Bài giảng Bệnh Chó mèo

2/20/2017
Lớp Học Phần VNUA - Khoa Chăn nuôi- Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
Trêng ®¹i häc n«ng nghiÖp I hµ néi

kHOA THó Y
BÖnh chã mÌo

PGS.tS. nGUYÔN V¡N tHANH
Trëng bé m«n ngo¹i - S¶n
Gi¸m ®èc trung t©m nghiªn cøu chã nghiÖp vô
Tượng chó Lai-Ka ở thủ đô Maxcơva- CH LB Nga 3
Giống chó Lào
Giống chó vàng Việt Nam Giống chó Lào

Giống chó Bắc Hà Giống chó H mong cộc
https://sites.google.com/site/lophocphanvnuak60/
1
2/20/2017
Bảng quy đổi tuổi chó với tuổi người tương đương Quy đổi tuổi mèo với tuổi người tương đương Chương I: BỆNH TRUYỀN NHIỄM
Tuổi của chó (năm) Tương đương với tuổi của người Mèo Người
BỆNH DẠI (Rabies)
(năm) 1 tháng 1 tuổi
18 tháng 20 2 tháng 3 tuổi I. Khái niệm về bệnh: Bệnhdại là một bệnh

3 tháng 5 tuổi
20 tháng 21 truyền nhiễm nguy hiểm chung của chó
6 tháng 9 tuổi
22 22 8 tháng 13 tuổi mèo và nhiều loài gia súc khác kể cả
2 tuổi 24 12 tháng 18 tuổi người. Bệnh do vi rut dại gây ra. Đặc điểm
Từ 3-15 tuổi, cứ tăng Bằng thêm 4 năm tuổi ở người 18 tháng 20 tuổi
thêm 1 tuổi ở chó của bệnh là gây ra trạng thái điên loạn, bại
2 năm 23 tuổi
Sau 15 tuổi, cứ tăng Bằng thêm 8 năm tuổi ở người 3 năm 28 tuổi liệt và tỷ lệ tử vong cao(100%) cho súc vật
thêm 1 tuổi ở chó Cứ thêm 1 tuổi mèo Người thêm 4 tuổi và người bệnh.
Chẳng hạn, khi chó 16 tuổi, sẽ tương đương với Ví dụ, mèo 8 năm tuổi thì tương đương với người
người: 24 + (15-2)4 + 8 = 24 + 42 + 8 = 74 (tuổi). là: 28 + 5.4 = 48 tuổi
2
2/20/2017
Khả năng g©y bÖnh Kh¶ n¨ng g©y bÖnh Loµi d¬i truyÒn bÖnh d¹i ë nam mü
II. NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH Thời gian nung bệnh thay đổi và phụ thuộc vào vị trí
.
III. TRIỆU CHỨNG
Do một loại vi rút dại (Rhabdovirut) gây ra đối với tất cả các loài vết cắn(vết cắc càng xa trung ương thần kinh thi thời
3.1. Triệu chứng dại ở chó: có 2 thể bệnh điển hình:
động vật máu nóng. Bệnh dại được lây truyền chủ yếu do các vết gian phát bệnh càng lâu và ngược lại) và độc lực của
cắn của con vật bị dại chứa vi rút dại trong nước bọt, nước dãi. vi rút, thường thì thời gian nung bệnh của chó từ 10- + Thể điên cuồng: sau khi bị nhiễm virut dại trong thời gian
Sau khi bị chó mèo cắn,vi rút có trong nước bọt đầu tiên tìm đến 25 ngày,ở người có thể dài hơn là 40-50 ngày ủ bệnh chó có hành động khác thường:
dây hần kinh vận động gần vết thương (virut hướng thần kinh Ở chó : Vết cắn ở chân sau và đùi sau,thời gian nung -Bồn chồn, đứng nằm không yên, bỏ ăn, ngơ ngác, sợ ánh
theo các dây thân kinh vào tuỷ sống, lên não phá hủy đại não đặc sáng, sợ gió, sợ nước, chảy dãi nhiều, ban đêm thường kêu
bệnh từ 12-15 ngày.Vết cắn ở chân và đùi trước thơi
biệt là phá hủy sừng amon(ở trong tam giác não)và tuỷ sống gây hú lên từng hồi. Mất phản xạ quen chủ
viêm não tuỷ cấp. Sau đó vi rút dại lại từ hệ thần kinh trung ương gian nung bệnh từ 6-8 ngày.15ngày trước khi chó
đi ra tuyến nươc bọt của vật bệnh. biểu hiện triệu chứng lâm sàng thì nước dãi của chó - Chó lên cơn điên dại, chạy rông trên đường phố, mắt đỏ
đã có virut và có thể tryuền sang chó khoẻ hay người ngầu, đồng tử giãn rộng, chó lao vào cắn xé giữ dội bất kể
khoẻ nếu bị chó này cắn. vật gì nó gặp trên đường kể cả chủ
Ở người :Vết thương ở chân, thời gian nung bệnh từ - Chó có thể nhai nuốt tất cả các vật lạ như đất, đá, đinh cây,
45-60 ngày,vết cắn ở tay, ngang thắt lưng, thơi gian que... Sau cùng chó chui vào bụi xó tối, chó gầy rạc, lên cơn
nung bệnh từ 15-20 co giật và chết trong vài ngày. Khi chết trên mình chó có rất
nhiều vết thương do nó tự cắn xé
3
2/20/2017
chã bÞ bÖnh d¹i thÓ ®iªn cuång:
Kh¶ n¨ng g©y bÖnh biÓu hiÖn d÷ tîn, c¾n xÐ bÊt cø vËt g×
chã bÞ bÖnh d¹i:
níc d·i ch¶y nhiÒu, mµu tr¾ng
• H×nh ¶nh:
+ Thể bại liệt

-Chó buồn bã, bỏ ăn, thường thích nằm im lặng “Thể
dại câm hay thể dại im lặng”.Cơ nhai và họng bị liệt
không ăn, không nuốt được, hàm dưới thường trễ
xuống chảy nhiều nhớt dãi quanh mép, ở thể này chó
không cắn nhưng nước bọt và nhớt dãi chứa virut có
Triệu chứng chó mắc thể truyền bệnh cho người và động vật khác qua các
thể dại điên cuồng vết thương ngoài da có chảy máu
- Chó chết trong trạng thái bị liệt hoàn toàn sau 3-5
ngày phát bệnh
-Thể này rất nguy hiểm vì người ta không nghĩ đến
Chó bị bệnh dại thể bệnh dại nên gia chủ vẫn có thể chăm sóc và vuốt ve
dại điên cuồng chó
4
2/20/2017
chã con bÞ bÖnh d¹i thÓ Èn:
chã con bÞ bÖnh d¹i BẠI LIỆT
mÆt buån rÇu, m¾t lê ®ê nh×n x· x¨m
3.2.Triệu chứng dại ở mèo
Mèo có thời kỳ nung bệnh ngắn
hơn, thường từ 6-10 ngày, mèo thường
thể hiện thể dại điên cuồng .Mèo bỏ nhà
đi lang thang, kêu gào thảm thiết. Mèo
lao vào tấn công, cắn xé người và súc vật
khác mà nó gặp, Cuối cùng mèo dại chết
trong tinh trạng liệt toàn thân, kiệt sức và
hôn mê sau 6-7 ngày phát bệnh.
3.3.Triệu chứng dại ở người

