnh ®é lÇm l-ît lµ -
4
2 vµ 4
a) Kh¶o s¸t sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ (P) cña hµm sè trªn
b) ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng (d)
c) T×m ®iÓm M trªn cung AB cña (P) t-¬ng øng hoµnh ®é x  2;4  sao cho tam gi¸c MAB cã
diÖn tÝch lín nhÊt.
x2
Bµi 27: Cho (P) y   vµ ®iÓm M (1; -2)
4
a) ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng (d) ®i qua M vµ cã hÖ sè gãc lµ m
b) CMR (d) lu«n c¾t (P) t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt A vµ B khi m thay ®æi
c) Gäi xA ; xB lÇn l-ît lµ hoµnh ®é cña A vµ B .X¸c ®Þnh m ®Ó xA2 xB  xA xB2 ®¹t gi¸ trÞ nhá
nhÊt
d) Gäi A' vµ B' lÇn l-ît lµ h×nh chiÕu cña A vµ B trªn trôc hoµnh vµ S lµ diÖn tÝch tø gi¸c
AA'B'B.
*TÝnh S theo m; *X¸c ®Þnh m ®Ó S= 4(8  m2 m2  m  2)
Bµi 28: Cho hµm sè y  x2 (P)
a) VÏ (P)
b) Gäi A,B lµ hai ®iÓm thuéc (P) cã hoµnh ®é lÇn l-ît lµ -1 vµ 2. ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng
th¼ng AB
c) ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng (d) song song víi AB vµ tiÕp xóc víi (P)
1
Bµi 29: Trong hÖ to¹ ®é xOy cho Parabol (P) y   x 2 vµ ®-êng th¼ng (d) y  mx  2m  1
4
a) T×m m sao cho (P) vµ (d) tiÕp xóc nhau.T×m to¹ ®é tiÕp ®iÓm
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
b) Chøng tá r»ng (d) lu«n ®i qua mét ®iÓm cè ®Þnh
1
Bµi 30: Cho (P) y   x 2 vµ ®iÓm I(0; -2) .Gäi (d) lµ ®-êng th¼ng qua I vµ cã hÖ sè gãc m.
4
a) VÏ (P) . CMR (d) lu«n c¾t (P) t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt A vµ B m  R
b) T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó ®o¹n AB ng¾n nhÊt
x2 3
Bµi 31: Cho (P) y  vµ ®-êng th¼ng (d) ®i qua ®iÓm I( ;1 ) cã hÖ sè gãc lµ m
4 2
a) T×m m sao cho (d) tiÕp xóc (P)
b) T×m m sao cho (d) vµ (P) cã hai ®iÓm chung ph©n biÖt
x2 x
Bµi 32: Cho (P) y  vµ ®-êng th¼ng (d) y    2
4 2
a) T×m to¹ ®é giao ®iÓm cña (P) vµ (d)
b) T×m to¹ ®é cña ®iÓm thuéc (P) sao cho t¹i ®ã ®-êng tiÕp tuyÕn cña (P) song song víi (d)
Bµi 33: Cho (P) y  x2
a) Gäi A vµ B lµ hai ®iÓm thuéc (P) cã hoµnh ®é lÇn l-ît lµ -1 vµ 2. ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng
th¼ng AB
b) ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng (d) song song víi AB vµ tiÕp xóc víi (P)
Bµi 34: Cho (P) y  2x2 . Trªn (P) lÊy ®iÓm A cã hoµnh ®é x=1 vµ ®iÓm B cã hoµnh ®é x=2 . X¸c
®Þnh c¸c gi¸ trÞ cña m vµ n ®Ó ®-êng th¼ng (d) y=mx+n tiÕp xóc víi (P) vµ song song víi AB
(d1 )x  y  m
Bµi 35: X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m ®Ó hai ®-êng th¼ng cã ph-¬ng tr×nh c¾t nhau t¹i
(d2 )mx  y  1
mét ®iÓm trªn (P) y  2x2
1
Bµi 36: Cho hàm số: y = x  2  m (d).
3
a) Cmr với mọi m thí (d) luôn nghịch biến
b) Cmr góc của (d) với Ox không phụ thuộc vào m.
c) Tnh góc của (d) với Ox.
1
Bµi 37: Cho hàm số y  (m  ).x  2m  3 (d).
2
a) Tím m để (d) đi qua (-2; 3)
b) Tím m để (d) song song với đ.thẳng y = 2x – 2
c) Tím m để (d) đồng biến với mọi x >3
Bµi 38: Cho hàm số y= ( 2m-1)x + 4m2 -1 (d)
a) Tím m để (d) cắt đường thẳng y = -3x + 1
b) Tím m để (d) và hai đường thẳng y = 2x -1; y = 3x +1 đồng qui
c*) Tím m để (d) cắt hai trục tọa độ theo một tam giác cân.
Bµi 39: Cho hàm số y = (3m+1).x - 2m -2 (d)
a) Tím m để (d) đi qua điểm -3 trên trục Ox
b*) Tím m để (d) vuông góc với đ.thẳng y = 2x + 1
c*) Tím tất cả những điểm trên đường thẳng y = 3 mà (d) không thể đi qua với
mọi m
Bµi 40: Cho hàm số y = mx + 2q -3 (d)
a) Tím m, q để (d) cắt hai trục Ox và Oy tại các điểm -2 và 4
b) Tím m để góc của (d) với Ox bằng 300
c) Tím m để góc của (d) với Ox bằng 1350
Bµi 41: Cho hµm sè: y=(m-2)x+n (d), T×m c¸c gi¸ trÞ cña m vµ n ®Ó ®å thÞ (d) cña hµm sè:
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
a. §i qua ®iÓm A(-1;2) vµ B(3;-4)

b. C¾t trôc tung t¹i ®iÓm cã tung ®é b»ng 1 2 vµ c¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm cã hoµnh ®é
b»ng 2  2 .

c. C¾t ®-êng th¼ng -2y+x-3=0

d. Song song víi ®-êng th¼ng 3x+2y=1.


Bµi 42: 1) Cho hàm số y = (m + 5)x+ 2m – 10
a) Với giá trị nào của m thí y là hàm số bậc nhất
b) Với giá trị nào của m thí hàm số đồng biến.
c) Tím m để đồ thị hàm số điqua điểm A(2; 3)
d) Tím m để đồ thị cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng 9.
e) Tím m để đồ thị đi qua điểm có hoành độ bằng 10 trên trục hoành .
f) Tím m để đồ thị hàm số song song với đồ thị hàm số y = 2x -1
g) Chứng minh đồ thị hàm số luôn đi qua 1 điểm cố định với mọi m.
h) Tím m để khoảng cách từ O tới đồ thị hàm số là lớn nhất
Bµi 43 Cho đường thẳng y=2mx +3-m-x (d) . Xác định m để:
a) Đường thẳng d qua gốc toạ độ
b) Đường thẳng d song song với đường thẳng 2y- x =5
c) Đường thẳng d tạo với Ox một góc nhọn
d) Đường thẳng d tạo với Ox một góc tù
e) Đường thẳng d cắt Ox tại điểm có hoành độ 2
f) Đường thẳng d cắt đồ thị Hs y= 2x – 3 tại một điểm có hoành độ là 2
g) Đường thẳng d cắt đồ thị Hs y= -x +7 tại một điểm có tung độ y = 4
Đường thẳng d đi qua giao điểm của hai đường thảng 2x -3y=-8 và y= -x+1
Bµi 44: Cho hàm số y = (m -2)x + m + 3
a)Tím điều kiện của m để hàm số luôn luôn nghịch biến .
b)Tím điều kiện của m để đồ thị cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng 3.
c)Tím m để đồ thị hàm số y = -x + 2, y = 2x –1 và y = (m - 2)x + m + 3 đồng quy.
d)Tím m để đồ thị h/số tạo với trục tung và trục hoành một tam giác có diện tìch
bằng 2
Bµi 45: Cho ba đường thẳng (d1): -x + y = 2; (d2): 3x - y = 4 và (d3): nx - y = n - 1;
n là tham số.
a) Tím tọa độ giao điểm N của hai đường thẳng (d1) và (d2).
b) Tím n để đường thẳng (d3) đi qua N.
Bµi 46 : X¸c ®Þnh hµm sè bËc nhÊt y = ax + b trong mçi tr-êng hîp sau:
a) a = - 1 vµ ®å thÞ cña hµm sè c¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm cã hoµnh ®é b»ng – 2
b) a = 3 vµ ®å thÞ cña hµm sè ®i qua ®iÓm A(2; 5)
c) §å thÞ cña hµm sè song song víi ®-êng th¼ng y  2 x vµ ®i qua ®iÓm B(1; 2  3 )
d) §å thÞ hµm sè ®i qua hai ®iÓm A(-1; 2) vµ B(2;-3)
e) §å thÞ hµm sè ®i qua M(2;- 3) vµ vu«ng gãc víi ®-êng th¼ng y = x – 2
Bµi 47: Víi ®iÒu kiÖn nµo cña k vµ m th× hai ®-êng th¼ng :
y = (k – 2)x + m – 1 vµ y = (6 – 2k)x + 5 – 2m.
a) Trïng nhau b) Song song c) C¾t nhau
Bµi 48: Cho hµm sè y = (a - 1)x + a
a) X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña a ®Ó ®å thÞ cña hµm sè c¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm cã hoµnh ®é b»ng - 3
b) X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña a ®Ó ®å thÞ cña hµm sè c¾t trôc tung t¹i ®iÓm cã tung ®é b»ng 2
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
c) VÏ ®å thÞ cña hai hµm sè øng víi gi¸ trÞ cña a t×m ®-îc ë c¸c c©u a vµ b trªn cïng mét hÖ
trôc to¹ ®é. T×m to¹ ®é giao ®iÓm cña hai ®-êng th¼ng võa vÏ ®-îc.
Bµi 49: Cho ®-êng th¼ng y = (m - 2)x + n (m  2) (d)
T×m c¸c gi¸ trÞ cña m vµ n trong c¸c tr-êng hîp sau:
a) §-êng th¼ng (d) ®i qua hai ®iÓm A(-1;2) vµ B(3;4)
b) §-êng th¼ng (d) c¾t trôc tung t¹i ®iÓm cã tung ®é b»ng 1  2 vµ c¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm
cã hoµnh ®é b»ng 2  2
c) §-êng th¼ng (d) c¾t ®-êng th¼ng 2y + x – 3 = 0
d) §-êng th¼ng (d) trïng víi ®-êng th¼ng y – 2x + 3 = 0
Bµi 52 :
a) VÏ trªn cïng hÖ trôc to¹ ®é Oxy ®å thÞ c¸c hµm sè sau :
y = x (d1) ; y = 2x (d2) ; y = - x + 3 (d3)
b) Đ -êng th¼ng (d3) c¾t hai ®-êng th¼ng (d1) vµ (d2) theo thø tù t¹i A , B. T×m to¹ ®é cña
c¸c ®iÓm A vµ B. TÝnh diÖn tÝch tam gi¸c OAB.
Bµi 53: Cho hµm sè y = (1 - 2m)x + m + 1 (1)
a) T×m m ®Ó hµm sè (1) ®ång biÕn, nghÞch biÕn.
b) T×m m ®Ó hµm sè (1) song song víi ®-êng th¼ng y = 3x – 1 + m
c) Chøng minh r»ng víi mäi gi¸ trÞ cña m th× ®-êng th¼ng (1) lu«n ®i qua mét ®iÓm cè ®Þnh
duy nhÊt. T×m ®iÓm cè ®Þnh ®ã.
Bµi 54: Cho hai ®-êng th¼ng
4
y = - 4x + m - 1 (d1) vµ y = x  15  3m (d2)
3
a) T×m m ®Ó hai ®-êng th¼ng (d1) vµ (d2) c¾t nhau t¹i ®iÓm trªn trôc tung.
b) Víi m ë trªn h·y t×m to¹ ®é giao ®iÓm A, B cña hai ®-êng th¼ng (d 1) vµ (d2) víi trôc
hoµnh.
c) TÝnh chu vi vµ diÖn tÝch cña tam gi¸c ABC
d) TÝnh c¸c gãc cña tam gi¸c ABC.
Bµi 55: Cho hµm sè y   m  3 x  k (d) . T×m gi¸ trÞ cña m vµ k ®Ó ®-êng th¼ng (d):
a) §i qua hai ®iÓm A(1 ; 2) vµ B(-3 ; 4).
b) C¾t trôc tung t¹i ®iÓm cã tung ®é b»ng 1  2 vµ c¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm cã hoµnh ®é
1 2 .
c) C¾t ®-êng th¼ng 2 y  4 x  5  0
d) Song song víi ®-êng th¼ng y  2 x  1  0
e) Trïng víi ®-êng th¼ng 3x  y  5  0
Bµi 56: Viết phương trính đường thẳng (d) biết:
a) (d) đi qua A(1 ; 2) và B(- 2 ; - 5)
b) (d) đi qua M(3 ; 2) và song song với đường thẳng () : y = 2x – 1/5.
c) (d) đi qua N(1 ; - 5) và vuông góc với đường thẳng (d’): y = -1/2x + 3.
d) (d) đi qua D(1 ; 3) và tạo với chiều dương trục Ox một góc 300.
e) (d) đi qua E(0 ; 4) và đồng quy với hai đường thẳng
f) (): y = 2x – 3; (’): y = 7 – 3x tại một điểm.
g) (d) đi qua K(6 ; - 4) và cách gốc O một khoảng bằng 12/5 (đơn vị dài).
Bµi 57: Gọi (d) là đường thẳng y = (2k – 1)x + k – 2 với k là tham số.
a) Định k để (d) đi qua điểm (1 ; 6).
b) Định k để (d) song song với đường thẳng 2x + 3y – 5 = 0.
c) Định k để (d) vuông góc với đường thẳng x + 2y = 0.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
d) Chứng minh rằng không có đường thẳng (d) nào đi qua điểm A(-1/2 ; 1).
e) Chứng minh rằng khi k thay đổi, đường thẳng (d) luôn đi qua một điểm cố định.
Bµi 47: Cho hµm sè: y = (m + 4)x – m + 6 (d).
a. T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó hµm sè ®ång biÕn, nghÞch biÕn.
b. T×m c¸c gi¸ trÞ cña m, biÕt r»ng ®-êng th¼ng (d) ®i qua ®iÓm A(-1; 2). VÏ ®å thÞ cña hµm
sè víi gi¸ trÞ t×m ®-îc cña m.
c. X¸c ®Þnh m ®Ó ®å thÞ hµm sè c¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm cã hoµnh ®é b»ng 2.
d. X¸c ®Þnh m ®Ó ®å thÞ hµm sè c¾t trôc tung t¹i ®iÓm cã tung ®é b»ng 2.
e. Chøng minh r»ng khi m thay ®æi th× c¸c ®-êng th¼ng (d) lu«n lu«n ®i qua mét ®iÓm cè
®Þnh.
Bµi 58: Cho hai ®-êng th¼ng: y = (k – 3)x – 3k + 3 (d1) vµ y = (2k + 1)x + k + 5 (d2).
T×m c¸c gi¸ trÞ cña k ®Ó:
a. (d1) vµ (d2) c¾t nhau.
b. (d1) vµ (d2) c¾t nhau t¹i mét ®iÓm trªn trôc tung.
c. (d1) vµ (d2) song song víi nhau.
d. (d1) vµ (d2) vu«ng gãc víi nhau.
e. (d1) vµ (d2) trïng nhau.
Bµi 59: Cho hµm sè : y = ax +b
a. X¸c ®Þnh hµm sè biÕt ®å thÞ cña nã song song víi y = 2x +3 vµ ®i qua ®iÓm A(1,-2)
b. VÏ ®å thÞ hµm sè võa x¸c ®Þnh - Råi tÝnh ®é lín gãc  t¹o bëi ®-êng th¼ng trªn víi trôc
Ox ?
c. T×m to¹ ®é giao ®iÓm cña ®-êng th¼ng trªn víi ®-êng th¼ng y = - 4x +3 ?
d. T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó ®-êng th¼ng trªn song song víi ®-êng th¼ng y = (2m-3)x +2
Bµi 60: Cho hµm sè y =f(x) =3x – 4
a. T×m to¹ ®é giao ®iÓm cña ®ths víi hai trôc to¹ ®é
b. TÝnh f(2) ; f(-1/2); f( 7  24 )
c. C¸c ®iÓm sau cã thuéc ®ths kh«ng? A(1;-1) ;B(-1;1) ;C(2;10) ;D(-2;-10)
d. T×m m ®Ó ®ths ®i qua ®iÓm E(m;m2-4)
e. T×m x ®Ó hµm sè nhËn c¸c gi¸ trÞ : 5 ; -3
f. TÝnh diÖn tÝch , chu vi tam gi¸c mµ ®ths t¹o víi hai trôc to¹ ®é.
g. T×m ®iÓm thuéc ®ths cã hoµnh ®é lµ 7
h. T×m ®iÓm thuéc ®ths cã tung ®é lµ -4
i. T×m ®iÓm thuéc ®ths cã hoµnh ®é vµ tung ®é b»ng nhau
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Hàm số y  ax
2

 Hµm sè cã tÝnh chÊt: NÕu a > 0 th× hµm sè nghÞch biÕn khi x < 0 vµ ®ång biÕn
khi x > 0. NÕu a < 0 th× hµm sè ®ång biÕn khi x < 0 vµ nghÞch biÕn khi x > 0
 §å thÞ hµm sè lµ mét Parabol víi ®Ønh lµ gãc to¹ ®é vµ nhËn trôc Oy lµm trôc
®èi xøng
 NÕu a > 0 th× ®å thÞ n»m phÝa trªn trôc hoµnh, O lµ ®iÓm thÊp nhÊt cña
®å thÞ
 NÕu a < 0 th× ®å thÞ n»m phÝa d-íi trôc hoµnh, O lµ ®iÓm cao nhÊt cña ®å
thÞ

Các dạng toán


D¹ng 1: X¸c ®Þnh hµm sè bËc nhÊt (ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng)
Ph-¬ng ph¸p: Dùa vµo c¸c ®iÓm sau: NÕu ®iÓm A(x0; y0) thuéc ®å thÞ
hµm sè y = ax + b th× ax0 + b = y0
C¸c kÕt qu¶ ®· nªu ë phÇn lý thuyÕt trªn
D¹ng 2: X¸c ®Þnh hµm sè y = ax2 (a  0)
Ph-¬ng ph¸p: Dùa vµo ®iÓm sau: NÕu ®iÓm A(x0; y0) thuéc ®å thÞ hµm sè
y = ax2 th× ax02 = y0
D¹ng 3: T×m giao ®iÓm cña hai ®å thÞ
Ph-¬ng ph¸p: LËp ph-¬ng tr×nh hoµnh ®é giao ®iÓm
Gi¶i ph-¬ng tr×nh, tõ ®ã t×m ra to¹ ®é c¸c giao ®iÓm
D¹ng 4: T-¬ng giao gi÷a ®-êng th¼ng vµ Parabol
Ph-¬ng ph¸p: Cho ®-êng th¼ng cã ph-¬ng tr×nh y = ax + b (a  0) vµ Parabol y
= Ax (A  0). XÐt ph-¬ng tr×nh hoµnh ®é giao ®iÓm Ax2 = ax + b (1). Ta cã sè giao
2

®iÓm cña hai ®å thÞ phô thuéc vµo sè nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh nµy
- §-êng th¼ng c¾t Parabol khi vµ chØ khi ph-¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm
- §-êng th¼ng kh«ng c¾t Parabol khi vµ chØ khi ph-¬ng tr×nh (1) v« nghiÖm
- §-êng th¼ng tiÕp xóc Parabol khi vµ chØ khi ph-¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm kÐp

1 2
Bµi 1 : Cho (P) y  x vµ ®-êng th¼ng (d) y=a.x+b .X¸c ®Þnh a vµ b ®Ó ®-êng th¼ng (d) ®I qua
2
®iÓm A(-1;0) vµ tiÕp xóc víi (P).
Bµi 2 : Cho (P) y  x 2 vµ ®-êng th¼ng (d) y=2x+m
a) VÏ (P)
b) T×m m ®Ó (P) tiÕp xóc (d)
(d1 ) x  y  m
Bµi 3: X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m ®Ó hai ®-êng th¼ng cã ph-¬ng tr×nh c¾t nhau t¹i mét
(d 2 )mx  y  1
®iÓm trªn (P) y  2x 2
Bµi 4: Cho (P) y  2x 2
a) VÏ (P)
b) Trªn (P) lÊy ®iÓm A cã hoµnh ®é x=1 vµ ®iÓm B cã hoµnh ®é x=2 . X¸c ®Þnh c¸c gi¸ trÞ cña m
vµ n ®Ó ®-êng th¼ng (d) y=mx+n tiÕp xóc víi (P) vµ song song víi AB
Bµi 5: Cho (P) y  x 2
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
a) VÏ (P)
b) Gäi A vµ B lµ hai ®iÓm thuéc (P) cã hoµnh ®é lÇn l-ît lµ -1 vµ 2 . ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng
th¼ng AB
c) ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng (d) song song víi AB vµ tiÕp xóc víi (P)
x2 x
Bµi 6: Cho (P) y  vµ ®-êng th¼ng (d) y    2
4 2
a) VÏ (P) vµ (d)
b) T×m to¹ ®é giao ®iÓm cña (P) vµ (d)
c) T×m to¹ ®é cña ®iÓm thuéc (P) sao cho t¹i ®ã ®-êng tiÕp tuyÕn cña (P) song song víi (d)
x2 3
Bµi7 : Cho (P) y  vµ ®-êng th¼ng (d) ®i qua ®iÓm I( ;1 ) cã hÖ sè gãc lµ m
4 2
a) VÏ (P) vµ viÕt ph-¬ng tr×nh (d)
b) T×m m sao cho (d) tiÕp xóc (P)
c) T×m m sao cho (d) vµ (P) cã hai ®iÓm chung ph©n biÖt
1
Bµi 8: Cho (P) y   x 2 vµ ®iÓm I(0;-2) .Gäi (d) lµ ®-êng th¼ng qua I vµ cã hÖ sè gãc m.VÏ (P)
4
.
CMR (d) lu«n c¾t (P) t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt A vµ B m  R
a) T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó ®o¹n AB ng¾n nhÊt

1
Bµi 9: Trong hÖ to¹ ®é xoy cho Parabol (P) y   x 2 vµ ®-êng th¼ng (d) y  mx  2m  1
4
a) VÏ (P)
b) T×m m sao cho (P) vµ (d) tiÕp xóc nhau.T×m to¹ ®é tiÕp ®iÓm
c) Chøng tá r»ng (d) lu«n ®i qua mét ®iÓm cè ®Þnh
Bµi 10: Cho hµm sè y  x 2 (P)
a) VÏ (P)
b) Gäi A,B lµ hai ®iÓm thuéc (P) cã hoµnh ®é lÇn l-ît lµ -1 vµ 2. ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng
th¼ng AB
c) ViÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng (d) song song víi AB vµ tiÕp xóc víi (P)
Bµi 11: Cho ®iÓm A(-2;2) vµ ®-êng th¼ng ( d1 ) y=-2(x+1)
a) §iÓm A cã thuéc ( d1 ) ? V× sao ?
b) T×m a ®Ó hµm sè y  a.x 2 (P) ®i qua A
c) X¸c ®Þnh ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng ( d 2 ) ®i qua A vµ vu«ng gãc víi ( d1 )
d) Gäi A vµ B lµ giao ®iÓm cña (P) vµ ( d 2 ) ; C lµ giao ®iÓm cña ( d1 ) víi trôc tung . T×m to¹ ®é
cña B vµ C . TÝnh diÖn tÝch tam gi¸c ABC
x2
Bµi 12: Cho (P) y   vµ (d) y=x+m
4
a) VÏ (P)
b) X¸c ®Þnh m ®Ó (P) vµ (d) c¾t nhau t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt A vµ B
c) X¸c ®Þnh pt ®-êng th¼ng (d') song song víi ®-êng th¼ng (d) vµ c¾t (P) t¹i ®iÎm cã tung ®é
b»ng -4
d) X¸c ®Þnh ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng (d'') vu«ng gãc víi (d') vµ ®i qua giao ®iÓm cña (d') vµ (P)
Bµi 13: Cho parabol y= 2x2. (p)
a. t×m hoµnh ®é giao ®iÓm cña (p) víi ®-êng th¼ng y= 3x-1.
b. t×m to¹ ®é giao ®iÓm cña (p) víi ®-êng th¼ng y=6x-9/2.
c. t×m gi¸ trÞ cña a,b sao cho ®-êng th¼ng y=ax+b tiÕp xóc víi (p) vµ ®i qua A(0;-2).
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
d. t×m ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng tiÕp xóc víi (p) t¹i B(1;2).
e. biÖn luËn sè giao ®iÓm cña (p) víi ®-êng th¼ng y=2m+1. ( b»ng hai ph-¬ng ph¸p ®å thÞ
vµ ®¹i sè).
f. cho ®-êng th¼ng (d): y=mx-2. T×m m ®Ó
+(p) kh«ng c¾t (d).
+(p)tiÕp xóc víi (d). t×m to¹ ®é ®iÓm tiÕp xóc ®ã?
+ (p) c¾t (d) t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt.
+(p) c¾t (d).
Bµi 14: cho hµm sè (p): y=x2 vµ hai ®iÓm A(0;1) ; B(1;3).
a. viÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng AB. t×m to¹ ®é giao ®iÓm AB víi (P) ®· cho.
b. viÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng d song song víi AB vµ tiÕp xóc víi (P).
c. viÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng d1 vu«ng gãc víi AB vµ tiÕp xóc víi (P).
d. chøng tá r»ng qua ®iÓm A chØ cã duy nhÊt mét ®-êng th¼ng c¾t (P) t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt
C,D sao cho CD=2.
Bµi 15: Cho (P): y=x2 vµ hai ®-êng th¼ng a,b cã ph-¬ng tr×nh lÇn l-ît lµ
y= 2x-5
y=2x+m
a. chøng tá r»ng ®-êng th¼ng a kh«ng c¾t (P).
b. t×m m ®Ó ®-êng th¼ng b tiÕp xóc víi (P), víi m t×m ®-îc h·y:
+ Chøng minh c¸c ®-êng th¼ng a,b song song víi nhau.
+ t×m to¹ ®é tiÕp ®iÓm A cña (P) víi b.
+ lËp ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng (d) ®i qua A vµ cã hÖ sè gãc b»ng -1/2. t×m to¹ ®é giao
®iÓm cña (a) vµ (d).
1
Bµi 16: cho hµm sè y  x (P)
2
a. vÏ ®å thÞ hµm sè (P).
b. víi gi¸ trÞ nµo cña m th× ®-êng th¼ng y=2x+m (d) c¾t ®å thÞ (P) t¹i hai ®iÓm ph©n biÖt A,B.
khi ®ã h·y t×m to¹ ®é hai ®iÓm A vµ B.
c. tÝnh tæng tung ®é cña c¸c hoµnh ®é giao ®iÓm cña (P) vµ (d) theo m.
Bµi 17: cho hµm sè y=2x2 (P) vµ y=3x+m (d)
a. khi m=1, t×m to¹ ®é c¸c giao ®iÓm cña (P) vµ (d).
b. tÝnh tæng b×nh ph-¬ng c¸c hoµnh ®é giao ®iÓm cña (P) vµ (d) theo m.
c. t×m mèi quan hÖ gi÷a c¸c hoµnh ®é giao ®iÓm cña (P) vµ (d) ®éc lËp víi m.
Bµi 18: cho hµm sè y=-x2 (P) vµ ®-êng th¼ng (d) ®I qua N(-1;-2) cã hÖ sè gãc k.
a. chøng minh r»ng víi mäi gi¸ trÞ cña k th× ®-êng th¼ng (d) lu«n c¾t ®å thÞ (P) t¹i hai ®iÓm
A,B. t×m k cho A,B n»m vÒ hai phÝa cña trôc tung.
b. gäi (x1;y1); (x2;y2) lµ to¹ ®é cña c¸c ®iÓm A,B nãi trªn, t×m k cho tæng S=x 1+y1+x2+y2 ®¹t
gi¸ trÞ lín nhÊt.
Bµi 19: cho hµm sè y= x
a. t×m tËp x¸c ®Þnh cña hµm sè.
b. t×m y biÕt:
+ x=4
+ x=(1- 2 )2
+ x=m2-m+1
+ x=(m-n)2
c. c¸c ®iÓm A(16;4) vµ B(16;-4), ®iÓm nµo thuéc ®å thÞ hµm sè, ®iÓm nµo kh«ng thuéc ®å
thÞ hµm sè? t¹i sao.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
d. kh«ng vÏ ®å thÞ h·y t×m hoµnh ®é giao ®iÓm cña ®å thÞ hµm sè ®· cho víi ®å thÞ hµm sè
y= x-6
Bµi 20: cho hµm sè y=x2 (P) vµ y=2mx-m2+4 (d)
a.t×m hoµnh ®é cña c¸c ®iÓm thuéc (P) biÕt tung ®é cña chóng y=(1- 2 )2.
b.chøng minh r»ng (P) víi (d) lu«n c¾t nhau t¹i 2 ®iÓm ph©n biÖt. t×m to¹ ®é giao ®iÓm cña
chóng. víi gi¸ trÞ nµo cña m th× tæng c¸c tung ®é cña chóng ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt.
Bµi 21: cho hµm sè y=2x2 (P) vµ y=3x+m (d)
a. khi m=1, t×m to¹ ®é c¸c giao ®iÓm cña (P) vµ (d).
b. tÝnh tæng b×nh ph-¬ng c¸c hoµnh ®é giao ®iÓm cña (P) vµ (d) theo m.
c. t×m mèi quan hÖ gi÷a c¸c hoµnh ®é giao ®iÓm cña (P) vµ (d) ®éc lËp víi m.
Bµi 22: trªn hÖ trôc to¹ ®é Oxy cho c¸c ®iÓm M(2;1); N(5;-1/2) vµ ®-êng th¼ng (d) y=ax+b.
a. t×m a vµ b ®Ó ®-êng th¼ng (d) ®I qua c¸c ®iÓm M, N.
b. x¸c ®Þnh to¹ ®é giao ®iÓm cña ®-êng th¼ng MN víi c¸c trôc Ox, Oy.
Bµi 23: cho hµm sè y= mx-m+1 (d).
a. chøng tá r»ng khi m thay ®æi th× ®-êng th¼ng (d) lu«n ®I qua ®iÓm cè ®Þnh. t×m ®iÓm cè ®Þnh
Êy.
b. t×m m ®Ó (d) c¾t (P) y=x2 t¹i 2 ®iÓm ph©n biÖt A vµ B, sao cho AB= 3 .
Bµi 24: cho hµm sè y=x2 (P) vµ y=3x+m2 (d).
a. chøng minh víi bÊt kú gi¸ trÞ nµo cña m ®-êng th¼ng (d) lu«n c¾t (P) t¹i 2 ®iÓm ph©n biÖt.
b. gäi y1, y2 kµ c¸c tung ®é giao ®iÓm cña ®-êng th¼ng (d) vµ (P) t×m m ®Ó cã biÓu thøc
y1+y2= 11y1.y2
Bµi 25:
a. viÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng tiÕp xóc víi (P) y=2x2 t¹i ®iÓm A(-1;2).
b. cho hµm sè y=x2 (P) vµ B(3;0), t×m ph-¬ng tr×nh tho¶ m·n ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi (P) vµ ®i
qua B.
c. cho (P) y=x2. lËp ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng ®i qua A(1;0) vµ tiÕp xóc víi (P).
d. cho (P) y=x2 . lËp ph-¬ng tr×nh d song song víi ®-êng th¼ng y=2x vµ tiÕp xóc víi (P).
e. viÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng song song víi ®-êng th¼ng y=-x+2 vµ c¾t (P) y=x2 t¹i
®iÓm cã hoµnh ®é b»ng (-1).
f. viÕt ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng vu«ng gãc víi (d) y=x+1 vµ c¾t (P) y=x2 t¹i ®iÓm cã tung
®é b»ng 9.
Bµi 26:
a) Vẽ đồ thị (P): y = -2x2 .
b) Lấy 3 điểm A, B, C trên (P), A có hoành độ là –2, B có tung độ là – 8, C có
hoành độ là – 1. Tình diện tìch tam giác ABC.Em có nhận xét gí về cạnh AC của tam
giác ABC
Bµi 27:
a) Vẽ đồ thị hàm số : y = -2x2
b) Viết phương trính đường thẳng qua 2 điểm A(1; 4) và B(-2; 1)
Bµi 28: Cho hàm số y = x2 và y = x + 2
a) Vẽ đồ thị của các hàm số này trên cùng một mặt phẳng tọa độ Oxy
b) Tím tọa độ các giao điểm A,B của đồ thị hai hàm số trên bằng phép tình
c) Tình diện tìch tam gicsc OAB
Bµi 26: Trong mặt phẳng tọa độ Oxy, cho đường thẳng (d): y   k  1 x  4 (k là
tham số) và parabol (P): y  x 2 .
a) Khi k  2 , hảy tím toạ độ giao điểm của đường thẳng (d) và parabol (P);
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
b) Chứng minh rằng với bất kỳ giá trị nào của k thí đường thẳng (d) luôn cắt parabol
(P) tại hai điểm phân biệt;
c) Gọi y1; y2 là tung độ các giao điểm của đường thẳng (d) và parabol (P). Tím k
sao cho: y1  y2  y1 y2 .
1 2
Bµi 29: Cho hàm số : y = x
2
a) Nêu tập xác định, chiều biến thiên và vẽ đồ thi của hàm số.
b) Lập phương trính đường thẳng đi qua điểm ( 2 , -6 ) có hệ số gúc a và tiếp xúc với
đồ thị hàm số trên .
x2
Bµi 30: Cho hàm số : y  và y = - x – 1
4
a) Vẽ đồ thị hai hàm số trên cùng một hệ trục toạ độ .
b) Viết phương trính các đường thẳng song song với đường thẳng y = - x – 1 và cắt
x2
đồ thị hàm số y  tại điểm có tung độ là 4 .
4
Bµi 31: Cho đường thẳng (d) có phương trính: y = 3(2m + 3) – 2mx và Parapol (P) có
phương trính y = x2.
a) Định m để hàm số y = 3(2m + 3) – 2mx luôn luôn đồng biến.
b) Biện luận theo m số giao điểm của (d) và (P).
c) Tím m để (d) cắt (P) tại hai điểm có hoành độ cùng dấu.
Bµi 32: : Trong mặt phẳng toạ độ cho điểm A (–1; 2) và đường thẳng (d1): y = –2x +3
a) Vẽ (d1). Điểm A có thuộc (d1) không ? Tại sao ?
b) Lập phương trính đường thẳng (d2) đi qua điểm A và song song với đường (d1).
Tình khoảng cách giữa hai đường thẳng (d1) và (d2).
Bµi 33: Cho các đường thẳng có phương trính như sau: (d1): y = 3x + 1, (d2): y = 2x – 1
và (d3): y = (3 – m)2. x + m – 5 (với m ≠ 3).
a) Tím tọa độ giao điểm A của (d1) và (d2).
b) Tím các giá trị của m để các đường thẳng (d1), (d2), (d3) đồng quy.
c) Gọi B là giao điểm của đường thẳng (d1) với trục hoành, C là giao điểm của
đường thẳng (d2) với trục hoành. Tình đoạn BC
Bài 34: Cho hàm số: y = 2x2 (P)
a) Vẽ đthị (P)
b) Chứng minh rằng Đthị (P) nhận Oy là trục đối xứng
c) Bằng đồ thị hãy tím Max, Min của P khi  2  x 1
Bài 35: Cho hàm số: y = - x2 (P)
a) Vẽ (P)
b) Tím trên (P) những điểm cách đều hai trục tọa độ
c) Tìm trên (P) mhững điểm mà khoảng cách từ nó tới Oy gấp hai lần khoảng cách từ
nó tới Ox
d) Vẽ (d) có phương trính y = 2x+1 và xác định giao điểm của (P) và (d)
Bài 36: Cho y = x2 (P)
a) Xác định giao của y = 2 với (P) và tình độ dài đoạn thẳng trên y = 2 bị chắn bởi
(P)
b) Cmr y = 2x +3 (d) cắt (P) tại hai điểm phân biệt A, B. Tím tọa độ trung điểm
của AB
c) Không tình giá trị hàm số, hãy giải thich tại sao trên (P) điểm có hoành độ là 2
thấp hơn điểm có hoành độ là 5 và -6?
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 37: Cho hàm số y  x 2  x x  1  x (P)
a) Vẽ đồ thị (P)
b) Cmr phương trính x 2  x x  1  x  m luôn có một nghiệm duy nhất với mọi m
Bài 38: Cho hàm số y = 2x2 (P)
a) Tím m để đồ thị hàm số y = x – 2m +2 cắt (P) tại hai điểm phân biệt A, B
b) Tím m để xA + 2xB = 4
c) Tím m để hiệu hai tung độ của A, B bằng ½
Bài 39: Cho hàm số y = 3x2 (P) và đường thẳng (d) có phương trính y = 2x + 3m -1
a) Tím m để (P) cắt (d) tại một điểm duy nhất (trong t/hợp này ta nói d là tiếp tuyến
của (P))
b) Tím m để (P) cắt (d) tại hai điểm phân biệt A, B ở cùng một nửa mặt phẳng bờ
Oy. Khi đó A, B nằm trong những góc phần tư nào của mp tọa độ?
Bài 40: Cho hàm số y = 2x2 (P) và (d) có phương trính y = 2mx +3
a) Cmr (P) và (d) luôn cắt nhau tại hai điểm phân biệt A, B.
b) Hạ AH  Ox, BG  Ox. Cmr OH.OG không phụ thuộc vào m.
c) Hạ AQ  Oy, BP  Oy. Cmr OQ.OP không phụ thuộc vào m.
d) Khi m = ½ , hãy tình diện tìch hính AHGB
Bài 41: Cho hàm số y = x2 (P) . Viết phương trính đường thẳng d biết rằng:
a) d song song với y = 2x -4 và cắt (P) tại một điểm duy nhất. Xác định giao điểm
này
b) d đi qua (2,0) và cắt (P) tại một điểm duy nhất
c) d tạo với Ox một góc 450 và cắt (P) tại hai điểm phân biệt
Bài 42: Cho hàm số y = 4x2 (P)
a) Vẽ (P)
b) Tím trên (P) những điểm cách (0; 2) một khoảng 3 đơn vị
c) Xác định các điểm A và B trên (P) sao cho xA= -1 và xB = 2
d) Tím trên cung AB của (P) điểm M sao cho diện tìch tam giác AMB nhỏ nhất.
Bài 43: Tím tập hợp các điểm M trên mặt phẳng tọa độ sao cho:
a) Từ đó kẻ được hai đường thẳng mà mỗi đường thẳng chỉ cắt (P) tại một điểm
duy nhất và hai đường thẳng này vuông góc với nhau
b*) Từ đó chỉ kẻ được một đường thẳng mà đường thẳng này chỉ cắt (P) tại một điểm
duy nhất
Bài 44: Cho hàm số y = -2x2.
a) Tím PT đthẳng (d) sao cho (d) cắt (P) tại hai điểm phân biệt và nhận (0, - 2) là
trung điểm
b) Tím PT đthẳng (d) sao cho (d) cắt (P) tại hai điểm phân biệt và khoảng cách
giữa hai điểm này là 4
c) Tím trên (P) điểm cách (0; 2) một khoảng nhỏ nhât.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

