‫کتاب کار درمان اختالل شخصیت مرزی‬

‫برنامهای با رویکرد درمانی یکپارچهنگر برای فهم بهتر‬

‫و مدیریت اختالل شخصیت مرزی‬
‫راهنمای گامبهگام برای‬
‫تنظیم هیجانات و بهبود روابط‬
‫به چالش کشیدن افکار منفی رشد کردن‬
‫فراسوی این اختالل بازیابی زندگی‬

‫تألیف‬
‫دنیل جِی‪ .‬فاکس‬

‫ترجمه‬
‫محمد رضا حاج رضایی‬
‫سپیده کرمی‬

‫ویراستار‬
‫فاطمه حاجرضایی‬

‫«‪»1‬‬
 ‫فهرست مطالب‬

‫مقدمه‪ :‬نگاهی نو به اختالل شخصیت مرزی )‪9 ............................................................... (BPD‬‬

‫بخش اول‪ BPD :‬و درمان موفقیتآمیز آن‬
‫فصل ‪15 ............................................................................................... BPD 101 :1‬‬
‫فصل ‪ BPD :2‬از کجا میآید؟‪24 .....................................................................................‬‬
‫فصل ‪ :3‬دلبستگی و ‪32 ......................................................................................... BPD‬‬
‫فصل ‪ :4‬نوع ‪ BPD‬شما چیست؟ ‪42 ...................................................................................‬‬
‫فصل ‪ :5‬نشانههای ‪48 .......................................................................................... BPD‬‬
‫بخش دوم‪ :‬گامهای اولیه برای رشدی فراسوی ‪BPD‬‬

‫فصل ‪ :6‬در کجای فرآیند تغییر قرار دارید؟ ‪57 .........................................................................‬‬

‫فصل ‪ :7‬باورها‪ ،‬رفتارها و منافعی که شما را گیر میاندازند ‪68 ........................................................‬‬
‫فصل ‪ :8‬طبقهبندی هشتگانه برانگیزانندهها ‪79 ........................................................................‬‬
‫فصل ‪ :9‬شناسایی روابط مثبت و منفی ‪87 .............................................................................‬‬
‫بخش سوم‪ :‬پیگیری رفتارها و الگوهای منفی ‪ BPD‬و تغییر آنها‬
‫فصل ‪ :10‬رهایی از تلۀ دکمههای هیجانی ‪103 ........................................................................‬‬
‫فصل ‪ :11‬کنترل موقعیتهای پرخطر ‪120 .............................................................................‬‬
‫فصل ‪ :12‬به چالش کشیدن و تغییر باورهای ناکارآمد ‪129 ............................................................‬‬
‫فصل ‪ :13‬خود‪-‬آرامسازی برای افزایش خویشتنداری ‪139 ...........................................................‬‬
‫فصل ‪ :14‬تحکیم محبت و حل تعارض در رابطه ‪147 .................................................................‬‬
‫بخش چهارم‪ :‬خود و زندگی خود را از نو بسازید‬
‫فصل ‪ :15‬رفتن در دل مشکل ‪163 .....................................................................................‬‬
‫فصل ‪ :16‬تحریفاتی که ‪ BPD‬را سر جای خود نگه میدارند ‪174 ....................................................‬‬
‫فصل ‪ :17‬رشدی فراتر از ترسها‪ ،‬باورها و آرزوهای مخرب ‪188 .....................................................‬‬

‫«‪»3‬‬
‫فصل ‪ :18‬مکانیزمهای دفاعی در مقابل پاسخدهی و مقابلۀ سالم ‪201 ................................................‬‬
‫فصل ‪ :19‬غلبه بر تعارض درونی عشق‪ /‬نفرت ‪214 ....................................................................‬‬
‫فصل ‪ :20‬رها کردن گذشته و شروعی جدید ‪229 ......................................................................‬‬
‫بخش پنجم‪ :‬حفظ موفقیت و اقتدار‬
‫فصل ‪ :21‬حفظ دستاوردها ‪243 .........................................................................................‬‬
‫فصل ‪ :22‬زندگی در فراسوی ‪251 ............................................................................... BPD‬‬
‫سخن آخر‪ :‬نامهای از طرف دکتر فاکس ‪254 ...........................................................................‬‬
‫منابع ‪255 ................................................................................................................‬‬
‫واژهنامۀ انگلیسی به فارسی ‪259 ........................................................................................‬‬
‫واژهنامۀ فارسی به انگلیسی ‪262 ........................................................................................‬‬

‫«‪»4‬‬
‫«کتاب کار درمان اخت ل شخنیت مرزی نوشتۀ دنیل فاکس‪ ،‬مجموعه ابزاری منظ ‪ ،‬عملی و با قابلیات‬
‫استفادۀ آسان است که با هدف کمك به بیماران دارای اخت ل شخنایت مارزی طراحای شاده اسات‪.‬‬
‫کتاب حاضر بهمنظور شناسایی ع ئا و تا ب بارای ترییار‪ ،‬مجموعاهای چندبعادی از فعالیاتهاا و‬
‫تمرینها را دربر دارد‪ .‬محتوای غنی تکمیلی آن ین و رویکرد مثبت این کتااب‪ ،‬امیادبخ بسایاری از‬
‫درمانجویان دلسرد است‪».‬‬
‫_______ دکتر شری کومیر‪ ،‬استاد بازنشسته و تقدیر شدۀ دپارتمان مشاوره و‬
‫روانشناسی دانشگاه وستویرجینیا و مؤل‪ ،‬استراتژیهای مشاوره و مداخله برای‬
‫درمانگران حرفهای‪ ،‬سوگ شیرین و مناحبه و استراتژیهای ترییر برای درمانگران‪.‬‬