Người bị chó dại cắn nếu không tiêm huyết thanh
3.2.Triệu chứng dại ở mèo hay vacxin phòng dại kịp thời sẽ lên cơn dại và tử vong
100% vô phương cứu chữa
Mèo có thời kỳ nung bệnh ngắn Với người bị bệnh daị,triệu chứng chủ yếu là thể
hơn, thường từ 6-10 ngày, mèo thường điên cuồng,còn thể bại liệt chiếm tỷ lệ rất thấp.Sau khi bị
chó, mèo dại cắn, tuỳ vị trí cắn xa hay gần trung ương thần
thể hiện thể dại điên cuồng .Mèo bỏ nhà kinh mà người lên cơn dại nhanh hay chậm. Những khuôn mặt dại
đi lang thang, kêu gào thảm thiết. Mèo Thời kỳ ủ bệnh(trước khi lên cơn điên 7-10 ngày),
lao vào tấn công, cắn xé người và súc vật người bệnh biểu hiện các trạng thái bất thường:bồn chồn,
không yên tĩnh, kém ăn, không ngủ được sợ ánh sáng, sợ
khác mà nó gặp, Cuối cùng mèo dại chết gió, sợ nước đặc biệt là tiếng động.
trong tinh trạng liệt toàn thân, kiệt sức và Tiếp theo là thời kì điên loạn: đập phá mất hết chi
giác, la hét dữ dội, điên cuồng cắn sé những người xung
hôn mê sau 6-7 ngày phát bệnh. quanh và tự cắn xé mình, các cơ họng, thực quản, cơ hàm
dười bị liệt và cuối cùng người bệnh chết sau 5-7 ngày
trong đau đớn quằn quại, sợ hãi và liệt cơ thể.
5
2/20/2017
IV. CHẨN ĐOÁN: Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng, b) Quản lý và chăm sóc chó
vi sinh vật, chẩn đoán vi thể và chẩn đoán huyết + Đảm bảo chó ăn uống sạch, chuồng nhốt chó
thanh học trong các phòng thí nghiệm. luôn thoáng mát và ấm áp .Định kỳ tẩy uế vệ
V. PHÒNG VÀ CHỐNG BỆNH DẠI sinh chuồng nuôi,dụng cụ và môi trường
5.1. Phòng chống bệnh dại cho chó và mèo xung quanh để chó có sức đề kháng phòng
Những khuôn mặt dại
a)Phòng bằng vacxin chống bệnh.
+ Đây là biện pháp quan trọng bậc nhất + Không thả rông, khi dắt chó ra đường phải có
rọ mõm để đề phòng cắn người qua lại.
Cần thiết phải phải định kì tiêm phòng dại cho chó,
mèo mỗi năm 1 lần, sau đó thường có những đợt tiêm + Khi thấy chó mèo hay thú cảnh khác biểu hiện
bổ xung để tạo được miễn dịch chủ động cho đàn chó bất thường về tâm sinh lý, nghi bị bệnh dại
thì phải theo dõi và xử lý kip thời.
Nếu chó hay mèo đang chạy rông ngoài đường hay đã BÖnh ca rª
2.Phòng và chống bệnh dại cho người đi mất không rõ lai lịch mà cắn người hoặc chó mèo (Carre, fibris cartarhalis infection canum)
có biểu hiện khác thường nghi bị mắc bệnh dại mà cắn
Nếu chó hay mèo vẫn khoẻ mạnh bình I. Kh¸i niÖm vÒ bÖnh
người thì ngay lập tức càng sớm càng tốt người bị cắn
thường,khi cắn người phải hết sức chú ý(có phải dến trạm vệ sinh phòng dich gần nhất xin tiêm
BÖnh care hay cßn gäi lµ bÖnh sµi sèt chã lµ mét bÖnh
thể chó mèo đang ở thời kỳ nung bệnh),trong kháng huyết thanh chống dại kết hợp với xử lý vết
truyÒn nhiÔm cÊp tÝnh cña loµi ¨n thÞt, nhÊt lµ chã ®Æc
trường hợp này phải nhốt chó ,mèo vµ theo biÖt lµ chã non do mét lo¹i virus g©y ra. BÖnh l©y lan
thương dể diệt virut dại sau đó tiêm vacxin phòng dại
r©ts nhanh, víi çc biÓu hiÖn: sèt, viªm cata çc niªm
dõi trong thời gian từ 7-10 nếu con vật có Hiện nay vacxin phòng chống bệnh dại được
m¹c ®Æc biÖt là niªm m¹c ®êng h« hÊp, viªm phæi, næi
biểu hiện nghi ngờ bị bệnh dại thì người bị sản xuất tại Viện vệ sinh dịch tễ. Vacxin được chế tạo
môn ë da vµ cã triÖu chøng thÇn kinh.
cắn phải kịp thời đến trạm vệ sinh phòng từ não chuột bạch sơ sinh, tiêm duoi da với liều 0,2 ml|
ngày.Tiêm cách ngày và tiêm liên tiếp như vậy cho đủ BÖnh cã kh¾p n¬i trªn thÕ giíi. ë ViÖt Nam bÖnh thêng
dịch gần nhất xin tiêm huyết thanh và vacxin xuyªn x¶y ra, nhÊt lµ ë çc gièng chã nhËp ngo¹i, chã
6 liều .
nghiÖp vô
6
2/20/2017
BÖnh ca rª III. TruyÒn nhiÔm häc
II. MÇm bÖnh
(Carre, fibris cartarhalis infection canum) 3.1. Loµi m¾c bÖnh
+ Lµ ARN virus ®îc xÕp trong hä Myxoviridae, nhãm + Chã m¾c bÖnh nhiÒu nhÊt, tÊt c¶ çc gièng chã ®Òu
I. Kh¸i niÖm vÒ bÖnh Myxovirus. m¾c nhng ë níc ta, nÆng nhÊt lµ çc gièng chã nhËp