CHỦ ĐỀ 3:

HỆ PHƢƠNG TRÌNH
BẬC NHẤT
MỘT ẨN
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

C¸ch 1: Sö dông ph-¬ng ph¸p céng ®¹i sè:


- Nh©n c¸c vÕ cña hai ph-¬ng tr×nh víi sè thÝch hîp (nÕu cÇn) sao cho c¸c hÖ
sè cña mét Èn nµo ®ã trong hai ph-¬ng tr×nh cña hÖ b»ng nhau hoÆc ®èi nhau
- Sö dông quy t¾c céng ®¹i sè ®Ó thùc hiÖn ph-¬ng tr×nh míi, trong ®ã cã
mét ph-¬ng tr×nh mµ hÖ sè cña mét trong hai Èn b»ng 0 (tøc lµ ph-¬ng tr×nh mét Èn
sè)
- Gi¶i ph-¬ng tr×nh mét Èn võa thu ®-îc råi suy ra nghiÖm cña hÖ ph-¬ng
tr×nh ®· cho
C¸ch 2: Sö dông ph-¬ng ph¸p thÕ
- Dïng quy t¾c thÕ biÕn ®æi hÖ ph-¬ng tr×nh ®· cho ®Ó ®-îc hÖ ph-¬ng tr×nh
míi, trong ®ã cã mét ph-¬ng tr×nh mét Èn
- Gi¶i ph-¬ng tr×nh mét Èn võa cã, råi suy ra nghiÖm cña hÖ ®· cho

Dạng 1: Giải các hệ phƣơng trình sau


Bài 1: Dạng cơ bản
2x 3y 2 4x 3y 6 9x 8y 6
a) 3x 2y 3 b) 2x y 0 c) 2x y 2
x 6y 17 7x 4y 74 x 3y 6
d) 5x y 23 e) 3x 2y 32 f) 2x 6y 12

x  3y  2 2 x  y  1 x  3y  1
g)  h)  i) 
2 x  5 y  1 x  y  2 x  4 y  2
x y
  1 x  2 y  7 3x  2 y  7
j)  2 3 k)  l) 
5 x  8 y  3 2 x  y  4 2 x  3 y  3
3x  y  5 x  3y  5 5 x  2 y  4
m)  n)  o) 
2 x  3 y  18 2 x  2 y  6 6 x  3 y  7
2 x  2 y  9 2 x  y  3 x  y  3
p)  q)  r) 
2 x  3 y  4 x  y  6 3x  4 y  2
3 x  2 y  10
4 x  5 y  3  4 x  y  3
s)  t)  2 1 u) 
3x  y  16  x  3 y  3 3 3x  2 y  16
3x  2y  4 4x  2y  3 2x  3y  5
1)  ; 2)  ; 3) 
 2x  y  5  6x  3y  5 4x  6y  10
3x  4y  2  0 2x  5y  3 4x  6y  9
4)  ; 5)  ; 6) 
 5x  2y  14  3x  2y  14 10x  15y  18
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 2: Dạng cơ bản biến thể
x y a b 1 x y
2 0
3 4 2 3
a) b) 5 3 3 c)
5x y 11 4a 5b 10 0 x y 10 0
Bài 3: Dạng biến thể phức tạp
x 2 y 3 1 ( 2 1)x y 2 x 2 3y 1
a) b) c)
x y 3 2 x ( 2 1)y 1 2x y 2 2

x 2 y 3 1 (x 5 (1 3)y 1 5x 3 y 2 2
d) e) f)
x y 3 2 (1 3)x y 5 1 x 6 y 2 2
Bài 4: Thu gọn ẩn đƣa về dạng cơ bản
6(x y ) 8 2x 3y
a) 5(y x ) 5 3x 2y

(x 1)(y 2) (x 1)(y 3)
b) (x 5)(y 4) (x 4)(y 1)
(x 2)(y 1) xy
c) (x 8)(y 2) xy

3x  22y  3  6xy 2x - 32y  4  4x y  3  54


1)  ; 2)  ;
4x  5y  5  4xy x  13y  3  3yx  1  12
 2y - 5x y  27  7x  5y - 2
 3  5   2x  x  3y  8
4 
3)  ; 4) 
 x  1 6y  5x  6x - 3y  10  5
y
 3 7  5x  6y
Bài 5: Dạng bậc cao
x y 1 0 x 5y 1
a) 2x 2 xy 3y 2 7x 12y 1 0 b) x 2 y2 3xy x y 10

x2 y2 2x 2y 23 0 3x 2 6xy x 3y 0
c) x 3y 3 0 d) 4x 9y 6
Bài 6: Dùng ẩn phụ
1 1 6 5
1 3
x y x y
a) 3 4 b) 9 10
5 1
x y x y

1 1 1
x y 4
c) 10 1
1
x y
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
1 1 1 7x 2 13y 39
x y 24 j) 5x 2
d) 2 3 11y 33
x y
2x 2 3y 2 36
1 1 k) 3x 2
2 7y 2 37
x 2 y 1
e) 2 3
1 3x 2 y2 5
x 2 y 1
l) x 2 3y 2 1
4 5 3 x y 5
2
x 3 y 1 m) 2 x
f) 5 1 29
3 y 18
x 3 y 1 20
8 1 3 x 2 y 6
1
x y 12 n) x y 4, 5
g) 1 5
3
x y 12
x 3 2 y 1 2
4 9 o)
1 2 x 3 y 1 4
2x 1 y 1
h) 3 2 13 7 4 5
2x 1 y 1 6 x 7 y 6 3
p) 5 3 1
2
1 1 x 7 y 6 6
2
x 1 y 2
i) 2 3
1
y 2 x 1
 2 1  3x 2 x 1 3y
 x  2y y  2x  3
 x 1 y  4  4
 x 1 y  2  7

  
1)  ; 2)  ; 3)  ;
 4 3  2x 5  2 5
 1  9  4
 x  2y y  2x  x  1 y  4  x  1 y  2

2 x 2  2x  y  1  0  5 x  1  3 y  2  7
4)  ; 5) 

3 x 2  2x  2 y  1  7  0  2 4x 2  8x  4  5 y 2  4y  4  13.
Bài 7: Dùng ẩn phụ
2x y 7 5 9
2
x 1 y 1 x y 2 x y 1 2
a) x 3y c)
1 3 2
x 1 y 1 4
x y 2 x y 1
4 5 x x
2 1
2x 3y 3x y y
12 y
b) 3 5 d) x x
21 2
3x y 2x 3y y 12 y
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
3 6 2x 3y
1 1
2x y x y y 1 x 1
e) 1 1 h) 2y 5x
0 2
2x y x y x 1 y 1
4 5 5 6 2
3
x y 1 2x y 3 2 x 2y x 2y
f) 3 1 7 i) 3 4
1
x y 1 2x y 3 5 x 2y x 2y
x y xy 5
xy x y 2
g) x y xy 10
xy x y 3
Bài 8: Hệ đối xứng loại 1
x y xy 7 x2 y2 x y 102
a) x 2 y 2
xy 13 k) xy x y 69
3(x y) xy
x xy y 5 l)
x2 y2 160
b) 2 2
x y 5
xy(x 2)(y 2) 9
x2 y2 x y 8 m) x 2
c) y2 2(x y) 6
2 2
x y xy 7
xy x y 17 x2 y2 2x (y 3) 2y(x 3) 9 0
d) x 2 n)
y2 65 2(x y) xy 6 0

x y xy 17 x2 y2 xy 1
e) xy 12 0 o) x 3 y3 x y
x y 8
x (x 1) y(y 1) xy 17
f) x 2 2
y 34 p) (x 1)(y 1) 8
xy 10
x y xy 5
g) x 2 2
y 29 q) x 2 y2 xy 7

xy 15
h) xy x y 11
x2 y2 34
2 2
r) 6 6
xy 11
x xy y 4 x y
i) x xy y 2 xy x y 7
x y xy 1 s) x y 10
ị) x 2y y 2x 6 y x 3
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website:
tailieumontoan.com
x2 y2 52 x3 y3 9
x) x 2
t) 1 1 5 y2 5
x y 12
x y 7
1
x 1 y) x 3 y3 133
x y
u) x x y y x 30
2
x y z) x x y y 35
1
y 5
2x y
v) x
6
2x y

Bài 9: Hệ đối xứng loại 2:


2x y 2 4y 5 y2 2x 3 x2 2y 2 7x
a) 2y x 2 4x 5 b) x 2 2y 3
c) y 2 2x 2 7y

2x 2 3xy y2 3x 1 x2 2 y x3 2y 4
d) e) y 2 2 x f) y 3 2x 4
2y 2 3xy x2 3y 1

2x 2 3x 2 y2 x3 5x y x3 2y x
g) 2y 2 3y 2 x2 h) y 3 5y x i) y 3 2x y

x3 13x 6y y2 x3 4x 2 3x x3 2y 1
j) y 3 13y 6x k) x 2 y3 4y 2 3y l) y 3 2x 1
Bài 10: Hệ bậc nhất 3 ẩn

x y z 1 x y 2z 4
x 2y 4z 8 2x 3y 3z 6
a) d)
x 3y 9z 27 x 3y 4z 7

x y z 12 2x y 3z 4
2x 3y z 12 3x 2y 2z 3
b) e)
x y 2z 5 5x 4y 2

x 2y 3z 1 2x y 3z 2
3x y 2z 3 x 4y 6z 5
c) f)
2x 3y z 2 5x y 3z 5
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
x y z x y 16
4 7 6
g) y z 28
4x 3y 2z 24 l)
x z 22
x y z x y 25
5 7 3
h) y z 30
2x y 4z 30 m)
x z 29
4x 3y 2z 1
x 3y z 2
i) x y z
6 10 2 x y 2z 9
n)
x 2 y 1 z z 3x
3 4 7
j) x 2 z
4x y z 3
y 2 3z
p)
3x 2y z 2
x y 4
y z 7
k)
x z 5
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

CHỦ ĐỀ 4:

PHƢƠNG TRÌNH
BẬC HAI
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
1. §Þnh nghÜa: Ph-¬ng tr×nh bËc hai lµ ph-¬ng tr×nh cã d¹ng ax2  bx  c  0 (a  0)
2. C«ng thøc nghiÖm: Ta cã   b2  4ac .
- NÕu  < 0 th× ph-¬ng tr×nh v« nghiÖm.
b
- NÕu  = 0 th× ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm kÐp x1,2  
2a
b   b  
- NÕu  > 0 th× ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt x1  ; x2 
2a 2a
b c
3. HÖ thøc Viet: NÕu ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm x1; x2 th× S = x1  x 2  ; P = x1.x 2 
a a
Gi¶ sö x1; x2 lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh ax2  bx  c  0 (a  0). Ta cã thÓ sö dông
®Þnh lÝ Viet ®Ó tÝnh c¸c biÓu thøc cña x1, x2 theo a, b, c
b2  2ac
S1 = x12  x22   x1  x 2   2x1x 2 
2

a2
3abc  b3
S2 = x13  x23   x1  x2   3x1x 2  x1  x 2  
3

a3
b2  4ac
 x1  x2    x1  x2   4x1x2 
2 2
S3 = x1  x2 
a2
4. øng dông hÖ thøc Viet
a) NhÈm nghiÖm: Cho ph-¬ng tr×nh ax2  bx  c  0 (a  0).
c
- NÕu a + b + c = 0  x1 = 1; x 2 
a
c
- NÕu a - b + c = 0  x1 = -1; x 2  
a
b) T×m hai sè khi biÕt tæng vµ tÝch: Cho hai sè x, y biÕt x + y = S; x.y = P th× x, y lµ hai nghiÖm cña
ph-¬ng tr×nh bËc hai X2 - SX + P = 0
c) Ph©n tÝch thµnh nh©n tö: NÕu ph-¬ng tr×nh ax2  bx  c  0 (a  0) cã hai nghiÖm x1; x2 th×
ax2  bx  c  a  x  x1  x  x2 
d) X¸c ®Þnh dÊu c¸c nghiÖm sè: Cho ph-¬ng tr×nh ax2  bx  c  0 (a  0).
c
- NÕu  0 th× ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm tr¸i dÊu
a
  0

- NÕu  c th× ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm cïng dÊu
 a  0
 
  0   0
 
c c
- NÕu   0 th× ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm d-¬ng. NÕu   0 th× ph-¬ng tr×nh cã hai
a a
 b  b
 a  0  a  0
nghiÖm ©m
e) XÐt dÊu 2 nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh bËc hai:
Dấu nghiệm x 1 x2 S  x1  x2 P  x1 x2  Điều kiện chung
trái dấu  P<0 0   0 ; P < 0.
cùng dấu,   P>0 0 0 ;P>0
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
cùng dương, + + S>0 P>0 0 0 ;P>0;S>0
cùng âm   S<0 P>0 0   0 ; P > 0 ; S < 0.

5. C¸c d¹ng to¸n c¬ b¶n:


D¹ng 1: T×m ®iÒu kiÖn ®Ó ph-¬ng tr×nh bËc hai cã nghiÖm
c
Ph-¬ng ph¸p: §iÒu kiÖn ®Ó ph-¬ng tr×nh bËc hai cã nghiÖm lµ   b2  4ac  0 hoÆc
0
a
Trong tr-êng hîp cÇn chøng minh cã Ýt nhÊt mét trong hai ph-¬ng tr×nh ax2  bx  c  0 ;
a'x 2  b'x  c'  0 cã nghiÖm ng-êi ta th-êng lµm theo mét trong hai c¸ch sau:
C¸ch 1: Chøng minh 1  2  0 C¸ch 2: 1.2  0
D¹ng 2: T×m hai sè khi biÕt tæng vµ tÝch
Ph-¬ng ph¸p: B-íc 1: Cho hai sè x, y biÕt x + y = S; x.y = P th× x, y lµ hai nghiÖm cña
ph-¬ng tr×nh bËc hai X2 - SX + P = 0
B-íc 2: Gi¶i ph-¬ng tr×nh X2 - SX + P = 0
B-íc 3: KÕt luËn
D¹ng 3: BiÓu thøc ®èi xøng hai nghiÖm
Ph-¬ng ph¸p: B-íc 1: T×m ®iÒu kiÖn ®Ó ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm
b c
B-íc 2: TÝnh S = x1  x 2  ; P = x1.x 2  , theo m
a a
B-íc 3: BiÓu diÔn hÖ thøc ®Ò bµi theo S, P víi chó ý r»ng x12  x22  S2  2P ;
1 1 S 1 1 S2  2P
 
x13  x32  S S2  3P ;   ;  
x1 x 2 P x12 x 22 P2
D¹ng 4: HÖ thøc gi÷a hai nghiÖm kh«ng phô thuéc vµo tham sè m
Ph-¬ng ph¸p: B-íc 1: T×m ®iÒu kiÖn ®Ó ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm
b c
B-íc 2: TÝnh S = x1  x 2  ; P = x1.x 2  , theo m
a a
B-íc 3: Khö m ®Ó lËp hÖ thøc gi÷a S vµ P, tõ ®ã suy ra hÖ thøc gi÷a hai
nghiÖm kh«ng phô thuéc tham sè m
D¹ng 5: §iÒu kiÖn ®Ó hai nghiÖm liªn hÖ víi nhau bëi mét hÖ thøc cho tr-íc
Ph-¬ng ph¸p: B-íc 1: T×m ®iÒu kiÖn ®Ó ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm
b c
B-íc 2: TÝnh S = x1  x 2  ; P = x1.x 2  , theo m
a a
B-íc 3: Gi¶i ph-¬ng tr×nh víi Èn sè m, so s¸nh ®iÒu kiÖn
B-íc 4: KÕt luËn
Ph-¬ng tr×nh quy vÒ ph-¬ng tr×nh bËc nhÊt (bËc hai)
1. Ph-¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu sè:
Ph-¬ng ph¸p: B-íc 1: §Æt ®iÒu kiÖn ®Ó ph-¬ng tr×nh cã nghÜa
B-íc 2: Qui ®ång mÉu sè ®Ó ®-a vÒ ph-¬ng tr×nh bËc nhÊt (bËc hai)
B-íc 3: Gi¶i ph-¬ng tr×nh bËc nhÊt (bËc hai) trªn
B-íc 4: So s¸nh víi ®iÒu kiÖn vµ kÕt luËn nghiÖm
2. Ph-¬ng tr×nh chøa dÊu trÞ tuyÖt ®èi:
Ph-¬ng ph¸p: B-íc 1: §Æt ®iÒu kiÖn ®Ó ph-¬ng tr×nh cã nghÜa
B-íc 2: Khö dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi, biÕn ®æi ®-a vÒ ph-¬ng tr×nh bËc nhÊt
(bËc hai)
B-íc 3: Gi¶i ph-¬ng tr×nh bËc nhÊt (bËc hai) trªn
B-íc 4: So s¸nh víi ®iÒu kiÖn vµ kÕt luËn nghiÖm
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
3. Ph-¬ng tr×nh trïng ph-¬ng: ax4  bx2  c  0 (a  0)
Ph-¬ng ph¸p: B-íc 1: §Æt x2 = t  0
B-íc 2: BiÕn ®æi ®-a vÒ ph-¬ng tr×nh bËc hai Èn t
B-íc 3: Gi¶i ph-¬ng tr×nh bËc hai trªn
B-íc 4: So s¸nh víi ®iÒu kiÖn vµ kÕt luËn nghiÖm
4. Ph-¬ng tr×nh cã d¹ng (x + a)(x + b)(x + c)(x + d) = e víi a + d = b + c
1
Ph-¬ng ph¸p: B-íc 1: §Æt t = x2 + (a + d)x + k = x2 + (b + c)x + k víi k =
2
 ad  bc 
B-íc 2: BiÕn ®æi ®-a vÒ ph-¬ng tr×nh bËc hai Èn t
B-íc 3: Gi¶i ph-¬ng tr×nh bËc hai trªn
B-íc 4: So s¸nh víi ®iÒu kiÖn vµ t×m nghiÖm x
5. Ph-¬ng tr×nh håi qui
a) D¹ng 1: Ph-¬ng tr×nh cã d¹ng ax4  bx3  cx2  bx  a  0 (a  0)
Ph-¬ng ph¸p: B-íc 1: Chia hai vÕ cña ph-¬ng tr×nh cho x2  0
1
B-íc 2: §Æt t  x  víi ®iÒu kiÖn t  2 vµ ®-a vÒ ph-¬ng tr×nh bËc hai Èn
x
t
B-íc 3: Gi¶i ph-¬ng tr×nh bËc hai trªn
B-íc 4: So s¸nh víi ®iÒu kiÖn vµ t×m nghiÖm x
b) D¹ng 2: Ph-¬ng tr×nh cã d¹ng ax4  bx3  cx2  bx  a  0 (a  0)
Ph-¬ng ph¸p: B-íc 1: Chia hai vÕ cña ph-¬ng tr×nh cho x2  0
1
B-íc 2: §Æt t  x  vµ ®-a vÒ ph-¬ng tr×nh bËc hai Èn t
x
B-íc 3: Gi¶i ph-¬ng tr×nh bËc hai trªn
B-íc 4: So s¸nh víi ®iÒu kiÖn vµ t×m nghiÖm x
2
e d
6. Ph-¬ng tr×nh cã d¹ng ax  bx  cx  dx  e  0 víi    ; e  0
4 3 2

a b
2 2
d  d d  d
Ph-¬ng ph¸p: B-íc 1: §Æt t  x   t 2   x    x2  2    
bx  bx  b  bx 
2
 d d
x     t2  2
2

 bx  b
B-íc 2: §-a vÒ ph-¬ng tr×nh bËc hai Èn t
B-íc 3: Gi¶i ph-¬ng tr×nh bËc hai trªn
B-íc 4: So s¸nh víi ®iÒu kiÖn vµ kÕt luËn nghiÖm
7. Ph-¬ng tr×nh cã d¹ng  x  a    x  b   c
4 4

ab ab a b
Ph-¬ng ph¸p: B-íc 1: §Æt t = x   xa  t ;x  b  t 
2 2 2
B-íc 2: §-a vÒ ph-¬ng tr×nh trïng ph-¬ng Èn t
B-íc 3: Gi¶i ph-¬ng tr×nh trïng ph-¬ng trªn
B-íc 4: So s¸nh víi ®iÒu kiÖn vµ kÕt luËn nghiÖm
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Dạng 1: Giải phƣơng trình bậc hai


2
1 x - 11x + 30 = 0 41 x2 - 16x + 84 = 0
2 x2 - 10x + 21 = 0 42 x2 + 2x - 8 = 0
3 x2 - 12x + 27 = 0 43 5x2 + 8x + 4 = 0
4 5x2 - 17x + 12 = 0 44 x2 – 2( 3  2) x + 4 6 =
0
2
5 3x - 19x - 22 = 0 45 11x2 + 13x - 24 = 0
6 x2 - (1+ 2 )x + 2 = 0 46 x2 - 11x + 30 = 0
7 x2 - 14x + 33 = 0 47 x2 - 13x + 42 = 0
8 6x2 - 13x - 48 = 0 48 11x2 - 13x - 24 = 0
9 3x2 + 5x + 61 = 0 49 x2 - 13x + 40 = 0
10 x2 - 3 x - 2 - 6 = 0 50 3x2 + 5x - 1 = 0
11 x2 - 24x + 70 = 0 51 5x2 + 7x - 1 = 0
12 x2 - 6x - 16 = 0 52 3x2 - 2 3 x - 3 = 0
13 2x2 + 3x + 1 = 0 53 x2 - 2 2 x + 1 = 0
14 x2 - 5x + 6 = 0 54  
x2 - 2 3  1 x - 2 3 = 0
15 3x2 + 2x + 5 = 0 55 11x2 + 13x + 24 = 0
16 2x2 + 5x - 3 = 0 56 x2 + 13x + 42 = 0
17 x2 - 7x - 2 = 0 57 11x2 - 13x - 24 = 0
18 3x2 - 2 3 x - 2 = 0 58 2x2 - 3x - 5 = 0
19 -x2 - 7x - 13 = 0 59 x2 - 4x + 4 = 0
20 2 x2 – 2( 3  1) x -3 2 = 0 60 x2 - 7x + 10 = 0
21 3x2 - 2x - 1 = 0 61 4x2 + 11x - 3 = 0
22 x2 - 8x + 15 = 0 62 3x2 + 8x - 3 = 0
23 2x2 + 6x + 5 = 0 63 x2 + x + 1 = 0
24 5x2 + 2x - 3 = 0 64 x2 + 16x + 39 = 0
25 x2 + 13x + 42 = 0 65 3x2 - 8x + 4 = 0
26 x2 - 10x + 2 = 0 66 4x2 + 21x - 18 = 0
27 x2 - 7x + 10 = 0 67 4x2 + 20x + 25 = 0
28 5x2 + 2x - 7 = 0 68 2x2 - 7x + 7 = 0
29 4x2 - 5x + 7 = 0 69 -5x2 + 3x - 1 = 0
30 x2 - 4x + 21 = 0 70 x2 - 2 3 x - 6 = 0
31 5x2 + 2x -3 = 0 71 x2 - 9x + 18 = 0
32 4x2 + 28x + 49 = 0 72 3x2 + 5x + 4 = 0
33 x2 - 6x + 48 = 0 73 x2 + 5 = 0
34 3x2 - 4x + 2 = 0 74 x2 - 4 = 0
35 x2 - 16x + 84 = 0 75 x2 - 2x = 0
36 x2 + 2x - 8 = 0 76 x4 - 13x2 + 36 = 0
37 5x2 + 8x + 4 = 0 77 9x4 + 6x2 + 1 = 0
38 x2 – 2( 3  2 ) x + 4 6 = 0 78 2x4 + 5x2 + 2 = 0
39 x2 - 6x + 8 = 0 79 2x4 - 7x2 - 4 = 0
40 3x2 - 4x + 2 = 0 80 x4 - 5x2 + 4 = 0
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 1:
a) x 2 28x 52 0 b) 3x 2 5x 1 0
2 2
c) 7x 2x 3 0 d) 2x 7x 3 0
2 2
e) 6x x 5 0 f) 3x 5x 2 0
2 2
g) x 8x 16 0 h) 16z 24z 9 0
2 2
i) x 12x 288 0 j) 9x 12x 4 0
2 2
k) x 13x 36 0 l) 3x 2x 5 0
2 2
m) x 64x 3600 0 n) 12x 8x 1 0
2 2
o) 2x 7x 39 0 p) x 3x 7 0
2 2
q) 2x 5x 1 0 r) 3x 2x 8 0
2 2
s) 16x 10x 1 0 t) 2x 7x 4 0
Bài 2:
a) 2x 4 3x 2 2 0 b) x 4 2x 2 8 0
4
c) x 13x 2 36 0 d) 4x
4
5x 2 9 0
4
e) t 24t 2 25 0 f) 9x
4
8x 2 1 0
4
g) 3x 10x 2 3 0 h) 9a
4
2a 2 32 0
4
i) u 3u 2 9 0 j) 2x
4
5x 2 2 0
4
k) x 6x 2 27 0 l) a
4
12a 2 27 0
4
m) t 3t 2 10 0 n) x
4
x2 6 0
4
o) x
4
2x 2 120 0 p) 36x 13x 2 1 0
4
q) z 7z 2 144 0
4
r) x 1,16x 2 0,16 0
s) 5x 4 (2 5 3)x 2 5 3 0
t) 3x 4 (2 3)x 2 2 0
1 4 1 2 1
x x 0
u) 3 2 6
1 4 3 2 11
x x 0
v) 3 2 6
x) (5 2)x 4 (5 2)x 2 10 0
4
y) x 39x 2 360 0
Bài 3:
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

a) x4 2x 2 x 1 15x 2 x 35 b) 2x 4 x 2 3 x 4 6x 2 3
4
c) 5x 7x 2 2 3x 4 10x 2 3 d) 5x
4
2x 2 16 10 x 2
e) (x 2)(x 2)(x 2 10) 72
f) (x 2)(x 1)(x 1)(x 2) 10
g) (x 4)(x 3)(x 3)(x 4) 44
h) (x 2 9)(x 2 1) 33
2
i) (x 2)(x 2 5) 12
Bái 4:
3x 1 2x 5 4
a) x 2
1 x 3 x 2 2x 3
x 3 x 1 2
b) x 2
4 x 2 x 6x 8
1 x 2 3x 5
c)
x 3 x2 x 6
1 8x 4x 32x 2
d) 4 0
8x 12x 6 3(4 16x 2 )
x3 7x 2 6x 30 x 2 x 16
e) x3 1 x2 x 1
1 3 1
f) 2(x 1) x2 1 4
1 2x 2 5 4
g) x 1 x3 1 x2 x 1
15 3x 2 2x 3 1
h) x 2 2x 3 x 1 x 3 3

Bài 5:
1 1 1
a) x2 4x 3 x 2 8x 15 6
1 2 3 6
b) x2 5x 6 x 2 8x 15 x 2 13x 40 5
1 1 1 1
c) x2 9x 20 x 2 11x 30 x 2 13x 42 18
2
1 1 2x
4
d) x2 5x 6 x 2 3x 2 x 2 4x 3
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

1 1 1 1 1
e) x2 5x 6 x2 7x 12 x2 9x 20 x2 11x 30 3
Bài 6
2 2
x 2 x 5
x2 8 x
a) x 1 b) x 1 4
2 2
1 1 2 25x 2
15 x 11
c) x x 1 d) (x 5)2
1 1 5 2 4x 2
x 12
e) x2 (x 2) 2
16 f) (x 2)2
2 81x 2 2 x2
x 40 x 15
g) (x 9)2 h) (x 1)2

Bài 7
2 2
x 1 x 1 40
a) x x 2 9
2 2
x 2 x 2 x2 4
20. 5 48. 2 0
b) x 1 x 1 x 1
2 2
x 2 x 2 5 x2 4
. 2 0
c) x 1 x 1 2 x 1
2 2
x 2 x 2 x2 4
5 48 2 4
d) x 1 x 1 x 1
2 2
x 2 x 2 x2 4
5. 44 12 2 0
e) x 1 x 1 x 1
Bài 8
2x 7x
a) 3x 2 2
1
x 2 3x 5x 2
4x 3x
b) 4x 2 2
1
8x 7 4x 10x 7
2x 13x
c) 2x 2
6
5x 3 2x 2 x 3
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
3x 7x
d) x 2 4
3x 1 x 2 x 1
4x 5x 3
e) x 2 x 3 x 2 5x 3 2
4x 5x
f) 4x 2 1
8x 7 4x 2 10x 7
4x 5x
g) 4x 2 1
8x 7 4x 2 10x 7

Bài 9
x 2 10x 15 4x
a) x 2 6x 15 x 2 12x 15
x 2 3x 5 x 2 5x 5 1
b) x 2 4x 5 x 2 6x 5 4
x 2 13x 15 x 2 15x 15 1
c) x 2 14x 15 x 2 16x 15 12
Bài 10
a) (x 1)(x 2 2x 3) 0 b) x
3
3x 2 2x 0
2
c) (3x 5x 1)(x 2 4) 0 d) (2x
2
x 4)2 (2x 1)2 0
2
e) (x 2x 5)2 (x 2 x 5)2 f) (x
2
x 1)2 (4x 1)2
2
g) (x 3x 2)2 6(x 2 3x 2) h) (2x
2
3)2 10x 3 15x 0
i)x 3 5x 2 x 5 0 j) x
3
3x 2 2x 6 0
3
k) 3x 6x 2 4x 0 l) x
3
6x 2 3x 10 0
3
m) x 4x 2 x 4 0
2
n) (5x 4x 10)2 (x 2 7x 9)2 0
2
o) (2x 10x 5)2 (2x 2 21x 8)2
2
p) (2x 7x 20)2 (x 2 5x 7)2
Bài 11:
a) x3 6x 2 3x 10 0 b) x3 2x 2 3x 2 0
3
c) x 3x 2 x 1 0 d) x
3
7x 2 14x 8 0
3
e) x 5x 2 x 7 0 f) x
3
4x 2 29x 24 0
3
g) x 2x 2 29x 30 0 h) 2x
3
7x 2 7x 12 0
3
i) x 6x 2 11x 6 0 j) x
3
5x 2 8x 4 0
3
k) x 2x 2 7x 14 0 l) x
3
x2 4 0
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 12:
4
a) x 10x 3 15x 2 10x 16 0
4
b) x 11x 3 8x 2 8x 12 0
4
c) 2x 3x 3 17x 2 27x 9 0
4
d) x 2x 3 6x 2 10x 5 0
4
e) x 4x 3 19x 2 106x 120 0
4
f) 2x 21x 3 74x 2 105x 50 0
4
g) x 3x 3 14x 2 6x 4 0
4
h) x 3x 3 6x 2 3x 1 0
Bài 13:
a) x 6 7x 3 6 0 b) x6 9x 3 8 0
8
c) x 17x 4 16 0 d) x8 x4 2 0
10
e) x
12
x6 1 0 f) x x5 6 0
6
g) x 10x 3 16 0 h) 2x
6
5x 3 3 0
Bài 14:
a) 3(x
2
x )2 2(x 2 x) 1 0 b) (x 2 x )2 4(x 2 x) 12
c) 2(x
2
2x )2 3(x 2 2x ) 1 0 d) (2x 3)4 5(2x 3)2 6
2
e) (x 5x )2 10(x 2 5x ) 24 0 f)
(x 2 5x )2 2(x 2 5x ) 24 0
2
g) (x x 2)2 12(x 2 x 2) 35 0
2
h) (x 3x 1)2 2(x 2 x 1) 8 0
2
i) (x 3x 2)(x 2 3x 1) 20
j) (x 2 3x 4)(x 2 3x 2) 3
2
1 1
l) x 4 x 3 0
2 2 2
k) (x 4x 4) x 4x 2 0
x x
2 2
1 1 1 1
m) x x 2 0 n) x 3 x 10 0
x x x x
2 1 1
o) x 5 x 12 0
x2 x
2 1 1
p) 4 x 12 x 47 0
x2 x
2 1 1 1 1
q) 2 x 3 x 16 0 r) 7 x 2 x2 9
x2 x x x2
1 1 2 7
s) x x
4 x
x
6 0 t) x x
x2 x 1
7
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

2x 2 5x x2 48 x 4
u) (x 1)2 3 0 v) 10
(x 1) 3 x2 3 x
Bài 15:
a) x x 1 x 2 x 3 8
b) x 1 x 4 x 5 x 8 31
c) x 2 x 3 x 7 x 8 144
d) x 5 x 6 x 8 x 9 40
e) x 1 x 3 x 5 x 7 297
f) x 1 x 2 x 4 x 5 10
g) x 1 x 2 x 3 x 4 1 0
h) x 1 x 2 x 3 x 6 108
i) x 1 x 3 x 5 x 7 9
j) x 1 x 2 x 4 x 5 40
k) x 1 x 2 x 3 x 4 3
l) x 7 x 5 x 4 x 2 72
m) x x 1 x 1 x 3 3
n) x x 1 x 2 x 3 24
o) 16x x 1 x 2 x 3 9

p) x2 3x 2 x2 7x 12 24

q) x2 x 1x x 1 56
r) 4x 1 12x 1 3x 2 x 1 4
2
s) 6x 7 3x 4 x 1 6
2
t) 6x 5 3x 2 x 1 35
2
u) 4x 3 x 1 2x 1 810
Bài 16:
a) 3x 2 2x 2 x2 x 1 x b) 3 x2 x 1 x x2 3
c) 2x 2 3x 2 2x 2 3x 9 33 d)
3x 2 21x 16 2 x 2 7x 7 0
e) x 3 x 10 0 f) x 12 x 35 0
g) 2x 5 x 3 0 h) 2x 13 x 45 0
2x 2 x 2 7 2x 1 1
i) ị) x 1
2
x 2 2x 2 12 2 2x
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

x 4x 1 x 2 3x 2
k) 2 l) 3
4x 1 x 3x 2 x
Bài 17:
24 15
a) 2 2
2
x 2x 8 x 2x 3
1 1 9
b) x 2 2x 2 x 2
2x 3 2(x 2
2x 4)
x2 x 5 3x
c) 4 0
x x2 x 5
x2 x x2 x 2
d) x 2 x 1 x 2 x 2 1

1 2 6
e) x 2 3x 3 x 2 3x 4 x 2 3x 5
6 8
d) (x 1)(x 2) (x 1)(x 4)
1

2 7
x x 5
e) x2 x 1

Bài 18
a) x 3 5 b) x 7 4 c) 5x 2 7
d) 2x 3 4 e) 4x 5 1 f) 2x 2 5
1
g) x 4 2 h) 3x 2 7 i) 4x 3
3
4 3 4 1
j) x 1 k) x 2 l) 5x 2 7
7 4 9 2
m) 3 2x x 6 n) 3x x 8 o) 5x 16 3x
p) x 5 3x q) x 2 x 2 r) 2x 4x 5
s) 2 3x 4x 1 t) 7 3x 3x 2 u) 2 3x 2(x 3)
2 1 3 4 1
v) 4x 3 2x 5 0 x) 3x x 4 y) x 2x
3 2 2 3 3
2 2 2
z) x x 3 3 aa) x x 0 ab) x 5x 2 2
2
ac) x 3x 2 x 1 0 ad) (3x 1)2 4x 1 5 0

Bài 19
a) 3 2x5 8x 7 16x 28
b) 4x 8 5 x 2 9x 18 20
c) 16x 16 9x 9 4x 4 x 1 16
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

d) 25x 25 7 49x 49 x 1 4x 4
e) 5 x 1 36x 36 9x 9 8x 12
4
f) 4x 20 3 5 x 9x 45 6
3
15 x 1
g) 25 x 25 6 x 1
2 9