‫«دنیل فاکس میان رویکرد سنتی آسیبشناسی اخت الت شخنیت و کاربرد یافتههای معتبار حاصال از‬
‫بهمنظور تشخیص دقیا و مداخلاۀ‬ ‫تحقیقات جدید‪ ،‬ارتباط برقرار کرده است‪ .‬فاکس در آخرین کتاب‬
‫مؤثر‪ ،‬ساختار دوبعدی رشد شخنیت را به ما و نسل های آینده معرفی کرده است‪ .‬این کتاب رفتارهای‬
‫فرد در فضای مجازی را نیز مورد توجاه قارار داده اسات و ایان کاار در فرهنگای کاه از شابکههاای‬
‫اجتماعی تأثیر پذیرفته است‪ ،‬بسیار ضروری و بههنگام است‪ .‬کاربران مجاازی باا داشاتن ایان کتااب‪،‬‬
‫ابزارهایی کاربردی دارند که در مواجهه با افراد سودجو و‪/‬یا روابطی کاه بار اساا آسایب شخنایتی‬
‫شکل میگیرند‪ ،‬آنها را آگاه میکند‪ .‬مجامع دانشگاهی‪ ،‬متخننان س مت روان و مؤسسات اجتماعی‬
‫برای همیشه مدیون فاکس خواهند بود‪».‬‬
‫روانشناسی ادارۀ پلایس‬ ‫_______ دکتر وردی رانتری لدرمن‪ ،‬رئیس اسب بخ‬
‫و باپتیستِ هیوساتون و درماانگر‬ ‫هیوستون‪ ،‬استادیار ساب دانشگاههای سنت توما‬
‫کلینیك شخنی‪.‬‬

‫«دنیل فاکس شما را راحت نمیگذارد و باه حاال خودتاان رهاا نمایکناد‪ .‬ایان کتااب واقعاا از شاما‬
‫میخواهد کار کنید! اگر فکر میکنید ممکن است تعدادی از نشاانههاای اخات ل شخنایت مارزی را‬
‫داشته باشید و قند دارید با ت ب خود به حل این مشکل بپردازید‪ ،‬این کتاب چیازی اسات کاه شاما‬
‫واقعا به آن نیاز دارید‪».‬‬
‫_______ جرولد کرایسمن‪ ،‬نویسندۀ کتابهای گفتوگو با عزیزانتان که اخات ل‬
‫شخنیت مرزی دارند و از تو متنفرم‪-‬مرا رها نکن‪.‬‬

‫«گاهی اوقات‪ ،‬هنگام کار با مراجعانی که اخت الت شخنایت را نشاان مایدهناد‪ ،‬متوجاه مایشاوی‬
‫دستیابی به مفهوم اخت ل شخنیت برای آنها سخت است‪ ،‬ولی دستیابی باه مهاارتهاایی کاه بارای‬
‫پیشبرد زندگی روزمرۀ آنها الزم است و اجرا و مداومت بر آنها از آن ه سختتر است‪ .‬من بهعنوان‬
‫«‪»5‬‬
‫و متخنص بهداشت روان‪ ،‬همانطور که در پی فراه کردن سااختاری مناساب بارای‬ ‫یك روانشنا‬
‫پیشبرد برنامۀ درمانی هست ‪ ،‬همیشه به دنبال یافتن منابع بهتر و کارآمدتر بارای کماك باه مراجعاان در‬
‫جریان درمان آنها هست ‪ .‬این کتاب برای من «یك بُرد» بود! فاکس با نگارب این کتاب و فراه کردن‬
‫منبعی برای راحتتر کردن این کار‪ ،‬کار فوقالعادهای کرد‪ .‬ایان کتااب کاه اساتفاده از آن بسایار آساان‬
‫است‪ ،‬ه برای مراجعینی که در جریان درمان توسط یك متخنص بهداشت روان هستند و ها بارای‬
‫افرادی که بهصورت مستقل برای بهبود زندگی خود ت ب میکنند‪ ،‬میتواند مورد استفاده قارار گیارد‪.‬‬
‫این کتاب‪ ،‬کار ارزشمندی را در تفکیك کیستی‪ ،‬چیستی‪ ،‬چاه زماانی‪ ،‬کجاایی و چگاونگی تشاخیص‬
‫اخت ل شخنیت مرزی انجام داده است و من آن را به لیست منابعی که باه درماانگران و درمانجویاان‬
‫پیشنهاد میکن ‪ ،‬اضافه کردهام‪».‬‬
‫_______ دکتر مگان ان‪ .‬هیوستون‪ ،‬رئیس مرکز س مت رفتاری هیوستون‪ ،‬پلیس‪-‬‬
‫و مؤلا‪ ،‬کتااب درماان مراجعاان‬ ‫ادارۀ پلیس هیوستون در ایالت تگزا‬ ‫روانشنا‬
‫دارای رفتارهای خودکشی و خود‪-‬آسیبرسان‪.‬‬

‫«کتاب جامع و برجستۀ فاکس برای افرادی که از اخت ل شخنیت مرزی رنج میبرناد‪ ،‬ها باهآساانی‬
‫قابل استفاده و ه بسیار جذاب و گیرا است‪ .‬این کتاب برای افزای مهارتها و آگاهیهایی که بارای‬
‫غلبه بر این اخت ل دردناک و (از نظر هیجانی) فلجکننده الزم است‪ ،‬رویکردی مستقیما روبهجلاو دارد‪.‬‬
‫اگر از اخت ل شخنیت مرزی رنج میبرید‪ ،‬این کتاب باا هادف برقاراری روابطای معناادار و پایادار‪،‬‬
‫تنهاایی و ناامیادی‪ ،‬راهای‬ ‫و رهایی از احسا‬ ‫شفقت با خود‪ ،‬داشتن ادراکی واضح از خوی‬ ‫افزای‬
‫رویتان قرار میدهد‪ .‬این کتاب زندگیها را بهتر خواهد کرد!»‬ ‫روشن را پی‬
‫_______ دکتر راس وود‪ ،‬بنیانگذار و رئایس مرکاز خادمات روانشناسای کلیار‬
‫فورک و درمانگر اخت ل شخنیت مرزی و دیگار اخات الت شخنایت از دهاه ‪80‬‬
‫می دی‪.‬‬