BÖnh care hay cßn gäi lµ bÖnh sµi sèt chã lµ mét bÖnh + Virus thêng cã h×nh cÇu nhng thinhrn tho¶ng còng ngo¹i.
truyÒn nhiÔm cÊp tÝnh cña loµi ¨n thÞt, nhÊt lµ chã ®Æc + BÖnh thêng x¶y ra ë chã tõ 2 - 12 th¸ng tuæi, chã
biÖt lµ chã non do mét lo¹i virus g©y ra. BÖnh l©y lan gÆp nh÷ng cÊu t¹o h×nh sîi chØ, kÝch thíc kho¶ng 115 -
160 m. non 3 - 4 th¸ng tuæi rat dÔ m¾c bÖnh
m¹nh, víi çc biÓu hiÖn: sèt, viªm cata çc niªm m¹c + Chã con ®ang bó mÑ Ýt m¾c bÖnh
®Æc biÖt là niªm m¹c ®êng h« hÊp, viªm phæi, næi môn + Kh«ng bÒn ®èi víi nhiÖt, 500C chÞu ®îc 1 giê, 600C + Chã trëng thµnh thêng mang virus
ë da vµ cã triÖu chøng thÇn kinh. trong 30 phót, ¸nh s¸ng mÆt trêi chiÕu trùc tiÕp virus + Ngoµi chã, çc loµi ®éng vËt nh chã sãi, ço, chån,
BÖnh cã kh¾p n¬i trªn thÕ giíi. ë ViÖt Nam bÖnh thêng chÞu ®îc 2 giê. Trong x¸c chÕt tån t¹i 48 giê, ë 40C r¸i ç còng m¾c bÖnh.
xuyªn x¶y ra, nhÊt lµ ë çc gièng chã nhËp ngo¹i, chã virus sèng 7 - 8 tuÇn; -700C virus tån t¹i nhiÒu n¨m. + BÖnh x¶y ra quanh n¨m nhng thêng xuÊt hiÖn nhiÒu
nghiÖp vô g©y ra nh÷ng tæn thÊt lín vÒ kinh tÕ khi cã sù thay ®æi thêi tiÕt, ®Æc biÖt ở thời gian ma
nhiÒu, Èm ®é cao.
.
III. TruyÒn nhiÔm häc 3.2. ChÊt chøa virus 3.4. Çch sinh bÖnh
3.1. Loµi m¾c bÖnh + Sau khi x©m nhËp qua niªm m¹c, virus vµo dÞch
Chã lµ loµi ®éng vËt m¾c bÖnh nhiÒu nhÊt, tÊt c¶ çc Virus thêng cã trong m¸u, phñ t¹ng, ãc, l¸ch,
b¹ch huyÕt råi ®Õn çc h¹ch lympho ph¸t triÓn t¨ng c-
gièng chã ®Òu m¾c nhng ë níc ta, nÆng nhÊt lµ çc h¹ch, tuû x¬ng, ®Æc biÖt trong níc tiÓu thêng
gièng chã nhËp ngo¹i. BÖnh thêng x¶y ra ë chã tõ 2 - êng vÒ sè lîng vµ ®éc lùc ë ®ã.
12 th¸ng tuæi, ®Æc biÖt lµ chã non 3 - 4 th¸ng tuæi, ë xuyªn cã virus.
+ Virus vµo m¸u g©y b¹i huyÕt g©y sèt. C¬n sèt kÐo
løa tuæi nµy, tû lÖ chÕt tõ 90 - 100%. Chã con ®ang bó 3.3. §êng x©m nhËp dµi tõ 1 - 2 ngµy
mÑ Ýt m¾c bÖnh v× chã thu ®îc miÔn dÞch thô ®éng qua
s÷a mÑ. Chã trëng thµnh thêng mang virus vµ trë thµnh + Qua ®êng h« hÊp, ®êng tiªu ho¸ lµ chñ yÕu nh- + Do c¬ thÓ yÕu ®i, mét sè vi khuÈn ký sinh s½n trªn c¬
nguån tµng tr÷ mÇm bÖnh nguy hiÓm. Ngoµi chã, çc ng còng cã thÓ qua da. thÓ nh: Staphylococcus, Bacillus bronchisepticus,
loµi ®éng vËt nh chã sãi, ço, chån, r¸i ç còng m¾c Pasteurella, Samonella... kÕ ph¸t g©y nhiÔm trïng phñ
bÖnh. + Trong thÝ nghiÖm cã thÓ tiªm, b«i niªm m¹c
BÖnh x¶y ra quanh n¨m nhng thêng xuÊt hiÖn nhiÒu t¹ng nªn Ýt ngµy sau c¬n sèt thø 2 xuÊt hiÖn nÆng h¬n.
mòi hoÆc cho uèng ®Òu g©y ®îc bÖnh.
khi cã sù thay ®æi thêi tiÕt, ®Æc biÖt ở thời gian ma V× vËy, con vËt bÞ bÖnh cã nh÷ng biÕn chøng nh viªm
nhiÒu, Èm ®é cao. phæi, viªm n·o, viªm ruét thÓ cata.
.
7
2/20/2017
IV. TriÖu chøng 4.1. §êng tiªu ho¸
3.5. Ph¬ng thøc l©y lan BiÓu hiÖn rÊt ®a d¹ng phô thuéc vµo tuæi, gièng, t×nh
tr¹ng søc khoÎ, chÕ ®é ch¨m sãc nu«i dìng chã còng
+ Viªm cata d¹ dµy vµ ruét, con vËt kh¸t níc,
+ L©y trùc tiÕp do ®ông ch¹m gi÷a con khoÎ vµ nh ®éc lùc cña mÇm bÖnh. n«n liªn tôc lóc ®Çu n«n ra thøc ¨n sau ®ã n«n
con èm + §Çu tiªn chã xuÊt hiÖn çc triÖu chøng chung: mÖt khan hoÆc ra bät cã mµu vµng
+L©y qua thøc ¨n, níc uèng nhiÔm chÊt bµi tiÕt mái, ñ rò, ¨n Ýt, kh«ng thÝch vËn ®éng, ch¶y níc m¾t n- + Chã ®i Øa ch¶y, lóc ®Çu ph©n lo·ng, cã bät sau
íc mòi, n«n möa, sau ®ã sèt 40 - 41,50C kÐo dµi tõ 24 -
nh níc mòi, níc tiÓu cña con èm, 26h råi th©n nhiÖt gi¶m xuèng 38,5 - 39,50C
®ã cã lÉn m¸u, ph©n cã mµu cµ phª nh¹t. Trêng
+L©y qua con ®êng h« hÊp do con khoÎ hÝt ph¶i + 3 - 4 ngµy sau xuÊt hiÖn c¬n sèt thø 2 kÐo dµi 3 - 4 hîp nÆng ph©n cã thÓ lÉn m¸u t¬i lÉn niªm m¹c
bôi hoÆc chÊt bÈn cã dÝnh mÇm bÖnh do con èm ngµy; lóc nµy bÖnh trÇm träng h¬n ruét bong ra lµm ph©n cã mïi tanh kh¾m rÊt khã
ho bËt ra. + Cïng xuÊt hiÖn víi c¬n sèt thø 2, chã bÖnh b¾t ®Çu chÞu.
thÓ hiÖn çc triÖu chøng ë ®êng h« hÊp, tiªu ho¸, da vµ + Viªm niªm m¹c miÖng vµ h¹ch hµm.
thÇn kinh
4.3. TriÖu chøng trªn da 4.4. TriÖu chøng thÇn kinh