Bài 20
a) x 1 x 1 b) x 2 x 2 c) 4x 20 x 20
d) x 1 2 e) 3x 2 4 f) x 5 1 x
g) x x 1 13 h) 2x 5 2x 1 i) x 5 7 x
j) x 4 4 x k) x x 1 3 l) x 5 1 x
m) 3 2x 3 x n) x 2 2x 1 5 0 o) 2x 8 2x 1 21
p) x 2 x 1 16 q) 3x 2 2 3 r) 1 2x 2 x 1
Bài 21
a) x2 4x 4 49
b) 4x 2 4x 1 13
c) x2 6x 9 x 3
d) x2 2x 1 x 3
e) x2 2x 1 x2 4x 4 2x 1
f) x2 10x 25 9x 2 6x 1 3x 2
g) x2 4x 3 x 1
h) x2 5x 4 x 1
i) x2 2x 1 x2 4x 4 3
j) x2 2x 1 x2 4x 4 x2 4x 4
l) x2 4x 4 x 8
m) x 3 4 x 1 x 8 6 x 1 5
n) x 1 4 x 5 11 x 8 x 5 4
o) x 4 4 x x 9 6 x 1
p) x 6 4 x 2 x 11 6 x 2 1

q) x 2 4 x 2 x 7 6 x 2 1
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

r) x 2 x 1 x 1 1
s) x 3 4 x 1 x 8 6 x 1 5
t) x 1 4 x 5 11 x 8 x 5 4
u) x 2 2x 5 x 2 3 2x 5 7 2
2
v) x 6x 9 x2 10x 25 8
Bài 22
a) 2x 5 3x 5 2 b) x 3 x 1 2
c) x 3 5 x 2 d) x 1 3 x 2
e) x 4 x 2 2 f) x x 1 1
g) x 3 x 4 1 h) 15 x 3 x 6
i) 10 x x 3 5 j) x 1 x 1 2
k) x 5 9 x 2 l) x 3 12 x 5
m) 6 x x 2 2 n) x 4 x 9 5
o) 4x 1 3x 4 1 p) 1 x 4 x 3
q) 8 x 5 x 5 r) 3 2x 7 x 5
Bài 23
a) 2x 1 x 2 x 1 b) x 1 x 7 12 x
c) x 1 5x 1 3x 2 d)
3x 15 4x 17 x 2
e) x 1 x 10 x 2 x 5
f) x 3 x 2x 1 3x 4
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Dạng 2: Dạng tổng hợp về phƣơng trình bậc hai – Phƣơng


trình chƣa tham số
 
2
Bµi 1: Cho ph-¬ng tr×nh : m 2x  2  1  2  x  m2

a) Gi¶i ph-¬ng tr×nh khi m  2  1


b) T×m m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm x  3  2
c) T×m m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm d-¬ng duy nhÊt
Bµi 2: Cho ph-¬ng tr×nh :  m  4  x2  2mx  m  2  0 (x lµ Èn )
a) T×m m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm x  2 .T×m nghiÖm cßn l¹i
b) T×m m ®Ó ph-¬ng tr×nh 2 cã nghiÖm ph©n biÖt
c) TÝnh x12  x22 theo m
Bµi 3: Cho ph-¬ng tr×nh : x2  2  m  1 x  m  4  0 (x lµ Èn )
a) T×m m ®Ó ph-¬ng tr×nh 2 cã nghiÖm tr¸i dÊu
b) Chøng minh r»ng ph-¬ng tr×nh lu«n cã 2 nghiÖm ph©n biÖt víi mäi m
c) Chøng minh biÓu thøc M = x1 1 x2   x2 1 x1  kh«ng phô thuéc vµo m.
Bµi 4: T×m m ®Ó ph-¬ng tr×nh
a) x 2  x  2m  1  0 cã hai nghiÖm d-¬ng ph©n biÖt
b) 4x2  2x  m  1  0 cã hai nghiÖm ©m ph©n biÖt
c)  m2  1 x2  2  m  1 x  2m  1  0 cã hai nghiÖm tr¸i dÊu
Bµi 5: Cho ph-¬ng tr×nh : x2   a  1 x  a2  a  2  0
a) Chøng minh r»ng ph-¬ng tr×nh trªn cã 2 nghiÖm tr¸I dÊu víi mäi a
b) Gäi hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh lµ x1 vµ x2 .T×m gi¸ trÞ cña a ®Ó x12  x22 ®¹t gi¸ trÞ nhá
nhÊt
1 1 1
Bµi 6: Cho b vµ c lµ hai sè tho¶ m·n hÖ thøc:   . Chøng minh r»ng Ýt nhÊt mét trong hai
b c 2
ph-¬ng tr×nh sau ph¶i cã nghiÖm x2 + bx + c = 0 vµ x2 + cx + b = 0
Bµi 7: Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× hai ph-¬ng tr×nh sau cã Ýt nhÊt mét nghiÖm sè chung:
2x2 – (3m + 2)x + 12 = 0 vµ 4x2 – (9m – 2)x + 36 = 0
Bµi 8: Cho ph-¬ng tr×nh : 2x2  2mx  m2  2  0
a) T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm d-¬ng ph©n biÖt
b) Gi¶ sö ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm kh«ng ©m, t×m nghiÖm d-¬ng lín nhÊt cña ph-¬ng
tr×nh
Bµi 9: Cho ph-¬ng tr×nh bËc hai tham sè m : x2  4x  m  1  0
a) T×m ®iÒu kiÖn cña m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm
b) T×m m sao cho ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1vµ x2 tho¶ m·n ®iÒu kiÖn x12  x22 = 10
Bµi 10: Cho ph-¬ng tr×nh x2  2  m  1 x  2m  5  0
a) Chøng minh r»ng ph-¬ng tr×nh lu«n cã hai nghiÖm víi mäi m
b) T×m m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm cung dÊu . Khi ®ã hai nghiÖm mang dÊu g× ?
Bµi 11: Cho ph-¬ng tr×nh x2  2  m  1 x  2m  10  0 (víi m lµ tham sè )
a) Gi¶i vµ biÖn luËn vÒ sè nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh
b) Trong tr-êng hîp ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt lµ x1; x2 h·y t×m mét hÖ thøc liªn
hÖ gi÷a x1; x2 mµ kh«ng phô thuéc vµo m
c) T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó 10x1x2  x12  x22 ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bµi 12: Cho ph-¬ng tr×nh  m  1 x2  2mx  m  1  0 víi m lµ tham sè
a) CMR ph-¬ng tr×nh lu«n cã hai nghiÖm ph©n biÖt m  1
b) X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m dÓ ph-¬ng tr×nh cã tÝch hai nghiÖm b»ng 5, tõ ®ã h·y tÝnh tæng hai
nghiªm cña ph-¬ng tr×nh
c) T×m mét hÖ thøc liªn hÖ gi÷a hai nghiÖm kh«ng phô thuéc vµo m
x1 x 2 5
d) T×m m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm x1; x2 tho¶ m·n hÖ thøc:   0
x 2 x1 2
Bµi 13: Cho ph-¬ng tr×nh: x2  mx  m  1  0 (m lµ tham sè)
a) Chøng tá r»ng ph-¬nh tr×nh cã nghiÖm x1; x2 víi mäi m; tÝnh nghiÖm kÐp ( nÕu cã) cña
ph-¬ng tr×nh vµ gi¸ trÞ cña m t-¬ng øng
b) §Æt A  x12  x22  6x1x2 . Chøng minh A  m2  8m  8 .
c) T×m m ®Ó A = 8 vµ t×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña A vµ gi¸ trÞ cña m t-¬ng øng.
d) T×m m sao cho ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm nµy b»ng hai lÇn nghiÖm kia
Bµi 14: Gi¶ sö ph-¬ng tr×nh a.x2  bx  c  0 cã 2 nghiÖm ph©n biÖt x1; x2. §Æt Sn  x1n  xn2 (n
nguyªn d-¬ng)
a) Chøng minh: a.Sn2  bSn1  cSn  0
5 5
 1 5   1 5 
b) ¸p dông TÝnh gi¸ trÞ cña : A=     
 2   2 
Bµi 15: Cho f(x) = x2 - 2 (m + 2).x + 6m + 1
a) CMR ph-¬ng tr×nh f(x) = 0 cã nghiÖm víi mäi m
b) §Æt x = t + 2 .TÝnh f(x) theo t, tõ ®ã t×m ®iÒu kiÖn ®èi víi m ®Ó ph-¬ng tr×nh f (x) = 0 cã 2
nghiÖm lín h¬n 2
Bµi 16: Cho ph-¬ng tr×nh: x2  2  m  1 x  m2  4m  5  0
a) X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm
b) X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt ®Òu d-¬ng
c) X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm cã gi¸ trÞ tuyÖt ®èi b»ng nhau vµ
tr¸i dÊu nhau
d) Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm nÕu cã cña ph-¬ng tr×nh . TÝnh x12  x22 theo m
Bµi 17: Cho ph-¬ng tr×nh x2  4x 3  8  0 cã hai nghiÖm lµ x1; x2. Kh«ng gi¶i ph-¬ng tr×nh, h·y
6x12  10x1 x 2  6x 22
tÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc : M 
5x1x 23  5x13 x 2
Bµi 18: Cho ph-¬ng tr×nh x2  2  m  2 x  m  1  0
1
a) Gi¶i ph-¬ng tr×nh khi m =
2
b) T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm tr¸i dÊu
c) Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh. T×m m ®Ó : x1(1 2x2 )  x2 (1 2x1)  m2
Bµi 19: Cho ph-¬ng tr×nh x2  mx  n  3  0 (1) (n , m lµ tham sè)
a) Cho n = 0 . CMR ph-¬ng tr×nh lu«n cã nghiÖm víi mäi m
 x1  x 2  1
b) T×m m vµ n ®Ó hai nghiÖm x1; x2 cña ph-¬ng tr×nh (1) tho¶ m·n hÖ : 
 x1  x 2  7
2 2

Bµi 20: Cho ph-¬ng tr×nh: x2  2  k  2 x  2k  5  0 ( k lµ tham sè)


a) CMR ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt víi mäi gi¸ trÞ cña k
b) Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh . T×m gi¸ trÞ cña k sao cho x12  x22  18
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bµi 21: Cho ph-¬ng tr×nh  2m  1 x2  4mx  4  0 (1)
a) Gi¶i ph-¬ng tr×nh (1) khi m = 1
b) Gi¶i ph-¬ng tr×nh (1) khi m bÊt k×
c) T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó ph-¬ng tr×nh (1) cã mét nghiÖm b»ng m
Bµi 22: Cho ph-¬ng tr×nh: x2   2m  3  x  m2  3m  0
a) CMR ph-¬ng tr×nh lu«n cã hai nghiÖm ph©n biÖt víi mäi m
b) X¸c ®Þnh m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1, x2 tho¶ m·n 1  x1  x2  6
Bµi 23: Cho ph-¬ng tr×nh x2  2mx  2m  1  0
a) Chøng tá r»ng ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm x1; x2 víi mäi m.
b) §Æt A = 2(x12  x22 )  5x1x2 . CMR A = 8m2  18m  9 . T×m m sao cho A = 27
c) T×m m sao cho ph-¬ng tr×nh cã nghiÖm nay b»ng hai nghiÖm kia
Bµi 24: Gi¶i vµ biÖn luËn ph-¬ng tr×nh : x2 – 2(m + 1) + 2m + 10 = 0
Bµi 25: Gi¶i vµ biÖn luËn ph-¬ng tr×nh: (m - 3) x2 – 2mx + m – 6 = 0
Bµi 26: Gi¶i c¸c ph-¬ng tr×nh sau b»ng c¸ch nhÈm nhanh nhÊt
a) 2x2 + 2007x – 2009 = 0 b) 17x2 + 221x + 204 = 0
c) x2 + ( 3  5 )x - 15 = 0 d) x2 –(3 - 2 7 )x - 6 7 = 0
Bµi 27: Gi¶i c¸c ph-¬ng tr×nh sau b»ng c¸nh nhÈm nhanh nhÊt (m lµ tham sè)
a) x2 + (3m – 5)x – 3m + 4 = 0 b) (m – 3)x2 – (m + 1)x – 2m + 2 = 0
2
Bµi 28: Gäi x1 , x2 lµ c¸c nghÞªm cña ph-¬ng tr×nh : x – 3x – 7 = 0
a) TÝnh: A = x12 + x22 B = x1  x2
1 1
C=  D = (3x1 + x2)(3x2 + x1)
x1  1 x 2  1
1 1
b) LËp ph-¬ng tr×nh bËc 2 cã c¸c nghiÖm lµ vµ
x1  1 x2  1
Bµi 29: Cho ph-¬ng tr×nh: x2 – ( k – 1)x - k2 + k – 2 = 0 (1) (k lµ tham sè)
a) Chøng minh ph-¬ng tr×nh (1 ) lu«n cã hai nghiÖm ph©n biÖt víi mäi gi¸ trÞ cña k
b) T×m nh÷ng gi¸ trÞ cña k ®Ó ph-¬ng tr×nh (1) cã 2 nghiÖm ph©n biÖt tr¸i dÊu
c) Gäi x1, x2 lµ nghÖm cña ph-¬ng tr×nh (1) .T×m k ®Ó : x13 + x23 > 0
Bµi 30: Cho ph-¬ng tr×nh: x2 – 2( m + 1) x + m – 4 = 0 (1) (m lµ tham sè)
a) Gi¶i ph-¬ng tr×nh (1) víi m = -5
b) Chøng minh r»ng ph-¬ng tr×nh (1) lu«n cã hai nghiÖm x1 , x2 ph©n biÖt víi mäi m
c) T×m m ®Ó x1  x2 ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt (x1 , x2 lµ ha1 nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh (1) nãi
trong phÇn b)
Bµi 31: Cho ph-¬ng tr×nh (m + 2) x2 + (1 – 2m)x + m – 3 = 0 (m lµ tham sè)
9
a) Gi¶i ph-¬ng tr×nh khi m = -
2
b) Chøng minh r»ng ph-¬ng tr×nh ®· cho cã nghiÖm víi mäi m
c) T×m tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ cña m sao cho ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt vµ nghiÖm nµy
gÊp ba lÇn nghiÖm kia.
Bµi 32: Cho ph-¬ng tr×nh : mx2 – 2(m-2)x + m – 3 = 0 (1) víi m lµ tham sè .
a) BiÖn luËn theo m sù cã nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh (1)
b) T×m m ®Ó (1) cã 2 nghiÖm tr¸i dÊu.
c) T×m m ®Ó (1) cã mét nghiÖm b»ng 3. T×m nghiÖm thø hai.
Bµi 33: Cho ph-¬ng tr×nh : x2 + 2kx + 2 – 5k = 0 (1) víi k lµ tham sè
a) T×m k ®Ó ph-¬ng tr×nh (1) cã nghiÖm kÐp
b) T×m k ®Ó ph-¬ng tr×nh (1) cã 2 nghiÖm x1 , x2 tho¶ m·n ®iÒu kiÖn : x12 + x22 = 10
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
2
Bµi 34: Cho ph-¬ng tr×nh : x – 6x + 1 = 0, gäi x1 vµ x2 lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh. Kh«ng gi¶i
ph-¬ng tr×nh, h·y tÝnh: a) x12 + x22 b) x1 x1  x2 x2
x12  x 22  x1x x  x1  x 2 
c) .
  
x12 x12  1  x 22 x 22  1 
Bµi 35: Cho ph-¬ng tr×nh bËc hai: x2 – 2(m + 1)x + m2 + 3m + 2 = 0
a) T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó ph-¬ng tr×nh lu«n cã hai nghiÖm ph©n biÖt.
b) T×m gi¸ trÞ cña m tho¶ m·n x12 + x22 = 12 (trong ®ã x1, x2 lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh).
Bµi 36: Cho ph-¬ng tr×nh: x2 – 2mx + 2m – 5 = 0.
a) Chøng minh r»ng ph-¬ng tr×nh lu«n cã hai nghiÖm ph©n biÖt víi mäi m.
b) T×m ®iÒu kiÖn cña m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm tr¸i dÊu.
c) Gäi hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh lµ x1 vµ x2, t×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó: x12(1 – x22) + x22(1
2
– x1 ) = -8.
Bµi 37: Cho ph-¬ng tr×nh: x2 – 2(m + 1)x + 2m – 15 = 0.
a) Gi¶i ph-¬ng tr×nh víi m = 0.
b) Gäi hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh lµ x1 vµ x2. T×m c¸c gi¸ trÞ cña m tho¶ m·n 5x1 + x2 = 4.
Bµi 38: Cho ph-¬ng tr×nh: x2 + 4x + 1 = 0 (1)
a) Gi¶i ph-¬ng tr×nh (1).
b) Gäi x1, x2 lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh (1). TÝnh B = x13 + x23.
Bµi 39: Cho ph-¬ng tr×nh : x2 - (m + 4)x + 3m + 3 = 0 (m lµ tham sè).
a) X¸c ®Þnh m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã mét nghiÖm lµ b»ng 2. T×m nghiÖm cßn l¹i.
b) X¸c ®Þnh m ®Ó ph-¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1, x2 tho¶ m·n x13 + x23  0.
Bµi 40: Cho ph-¬ng tr×nh: (m – 1)x2 + 2mx + m – 2 = 0 (*)
a) Gi¶i ph-¬ng tr×nh khi m = 1.
b) T×m m ®Ó ph-¬ng tr×nh (*) cã 2 nghiÖm ph©n biÖt.
Bµi 41: Cho ph-¬ng tr×nh (2m - 1)x2 - 2mx + 1 = 0. X¸c ®Þnh m ®Ó ph-¬ng tr×nh trªn cã nghiÖm
thuéc kho¶ng (-1, 0)
Bµi 42: Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× hai ph-¬ng tr×nh sau cã nghiÖm chung. T×m nghiÖm chung ®ã:
a) 2x2 + (3m + 1)x – 9 = 0 vµ 6x2 + (7m – 1)x – 19 = 0.
b) 2x2 + mx – 1 = 0 vµ mx2 – x + 2 = 0.
c) x2 – mx + 2m + 1 = 0 vµ mx2 – (2m + 1)x – 1 = 0.
Bµi 43: XÐt c¸c ph-¬ng tr×nh sau: ax2 + bx + c = 0 (1) vµ cx2 + bx + a = 0 (2)
T×m hÖ thøc gi÷a a, b, c lµ ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó hai ph-¬ng tr×nh trªn cã mét nghiÖm
chung duy nhÊt.
Bµi 44: Cho hai ph-¬ng tr×nh: x2 – 2mx + 4m = 0 (1) vµ x2 – mx + 10m = 0 (2)
T×m c¸c gi¸ trÞ cña tham sè m ®Ó ph-¬ng tr×nh (2) cã mét nghiÖm b»ng hai lÇn mét nghiÖm cña
ph-¬ng tr×nh (1)
Bµi 45: Cho hai ph-¬ng tr×nh: x2 + x + a = 0 vµ x2 + ax + 1 = 0
a) T×m c¸c gi¸ trÞ cña a ®Ó cho hai ph-¬ng tr×nh trªn cã Ýt nhÊt mét nghiÖm chung.
b) Víi nh÷ng gi¸ trÞ nµo cña a th× hai ph-¬ng tr×nh trªn t-¬ng ®-¬ng.
Bµi 46: Cho hai ph-¬ng tr×nh: x2 + mx + 2 = 0 (1) vµ x2 + 2x + m = 0 (2)
a) §Þnh m ®Ó hai ph-¬ng tr×nh cã Ýt nhÊt mét nghiÖm chung.
b) §Þnh m ®Ó hai ph-¬ng tr×nh t-¬ng ®-¬ng.
c) X¸c ®Þnh m ®Ó ph-¬ng tr×nh (x2 + mx + 2)(x2 + 2x + m) = 0 cã 4 nghiÖm ph©n biÖt
Bµi 47: Cho c¸c ph-¬ng tr×nh: x2 – 5x + k = 0 (1) vµ x2 – 7x + 2k = 0 (2)
X¸c ®Þnh k ®Ó mét trong c¸c nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh (2) lín gÊp 2 lÇn mét trong c¸c
nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh (1).
2
Bµi 48: Cho pt: x (2m 3)x m2 3m 2 0
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
a) Gi¶i pt trªn khi m = 1
b) §Þnh m ®Ó pt cã mét nghiÖm lµ 2. Khi ®ã pt cßn mét nghiÖm n÷a, t×m nghiÖm ®ã?
c) CMR pt lu«n cã hai nghiÖm ph©n biÖt víi mäi m.

d) Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm cña pt. T×m m ®Ó x1 x 22 1


2

e) §Þnh m ®Ó pt cã nghiÖm nµy b»ng ba nghiÖm kia?


2
Bµi 49: Cho pt x 2(m 1)x m 0
a) CMR pt lu«n cã 2 nghiÖm ph©n biÖt x1; x2 víi mäi m.
1 1
b) Víi m ≠ 0. H·y lËp pt Èn y cã 2 nghiÖm lµ: y1 x1 vµ y2 x2
x2 x1

c) §Þnh m ®Ó pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ x1 2x 2 3


2
Bµi 50: Cho pt x 2(k 3)x 2k 1 0
1
a) Gi¶i pt khi k
2
b) T×m k ®Ó pt cã mét nghiÖm lµ 3, khi ®ã pt cßn mét nghiÖm n÷a, t×m nghiÖm Êy?
c) Chøng minh r»ng pt lu«n cã 2 nghiÖm x1; x2 víi mäi k.
d) CMR gi÷a tæng vµ tÝch c¸c nghiÖm cã mét sù liªn hÖ kh«ng phô thuéc k?
1 1 3
e) T×m k ®Ó pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ x 2
1
x2 x1x 2

f) T×m k ®Ó tæng b×nh ph-¬ng c¸c nghiÖm cã gi¸ trÞ nhá nhÊt.

Bµi 51: Cho pt (m 1)x 2 2mx m 1 0


a) CMR pt lu«n cã 2 nghiÖm ph©n biÖt khi m ≠ 1.
b) X¸c ®Þnh m ®Ó pt cã tÝch hai nghiÖm b»ng 5. Tõ ®ã h·y tÝnh æng c¸c nghiÖm cña pt.
c) T×m mét hÖ thøc liªn hÖ gi÷a c¸c nghiÖm cña pt kh«ng phô thuéc m?
x1 x2 5
d) T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ x 0
2
x1 2
2
Bµi 52: Cho pt x 2(m 1)x 2m 10 0
a) Gi¶i vµ biÖn luËn pt trªn.
b) Tim gi¸ trÞ cña m ®Ó pt cã mét nghiÖm b»ng m. khi ®ã h·y t×m nghiÖm cßn l¹i?
c) T×m m sao cho hai nghiÖm x1; x2 cña pt tho¶ 10x1x 2 x12 x 22 ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt.

T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt ®ã?


Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
2
Bµi 53: Cho pt x 2mx 2m 1 0
a) Chøng minh r»ng pt lu«n cã 2 nghiÖm x1; x2 víi mäi m.

b) §Æt A 2(x12 x 22 ) 5x1x 2

+) Chøng minh A 8m2 18m 9


+) T×m m sao cho A = 27.
c) T×m m ®Ó pt cã nghiÖm nµy b»ng hai nghiÖm kia. Khi ®ã h·y t×m hai nghiÖm Êy?
2
Bµi 54: Cho pt x 2(m 1)x m 4 0
a) Gi¶i pt khi m = -5
b) CMR pt lu«n cã nghiÖm x1; x2 víi mäi m.
c) T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm tr¸i dÊu.
d) T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm d-¬ng.
e) CMR biÓu thøc A x1(1 x2 ) x 2 (1 x1 ) kh«ng phô thuéc m.

f) TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc x1 x2


2
Bµi 55: Cho pt x 2(m 2)x m 1 0
3
a) Gi¶i pt trªn khi m
2
b) T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm tr¸i dÊu?
c) T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm ®Òu ©m?

d) Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm cña pt. T×m m ®Ó x1(1 2x 2 ) x 2 (1 2x1 ) m2


2
Bµi 56: Cho pt x 2(m 1)x m2 4m 9 0 (x lµ Èn)
a) Gi¶i vµ biÖn luËn pt.
b) T×m m ®Ó pt nhËn 2 lµ nghiÖm. Víi gi¸ trÞ cña m võa t×m ®-îc h·y t×m nghiÖm cßn l¹i
cña pt.
c) T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm tr¸i dÊu.

Bµi 57: Cho pt (m 4)x 2 2mx m 2 0


a) T×m m ®Ó pt cã nghiÖm x 2 . T×m nghiÖm kia
b) T×m m ®Ó pt cã nghiÖm
c) TÝnh x12 x 22 theo m.

d) TÝnh x13 x 23 theo m.


Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
e) T×m tæng nghÞch ®¶o c¸c nghiÖm, tæng bØnh ph-¬ng nghÞch ®¶o c¸c nghiÖm.
Bµi 58:
2
a) Pt x 2px 5 0 cã nghiÖm x1 2 . T×m p vµ tÝnh nghiÖm kia.
2
b) Pt x 5x q 0 cã mét nghiÖm b»ng 5. T×m q vµ tÝnh nghiÖm kia.
2
c) BiÕt hiÖu hai nghiÖm cña pt x 7x q 0 b»ng 11. T×m q vµ hai nghiÖm cña
2
d) T×m q vµ hai nghiÖm cña pt x qx 50 0 , biÕt pt cã hai nghiÖm vµ nghiÖm
nµy gÊp ®«i nghiÖm kia.
2
e) T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó pt x 2(m 2)x 2m2 7 0 cã nghiÖm x1 = 5. khi
®ã h·y t×m nghiÖm cßn l¹i.
2
f) §Þnh gi¸ trÞ cña k ®Ó pt x k(k 1)x 5k 20 0 cã nghiÖm x = -5. T×m
nghiÖm kia.
2
g) Cho pt: 5x mx 28 0 . §Þnh m ®Ó pt cã hai nghiÖm tho¶ 5x1 2x 2 1
2
h) T×m tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ cña a ®Ó pt x ax a 7 0 cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶
m·n x1 x 22 10
2

Bµi 59: Cho pt (m 1)x 2 2(m 1)x m 2 0


a) X¸c ®Þnh m ®Ó pt cã hai nghiÖm ph©n biÖt.
b) X¸c ®Þnh m ®Ó pt cã mét nghiÖm b»ng 2. T×m nghiÖm kia.
c) X¸c ®Þnh m ®Ó pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶
1 1 7 1 1
; 1; x12 x 22 2
x1 x2 4 x1 x2

d) X¸c ®Þnh m ®Ó pt cã hai nghiÖm tho¶ 3(x1 x2 ) 5x1x 2


2
Bµi 60: Cho pt x 2(m 1)x 2m 10 0
a) T×m m ®Ó pt cã nghiÖm

b) Cho P 6x1x2 x12 x 22 ( x1; x2 lµ hai nghiÖm cña pt). T×m m sao cho P ®¹t
gi¸ trÞ nhá nhÊt, t×m GTNN Êy.
2
Bµi 61: T×m c¸c gi¸ trÞ cña m; n ®Ó pt x 2(m 1)x n 2 0 cã hai nghiÖm
x1 1; x 2 2?
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
2
Bµi 62: T×m c¸c gi¸ rÞ cña m ®Ó pt x mx m 1 0 cã nghiÖm x1; x2 tho¶ m·n mét
trong hai ®iÒu:

a) x1x 2 2(x1 x2 ) 19 0
b) x1; x2 ®Òu ©m.
2
Bµi 63: Cho pt x 2(m 1)x m 3 0
a) CMR pt lu«n cã nghiÖm víi mäi m.
b) T×m hÖ thøc liªn hÖ gi÷a hai nghiÖm kh«ng phô thuéc m.
c) X¸c ®Þnh m ®Ó pt cã hai nghiÖm b»ng nhau vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi vµ tr¸i dÊu nhau.
2
Bµi 64: Cho pt x mx 3 0
a) Gi¶i vµ biÖn luËn pt. Tõ ®ã h·y cho biÕt víi gi¸ trÞ nµo cña m th× pt cã hai nghiÖm?
b) X¸c ®Þnh c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó pt cã hai nghiÖm d-¬ng.
c) Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× pt nh¹n 1 lµ nghiÖm. T×m nghiÖm cßn l¹i.
2
Bµi 65: Cho pt x 8x m 5 0
a) X¸c ®Þnh m ®Ó pt cã nghiÖm
b) Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× pt cã nghiÖm nµy gÊp 3 lÇn nghiÖm kia?. TÝnh c¸c nghiÖm
trong tr-êng hîp nµy.
2
Bµi 66: Cho pt x mx m 1 0
a) Chøng tá r»ng pt cã nghiÖm x1; x2 víi mäi m. TÝnh nghiÖm kÐp (nÕu cã) cña pt vµ gi¸ trÞ
t-¬ng øng cña m.
b) §Æt A x12 x 22 6x1x 2

+) Chøng minh A m2 8m 8
+) TÝnh gi¸ trÞ cña m ®Ó A = 8
+) T×m min cña A
Bµi 67: Cho pt

(m 1)x 2 2(m 1)x m 0


a) §Þnh m ®Ó pt cã nghiÖm kÐp. TÝnh nghiÖm kÐp nµy.
b) §Þnh m ®Ó pt cã hai nghiÖm ®Òu ©m? ®Òu d-¬ng? tr¸i dÊu?
2
Bµi 68: Cho pt x (2m 3)x m2 3m 0
a) CMR pt lu«n cã hai nghiÖm víi mäi m.
b) T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ m·n mét trong c¸c ®iÒu:
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
+) x12 x 22 9 +) x12x 2 x1x 22 4
2
Bµi 69: Cho pt kx 18x 3 0
a) Víi gi¸ trÞ nµo cña k th× pt cã mét nghiÖm? T×m nghiÖm ®ã?
b) Víi gi¸ trÞ nµo cña k th× pt cã hai nghiÖm ph©n biÖt
c) T×m k ®Ó pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ x12x 2 x1x22 6
2
Bµi 70: Cho pt x 10x m 20 0
a) Gi¶i pt khi m = 4?
b) X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m ®Ó pt cã hai nghiÖm ph©n biÖt.
c) T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm tr¸i dÊu.
d) T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm ®Òu d-¬ng.
2
Bµi 71: Cho pt x 2(m 2)x m 1 0
a) T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó pt cã nghiÖm.

b) Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm cña pt. t×m m ®Ó: x1(1 2x 2 ) x 2 (1 2x1 ) m2
2
Bµi 72: Cho pt 2x 6x m 0
a) Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× pt cã nghiÖm.
b) Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× pt cã nghiÖm ®Òu d-¬ng
x1 x2
c) Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm cña pt. t×m m ®Ó x 3
2
x1
2
Bµi 73: Cho pt x 2(a 1)x 2(a 5) 0
a) Gi¶i pt khi a = -2
b) T×m a ®Ó pt cã hai nghiÖm ph©n biÖt

c) T×m a ®Ó pt cã hai nghiÖm tho¶ x1 2x 2 3


d) T×m a ®Ó pt cã hai nghiÖm d-¬ng.

Bµi 74: Cho pt (m 1)x 2 2(m 1)x m 2 0


a) X¸c ®Þnh m ®Ó pt cã nghiÖm
1 1 7
b) X¸c ®Þnh m ®Ó pt cã hai nghiÖm tho¶ x x2 4
1

c) X¸c ®Þnh m ®Ó pt cã mét nghiÖm b»ng hai nghiÖm kia


Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
2
Bµi 75: X¸c ®Þnh m ®Ó pt x (5 m)x m 6 0 cã hai nghiÖm tho¶ m·n mét trong
c¸c ®iÒu kiÖn sau:
a) NghiÖm nµy lín h¬n nghiÖm kia 1 ®¬n vÞ
b) Cã hai nghiÖm tho¶ 2x1 3x 2 13

Bµi 76: T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó x1 x 22 ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt:
2

2 2
a) x (2m 1)x m 2 0 b) x 2(m 2)x (2m 7) 0
2
Bµi 77: Cho pt x 2(m 1)x m 4 0
a) Gi¶i pt khi m = 1
b) Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× pt nhËn x = 3 lµ nghiÖm. T×m nghiÖm cßn l¹i.
c) Chøng minh r»ng pt lu«n cã nghiÖm víi mäi m.
d) T×m m ®Ó pt cã nghiÖm tho¶ x12 x 22 5
e) T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó pt cã hai nghiÖm d-¬ng? hai nghiÖm ©m?
2
Bµi 78: Cho pt x 2(m 1)x 2m 4 0
a) CMR pt lu«n cã hai nghiÖm ph©n biÖt víi mäi m.
b) Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm cña pt. T×m GTLN cña Y x12 x 22
c) T×m m ®Ó Y = 4; Y = 2.
2
Bµi 79: Cho pt 5x mx 28 0
a) CMR pt lu«n cã hai nghiÖm ph©n biÖt
b) T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm d-¬ng
c) T×m m ®Ó pt cã hai nghim tho¶:
1 1 7 142
+) x 1 x 22
2
+) x x2 4
1 25

d) §Þnh m ®Ó pt cã hai nghiÖm tho¶: 5x1 2x 2 1


2
Bµi 80: Cho pt 2x (2m 1)x m 1 0
a) CMR pt lu«n cã hai nghiÖm ph©n biÖt
b) T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm tho¶ 3x1 4x 2 11
c) T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm ®Òu d-¬ng
d) T×m hÖ thøc liªn hÖ gi÷a c¸c nghiÖm kh«ng phô thuéc m.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Dạng 3: Định lí Viet


1. Lập phương trình bậc hai khi biết hai nghiệm x1; x2
Ví dụ : Cho x1  3 ; x2  2 lập một phương trính bậc hai chứa hai nghiệm trên
 S  x1  x2  5
Theo hệ thức VI-ÉT ta có  vậy x1; x2 là nghiệm của phương trính có
 P  x1 x2  6
dạng:
x2  Sx  P  0  x2  5x  6  0
Bài tập áp dụng:
1. x1 = 8 x2 = -3 13. x1 3 2 2; x2 3 2 2

2. x1 = 36 x2 = -104 14. x1
1
; x2
1
10 72 10 72
3. x1 = 1  2 x2 = 1  2 1 1
15. x1 ; x2
4. x1=2 x2=5 2 3 2 3
16. x1 3 11; x2 3 11
5. x1=-5 x2=7
17. x1 4 3 5; x2 4 3 5
6. x1=-4 x2=-9
3
7. x1 5; x2
2
1 18. x1 3 5; x2 3 5
8. x1 3; x2
4
1 1
9. x1 2 ; x2 3
4 3 19. x1 4; x2 1 2
1 3
10. x1 ; x2 1
4 2 20. x1 ; x2 2 3
1 3
11. x1 3 2; x2
3 2
12. x1 5 2 6; x2 5 2 6

2. Lập phương trình bậc hai có hai nghiệm thoả mãn biểu thức chứa hai nghiệm của
một phương trình cho trước:
V í dụ: Cho phương trính : x2  3x  2  0 có 2 nghiệm phân biệt x1 ; x2 . Không giải
1
phương trính trên, hãy lập phương trính bậc 2 có ẩn là y thoả mãn : y1  x2  và
x1
1
y2  x1  Theo h ệ th ức VI- ÉT ta c ó:
x2

1 1 1 1 x x 3 9
S  y1  y2  x2   x1   ( x1  x2 )      ( x1  x2 )  1 2  3  
x1 x2  x1 x2  x1 x2 2 2
1 1 1 1 9
P  y1 y2  ( x2  )( x1  )  x1 x2  1  1   2 11 
x1 x2 x1 x2 2 2
9 9
Vậy pt cần lập có dạng: y 2  Sy  P  0 hay y 2  y   0  2 y 2  9 y  9  0
2 2
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài tập áp dụng :
2
1. Gi¶ sö x1; x2 lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh: 2x 7x 3 0 . Kh«ng gi¶i ph-¬ng tr×nh,
h·y lËp mét ph-¬ng tr×nh bËc hai cã c¸c nghiÖm lµ:
a) 3x1 vµ 3x2 x1 1 x2 1
g) vµ
b) -2x1 vµ -2x2 x2 x1

1 1 x1 x2
c) vµ h) vµ
x1 x2 x2 1 x1 1

1 1 1 1
i) x1 x
d) x 2 vµ x 2
1 2
x 2 vµ 2 x1

x2 x1 1 1
e) vµ x j) vµ
x1 x2 2 x1 2
2

x1 1 x2 1
f) x1 vµ x2

2. Cho phương trính 3x2  5x  6  0 có 2 nghiệm phân biệt x1; x2 . Không giải phương
1 1
trính, Hãy lập phương trính bậc hai có các nghiệm y1  x1  và y2  x2 
x2 x1
3. Cho phương trính : x2  5x  1  0 có 2 nghiệm x1; x2 . Hãy lập phương trính bậc 2
có ẩn y thoả mãn y1  x14 và y2  x24 (có nghiệm là luỹ thừa bậc 4 của các nghiệm của
phương trính đã cho).
4. Cho phương trính bậc hai: x2  2 x  m2  0 có các nghiệm x1; x2 . Hãy lập phương
trính bậc hai có các nghiệm y1; y2 sao cho :
a) y1  x1  3 và y2  x2  3 b) y1  2 x1  1 và y2  2 x2  1
2
5. Gäi p; q lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh 3x 7x 4 0 . Kh«ng gi¶i ph-¬ng tr×nh. H·y
p q
lËp mét ph-¬ng tr×nh bËc hai víi c¸c hÖ sè nguyªn cã nghiÖm lµ: vµ
q 1 p 1
2
6. Gäi p; q lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh x 5x 3 0 . Kh«ng gi¶i ph-¬ng tr×nh. H·y
p q
lËp mét ph-¬ng tr×nh bËc hai víi c¸c hÖ sè nguyªn cã nghiÖm lµ: vµ
q 1 p 1
2
7. Gäi p; q lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh 2x 6x 7 0 . Kh«ng gi¶i ph-¬ng tr×nh. H·y
p q
lËp mét ph-¬ng tr×nh bËc hai víi c¸c hÖ sè nguyªn cã nghiÖm lµ: vµ
q 1 p 1
2
8. Gäi p; q lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh x 4x 2 0 . Kh«ng gi¶i ph-¬ng tr×nh. H·y
p q
lËp mét ph-¬ng tr×nh bËc hai víi c¸c hÖ sè nguyªn cã nghiÖm lµ: vµ
q 1 p 1
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
2
9. Gi¶ sö x1; x2 lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh: x px 5 0 . Kh«ng gi¶i ph-¬ng tr×nh, h·y
lËp mét ph-¬ng tr×nh bËc hai cã c¸c nghiÖm lµ:
a) -x1 vµ -x2 x1 3 x2 3
g) vµ
x2 x1
b) 4x1 vµ 4x2
x1 x2
1 1 h) vµ
c) x x2 x2 1 x1 1
3 1 vµ 3
1 1
1 i) x1 x
1 x 2 vµ 2 x1
d) vµ x
x1 2
j) x 12 vµ x 22
x2 x1
e) vµ
x1 x2 1 1
k) x 1 vµ x 2 x1
x2
x1 2 x2 2
f) x1 vµ x2 l) x12x2 vµ x1x22

3. Tìm hai số khi biết tổng và tích của chung


Nếu hai số có Tổng bằng S và Tìch bằng P thí hai số đó là hai nghiệm của phương
trình : x2  Sx  P  0 (điều kiện để có hai số đó là S2  4P  0 )
V í dụ: Tím hai số a, b biết tổng S = a + b =  3 và tích P = ab =  4
Vì a + b =  3 và ab =  4 n ên a, b là nghiệm của phương trính : x2  3x  4  0
giải phương trính trên ta được x  1 và x2  4
1

Vậy nếu a = 1 thí b =  4


nếu a =  4 thì b = 1

Bài tập áp dụng


1.
a) T×m hai sè khi biÕt tæng cña chóng b»ng 27, tÝch cña chóng b»ng 180.
b) T×m hai sè khi biÕt tæng cña chóng b»ng 1, tÝch cña chóng b»ng 5.
c) T×m hai sè khi biÕt tæng cña chóng b»ng 33 , tÝch cña chóng b»ng 270.
d) T×m hai sè khi biÕt tæng cña chóng b»ng 4, tÝch cña chóng b»ng 50.
e) T×m hai sè khi biÕt tæng cña chóng b»ng 6 , tÝch cña chóng b»ng -315.
2. T×m hai sè u, v biÕt:
a) u + v = 32; uv = 231 f) u + v = 14; uv = 40
b) u + v = -8; uv = -105 g) u + v = -7; uv = 12
c) u + v = 2; uv = h) u + v = -5; uv = -24
d) u + v = 42; uv = 441 i) u + v = 4; uv = 19
e) u - v = 5; uv = 24 j) u - v = 10; uv = 24
k) u2 + v2 = 85; uv = 18
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
l) u - v = 3; uv = 180 n) u2 + v2 = 25; uv = -12
m) u2 + v2 = 5; uv = -2

4. Tính giá trị các biểu thức nghiệm


Đối các bài toán dạng này điều quan trọng nhất là phải biết biến đổi biểu thức
nghiệm đã cho về biểu thức có chứa tổng nghiệm S và tìch nghiệm P để áp dụng
hệ thức VI-ÉT rổi tình giá trị của biểu thức
 x12  x22  ( x12  2 x1 x2  x22 )  2 x1 x2  ( x1  x2 )2  2 x1 x2
 x13  x23   x1  x2   x12  x1 x2  x22    x1  x2   x1  x2   3x1 x2 
2
 
x14  x24  ( x12 )2  ( x22 )2   x12  x22   2 x12 x22  ( x1  x2 )2  2 x1 x2   2 x12 x22
2 2

1 1 x1  x2
  
x1 x2 x1 x2
 x1  x2    x1  x2   4 x1 x2
2

 x12  x22 (   x1  x2  x1  x2  =…….)


 x13  x23 ( =  x1  x2   x12  x1 x2  x22    x1  x2   x1  x2   x1 x2  =……. )
2

 x14  x24 ( =  x12  x22  x12  x22  =…… )


 x16  x26 ( = ( x12 )3  ( x22 )3   x12  x22  x14  x12 x22  x24  = ……..)