‫«فاکس کتابی بسیار عالی نوشته است که ها بارای افاراد باا اخات ل شخنایت مارزی و ها بارای‬
‫درمانگرانی که روی این اخت ل کار میکنند‪ ،‬میتواند مفید باشاد‪ .‬وی بارای تارمی افکاار‪ ،‬هیجاناات‪،‬‬
‫رفتارها و روابط افراد دارای این اخت ل‪ ،‬فنون و ابزارهای بهدستآماده از نتاایج تحقیقاات را باهطاور‬
‫واضحی ترکیب و یکپارچه کرده است‪ ،‬تا آنها نیز بتوانند مثل همۀ کسانی باشند که به بهباودی دسات‬
‫مییابند و آن را برای همیشه حفظ میکنند‪.‬‬
‫_______ دکتر لِین پدرسن‪ ،‬نویسندۀ راهنمای آموزب مهاارتهاای رفتاردرماانی‬
‫دیااالکتیکی گسااتربیافتااه و آمااوزب فنااون رفتاردرمااانی دیااالکتیکی باارای درمااان‬

‫«‪»6‬‬
 ‫اخت الت همراه با منرف مواد‪.‬‬

‫«دنیل فاکس دان ‪ ،‬تجربه و سبك کاری خود را که از کار با این جمعیت بالینی چاال برانگیاز (افاراد‬
‫دارای اخت ل شخنیت مرزی) فرا گرفته است‪ ،‬با پیشینۀ پژوهشی موجود دربارۀ این بیمااران ترکیاب‬
‫کرده است‪ .‬این کتاب کار‪ ،‬از طری یك سری خودآزمایی افکار و رفتار و بررسی چگونگی ادامه یافتن‬
‫می کشد‪ .‬درمانجو از طری فرآیندی منظ به شناخت ماهیات مشاکل‬ ‫رفتارها‪ ،‬درمانجویان را به چال‬
‫دست مییابد و با عمل طب آموختهها‪ ،‬در جهت ساختن خودی جدید و حفظ آن‪ ،‬رهنمون مایشاود‪.‬‬
‫این کتاب توسط متخننینی که با افراد درگیر ‪ BPD‬سروکار دارند نیز مایتواناد ماورد اساتفاده قارار‬
‫گیرد‪».‬‬
‫_______ دکتر روی اچ‪ .‬تانیک‪ ،‬رئیس ساب انجمن روانشناسی وست ویرجینیاا‬
‫و استاد بازنشسته و تقدیر شدۀ دپارتماان مشااوره‪ ،‬مشااورۀ تاوانبخشای و مشااورۀ‬
‫روانشناسی دانشگاه وست ویرجینیا‪.‬‬

‫«‪»7‬‬
 ‫مقدمه‬

‫نگاهی نو به اختالل‬
‫شخصیت مرزی )‪(BPD‬‬

‫اخت ل شخنیت مرزی )‪ (BPD‬در گذشته بهعنوان اخت لی مقاوم باه درماان در نظار گرفتاه مایشاد‪.‬‬
‫امروزه نیز بسیاری از افرادی که م کهای این اخت ل یا برخی صفات شخنایتی آن را دارناد‪ ،‬تحات‬
‫تأثیر این باور قرار دارند؛ اما این باور غلط است! ‪ BPD‬یك اخت ل قابل درمان اسات و باا اساتفاده از‬
‫درمان مناسب‪ ،‬مهارتآموزی‪ ،‬بین افزایی و بسیاری از عوامل دیگر که در سرتاسر ایان کتااب درباارۀ‬
‫آنها گفتگو میکنی و به دنبال دستیابی به آنها هستی ‪ ،‬میتوانی اثر این اخت ل را ک کنی و حتای باا‬
‫وجود داشتن آن‪ ،‬خود را رشد دهی ‪.‬‬
‫امید به ترییر ممکن است ترسناک باشد و شاید فکر کردن به اینکه چیزی که یاك عمار هماراه باا‬
‫شما بوده است ممکن است ضعی‪ ،‬شود‪ ،‬خطرناک به نظر برساد‪ .‬مان بیشاتر عمار حرفاهای خاود را‬
‫صرف آموزب این نکته به متخننان‪ ،‬درمانجویان و افراد نزدیك آنها کردهام که‪« :‬درمان موفقیتآمیز‬
‫‪ ،BPD‬امکانپذیر است‪».‬‬
‫میروید‪ ،‬سعی کنید خود و ‪ BPD‬را بهگونهای متفاوت ببینید؛ یعنی‬ ‫همین طور که با این کتاب پی‬
‫چیزی که با مهارتهای مناسب قابل درمان است و میتوانید علیرغ وجود آن‪ ،‬اساتعدادهای خاود را‬
‫شکوفا کنید‪.‬‬

‫این کتاب چه کاری برایتان میکند؟‬

‫برای هیچیك از اخت الت شخنیت‪« ،‬بهبودی کامل» به معنی خ ص شدن همیشگی و کامال از ناوع‬
‫شخنیت یا اخت ل شخنیت خود‪ ،‬وجود ندارد‪ .‬صبر کنید! فوری کتااب را نبندیاد! درواقاع راههاای‬
‫مختلفی برای تعری‪ ،‬درمان موفقیتآمیز اخت ل شخنیت وجود دارد‪ .‬کاری که میتوانی انجام دهای ‪،‬‬
‫ع ئ و تأثیر آنها بر خودتان‪ ،‬دیگران و موقعیتهای مختل‪ ،‬است‪ .‬برای رسیدن به این هدف‪،‬‬ ‫کاه‬
‫این کتاب کار به شما کمك میکند مهارتها و ابزارهایی را فرابگیرید تا در زنادگی خاود‪ ،‬کان هاا و‬
‫واکن های سازندهتر و مفیدتری داشته باشید؛ چیزهایی که باورها‪ ،‬رفتارها و الگوهای فکاری منفای را‬

‫«‪»9‬‬
 ‫برانگیخته میکند‪ ،‬بشناسید و نشانههای مزاح و اثر آنها را از روی زندگیتان ک کنید‪.‬‬