4.2. §êng h« hÊp + §Æc trng lµ sù xuÊt hiÖn çc nèt sµi ë bông, bÑn, + Chã ñ rò, buån rÇu hoÆc hung d÷ sau ®ã xuÊt hiÖn
+ Chã bÞ viªm mòi, thanh qu¶n, phÕ qu¶n råi ngùc, trong ®ïi. §Çu tiªn trªn da næi nh÷ng chÊm ®á çc c¬n co giËt ®Òu ®Æn ë b¾p thÞt, mòi, tai, ch©n
sau ®ã biÕn thµnh nh÷ng nèt sµi to b»ng h¹t ®ç xanh,
viªm phæi nªn chã khã thë, nhÞp thë t¨ng râ, hoÆc toµn th©n.
h¹t g¹o, lóc ®Çu ®á sau do béi nhiÔm vi khuÈn nªn
phæi cã tiÕng ran ít. mÒm ra, cã mñ, khi vì lµm l«ng bÕt l¹i có mùi h«i + Con vËt ®i lo¹ng cho¹ng, ®øng lªn, ng· xuèng,
+ Ch¶y nhiÒu níc mòi, lóc ®Çu lo·ng sau ®Æc h¸m. ®©m xÇm vµo têng, sïi bät mÐp. Cuèi cïng chã n»m
dÇn, ®«i khi lÉn mñ xanh hoÆc cã m¸u ®en. + Çc nèt sµi cã thÓ vì hoÆc kh«ng vì råi h×nh thµnh liÖt, lo¹n nhÞp tim, th©n nhiÖt h¹ vµ chÕt.
+ Chã bÞ ho, lóc ®Çu khan, sau ít, chã thë gÊp, lÌ v¶y, bong ®i, ®Ó l¹i 1 vÕt th¬ng chãng lµnh vµ kh«ng + Nh÷ng con lµnh bÖnh thêng cã di chøng gÇy cßm,
lìi ra mµ thë thµnh sÑo. ®i siªu vÑo, mï vµ ®iÕc ...
+ Viªm m¾t, ch¶y níc m¾t lóc ®Çu níc m¾t + Da t¨ng sinh: Sau khi bÞ bÖnh 10 - 15 ngµy, ë 80 -
trong, sau ®Æc dÇn nh mñ, chã bÞ loÐt, ®ôc gi¸c 90% sè con bÞ bÖnh, ë gan bµn ch©n da t¨ng sinh dµy
lªn, cã khi bÞ nøt ra lµm chã ®i khËp khiÔng.
m¹c cã thÓ bÞ mï.
8
2/20/2017
Chã cã nhiÒu dö m¾t
Ch¶y mñ ë mòi Chã cã triÖu chøng thÇn kinh co giËt, b¹i liÖt Chã cã triÖu chøng thÇn kinh
V. BÖnh tÝch VI. ChÈn ®o¸n VII. Phßng vµ ch÷a bÖnh