1. Không giải phương trính, tình giá trị của biểu thức nghiệm
a) Cho phương trính : x2  8x  15  0 Không giải phương trính, hãy tình
1 1
1. x12  x22 2. 
x1 x2
x1 x2
4.  x1  x2 
2
3. 
x2 x1
b) Cho phương trính : 8x2  72 x  64  0 Không giải phương trính, hãy tình:
1 1
1.  2. x12  x22
x1 x2
c) Cho phương trính : x2 14 x  29  0 Không giải phương trính, hãy tình:
1 1
1.  2. x12  x22
x1 x2
d) Cho phương trính : 2 x2  3x  1  0 Không giải phương trính, hãy tình:
1 1 1  x1 1  x2
1.  2. 
x1 x2 x1 x2
x1 x
3. x12  x22 4.  2
x2  1 x1  1
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
e) Cho phương trính x2  4 3x  8  0 có 2 nghiệm x1 ; x2 , không giải phương trính,
6 x12  10 x1 x2  6 x22
tính Q 
5 x1 x23  5 x13 x2
2
2. Cho ph-¬ng tr×nh: x 5x 3 0 . Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm cña ph-¬ng tr×nh kh«ng gi¶i
ph-¬ng tr×nh h·y tÝnh:
a) x12 x 22 1 1
i)
x1 2 x2 2
b) x13 x 23
x1 5 x2 5
c) x1 x2 j)
x2 x1

d) x12 x 22 1 1
k) x1 x2
x1 x2
e) x13 x 23
1 x1 1 x2
1 1 l)
f) 2x1 2x 2
x1 x2

1 1 m) x12x 2 x1x 22
g) 2
x1 x 22 x1 x2
n) x x1
x1 3 x2 3 2
h)
x1 x2
2
3. Giống yêu cầu bài 2 đối với pt: 2x 5x 1 0
2
4. Giống yêu cầu bài 2 đối với pt: 3x 4x 3 0
2
5. Giống yêu cầu bài 2 đối với pt: 3x 2x 5 0
6. Cho ph-¬ng tr×nh: x2 4x 1 0 . Kh«ng gi¶i ph-¬ng tr×nh h·y tÝnh:
a) Tæng b×nh ph-¬ng c¸c nghiÖm b) Tæng nghÞch ®¶o c¸c nghiÖm
c) Tæng lËp ph-¬ng c¸c nghiÖm d) B×nh ph-¬ng tæng c¸c nghiÖm
e) HiÖu c¸c nghiÖm f) HiÖu b×nh ph-¬ng c¸c nghiÖm
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

5. Tìm giá trị tham số của phƣơng trình thõa mãn biểu thức chứa nghiệm đã
cho
Đối với các bài toán dạng này, ta làm như sau:
 Đặt điều kiện cho tham số để phương trính đã cho có hai nghiệm x1 và x2
(thường là a  0 và   0)
 Từ biểu thức nghiệm đã cho, áp dụng hệ thức VI-ÉT để giải phương trính
(có ẩn là tham số).
 Đối chiếu với điều kiện xác định của tham số để xác định giá trị cần tím.
Ví dụ: Cho phương trính : mx2  6  m  1 x  9  m  3  0 Tím giá trị của tham số m
để 2 nghiệm x1 và x2 thoả mãn hệ thức : x1  x2  x1.x2
Bài giải:
Điều kiện để phương trính c ó 2 nghiệm x1 và x2 l à :
m  0

 '  3  m  21   9(m  3)m  0
2

m  0

 '  9  m  2m  1  9m  27  0
2 2

m  0 m  0
 
 '  9  m  1  0 m  1
 6(m  1)
 x1  x2  m
Theo h ệ th ức VI- ÉT ta c ó:  và từ giả thiết: x1  x2  x1 x2 .
x x  9( m  3)
 1 2 m
Suy ra:
6(m  1) 9(m  3)

m m
 6(m  1)  9(m  3)
 6m  6  9m  27
 3m  21  m  7
Vậy với m = 7 thí phương trính đã cho có 2 nghiệm x1 và x2 thoả mãn hệ thức :
x1  x2  x1.x2
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài tập áp dụng


2
1.Cho pt x 6x m 0 . TÝnh gi¸ trÞ cña m biÕt pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶:
a) x12 x 22 36 1 1 4
c) x 12 x 22 3
1 1
b)
3
x1 x2 d) x1 x2 4
2
2.Cho pt x 8x m 0 . T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ mét trong c¸c
hÖ thøc sau:

a) x1 x 22 50 c) 2x1 3x 2 26
2

b) x1 7x 2 d) x1 x2 2
2
3. Cho pt x (m 3)x 2(m 2) 0 . T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ x1 2x 2 .
Khi ®ã t×m cô thÓ hai nghiÖm cña pt?
4.
2
a) T×m k ®Ó pt: x (k 2)x k 5 0 cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ x12 x 22 10
2
b) T×m m ®Ó pt: x 2(m 2)x 5 0 cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ x12 x 22 18

c) T×m k ®Ó pt: (k 1)x 2 2(k 2)x k 3 0 cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶


(4x1 1)(4x 2 1) 18

d) T×m m ®Ó pt: 5x
2
mx 28 0 cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ 5x1 2x 2 1
2
5. Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm kh¸c 0 cña pt: mx (m 1)x 3(m 1) 0 . Chøng minh:
1 1 1
x1 x2 3

6.Cho phương trính : mx2  2  m  4 x  m  7  0 Tìm m để 2 nghiệm x1 và x2 thoả mãn hệ

thức : x1  2 x2  0

7. Cho phương trính : x2   m  1 x  5m  6  0 Tìm m để 2 nghiệm x1 và x2 thoả mãn hệ


thức: 4 x1  3x2  1
8.Cho phương trính : 3x2   3m  2 x   3m  1  0 . Tìm m để 2 nghiệm x1 và x2 thoả mãn hệ
thức : 3x1  5x2  6
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

ài tập áp dụng
1.Cho pt. TÝnh gi¸ trÞ cña m biÕt pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶:
e) g)
f)
2.Cho pt. T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶ mét trong c¸c hÖ thøc sau:
a) c)
b) d)
3. Cho pt. T×m m ®Ó pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶. Khi ®ã t×m cô thÓ hai nghiÖm cña pt?
4.
a) T×m k ®Ó pt: cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶
b) T×m m ®Ó pt: cã hai nghiÖm x 1; x2
thhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhffffff
fffffffffffffffffffffffhfhfhfhfhhfhfho¶ pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶. Khi ®ã t×m cô thÓ hai nghiÖm cña pt?
4.
a) T×m k ®Ó pt: cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶
b) T×m m ®Ó pt: cã hai nghiÖm x 1; x2
thhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhffffff
fffffffffffffffffffffffhfhfhfhfhhfhfho¶
pt cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶. Khi ®ã t×m cô thÓ hai nghiÖm cña pt?
4.
a) T×m k ®Ó pt: cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶
b) T×m m ®Ó pt: cã hai nghiÖm x 1; x2
thhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhffffff
fffffffffffffffffffffffhfhfhfhfhhfhfho¶

c) T×m k ®Ó pt: cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶

d) T×m m ®Ó pt: cã hai nghiÖm x1; x2 tho¶


5. Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm kh¸c 0 cña pt:. Chøng minh:
6.Cho phương trính :
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

CHỦ ĐỀ 5

GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH


LẬP PHƢƠNG TRÌNH
HỆ PHƢƠNG TRÌNH
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
1. Ph-¬ng ph¸p chung
- Chän Èn sè vµ x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn cña Èn sè (®¬n vÞ tÝnh). Èn sè th-êng lµ ®¹i l-îng
ch-a biÕt trong bµi to¸n. ViÖc chän mét Èn sè hay hai Èn sè tuú thuéc vµo sè ®¹i l-îng ch-a
biÕt trong bµi to¸n
- BiÓu diÔn mèi t-¬ng quan gi÷a ®¹i l-îng ®· biÕt vµ ®¹i l-îng ch-a biÕt
- LËp ph-¬ng tr×nh (hay hÖ ph-¬ng tr×nh)
- Gi¶i ph-¬ng tr×nh (hay hÖ ph-¬ng tr×nh)
- NhËn ®Þnh kÕt qu¶ vµ tr¶ lêi

D¹ng 1: C¸c bµi to¸n vÒ chuyÓn ®éng


- Dùa vµo quan hÖ cña ba ®¹i l-îng S: qu·ng ®-êng; t: thêi gian; v: vËn tèc
cña vËt chuyÓn ®éng ®Òu trong c«ng thøc S = v.t
- Dùa vµo nguyªn lÝ céng vËn tèc: VÝ dô khi gi¶i bµi to¸n chuyÓn ®éng
thuyÒn trªn s«ng ta cã: v1 = v0 + v3; v2 = v0 – v3 trong ®ã v1 lµ vËn tèc thuyÒn ®i
xu«i dßng, v2 lµ vËn tèc thuyÒn ®i ng-îc dßng, v0 lµ vËn tèc riªng cña thuyÒn, v3
lµ vËn tèc dßng ch¶y

1. Hai tØnh A vµ B c¸ch nhau 180 km. Cïng mét lóc, mét «t« ®i tõ A ®Õn B vµ mét xe m¸y ®i tõ
B vÒ A. Hai xe gÆp nhau t¹i thÞ trÊn C. Tõ C ®Õn B «t« ®i hÕt 2 giê , cßn tõ C vÒ A xe m¸y ®i
hÕt 4 giê 30 phót. TÝnh vËn tèc cña mçi xe biÕt r»ng trªn ®-êng AB hai xe ®Òu ch¹y víi vËn
tèc kh«ng ®æi
2. Mét ca n« xu«i dßng tõ bÕn A ®Õn bÕn B råi l¹i ng-îc dßng tõ bÕn B vÒ bÕn A mÊt tÊt c¶ 4
giê. TÝnh vËn tèc cña ca n« khi n-íc yªn lÆng, biÕt r»ng qu·ng s«ng AB dµi 30 km vµ vËn
tèc dßng n-íc lµ 4 km/h.
3. Mét ca n« xu«i tõ bÕn A ®Õn bÕn B víi vËn tèc 30 km/h, sau ®ã l¹i ngù¬c tõ B trë vÒ A. Thêi
gian xu«i Ýt h¬n thêi gian ®i ng-îc 1 giê 20 phót. TÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a hai bÕn A vµ B
biÕt r»ng vËn tèc dßng n-íc lµ 5 km/h
4. Mét ng-êi chuyÓn ®éng ®Òu trªn mét qu·ng ®-êng gåm mét ®o¹n ®-êng b»ng vµ mét ®o¹n
®-êng dèc. VËn tèc trªn ®o¹n ®-êng b»ng vµ trªn ®o¹n ®-êng dèc t-¬ng øng lµ 40 km/h
vµ 20 km/h. BiÕt r»ng ®o¹n ®-êng dèc ng¾n h¬n ®o¹n ®-êng b»ng lµ 110km vµ thêi gian
®Ó ng-êi ®ã ®i c¶ qu·ng ®-êng lµ 3 giê 30 phót. TÝnh chiÒu dµi qu·ng ®-êng ng-êi ®ã ®·
®i.
5. Mét xe t¶i vµ mét xe con cïng khëi hµnh tõ A ®Õn B. Xe t¶I ®i víi vËn tèc 30 km/h, xe con
3
®i víi vËn tèc 45 km/h. Sau khi ®i ®-îc qu·ng ®-êng AB, xe con t¨ng vËn tèc thªm 5
4
km/h trªn qu·ng ®-êng cßn l¹i. TÝnh qu·ng ®-êng AB biÕt r»ng xe con ®Õn B sím h¬n xe
t¶i 2giê 20 phót.
6. Mét ng-êi ®i xe ®¹p tõ A ®Õn B c¸ch nhau 33 km víi mét vËn tèc x¸c ®Þnh. Khi tõ B vÒ A
ng-êi ®ã ®i b»ng con ®-êng kh¸c dµi h¬n tr-íc 29 km nh-ng víi vËn tèc lín h¬n vËn tèc
lóc ®i 3 km/h. TÝnh vËn tèc lóc ®i, biÕt r»ng thêi gian vÒ nhiÒu h¬n thêi gian ®i lµ 1 giê 30
phót.
7. Hai ®Þa ®iÓm A,B c¸ch nhau 56 Km. Lóc 6h45phót mét ng-êi ®i xe ®¹p tõ A víi vËn tèc 10
Km/h. Sau ®ã 2 giê mét ng-êi ®i xe ®¹p tõ B ®Õn A víi vËn tèc 14 Km/h. Hái ®Õn mÊy giê
hä gÆp nhau vµ chç gÆp nhau c¸ch A bao nhiªu Km ?
8. Mét ng-êi ®i xe ®¹p tõ A ®Õn B víi vËn tèc 15 km/h. Sau ®ã mét thêi gian, mét ng-êi ®i xe
m¸y còng xuÊt ph¸t tõ A víi vËn tèc 30 km/h vµ nÕu kh«ng cã g× thay ®æi th× sÏ ®uæi kÞp
ng-êi ®i xe m¸y t¹i B. Nh-ng sau khi ®i ®-îc nöa qu·ng ®-êng AB, ng-êi ®i xe ®¹p gi¶m
bít vËn tèc 3 km/h nªn hai ng-ßi gÆp nhau t¹i C c¸ch B 10 km. TÝnh qu·ng ®-êng AB
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
9. Mét ng-êi ®i xe m¸y tõ A ®Õn B víi vËn tèc trung b×nh lµ 30 km/h. Khi ®Õn B ng-êi ®ã nghØ
20 phót råi quay trë vÒ A víi vËn tèc trung b×nh lµ 24 km/h. TÝnh qu·ng ®-êng AB biÕt r»ng
thêi gian c¶ ®i lÉn vÒ lµ 5 giê 50 phót.
10. Mét ca n« xu«i tõ bÕn A ®Õn bÕn B víi vËn tèc trung b×nh 30 Km/h, sau ®ã ng-îc tõ B vÒ A.
Thêi gian ®i xu«i Ýt h¬n thêi gian ®i ng-îc lµ 40 phót. TÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a hai bÕn A vµ B
biÕt r»ng vËn tèc dßng n-íc lµ 3 Km/h vµ vËn tèc riªng cña ca n« lµ kh«ng ®æi .
11. Mét « t« dù ®Þnh ®i tõ tØnh A ®Õn tØnh B víi vvËn tèc trung b×nh lµ 40 km/h . Lóc ®Çu « t« ®i
víi vËn tèc ®ã, khi cßn 60 km n÷a th× ®-îc mét nöa qu·ng ®-êng AB, ng-êi l¸i xe t¨ng vËn
tèc thªm 10 km/h trªn qu·ng ®-êng cßn l¹i. Do ®ã « t« ®Õn tØnh B sím h¬n 1 giê so víi dù
®Þnh. TÝnh qu·ng ®-êng AB.
12. Hai ca n« khëi hµnh cïng mét lóc vµ ch¹y tõ bÕn A ®Õn bÕn B. Ca n« I ch¹y víi vËn tèc 20
km/h, ca n« II ch¹y víi vËn tèc 24 km/h. Trªn ®-êng ®i ca n« II dõng l¹i 40 phót, sau ®ã
tiÕp tôc ch¹y. TÝnh chiÒu dµi qu·ng ®-êng s«ng AB biÕt r»ng hai ca n« ®Õn B cïng mét lóc .
13. Mét ng-êi ®i xe ®¹p tõ A ®Õn B c¸ch nhau 50 km. Sau ®ã 1 giê 30 phót, mét ng-êi ®i xe
m¸y còng ®i tõ A vµ ®Õn B sím h¬n 1 giê. TÝnh vËn tèc cña mçi xe, biÕt r»ng vËn tèc cña
xe m¸y gÊp 2,5 lÇn vËn tèc xe ®¹p.
14. Mét ca n« ch¹y trªn s«ng trong 7 giê, xu«i dßng 108 km vµ ng-îc dßng 63 km. Mét lÇn
kh¸c, ca n« ®ã còng ch¹y trong 7 giê, xu«i dßng 81 km vµ ng-îc dßng 84 km. TÝnh vËn tèc
dßng n-íc ch¶y vµ vËn tèc riªng (thùc) cña ca n«.
15. Mét tÇu thuû ch¹y trªn mét khóc s«ng dµi 80 km, c¶ ®i vµ vÒ mÊt 8 giê 20 phót. TÝnh vËn
tèc cña tÇu khi n-íc yªn lÆng, biÕt r»ng vËn tèc dßng n-íc lµ 4 km/h.
16. Mét chiÕc thuyÒn khëi hµnh tõ bÕn s«ng A. Sau ®ã 5 giê 20 phót mét chiÕc ca n« ch¹y tõ
bÕn s«ng A ®uæi theo vµ gÆp chiÕc thuyÒn t¹i mét ®iÓm c¸ch bÕn A 20 km. Hái vËn tèc cña
thuyÒn, biÕt r»ng ca n« ch¹y nhanh h¬n thuyÒn 12 km/h.
17. Mét «t« chuyÓn ®éng ®Òu víi vËn tèc ®· ®Þnh ®Ó ®i hÕt qu·ng ®-êng dµi 120 km trong mét
thêi gian ®· ®Þnh. §i ®-îc mét nöa qu·ng ®-êng xe nghØ 3 phót nªn ®Ó ®Õn n¬i ®óng giê,
xe ph¶i t¨ng vËn tèc thªm 2 km/h trªn nöa qu·ng ®-êng cßn l¹i. TÝnh thêi gian xe l¨n b¸nh
trªn ®-êng.
18. Mét «t« dù ®Þnh ®i tõ A ®Ðn B c¸ch nhau 120 km trong mét thêi gian quy ®Þnh. Sau khi ®i
®-îc 1 giê «t« bÞ ch¾n ®-êng bëi xe ho¶ 10 phót. Do ®ã, ®Ó ®Õn B ®óng h¹n, xe ph¶i t¨ng
vËn tèc thªm 6 km/h. TÝnh vËn tèc lóc ®Çu cña «t«.
19. Mét ng-êi ®i xe ®¹p tõ A ®Õn B trong mét thêi gian ®· ®Þnh. Khi cßn c¸ch B 30 km, ng-êi ®ã
nhËn thÊy r»ng sÏ ®Õn B chËm nöa giê nÕu gi÷ nguyªn vËn tèc ®ang ®i, nh-ng nÕu t¨ng
vËn tèc thªm 5 km/h th× sÏ tíi ®Ých sím h¬n nöa giê.TÝnh vËn tèc cña xe ®¹p tren qu·ng
®-êng ®· ®i lóc ®Çu.
20. Hai « t« khëi hµnh cïng mét lóc ®i tõ A ®Õn B c¸ch nhau 300 km. ¤ t« thø nhÊt mçi giê
ch¹y nhanh h¬n « t« thø hai 10 km nªn ®Õn B sím h¬n « t« thø hai 1 giê. TÝnh vËn tèc mçi
xe « t« .
2
21. Mét « t« dù ®Þnh ®i tõ A ®Õn B víi vËn tèc 50 km/h. Sau khi ®i ®-îc qu·ng ®-êng víi vËn
3
tèc ®ã, v× ®-êng khã ®i nªn ng-êi l¸i xe ph¶i gi¶m vËn tèc mçi giê 10 km trªn qu·ng ®-êng
cßn l¹i. Do ®ã « t« ®Õn B chËm 30 phót so víi dù ®Þnh. TÝnh qu·ng ®-êng AB
22. Mét « t« dù ®Þnh ®i tõ A ®Òn B trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. NÕu xe ch¹y víi vËn tèc 35
km/h th× ®Õn chËm mÊt 2 giê . NÕu xe ch¹y víi vËn tèc 50 km/h th× ®Õn sím h¬n 1 giê . TÝnh
qu·ng ®êng AB vµ thêi gian dù ®Þnh ®i lóc ®Çu .
23. Qu·ng ®êng AB dµi 180 km. Cïng mét lóc hai «t« khëi hµnh tõ A ®Ó ®Õn B. Do vËn tèc cña
«t« thø nhÊt h¬n vËn tèc cña «t« thø hai lµ 15 km/h nªn «t« thø nhÊt ®Õn sím h¬n «t« thø
hai 2h. TÝnh vËn tèc cña mçi «t«?
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
24. Kho¶ng c¸ch gi÷a hai thµnh phè A vµ B lµ 180 km. Mét « t« ®i tõ A ®Õn B, nghØ 90 phót ë B
råi trë l¹i tõ B vÒ A. Thêi gian tõ lóc ®i ®Õn lóc trë vÒ lµ 10 giê. BiÕt vËn tèc lóc vÒ kÐm vËn
tèc lóc ®i lµ 5 km/h. TÝnh vËn tèc lóc ®i cña « t«.
25. Mét ca n« xu«i dßng tõ bÕn s«ng A ®Õn bÕn s«ng B c¸ch nhau 24 km, cïng lóc ®ã còng tõ
A mét bÌ nøa tr«i víi vËn tèc dßng n-íc 4 km/h. Khi ®Õn B ca n« quay l¹i ngay vµ gÆp bÌ
nøa tr«i t¹i mét ®Þa ®iÓm C c¸ch A lµ 8 km. TÝnh vËn tèc thùc cña ca n«.
26. Kho¶ng c¸ch gi÷a hai tØnh A vµ B lµ 108 km. Hai « t« cïng khëi hµnh mét lóc ®i tõ A ®Õn B,
mçi giê xe thø nhÊt ch¹y nhanh h¬n xe thø hai 6 km nªn ®Õn B tr-íc xe thø hai 12 phót.
TÝnh vËn tèc mçi xe
27. Hai ®Þa ®iÓm A, B c¸ch nhau 56km. Lóc 6h45' mét ng-êi ®i tõ A víi vËn tèc 10km/h. Sau
2h, mét ng-êi ®i xe ®¹p tõ B tíi A víi vËn tèc 14km/h . Hái ®Õn mÊy giê th× hä gÆp nhau,
chç gÆp nhau c¸ch A bao nhiªu km
28. Mét ca n« xu«i tõ A ®Õn B víi vËn tèc 30km/h, sau ®ã ng-îc tõ B trë vÒ A. Thêi gian ®i xu«i
Ýt h¬n thêi gian ®i ng-îc lµ 40'. TÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a A vµ B. BiÕt vËn tèc ca n« kh«ng ®æi,
vËn tèc dßng n-íc lµ 3km/h.
29. Mét ng-êi ®i xe ®¹p tõ A ®Õn B c¸ch nhau 50km. Sau 1h30' mét ng-êi ®i xe m¸y còng tõ A
vµ ®Õn B sím h¬n mét giê. TÝnh vËn tèc cña mçi xe, biÕt r»ng vËn tèc xe m¸y gÊp 2,5 lÇn
xe ®¹p

D¹ng 2: C¸c bµi to¸n vÒ n¨ng suÊt lao ®éng


Dùa vµo quan hÖ ba ®¹i l-îng: N: n¨ng suÊt lao ®éng (khèi l-îng c«ng viÖc
hoµn thµnh trong mét ®¬n vÞ thêi gian); t: thêi gian ®Ó hoµn thµnh mét c«ng viÖc;
s
s: l-îng c«ng viÖc ®· lµm th× N =
t

1. Hai ®éi c«ng nh©n cïng lµm mét c«ng viÖc th× lµm xong trong 4 giê. NÕu mçi ®éi lµm mét
m×nh ®Ó lµm xong c«ng viÖc Êy, th× ®éi thø nhÊt cÇn thêi gian Ýt h¬n so víi ®éi thø hai lµ 6
giê. Hái mçi ®éi lµm mét m×nh xong c«ng viÖc Êy trong bao l©u?
2. Mét xÝ nghiÖp ®ãng giÇy dù ®Þnh hoµn thµnh kÕ ho¹ch trong 26 ngµy. Nh-ng do c¶i tiÕn kü
thuËt nªn mçi ngµy ®· v-ît møc 6000 ®«i giÇy do ®ã ch¼ng nh÷ng ®· hoµn thµnh kÕ ho¹ch
®· ®Þnh trong 24 ngµy mµ cßn v-ît møc 104 000 ®«i giÇy. TÝnh sè ®«i giÇy ph¶i lµm theo kÕ
ho¹ch.
3. Mét c¬ së ®¸nh c¸ dù ®Þnh trung b×nh mçi tuÇn ®¸nh b¾t ®-îc 20 tÊn c¸, nh-ng ®· v-ît
møc ®-îc 6 tÊn mçi tuÇn nªn ch¼ng nh÷ng ®· hoµn thµnh kÕ ho¹ch sím 1 tuÇn mµ cßn
v-ît møc kÕ ho¹ch 10 tÊn. TÝnh møc kÕ ho¹ch ®· ®Þnh
4. Mét ®éi xe cÇn chuyªn chë 36 tÊn hµng. Tr-íc khi lµm viÖc ®éi xe ®ã ®-îc bæ sung thªm 3
xe n÷a nªn mçi xe chë Ýt h¬n 1 tÊn so víi dù ®Þnh. Hái ®éi xe lóc ®Çu cã bao nhiªu xe ? BiÕt
r»ng sè hµng chë trªn tÊt c¶ c¸c xe cã khèi l-îng b»ng nhau.
5. Hai tæ s¶n xuÊt cïng nhËn chung mét møc kho¸n. NÕu lµm chung trong 4 giê tæ 1 vµ 6 giê
2
cña tæ 2 th× hoµn thµnh ®-îc møc kho¸n. NÕu ®Ó mçi tæ lµm riªng th× tæ nµy sÏ lµm
3
xong møc kho¸n th× mçi tæ ph¶i lµm trong bao l©u ?
6. Hai tæ c«ng nh©n lµm chung trong 12 giê sÏ hoµn thµnh xong c«ng viÖc ®· ®Þnh. Hä lµm
chung víi nhau trong 4 giê th× tæ thø nhÊt ®-îc ®iÒu ®i lµm viÖc kh¸c, tæ thø hai lµm nèt
c«ng viÖc cßn l¹i trong 10 giê. Hái tæ thø hai lµm mét m×nh th× sau bao l©u sÏ hoµn thµnh
c«ng viÖc.
7. Hai ng-êi thî cïng lµm mét c«ng viÖc trong 16 giê th× xong . NÕu ng-êi thø nhÊt lµm 3 giê
vµ ng-êi thø hai lµm 6 giê th× hä lµm ®-îc 25% c«ngviÖc . Hái mçi ng-êi lµm c«ng viÖc ®ã
trong mÊy giê th× xong .
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
8. Theo kÕ ho¹ch, mét tæ c«ng nh©n ph¶i s¶n xuÊt 360 s¶n phÈm. §Õn khi lµm viÖc, do ph¶i
®iÒu 3 c«ng nh©n ®i lµm viÖc kh¸c nªn mçi c«ng nh©n cßn l¹i ph¶i lµm nhiÒu h¬n dù ®Þnh 4
s¶n phÈm. Hái lóc ®Çu tæ cã bao nhiªu c«ng nh©n ? BiÕt r»ng n¨ng suÊt lao ®éng cña mçi
c«ng nh©n lµ nh- nhau.
9. Hai ng-êi thî cïng lµm mét c«ng viÖc trong 16 giê th× xong. NÕu ng-êi thø nhÊt lµm 3 giê
vµ ng-êi thø 2 lµm 6 giê th× hä lµm ®-îc 25% c«ng viÖc. Hái mçi ng-êi lµm mét m×nh c«ng
viÖc ®ã trong mÊy giêi th× xong ?.
10. Th¸ng thø nhÊt hai tæ s¶n xuÊt ®-îc 800 s¶n phÈm. Sang th¸ng thø hai tæ 1 v-ît 15%.tæ 2
v-ît 20%. Do ®ã cuèi th¸ng c¶ hai tæ x¶n xuÊt ®ùoc 945 s¶n phÈm. TÝnh xem trong th¸ng
thø nhÊt mçi tæ s¶n xuÊt ®-îc bao nhiªu s¶n phÈm
11. Trong th¸ng giªng hai tæ s¶n xuÊt ®-îc 720 chi tiÕt m¸y. Trong th¸ng hai, tæ I v-ît møc
15%, tæ II v-ît møc 12% nªn s¶n xuÊt ®-îc 819 chi tiÕt m¸y. TÝnh xem trong th¸ng giªng
mçi tæ s¶n xuÊt ®-îc bao nhiªu chi tiÕt m¸y ?
12. N¨m ngo¸i tæng sè d©n cña hai tØnh A vµ B lµ 4 triÖu ng-êi. D©n sè tØnh A n¨m nay t¨ng
1,2%, cßn tØnh B t¨ng 1,1%. Tæng sè d©n cña c¶ hai tØnh n¨m nay lµ 4 045 000 ng-êi. TÝnh
sè d©n cña mçi tØnh n¨m ngo¸i vµ n¨m nay ?

D¹ng 3: C¸c bµi to¸n vÒ lµm chung – lµm riªng, vßi n-íc ch¶y chung – ch¶y riªng
...
Dùa vµo kÕt qu¶ sau
- NÕu x giê (hoÆc ngµy) lµm xong c«ng viÖc th× mçi giê (hoÆc ngµy) lµm
1
®-îc c«ng viÖc ®ã
x
1
- NÕu trong 1 giê: §èi t-îng A lµm ®-îcc«ng viÖc, ®èi t-îng B lµm ®-îc
x
1 1 1
c«ng viÖc th× l-îng c«ng viÖc mµ c¶ hai lµm ®-îc trong 1 giê lµ + c«ng
y x y
viÖc
1 a
- NÕu mçi giê lµm ®-îc c«ng viÖc th× a giê lµm ®-îc c«ng viÖc
x x
1. Hai vßi n-íc cïng ch¶y vµo mét c¸i bÓ kh«ng chøa n-íc ®· lµm ®Çy bÓ trong 5 giê 50
phót. NÕu ch¶y riªng th× vßi thø hai ch¶y ®Çy bÓ nhanh h¬n vßi thø nhÊt lµ 4 giê. Hái nÕu
ch¶y riªng th× mçi vßi ch¶y trong bao l©u sÏ ®Çy bÓ ?
2. Hai vßi n-íc cïng ch¶y vµo mét c¸i bÓ kh«ng cã n-íc vµ ch¶y ®Çy bÓ mÊt 1 giê 48 phót.
NÕu ch¶y riªng, vßi thø nhÊt ch¶y ®Çy bÓ nhanh h¬n vßi thø hai trong 1 giê 30 phót. Hái
nÕu ch¶y riªng th× mçi vßi sÏ ch¶y ®Çy bÓ trong bao l©u ?
3. Mét m¸y b¬m muèn b¬m ®Çy n-íc vµo mét bÓ chøa trong mét thêi gian quy ®Þnh th× mçi
1
giê ph¶i b¬m ®-îc 10 m3. Sau khi b¬m ®-îc thÓ tÝch bÓ chøa, m¸y b¬m ho¹t ®éng víi
3
c«ng suÊt lín h¬n, mçi giê b¬m ®-îc 15 m3. Do vËy so víi quy ®Þnh, bÓ chøa ®-îc b¬m
®Çy tr-íc 48 phót. TÝnh thÓ tÝch bÓ chøa.
4. NÕu hai vßi n-íc cïng ch¶y vµo mét c¸i bÓ chøa kh«ng cã n-íc th× sau 1 giê 30 phót sÏ
®Çy bÓ. NÕu më vßi thø nhÊt trong 15 phót råi kho¸ l¹i vµ më vßi thø hai ch¶y tiÕp trong 20
1
phót th× sÏ ®-îc bÓ. Hái mçi vßi ch¶y riªng th× sau bao l©u sÏ ®Çy bÓ ?
5
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
5. Hai vßi n-íc cïng ch¶y vµo mét c¸i bÓ chøa kh«ng cã n-íc th× sau 2 giê 55 phót sÏ ®Çy
bÓ. NÕu ch¶y riªng th× vßi thø nhÊt ch¶y ®Çy bÓ nhanh h¬n vßi thø hai 2 giê. Hái nÕu ch¶y
riªng th× mçi vßi ch¶y ®Çy bÓ trong bao l©u ?
6. Hai vßi n-íc cïng ch¶y vµo bÓ th× sau 4 giê 48 phót th× ®Çy. Nðu ch¶y cïng mét thêi gian
2
nh- nhau th× l-îng n-íc cña vßi II b»ng l-îng n-íc cña vßi I ch¶y ®-îc. Hái mçi vßi
3
ch¶y riªng th× sau bao l©u ®Çy bÓ
7. NÕu më c¶ hai vßi n-íc ch¶y vµo mÖt bÓ c¹n th× sau 2 giê 55phót bÓ ®Çy bÓ. NÕu më riªng
tõng vßi th× vßi thø nhÊt lµm ®Çy bÓ nhanh h¬n vßi thø hai lµ hai giê. Hái nÕu më riªng tõng
vßi th× mçi vßi ch¶y bao l©u ®Çy bÓ ?