‫«یک بار برای همیشه» نداریم!‬

‫مهارتها‪ ،‬ابزارها‪ ،‬فعالیتها و تمرینهای مناسبی در این کتاب وجود دارد که در کاه تأثیرات منفای‬
‫‪ BPD‬و افکار‪ ،‬رفتارها و الگوهای فکری مرتبط با ‪ BPD‬که درگیر آن هستید‪ ،‬شما را یاری خواهد کرد‪.‬‬
‫هیچکدام از آنها بهتنهایی کافی نیستند‪ .‬من همیشه به درمانجویان میگوی که یادگرفتن یاك مهاارت‬
‫اسکیت است‪ .‬ابتدا ممکن است‬ ‫برای مدیریت ‪ BPD‬یا هر اخت ل دیگر‪ ،‬مثل یادگرفتن حرکت با کف‬
‫عجیب و پیچیده باشد و شما تلوتلو بخورید‪ ،‬اما هرچه بیشتر آن را انجام دهیاد‪ ،‬بهتار یااد مایگیریاد‪.‬‬
‫ممکن است زمانی متوجه شوید که برای پاسخ دادن کامل به تمرینها و سؤاالت‪ ،‬فضاای خاالی کاافی‬
‫در کتاب وجود ندارد‪ .‬لطفا نگذارید این موضوع باعث توق‪ ،‬فکر کردن و نوشتن شما شود! هرچقادر‬
‫کاغذ اضافی برای تکمیل کار الزم است بردارید‪ .‬بسیاری از تمرینها را میتوانید زیراکس کنید‪.‬‬
‫یادگرفتن استفاده از مهارتها و ابزارها زمانبر است و نیاز به تمرین دارد‪ .‬توصیه میکن مهارتهاا‬
‫را با ه ترکیب کنید و به همراه افکاری سازگارانه و سال در زندگی روزمرهتان بکار ببندید‪ .‬ایان کاار‬
‫پایبندی و ت ب شما را میطلبد‪ ،‬اما نتیجۀ آن کاه مزاحمت ‪ BPD‬در زندگی شما اسات کاه باعاث‬
‫ایجاد حس توانمندی میشود و بهطور قابلتوجهی بر زندگیتان اثر میگذارد‪.‬‬

‫ساختار کتاب‬
‫رویکرد من در درمان افرادی کاه درجاات مختلفای از نشاانههاای ‪ BPD‬را نشاان‬ ‫این کتاب بر اسا‬
‫اول با چیستی ‪ ،BPD‬شیوع آن‪ ،‬چگونگی شکلگیری‬ ‫تدوین شده است‪ .‬در بخ‬ ‫میدهند‪ ،‬در ‪ 5‬بخ‬
‫آن و نوع ع ئمی که ممکن است داشته باشید‪ ،‬آشنا خواهید شد‪ .‬همچنین چگاونگی ارتبااط و راحات‬
‫بودن شما با دیگران و نیز انواع مختل‪ BPD ،‬بررسی خواهد شد‪.‬‬
‫در بخ دوم دربارۀ آمادگی و انگیزهتان برای ت ب در جهت شکوفا شدن و همچنین تعیین اینکه‬
‫در چه مرحلهای از فرآیند ترییر قارار داریاد‪ ،‬بحاث خواهاد شاد‪ .‬همچناین درباارۀ برانگیزاننادههاای‬
‫شناختهشدۀ افکار و رفتارهای ناسازگارانه (ناسال ) و نیز در مورد مهارتهایی که به شما کمك میکناد‬
‫مثبت یا منفی بودن روابط را بشناسید‪ ،‬مطالبی فرا خواهید گرفت‪.‬‬
‫در بخ سوم دربارۀ مدیریت پاسخدهی هنگام برانگیختگای‪ ،‬باه منظاور شناساایی موقعیاتهاای‬
‫پرخطر و تقویت پاسخ های سازگارانه و سال در مواجهه با این موقعیتها‪ ،‬مطالبی یاد میگیریاد؛ و در‬
‫کشیدن و ترییر باورهای ناکارآمد‪ ،‬فراگیاری خاود‪-‬آرامساازی بارای افازای‬ ‫ادامه در جهت به چال‬
‫خویشتنداری و تحکی محبت و حل تعارضات‪ ،‬مهارتهایی خواهید آموخت‪.‬‬
‫«‪»10‬‬
‫چهارم سراغ ابزارهایی میروی که در بازسازی دیادگاهی ساال تار از خودتاان‪ ،‬ماردم و‬ ‫در بخ‬
‫از کتااب‬ ‫موقعیت ها و به دنبال آن تقویت الگوهای پاسخ سال تر‪ ،‬به شما کمك مایکنناد‪ .‬ایان بخا‬
‫بهمنظور شناسایی انگیزه هاای درونای و خطاهاای ادراکای؛ باه چاال کشایدن باورهاا‪ ،‬احساساات و‬
‫آرزوهای مخرب؛ و بررسی مکانیزمهای دفاعی درونی که جلوی رشد روانی شما را میگیرند و باعاث‬
‫تداوم ع ئ ‪ BPD‬میشوند‪ ،‬شما را راهنمایی میکند‪ .‬شما همچنین با الگوی رابطهای «عشا ‪-‬نفارت»‬
‫مواجه میشوید و انتظار میرود ت ب کنید روبهای قبلی را کنار بگذارید و الگوهاای پاساخ‬ ‫خوی‬
‫سازگارانهتر و سال تر را بپذیرید‪.‬‬
‫پنج دربارۀ انواع فشارهای روانی (اساتر هاایی) کاه تجرباه مایکنیاد و باهکاارگیری‬ ‫در بخ‬
‫و مهاارتهاایی کاه از‬ ‫راهبردهای مناسب مقابله با آن ها بحث خواهی کرد‪ .‬ایان کاار در کناار بیان‬
‫کارهای خواستهشده در کتاب به دست میآید‪ ،‬باه شاما کماك مایکناد طبا مهاارت خاود‪-‬پاذیری‬
‫(پذیرفتن خوی ) که به تازگی آن را ایجاد کردهاید عمل کنید‪.‬‬