+ BÖnh tÝch thêng gÆp ë ®êng tiªu ho¸ lµ viªm cata -Dùa vµo triÖu chøng l©m sµng cña bÖnh: 7.1. Phßng bÖnh
ruét, loÐt ruét, h¹ch ruét sng, gan tho¸i ho¸ mì. a. VÖ sinh phßng bÖnh
- ChÈn ®o¸n vi thÓ t×m thÓ Lents: lµm tiªu b¶n tõ
+ ë ®êng h« hÊp thÊy viªm mòi, thanh khÝ qu¶n, viªm bÖnh phÈm c¹o niªm m¹c, nhuém Hematoxilin Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c ch¨m sãc, nu«i dìng chã ®ång
phæi, cã môn mñ trong phæi, cã khi môn vì g©y viªm thêi lµm tèt c«ng t¸c vÖ sinh thó y
Eosin, t×m tiÓu thÓ lents qua kÝnh hiÓn vi. Chó ý
phÕ m¹c, c¬ tim thêng bÞ xuÊt huyÕt. b. Tiªm phßng vacxin
r»ng: ë n·o, tiÓu thÓ Lents rÊt gièng tiÓu thÓ
+ ë thÇn kinh thÊy viªm n·o, n·o tô m¸u, çc tÕ bµo Đây là biện pháp quan trọng nhất để tạo được miễn
thÇn kinh bÞ ho¹i tö.
Negri ë bÖnh d¹i.
dịch chủ động cho chó chống lại sự xâm nhiễm của
+ ë tÕ bµo thîng b× niªm m¹c cña ®êng h« hÊp, tiÕt -Ph©n lËp virus: BÖnh phÈm lµ m¸u, l¸ch, phæi,
virut.Tuổi tiêm vác xin lần đầu là 6 tuần tuổi sau khi
niÖu, lìi, m¾t, h¹ch, vµ tuyÕn níc bät cã thÓ t×m thÊy h¹ch ruét tiêm 3 tuần, tiêm nhắc lại lần 2 sau đó định kì tiêm
tiÓu thÓ lents trong nguyªn sinh chÊt phòng mỗi năm 1 lần
9
2/20/2017
VII. Phßng vµ ch÷a bÖnh 7.2. §iÒu trÞ + Dïng kh¸ng huyÕt thanh: víi liÒu 15 - 30ml/con, tiªm
7.1. Phßng bÖnh sím. Khi con vËt ®· cã triÖu chøng viªm phæi hay triÖu
+ Nguyªn lý cña viÖc ®iÒu trÞ bÖnh nµy lµ kÞp chøng thÇn kinh th× kh¸ng huyÕt thanh kh«ng cã hiÖu
a. VÖ sinh phßng bÖnh thêi bæ sung níc vµ chÊt ®iÖn gi¶i, t¨ng c- lùc.
Nu«i dìng ch¨m sãc chã chu ®¸o, cho ¨n no vµ ®Çy ®ñ êng søc ®Ò kh¸ng vµ chèng nhiÔm trïng kÕ
chÊt dinh dìng, thêng xuyªn vÖ sinh s¹ch sÏ n¬i ë cña ë çc c¬ së ®iÒu trÞ theo çc bíc sau ®©y:
chã. Nh÷ng con èm ph¶i nu«i çch ly, còi chuång nu«i ph¸t. 1. C¾t n«n b»ng çch tiªm atropin hay primeran 2ml
chã èm ph¶i tiªu ®éc b»ng níc v«i hoÆc phun thuèc s¸t + Hé lý: çch ly con vËt èm ®Ó ë n¬i s¹ch sÏ tiªm díi da.
trïng. Chã míi mua vÒ ph¶i nhèt riªng theo dâi 10
ngµy. tho¸ng m¸t, tr¸nh mäi t¸c ®éng kÝch thÝch tõ 2. Bæ sung níc vµ chÊt ®iÖn gi¶i b»ng biÖn ph¸p cho
b. Tiªm phßng vacxin bªn ngoµi ®Æc biÖt tr¸nh cho chã uèng ph¶i n- uèng ozeron 5%, tiÕp níc muèi sinh lý 0,9% hay n-
Đây là biện pháp quan trọng bậc nhất.Cần thiết phải íc bÈn íc ®êng Glucoza 5% vµo tÜnh m¹ch khoeo chã.
phải định kì tiêm phòng mỗi năm 1 lần, sau đó thường 3. CÇm Øa ch¶y b»ng çch cho uèng thuèc ®Æc trÞ tiªu ch¶y
có những đợt tiêm bổ xung để tạo được miễn dịch chủ chã mÌo (ADP), Imodium hay Bisepton,
động cho đàn chó chèng lại sự xâm nhiễm của virut Hampiseptol… ngµy uèng 1 lÇn.
Đ¬n thuèc ®iÒu trÞ cho 1 ®µn chã 7 con mçi con
nÆng 3 kg bÞ bÖnh ca rª?
RP 4: Bæ sung níc vµ chÊt ®iªn gi¶i:
4. Chèng béi nhiÔm b»ng çch tiªm çc lo¹i
RP 1: C¾t n«n Glucoza 5% 210cc
Kh¸ng sinh nh: Gentamycin, Kanamycin, Atropin 2cc 7 èng DS: tiªm tÜnh m¹ch 1 lÇn chia ®Òu cho 7 con mçi con
Amocylin, Enroflox… DS: tiªm díi da 1 lÇn chia ®Òu cho 7 con mçi con 1 èng 30cc, ngµy tiªm 1 lÇn, tiªm 2 ngµy liÒn
5. An thÇn cho chã: dïng çc lo¹i thuèc cã tÝnh RP 2: cÇm Øa ch¶y RP 5: Trî tim, trî søc
Imodium 7 viªn
chÊt an thÇn:Seduxen, Meprobamat, Spartein 2cc 7 èng
DS: cho uèng 1 lÇn cho 7 con mçi con 1 viªn, ngµy uèng 1
Novocain, Analgin. lÇn uèng 3 ngµy liÒn Vitamin B. comlex 2cc 7 èng
RP 3: Chèng béi nhiÔm Vitamin K 2cc 7 èng
6. Trî søc, trî lùc, cÇm m¸u cho chã: Sö dông
Genytamycin 7cc Analgin 2cc 7 èng
çc thuèc trî tim m¹ch, trî søc, trî lùc, cÇm
DS: tiªm b¾p 1 lÇn chia ®Òu cho 7 con mçi con 1cc, ngµy DS: Tr«n lÉn, tiªm b¾p 1 lÇn chia ®Òu cho 7 con, ngµy
m¸u cho chã nh: Spartein; Vitamin B1; tiªm 2 lÇn, tiªm 3 ngµy liÒn tiªm 1 lÇn, tiªm 3 ngµy liÒn
Vitamin B12, Vitamin K; Vitamin C.
10
2/20/2017
BÖnh VIÊM RuỘT tiªu ch¶y do . III. DÞch tÔ häc
Parvovirus II. MÇm bÖnh 3.1. Loµi m¾c bÖnh
(Canine parvoviral infection disease) + Virus n»m trong hä Parvoviride, nhãm Parvovirus + Thêng gÆp ë chã 1 - 12 th¸ng tuæi. Khi bÖnh x¶y ra thêng
I. Kh¸i niÖm vÒ bÖnh vµ thuéc Typ II (Parvovirus Typ I kh«ng g©y bÖnh) lµ l©y lan nhanh vµ g©y chÕt hµng lo¹t chã con. Tû lÖ chÕt rÊt
1 ADN virus cã h×nh cÇu víi kÝch thíc kho¶ng 18 - cao: 90 - 100%.
BÖnh viêm ruột tiªu ch¶y do Parvovirus lµ mét bÖnh 24 m víi cÊu tróc capxit gåm 32 capxome, nh©n lµ 1 + ë chã trëng thµnh, bÖnh kh«ng g©y chết nhng chã thêng
truyÒn nhiÔm nguy hiÓm cña loµi chã do virus g©y ra. ph©n tö ADN 1 sîi. mang vµ ®µo th¶i virus, ®ã lµ nh÷ng nguån bÖnh nguy hiÓm.
BiÓu hiÖn l©m sµng ®Æc trng cña bÖnh lµ hiÖn tîng + Virus cã híng tÕ bµo niªm m¹c ®êng tiªu ho¸ vµ + BÖnh x¶y ra quanh n¨m nhng thêng thÊy vµo mïa hÌ khi
viªm d¹ dµy ruét cã xuÊt huyÕt. thêi tiÕt nãng Èm, ma nhiÒu.
çc tÕ bµo thuéc hÖ thèng miÔn dÞch cña c¬ thÓ.
3.2. §êng x©m nhËp vµ çch l©y lan
BÖnh cã kh¾p n¬i trªn thÕ giíi, ë ViÖt Nam, bÖnh th- + Virus ®îc ®µo th¶i ra ngoµi theo ph©n vµ tån t¹i l©u + l©y trùc tiÕp tõ con èm sang con khoÎ qua tiÕp xóc
êng xuyªn x¶y ra vµ g©y thiÖt h¹i lín cho ngêi ch¨n t¹i m«i trêng.
+ L©y gi¸n tiÕp, virus thêng theo thøc ¨n, níc uèng vµo ®êng
nu«i chã. + Virus kh«ng bÒn víi nhiÖt ®é cao vµ nhanh chãng tiªu ho¸ cña con vËt khoÎ råi x©m nhËp vµo m¸u ®Ó g©y
bÞ tiªu diÖt bëi çc chÊt s¸t trïng th«ng thêng. bÖnh.
3.3. Çch sinh bÖnh IV. TriÖu chøng 4.2. D¹ng viªm c¬ tim
Thêi gian nung bÖnh kho¶ng 7 ngµy. BÖnh thêng biÓu hiÖn ë D¹ng nµy hay gÆp ë chã con 4 - 8 tuÇn tuæi. Chã
+ Virus cã híng tÕ bµo niªm m¹c ®êng tiªu 3 d¹ng chñ yÕu nh sau: bÖnh bÞ suy tim cÊp do virus tÊn c«ng g©y ho¹i tö c¬
ho¸ vµ çc tÕ bµo cã thÈm quyÒn miÔn dÞch 4.1. D¹ng ®êng ruét tim. Con vËt thêng cha biÓu hiÖn triÖu chøng g× nhng
thuéc hÖ thèng miÔn dÞch cña c¬ thÓ. §©y lµ d¹ng phæ biÕn nhÊt, thêng m¾c ë chã 6 - 12 tuÇn tuæi. l¨n ra chÕt ®ét ngét.
+ Sau khi x©m nhËp vµo ®êng tiªu ho¸, Virus + Chã sèt kÐo dµi tõ lóc ph¸t bÖnh ®Õn lóc chã bÞ ®i Øa ch¶y Nh÷ng trêng hîp kh¸c cã thÓ thÊy chã biÓu hiÖn
nÆng. Con vËt ñ rò, Ýt ¨n hoÆc bá ¨n, n«n möa. Chã ®i Øa thiÕu m¸u nÆng, niªm m¹c nhît nh¹t hay th©m tÝm,
tÊn c«ng vµo çc tÕ bµo cña niªm m¹c ®êng thë khã, n«n möa vµ kªu la råi l¨n ra chÕt. Tû lÖ chÕt
ch¶y, ph©n cã mµu hång hoÆc cã lÉn m¸u t¬i, cã lÉn c¶
ruét g©y hiÖn tîng viªm d¹ dµy, ruét cÊp tÝnh niªm m¹c ruét vµ chÊt keo nhÇy, ph©n cã mïi tanh rÊt cã tíi 50%.
vµ g©y Øa ch¶y. Sau đó Virus x©m nhËp vµo ®Æc trng nh ruét ç mÌ ph¬i n¾ng. Chã thêng chÕt do Øa 4.3. D¹ng kÕt hîp tim - ruét
m¸u, h¹ch lympho, nh©n lªn trong çc tÕ bµo ch¶y mÊt níc, mÊt c©n b»ng ®iÖn gi¶i, sèc do néi ®éc tè hoÆc GÆp ë chã 6 - 16 tuÇn tuæi, con vËt chÕt nhanh sau 24
nhiÔm trïng thø ph¸t. Nh÷ng con khái bÖnh cã miÔn dÞch l©u
b¹ch cÇu ph¸ huû b¹ch cÇu lµm gi¶m sè lîng giê tính từ khi có triệu chứng đầu tiên, do Øa ch¶y
dµi.
b¹ch cÇu, g©y suy gi¶m miÔn dÞch. nÆng, thiÕu m¸u, sèc tim vµ phï phæi.
11
2/20/2017
Chã n«n möa liªn tôc