D¹ng 4: C¸c bµi to¸n s¾p xÕp, chia ®Òu s¶n phÈm (hµng hãa ...)
Nh- d¹ng 2: Ch¼ng h¹n víi ba ®¹i l-îng: N: sè l-îng hµng ho¸ ph©n phèi
s
cho mçi xe; t: lµ sè xe chë hµng; s: tæng sè l-îng hµng ho¸ trong kho th× N =
t
1. Hai ®éi bãng bµn cña hai tr-êng A, B thi ®Êu giao h÷u ®Ó chuÈn bÞ tranh gi¶i toµn tØnh. BiÕt
r»ng mçi ®Êu thñ cña ®éi tr-êng A ph¶i lÇn l-ît gÆp c¸c ®èi thñ cña tr-êng B mét lÇn vµ sè
trËn ®Êu gÊp 2 lÇn tæng sè ®Êu thñ cña 2 ®éi. T×m sè ®Êu thñ cña mçi tr-êng.
2. Trong mét cuéc gÆp mÆt häc sinh giái cã 35 b¹n häc sinh giái v¨n vµ to¸n tham dù. C¸c
häc sinh giái v¨n tÝnh sè ng-êi quen cña m×nh lµ c¸c b¹n häc sinh giái to¸n vµ nhËn thÊy
r»ng : b¹n thø nhÊt quen 6 b¹n; B¹n thø 2 quen 7 b¹n; B¹n thø 3 quen 8 b¹n ; ... vµ cø thÕ
b¹n cuèi cïng quen tÊt c¶ c¸c b¹n häc sinh giái to¸n. TÝnh sè häc sinh giái v¨n, giái to¸n.
BiÕt r»ng kh«ng cã häc sinh nµo võa giái v¨n võa giái to¸n.
3. Trong mét buæi liªn hoan, mét líp kh¸ch mêi 15 kh¸ch ®Õn dù. V× líp ®· cã 40 häc sinh
nªn ph¶i kª thªm mét d·y ghÕ n÷a vµ mçi d·y ghÕ ph¶i ngåi thªm mét n÷a th× míi ®ñ chç
ngåi. BiÕt r»ng mçi d·y ghÕ ®Òu cã sè ng-êi ngåi nh- nhau vµ ngåi kh«ng qu¸ n¨m ng-êi.
Hái líp häc lóc ®Çu cã bao nhiªu d·y ghÕ
4. Mét ®oµn gåm 50 häc sinh qua s«ng cïng mét lóc b»ng 2 lo¹i thuyÒn : Lo¹i thø nhÊt, mçi
thuyÒn chë ®-îc 5 em vµ lo¹i thø 2 chë ®-îc 7 em mçi thuyÒn. Hái sè thuyÒn mçi lo¹i ?
5. Hai ®éi cê thi ®Êu víi nhau. Mçi ®Êu thñ cña ®éi nµy ph¶i ®Êu mét v¸n víi mçi ®Êu thñ cña
®éi kia. BiÕt r»ng tæng sè v¸n cê ®· ®Êu b»ng b×nh ph-¬ng sè ®Êu thñ cña ®éi thø nhÊt
céng víi sè ®Êu thñ cña ®éi thø hai. Hái mçi ®éi cã bao nhiªu ®Êu thñ ?
6. Mét khèi líp tæ chøc ®i tham quan b»ng « t«. Mçi xe chë 22 häc sinh th× cßn thõa 1 häc
sinh. NÕu bít ®i 1 «t« th× cã thÓ xÕp ®Òu c¸c häc sinh trªn c¸c «t« cßn l¹i. Hái lóc ®Çu cã
bao nhiªu «t«, bao nhiªu häc sinh. Mçi xe chë kh«ng qu¸ 32 häc sinh.
7. Mét nhµ m¸y dù ®Þnh s¶n xuÊt chi tiÕt m¸y trong thêi gian ®· ®Þnh vµ dù ®Þnh sÏ s¶n xuÊt
300 chi tiÕt m¸y trong mét ngµy. Nh-ng thùc tÕ mçi ngµy ®· lµm thªm ®-îc 100 chi tiÕt,
nªn ®· s¶n xuÊt thªm ®-îc tÊt c¶ lµ 600 chi tiÕt vµ hoµn thµnh kÕ ho¹ch tr-íc 1 ngµy. TÝnh
sè chi tiÕt m¸y dù ®Þnh s¶n xuÊt.
8. Mét ®éi xe cÇn chuyªn chë 120 tÊn hµng. H«m lµm viÖc cã 2 xe ph¶i ®iÒu ®i n¬i kh¸c nªn
mçi xe ph¶i chë thªm 16 tÊn. Hái ®éi cã bao nhiªu xe ?
9. Hai tæ häc sinh trång ®-îc mét sè c©y trong s©n tr-êng. NÕu lÊy 5 c©y cña tæ 2 chuyÓn cho
tæ mét th× sè c©y trång ®-îc cña c¶ hai tæ sÏ b»ng nhau. NÕu lÊy 10 c©y cña tæ mét chuyÓn
cho tæ hai th× sè c©y trång ®-îc cña tæ hai sÏ gÊp ®«i sè c©y cña tæ mét. Hái mçi tæ trång
®-îc bao nhiªu c©y ?
10. Hai hîp t¸c x· ®· b¸n cho nhµ n-íc 860 tÊn thãc. TÝnh sè thãc mµ mçi hîp t¸c x· ®· b¸n
cho nhµ n-íc. BiÕt r»ng 3 lÇn sè thãc hîp t¸c x· thø nhÊt b¸n cho nhµ n-íc nhiÒu h¬n hai
lÇn sè thãc hîp t¸c x· thø hai b¸n lµ 280 tÊn
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
11. §Ó chë mét sè bao hµng b»ng «t«, ng-êi ta nhËn thÊy nÕu mçi xe chë 22 bao th× cßn thõa
mét bao. NÕu bít ®i mét «t« th× cã thÓ ph©n phèi ®Òu c¸c bao hµng cho c¸c «t« cßn l¹i. Hái
lóc ®Çu cã bao nhiªu «t« vµ tÊt c¶ cã bao nhiªu bao hµng. BiÕt r»ng mçi «t« chØ chë ®-îc
kh«ng qu¸ 32 bao hµng (gi¶ thiÕt mçi bao hµng cã khèi l-îng nh- nhau)
12. Mçi ng-êi d¸n tÊt c¶ tem cña m×nh vµo mét quyÓn vë. NÕu d¸n 20 tem trªn mét tê th×
quyÓn vë kh«ng ®ñ ®Ó d¸n hÕt sè tem. Cßn nÕu mçi tê d¸n 23 tem th× Ýt nhÊt mét tê trong
quyÓn vë cßn bÞ bá trèng. NÕu gi¶ sö còng trªn quyÓn vë ®ã mµ trªn mét tê d¸n 21 tem th×
tæng sè tem d¸n trªn quyÓn vë ®ã víi sè tem thùc cã cña ng-êi ®ã lµ 500 tem. Hái quyÓn
vë ®ã cã bao nhiªu tê vµ sè tem ng-êi ®ã cã ?

D¹ng 5: C¸c bµi to¸n t×m sè


Dùa vµo mèi liªn hÖ gi÷a c¸c hµng trong mét sè
Chó ý: ab  10a  b ; abc  100a  10b  c

1. NÕu tö sè cña mét ph©n sè ®-îc t¨ng gÊp ®«i vµ mÉu sè thªm 8 th× gi¸ trÞ cña ph©n sè b»ng
1 5
. NÕu tö sè thªm 7 vµ mÉu sè t¨ng gÊp 3 th× gi¸ trÞ ph©n sè b»ng . T×m ph©n sè ®ã.
4 24
2. T×m mét sè N gåm 2 ch÷ sè, biÕt r»ng tæng c¸c b×nh ph-¬ng hai ch÷ sè b»ng sè ®ã céng
thªm tÝch hai ch÷ sè. NÕu thªm 36 vµo sè ®ã th× ®-îc mét sè cã hai ch÷ sè mµ c¸c ch÷ sè
viÕt thø tù ng-îc l¹i.
3. T×m mét sè cã 2 ch÷ sè biÕt r»ng nÕu ®em sè ®ã chia cho tæng c¸c ch÷ sè cña nã th× ®-îc
th-¬ng lµ 4 vµ d- lµ 3. Cßn nÕu ®em sè ®ã chia cho tÝch c¸c ch÷ sè cña nã th× ®-îc th-¬ng
lµ 3 vµ d- lµ 5.
4. T×m mét sè gåm ba ch÷ sè sao cho khi ta lÊy ch÷ sè hµng ®¬n vÞ ®Æt vÒ bªn tr¸i cña mét sè
gåm hai ch÷ sè cßn l¹i, ta ®-îc mét cã ba ch÷ sè lín h¬n sè ban ®Çu 765 ®¬n vÞ.

D¹ng 6: C¸c bµi to¸n cã néi dung h×nh häc


Chó ý ®Õn c¸c hÖ thøc l-îng trong tam gi¸c, c¸c c«ng thøc tÝnh chu vi,
diÖn tÝch ... cña c¸c h×nh ...

1. Mét khu v-ên h×nh ch÷ nhËt cã chu vi lµ 280 m. Ng-êi ta lµm lèi ®i xung quanh v-ên (thuéc
®Êt trong v-ên) réng 2 m. TÝnh kÝch th-íc cña v-ên, biÕt r»ng ®Êt cßn l¹i trong v-ên ®Ó
trång trät lµ 4256 m2.
2. Cho mét h×nh ch÷ nhËt. NÕu t¨ng chiÒu dµi lªn 10 m, t¨ng chiÒu réng lªn 5 m th× diÖn tÝch
t¨ng 500 m2. NÕu gi¶m chiÒu dµi 15 m vµ gi¶m chiÒu réng 9 m th× diÖn tÝch gi¶m 600 m 2.
TÝnh chiÒu dµi, chiÒu réng ban ®Çu.
3. Cho mét tam gi¸c vu«ng. NÕu t¨ng c¸c c¹nh gãc vu«ng lªn 2 cm vµ 3 cm th× diÖn tÝch tam
gi¸c t¨ng 50 cm2. NÕu gi¶m c¶ hai c¹nh ®i 2 cm th× diÖn tÝch sÏ gi¶m ®i 32 cm 2. TÝnh hai
c¹nh gãc vu«ng.

D¹ng 7: Tổng hợp


1. Mét « t« ®i tõ A ®Õn B víi mét vËn tèc x¸c ®Þnh vµ trong mét thêi gian ®· ®Þnh. NÕu vËn tèc « t«
gi¶m 10 km/ h th× thêi gian t¨ng 45 phót. NÕu vËn tèc « t« t¨ng 10 km/ h th× thêi gian gi¶m 30 phót.
TÝnh vËn tèc vµ thêi gian dù ®Þnh ®i cña « t«.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

2. Hai xÝ nghiÖp theo kÕ ho¹ch ph¶i lµm tæng céng 360 dông cô. Thùc tÕ, xÝ nghiÖp I v-ît møc kÕ
ho¹ch 10%, xÝ nghiÖp II v-ît møc kÕ ho¹ch 15%, do ®ã c¶ hai xÝ nghiÖp ®· lµm ®-îc 404 dông cô.
TÝnh sè dông cô mçi xÝ nghiÖp ph¶i lµm theo kÕ ho¹ch.

3. Mét c«ng nh©n dù ®Þnh lµm 72 s¶n phÈm trong mét thêi gian ®· ®Þnh. Nh-ng thùc tÕ xÝ nghiÖp
l¹i giao 80 s¶n phÈm. MÆc dï ng-êi ®ã mçi giê ®· lµm thªm mét s¶n phÈm so víi dù kiÕn, nh-ng
thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc vÉn chËm so víi dù ®Þnh lµ 12 phót. TÝnh sè s¶n phÈm dù kiÕn lµm
trong 1 giê cña ng-êi ®ã. BiÕt mçi giê ng-êi ®ã lµm kh«ng qu¸ 20 s¶n phÈm.

4. Mét xe kh¸ch vµ mét xe du lÞch khëi hµnh ®ång thêi tõ A ®Ó ®i ®Õn B. BiÕt vËn tèc cña xe du lÞch
lín h¬n vËn tèc xe kh¸ch lµ 20 km/h. Do ®ã nã ®Õn B tr-íc xe kh¸ch 50 phót. TÝnh vËn tèc mçi xe,
biÕt qu·ng ®-êng AB dµi 100km

5. Theo kÕ ho¹ch, mét c«ng nh©n ph¶i hoµn thµnh 60 s¶n phÈm trong thêi gian nhÊt ®Þnh. Nh-ng
do c¶i tiÕn kÜ thuËt nªn mçi giê ng-êi c«ng nh©n ®ã ®· lµm thªm ®-îc 2 s¶n phÈm. V× vËy, ch¼ng
nh÷ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch sím h¬n dù ®Þnh 30 phót mµ cßn v-ît møc 3 s¶n phÈm. Hái theo kÕ
ho¹ch, mçi giê ng-êi ®ã ph¶i lµm bao nhiªu s¶n phÈm.

6. §Ó hoµn thµnh mét c«ng viÖc, hai tæ ph¶i lµm chung trong 6 giê. Sau 2 giê lµm chung th× tæ II ®-
-îc ®iÒu ®i lµm viÖc kh¸c, tæ I ®· hoµn thµnh c«ng viÖc cßn l¹i trong 10 giê. Hái nÕu mçi tæ lµm
riªng th× sau bao l©u sÏ xong c«ng viÖc ®ã.

7. Mét khu v-ên h×nh ch÷ nhËt cã chu vi b»ng 48 m. NÕu t¨ng chiÒu réng lªn bèn lÇn vµ chiÒu dµi
lªn ba lÇn th× chu vi cña khu v-ên sÏ lµ 162 m. H·y t×m diÖn tÝch cña khu v-ên ban ®Çu.

8. Mét ng-êi ®i xe m¸y tõ A ®Õn B. V× cã viÖc gÊp ph¶i ®Õn B tr-íc thêi gian dù ®Þnh lµ 45 phót nªn
ng-êi ®ã t¨ng vËn tèc lªn mçi giê 10 km. TÝnh vËn tèc mµ ng-êi ®ã dù ®Þnh ®i, biÕt qu·ng ®-êng
AB dµi 90 km.

9. Mét ®éi c«ng nh©n hoµn thµnh mét c«ng viÖc víi møc 420 ngµy c«ng thî (nghÜa lµ nÕu c«ng
viÖc ®ã chØ cã mét ng-êi lµm th× ph¶i mÊt 420 ngµy). H·y tÝnh sè c«ng nh©n cña ®éi biÕt r»ng nÕu
®éi t¨ng thªm 5 ng-êi th× sè ngµy ®Ó ®éi hoµn thµnh c«ng viÖc sÏ gi¶m ®i 7 ngµy.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
(trÝch §Ò thi Tèt nghiÖp THCS 1999 - 2000, tØnh VÜnh Phóc)

10. Hai líp 9A vµ 9B cïng tham gia lao ®éng vÖ sinh s©n tr-êng th× c«ng viÖc hoµn thµnh sau 1
giê 20 phót. NÕu mçi líp chia nhau lµm nöa c«ng viÖc th× thêi gian hoµn tÊt lµ 3 giê. Hái nÕu mçi
líp lµm mét m×nh th× ph¶i mÊt bao nhiªu thêi gian.

11. Ng-êi ta muèn lµm mét chiÕc thïng t«n h×nh trô kh«ng cã l¾p cã b¸n kÝnh ®¸y lµ 25 cm, chiÒu
cao cña thïng lµ 60 cm. H·y tÝnh diÖn tÝch t«n cÇn dïng (kh«ng kÓ mÐp nèi). Thïng t«n ®ã khi
chøa ®Çy n-íc th× thÓ tÝch n-íc chøa trong thïng lµ bao nhiªu.

3
12. Mét tam gi¸c cã chiÒu cao b»ng c¹nh ®¸y. NÕu t¨ng chiÒu cao thªm 3 dm, gi¶m c¹nh ®¸y ®i
4
2 dm th× diÖn tÝch cña nã t¨ng thªm 12 dm2. TÝnh chiÒu cao vµ c¹nh ®¸y cña tam gi¸c.
(trÝch §Ò thi tuyÓn sinh THPT 1999-2000, ngµy 09- 07- 1999, tØnh VÜnh Phóc)

13. Mét ®éi xe vËn t¶i ph¶i vËn chuyÓn 28 tÊn hµng ®Õn mét ®Þa ®iÓm qui ®Þnh. V× trong ®éi cã 2 xe
ph¶i ®iÒu ®i lµm viÖc kh¸c nªn mçi xe ph¶i chë thªm 0,7 tÊn hµng n÷a. TÝnh sè xe cña ®éi lóc ®Çu.
(trÝch §Ò thi tuyÓn sinh THPT 1999-2000, ngµy 10- 07- 1999, tØnh VÜnh Phóc)

14. Ba « t« chë 100 tÊn hµng tæng céng hÕt 40 chuyÕn. Sè chuyÕn thø nhÊt chë gÊp r-ìi sè
chuyÕn xe thø hai. Mçi chuyÕn, xe thø nhÊt chë 2 tÊn, xe thø hai chë 2,5 tÊn, xe thø ba chë 3 tÊn.
TÝnh xem mçi « t« chë bao nhiªu chuyÕn.
(trÝch §Ò thi tuyÓn sinh THPT 2000-2001, ngµy 02- 08- 2000, tØnh VÜnh Phóc)

15. Ba chiÕc b×nh cã thÓ tÝch tæng céng lµ 132 lÝt. NÕu ®æ ®Çy n-íc vµo b×nh thø nhÊt råi lÊy n-íc
®ã ®æ vµo hai b×nh kia th×:
HoÆc b×nh thø ba ®Çy n-íc, cßn b×nh thø hai chØ ®-îc mét nöa b×nh.
HoÆc b×nh thø hai ®Çy n-íc, cßn b×nh thø ba chØ ®-îc mét phÇn ba b×nh.
(Coi nh- trong qu¸ tr×nh ®æ n-íc tõ b×nh nµy sang b×nh kia l-îng n-íc hao phÝ b»ng kh«ng).
H·y x¸c ®Þnh thÓ tÝch cña mçi b×nh.
(trÝch §Ò thi tuyÓn sinh THPT 2000-2001, ngµy 03- 08- 2000, tØnh VÜnh Phóc)
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
16. Mét ng-êi ®i xe m¸y tõ A tíi B. Cïng mét lóc mét ng-êi kh¸c còng ®i xe m¸y tõ B tíi A víi vËn
4
tèc b»ng vËn tèc cña ng-êi thø nhÊt. Sau 2 giê hai ng-êi gÆp nhau. Hái mçi ng-êi ®i c¶ qu·ng
5
®-êng AB hÕt bao l©u?
(trÝch §Ò thi tuyÓn sinh THPT 2001-2002, ngµy 22- 07- 2001, tØnh VÜnh Phóc)

17. Mét thöa ruéng h×nh ch÷ nhËt cã diÖn tÝch lµ 100 m 2. TÝnh ®é dµi c¸c c¹nh cña thöa ruéng. BiÕt
r»ng nÕu t¨ng chiÒu réng cña thöa ruéng lªn 2 m vµ gi¶m chiÒu dµi cña thöa ruéng ®i 5 m th× diÖn
tÝch cña thöa ruéng sÏ t¨ng thªm 5 m2.
(trÝch §Ò thi tuyÓn sinh THPT 2002-2003, ngµy 03- 08- 2002, tØnh VÜnh Phóc)

18. T×m hai sè biÕt r»ng tæng cña hai sè ®ã b»ng 17 ®¬n vÞ. NÕu sè thø nhÊt t¨ng thªm 3 ®¬n vÞ, sè
thø hai t¨ng thªm 2 ®¬n vÞ th× tÝch cña chóng b»ng 105 ®¬n vÞ.
(trÝch §Ò thi tuyÓn sinh THPT 2003-2004, ngµy 14- 07- 2003, tØnh VÜnh Phóc)

19. Mét ca n« ng-îc dßng tõ bÕn A ®Õn bÕn B víi vËn tèc 20 km/h, sau ®ã l¹i xu«i tõ bÕn B trë vÒ
bÕn A. Thêi gian ca n« ng-îc dßng tõ A ®Õn B nhiÒu h¬n thêi gian ca n« xu«i dßng tõ B trë vÒ A lµ
2 giê 40 phót. TÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a hai bÕn A vµ B. BiÕt vËn tèc dßng n-íc lµ 5 km/h, vËn tèc
riªng cña ca n« lóc xu«i dßng vµ lóc ng-îc dßng b»ng nhau.
(trÝch §Ò thi tuyÓn sinh THPT 2003-2004, ngµy 15- 07- 2003, tØnh VÜnh Phóc)

20. Ng-êi ta dù kiÕn trång 300 c©y trong mét thêi gian ®· ®Þnh. Do ®iÒu kiÖn thuËn lîi nªn mçi
ngµy trång ®-îc nhiÒu h¬n 5 c©y so víi dù kiÕn, v× vËy ®· trång xong 300 c©y Êy tr-íc 3 ngµy. Hái
dù kiÕn ban ®Çu mçi ngµy trång bao nhiªu c©y? (Gi¶ sö sè c©y dù kiÕn trång mçi ngµy lµ b»ng
nhau).
(trÝch §Ò thi tuyÓn sinh THPT 2004-2005, ngµy 29- 06- 2004, tØnh VÜnh Phóc)

21. Mét khu v-ên h×nh ch÷ nhËt, chiÒu dµi lín h¬n chiÒu réng 5 m, diÖn tÝch b»ng 300 m 2. TÝnh
chiÒu dµi vµ chiÒu réng cña khu v-ên.
(trÝch §Ò thi tuyÓn sinh THPT 2004-2005, ngµy 30- 06- 2004, tØnh VÜnh Phóc)
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
22. Cho mét h×nh ch÷ nhËt. NÕu t¨ng ®é dµi mçi c¹nh cña nã lªn 1 cm th× diÖn tÝch cña h×nh ch÷
nhËt sÏ t¨ng thªm 13 cm2. NÕu gi¶m chiÒu dµi ®i 2 cm, chiÒu réng ®i 1 cm th× diÖn tÝch cña h×nh
ch÷ nhËt sÏ gi¶m 15 cm2. TÝnh chiÒu dµi vµ chiÒu réng cña h×nh ch÷ nhËt ®· cho.
(trÝch §Ò thi tuyÓn sinh THPT 2005-2006, ngµy 06- 07- 2005, tØnh VÜnh Phóc)

23. Mét m¶nh ®Êt h×nh ch÷ nhËt cã chu vi 80 m. NÕu t¨ng chiÒu dµi thªm 3 m, chiÒu réng thªm 5 m
th× diÖn tÝch cña m¶nh ®Êt t¨ng thªm 195 m2. TÝnh chiÒu dµi, chiÒu réng cña m¶nh ®Êt.

24. Hai xe m¸y khëi hµnh cïng mét lóc tõ hai tØnh A vµ B c¸ch nhau 90 km, ®i ng-îc chiÒu vµ gÆp
nhau sau 1,2 giê (xe thø nhÊt khëi hµnh tõ A, xe thø hai khëi hµnh tõ B). T×m vËn tèc cña mçi xe.
BiÕt r»ng thêi gian ®Ó xe thø nhÊt ®i hÕt qu·ng ®-êng AB Ýt h¬n thêi gian ®Ó xe thø hai ®i hÕt qu·ng
®-êng AB lµ 1 giê.
(trÝch §Ò thi tuyÓn sinh THPT 2005-2006, ngµy 07- 07- 2005, tØnh VÜnh Phóc)

25. Mét xe löa ®i tõ ga Hµ Néi vµo ga TrÞ B×nh (Qu¶ng Ng·i). Sau ®ã 1 giê, mét xe löa kh¸c ®i tõ ga
TrÞ B×nh ra ga Hµ Néi víi vËn tèc lín h¬n vËn tèc cña xe thø nhÊt lµ 5 km/h. Hai xe gÆp nhau t¹i
mét ga ë chÝnh gi÷a qu·ng ®-êng. T×m vËn tèc cña mçi xe löa, biÕt qu·ng ®-êng s¾t Hµ Néi- TrÞ
B×nh dµi 900km
(trÝch ®Ò thi tèt nghiÖp THCS tØnh Bµ RÞa- Vòng Tµu, n¨m 2004 - 2005)
2
6. Theo kÕ ho¹ch hai tæ s¶n xuÊt 600 s¶n phÈm trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Do ¸p dông kÜ thuËt
míi nªn tæ I ®· v-ît møc 18% vµ tæ II ®· v-ît møc 21%. V× vËy trong thêi gian quy ®Þnh hä ®· hoµn
thµnh v-ît møc 120 s¶n phÈm. Hái sè s¶n phÈm ®-îc giao cña mçi tæ theo kÕ ho¹ch?
(trÝch ®Ò thi tèt nghiÖp THCS thµnh phè Hµ Néi, n¨m 2002- 2003)

27. Hai «t« khëi hµnh cïng mét lóc trªn qu·ng ®-êng tõ A ®Õn B dµi120 km. Mçi giê «t« thø nhÊt
2
ch¹y nhanh h¬n «t« thø hai lµ 10 km nªn ®Õn B tr-íc «t« thø hai lµ giê. TÝnh vËn tèc cña mçi
5
«t«?
(trÝch ®Ò thi tèt nghiÖp THCS tØnh B¾c Giang, n¨m 2002- 2003)
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
28. Mét ca n« xu«i dßng tõ bÕn s«ng A ®Õn bÕn s«ng B c¸ch nhau 24 km; cïng lóc ®ã, còng tõ A
vÒ B mét bÌ nøa tr«i víi vËn tèc dßng n-íc lµ 4 km/h. Khi ®Õn B ca n« quay l¹i ngay vµ gÆp bÌ nøa
t¹i ®Þa ®iÓm C c¸ch A lµ 8 km. TÝnh vËn tèc thùc cña ca n«.
(trÝch §TTS THPT tØnh B¾c Giang, n¨m 2003- 2004)

29. Cã 3 ®éi x©y dùng cïng lµm chung mét c«ng viÖc. Lµm chung ®-îc 4 ngµy th× ®éi III ®-îc ®iÒu
®éng lµm viÖc kh¸c, 2 ®éi cßn l¹i cïng lµm thªm 12 ngµy n÷a th× hoµn thµnh c«ng viÖc. BiÕt r»ng
n¨ng suÊt cña ®éi I cao h¬n n¨ng suÊt cña ®éi II; n¨ng suÊt cña ®éi III lµ trung b×nh céng cña n¨ng
suÊt ®éi I vµ n¨ng suÊt ®éi II; vµ nÕu mçi ®éi lµm mét m×nh mét phÇn ba c«ng viÖc th× ph¶i mÊt tÊt
c¶ 37 ngµy míi xong. Hái nÕu mçi ®éi lµm mét m×nh th× bao nhiªu ngµy xong c«ng viÖc trªn.
(trÝch §TTS THPT n¨ng khiÕu §HQG TP. Hå ChÝ Minh, n¨m 2003- 2004)

7
30. Mét khu v-ên h×nh ch÷ nhËt cã chiÒu dµi b»ng chiÒu réng vµ cã diÖn tÝch b»ng 1792 m2.
4
TÝnh chu vi cña khu v-ên Êy.
(trÝch tèt nghiÖp THCS TP. Hå ChÝ Minh, n¨m 2003- 2004)

31. Cïng mét thêi ®iÓm, mét chiÕc «t« XA xuÊt ph¸t tõ thµnh phè A vÒ h-íng thµnh phè B vµ mét
chiÕc kh¸c XB xuÊt ph¸t tõ thµnh phè B vÒ h-íng thµnh phè A. Chóng chuyÓn ®éng víi vËn tèc
riªng kh«ng ®æi vµ gÆp nhau lÇn ®Çu t¹i mét ®iÓm c¸ch A lµ 20 km. C¶ hai chiÐc xe sau khi ®Õn B
vµ A t-¬ng øng, lËp tøc quay trë l¹i vµ chóng gÆp nhau lÇn thø hai t¹i mét ®iÓm C. BiÕt thêi gian xe
XB ®i tõ C ®Õn B lµ 10 phót vµ thêi gian gi÷a hai lÇn gÆp nhau lµ 1 giê. H·y tÝnh vËn tèc cña tõng
chiÕc «t«.
(trÝch §TTS THPT n¨ng khiÕu §HQG TP. Hå ChÝ Minh, n¨m 2004- 2005)

32. §Ó hoµn thµnh mét c«ng viÖc, hai tæ ph¶i lµm chung trong 6 giê. Sau 2 giê lµm chung th× tæ II
®-îc ®iÒu ®i lµm viÖc kh¸c, tæ I ®· hoµn thµnh c«ng viÖc cßn l¹i trong 10 giê. Hái nÕu mçi tæ lµm
riªng th× sau bao l©u sÏ lµm xong c«ng viÖc ®ã?
(trÝch ®Ò thi tèt nghiÖp THCS TP. Hµ Néi, n¨m 2003- 2004)

33. Mét xuång m¸y xu«i dßng s«ng 30 km vµ ng-îc dßng 28 km hÕt mét thêi gian b»ng thêi gian
mµ xuång ®i 59,5 km trªn mÆt hå yªn lÆng. TÝnh vËn tèc cña xuång khi ®i trªn hå biÕt r»ng vËn tèc
cña n-íc ch¶y trong s«ng lµ 3 km/h
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

34. NÕu më c¶ hai vßi n-íc ch¶y vµo mét bÓ c¹n th× sau 2 giê 55 phót bÓ ®Çy n-íc. NÕu më riªng
tõng vßi th× vßi thø nhÊt lµm ®Çy bÓ nhanh h¬n vßi thø hai lµ 2 giê. Hái nÕu më riªng tõng vßi th×
mçi vßi ch¶y bao l©u ®Çy bÓ?

35. Mét m¶nh v-ên h×nh ch÷ nhËt cã diÖn tÝch lµ 720 m2, nÕu t¨ng chiÒu dµi thªm 6 m vµ gi¶m
chiÒu réng ®i 4 m th× diÖn tÝch m¶nh v-ên kh«ng ®æi. TÝnh c¸c kÝch th-íc cña m¶nh v-ên.
(trÝch §TTS THPT 2005- 2006, tØnh Th¸i B×nh)
36. NÕu hai vßi n-íc cïng ch¶y vµo mét c¸i bÓ kh«ng cã n-íc th× sau 12 giê bÓ ®Çy. Sau khi hai
vßi cïng ch¶y 8 giê th× ng-êi ta kho¸ vßi I, cßn vßi II tiÕp tôc ch¶y. Do t¨ng c«ng suÊt vßi II lªn gÊp
®«i, nªn vßi II ®· ch¶y ®Çy phÇn cßn l¹i cña bÓ trong 3 giê r-ìi. Hái nÕu mçi vßi ch¶y mét m×nh víi
c«ng suÊt b×nh th-êng th× ph¶i bao l©u míi ®Çy bÓ?

2
37. Mét tam gi¸c cã chiÒu cao b»ng c¹nh ®¸y. NÕu chiÒu cao gi¶m ®i 2 dm vµ c¹nh ®¸y t¨ng
5
thªm 3 dm th× diÖn tÝch cña nã gi¶m ®i 14 dm2.
TÝnh chiÒu cao vµ c¹nh ®¸y cña tam gi¸c.

38. Méi thöa ruéng h×nh ch÷ nhËt cã chu vi 250 m. TÝnh diÖn tÝch cña thöa ruéng biÕt r»ng nÕu
chiÒu dµi gi¶m 3 lÇn vµ chiÒu réng t¨ng 2 lÇn th× chu vi thöa ruéng vÉn kh«ng thay ®æi.

39. Nhµ tr-êng tæ chøc cho 180 häc sinh khèi 9 ®i tham quan di tÝch lÞch sö. Ng-êi ta dù tÝnh: NÕu
dïng lo¹i xe lín chuyªn chë mét l-ît hÕt sè häc sinh th× ph¶i ®iÒu Ýt h¬n nÕu dïng lo¹i xe nhá lµ
hai chiÕc. BiÕt r»ng mçi xe lín cã nhiÒu h¬n mçi xe nhá lµ 15 chç ngåi. TÝnh sè xe lín, nÕu lo¹i xe
®ã ®-îc huy ®éng.

40. Mét xe m¸y ®i tõ A ®Õn B trong mét thêi gian dù ®Þnh. NÕu vËn tèc t¨ng thªm 14 km/ giê th× ®Õn
sím 2 giê, nÕu gi¶m vËn tèc ®i 4 km/ giê th× ®Õn muén 1 giê.
TÝnh vËn tèc dù ®Þnh vµ thêi gian dù ®Þnh.

41. Mét tµu thuû ch¹y trªn khóc s«ng dµi 120 km, c¶ ®i vµ vÒ mÊt 6 giê 45 phót. TÝnh vËn tèc cña
tµu thuû khi n-íc yªn lÆng, biÕt r»ng vËn tèc cña dßng n-íc lµ 4 km/ h.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
42. Mét ca n« ®i xu«i dßng 48 km råi ®i ng-îc dßng 22 km. BiÕt r»ng thêi gian ®i xu«i dßng lín h¬n
thêi gian ®i ng-îc dßng lµ 1 giê vµ vËn tèc ®i xu«i lín h¬n vËn tèc ®i ng-îc lµ 5 km/h. TÝnh vËn tèc
ca n« lóc ®i ng-îc dßng.
(trÝch §TTS THPT chuyªn NguyÔn BØnh Khiªm 2005 - 2006, tØnh VÜnh Long)

43. Mét xe « t« dù ®Þnh ®i tõ A ®Õn B trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. NÕu xe ch¹y mçi giê nhanh
h¬n 10 km th× ®Õn n¬i sím h¬n dù ®Þnh 3 giê, nÕu xe ch¹y chËm l¹i mçi giê 10 km th× ®Õn n¬i chËm
nhÊt 5 giê.
TÝnh vËn tèc cña xe lóc ®Çu, thêi gian dù ®Þnh vµ chiÒu dµi qu·ng ®-êng AB.

44. Hai ®éi bãng bµn cña hai tr-êng phæ th«ng thi ®Êu víi nhau. Mçi cÇu thñ cña ®éi nµy ph¶i thi
®Êu víi mçi cÇu thñ cña ®éi kia mét trËn. BiÕt rÇng tæng sè trËn ®Êu b»ng 4 lÇn tæng sè cÇu thñ cña
hai ®éi vµ sè cÇu thñ cña Ýt nhÊt mét trong hai ®éi lµ sè lÎ. Hái mçi ®éi cã bao nhiªu cÇu thñ?

45. Mét thöa ruéng h×nh ch÷ nhËt, nÕu t¨ng chiÒu dµi thªm 2m, chiÒu réng thªm 3 m th× diÖn tÝch
t¨ng thªm 100 m2. NÕu gi¶m c¶ chiÒu dµi lÉn chiÒu réng ®i 2 m th× diÖn tÝch gi¶m ®i 68 m 2. TÝnh
diÖn tÝch cña thöa ruéng ®ã.

46. Ba xe « t« chë 118 tÊn hµng tæng céng hÕt 50 chuyÕn. Sè chuyÕn xe thø nhÊt chë gÊp r-ìi sè
chuyÕn xe thø hai. Mçi chuyÕn xe thø nhÊt chë 2,5 tÊn, xe thø ba chë 3 tÊn. Hái mçi « t« chë mÊy
chuyÕn.

46. Ba ca n« cïng rêi bÕn s«ng A mét lóc ®Ó ®Õn B. Ca n« thø 2 mçi giê ®i kÐm ca n« thø nhÊt 3
km nh-ng h¬n ca n« thø ba 3km nªn ®Õn B sau ca n« thø nhÊt 2 giê, nh-ng tr-íc ca n« thø ba lµ 3
giê. TÝnh chiÒu dµi qu·ng s«ng AB.

47. Mét bÌ løa tr«i tù do (tr«i theo vËn tèc dßng n-íc) vµ mét ca n« ®ång thêi rêi bÕn A ®Ó su«i
dßng s«ng. Ca n« su«i dßng ®-îc 96 km th× quay ngay l¹i A. C¶ ®i lÉn vÒ hÕt 14 giê. Trªn ®-êng
quay vÒ A khi cßn c¸ch A lµ 24 km th× ca n« gÆp chiÕc bÌ løa nãi trªn. TÝnh vËn tèc cña ca n« vµ
vËn tèc cña dßng n-íc.

48. Ba vßi n-íc A, B, C ®-îc b¾c cïng vµo mét bÓ chøa. C¸c vßi ch¶y ®-îc mét l-îng n-íc b»ng
thÓ tÝch cña bÓ theo thêi gian ch¶y ®-îc ghi trong c¸c tr-êng hîp sau:
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
a)Vßi A : 2giê vµ vßi B : 1giê 30 phót;
b)Vßi A : 1giê vµ vßi C : 4 giê;
c)Vßi B : 3 giê vµ vßi C : 2 giê.
TÝnh thêi gian ®Ó riªng tõng vßi ch¶y ®-îc mét l-îng b»ng thÓ tÝch cña bÓ.