‫چگونگی استفاده از کتاب‬

‫کتاب حاضر برای افرادی که اخت ل شخنیت مرزی دارند یا کسانی که برخی صفات شخنایتی آن را‬
‫دارند و همۀ م کهای الزم برای تشخیص ‪ BPD‬را ندارند ولی از مشک ت مشاابهی رناج مایبرناد‪،‬‬
‫طراحی شده است‪ .‬این کتاب بدون توجه به اینکه در کدام دستۀ این بیماری قرار میگیرید‪ ،‬بهطور کلی‬
‫برای کسانی است که میخواهند رنج و مشک ت مربوط به این بیماری را ک کنند‪ .‬از ایان کتااب ها‬
‫بهصورت ابزار کمکی و ه بهعنوان منبع اصلی درمان ‪ BPD‬میتوان استفاده کرد‪ .‬همیشه خوب اسات‬
‫با یك مرجع درمانی مؤثر یعنی یك متخنص س مت روان ارتباط داشته باشید تا هر وقات باه کماك‬
‫(ویزیت) کند‪ ،‬توصیه‬ ‫نیاز داشتید‪ ،‬شما را همراهی کند‪ .‬اگر درمانگری ندارید که وضعیت شما را پای‬
‫میکن حتما ارتباط با متخنص س مت روان را در دستور کارتان قرار دهید‪.‬‬
‫در سرتاسر کتاب درباره «بتی» و «تونی» و تجربۀ آنها در یادگیری و کاربرد مهارتهای مطرحشده‬
‫در کتاب مثال خواهی زد‪ .‬هر دو شخنیت و داستانهایشان‪ ،‬ترکیبای برگرفتاه از سرگذشات و درماان‬
‫مراجعان قبلی نویسندۀ کتاب است و این مثالها برای درک راحتتر مفاهی ‪ ،‬ذکر شدهاند‪.‬‬
‫یکی از نکات مثبت این کتاب این است که میتوانید با سارعت مادنظر خودتاان‪ ،‬باا آن باه پای‬
‫بروید‪ .‬میتوانید زمانی سراغ مشک ت بروید که آمادگی آن را در خود حس کنید‪ .‬مطالاب باهگوناهای‬
‫طراحی شده اند که به شما کمك کند تا انگیزهها‪ ،‬رفتارها‪ ،‬امیال و نیازهای درونی را که باعاث تقویات‬
‫‪ BPD‬میشود‪ ،‬بشناسید و درنهایت مهارتهایی را که به دست آوردهاید و موفقیتهاایی را کاه تجرباه‬
‫کردهاید‪ ،‬حفظ کنید‪ .‬وقتی خواندن این کتاب و انجام تمرینهای آن را شروع کردید‪ ،‬آن را تا جایی کاه‬
‫راحتی میکنید‪ ،‬ادامه دهید‪ .‬همیشه میتوانید ابتدا مهارتهایی را یااد بگیریاد‪ ،‬کتااب را بارای‬ ‫احسا‬
‫«‪»11‬‬
‫کردید که آمادهاید‪ ،‬دوباره آن را بردارید و خواندن و تمارین‬ ‫مدتی زمین بگذارید و بعد هرگاه احسا‬
‫را ادامه دهید‪.‬‬

‫چه موقع و چگونه کمک بگیریم؟‬

‫اگر هنگام انجام تمرینی حس کردید برانگیخته یا غرق در احساساتتان شدید (حالتان خیلی بد شاد)‪،‬‬
‫میتوانید راهبردهایی که قب در همین کتاب آموختهاید به کار ببندید یا از کماك یاك شاخص ماورد‬
‫اعتماد که ممکن است متخنص س مت روان باشد‪ ،‬بهرهمند شوید‪ .‬الزم است به خااطر داشاته باشاید‬
‫که کندوکاو و ت ب برای حل ‪ BPD‬ممکن است باعث مشک تی شود که بهتنهایی قادر به کنترل آنها‬
‫نباشید‪ .‬اگر افکار خود‪-‬آسیب زنی یا آسیب رساندن باه دیگاران داشاتید فعالیات را متوقا‪ ،‬کنیاد! باا‬
‫متخنص س مت روان یا با اورژانس اجتماعی‪ - 123 -‬تما بگیرید و یا به نزدیاكتارین اورژاناس‬
‫مراجعه کنید؛ زیرا امنیت شما بر هر چیزی مقدم است‪.‬‬

‫‪ BPD‬اخت لی چال برانگیز است و افکار‪ ،‬هیجانات و خاطرات رنجآور ممکن است در طول کاار‬
‫با این کتاب ظاهر شوند‪ .‬برای اینکه بدانید چگوناه و چاه وقات نیااز باه کماك حرفاهای داریاد‪،‬‬
‫نویسنده این کتاب گامهای کمك یا‪- HELP -‬را طراحی کرده است‪:‬‬

‫‪ H:have‬داشتن هیجانات‪ ،‬افکار و خاطرات شدیدا برانگیزاننده‬

‫منفی‬ ‫‪ E: Exit‬خروج از موقعیت یا در نظر گرفتن شیوهای دیگر به جای واکن‬

‫‪ L: let‬اجازه دادن به کسی برای کمك به شما و حفظ آرام‬

‫‪ P: pursue‬جستجوی کمك از یك دوست قابلاعتمااد یاا متخناص سا مت روان (در صاورت‬

‫وجود افکار آسیبرسانی)‬

‫«‪»12‬‬
 ‫بخش اول‬
‫‪ BPD‬و درمان موفقیتآمیز آن‬
 ‫فصل ‪1‬‬
‫‪BPD 101‬‬

‫ممکن اسات بسایاری از افاراد مباتش باه اخاتشل شخنایت مارزی (‪ (BPD‬و یاا خاانواده‪ ،‬دوساتان‪،‬‬
‫همکارانشان و سایر کسانی که در زندگی آنها نق دارند‪ ،‬درک درستی از این اختشل نداشاته باشاند‪.‬‬
‫شاید توسط یك متخنص سشمت روان‪ ،‬تشخیص وجود این اختشل را دریافت کاردهایاد یاا ممکان‬
‫کرده باشید در زندگیتان یك جای کار میلنگد‪ ،‬در اینترنت دربارۀ ‪ BPD‬تحقی کردیاد‬ ‫است احسا‬
‫و مشاهده کردید بسیاری از عشئ آن آشنا به نظر میرسد و نشاندهندۀ شیوهای است که باه خودتاان‪،‬‬
‫دیگران و موقعیتها مینگرید‪ .‬در این فنل قرار است تنویر واضحی از ‪ BPD‬ارائه دهای و هرکادام‬
‫از مشکهای این اختشل را که مختص خودتان است‪ ،‬مشخص کنی ‪.‬‬
‫همانطور که میدانید ‪ BPD‬برای هر فرد به شکل و شمایل متفاوتی ظاهر میشود‪ .‬لذا برای شروع‬
‫کار مایل شما را با بتی آشنا کن ‪ .‬بتی سالهای زیادی با ‪ BPD‬دستوپنجه نرم میکرد اماا توانسات باا‬
‫آگاهی پیدا کردن از آن و پرورب ممارتهایی که او را در کنترل عشئا ‪ BPD‬و مادیریت زنادگیاب‬
‫توانمند میکرد‪ ،‬بر آن غلبه کند‪ .‬همینطور که در این کتاب بهپی میرویا درباارۀ او بیشاتر توضایح‬
‫خواهی داد‪.‬‬