Chã bá ¨n, mÖt mái n«n möa liªn tôc Chã ®i Øa ch¶y ph©n mÇu m¸u ç mïi h«i thèi ®Æc chng
Chã ®i Øa ch¶y ph©n mÇu m¸u ç mïi h«i thèi ®Æc chng
12
2/20/2017
Ph©n chã lÉn m¸u mïi h«i thèi ®Æc chng

Ph©n chã mÇu m¸u ç mïi h«i thèi ®Æc chng Chã kiÖt søc vµ chÕt
V. ChÈn ®o¸n VI. Phßng vµ trÞ bÖnh 6.2. §iÒu trÞ:

+ Nguyªn lý cña viÖc ®iÒu trÞ bÖnh nµy lµ kÞp thêi bæ
Chñ yÕu dùa vµo triÖu chøng l©m sµng, cÇn ph©n 6.1. Phßng bÖnh sung níc vµ chÊt ®iÖn gi¶i, t¨ng cêng søc ®Ò kh¸ng
biÖt víi bÖnh Care v× c¶ 2 bÖnh ®Òu m¾c ë chã + Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c vÖ sinh thó y vµ chèng nhiÔm trïng kÕ ph¸t.
con vµ ®i Øa ch¶y cã m¸u nhng bÖnh Care ph©n + Tiªm phßng vacxin cho chã. Vacxin ®îc tiªm + Hé lý: çch ly con vËt èm ®Ó ë n¬i s¹ch sÏ tho¸ng
cã mµu cµphª, cã biÓu hiÖn thÇn kinh vµ xuÊt m¸t, tr¸nh mäi t¸c ®éng kÝch thÝch tõ bªn ngoµi, cung
cho chã b¾t ®Çu tõ 6 - 7 tuÇn tuæi, nh¾c l¹i sau 3 cÊp ®ñ níc uèng ®Æc biÖt tr¸nh cho chã uèng ph¶i níc
hiÖn çc nèt sµi trªn da. BÖnh do Parvovirus
- 4 tuÇn vµ ®Þnh kú t¸i chñng 1 n¨m 1 lÇn. bÈn
ph©n cã mµu hång vµ mïi tanh ®Æc trng.
CÇn thùc hiÖn çc bíc sau
. + C¾t n«n b»ng çch tiªm atropin, hay primeran 2ml
tiªm díi da.
+ Bæ sung níc vµ chÊt ®iÖn gi¶i b»ng biÖn ph¸p cho
uèng ozeron 5%, tiÕp níc muèi sinh lý 0,9% hay níc
®êng Glucoza 5% vµo tÜnh m¹ch khoeo chã.
13
2/20/2017
+ CÇm m¸u b»ng çch tiªm Vitamin K; Vitamin C. §¬n thuèc điÒu trị cho 01 con chã 6 kg bị viªm ruét Øa ch¶y BÖnh viªm gan truyÒn nhiÔm ë chã
+ CÇm Øa ch¶y b»ng çch cho uèng thuèc ®Æc trÞ tiªu RP1 Atropin 2cc 1 èng (Hepatitis contagiosa canina)
ch¶y chã mÌo (ADP), Imodium hay Bisepton ngµy DS. tiªm díi da 1 lÇn, ngµy tiªm 1 lÇn I. Kh¸i niÖm vÒ bÖnh
uèng 1 lÇn. RP2. Analgin 2cc 1 èng
+ Chèng béi nhiÔm b»ng çch tiªm çc lo¹i kh¸ng sinh Vitamin K 2cc 1 èng BÖnh viªm gan truyÒn nhiÔm cña chã
nh: Gentamycin, Streptomycin + Penicillin, Enroflox… Vitamin B12 2cc 1 èng (Hepatitis contagiosa Camina) (cßn gäi lµ
+ An ThÇn: khi chã cã triÖu chøng thÇn kinh, dïng çc DS. Trén lÉn, tiªm b¾p 1 lÇn, ngµy 1 lÇn, tiªm 3 ngµy liÒn Rubarth Disease) lµ mét bÖnh truyÒn
lo¹i thuèc cã tÝnh chÊt an thÇn: Analgin, Seduxen, RP3 Gentamycin 2cc nhiÔm cÊp tÝnh ë chã do virus g©y ra víi
Meprobamat, Novocain. DS. tiªm b¾p 1 lÇn, ngµy tiªm 2 lÇn, tiªm 3 ngµy liÒn
+ Trî søc, trî lùc, b»ng çch sö dông çc thuèc nh:,
biÓu hiÖn ®Æc trng lµ: gan sng, thiÕu m¸u,
RP4 Glucoza 5% 120cc
Spactein; Vitamin B1; Vitamin B12 phï thòng xoang bông vµ xuÊt huyÕt lan
DS. tiªm truyÒn tÜnh m¹ch khoeo 1 lÇn, ngµy truyÒn 1 lÇn,
tiªm 3 ngµy liÒn trµn..
II. MÇm bÖnh III. TruyÒn nhiÔm häc + Chã mÑ cã miÔn dÞch, cã thÓ truyÒn kh¸ng
+ Lµ mét bÖnh chung cña nhiÒu loµi thó ¨n thÞt. thÓ cho con qua s÷a ®Çu.
Virus n»m trong nhãm Adenovirus gäi lµ
MÉn c¶m nhÊt lµ chã tõ 1 tuÇn tuæi ®Õn 1 n¨m. + Sau khi x©m nhËp vµo c¬ thÓ, virus tÊn c«ng
Canine Adenovirus, lµ mét ADN virus Ngoµi ra, chån, ço, mÌo, gÊu còng mÉn c¶m. vµo çc h¹ch lympho, m¶ng payer råi vµo m¸u,
kh«ng cã vá bäc ngoµi, cã kÝch thíc 70 -
+ Chã bÖnh thêng bµi virus qua ®êng níc bät, níc ®Õn çc c¬ quan tæ chøc trong c¬ thÓ nh l¸ch,
90 m. Virus ®îc ph©n lËp tõ chã bÖnh ë tiÓu, ph©n. Chã khái bÖnh vÉn cã kh¶ n¨ng bµi phæi, thËn vµ ®Æc biÖt lµ gan g©y viªm gan.
nhiÒu quèc gia nhng tÊt c¶ ®Òu cã cÊu tróc virus trong vßng 6 th¸ng. Chã khoÎ bÞ nhiÔm Virus ph¸ huû çc tÕ bµo, t¸c ®éng lªn thµnh
gièng nhau, chóng chØ cã mét týp kh¸ng bÖnh chñ yÕu do virus x©m nhËp vµo ®êng tiªu m¹ch m¸u, g©y xuÊt huyÕt nÆng.
nguyªn duy nhÊt. ho¸ qua thøc ¨n, níc uèng.
14
2/20/2017
IV. TriÖu chøng: - Gan sng to cã khi gÊp 2 -3 lÇn b×nh thêng,
- Thêi gian nung bÖnh tõ 7-10 ngày. Tho¹t ®Çu bông chíng to cã chøa nhiÒu dÞch trong xoang
viruts vµo m¸u sau ®ã ®Õn gan g©y viªm gan bông, sê vµo chã cã ph¶n x¹ ®au ®ín.
lµm chã sèt 40-41,0C.C¬n sèt kÐo dµi liªn -Phï ë bông, ngùc, mi m¾t cã khi phï toµn
miªn, chã kÐm ¨n , chËm lín lßi vËn ®éng. th©n, chã lu«n kh¸t níc. Chã ®i tiªu ch¶y ph©n
-Cã hiÖn tîng thiÕu m¸u lµm cho çc niªm m¹c lo·ng ®«i khi lÉn m¸u
nhît nh¹t, m¸u lo·ng lîng hång cÇu gi¶m râ rÖt
V. CHẨN ĐOÁN
Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng ta cần phân
biệt với một số bệnh sau
- Bệnh viêm gan do virut ở chó thường dễ nhận biết vì
có những triệu chứng điển hình.Ở chó con, vùng bụng
sưng to bị phù và thiếu máu.
- Bệnh care thường sốt cao và có quy luật, bệnh
xuất hiện và tiến triển rất nhanh, điển hình là tiêu chảy
ra máu,phân thường có mầu cà phê có thể có nốt sài
Chã bÞ viªm gan, tÝch ®Çy dÞch trong xoang bông
trên da hay biểu hiện hần kinh.
Chã bÞ viªm gan, tÝch ®Çy dÞch trong xoang bông - Bệnh tiêu chảy do virut thường xuất hiện ở
chó con, điển hình tiêu chảy phân màu hồng có mùi
đặc trưng (mùi ruột cá mè phơi nắng)
15
2/20/2017
IV. PHÒNG VÀ CHỐNG BỆNH
4.2.Trị bệnh BỆNH LEPTO (XOẮN TRÙNG)
4.1. Phòng bệnh
* Phòng bệnh bằng chăm sóc, nuôi dưỡng và vệ sinh môi + Dùng kháng huyết thanh chống bện viêm gan (Leptospirosis)
trường Kháng huyết thanh chỉ có tác dụng tốt ở giai đoạn đầu I. Khái niệm về bệnh:
+ Chăm sóc nuôi dưỡng là biện pháp hàng đầu và rất qua
trọng.
của bệnh, khi gan bị tổn thương, kháng huyết thanh Bệnh Lepto là bệnh chung giữa người gia
+ Cần chú ý vệ sinh tiêu độc chuồng và môi trường xung hầu như không có hiệu lực súc và các đông vật hoang giã khác do
quanh
+ Dùng các loại thuốc tiêu phù: râu ngô, bông xoắn khuẩn gây ra.
+ Chó ốm phải cách ly triệt để, không tiếp xúc với chó lành.
+ Chó chết vì bệnh viêm gan truyền nhiễm phải đốt xác mã đề sắc lên pha thêm đường Glucoza cho chó Biểu hiện đặc trưng của bệnh là sốt da vàng,
hoặc chôn sâu giữa hai lớp vôi để tránh ô nhiễm môi trường.
uống, tiêm truyền đường Glucoza ưu chương viêm thận, rối loạn tiêu hoá, rối loạn thần
cho chó bệnh kinh và sẩy thai.
*Phßng bÖnh b»ng vacxin
Tiªm vacxin cho chó từ 4-5 tuần tuổi, sau đó tiêm nh¾c lại lúc 7-9
tuần tuổi. Hiệu lực miễn dịch của vacxin trong khoảng 9 -12 tháng + Dùng các loại thuôc bổ gan, thuốc tăng cường trợ
sức trợ lực cho chó như Boganic, Cerepa, Methionin...
+ Cần thiết phải dùng các lọai kháng sinh trong
các trường hợp nhiễm trùng kế phát
2.2. Thể cấp tính