49. Cã 2 hép ®ùng bi, nÕu lÊy tõ hép thø nhÊt mét sè bi b»ng sè bi cã trong hép thø hai råi bá vµo
hép thø hai, råi l¹i lÊy tõ hép thø hai mét sè bi b»ng sè bi cßn l¹i trong hép thø nhÊt vµ bá vµo hép
thø nhÊt, cuèi cïng lÊy tõ hép thø nhÊt mét sè bi b»ng sè bi cßn l¹i trong hép thø hai vµ bá vµo hép
thø hai. Khi ®ã sè bi trong mçi hép ®Òu lµ 16 viªn. Hái lóc ®Çu mçi hép cã bao nhiªu viªn bi?

50. Ba chiÕc b×nh cã thÓ tÝch tæng céng lµ 120 lÝt. NÕu ®æ ®Çy n-íc vµo b×nh thø nhÊt råi rãt vµo hai
1
b×nh kia th× hoÆc b×nh thø ba ®Çy n-íc, cßn b×nh thø hai chØ ®-îc thÓ tÝch cña nã, hoÆc b×nh thø
2
1
hai ®Çy n-íc cßn b×nh thø ba chØ ®-îc thÓ tÝch cña nã. H·y x¸c ®Þnh thÓ tÝch cña mçi b×nh.
3

1
51. Hai m¸y cµy cã c«ng suÊt kh¸c nhau cïng lµm viÖc ®· cµy ®-îc c¸nh ®ång trong 15 giê.
6
NÕu m¸y thø nhÊt cµy 12 giê, m¸y thø hai cµy trong 20 giê th× c¶ hai m¸y cµy ®-îc 20% c¸nh
®ång. Hái nÕu mçi m¸y lµm viÖc riªng th× sÏ cµy song c¸nh ®ång trong bao l©u?

52. Hai ng-êi cïng lµm mét c«ng viÖc nh- theo c¸ch sau:
1
_Ng-êi thø nhÊt lµm trong thêi gian mµ ng-êi thø hai lµm mét m×nh xong c«ng vÞªc ®ã.
3
1
_TiÕp ®ã ng-êi thø hai lµm trong thêi gian mµ ng-êi thø nhÊt mét m×nh lµm xong c«ng viÖc ®ã.
3
13
Nh- vËy c¶ hai ng-êi lµm ®-îc c«ng viÖc.
18
T×m thêi gian mµ mçi ng-êi lµm mét m×nh xong c«ng viÖc ®ã, biÕt r»ng nÕu c¶ hai ng-êi cïng lµm
th× 3 giê 36 phót xong c«ng viÖc ®ã.

53. §em mét sè cã hai ch÷ sè nh©n víi tæng c¸c ch÷ sè cña nã th× ®-îc 405.
NÕu lÊy sè ®-îc viÕt bëi hai ch÷ sè Êy nh-ng theo thø tù ng-îc l¹i nh©n víi tæng c¸c ch÷ sè cña
nã th× ®-îc 468. H·y t×m sè cã hai ch÷ sè ®ã.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

54. Mét ®oµn häc sinh tæ chøc ®i th¨m quan b»ng « t«. Ng-êi ta nhËn thÊy r»ng nÕu mçi xe chØ trë
22 häc sinh th× cßn thõa 1 häc sinh. NÕu bít ®i mét « t« th× cã thÓ ph©n phèi ®Òu c¸c häc sinh trªn
c¸c « t« cßn l¹i. Hái lóc ®Çu cã bao nhiªu « t« vµ cã bao nhiªu häc sinh ®i th¨m quan, biÕt r»ng
mçi « t« chØ chë ®-îc kh«ng qu¸ 32 häc sinh.

55. Mét h×nh ch÷ nhËt cã diÖn tÝch 1200 m2. TÝnh c¸c kÝch th-íc cña v-ên ®ã, biÕt r»ng nÕu t¨ng
chiÒu dµi thªm 5 m vµ gi¶m chiÒu réng ®i 10 m th× diÖn tÝch cña v-ên gi¶m ®i 300m2.

56. Mét thöa ruéng h×nh tam gi¸c cã diÖn tÝch 180m2. TÝnh c¹nh ®¸y cña thöa ruéng ®ã, biÕt r»ng
nÕu t¨ng c¹nh ®¸y thªm 4 m vµ gi¶m chiÒu cao t-¬ng øng ®i 1 m th× diÖn tÝch cña nã kh«ng ®æi.

57. Hai c«ng nh©n nÕu lµm chung th× hoµn tyhµnh mét c«ng viÖc trong 4 ngµy. Ng-êi thø nhÊt lµm
mét nöa c«ng viÖc, sau ®ã ng-êi thø hai lµm nèt nöa c«ng viÖc cßn l¹i th× toµn bé c«ng viÖc sÏ
®-îc hoµn thµnh trong 9 ngµy. Hái nÔu mçi ng-êi lµm riªng th× sÏ hoµn thµnh c«ng viÖc ®ã trong
bao nhiªu ngµy.

58. Mét phßng häp cã 100 ng-êi ®-îc s¾p xÕp ngåi ®Òu trªn c¸c ghÕ. NÕu cã thªm 44 ng-êi th×
ph¶i kª thªm hai d·y ghÕ vµ mçi d·y ghÕ ph¶i xÕp thªm hai ng-êi n÷a. Hái lóc ®Çu trong phßng
häp cã bao nhiªu d·y ghÕ?

59. Lóc 6h30 phót mét ng-êi ®i xe m¸y tõ A ®Õn B dµi 75km víi vËn tèc ®Þnh tr-íc. §Õn B ng-êi ®ã
nghØ l¹i 20 phót råi quay trë vÒ A víi vËn tèc lín h¬n vËn tèc dù ®Þnh lµ 5km/h. Ng-êi ®ã vÒ ®Õn A
lóc 12 giê 20 phót. TÝnh vËn tèc dù dÞnh cña ng-êi ®i xe m¸y.

60. Hai bÕn s«ng A vµ B c¸ch nhau 40 km. Cïng mét lóc mét chiÕc ca n« xu«i dßng tõ A ®Õn B vµ
mét chiÕc bÌ còng tr«i tõ A ®Õn B víi vËn tèc 3km/h. Sau khi ®Õn B, ca n« quay vÒ A ngay vµ gÆp
chiÕc bÌ ë mét ®Þa ®iÓm c¸ch A lµ 8km. TÝnh vËn tèc cña ca n«.

61. Ng-êi ta trén 4 kg chÊt láng lo¹i I víi 3 kg chÊt láng lo¹i II th× ®-îc mét hçn hîp cã khèi l-îng
riªng lµ 700kg/m3. BiÕt r»ng khèi l-îng riªng cña chÊt láng lo¹i I lín h¬n khèi l-îng riªng cña chÊt
láng lo¹i II lµ 200kg/m3. TÝnh khèi l-îng riªng cña mçi chÊt láng.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

62. Mét hîp kim gåm ®ång vµ kÏm trong ®ã cã 5 gam kÏm. NÕu thªm 15 gam kÏm vµo hîp kim
nµy th× ®-îc mét hîp kim míi mµ trong hîp kim ®ã l-îng ®ång ®· gi¶m so víi lóc ®Çu lµ 30%. T×m
khèi l-îng ban ®Çu cña hîp kim.

63. Sè ®-êng chÐo cña mét ®a gi¸c låi lµ 230. TÝnh sè c¹nh cña ®a gi¸c nµy.

64. Mét ca n« dù ®Þnh ®i tõ A ®Õn B trong thêi gian ®· ®Þnh. NÕu vËn tèc ca n« t¨ng 3km/h th× ®Õn
n¬i sím hai giê. NÕu vËn tèc ca n« gi¶m 3km/h th× ®Õn n¬i chËm 3 giê. TÝnh chiÒu dµi khóc s«ng
AB.

65. TÝnh c¸c kÝch th-íc cña mét h×nh ch÷ nhËt biÕt r»ng nÕu t¨ng chiÒu dµi 3m, gi¶m chiÒu réng 2
m th× diÖn tÝch kh«ng ®æi; nÕu gi¶m chiÒu dµi3 m, t¨ng chiÒu réng 3 m th× diÖn tÝch kh«ng ®æi.

66. Mét c«ng nh©n ph¶i lµm mét sè dông cô trong mét thêi gian. NÕu mçi ngµy t¨ng 3 dông cô th×
hoµn thµnh sím 2 ngµy, nÕu mçi ngµy lµm gi¶m 3 dông cô th× thêi gian ph¶i kÐo dµi 3 ngµy. TÝnh
sè dông cô ®-îc giao.

67. §Ó söa ch÷a mét qu·ng ®-êng, cÇn huy ®éng mét sè ng-êi lµm trong mét sè ngµy. NÕu bæ
sung thªm 3 ng-êi th× thêi gian hoµn thµnh rót ®-îc 2 ngµy. NÕu rót bít 3 ng-êi th× thêi gian hoµn
thµnh ph¶i kÐo dµi thªm 3 ngµy. TÝnh sè ng-êi dù ®Þnh huy ®éng vµ sè ngµy dù ®Þnh hoµn thµnh
c«ng viÖc.

68. Trong mét trang s¸ch, nÕu t¨ng thªm 3 dßng, mçi dßng bít 2 ch÷ th× sè ch÷ cña trang kh«ng
®æi; nÕu bít ®i 3 dßng, mçi dßng t¨ng thªm 3 ch÷ th× sè ch÷ cña trang còng kh«ng ®æi. TÝnh sè ch÷
trong trang s¸ch.

69. Mét c©u l¹c bé cã mét sè ghÕ quy ®Þnh.


NÕu thªm 3 hµng ghÕ th× mçi hµng bít ®-îc 2 ghÕ.
NÕu bít ®i ba hµng th× mçi hµng ph¶i thªm 3 ghÕ.
TÝnh sè ghÕ cña c©u l¹c bé.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
70. Mét phßng häp cã mét sè d·y ghÕ, tæng céng 40 chç. Do ph¶i xÕp 55 chç nªn ng-êi ta kª thªm
1 d·y ghÕ vµ mçi d·y xÕp thªm 1 chç. Hái lóc ®Çu cã mÊy d·y ghÕ trong phßng?

71. Cã ba thïng ®ùng n-íc.


LÇn thø nhÊt, ng-êi ta ®æ ë thïng I sang hai thïng kia mét sè n-íc b»ng sè n-íc ë mçi thïng ®ã
®ang cã.
LÇn thø hai, ng-êi ta ®æ ë thïng II sang hai thïng kia mét sè n-íc gÊp ®«i sè n-íc ë mçi thïng
®ã ®ang cã.
LÇn thø ba, ng-êi ta ®æ ë thïng III sang hai thïng kia mét sè n-íc b»ng sè n-íc ë mçi thïng ®ã
®ang cã.
Cuèi cïng mçi thïng ®Òu cã 24 lÝt n-íc. TÝnh sè n-íc ë mçi thïng cã lóc ®Çu.

1
72. Mét h×nh v-ên h×nh ch÷ nhËt cã chu vi 450 m. NÕu gi¶m chiÒu dµi ®i chiÒu dµi cò, t¨ng
5
1
chiÒu réng lªn chiÒu réng cò th× chu vi h×nh ch÷ nhËt kh«ng ®æi. TÝnh chiÒu dµi vµ chiÒu réng
4
cña v-ên.

73. Mét v-ên h×nh ch÷ nhËt cã chiÒu dµi h¬n chiÒu réng 20 m, diÖn tÝch 3500 m 2. TÝnh ®é dµi hµng
rµo xung quanh v-ên biÕt r»ng ng-êi ta chõa ra 1 m ®Ó lµm cæng ra vµo.

74. Mét tuyÕn ®-êng s¾t cã mét sè ga, mçi ga cã mét lo¹i vÐ ®Õn tõng ga cßn l¹i. BiÕt r»ng cã tÊt
c¶ 210 lo¹i vÐ. Hái tuyÕn ®-êng Êy cã bao nhiªu ga?

75. Hai tr-êng A vµ B cña mét thÞ trÊn cã 210 häc sinh thi ®ç hÕt líp 9, ®¹t tû lÖ tróng tuyÓn 84%.
TÝnh riªng th× tr-êng A ®ç 80%, tr-êng B ®ç 90%.
TÝnh xem mçi tr-êng cã bao nhiªu häc sinh líp 9 dù thi?

76. D©n sè cña mét thµnh phè hiÖn nay lµ 408 040 ng-êi, hµng n¨m d©n sè t¨ng 1%. Hái hai n¨m
tr-íc ®©y, d©n sè thµnh phè lµ bao nhiªu?

77. Møc s¶n xuÊt cña mét xÝ nghiÖp c¸ch ®©y hai n¨m lµ 75000 dông cô mét n¨m, hiÖn nay lµ
90750 dông cô mét n¨m. Hái n¨m sau xÝ nghiÖp lµm t¨ng h¬n n¨m tr-íc bao nhiªu phÇn tr¨m?
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

78. Qu·ng ®-êng AB gåm mét ®o¹n lªn dèc dµi 4 km, ®o¹n xuèng dèc dµi 5 km. Mét ng-êi ®i xe
®¹p tõ A ®Õn B hÕt 40 phót vµ ®i tõ B vÒ A hÕt 41 phót (vËn tèc lªn dèc lóc ®i vµ vÒ nh- nhau, vËn
tèc xuèng dèc lóc ®i vµ vÒ nh- nhau). TÝnh vËn tèc lóc lªn dèc vµ lóc xuèng dèc.

79. Mét ca n« xu«i khóc s«ng dµi 40 km råi ng-îc khóc s«ng Êy hÕt 4 giê r-ìi. BiÕt thêi gian ca n«
xu«i 5 km b»ng thêi gian ng-îc 4km .
TÝnh vËn tèc dßng n-íc.

80. Mét ca n« ®i xu«i dßng 45 km råi ng-îc dßng 18 km.


BiÕt r»ng thêi gian xu«i l©u h¬n thêi gian ng-îc 1giê vµ vËn tèc xu«i lín h¬n vËn tèc ng-îc lµ 6
km/h.
TÝnh vËn tèc cña ca n« lóc ng-îc dßng.

81. Mét ng-êi ®i xe ®¹p tõ A ®Õn B ®-êng dµi 78 km. Sau ®ã mét giê, ng-êi thø hai ®i tõ B ®Õn A.
Hai ng-êi gÆp nhau t¹i C c¸ch B lµ 36 km. TÝnh thêi gian mçi ng-êi ®· ®i tõ lóc khëi hµnh ®Õn lóc
gÆp nhau biÕt r»ng vËn tèc ng-êi thø hai lín h¬n vËn tèc ng-êi thø nhÊt lµ 4 km/h.

82. Hai c«ng nh©n ph¶i lµm mét sè dông cô b»ng nhau trong cïng mét. Ng-êi thø nhÊt mçi giê lµm
t¨ng thªm 2 dông cô nªn hoµn thµnh c«ng viÖc tr-íc thêi h¹n 2 giê. Ng-êi thø hai mçi giê lµm t¨ng
4 dông cô nªn kh«ng nh÷ng hoµn thµnh c«ng viÖc tr-íc thêi h¹n 3 giê mµ cßn lµm thªm 6 chiÕc
n÷a. TÝnh sè dông cô mçi ng-êi ®-îc giao.

83. Vµo thÕ kû thø III tr-íc C«ng Nguyªn, vua xø Xiracut giao cho AcsimÐt kiÓm tra xem chiÕc mò
b»ng vµng cña nhµ vua cã bÞ pha thªm b¹c hay kh«ng. ChiÕc mò cã träng l-îng 5 Niut¬n (theo
®¬n vÞ hiÖn nay), nhóng trong n-íc th× träng l-îng gi¶m 0,3 Niut¬n. BiÕt r»ng khi c©n trong n-íc,
1 1
vµng gi¶m träng l-îng, b¹c gi¶m träng l-îng. Hái chiÕc mò chøa bao nhiªu gam vµng,
20 10
bao nhiªu gam b¹c?
VËt cã khèi l-îng 100 gam th× cã träng l-îng 1 Niut¬n).

84. Cã hai lo¹i quÆng chøa 75% s¾t vµ 50% s¾t. TÝnh khèi l-îng cña mçi lo¹i quÆng ®em trén ®Ó
®-îc 25 tÊn quÆng chøa 66% s¾t.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

85. Hai m¸y cµy lµm viÖc trªn mét c¸nh ®ång. NÕu c¶ hai m¸y cïng cµy th× 10 ngµy xong c«ng
viÖc. Nh-ng thùc tÕ hai m¸y chØ cïng lµm viÖc 7 ngµy ®Çu, sau ®ã m¸y thø nhÊt ®i cµy n¬i kh¸c,
m¸y thø hai lµm tiÕp 9 ngµy n÷a th× xong. Hái mçi m¸y lµm viÖc mét m×nh th× trong bao l©u cµy
xong c¶ c¸nh ®ång?

86. T×m sè cã ba ch÷ sè sao cho chia nã cho 11, ta ®-îc th-¬ng b»ng tæng c¸c ch÷ sè cña sè bÞ
chia.

87. T×m sè cã bèn ch÷ sè biÕt r»ng ch÷ sè hµng ngh×n vµ hµng tr¨m gièng nhau, ch÷ sè hµng
chôc vµ hµng ®¬n vÞ gièng nhau, sè ph¶i t×m cã thÓ viÕt ®-îc thµnh mét tÝch cña ba thõa sè, mçi
thõa sè gåm hai ch÷ sè gièng nhau.

88. T×m sè chÝnh ph-¬ng cã bèn ch÷ sè biÕt r»ng nÕu mçi ch÷ sè gi¶m ®i 1 ta ®-îc mét sè míi
còng lµ sè chÝnh ph-¬ng.

89. NÕu thªm 3 vµo mçi ch÷ sè cña mét sè chÝnh ph-¬ng cã bèn ch÷ sè (mçi ch÷ sè cña sè chÝnh
ph-¬ng nµy ®Òu nhá h¬n 7) ta ®-îc mét sè chÝnh ph-¬ng míi. T×m hai sè chÝnh ph-¬ng ®ã.

90. T×m ba sè tù nhiªn sao cho tæng c¸c nghÞch ®¶o cña chóng b»ng 2.

91. T×m ba sè tù nhiªn sao cho tæng c¸c nghÞch ®¶o cña chóng b»ng1.

92. Tuæi hai anh em céng l¹i b»ng 21. Tuæi anh hiÖn nay gÊp ®«i tuæi em lóc anh b»ng tuæi em
hiÖn nay. TÝnh tuæi mçi ng-êi hiÖn nay.

93. Mét xÝ nghiÖp dù ®Þnh ®iÒu mét sè xe ®Ó chuyÓn 120 t¹ hµng. NÕu mçi xe chë thªm 1 t¹ so víi
dù ®Þnh th× sè xe gi¶m ®i 4 chiÕc. TÝnh sè xe dù ®Þnh ®iÒu ®éng.

94. Cã hai ®éi c«ng nh©n, mçi ®éi ph¶i söa 10 km ®-êng. Thêi gian ®éi I lµm nhiÒu h¬n ®éi II lµ 1
ngµy. Trong mét ngµy, mçi ®éi lµm ®-îc bao nhiªu kil«mÐt biÕt r»ng c¶ hai ®éi lµm ®-îc 4,5 km
trong mét ngµy.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
95. Mét s©n h×nh ch÷ nhËt cã diÖn tÝch 720 m2. NÕu t¨ng chiÒu dµi 6 m, gi¶m chiÒu réng 4 m th×
diÖn tÝch kh«ng ®æi. TÝnh c¸c kÝch th-íc cña s©n.

96. Mét tÊm s¾t cã chu vi 96 cm. Ng-êi ta c¾t ra ë mçi gãc mét h×nh vu«ng c¹nh 4 cm råi gÊp lªn
thµnh mét h×nh hép ch÷ nhËt kh«ng n¾p cã thÓ tÝch 768 cm 3. TÝnh kÝch th-íc cña tÊm s¾t.

97. Hai ®éi thuû lîi cïng ®µo mét con m-¬ng. NÕu mçi ®éi lµm mét m×nh c¶ con m-¬ng th× thêi
gian tæng céng hai ®éi ph¶i lµm lµ 25 giê. NÕu hai ®éi cïng lµm th× c«ng viÖc hoµn thµnh trong 6
giê. TÝnh xem mçi ®éi lµm mét m×nh xong c¶ con m-¬ng trong bao l©u?
98 T×m hai sè tù nhiªn biÕt tæng cña chóng bµng 59, hai lÇn sè nµy bÐ h¬n ba lÇn sè kia lµ 7. T×m
hai sè ®ã.
99: T×m hai sè biÕt r»ng bèn lÇn sè thø hai céng víi n¨m lÇn sè thø nhÊt b»ng 18040, vµ ba lÇn sè
sè thø nhÊt h¬n hai lÇn sè thø hai lµ 2002.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

CHỦ ĐỀ 5

HÌNH HỌC
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
I. C¸c bµi to¸n h×nh häc ph¼ng
1. HÖ thøc l-îng trong tam gi¸c vu«ng
a) Mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ ®-êng cao trong tam gi¸c vu«ng A
Cho tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A, ®-êng cao AH ta cã
c b
b2 = a. b’ c2 = a. c’ h
b2 + c2 = a2 h2 = b’. c’
B c' b' C
1 1 1
a. h = b. c 2
 2 2 H
h b c a
b) TØ sè l-îng gi¸c cña gãc nhän
- C¸c tØ sè l-îng gi¸c cña gãc nhän  ®-îc ®Þnh nghÜa nh- sau:
c¹nh ®èi c¹nh kÒ
sin = cos =
c¹nh huyÒn c¹nh huyÒn

c¹nh ®èi
c¹nh ®èi c¹nh kÒ
tg = cotg =
c¹nh kÒ c¹nh ®èi 
- Víi hai gãc  vµ  phô nhau ta cã c¹nh kÒ
sin = cos cos = sin
tg = cotg cotg = tg
1 2
- Mét sè gãc ®Æc biÖt sin300  cos600  sin450  cos450 
2 2
3
cos300  sin600  tg450  cot g450  1
2
3
t g300  cot g600  cot g300  t g600  3
3
c) Mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng
Trong mét tam gi¸c vu«ng, mçi c¹nh gãc vu«ng b»ng c¹nh huyÒn nh©n víi sin gãc
®èi hoÆc nh©n víi c«sin gãc kÒ. Mçi c¹nh gãc vu«ng b»ng c¹nh gãc vu«ng kia nh©n tang
gãc ®èi hoÆc nh©n víi c«tang gãc kÒ
d) Mét sè c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch tam gi¸c
a.h
S= (h lµ ®-êng cao øng víi c¹nh a) S =
2
a.b.sinC b.c.sinA c.a.sinB
 
2 2 2
S = p.r (p lµ nöa chu vi, r lµ b¸n kÝnh ®-êng trßn néi tiÕp tam gi¸c)
a.b.c
S= (R lµ b¸n kÝnh ®-êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c)
4R
S = p  p  a  p  b  p  c  (p lµ nöa chu vi cña tam gi¸c)

2. §-êng trßn:
a) Sù x¸c ®Þnh ®-êng trßn. TÝnh chÊt ®èi xøng cña ®-êng trßn
- §-êng trßn t©m O b¸n kÝnh R (víi R > 0) lµ h×nh gåm c¸c ®iÓm c¸ch ®Òu ®iÓm O
mét kho¶ng b»ng R
- Tuú theo OM = R; OM < R; OM > R mµ ta cã ®iÓm M n»m trªn, n»m bªn trong,
n»m bªn ngoµi ®-êng trßn
- Qua ba ®iÓm kh«ng th¼ng hµng, bao giê còng vÏ ®-îc mét vµ chØ mét ®-êng trßn
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
- §-êng trßn cã t©m ®èi xøng, ®ã lµ t©m ®-êng trßn. §-êng trßn cã v« sè trôc ®èi
xøng, ®ã lµ bÊt k× ®-êng kÝnh nµo cña nã
b) §-êng kÝnh vµ d©y cung cña ®-êng trßn. Liªn hÖ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch tõ t©m ®Õn
d©y
- Trong mét ®-êng trßn, d©y lín nhÊt lµ ®-êng kÝnh
- §-êng kÝnh vu«ng gãc víi mét d©y th× ®i qua trung ®iÓm cña d©y Êy
- §-êng kÝnh ®i qua trung ®iÓm cña mét d©y kh«ng ®i qua t©m th× vu«ng gãc víi d©y
Êy
- Trong mét ®-êng trßn: Hai d©y b»ng nhau khi vµ chØ khi chóng c¸ch ®Òu t©m.
Trong hai d©y kh«ng b»ng nhau, d©y lín h¬n khi vµ chØ khi nã gÇn t©m h¬n
c) VÞ trÝ t-¬ng ®èi cña ®-êng th¼ng vµ ®-êng trßn. DÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cña ®-êng
trßn
C¨n cø vµo sè ®iÓm chung 0, 1, 2 cña ®-êng th¼ng vµ ®-êng trßn mµ ta ®Þnh nghÜa
c¸c vÞ trÝ: ®-êng th¼ng vµ ®-êng trßn kh«ng giao nhau; tiÕp xóc nhau; c¾t nhau. øng víi mçi
vÞ trÝ trªn, kho¶ng c¸ch d tõ t©m ®-êng trßn ®Õn ®-êng th¼ng vµ b¸n kÝnh R cña ®-êng trßn
cã c¸c liªn hÖ: d > R; d = R; d < R. Ta cã c¸c ®Þnh lÝ
- NÕu mét ®-êng th¼ng lµ tiÕp tuyÕn cña ®-êng trßn th× nã vu«ng gãc víi b¸n kÝnh ®i
qua tiÕp ®iÓm
- NÕu mét ®-êng th¼ng ®i qua mét ®iÓm cña ®-êng trßn vµ vu«ng gãc víi b¸n kÝnh ®i
qua ®iÓm ®ã th× ®-êng th¼ng Êy lµ mét tiÕp tuyÕn cña ®-êng trßn
d) TÝnh chÊt cña hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau:
NÕu hai tiÕp tuyÕn cña mét ®-êng trßn c¾t nhau t¹i mét ®iÓm th×:
- §iÓm ®ã c¸ch ®Òu hai tiÕp ®iÓm
- Tia kÎ tõ ®iÓm ®ã ®i qua t©m lµ tia ph©n gi¸c cña gãc t¹o bëi hai tiÕp tuyÕn. Tia kÎ
tõ t©m ®i qua ®iÓm ®ã lµ tia ph©n gi¸c cña gãc t¹o bëi hai b¸n kÝnh ®i qua c¸c tiÕp ®iÓm
e) §-êng trßn néi tiÕp tam gi¸c, ngo¹i tiÕp tam gi¸c, bµng tiÕp tam gi¸c
- §-êng trßn tiÕp xóc víi ba c¹nh cña mét tam gi¸c gäi lµ ®-êng trßn néi tiÕp tam
gi¸c, cßn tam gi¸c gäi lµ ngo¹i tiÕp ®-êng trßn. T©m cña ®-êng trßn néi tiÕp tam gi¸c lµ giao
®iÓm cña c¸c ®-êng ph©n gi¸c c¸c gãc trong tam gi¸c
- §-êng trßn ®i qua ba ®Ønh cña mét tam gi¸c gäi lµ ®-êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c,
cßn tam gi¸c gäi lµ néi tiÕp ®-êng trßn. T©m cña ®-êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c lµ giao
®iÓm cña c¸c ®-êng trung trùc tam gi¸c
- §-êng trßn tiÕp xóc víi mét c¹nh cña mét tam gi¸c vµ tiÕp xóc víi phÇn kÐo dµi
cña hai c¹nh kia lµ ®-êng trßn bµng tiÕp tam gi¸c. T©m cña mçi ®-êng trßn bµng tiÕp tam
gi¸c lµ giao ®iÓm cña hai ®-êng ph©n gi¸c cña hai gãc ngoµi tam gi¸c hoÆc giao ®iÓm cña
tia ph©n gi¸c cña mét gãc trong vµ mét trong hai ®-êng ph©n gi¸c cña gãc ngoµi kh«ng kÒ
víi nã
f) VÞ trÝ t-¬ng ®èi cña hai ®-êng trßn
C¨n cø vµo sè ®iÓm chung 0, 1, 2 cña hai ®-êng trßn mµ ta ®Þnh nghÜa c¸c vÞ trÝ: Hai
®-êng trßn kh«ng giao nhau, tiÕp xóc nhau, c¾t nhau
Do tÝnh chÊt ®èi xøng cña ®-êng trßn, nÕu hai ®-êng trßn c¾t nhau th× giao ®iÓm ®èi
xøng víi nhau qua ®-êng nèi t©m, nÕu hai ®-êng trßn tiÕp xóc nhau th× giao ®iÓm n»m trªn
®-êng nèi t©m
g) Gãc víi ®-êng trßn:
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
+ Gãc ë t©m: Gãc cã ®Ønh trïng víi t©m ®-êng trßn ®-îc gäi lµ gãc ë t©m. Sè ®o
cung nhá b»ng sè ®o cña gãc ë t©m ch¾n cung ®ã. Sè ®o cung lín b»ng hiÖu gi÷a 360 0 vµ
sè ®o cung nhá. Sè ®o cña nöa ®-êng trßn b»ng 1800.
+ Gãc néi tiÕp: Gãc néi tiÕp lµ gãc cã ®Ønh n»m trªn ®-êng trßn vµ hai c¹nh chøa d©y
cung cña ®-êng trßn ®ã. Cung bªn trong cña gãc gäi lµ cung bÞ ch¾n. Trong mét ®-êng trßn
sè ®o cña gãc néi tiÕp b»ng n÷a sè ®o cung bÞ ch¾n
+ Gãc t¹o bëi gi÷a tiÕp tuyÕn vµ d©y cung: Cho ®-êng trßn (O), A lµ tiÕp ®iÓm, xAy lµ
tiÕp tuyÕn cña (O) t¹i A, AB lµ mét d©y cung. Gãc t¹o bëi tia Ax (hoÆc tia Ay) víi d©y AB
®-îc gäi lµ gãc t¹o bëi tiÕp tuyÕn vµ d©y cung. Sè ®o cña gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y
cung b»ng n÷a sè ®o cung bÞ ch¾n
+ Gãc cã ®Ønh ë bªn trong ®-êng trßn: Mçi gãc cã ®Ønh ë bªn trong ®-êng trßn ch¾n
hai cung: mét cung n»m bªn trong gãc vµ cung kia n»m bªn trong gãc ®èi ®Ønh cña cung
®ã. Sè ®o cã ®Ønh ë bªn trong ®-êng trßn b»ng nöa tæng sè ®o hai cung bÞ ch¾n
+ Gãc cã ®Ønh ë bªn ngoµi ®-êng trßn: Sè ®o gãc cã ®Ønh ë bªn ngoµi ®-êng trßn
b»ng nöa hiÖu hai cung bÞ ch¾n
 Chó ý: Trong mét ®-êng trßn
- C¸c gãc néi tiÕp b»ng nhau ch¾n c¸c cung b»ng nhau
- C¸c gãc néi tiÕp cïng ch¾n mét cung th× b»ng nhau
- C¸c gãc néi tiÕp ch¾n c¸c cung b»ng nhau th× b»ng nhau
- Gãc néi tiÕp nhá h¬n hoÆc b»ng 900 cã sè ®o b»ng nöa sè ®o cña gãc ë t©m cïng
ch¾n mét cung.
- Gãc néi tiÕp ch¾n nöa ®-êng trßn lµ gãc vu«ng vµ ng-îc l¹i gãc vu«ng néi tiÕp th×
ch¾n nöa ®-êng trßn.
- Gãc t¹o bëi tia tiÕp tuyÕn vµ d©y cung vµ gãc néi tiÕp cïng ch¾n mét cung th× b»ng
nhau.
h) §é dµi ®-êng trßn - §é dµi cung trßn.
- §é dµi ®-êng trßn b¸n kÝnh R: C = 2R = d
Rn
- §é dµi cung trßn n0 b¸n kÝnh R : l
180
I) DiÖn tÝch h×nh trßn - DiÖn tÝch h×nh qu¹t trßn
- DiÖn tÝch h×nh trßn: S = R2
R 2n lR
- DiÖn tÝch h×nh qu¹t trßn b¸n kÝnh R, cong n0: S  
360 2
3. C¸c d¹ng to¸n c¬ b¶n
D¹ng 1: Chøng minh hai gãc b»ng nhau.
 C¸ch chøng minh: - Chøng minh hai gãc cïng b»ng gãc thø ba
- Chøng minh hai gãc b»ng víi hai gãc b»ng nhau kh¸c
- Hai gãc b»ng tæng hoÆc hiÖu cña hai gãc theo thø tù ®«i mét
b»ng nhau
- Hai gãc cïng phô (hoÆc cïng bï) víi gãc thø ba
- Hai gãc cïng nhän hoÆc cïng tï cã c¸c c¹nh ®«i mét song
song hoÆc vu«ng gãc
- Hai gãc so le trong, so le ngoµi hoÆc ®ång vÞ
- Hai gãc ë vÞ trÝ ®èi ®Ønh
- Hai gãc cña cïng mé tam gi¸c c©n hoÆc ®Òu
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
- Hai gãc t-¬ng øng cña hai tam gi¸c b»ng nhau hoÆc ®ång
d¹ng
- Hai gãc néi tiÕp cïng ch¾n mét cung hoÆc ch¾n hai cung
b»ng nhau.
D¹ng 2: Chøng minh hai ®o¹n th¼ng b»ng nhau
 C¸ch chøng minh: - Chøng minh hai ®o¹n th¼ng cïng b»ng ®o¹n thø ba
- Hai c¹nh cña mét tam gi¸c c©n hoÆc tam gi¸c ®Òu
- Hai c¹nh t-¬ng øng cña hai tam gi¸c b»ng nhau
- Hai c¹nh ®èi cña h×nh b×nh hµnh (ch÷ nhËt, h×nh thoi, h×nh
vu«ng)
- Hai c¹nh bªn cña h×nh thang c©n
- Hai d©y tr-¬ng øng hai cung b»ng nhau trong mét ®-êng trßn
hoÆc hai ®-êng b»ng nhau. TÝnh chÊt 2 tiÕp tuyÕn c¾t nhau
D¹ng 3: Chøng minh hai ®-êng th¼ng song song
 C¸ch chøng minh: - Chøng minh hai ®-êng th¼ng cïng song song víi
®-êng th¼ng thø ba
- Chøng minh hai ®-êng th¼ng cïng vu«ng gãc víi ®-êng
th¼ng thø ba
- Chøng minh chóng cïng t¹o víi mét c¸t tuyÕn hai gãc b»ng
nhau: ë vÞ trÝ so le trong; ë vÞ trÝ so le ngoµi; ë vÞ trÝ ®ång vÞ.
- Lµ hai d©y ch¾n gi÷a chóng hai cung b»ng nhau trong mét
®-êng trßn
- Chóng lµ hai c¹nh ®èi cña mét h×nh b×nh hµnh, ch÷ nhËt, h×nh
vu«ng, ...
D¹ng 4: Chøng minh hai ®-êng th¼ng vu«ng gãc
 C¸ch chøng minh: - Chóng cïng song song víi hai ®-êng th¼ng vu«ng
gãc kh¸c.
- Chøng minh chóng lµ ch©n ®-êng cao trong mét tam gi¸c.
- §-êng kÝnh ®i qua trung ®iÓm cña d©y vµ d©y kh«ng ®i qua
t©m.
- Chóng lµ ph©n gi¸c cña hai gãc kÒ bï nhau.
- TÝnh chÊt 2 ®-êng chÐo h×nh thoi, h×nh vu«ng
D¹ng 5: Chøng minh ba ®iÓm th¼ng hµng, ba ®-êng th¼ng ®ång quy.
 C¸ch chøng minh: - Dùa vµo tæng hai gãc kÒ bï cã tæng b»ng 1800
- Dùa vµo hai gãc ®èi ®Ønh
- Dùa vµo hai ®-êng th¼ng ®i qua mét ®iÓm cïng song song víi
®-êng th¼ng kh¸c
- Dùa vµo hai gãc b»ng nhau cã 1 c¹nh trïng nhau
- Chøng minh chóng lµ ba ®-êng cao, ba trung tuyÕn, ba trung
trùc, ba ph©n gi¸c trong (hoÆc mét ph©n gi¸c trong vµ ph©n gi¸c ngoµi
cña hai gãc kia)
- VËn dông ®Þnh lÝ ®¶o cña ®Þnh lÝ Talet.
D¹ng 6: Chøng minh hai tam gi¸c b»ng nhau
* Hai tam gi¸c th-êng: - Tr-êng hîp gãc - c¹nh - gãc (g-c-g)
- Tr-êng hîp c¹nh - gãc - c¹nh (c-g-c)
- Tr-êng hîp c¹nh - c¹nh - c¹nh (c-c-c)
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
* Hai tam gi¸c vu«ng: - Cã mét c¹nh vµ mét gãc nhän b»ng nhau
- Cã c¹nh huyÒn b»ng nhau vµ mét c¹nh gãc vu«ng b»ng nhau
- C¹nh gãc vu«ng ®«i mét b»ng nhau
D¹ng 7: Chøng minh hai tam gi¸c ®ång d¹ng
* Hai tam gi¸c th-êng: - Cã hai gãc b»ng nhau ®«i mét (g-g)
- Cã mét gãc b»ng nhau xen gi÷a hai c¹nh t-¬ng øng tû lÖ (c-g-
c)
- Cã ba c¹nh t-¬ng øng tû lÖ (c-c-c)
* Hai tam gi¸c vu«ng: - Cã mét gãc nhän b»ng nhau
- Cã hai c¹nh gãc vu«ng t-¬ng øng tû lÖ
- Cã c¹nh huyÒn vµ mét c¹nh gãc vu«ng t-¬ng øng tû lÖ
D¹ng 8: Chøng minh tø gi¸c néi tiÕp
 C¸ch chøng minh: - Tø gi¸c cã tæng hai gãc ®èi b»ng 1800
- Tø gi¸c cã gãc ngoµi t¹i mét ®Ønh b»ng gãc trong cña ®Ønh ®èi
diÖn
- Tø gi¸c cã 4 ®Ønh c¸ch ®Òu mét ®iÓm.
- Tø gi¸c cã hai ®Ønh kÒ nhau cïng nh×n c¹nh chøa hai ®Ønh cßn
l¹i d-íi mét gãc .
- Dùa vµo ph-¬ng tÝch cña ®-êng trßn