‫بتی‬
‫بتی زنی بیست ودوساله بود که همیشه در پیدا کردن دوست و حفظ دوستی مشکل داشت‪ .‬بسیاری‬
‫از روابط وی با دوستان‪ ،‬اشخاصی که برای او مم بودند‪ ،‬اعضای خانواده و همکااران باه خااطر‬
‫دعواهای شدید‪ -‬و حتی فیزیکی‪ -‬پایان یافته بودند‪ .‬نیاز شدید او به کنترل کردن اطرافیاان و رفتاار‬
‫آمرانه‪ ،‬حالت طلبکارانه و واکن های فوری و شدیدب‪ ،‬آنها را دلسرد کرده بود‪ .‬خیلای وقاتهاا‬
‫برای اینکه با افراد مختل‪ ،‬تفاه داشته باشد و به آنها بیاید‪ -‬مثل یك آفتابپرسات‪ -‬ارزبهاا و‬
‫دیدگاههای خودب را عوض میکرد‪ .‬این افراد برای مثال عشقهمند به سیاسات بودناد‪ ،‬عضاوی از‬
‫خردهفرهنگ گوتیك بودند‪ ،‬یا از لحاظ جنسی مخاطرهجو و تناوعطلاب بودناد؛ و بتای ها بارای‬
‫اجتناب از اینکه آنها او را نپذیرند و همچنین برای اینکه حس کند او را درک مایکنناد‪ ،‬خاود را‬
‫برای مطابقت با آنها ترییر میداد‪.‬‬
‫اگر دوستان او میخواستند کاری را برخشف میل او انجام دهند‪ ،‬بتی آشکارا عنابانی مایشاد و‬
‫آنها را رها میکرد‪ .‬بااینحال دوستان از وقتگذرانی با او لذت میبردند؛ چونکه او همیشاه بارای‬
‫«‪»15‬‬
 ‫کتاب کار درمان اختالل شخصیت مرزی‬ ‫‪16‬‬

‫مممانی رفتن آماده بود و از هیچ کار جرأتمندانهای شانه خالی نمیکرد؛ اما گاهی اوقات جواب پیامهاا‬
‫و ایمیلهای آنها را دیر میداد و بدون هیچ دلیل مشخنی روزهای پیاپی در خانه میماند‪ .‬او مرتاب‬
‫میگفت «من در یك اتاق شلوغ ‪ ،‬اما حس میکن تنما هسات ‪ ».‬هنگاامیکاه دوساتان دور و بارب‬
‫نبودند‪ ،‬اغلب گریه میکرد و در اینترنت به دنبال ماجراجویی رمانتیك بعدی میگشت‪.‬‬
‫بتی اولین باری که استیون را مشقات کرد‪ ،‬یك دل نه صد دل عاشق شد و دل میخواسات‬
‫هرروز با او حرف بزند‪ .‬او زمانی از استیون جدا شد که پیامك بتی را درباارۀ کاادویی کاه جلاوی‬
‫درب خانۀ استیو گذاشته بود‪ ،‬فورا جواب نداده بود‪ .‬از آن به بعد بتی از او با نام «شیطانصفت» یاد‬
‫می کرد‪ .‬این جدایی برای بتی خیلی سخت بود و بعد از تمام شدن رابطهشان احسا طردشادگی‪،‬‬
‫تنمایی‪ ،‬گ گشتگی و تناقض و سردرگمی درباره خودب و حس نسبت به استیو داشت‪.‬‬
‫غیر از روابط ‪ ،‬بتی مشکشت دیگری نیز داشت‪ .‬وقتیکه فشاار (اساتر ) زیاادی بار او وارد‬
‫میشد‪ ،‬اغلب حس میکرد از بدن و از دنیای پیرامون جدا شده اسات‪ .‬او مایگویاد آن موقاع‬
‫حس میکرده است که مثل یك عروسك خیمهشببازی است و یك فارد ناشانا ناخهاای او را‬
‫میکشد و رها میکند‪ .‬رانندگی او خطرناک بوده و دو مورد رانندگی در هنگام مستی داشته است و‬
‫هرگاه اوضاع برای او کسلکننده بود‪ ،‬از مرازه دزدی میکرد‪ .‬بتی از ‪ 12‬سالگی توسط روانشناساان‬
‫زیادی ویزیت شده است و اختشالتی مانند اختشل شخنیت وسواسی‪-‬جبری‪ ،‬اختشل کنترل تکانه‬
‫و اختشل افسردگی اساسی در مورد او تشخیص داده شده است‪ .‬درمانهای انجام شده فقاط بارای‬
‫برخی موارد مفید بودند‪ .‬درمانهای بتی مثل مشکشت که براثار رویادادهای زنادگیاب ظااهر و‬
‫ناپدید میشدند‪ ،‬مدام ترییر میکرد و لذا مشکل او حلنشده باقی ماند‪.‬‬
‫بعدازاینکه از استیو جدا شد‪ ،‬دست هاای بریاد و همکااران جاای زخا را روی دساتان‬
‫می دیدند‪ .‬او از این بابت شرمگین بود و تنمی گرفت دوباره وارد فرآیند درمان شود‪ .‬ایان باار او‬
‫متوجه شد مشکهای اختشل شخنیت مرزی را دارد‪ .‬این تشخیص برای بتی قابلدرکتر بود و باا‬
‫داشتن این آگاهی و کمك درمانگر ماهر‪ ،‬امکان شروع سیر تحول و بمبودی برای بتی فراه شد‪.‬‬
‫بسیاری از رویکردهای درمانی و فنونی که در این کتاب خواهید یافت‪ ،‬به بتی کمك کردناد تاا باا‬
‫وجود حاالت مشکلآفرینِ ‪ BPD‬رشد کند و این در حاالی اسات کاه مادتهاا ایان اخاتشل جلاوی‬
‫شکوفایی او را گرفته بود‪ .‬این ممارتها برای بتی کارآمد بودند و میتوانند برای شما نیز کارآمد باشند‪.‬‬
‫تجربۀ بتی از ‪ BPD‬ممکن است حس مشترکی در شما برانگیزد‪ ،‬اما شاید دربارۀ اینکه از پاس ایان‬
‫کار برمیآیید یا نه شك داشته باشید‪ .‬قبل از اینکه بتی بتواناد ‪ BPD‬خاود را مادیریت کناد‪ ،‬الزم باود‬
‫دربارۀ چیستی آن و اینکه او تنما کسی نیست که از آن رنج میبرد‪ ،‬آگااهی ماییافات‪ .‬ایان مطلاب در‬
‫مورد شما نیز صدق میکند‪ ،‬پس بیایید بدانی ‪ BPD‬چیست و شیوع آن چگونه است‪.‬‬
‫‪17‬‬ ‫‪BPD 101 .1‬‬