II. C¸c bµi to¸n h×nh häc kh«ng gian


1. H×nh l¨ng trô: H×nh l¨ng trô lµ h×nh ®a diÖn cã hai mÆt song song gäi lµ ®¸y vµ c¸c c¹nh
kh«ng thuéc hai ®¸y song song víi nhau. L¨ng trô ®Òu lµ l¨ng trô ®øng cã ®¸y lµ ®a gi¸c
®Òu
Sxq = p. l (p lµ chu vi thiÕt diÖn th¼ng, l lµ ®é dµi c¹nh bªn)
L¨ng trô ®øng: Sxq = p. h (p lµ chu vi ®¸y, h lµ chiÒu cao)
V = B. h (B lµ diÖn tÝch ®¸y, h lµ chiÒu cao)
H×nh hép ch÷ nhËt: Stp = 2(ab + bc + ca) (a, b, c lµ c¸c kÝch th-íc cña h×nh hép ch÷
nhËt)
V = a. b. c
C¸c ®-êng chÐo h×nh hép ch÷ nhËt d = a2  b2  c 2
H×nh lËp ph-¬ng: V = a3 (a lµ c¹nh)
2. H×nh chãp: H×nh chãp lµ h×nh ®a diÖn cã mét mÆt lµ ®a gi¸c, c¸c mÆt kh¸c lµ tam gi¸c cã
chung ®Ønh. H×nh chãp ®Òu lµ h×nh chãp cã ®¸y lµ ®a gi¸c ®Òu vµ c¸c mÆt bªn b»ng nhau.
H×nh chãp côt lµ phÇn h×nh chãp n»m gi÷a ®¸y vµ thiÕt diÖn song song víi ®¸y. H×nh chãp
côt tõ h×nh chãp ®Òu gäi lµ h×nh chãp côt ®Òu
1
H×nh chãp ®Òu: Sxq = . n .a. d (n lµ sè c¹nh ®¸y; a lµ ®é dµi c¹nh ®¸y; d lµ ®é
2
dµi trung ®o¹n)
Stp = Sxq + B (B lµ diÖn tÝch ®¸y)
1
V= .B.h
3
1
H×nh chãp côt ®Òu: Sxq =
2
 n.a  n.a' .d (n lµ sè c¹nh ®¸y; a, a’ c¹nh ®¸y; d trung
®o¹n chiÒu cao mÆt bªn)
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
V = V1 + V2 (V1 thÓ tÝch h×nh chãp côt; V2 thÓ tÝch h×nh chãp trªn)
V = .h B  B' B.B'  (B, B’ lµ diÖn tÝch ®¸y, h lµ chiÒu cao)
1
3
3. H×nh trô: H×nh trô lµ h×nh sinh ra bíi h×nh ch÷ nhËt quay xung quanh mét c¹nh cña nã
- DiÖn tÝch xung quanh: Sxq = 2. R. h (R lµ b¸n kÝnh ®¸y; h lµ chiÒu cao)
- DiÖn tÝch toµn phÇn: Stp = 2. R. h + 2. R2
- ThÓ tÝch h×nh trô: V = S. h = . R2. h (S lµ diÖn tÝch ®¸y)
4. H×nh nãn: H×nh nãn lµ h×nh sinh ra bëi tam gi¸c vu«ng quay xung quanh mét c¹nh gãc
vu«ng cña nã. H×nh nãn côt lµ phÇn h×nh nãn gi÷a ®¸y vµ mét thiÕt diÖn vu«ng gãc víi trôc
H×nh nãn: - DiÖn tÝch xung quanh: Sxq = . R. l (R lµ b¸n kÝnh ®¸y; l lµ ®-êng
sinh)
- DiÖn tÝch toµn phÇn: Stp = . R. l + . R2
1
- ThÓ tÝch: V = .R 2 .h (h lµ chiÒu cao)
3
H×nh nãn côt: - DiÖn tÝch xung quanh: Sxq = (R1 + R2). l (R1; R2 lµ b¸n kÝnh hai ®¸y; l
lµ ®-êng sinh)
- DiÖn tÝch toµn phÇn: Stp = (R1 + R2). l + (R12 + R22)
1
- ThÓ tÝch: V = .h.(R12  R22  R1 R2 ) (h lµ chiÒu cao)
3
5. H×nh cÇu: - DiÖn tÝch mÆt cÇu: S = 4. R2 (R lµ b¸n kÝnh)
4
- ThÓ tÝch h×nh cÇu: V = .R 3
3
Dạng 1: Hình học phẳng
Bài 1:
Cho ABC có các đường cao BD và CE. Đường thẳng DE cắt đường tròn ngoại
tiếp tam giác tại hai điểm M và N.
1. Chứng minh:BEDC nội tiếp.
2. Chứng minh: DEA  ACB .
3. Chứng minh: DE song song với tiếp tuyến tai A của đường tròn ngoại tiếp
tam giác.
4. Gọi O là tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC. Chứng minh: OA là phân
giác của góc MAN .
Chứng tỏ: AM2=AE. AB. A
y

N
D
E
M
O

B
C
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 2:
Cho(O) đường kình AC. trên đoạn OC lấy điểm B và vẽ đường tròn tâm O’,
đường kình BC. Gọi M là trung điểm của đoạn AB. Từ M vẽ dây cung DE vuông
góc với AB;DC cắt đường tròn tâm O’ tại I.
1. Tứ giác ADBE là hính gí?
2. C/m DMBI nội tiếp.
3. C/m B;I;E thẳng hàng và MI=MD.
4. C/m MC. DB=MI. DC
5. C/m MI là tiếp tuyến của (O’)
D

A C
M O B O'

E
H×nh 2
Bài 3:
Cho ABC có A =1v. Trên AC lấy điểm M sao cho AM < MC. Vẽ đường
tròn tâm O đường kình CM cắt BC tại E;đường thẳng BM cắt (O) tại D;AD kéo dài
cắt (O) tại S.
1. C/m BADC nội tiếp.
2. BC cắt (O) ở E. Cmr:MD là phân giác của AED .
3. C/m CA là phân giác của góc BCS.

A D
S
M

E C
B

Hình 3
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 4:
Cho ABC có A = 1v. Trên cạnh AC lấy điểm M sao cho AM > MC. Dựng
đường tròn tâm O đường kình MC; đường tròn này cắt BC tại E. Đường thẳng BM
cắt (O) tại D và đường thẳng AD cắt (O) tại S.
1. C/m ADCB nội tiếp.
2. C/m ME là phân giác của góc AED.
3. C/m: ASM = ACD .
K
4. Chứng tỏ ME là phân giác của góc AED.
5. C/m ba đường thẳng BA;EM;CD đồng quy.
A

D
M

B C
E
Bài 5: H×nh 4

Cho tam giác ABC có 3 góc nhọn và AB < AC nội tiếp trong đường tròn tâm
O. Kẻ đường cao AD và đường kình AA’. Gọi E:F theo thứ tự là chân đường
vuông góc kẻ từ B và C xuống đường kình AA’.
1. C/m AEDB nội tiếp.
2. C/m DB. A’A=AD. A’C
3. C/m:DE  AC.
4. Gọi M là trung điểm BC. Chứng minh MD = ME = MF.
A

P
N
E
O I

B M C
D

F
A'
H×nh 5
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 6:
Cho ABC có ba góc nhọn nội tiếp trong đường tròn tâm O. Gọi M là một
điểm bất kỳ trên cung nhỏ AC. Gọi E và F lần lượt là chân các đường vuông góc
kẻ từ M đến BC và AC. P là trung điểm AB;Q là trung điểm FE.
1 . C/m MFEC nội tiếp.
M
2 . C/m BM. EF=BA. EM A
3. C/M AMP FMQ.
4 . C/m PQM = 90o.
P F
O
Q

B E C

Bài 7: H×nh 6
Cho (O) đường kình BC,điểm A nằm trên cung BC. Trên tia AC lấy điểm D
sao cho AB=AD. Dựng hính vuông ABED;AE cắt (O) tại điểm thứ hai F;Tiếp
tuyến tại B cắt đường thẳng DE tại G.
1. C/m BGDC nội tiếp. Xác định tâm I của đường tròn này.
2. C/m BFC vuông cân và F là tâm đường tròn ngoại tiếp BCD.
3. C/m GEFB nội tiếp.
4. Chứng tỏ:C;F;G thẳng hàng và G cùng nằm trên đường tròn ngoại tiếp
BCD. Có nhận xét gí về I và F

B C
O

E
H×nh 7
G
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 8:
Cho ABC có 3 góc nhọn nội tiếp trong (O). Tiếp tuyến tại B và C của
đường tròn cắt nhau tại D. Từ D kẻ đường thẳng song song với AB,đường này cắt
đường tròn ở E và F,cắt AC ở I(E nằm trên cung nhỏ BC).
1. C/m: BDCO nội tiếp. A

2. C/m: DC2 = DE. DF.


F
3. C/m: DOIC nội tiếp.
4. Chứng tỏ I là trung điểm FE. O

C
B

H×nh 8
D

Bài 9:
Cho (O),dây cung AB. Từ điểm M bất kỳ trên cung AB(MA và MB),kẻ
dây cung MN vuông góc với AB tại H. Gọi MQ là đường cao của tam giác MAN.
1. C/m 4 điểm A;M;H;Q cùng nằm trên một đường tròn.
2. C/m:NQ. NA=NH. NM
3. C/m MN là phân giác của góc BMQ.
4. Hạ đoạn thẳng MP vuông góc với BN;xác định vị trì của M trên cung AB
để MQ. AN+MP. BN có giác trị lớn nhấ

M N
Q
P
A B
A B I H
I H

Q P

O
O

M
N
H×nh 9 b
H×nh 9 a
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 10:
Cho (O;R) và (I;r) tiếp xúc ngoài tại A (R> r) . Dựng tiếp tuyến chung
ngoài BC (B nằm trên đường tròn tâm O và C nằm trên trên đường tròn tâm (I).
Tiếp tuyến BC cắt tiếp tuyến tại A của hai đường tròn ở E.
1 . Chứng minh tam giác ABC vuông ở A.
2 . O E cắt AB ở N ; IE cắt AC tại F . Chứng minh N;E;F;A cùng nằm trên
một đường tròn .
3. Chứng tỏ : BC2= 4 Rr
4 . Tình tìch tìch tứ giác BCIO theo R;r
B
E
C

N
F

O A I

H×nh 10
Bài 11:
Trên hai cạnh góc vuông xOy lấy hai điểm A và B sao cho OA=OB. Một
đường thẳng qua A cắt OB tại M (M nằm trên đoạn OB). Từ B hạ đường vuông
góc với AM tại H,cắt AO kéo dài tại I.
1. C/m OMHI nội tiếp.
2. Tính góc OMI.
3. Từ O vẽ đường vuông góc với BI tại K. C/m OK=KH
4. Tím tập hợp các điểm K khi M thay đổi trên OB.
x
B

H×nh 11
E

H
M

K
y

I
A
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 12:
Cho (O) đường kình AB và dây CD vuông góc với AB tại F. Trên cung BC
lấy điểm M. Nối A với M cắt CD tại E.
1. C/m: MA là phân giác của góc CMD.
2. C/m: EFBM nội tiếp.
3. Chứng tỏ: AC2 = AE. AM
4. Gọi giao điểm CB với AM là N;MD với AB là I. C/m NI//CD
5. Chứng minh N là tâm đường tròn nội tiếp CIM
C

A B
F O I

H×nh 12
Bài 13:
Cho (O) và điểm A nằm ngoài đường tròn. Vẽ các tiếp tuyến AB;AC và cát
tuyến ADE. Gọi H là trung điểm DE.
1. C/m A;B;H;O;C cùng nằm trên 1 đường tròn.
2. C/m HA là phân giác của góc BHC.
3. Gọi I là giao điểm của BC và DE. C/m AB2=AI. AH.
4. BH cắt (O) ở P. C/m AE//CP.
B

E
H
I
D

O A
K

H×nh 13
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 14:
Cho (O) đường kình AB = 2R; xy là tiếp tuyến với (O) tại B. CD là 1 đường
kình bất kỳ. Gọi giao điểm của AC; AD với xy theo thứ tự là M;N.
1. CMR: MCDN nội tiếp.
2. Chứng tỏ: AC. AM = AD. AN
3. Gọi I là tâm đường tròn ngoại tiếp tứ giác MCDN và H là trung điểm
MN.
CMR: AOIH là hình bình hành.
4. Khi đường kình CD quay xung quanh điểm O thí I di động trên đường
nào?
y

O
A B

I
D H

x H×nh 14

Bài 15:
Cho tam giác ABC nội tiếp trong đường tròn tâm O. Gọi D là 1 điểm trên
cung nhỏ BC. Kẻ DE;DF;DG lần lượt vuông góc với các cạnh AB;BC;AC. Gọi H
là hính chiêu của D lên tiếp tuyến Ax của (O).
1. C/m AHED nội tiếp
2. Gọi giao điểm của AB với HD và với (O) là P và Q; ED cắt (O) tại M
C/m: HA. DP=PA. DE
3. C/m: QM = AB
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
4. C/m: DE. DG = DF. DH
5. C/m: E;F;G thẳng hàng.

O
G
B F

E
C

D
H×nh 15

Bài 16:
Cho tam giác ABC có A =1v; AB < AC. Gọi I là trung điểm BC;qua I kẻ
IKBC (K nằm trên AC). Trên tia đối của tia AC lấy điểm M sao cho MA =
AK.
1. Chứng minh:ABIK nội tiếp được trong đường tròn tâm O.
2. C/m: BMC  2 ACB
3. Chứng tỏ: BC2= 2. AC. KC
4. AI kéo dài cắt đường thẳng BM tại N. Chứng minh AC = BN
5. C/m: NMIC nội tiếp.

B C
I

Hình 16
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 17:
Cho (O) đường kình AB cố định, điểm C di động trên nửa đường tròn. Tia
phân giác của góc ACB cắt (O) tai M. Gọi H;K là hính chiêu của M lên AC và CB.
1. C/m: MOBK nội tiếp.
2. Tứ giác CKMH là hính vuông.
3. C/m: H;O;K thẳng hàng.
4. Gọi giao điểm HK và CM là I. Khi C di động trên nửa đường tròn thí I chạy
trên đường nào?

Bài 18:
Cho hính chữ nhật ABCD có chiều dài AB = 2a, chiều roäng BC = a. Kẻ tia
phân giác của góc ACD, từ A hạ AH vuông góc với đường phân giác nói trên.
1. Chứng minh: AHDC nội tiếp trong đường tròn tâm O mà ta phải định rõ
tâm và bán kính theo a.
2 . HB cắt AD tại I và cắt AC tại M;HC cắt DB tại N. Chứng tỏ HB = HC
Và AB. AC = BH. BI
3. Chứng tỏ MN song song với tiếp tuyến tại H của (O)
4 . Từ D kẻ đường thẳng song song với BH;đường này cắt HC ở K và cắt
(O) ở J. Chứng minh HOKD nội tiếp.
y

A 2a B

M
a
I O
H J

N
K
C
D

x H×nh 18
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 19:
Cho nửa đường tròn (O) đường kình AB,bán kình OC  AB. Gọi M là 1 điểm
trên cung BC. Kẻ đường cao CH của tam giác ACM.
1. Chứng minh AOHC nội tiếp.
2. Chứng tỏ CHM vuông cân và OH là phân giác của góc COM.
3. Gọi giao điểm của OH với BC là I. MI cắt (O) tại D.
Cmr: CDBM là hình thang cân.
4. BM cắt OH tại N. Chứng minh BNI và AMC đồng dạng,từ đó suy ra:
BN. MC=IN. MA.

N
C

D M
I

A B
O

Bài 20: H×nh 19


Cho  đều ABC nội tiếp trong (O;R).
F
Trên cạnh AB và AC lấy hai điểm M;N sao
cho BM=AN.
1. Chứng tỏ OMN cân.
2. C/m :OMAN nội tiếp.
3. BO kéo dài cắt AC tại D và cắt (O) ở
A I
2 2 2
E. C/m BC +DC =3R .
4. Đường thẳng CE và AB cắt nhau ở F. M E
Tiếp tuyến tại A của (O) cắt FC tại D
K
I;AO kéo dài cắt BC tại J. C/m BI đi N
O
qua trung điểm của AJ.
C
B J

H×nh 20
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 21:
Cho ABC ( A =1v) nội tiếp trong đường tròn tâm (O). Gọi M là trung điểm
cạnh AC. Đường tròn tâm I đường kình MC cắt cạnh BC ở N và cắt (O) tại D.
1. C/m ABNM nội tiếp và CN. AB=AC. MN.
2. Chứng tỏ B,M,D thẳng hàng và OM là tiếp tuyến của (I).
3. Tia IO cắt đường thẳng AB tại E. C/m BMOE là hính bính hành.
4. C/m NM là phân giác của góc AND.
A

D
M

B C
O N

H×nh 21

Bài 22:
Cho hính vuông ABCD có cạnh bằng a. Gọi I là điểm bất kỳ trên đường chéo
AC. Qua I kẻ các đường thẳng song song với AB;BC,các đường này cắt
AB;BC;CD;DA lần lượt ở P;Q;N;M.
1. C/m INCQ là hình vuông.
2. Chứng tỏ NQ//DB.
3. BI kéo dài cắt MN tại E;MP cắt AC tại F. C/m MFIN nội tiếp được trong
đường tròn. Xác định tâm.
4. Chứng tỏ MPQN nội tiếp. Tình diện tích theo a.
A P
B
5. C/m MFIE nội tiếp.

M Q
I

E
D N C
H×nh 22
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 23:
Cho hính vuông ABCD,N là trung điểm DC;BN cắt AC tại F,Vẽ đường tròn tâm
O đường kình BN. (O) cắt AC tại E. BE kéo dài cắt AD ở M;MN cắt (O) tại I.
1. C/m MDNE nội tiếp.
2. Chứng tỏ BEN vuông cân.
3. C/m MF đi qua trực tâm H của BMN.
4. C/m BI=BC và IE F vuông.
5 . C/m: BM là đường trung trực của QH (H là giao điểm của BE và AB) và
MQBN là thang cân A Q
B

E
M
H
O
I

D C
N

H×nh 23
Bài 24:
Cho ABC có 3 góc nhọn (AB < AC). Vẽ A

đường cao AH. Từ H kẻ HK;HM lần lượt vuông


góc với AB;AC. Gọi J là giao điểm của AH và
MK.
1. C/m AMHK nội tiếp. M
J
2. C/m JA. JH=JK. JM K

3. Từ C kẻ tia Cx với AC và Cx cắt AH kéo B


H C
dài ở D. Vẽ HI;HN lần lượt vuông góc với
DB và DC. Cmr : HKM  HCN I
N

4. C/m M;N;I;K cùng nằm trên một đường D H×nh 24


tròn.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 25:
Cho ABC ( A =1v),đường cao AH. Đường tròn tâm H, bán kình HA cắt đường
thẳng AB tại D và cắt AC tại E;Trung tuyến AM của ABC cắt DE tại I.
1. Chứng minh D;H;E thẳng hàng.
2. C/m BDCE nội tiếp. Xác định tâm O của đường tròn này.
3. C/m: AMDE. A

4. C/m AHOM là hình bình hành. E


I

B H M C

H×nh 25
Bài 26:
Cho ABC có 2 góc nhọn,đường cao AH. Gọi K là điểm đối xứng của H qua
AB;I là điểm đối xứng của H qua AC. E;F là giao điểm của KI với AB và AC.
1. Chứng minh AICH nội tiếp.
2. C/m AI = AK
3. C/m các điểm: A;E;H;C;I cùng nằm trên một đường tròn.
4. C/m CE;BF là các đường cao của ABC.
5. Chứng tỏ giao điểm 3 đường phân giác của HFE chình là trực tâm của
ABC. A I

B
H
C
H×nh 26
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 27:
Cho ABC (AB = AC) nội tiếp trong (O).
D

Gọi M là một điểm bất kỳ trên cung nhỏ


AC. Trên tia BM lấy điểm K sao cho MK =
MC và trên tia BA lấy điểm D sao cho
AD=AC.
A
1. C/m: BAC  2. BKC
2. C/m BCKD nội tiếp. Xác định tâm I K

của đường tròn này. M


O
3. Gọi giao điểm của DC với (O) là I.
C/m: B;O;I thẳng hàng.
B C
4. C/m DI = BI
Bài 28: H×nh 27

Cho tứ giác ABCD nội tiếp trong(O). Gọi I là điểm chình giữa cung AB (Cung
AB không chứa điểm C;D). ID và IC cắt AB ở M;N.
1. C/m D;M;N;C cùng nằm trên một đường tròn.
2. C/m NA. NB=NI. NC
3. DI kéo dài cắt đường thẳng BC ở F;đường thẳng IC cắt đường thẳng AD ở
E. C/m:EF//AB.
4. C/m :IA2=IM. ID. E
F

B
A N
M

O C

H×nh 28
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 29:
Cho hính vuông ABCD, trên cạnh BC lấy điểm E. Dựng tia Ax vuông góc với
AE, Ax cắt cạnh CD kéo dài tại F. Kẻ trung tuyến AI của AEF, AI kéo dài cắt
CD tại K. Qua E dựng đường thẳng song song với AB, cắt AI tại G.
1. C/m AECF nội tiếp.
2. C/m: AF2=KF. CF
3. C/m:EGFK là hình thoi.
4. Cmr:khi E di động trên BC thí EK=BE+DK và chu vi CKE có giá trị
không đổi.
5. Gọi giao điểm của EF với AD là J. C/m:GJ  JK.

A B

G
E

I
J

F D K C

H×nh 29
A
Bài 30:
Cho ABC. Gọi H là trực tâm của
tam giác. Dựng hính bính hành BHCD. M

Gọi I là giao điểm của HD và BC.


Q
G
1. C/m:ABDC nội tiếp trong đường H O

tròn tâm O;nêu cách dựng tâm


O. B N I C
2. So sánh BAH và OAC .
3. CH cắt OD tại E. C/m AB.
D
AE=AH. AC
H×nh 30
4. Gọi giao điểm của AI và OH là
G. C/m G là trọng tâm của ABC.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 31:
Cho (O) và sđ AB = 90o. C là một điểm tuỳ ý trên cung lớn AB. Các đường cao
AI;BK;CJ của ABC cắt nhau ở H. BK cắt (O) ở N; AH cắt (O) tại M. BM và AN
gaëp nhau ở D. N

1. C/m:B;K;C;J cùng nằm


trên một đường tròn.
2. C/m: BI. KC=HI. KB
3. C/m:MN là đường kình
O C
của (O) K
4. C/m ACBD là hình bình
hành. A
5. C/m:OC // DH. B J

M
I
D H
H×nh 31

Bài 32:
Cho hình vuông ABCD. Gọi N là một điểm bất kỳ trên CD sao cho CN <
ND;Vẽ đường tròn tâm O đường kình BN. (O) cắt AC tại F;BF cắt AD tại M;BN
cắt AC tại E.
1. C/m BFN vuông cân.
2. C/m:MEBA nội tiếp
3. Gọi giao điểm của ME và NF là Q. MN cắt (O) ở P. C/m B;Q;P thẳng
hàng.
4. Chứng tỏ ME//PC và BP=BC. A B
5. C/m FPE là tam giác vuông
F

M O
Q
E
P
D N C
H×nh 32
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 33:
Trên đường tròn tâm O lần lượt lấy bốn điểm A;B;C;D sao cho AB=DB; AB
và CD cắt nhau ở E. BC cắt tiếp tuyến tại A của đường tròn(O) ở Q;DB cắt AC tại
K. Q
E
1. Cm: CB là phân giác của góc ACE.
B
2. C/m: AQEC nội tiếp.
3. C/m: KA. KC=KB. KD C
K
4. C/m: QE//AD. A
D
O

H×nh 33
Bài 34:
Cho (O) và tiếp tuyến Ax. Trên Ax lấy hai điểm B và C sao cho AB=BC. Kẻ cát
tuyến BEF với đường tròn. CE và CF cắt (O) lần lượt ở M và N. Dựng hính bính
hành AECD.
1. C/m:D nằm trên đường thẳng BF. x
2. C/m ADCF nội tiếp. C
3. C/m: CF. CN=CE. CM
4. C/m:MN//AC.
D
5. Gọi giao điểm của AF với MN là I.
Cmr:DF đi qua trung điểm của NI. B
E N

J
O
A
I F

H×nh 34 M
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 35:
Cho (O;R) và đường kình AB;CD vuông góc với nhau. Gọi M là một điểm trên
cung nhỏ CB.
1. C/m:ACBD là hình vuông.
2. AM cắt CD ;CB lần lượt ở P và I. Gọi J là giao điểm của DM và AB. C/m
IB. IC=IA. IM
3. Chứng tỏ IJ//PD và IJ là phân giác của góc CJM.
4. Tính tích tích AID theo R.
C

M
I
P

A B
O J

D
H×nh 35
Bài 36:
Cho ABC ( A =1v). Kẻ AHBC. Gọi O và O’ là tâm đường tròn nội tiếp các
tam giác AHB và AHC. Đường thẳng O O’ cắt cạnh AB;AC tại M;N.
1. C/m:  OHO’ là tam giác vuông.
2. C/m:HB. HO’=HA. HO
3. C/m: HOO’ HBA.
4. C/m:Các tứ giác BMHO;HO’NC nội tiếp.
5. C/m AMN vuông cân.
A

N
O'
O
M
C
B H

H×nh 36
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 37:
Cho nửa đường tròn O,đường kình AB=2R,gọi I là trung điểm AO. Qua I
dựng đường thẳng vuông góc với AB,đường này cắt nửa đường tròn ở K. Trên IK
lấy điểm C,AC cắt (O) tại M;MB cắt đường thẳng IK tại D. Gọi giao điểm của IK
với tiếp tuyến tại M là N.
1. C/m:AIMD nội tiếp.
D
2. C?m CM. CA=CI. CD.
3. C/m ND=NC.
4. Cb cắt AD tại E. C/m E nằm trên
N
đường tròn (O) và C là tâm đường
M
tròn nội tiếp EIM. K

5. Giả sử C là trung điểm IK. Tình


E C
CD theo R.
A B
I O
H×nh 37
Bài 38:
Cho ABC. Gọi P là một điểm nằm trong tam giác sao cho PBA  PAC . Gọi H
và K lần lượt là chân các đường vuông góc hạ từ P xuống AB;AC.
1. C/m AHPK nội tiếp.
2. C/m HB. KP=HP. KC.
3. Gọi D;E;F lần lượt là trung điểm của PB;PC;BC. Cmr:HD=EF; DF=EK
4. C/m:đường trung trực của HK đi qua F.
A

H
P

D
E
B
F
C
H×nh 38
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 39:
Cho hình bình hành ABCD ( A > 90o). Từ C kẻ CE;CF;CG lần lượt vuông góc
với AD;DB;AB.
1. C/m DEFC nội tiếp.
2. C/m:CF2 = EF. GF.
3. Gọi O là giao điểm AC và DB. Kẻ OICD. Cmr: OI đi qua trung điểm của
AG
4. Chứng tỏ EOFG nội tiếp. A G B

E F

D
J I C

Bài 40: H×nh 39


Cho hai đường tròn (O) và (O’) cắt nhau ở A và B. Các đường thẳng AO cắt
(O); (O') lần lượt ở C và E;đường thẳng AO’ cắt (O) và (O’) lần lượt ở D và F.
1. C/m:C;B;F thẳng hàng.
2. C/m CDEF nội tiếp.
3. Chứng tỏ DA. FE=DC. EA
4. C/m A là tâm đường tròn nội tiếp BDE.

E
D
A

O
I O'

C B
F

H×nh 40
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 41:
Cho (O;R). Một cát tuyến xy cắt (O) ở E và F. Trên xy lấy điểm A nằm ngoài
đoạn EF,vẽ 2 tiếp tuyến AB và AC với (O). Gọi H là trung điểm EF.
1. Chứng tỏ 5 điểm:A;B;C;O;H cùng nằm trên một đường tròn.
2. Đường thẳng BC cắt OA ở I và cắt đường thẳng OH ở K. C/m: OI.
OA=OH. OK=R2.
3. Khi A di động trên xy thí I di động trên đường nào?
4. C/m KE và KF là hai tiếp tyueán của (O)

O
I

x y
E H F A

K H×nh 41

Bài 42:
Cho ABC (AB<AC) có hai đường phân giác CM,BN cắt nhau ở D. Qua A kẻ
AE và AF lần lượt vuông góc với BN và CM. Các đường thẳng AE và AF cắt BC
ở I;K.
1. C/m AFDE nội tiếp. A

2. C/m: AB. NC = AN. BC


N
3. C/m: FE//BC M
E
4. Chứng tỏ ADIC nội tiếp. F
D

B
K I C
H×nh 42
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 43:
Cho ABC(A=1v);AB=15;AC=20(cùng ñôn vị đo đoä dài). Dựng đường tròn
tâm O đường kình AB và (O’) đường kình AC. Hai đường tròn (O) và (O’) cắt
nhau tại điểm thứ hai D.
1. Chứng tỏ D nằm trên BC.
2. Gọi M là điểm chình giữa A

cung nhỏ DC. AM cắt


DC ở E và cắt (O) ở N. O O'
N
C/m DE. AC=AE. MC
3. C/m AN=NE và O;N;O’
I
thẳng hàng. C
B D E
4. Gọi I là trung điểm MN.
M
C/m góc OIO’=90o. H×nh 43
5. Tính tích tích tam giác
AMC.
Bài 44:
Trên (O;R),ta lần lượt đặt theo một chiều, kể từ điểm A một cung AB=60o, rồi
cung BC = 90o và cung CD = 120o.
1. C/m ABCD là hình thang cân.
2. Chứng tỏ ACDB.
3. Tính các cạnh và các đường chéo của ABCD.
4. Gọi M;N là trung điểm các cạnh DC và AB. Trên DA kéo dài về phìa A lấy
điểm P;PN cắt DB tại Q. C/m MN là phân giác của góc PMQ.
P

N B
A J K

D M C E

H×nh 44
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 45:
Cho  đều ABC có cạnh bằng a. Gọi D là giao điểm hai đường phân giác góc A
và góc B của tam giác BC. Từ D dựng tia Dx vuông góc với DB. Trên Dx lấy điểm
E sao cho ED = DB (D và E nằm hai phìa của đường thẳng AB). Từ E kẻ EFBC.
Gọi O là trung điểm EB.
1. C/m AEBC và EDFB nội tiếp,xác định tâm và bán kình của các đường tròn
ngoại tiếp các tứ giác trên theo a.
2. Kéo dài FE về phìa F,cắt (D) tại M. EC cắt (O) ở N. C/m EBMC là thang
cân. Tính tích tích.
A
3. c/m EC là phân giác của góc E
DAC.
4. C/m FD là đường trung trực của
N
MB.
O
5. Chứng tỏ A;D;N thẳng hàng.
D
6. Tình tìch tìch phần mặt trăng
được tạio bởi cung nhỏ EB của
C
F B
hai đường tròn.

H×nh 45

Bài 46: F
Cho nửa đường tròn (O) đường kình
BC. Gọi a là một điểm bất kỳ trên nửa
đường tròn;BA kéo dài cắt tiếp tuyến
Cy ở F. Gọi D là điểm chình giữa cung
AC;DB kéo dài cắt tiếp tuyến Cy tại E.
1. C/m BD là phân giác của góc A
E
ABC và OD//AB. I D
2. C/m ADEF nội tiếp.
3. Gọi I là giao điểm BD và AC.
B C
Chứng tỏ CI=CE và IA. IC = O
ID. IB. H×nh 46
4. C/m góc AFD  AED
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 47:
Cho nửa đường tròn (O); Đường kình AD. Trên nửa đường tròn lấy hai điểm B và
C sao cho cung AB < AC; AC cắt BD ở E. Kẻ EFAD tại F.
1. C/m: ABEF nội tiếp.
2. Chứng tỏ: DE. DB=DF. DA.
3. C/m:E là tâm đường tròn nội tiếp CBF.
4. Gọi I là giao điểm BD với CF. C/m BI2 = BF. BC - IF. IC
C
B
E

I M

A
F O D
H×nh 47

Bài 48:
Cho (O) đường kình AB;P là một điểm di động trên cung AB sao cho PA<PB.
Dựng hính vuông APQR vào phìa trong đường tròn. Tia PR cắt (O) tại C.
1. C/m ACB vuông cân.
2. Vẽ phân giác AI của góc PAB(I nằm trên(O);AI cắt PC tại J. C/m 4 điểm
J;A;Q;B cùng nằm trên một đường tròn.
3. Chứng tỏ: CI. QJ=CJ. QP.
4. CMR: Ba điểm P; Q; B thẳng hàng
I
P

Q
J

A B
O

C H×nh 48
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 49:
Cho nửa (O) đường kình AB=2R. Trên nửa đường tròn lấy điểm M sao cho cung
AM<MB. Tiếp tuyến với nửa đường tròn tại M cắt tia tiếp tuyến Ax và By lần lượt
ở D và C.
1. Chứng tỏ ADMO nội tiếp.
2. Chứng tỏ AD. BC = R2.
3. Đường thẳng DC cắt đường thẳng AB tại N;MO cắt Ax ở F;MB cắt Ax
ở E. Chứng minh: AMFN là hính thang cân.
4. Xác định vị trì của M trên nửa đường tròn để DE = EF
x y

C
E
M

N A O B
Bài 50: H×nh 49

Cho hính vuông ABCD,E là một điểm


A
thuộc cạnh BC. Qua B kẻ đường thẳng B

vuông góc với DE ,đường này cắt các


H
đường thẳng DE và DC theo thứ tự ở H và E

K.
1. Chứng minh:BHCD nội tiếp.
2. Tính góc CHK.
3. C/m KC. KD=KH. KB. D C K
H×nh 50
4. Khi E di động trên BC thí H di
động trên đường nào?
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 51:
Cho (O), từ một điểm A nằm ngoài đường tròn (O), vẽ hai tia tiếp tuyến AB và AC
với đường tròn. Kẻ dây CD//AB. Nối AD cắt đường tròn (O) tại E.
1. C/m ABOC nội tiếp.
2. Chứng tỏ AB2=AE. AD.
3. C/m góc AOC  ACB và BDC cân.
4. CE kéo dài cắt AB ở I. C/m IA=IB.

A
O
E Hình 51

Bài 52: C

Cho ABC (AB=AC); BC=6; Đường cao AH=4(cùng ñôn vị đoä dài), nội tiếp
trong (O) đường kình AA’.
1. Tính bán kình của (O).
2. Kẻ đường kình CC’. Tứ giác ACA’C’ là hính gí?
3. Kẻ AKCC’. C/m AKHC là hính thang cân.
4. Quay ABC một voøng quanh trục AH. Tình tìch tìch xung quanh của
hính được tạio ra.

C'
K

H
B C

A'
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 53:
Cho(O) và hai đường kình AB; CD vuông góc với nhau. Gọi I là trung điểm
OA. Qua I vẽ dây MQOA (M cung AC ; Q AD). Đường thẳng vuông góc
với MQ tại M cắt (O) tại P.
1. C/m: a/ PMIO là thang vuông. C
M P
b/ P; Q; O thẳng hàng.
2. Gọi S là Giao điểm của AP với S

CQ. Tính Góc CSP. H

3. Gọi H là giao điểm của AP với A B


I O
MQ. Cmr:
J
a/ MH. MQ= MP2.
b/ MP là tiếp tuyến của
Q
đường tròn ngoại tiếp QHP. D
Bài 54:
Cho (O;R) và một cát tuyến d không đi qua tâm O. Từ một điểm M trên d và ở
ngoài (O) ta kẻ hai tiếp tuyến MA và MB với trênôømg tròn; BO kéo dài cắt (O)
tại điểm thứ hai là C. Gọi H là chân đường vuông góc hạ từ O xuống d. Đường
thẳng vuông góc với BC tại O cắt AM tại D.
1. C/m A; O; H; M; B cùng nằm trên 1 đường tròn.
2. C/m AC//MO và MD=OD.
3. Đường thẳng OM cắt (O) tại E và F. Chứng tỏ MA2=ME. MF
4. Xác định vị trì của điểm M trên d để MAB là tam giác đều. Tình tìch tìch
phần tạio bởi hai tia tiếp tuyến với đường tròn trong tröđường hợp này.
B

E O F

C A
H
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 55:
Cho nửa (O) đường kình AB, vẽ các tiếp tuyến Ax và By cùng phìa với nửa
đường tròn. Gọi M là điểm chình giữa cung AB và N là một điểm bất kỳ trên đoạn
AO. Đường thẳng vuông góc với MN tại M lần lượt cắt Ax và By ở D và C.
1. C/m: AMN  BMC .
2. C/m: ANM = BMC.
3. DN cắt AM tại E và CN cắt
MB ở F. C/m FEAx.
4. Chứng tỏ M củng là trung
điểm DC.
x
D

y
M

E C

F
A B
N O
Bài 56:
Từ một điểm M nằm ngoài (O) kẻ hai tiếp tuyến MA và MB với đường tròn.
Trên cung nhỏ AB lấy điểm C và kẻ CDAB; CEMA; CFMB. Gọi I và K là
giao điểm của AC với DE và của BC với DF.
1. C/m AECD nội tiếp.
2. C/m: CD2 = CE. CF
3. Cmr: Tia đối của tia CD là phân giác của góc FCE.
4. C/m: IK//AB.
A
F
K
C x
M
D

O
I

B
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 57:
Cho (O; R) đường kình AB, Kẻ tiếp tuyến Ax và trên Ax lấy điểm P sao cho P >
R. Từ P kẻ tiếp tuyến PM với đường tròn.
1. C/m BM/ / OP.
2. Đường vuông góc với AB tại O cắt tia BM tại N. C/m OBPN là hính bính
hành.
3. AN cắt OP tại K; PM cắt ON tại I; PN và OM kéo dài cắt nhau ở J. C/m I;
J; K thẳng hàng.