‫‪ BPD‬چیست؟‬
‫اختشل شخنیت مرزی یکای از ده اخاتشل شخنایت شاناختهشاده در پنجماین ویراسات راهنماای‬
‫تشخینی‪-‬آماری اختشالت روانی )‪ (DSM-5‬است (‪DSM-5‬؛ انجمن روان پزشکی آمریکا‪ .)2013 ،‬این‬
‫کتاب معیار همۀ متخننان سشمت روان برای تشخیص انواع اختشالت روانی است‪ .‬معنای اصاطشح‬
‫کلی اختشل شخنیت این است که فرد در موقعیتها یا حاالت احساسی خاص و یا هردو‪ ،‬در سازگار‬
‫کردن رفتارها‪ ،‬تفکر و الگوهای پاسخدهی خوی ناتوان است‪ .‬طب ‪ ،DSM-5‬اختشل شخنیت مارزی‬
‫اینگونه تعری‪ ،‬میشود‪« :‬در اکثر جنبههای زندگی فرد؛ ناپایداری در روابط بین فاردی‪ ،‬خاود‪-‬پناداره‬
‫(تنوری که فرد از خود دارد) و بروز هیجانات و همچنین تکانشگری (بدون فکر و از روی میل عمل‬
‫کردن) مشاهده میشود؛ و این اختشل از اوایل بزرگسالی آغاز شده و در موقعیتهای مختلفای باروز‬
‫میکند» (انجمن روانپزشکان آمریکا ‪ .)663 ،2013‬بسیاری از کسانی کاه ماشکهاای ایان اخاتشل را‬
‫دارند‪ ،‬می توانند به کودکی و نوجوانی خود نگاهی بیندازند و شروع الگوها و عشئ را به خاطر آورناد‪.‬‬
‫درهرحال تشخیص ‪ BPD‬برای کودکان و نوجوانان اغلب نامناسب است‪ ،‬چراکه آنهاا هناوز در حاال‬
‫رشد کردن‪ ،‬تحول یافتن و یادگیری چگونگی ادارۀ زندگی و پاساخدهای باه رویادادها هساتند‪ .‬بارای‬
‫تشخیص یك فرد زیر هجده سال به اختشالت شخنیت ازجمله ‪ ،BPD‬نشانههای اختشل باید به مدت‬
‫حداقل یك سال مشاهده شوند (انجمن روانپزشکی آمریکا ‪.)2013‬‬
‫در ‪ ،DSM-5‬نُه عشمت برای اختشل شخنیت مرزی ذکر شده است و وجود حداقل پانج عشمات‬
‫برای تشخیص این اختشل الزم است‪ .‬ممکن است یك متخناص بمداشات روان در ماورد شاما ایان‬
‫تشخیص را مطرح کرده باشد و امید آن میرود که او عشئ مختص شما را بررسی کرده باشد‪ .‬فعالیات‬
‫زیر به شما کمك میکند عشئ خاص خودتان را شناسایی کنید و تنویر واضحتری از ‪ BPD‬خودتاان‬
‫به دست آورید‪ .‬هرکدام از نشانهها با مثالی از سرگذشت بتی همراه شده است‪.‬‬

‫عالئم ‪ BPD‬خود را شناسایی کنید!‬

‫در کنار هر مشک (عشمت) که طرز نگاهتان به دنیا و چگونگی رفتارهاا و واکان هاای شاما را نشاان‬
‫میدهد تیك بزنید‪.‬‬

‫تشب هایی شدید و از روی دلمره بارای جلاوگیری از رهاشادگی واقعای یاا خیاالی (انجمان‬
‫روانپزشکان آمریکا ‪.)663 ،2013‬‬
‫بتی به خاطر اینکه نامزدب در جواب هدیهای که بتی برای گذاشات باهسارعت پیاام تشاکر‬
‫نفرستاده بود‪ ،‬تنور میکرد نامزدب میخواهد او را رها کند و باعث شد بتی از وی جدا شود‪.‬‬
 ‫کتاب کار درمان اختالل شخصیت مرزی‬ ‫‪18‬‬