N
P J Q

K
M

A B
O

Bài 58:
Cho nửa đường tròn tâm O, đường kình AB; đường thẳng vuông góc với AB tại O
cắt nửa đường tròn tại C. Kẻ tiếp tuyến Bt với đường tròn. AC cắt tiếp tuyến Bt
tại I.
1. C/m ABI vuông cân
2. Lấy D là 1 điểm trên cung BC, gọi J là giao điểm của AD với Bt. C/m
AC. AI=AD. AJ.
3. C/m JDCI nội tiếp.
4. Tiếp tuyến tại D của nửa đường tròn cắt Bt tại K. Hạ DHAB. Cmr: AK
đi qua trung điểm của DH.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

D J

K
N

A B
O H

Bài 59:
Cho (O) và hai đường kình AB; CD vuông góc với nhau. Trên OC lấy điểm N;
đường thẳng AN cắt đường tròn ở M.
1. Chứng minh: NMBO nội tiếp.
2. CD và đường thẳng MB cắt nhau ở E. Chứng minh CM và MD là phân
giác của góc trong và góc ngoài góc AMB
3. C/m hệ thức: AM. DN=AC. DM
4. Nếu ON=NM. Chứng minh MOB là tam giác đều.

C
M

A B
O

D
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 60:
Cho (O) đường kình AB, và d là tiếp tuyến của đường tròn tại C. Gọi D; E theo
thứ tự là hính chiêu của A và B lên đường thẳng d.
1. C/m: CD=CE.
2. Cmr: AD+BE=AB.
3. Vẽ đường cao CH của ABC. Chứng minh AH=AD và BH=BE.
4. Chứng tỏ:CH2=AD. BE.
5. Chứng minh:DH//CB.
d D

A B
O H

Bài 61:
Cho ABC có: A=1v. D là một điểm nằm trên cạnh AB. Đường tròn đường kình
BD cắt BC tại E. các đường thẳng CD;AE lần lượt cắt đường tròn tại các điểm thứ
hai F và G.
1. C/m CAFB nội tiếp.
2. C/m AB. ED = AC. EB
K
3. Chứng tỏ AC//FG.
4. Chứng minh rằng
AC;DE;BF đồng quy. A
F

O
G

B
E C
H×nh 61
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 62:
Cho (O;R) và một đường thẳng d cố định không cắt (O). M là điểm di động trên
d. Từ M kẻ tiếp tuyến MP và MQ với đường tròn. . Hạ OHd tại H và dây cung
PQ cắt OH tại I;cắt OM tại K.
1. C/m: MHIK nội tiếp.
2. C/m OJ. OH=OK. OM=R2.
3. CMR khi M di động trên d thí vị trì của I luôn cố định.

P
d

O K

I
M

Bài 63:
Cho  vuông ABC ( A = 1v) và AB < AC. Kẻ đường cao AH. Trên tia đối của
tia HB lấy HD = HB rồi từ C vẽ đường thẳng CEAD tại E.
1. C/m AHEC nội tiếp.
2. Chứng tỏ CB là phân giác của góc ACE và AHE cân.
3. C/m HE2 = HD. HC.
4. Gọi I là trung điểm AC. HI cắt AE tại J. Chứng minh: DC. HJ=2IJ. BH.
5. EC kéo dài cắt AH ở K. Cmr AB//DK và tứ giác ABKD là hính thoi.
A

J
C
B
H D

K
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 64:
Cho tam giác ABC vuông cân ở A. Trong góc B,kẻ tia Bx cắt AC tại D,kẻ CE
Bx tại E. Hai đường thẳng AB và CE cắt nhau ở F.
1. C/m FDBC,tính góc BFD
2. C/m ADEF nội tiếp.
3. Chứng tỏ EA là phân giác của góc DEF
Nếu Bx quay xung quanh điểm B thí E di động trên đường nào?

E
D

B C
O

Bài 65:
Cho nửa đường tròn (O) đường kình AB. Trên nửa đường tròn lấy điểm M, Trên
AB lấy điểm C sao cho AC<CB. Gọi Ax; By là hai tiếp tuyến của nửa đường tròn.
Đường thẳng đi qua M và vuông góc với MC cắt Ax ở P; đường thẳng qua C và
vuông góc với CP cắt By tại Q. Gọi D là giao điểm của CP với AM; E là giao
điểm của CQ với BM.
1 . cm: ACMP nội tiếp. x y
2 . Chứng tỏ AB//DE Q

3. C/m: M; P; Q thẳng hàng.


M
P

D E

A
B
C O
H×nh 65
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 66:
Cho nửa đường tròn (O), đường kình AB và một điểm M bất kỳ trên nửa đường
tròn. Trên nửa mặt phẳng bờ AB chứa nửa trên đường tròn, người ta kẻ tiếp tuyến
Ax. Tia BM cắt tia Ax tại I. Phân giác góc IAM cắt nửa đường tròn tại E; cắt tia
x
BM tại F; Tia BE cắt Ax tại H; cắt AM tại K.
1. C/m: IA2=IM. IB .
I
2. C/m: BAF cân. H×nh 66
3. C/m AKFH là hình thoi.
4. Xác định vị trì của M để AKFI nội F
tiếp được.
M
H E

A
B
Bài 67: O

Cho (O; R) có hai đường kình AB và CD vuông góc với nhau. Trên đoạn thẳng
AB lấy điểm M(Khaùc A; O; B). Đường thẳng CM cắt (O) tại N. Đường vuông
góc với AB tại M cắt tiếp tuyến tại N của đường tròn tại P. Chứng minh:
1. COMNP nội tiếp.
2. CMPO là hình bình hành.
3. CM. CN không phụ thuộc vào vị trì của M.
4. Khi M di động trên AB thí P chạy trên đoạn thẳng cố định.
C
K

A B
O M

x y
D P
H×nh 67
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 68:
Cho ABC có A = 1v và AB > AC, đường cao AH. Trên nửa mặt phẳng bờ BC
chứa điểm A vẽ hai nửa đường tròn đường kình BH và nửa đường tròn đường
kính HC. Hai nửa đường tròn này cắt AB và AC tại E và F. Giao điểm của FE và
A
AH là O. Chứng minh:
1. AFHE là hính chữ nhật.
E
2. BEFC nội tiếp O
F
3. AE.AB = AF. AC
4. FE là tiếp tuyến chung của
C
hai nửa đường tròn. B
I H K
5. Chứng tỏ: BH. HC = 4.OE.
H×nh 68
OF.
Bài 69:
Cho ABC có A=1v AHBC. Gọi O là tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác
ABC;d là tiếp tuyến của đường tròn tại điểm A. Các tiếp tuyến tại B và C cắt d
theo thứ tự ở D và E.
1. Tính góc DOE.
2. Chứng tỏ DE = BD + CE.
3. Chứng minh: DB. CE = R2. (R là bán kình của đường tròn tâm O)
4. C/m: BC là tiếp tuyến của đường tròn đường kình DE.

I
A

D 2
1

2 3
1 4
B C
H O
H×nh 69
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 70:
Cho ABC ( A =1v); đường cao AH. Vẽ đường tròn tâm A bán kình AH. Gọi
HD là đường kình của đường tròn (A;AH). Tiếp tuyến của đường tròn tại D cắt CA
tại E.
1. Chứng minh BEC cân.
2. Gọi I là hính chiêu của A trên BE. C/m: AI = AH.
3. C/m:BE là tiếp tuyến của đường tròn
4. C/m: BE = BH + DE.
5. Gọi đường tròn đường kình AH có Tâm là K. Và AH = 2R. Tình tìch tìch
của hính được tạo bởi đường tròn tâm A và tâm K.
D E

I
A

C B
H
H×nh 70
Bài 71:
Trên cạnh CD của hính vuông ABCD,lấy một điểm M bất kỳ. Đường tròn
đường kình AM cắt AB tại điểm thứ hai Q và cắt đường tròn đường kình CD tại
điểm thứ hai N. Tia DN cắt cạnh BC tại P.
1. C/m:Q;N;C thẳng hàng.
2. CP. CB = CN. CQ.
3. C/m AC và MP cắt nhau tại 1 điểm nằm trên đường tròn đường kình AM
Bài 72:
Cho ABC nội tiếp trong đường tròn tâm O. D và E theo thứ tự là điểm chình
giữa các cung AB;AC. Gọi giao điểm DE với AB;AC theo thứ tự là H và K.
1. C/m:AHK cân.
2. Gọi I là giao điểm của BE với CD. C/m:AIDE
3. C/m CEKI nội tiếp.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
4. C/m:IK//AB.
5. ABC phải có thêm điều kiện gí để AI//EC.
Bài 73:
Cho ABC(AB=AC) nội tiếp trong (O),kẻ dây cung AA’ và từ C kẻ đường
vuông góc CD với AA’,đường này cắt BA’ tại E.
1. C/m: DA' C  DA' E
2. C/m: A'DC=A'DE
3. Chứng tỏ: AC = AE. Khi AA' quay xung quanh A thí E chạy trên đường
nào?
4. C/m: BAC  2. CEB
Bài 74:
Cho ABC nội tiếp trong nửa đường tròn đường kình AB. O là trung điểm
AB;M là điểm chình giữa cung AC. H là giao điểm OM với AC
1. C/m: OM//BC.
2. Từ C kẻ tia song song và cung chiều với tia BM,tia này cắt đường thẳng OM
tại D. Cmr: MBCD là hính bính hành.
3. Tia AM cắt CD tại K. Đường thẳng KH cắt AB ở P. Cmr: KPAB.
4. C/m: AP. AB = AC. AH.
5. Gọi I là giao điểm của KB với (O). Q là giao điểm của KP với AI. C/m
A;Q;I thẳng hàng.
Bài 75:
Cho nửa đường tròn tâm O đường kình EF. Từ O vẽ tia Ot EF, noù cắt nửa
đường tròn (O) tại I. Trên tia Ot lấy điểm A sao cho IA = IO. Từ A kẻ hai tiếp
tuyến AP và AQ với nửa đường tròn; chúng cắt đường thẳng EF tại B và C (P;Q là
các tiếp điểm).
1. Cmr: ABC là tam giác đều và tứ giác BPQC nội tiếp.
2. Từ S là điểm tuỳ ý trên cung PQ. vẽ tiếp tuyến với nửa đường tròn;tiếp
tuyến này cắt AP tại H,cắt AC tại K. Tình sđ của góc HOK
3. Gọi M; N lần lượt là giao điểm của PQ với OH; OK. Cm OMKQ nội tiếp.
4. Chứng minh raèng ba đường thẳng HN; KM; OS đồng quy tại điểm D, và D
cùng nằm trên đường tròn ngoại tiếp HOK.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com

Bài 76:
Cho hính thang ABCD nội tiếp trong (O),các đường chéo AC và BD cắt nhau ở
E. Các cạnh beân AD;BC kéo dài cắt nhau ở F.
1. C/m: ABCD là thang cân.
2. Chứng tỏ FD. FA = FB. FC.
3. C/m: Góc AED = AOD.
4. C/m AOCF nội tiếp.
Bài 77:
Cho (O) và đường thẳng xy không cắt đường tròn. Kẻ OAxy rồi từ A dựng
đường thẳng ABC cắt (O) tại B và C. Tiếp tuyến tại B và C của (O) cắt xy tại D và
E. Đường thẳng BD cắt OA;CE lần lượt ở F và M;OE cắt AC ở N.
1. C/m OBAD nội tiếp.
2. Cmr: AB. EN = AF. EC
3. So sánh góc AOD và COM.
4. Chứng tỏ A là trung điểm DE.
Bài 78:
Cho (O;R) và A là một điểm ở ngoài đường tròn. Kẻ tiếp tuyến AB và AC với
đường tròn. OB kéo dài cắt AC ở D và cắt đường tròn ở E.
1 . Chứng tỏ EC // với OA.
2 . Chứng minh raèng: 2AB. R = AO. CB.
3. Gọi M là một điểm di động trên cung nhỏ BC, qua M dựng một tiếp
tuyến với đường tròn, tiếp tuyến này cắt AB vàAC lần lượt ở I,J . Chứng tỏ chu vi
tam giác AI J không đổi khi M di động trên cung nhỏ BC.
4 . Xác định vị trì của M trên cung nhỏ BC để 4 điểm J,I,B,C cùng nằm
trên một đường tròn.
Bài 79:
Cho(O),từ điểm P nằm ngoài đường tròn,kẻ hai tiếp tuyến PA và PB với đường
tròn. Trên đoạn thẳng AB lấy điểm M,qua M dựng đường thẳng vuông góc với
OM,đường này cắt PA,PB lần lượt ở C và D.
1 . Chứng minh A,C,M,O cùng nằm trên một đường tròn.
2 . Chứng minh: COD = AOB.
3. Chứng minh: Tam giác COD cân.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
4 . Vẽ đường kình BK của đường tròn,hạ AH BK. Gọi I là giao
điểm của AH với PK. Chứng minh AI = IH.
Bài 80:
Cho tam giác ABC có 3 góc nhọn nội tiếp trong đường tròn tâm O. Ba đường cao
AK; BE; CD cắt nhau ở H.
1 . Chứng minh tứ giác BDEC nội tiếp.
2 . Chứng minh : AD. AB = AE. AC.
3. Chứng tỏ AK là phân giác của góc DKE.
4 . Gọi I; J là trung điểm BC và DE. Chứng minh: OA//JI.
Bài 81:
Cho tam giác ABC có 3 góc nhọn nội tiếp trong đường tròn tâm O. Tiếp tuyến tại
B và C của đường tròn cắt nhau tại D. Từ D kẻ đường thẳng song song với
AB,đường này cắt đường tròn ở E và F,cắt AC tại I(Enằm trên cung nhỏ BC)
1 . Chứng minh BDCO nội tiếp.
2 . Chứng minh: DC2 = DE. DF
3. Chứng minh DOCI nội tiếp được trong đường tròn.
4 . Chứng tỏ I là trung điểm EF.
Bài 82:
Cho đường tròn tâm O,đường kình AB và dây CD vuông góc với AB tại F. Trên
cung BC,lấy điểm M. AM cắt CD tại E.
1 . Chứng minh AM là phân giác của góc CMD.
2 . Chứng minh tứ giác EFBM nội tiếp được trong một đường tròn.
3. Chứng tỏ AC2 = AE. AM
4 . Gọi giao điểm của CB với AM là N;MD với AB là I. Chứng minh
NI//CD.
Bài 83:
Cho ABC có A = 1v;Kẻ AHBC. Qua H dựng đường thẳng thứ nhất cắt cạnh
AB ở E và cắt đường thẳng AC tại G. Đường thẳng thứ hai vuông góc với đường
thẳng thứ nhất và cắt cạnh AC ở F,cắt đường thẳng AB tại D.
1. C/m: AEHF nội tiếp.
2. Chứng tỏ: HG. HA = HD. HC
3. Chứng minh EFDG và FHC = AFE.
4. Tím điều kiện của hai đường thẳng HE và HF để EF ngaén nhất.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 84:
Cho ABC (AB = AC) nội tiếp trong (O). M là một điểm trên cung nhỏ AC,
phân giác góc BMC cắt BC ở N,cắt (O) ở I.
1. Chứng minh A;O;I thẳng hàng.
2. Kẻ AK với đường thẳng MC. AI cắt BC ở J. Chứng minh AKCJ nội tiếp.
3. C/m: KM. JA = KA. JB.
Bài 85:
Cho nửa đường tròn (O) đường kình AB. Gọi C là một điểm trên nửa đường tròn.
Trên nửa mặt phẳng bờ AB chứa điểm C,kẻ hai tiếp tuyến Ax và By. Một đường
tròn (O’) qua A và C cắt AB và tia Ax theo thứ tự tại D và E. Đường thẳng EC cắt
By tại F.
1. Chứng minh BDCF nội tiếp.
2. Chứng tỏ: CD2 = CE. CF và FD là tiếp tuyến của đường tròn (O).
3. AC cắt DE ở I;CB cắt DF ở J. Chứng minh IJ//AB
4. Xác định vị trì của D để EF là tiếp tuyến của (O)
Bài 86:
Cho (O;R và (O’;r) trong đó R>r, cắt nhau tại Avà B. Gọi I là một điểm bất kỳ
trên đường thẳng AB và nằm ngoài đoạn thẳng AB. Kẻ hai tiếp tuyến IC và ID
với (O) và (O’). Đường thẳng OC và O’D cắt nhau ở K.
1. Chứng minh ICKD nội tiếp.
2. Chứng tỏ: IC2 = IA. IB.
3. Chứng minh IK nằm trên đường trung trực của CD.
4. IK cắt (O) ở E và F; Qua I dựng cát tuyến IMN.
a/ Chứng minh: IE. IF = IM. IN.
b/ E; F; M; N nằm trên một đường tròn.
Bài 87:
ChoABC có 3 góc nhọn. Vẽ đường tròn tâm O đường kình BC. (O) cắt AB;AC
lần lượt ở D và E. BE và CD cắt nhau ở H.
1. Chứng minh: ADHE nội tiếp.
2. C/m: AE. AC = AB. AD.
3. AH kéo dài cắt BC ở F. Cmr: H là tâm đường tròn nội tiếp DFE.
4. Gọi I là trung điểm AH. Cmr IE là tiếp tuyến của (O)
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 88:
Cho(O;R) và (O’;r) cắt nhau ở Avà B. Qua B vẽ cát tuyến chung CBDAB
(C(O)) và cát tuyến EBF bất kỳ(E(O)).
1. Chứng minh AOC và AO’D thẳng hàng.
2. Gọi K là giao điểm của các đường thẳng CE và DF. Cmr: AEKF nội tiếp.
3. Cm: K thuộc đường tròn ngoại tiếp ACD.
4. Chứng tỏ FA. EC = FD. EA.
Bài 89:
Cho ABC có A = 1v. Qua A dựng đường tròn tâm O bán kình R tiếp xúc với
BC tại B và dựng (O’;r) tiếp xúc với BC tại C. Gọi M;N là trung điểm AB;AC,OM
và ON kéo dài cắt nhau ở K.
1. Chứng minh: OAO’ thẳng hàng
2. CM: AMKN nội tiếp.
3. Cm AK là tiếp tuyến của caû hai đường tròn và K nằm trên BC.
4. Chứng tỏ 4MI2 = Rr.
Bài 90:
Cho tứ giác ABCD (AB>BC) nội tiếp trong (O) đường kình AC; Hai đường chéo
AC và DB vuông góc với nhau. Đường thẳng AB và CD kéo dài cắt nhau ở E; BC
và AD cắt nhau ở F.
1. Cm: BDEF nội tiếp.
2. Chứng tỏ: DA. DF = DC. DE
3. Gọi I là giao điểm DB với AC và M là giao điểm của đường thẳng AC với
đường tròn ngoại tiếp AEF. Cmr: DIMF nội tiếp.
4. Gọi H là giao điểm AC với FE. Cm: AI. AM = AC. AH.
Bài 91:
Cho (O) và (O’) tiếp xúc ngoài tại A. Đường thẳng OO’ cắt (O) và (O’) tại B và
C (khaùc A). Kẻ tiếp tuyến chung ngoài DE(D(O)); DB và CE kéo dài cắt nhau
ở M.
1. Cmr: ADEM nội tiếp.
2. Cm: MA là tiếp tuyến chung của hai đường tròn.
3. ADEM là hình gì?
4. Chứng tỏ: MD. MB = ME. MC.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 92:
Cho hính vuông ABCD. Trên BC lấy điểm M. Từ C hạ CK với đường thẳng
AM.
1. Cm: ABKC nội tiếp.
2. Đường thẳng CK cắt đường thẳng AB tại N. Từ B dựng đường vuông góc
với BD, đường này cắt đường thẳng DK ở E. Cmr: BD. KN = BE. KA
3. Cm: MN//DB.
4. Cm: BMEN là hình vuông.
Bài 93:
Cho hính chữ nhật ABCD(AB>AD)có AC cắt DB ở O. Gọi M là 1 điểm trên
OB và N là điểm đối xứng với C qua M. Kẻ NE; NF và NP lần lượt vuông góc với
AB; AD; AC; PN cắt AB ở Q.
1. Cm: QPCB nội tiếp.
2. Cm: AN//DB.
3. Chứng tỏ F; E; M thẳng hàng.
4. Cm: PEN là tam giác cân.
Bài 94:
Từ đỉnh A của hính vuông ABCD,ta kẻ hai tia tạio với nhau 1 góc bằng 45o. Một
tia cắt cạnh BC tại E và cắt đường chéo DB tại P. Tia kia cắt cạnh CD tại F và cắt
đường chéo DB tại Q.
1. Cm: E; P; Q; F; C cùng nằm trên 1 đường tròn.
2. Cm: AB. PE = EB. PF.
3. Cm: SAEF = 2SAPQ.
4. Gọi M là trung điểm AE. Cmr: MC = MD.
Bài 95:
Cho hính chữ nhật ABCD có hai đường chéo cắt nhau ở O. Kẻ AH và BK vuông
góc với BD và AC. Đường thẳng AH và BK cắt nhau ở I. Gọi E và F lần lượt là
trung điểm DH và BC. Từ E dụng đường thẳng song song với AD. Đường này cắt
AH ở J.
1. C/m: OHIK nội tiếp.
2. Chứng tỏ KHOI.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
3. Từ E kẻ đườngthẳng song song với AD. Đường này cắt AH ở J. Chứng tỏ:
HJ. KC = HE. KB
4. Chứng minh tứ giác ABFE nội tiếp được trong một đường tròn.
Bài 96:
Cho ABC, phân giác góc trong và góc ngoài của các góc B và C gaëp nhau theo
thứ tự ở I và J. Từ J kẻ JH; JP; JK lần lượt vuông góc với các đường thẳng AB;
BC; AC.
1. Chứng tỏ A; I; J thẳng hàng.
2. Chứng minh: BICJ nội tiếp.
3. BI kéo dài cắt đường thẳng CJ tại E. Cmr: AEAJ.
4. C/m: AI. AJ = AB. AC.
Bài 97:
Từ đỉnh A của hính vuông ABCD ta kẻ hai tia Ax và Ay sao cho: Ax cắt cạnh
BC ở P,Ay cắt cạnh CD ở Q. Kẻ BKAx;BIAy và DMAx,DNAy .
1. Chứng tỏ BKIA nội tiếp
2. Chứng minh AD2 = AP. MD.
3. Chứng minh MN = KI.
4. Chứng tỏ KIAN.
Bài 98:
Cho hình bình hành ABCD có góc A>90o. Phân giác góc A cắt cạnh CD và
đường thẳng BC tại I và K. Hạ KH và KM lần lượt vuông góc với CD và AM.
1. Chứng minh KHDM nội tiếp.
2. Chứng minh: AB = CK + AM.
Bài 99:
Cho(O) và tiếp tuyến Ax. Trên Ax lấy điểm C và gọi B là trung điểm AC. Vẽ cát
tuyến BEF. Đường thẳng CE và CF gaëp lại đường tròn ở điểm thứ hai tại M và N.
Dựng hính bính hành AECD.
1. Chứng tỏ D nằm trên đường thẳng EF.
2. Chứng minh AFCD nội tiếp.
3. Chứng minh: CN. CF = 4BE. BF
4. Chứng minh MN//AC.
Bài 100:
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Trên (O) lấy 3 điểm A;B;C. Gọi M;N;P lần lượt theo thứ tự là điểm chình giữa
cung AB;BC;AC . AM cắt MP và BP lần lượt ở K và I. MN cắt AB ở E.
1. Chứng minh BNI cân.
2. PKEN nội tiếp.
3. Chứng minh AN. BD = AB. BN
4. Chứng minh I là trực tâm của MPN và IE//BC.
Dạng 2: Mở đầu về hình học không gian
Bµi 1: Cho h×nh b×nh hµnh ABCD vµ ®iÓm S n»m ngoµi mp(ABCD). Gäi M, N theo thø tù lµ trung
®iÓm cña SA, SD. Tø gi¸c MNCB lµ h×nh g× ?

Bµi 2: Cho tø diÖn ABCD. Gäi G, H theo thø tù lµ trung ®iÓm cña AD, CD. LÊy ®iÓm E  AB, F 
1 1
BC sao cho: AE  AB;CF  CB .
4 4

a) Chøng minh GH // (ABC); EF // (ACD); EF // GH.

b) Gäi I lµ giao ®iÓm cña EG vµ (BCD). CMR: F, H, I th¼ng hµng.

Bµi 3: Chøng minh r»ng: NÕu mét mÆt ph¼ng song song víi ®-êng th¼ng a cña mp(Q) mµ (P) vµ
(Q) c¾t nhau th× giao tuyÕn cña chóng song song víi a.

Bµi 4: Cho hai mÆt ph¼ng (P) vµ (Q) c¾t nhau theo giao tuyÕn d. Mét mÆt ph¼ng thø ba (R) c¾t (P) ,
(Q) theo thø tù lµ c¸c giao tuyÕn a vµ b. CMR:

a) NÕu a c¾t d t¹i M th× a, b, d ®ång qui. b) NÕu a // d th× a, b, d ®«i mét song
song.

1 1
Bµi 5: Cho tø diÖn S.ABC, ®iÓm D  SA sao cho SD  SA,E  AB sao cho BE  BA . Gäi M lµ
4 4
trung ®iÓm cña SC, I lµ giao ®iÓm cña DM vµ AC, N lµ giao ®iÓm cña IE vµ BC. Chøng minh r»ng:

a) SB // (IDE). b) N lµ trung ®iÓm cña BC.

Bµi 6: Cho tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A, ®-êng cao AH. Mét ®-êng th¼ng d  (ABC) t¹i A. Trªn d lÊy
®iÓm S bÊt kú.

a) Chøng minh BC  SH.

b) KÎ AI lµ ®-êng cao cña tam gi¸c SAH. Chøng minh AI  (SBC).

c) Cho AB = 15 cm, AC = 20 cm , SA = 16 cm. TÝnh BC, SH råi tÝnh Sxq, Stp, V cña h×nh
chãp S . ABC.

Bµi 7: Cho tam gi¸c ABC ®Òu vµ trung tuyÕn AM, ®iÓm I  AM sao cho IA = 2.IM . Qua I vÏ ®-êng
th¼ng d vu«ng gãc víi mp(ABC), trªn d lÊy ®iÓm S bÊt kú.
a) Chøng minh SA = SB = SC.
b) Gäi IH lµ ®-êng cao cña tam gi¸c SIM. CMR: IH  (SBC).
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
c) TÝnh Sxq vµ V cña h×nh chãp S . ABC biÕt AB  3 3cm ; SA = 5 cm.
1 1
Bµi 8: Cho tø diÖn S . ABC. §iÓm E  SA, F  AB sao cho SE  SA;BF  BA . Gäi G, H theo
3 3
thø tù lµ trung ®iÓm cña SC, BC. CMR:

a) EF // GH. b) EG, FH, AC ®ång qui.

Bµi 9: Cho tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A, AB = 8 cm, AC = 6 cm. Mét ®-êng th¼ng d vu«ng gãc vãi
mp(ABC) t¹i B, trªn d lÊy ®iÓm S sao cho SA = 10 cm.

a) Chøng minh r»ng: SB  AC. b) TÝnh SB, BC, SC.

c) Chøng minh tam gi¸c SAC vu«ng. d) TÝnh Stp, V.

Bµi 10: Cho h×nh vu«ng ABCD c¹nh 3 cm. Trªn ®-êng th¼ng d vu«ng gãc víi mp(ABCD) t¹i A lÊy
®iÓm S sao cho SA = 4 cm. CMR:

a) (SAB)  (SAD). b) SC  BD.

c) C¸c tam gi¸c SBC vµ SDC vu«ng. d) TÝnh Sxq, V cña h×nh chãp SABCD.

Bµi 11: Cho l¨ng trô ®øng ABCD . A’B’C’D’ cã ®¸y lµ h×nh thoi. BiÐt ®­êng cao AA’ = 5 cm, c¸c
®­êng chÐo AC’ = 15 cm , DB’ = 9 cm.

a) TÝnh AB ? b) TÝnh Sxq, V cña h×nh l¨ng trô ABCD


A’B’C’D’.

c) TÝnh Sxq, V cña h×nh chãp B’ ABCD.

Bµi 12: Cho l¨ng trô tam gi¸c ®Òu ABC . A’B’C’ cã AA’ = 4 cm , gãc BAB’ = 45 0 . TÝnh Sxq vµ V.

Bµi 13: H×nh hép ch÷ nhËt ABCD . A’B’C’D’ cã AD = 3 cm, AB = 4 cm, BD’ = 13 cm. TÝnh Sxq vµ V ?

Bµi 14: Cho h×nh hép ch÷ nhËt ABCD . A’B’C’D’ cã AB = 12 cm, AD = 16 cm, AA’ = 25 cm.

a) CM: C¸c tø gi¸c ACC’A’, BDD’B’ lµ h×nh ch÷ nhËt.

b) CM: AC’2 = AB2 + AD2 + AA’2. TÝnh Stp , V ?

Bµi 15: Cho h×nh hép ch÷ nhËt ABCD . A’B’C’D’cã AB = AA’ = a vµ gãc A’CA = 30 0. TÝnh Stp vµ V ?

Bµi 16: Cho h×nh lËp ph-¬ng ABCD . A’B’C’D’ cã ®é dµi c¹nh lµ 6 cm .

a) TÝnh ®­êng chÐo BD’. b) TÝnh Stp vµ V cña h×nh chãp A’.
ABD.

c) TÝnh Stp vµ V cña h×nh chãp A’.BC’D.

Bµi 17: Mét thïng h×nh trô cã diÖn tÝch xung quanh b»ng tæng diÖn tÝch hai ®¸y, ®-êng cao cña h×nh
trô b»ng 6 dm. Hái thïng chøa ®-îc bao nhiªu lÝt n-íc ? ( biÕt r»ng 1 dm 3 = 1 lÝt ).
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bµi 18: Mét mÆt ph¼ng qua trôc OO’ cña mét h×nh trô, phÇn mÆt ph¼ng bÞ giíi h¹n bëi h×nh trô ( cßn
gäi lµ thiÕt diÖn) lµ mét h×nh ch÷ nhËt cã diÖn tÝch b»ng 72 cm 2. TÝnh b¸n kÝnh ®¸y, ®-êng cao cña
h×nh trô biÕt r»ng ®-êng kÝnh ®¸y b»ng mét nöa chiÒu cao.

Bµi 19: Mét h×nh trô cã thiÕt diÖn qua trôc lµ mét h×nh ch÷ nhËt cã chiÒu dµi 4 cm, chiÒu réng 3 cm.
TÝnh Sxq vµ V cña h×nh trô ®ã.

Bµi 20: Cho h×nh nãn ®Ønh A, ®-êng sinh AB = 5 cm, b¸n kÝnh ®¸y OB = 3 cm.

a) TÝnh Sxq cña h×nh nãn. b) TÝnh V cña h×nh nãn.

c) Gäi CD lµ d©y cung cña (O; OB)vu«ng gãc víi OB. CMR: CD  (AOB).

Bµi 21: Cho tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A quay mét vßng quanh AB. TÝnh b¸n kÝnh ®¸y, ®-êng cao
cña h×nh nãn t¹o thµnh. Tõ ®ã tÝnh Sxq , vµ V cña h×nh nãn biÕt r»ng BC = 6 cm, gãc ACB = 600.

Bµi 22: Mét h×nh nãn cã thiÕt diÖn qua trôc lµ mét tam gi¸c ®Òu c¹nh b»ng 4 cm. TÝnh S xq vµ V .

Bµi 23: Mét h×nh nãn côt cã ®-êng cao 12 cm, c¸c b¸n kÝnh ®¸y lµ 10 cm vµ 15 cm.

a) TÝnh Sxq cña h×nh nãn côt. b) TÝnh V cña h×nh nãn sinh ra h×nh nãn côt
®ã.

Bµi 24: Mét h×nh thang ABCD cã gãc A vµ D = 900, AB = BC = a , C = 600. TÝnh Stp cña h×nh t¹o
thµnh khi quay h×nh thang vu«ng mét vßng xung quanh:

a) C¹nh AD. b) C¹nh DC.


Bài 24: Cho hính chữ nhật MNPQ có MN = 3NP; NP = 5 . Tình thể tìch hính tạo thành
khi quay hính chữ nhật MNPQ một vòng quanh MN .
256π 2
Bài 26: Một hính nón có đường sinh bằng 16cm. Diện tìch xung quanh bằng cm .
3
Tình bán kình đường tròn đáy của hính nón.
Bài 27: Tình diện tìch toàn phần và thể tìch của hính trụ có bán kình đáy là r = 3,1 cm và
chiều cao h = 2,4 cm ?
Bài 28: Cho tam giác ABC vuông tại A quay quanh cạnh BC. Tình thể tìch hính sinh ra
bởi tam giác , biết BC = 5cm.
Bài 29: Một hính trụ có chu vi đáy bằng 20cm, diện tìch xung quanh bằng 140cm2. tính
chiều cao của hính trụ
Bài 30:
Cho hính hộp chữ nhật ABCDA’B’C’D’. Biết AB = 4 cm; AC = 5 cm và A’C = 13
cm. Tính thể tìch và diện tìch xung quanh của hính hộp chữ nhật đó.
Bài 31:
Cho hính lập phương ABCDA’B’C’D’ có diện tìch mặt chéo ACC’A’ bằng 25 2
cm2. Tình thể tìch và diện tìch toàn phần của hính lập phương đó.
Bài 32:
Cho hính hộp chứ nhật ABCDA’B’C’D’. Biết AB = 15 cm, AC’ = 20 cm và góc
A’AC’ bằng 600. Tình thể tìch và diện tìch toàn phần của hính hộp chữ nhật đó.
Bài 33:
Cho lăng trụ đứng tam giác đều ABCA’B’C’. Tình diện tìch xung quanh và thể tìch
của nó biết cạnh đáy dài 6 cm và góc AA’B bằng 300.
Phạm Minh Tuấn k47 ĐH Vinh Website: tailieumontoan.com
Bài 34:
Cho tam giác ABC đều cạnh a. Đường thẳng d vuông góc với mặt phẳng (ABC) tại
trọng tâm G của tam giác ABC. Trên đường thẳng d lấy một điểm S. Nối SA, SB, SC.
a) Chứng minh rằng SA = SB = SC.
b) Tình diện tìch toàn phần và thể tìch của hính chóp S.ABC, cho biết SG = 2a.
Bài 35:
a 2
Cho hính chóp tứ giác đều S.ABCD có cạnh đáy là a và đường cao là .
2
a) Chứng minh các mặt bên của hính chóp là các tam giác đều.
b) Tình thể tìch và diện tìch xung quanh của hính chóp.
Bài 37:
Cho hình chóp tam giác đều S.ABC có cạnh đáy và cạnh bên đều bằng a.
a) Tình diện tìch toán phần của hính chóp.
b) Tình thể tìch của hính chóp.
Bài 38:
Cho hính chóp tứ giác đều S.ABCD có chiếu cao 15 cm và thể tìch là 1280 cm3.
a) Tình độ dài cạnh đáy.
b) Tình diện tìch xung quanh của hính chóp.
Bài 39:
Một hính chóp cụt diện tìch đáy nhỏ là 75 cm2, diện tìch đáy lớn gấp 4 lần diện tìch
đáy nhỏ và chiều cao là 6 cm. Tình thể tìch của hính chóp cụt đó.
Bài 40:
Cho hính chóp tứ giác S.ABCD có đáy ABCD là hính vuông cạnh a, SA = a và SA
vuông góc với mặt phẳng đáy (ABCD).
a) Tình thể tìch hính chóp.
b) Chứng minh rằng bốn mặt bên là những tam giác vuông.
a) Tình diện tìch xung quanh của hính chóp.
Bài 41:
Một hính trụ có đường cao bằng đường kình đáy. Biết thể tìch hính trụ là 128 cm3,
tình diện tìch xung quanh của nó.
Bài 42:
Một hính nón có bán kình đáy bằng 5 cm và diện tìch xung quanh bằng 65 cm2. Tính
thể tìch của hính nón đó.
Bài 43:
Cho hính nón cụt, bán kình đáy lớn bằng 8 cm, đường cao bằng 12 cm và đường sinh
bằng 13 cm.
a) Tính bán kình đáy nhỏ.
b) Tình diện tìch xung quanh và thể tìch của hính nón cụt đó.
Bài 44:
Một hính cầu có diện tìch bề mặt là 36 cm2. Tình thể tìch của hính cầu đó.

You might also like