‫این جدایی باعث شد بتی خیلی بیشتر از قبل احسا رهاشدگی کند‪ .‬بتی سابقهای طاوالنی از‬
‫رفتارهای نامناسب و مربوط به احسا رهاشدگی داشت‪.‬‬
‫در زندگی خود به طور دائ و مکرر روابط بین فردی شدید و ناپایدار دارد کاه ویژگای اصالی‬
‫آن‪ ،‬نوسان بین دو حالت افراطی ایدئال انگاری و پَست شمردن فرد مقابل است‪.‬‬
‫وقتی بتی برای اولین بار استیون را مشقات کرد‪ ،‬مجذوب و مفتون او شد و دل مایخواسات‬
‫هرروز با او صحبت کند؛ اما او زمانی از استیو جدا شد که پیام را درباره کادویی کاه جلاوی‬
‫در خانۀ استیو گذاشته بود‪ ،‬فورا جواب نداده بود‪ .‬از آن به بعد بتی از او با نام «شایطانصافت»‬
‫یاد میکرد‪ .‬بتی در ارتباط با افراد دیگر ه این حالت نوسانی را به دفعات‪ ،‬تجربه کرده بود‪.‬‬
‫آشفتگی هویت‪ :‬ناپایداری آشکار و همیشگی خود‪-‬پنداره و حس فرد دربارۀ خود (همان)‪.‬‬
‫بتی در ایجاد و حفظ دوستی مشکل داشت‪ ،‬همچنان که مایل بود باا افاراد مختلا‪ ،‬و متناوعی‬
‫وقت بگذراند و ارزبها و دیدگاههای خود را برای اینکه همانند آنها شود ترییر میداد‪.‬‬
‫در حداقل دو زمینه که امکان آسیب رساندن به خود وجود دارد‪ ،‬رفتارهای تکانشی دارد (مانند‬
‫پول خرج کردن‪ ،‬رابطۀ جنسی‪ ،‬سوءمنرف مواد‪ ،‬رانندگی بیپروا‪ ،‬پرخوری) (همان)‪.‬‬
‫وقتی بتی با کسی رابطه نداشت‪ ،‬با حالتی اجبارگونه در اینترنت به دنباال قارار مشقاات بعادی‬
‫میگشت‪ .‬او بسیار خطرناک رانندگی میکرد و دو مورد رانندگی در هنگام مستی داشت و اگار‬
‫حس میکرد اوضاع کسلکننده است از مرازه دزدی میکرد‪.‬‬
‫میگیرد‪ ،‬ژست و حالت خودکشی باه‬ ‫فرد بهطور مکرر رفتارهای خودکشی (انتحاری) در پی‬
‫خود میگیرد‪ ،‬تمدید به خودکشی میکند؛ یا رفتارهای خود‪-‬زنی نشان میدهد (همان)‪.‬‬
‫تنماایی‬ ‫روانی و احسا‬ ‫در اثر تن‬ ‫بتی ه مواردی از خود‪-‬زنی و بریدن دستها و پاهای‬
‫در شرححال دارد‪.‬‬
‫بیثباتی هیجانی در اثر واکن پذیری قابلتوجه خُل (مود)‪ .‬برای مثال‪ :‬مشل و اندوه شدید اماا‬
‫دورهای‪ ،‬تحریك پذیری (حساسیت شدید و زود از کوره دررفتن) یا اضطراب که معموال چناد‬
‫از چند روز ادامه مییابد (همان)‪.‬‬ ‫ساعت و بهندرت بی‬
‫وقتهایی که بتی پی دوستان نبود‪ ،‬برای مدت طوالنی در تختخواب میماند‪ ،‬پاهاای را‬
‫تنگ در آغوب میگرفت و گریه میکرد یا دنبال راههایی میگشات کاه خاود را آرام کناد یاا‬
‫احسا کند با کسی در ارتباط است‪ .‬مثش زمان زیادی را صرف ردوبدل کاردن پیاام باا کسای‬
‫(چت) میکرد یا در سایتهای دوستیابی به دنبال قرار مشقات جدید بود‪.‬‬
‫‪19‬‬ ‫‪BPD 101 .1‬‬

‫پوچی داشته است (همان)‪.‬‬ ‫تقریبا همیشه احسا‬

‫بتی اغلب اوقات احسا تنمایی میکرد‪ ،‬حتی اگر با کسی رابطه داشت یا در کنار فارد مممای‬
‫بود ه احسا میکرد تنما است‪ .‬او میگفت «مان همیشاه در یاك اتااق شالوغ (در جماع)‬
‫احسا تنمایی میکن ‪».‬‬
‫خش شدید و نابجاا (بای تناساب باا موقعیات) یاا نااتوانی در کنتارل خشا و جلاوگیری از‬
‫پرخاشگری مثش بهدفعات خشمگین میشود‪ ،‬پیوسته عنبانی است‪ ،‬یا بهطور مکرر باا دیگاران‬
‫وارد دعواهای فیزیکی میشود (همان)‪.‬‬
‫بتی با دوستان‪ ،‬نامزدها‪ ،‬اعضای خانواده و همکاران ‪ ،‬چندین دعوای شدید و برخورد فیزیکی‬
‫داشته است‪.‬‬
‫در هنگام فشار روانی (استر )‪ ،‬بهطور موقت افکار پارانوییدی (بدگمانی) دارد یا عشئ شدید‬
‫تجزیهای نشان میدهد (همان)‪( .‬تفکر پارانویید به معنی این است که فرد فکر میکناد دیگاران‬
‫دربارۀ او نقشههای خنمانه میکشند و از این بابت از آنها مایترساد و تجزیاه باه معنای آن‬
‫است که ذهن از تجربیات فیزیکی‪ ،‬هیجانی یا هردو جدا میشود‪).‬‬
‫هنگامیکه بتی درجۀ باالیی از استر را تحمل میکرد‪ ،‬اغلب احسا میکارد از بادن و از‬
‫دنیای پیرامون جدا شده است و او گزارب داد که احساا مایکارده اسات مثال عروساك‬
‫خیمهشببازی توسط فردی بیگانه کنترل میشود‪.‬‬

‫تعداد عشمتهایی را که انتخاب کردید داخل کادر بنویسید‪:‬‬

‫آیا پنج نشانه یا بیشتر از آن را عالمت زدید؟ (دور پاسخ موردنظرتان خط بکشید)‬
‫خیر‬ ‫بله‬
‫بر اساس فعالیت باال‪ ،‬آیا حس میکنید نشانههای ‪ BPD‬با دیدگاه شما به دنیا‪ ،‬شیوۀ تعاملتان با دیگران و سبب‬
‫پاسخدهی خود به افراد و موقعیتها مطابقت دارد؟‬
‫خیر‬ ‫بله‬
‫اگر درمجموع چمار نشانه یا کمتر از آن دارید اما بازه برخی صفات ‪ BPD‬را در خاود شناساایی‬
‫اثرات مخرب این‬ ‫می کنید‪ ،‬این کتاب کار هنوز ه برای شما مفید و ارزشمند است و چگونگی کاه‬
‫صفات را بر زندگی به شما میآموزد‪.‬‬