II. NGUYÊN NHÂN II. TRIỆU CHỨNG:
+ Do xoắn khuẩn Leptopira gây nên. Tuy nhiên những loài 2.1. Thể quá cấp tính:
động vật khác nhau cảm nhiễm những chủng Lepto khác + Chó bệnh sốt cao 40,5-41,50C mệt mỏi, ăn ít
nhau. + Bệnh phát ra đột ngột: chó sốt cao 40,5-410C,
bỏ ăn, mệt mỏi, thích mằm, mắt lờ đò, 2 chân hoặc bỏ ăn.
+ Trong tự nhiên các động vật gặm nhấm như chuột là sau yếu, có hiện tượng xung huyết kết mạc. + Lúc đầu táo bón, phân có màu vàng, sau có
nguồn tàng trữ, mang xoắn khuẩn Leptospira suốt đời, Sau đó nhiệt độ giảm xuống 37-380C chó ủ một số con tiêu chảy.
chúng liên tục bài tiết mầm bệnh ra ngoài môi trường
làm ô nhiễm nguồn nước và thức ăn, từ đó xoắn khuẩn sẽ rũ, khó thở, khát nước, nôn mửa. + Niên mạc, da vàng xẫm, nước tiểu vàng hoặc
xâm nhầp qua niêm mạc đường tiêu hoá vào máu và gây + Niêm mạc và da vàng xẫm, nước tiểu vàng. nâu ví có nhiều huyết cầu, có khi lẫn máu.
bệnh cho chó lành. + Phù thũng ở mí mắt, môi má và hoại tử da.
+ Tiếp theo có thể chảy máu mũi và nôn ra
+ Chó có thể nhiễm xoắn khuẩn do ăn thịt sống và những máu, chó gầy rất nhanh thân nhiệt hạ, chó + Chó bệnh gầy nhanh và thiếu máu.
vật bị bệnh hay mang trùng, lúc này xoắn khuẩn xâm khó thở rồi chết trong thời gian 3-5 ngày.
nhập vào niêm mạc đường tiêu hoá rồi vào máu và gây
bệnh.
16
2/20/2017
2. Chữa bệnh
2.3. Thể mãn tính: IV. Phòng trị bệnh
1. Phòng bệnh. - Dùng một trong các loại kháng sinh đặc hiệu có tác dụng với
+ Chó gầy yếu, dụng lông, thiếu máu, đôi xoắn khuẩn Leptospira sau đây.
- Chăn sóc nuôi dưỡng chu đáo, cho ăn no đủ chất.
khi phù thũng, mặt ở yếm và ngực. - Vệ sinh tiêu độc chuồng nuôi và môi trường xung + Erythromycin: tiêm bắp liều 20-25mg/kg thể trọng, chia 2-3
+ Nước tiểu vàng tiêu chảy dai dẳng, có cái quanh lần trong ngày.
bị sẩy thai. - Không cho chó lành tiếp xúc với chó đã bị bệnh lepto, + Tylosin: tiêm bắp liều 20-30mg/kgthể trong/ ngày, chia 2-3
vì nước tiểu chó bệnh mang nhiều xoắn khuẩn nguy cơ lần trong ngày.
III. CHẨN ĐOÁN truyền bệnh dễ dàng. + Tiamulin: tiêm bắp dung dịch liều 1ml/kg thể trọng chia 2-3
+ Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng - Cần diệt ve, chuột một cách triệt để vì đó là môi giới lần trong ngày.
+ Căn cứ vào kết quả chẩn đoán vi sinh vật truyền bệnh + Erymutin: Dung dịch thuốc tiêm, thành phần gồm
- Định kỳ tiêm vác xin phòng bệnh lepto cho chó, tiêm Erythromicin và Tiamulin HF. Tiêm bắp liều 1ml/5kg P
học lần đầu vào lúc 6-8 tuần tuổi sau đó cứ mỗi năm tiêm ngày tiêm 2 lần tiêm liên tục 7-10 ngày.
+ Chẩn đoán bằng phương pháp huyết thanh một lần cùng với các loại vác xin phòng bệnh Care, + Erythromycin tiêm bắp liều 20-25mg/kg P.
học parvo, viêm gan truyền nhiễm...
- Bổ xung các thuốc trợ lực, trợ sức: Một số bài thuốc nam chữa bệng xoắn khuẩn + Bài 2:
cho chó: Rau má 100g
+ Promix: Thành phần gồm có Promethazin,
Sinh địa 50g
Dipyrone, Dexamethasone. Tiêm bắp liều + Bài 1: Hạt ý dĩ 50g Nghệ già 50g
1ml/5kg thể trọng. Vỏ quả cau già (Đại phúc bì) 50g Thân, rễ, lá cây mã đề 100g
Nước sạch
+ Glucoza 5%: Tiêm mạch máu liều 10 -20ml/kgP Nhân trần 100g 1500ml
Đun sôi, cô đặc còn 500ml cho chó uống trong ngày.
+ Vitamin B1 2,5%, vitamin C 5%, B. complex Chi tử (Quả dành dành) 50g
tiêm bắp liều 3-5ml/con Nước sạch 1500ml + Bài 3: Chữa phù toàn thân, phù bụng, lợi tiểu.
Đại phúc bì (vỏ ngoài, vỏ giữa quả cau khô): 10-12g.
+ Vitamin B12:Chống thiếu máu ,liều 100g/ngày. Đun sôi, cô đặc còn 500ml cho chó uống trong Nước sạch 1500ml
+ VitaminK chống xuất huyêt tiêm bắp ngày, chia làm 2-3 lần. Đun sôi, sắc đặc cho chó uống liên tục trong ngày.
17
2/20/2017
BÖnh viªm ruét truyÒn nhiÔm ë mÌo III. TruyÒn nhiÔm häc
(Giảm bạch cầu) II. MÇm bÖnh + Toµn bé hä nhµ mÌo ®Òu m¾c bÖnh, mÉn c¶m nhÊt lµ
Felien infectious enteritis mÌo 3 th¸ng ®Õn 1 n¨m tuæi.
(Felien Panleucopenia - F.P) BÖnh do virus cã tªn lµ Felien Parvovirus (F.P.V) + MÌo lín m¾c bÖnh nhng thêng ë thÓ nhÑ. Ngoµi ra,
I. Kh¸i niÖm vÒ bÖnh n»m trong nhãm Parvovirus. Virus cã kÝch thíc nhá chån còng mÉn c¶m víi bÖnh.
BÖnh viªm ruét truyÒn nhiÔm ë mÌo (Felien víi nh©n lµ ADN.Virus cã søc ®Ò kh¸ng cao víi + Virus x©m nhËp vµo c¬ thÓ mÌo qua ®êng h« hÊp,
infectious Enteritis) hay cßn gäi lµ bÖnh gi¶m b¹ch ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh nªn chóng cã thÓ tån t¹i l©u tiªu ho¸ vµo h¹ch Amidan, h¹ch ruét råi vµo m¸u ®i
cÇu ë mÌo (Felien Panleucopenia) lµ mét bÖnh trong m«i trêng. kh¾p c¬ thÓ, ®Æc biÖt lµ nh÷ng m« cã sù ph©n chia tÕ
truyÒn nhiÔm cÊp tÝnh do 1 loµi virus g©y ra víi ®Æc bµo nhanh vµ lµ nh÷ng c¬ quan cã thÈm quyÒn miÔn
®iÓm lµ bÖnh xuÊt hiÖn ®ét ngét, con vËt n«n möa, dÞch nh tuyÕn øc, tuû x¬ng, l¸ch vµ çc nang lympho ë
Øa ch¶y vµ sè lîng b¹ch cÇu gi¶m râ rệt. BÖnh l©y nÕp gÊp ruét, Virus ph¸ huû çc m« ë nh÷ng tæ chøc
lan rÊt nhanh khi bÞ bÖnh tû lÖ tö vong kh¸ cao tõ nµy lµm sè lîng b¹ch cÇu bÞ gi¶m.
50% - 90%. + MÌo ®· khái bÖnh vÉn thÓ ®µo th¶i virus cã thÓ kÐo
. dµi vµi th¸ng
IV. TriÖu chøng + ThÓ cÊp tÝnh:

Thêi kú nung bÖnh tõ 2 - 3 ngµy, cã thÓ -MÌo sèt cao 400C trong 24 giê ®Çu, bá ¨n, n»m, kh«ng
vËn ®éng, mèo ở trong tr¹ng th¸i v« c¶m, l«ng xï, bÈn,
kÐo dµi 5 - 7 ngµy. BÖnh thêng biÓu niªm m¹c t¸i nhợt, tr¾ng bÖch
hiÖn ë çc thÓ sau: - Rèi lo¹n tiªu ho¸: kh¸t nước d÷ déi, n«n ra mËt cã bät,
+ ThÓ qu¸ cÊp tÝnh: BÖnh x¶y ra ®ét ®i Øa ch¶y nÆng, ph©n mïi thèi kh¾m ®«i khi lÉn m¸u.
- Con vËt cã ph¶n øng ®au khi sê n¾n vµo bông.
ngét, ®au vïng bông, th©n nhiÖt h¹ con
- BÖnh tiÕn triÓn tõ 2- 3 ngµy. Th©n nhiÖt h¹ thÊp h¬n møc
vËt suy nhîc nghiªm träng vµ thêng b×nh thêng sau ®ã h«n mª vµ chÕt, tû lÖ chÕt kh¸ cao 50-
chÕt sau 24 giê (hay nghi lµ mÌo bÞ 80%.
tróng ®éc) - Nh÷ng con cßn sèng qua 5 ngµy thêng qua khái mÌo cã
thÓ b×nh phôc sau vµi tuÇn, lîng b¹ch cÇu l¹i t¨ng lªn b×nh
thêng.
. MÌo bÞ viªm ruét truyÒn nhiÔm
18
2/20/2017
+ ThÓ Èn tÝnh: phæ biÕn ë mÌo trëng thµnh, con V. ChÈn ®o¸n
vËt chØ sèt nhÑ vµ gi¶m b¹ch cÇu, ngoµi ra kh«ng Chñ yÕu dùa vµo ®Æc ®iÓm dÞch tÔ häc vµ triÖu
cã mét triÖu chøng l©m sµng nµo kh¸c. MÌo khái chøng l©m sµng: BÖnh x¶y ra ë mÌo tõ 3 th¸ng
bÖnh cã miÔn dÞch l©u dµi. tuæi ®Õn 1 n¨m tuæi, l©y lan m¹nh. MÌo bÖnh sèt
+ ThÓ thÇn kinh: GÆp ë mÌo con khi mÌo mÑ bÞ li b×, cã triÖu chøng tiªu ho¸, viªm ruét Øa ch¶y,
bÖnh trong thêi kú mang thai, mÌo con ®Î ra mÊt b¹ch cÇu gi¶m râ rÖt.
kh¶ n¨ng ®iÒu hoµ vËn ®éng mÌo con yÕu ít tû lÖ
nu«i sèng thÊp
MÌo bÞ m¾c bÖnh gi¶m b¹ch cÇu
-Dïng thuèc kh¸ng sinh chèng nhiÔm trïng kÕ

VI. Phßng vµ trÞ
6.2. §iÒu trÞ: ph¸t : Ampicillin, G5000, Kanamycin,
6.1. Phßng bÖnh Amocylin tiªm b¾p hay tÜnh m¹ch theo liªï chØ
Hé lý: çch ly con vËt èm ®Ó ë n¬i s¹ch sÏ tho¸ng
Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c vÖ sinh thó y m¸t, ngõng cho ¨n, tr¸nh mäi t¸c ®éng kÝch thÝch tõ dÉn ngµy 2 lÇn, liÖu tr×nh 3 - 5 ngµy.
+ Phßng bÖnh b»ng vacxin: bªn ngoµi.
- Bæ sung çc lo¹i thuèc trî lùc, trî søc, an thÇn
- Vacxin ®a gi¸ Leucoriglin phßng bÖnh gi¶m b¹ch Dïng çc biÖn ph¸p trî søc, chèng mÊt níc vµ mÊt cho mÌo bÖnh nh vitamin B, C, Vitamin B12,
cÇu vµ çc bÖnh h« hÊp do virus g©y ra ë mÌo, tiªm c©n b»ng ®iÖn gi¶i, sö dông kh¸ng sinh chèng nhiÔm
Analgin....
cho mÌo b¾t ®Çu tõ 8 tuÇn tuæi trë lªn, Sau 4 tuÇn trïng thø ph¸t
tiªm nh¾c l¹i. -Bổ sung nước và chất điện giải cho mèo bệnh bằng - Cho mÌo ¨n thøc ¨n dÔ tiªu vµ Ýt sau t¨ng dÇn
- MÌo trªn 1 n¨m tuæi, mçi n¨m tiªm chñng vacxin cách truyÒn vào tĩnh mạch kheo ch©n trước dung ®Õn khÈu phÇn b×nh thêng
1lÇn dịch đường glucoza 5% hay dung dịch huyết thanh
.
mặn ngọt đẳng trương với liÒu 20 -30ml/kgP
19
2/20/2017
Mét sè bÖnh ký sinh trïng ®êng m¸u ë chã
Rickettsia
BÖnh. Rickettsia (Canine Ehrlichiosis)
Rickettsia ký sinh trong tế bào
I. Mét sè th«ng tin chung vÒ bÖnh:
- Canine Ehrlichiosis hay cßn gäi lµ Canine Rickettsiosis
(bÖnh Rickettsia ë chã).
- BÖnh g©y ra do mét mét sinh vËt nhá cã tªn lµ Ehrlichia
canis. E.canis lµ sinh vËt ®a h×nh th¸i, b¾t mµu gram ©m,
thêng ký sinh trong tÕ bµo b¹ch cÇu cña nh÷ng thµnh
viªn thuéc hä chã.
- Ve chã Rhipicephalus sanguineus lµ yÕu tè truyÒn bÖnh
sinh häc c¬ b¶n. Ngoµi ra bÖnh còng cã thÓ truyÒn tõ
nh÷ng con chã m¾c bÖnh sang con chã mÉn c¶m th«ng
qua truyÒn m¸u.
- Bệnh có khắp nơi trên thế giới. Đặc trưng của bệnh là
gây ra hiện tượng sốt cao, xuất huyết ồ ạt 2 bên mũi.
II. TRIỆU CHỨNG: - Chã bÞ tiêu chảy và đái ra máu đen, lách sưng to có
Ve truyền Rickettsia - Thời gian nung bệnh từ 10-21 ngày. thể quan sát thấy từ bên ngoài thành bụng
- Chó sốt cao, luôn chảy nước mắt ,nước mũi -Rộp niêm mạc miệng, niêm mạc mắt, miệng có
-Kém ăn hay bỏ ăn, ủ rũ, gầy, thiếu máu, lượng hồng những đốm xuất huýêt, da vùng bẹn có những chấm
cầu, bạch cầu giảm, tốc độ huyết trầm tăng. xuất huyết đỏ, cã hiÖn tîng phù ở chân và âm nang
-Nếu chăm sóc nuôi dưỡng tốt bệnh có thể nhẹ và tự - Chảy máu ồ ạt ở hai lỗ mũi: Đây là một triệu chứng
qua khỏi nhưng mầm bệnh vẫn còn tồn tại trong máu điển hình của bệnh
cho suốt đời, chờ thời cơ mầm bệnh lại có thể tái phát. - Chó thường chết trong vòng 7 ngày sau khi chảy máu
- NÕu bệnh tiếp tục tiến triển nặng hơn, chã biểu hiện mũi, trường hợp bệnh quá nặng, chảy máu ồ ạt chó có
sốt cao 40-410C, sốt tái đi tái lại, mũi và tai chảy nước thể chết trong vòng 48 -72 giờ.
có mủ và máu, chó nôn liªn tôc, hơi thở ra có mùi hôi
thối, g©y vµ khét.
20
2/20/2017
III. CHẨN ĐOÁN: Căn cứ vào biểu hiện lâm sàng như sốt IV. §iÒu trÞ - Tiªm cho vËt bÖnh çc lo¹i thuèc cÇm
cao xuất huyết ồ ạt ở mũi. 4. 1. Hé lý: çch ly ngay con vËt èm vào nơi yên m¸u, trî søc, trî lùc, chÊt bæ trî m¸u nh
- Trong phòng thí nghiệm: Dùng phương pháp soi kính phát tĩnh thoáng mát tránh mọi kích thích và tác động vitamin K, Spartein, Vitamin B1, B12....
hiện Rickettsia hoặc dùng bằng phản ứng huyết thanh học
bên ngoài. VÖ sinh chuång tr¹i s¹ch sÏ, cho con -TruyÒn tÜnh m¹ch dung dÞch ®êng
IV. PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH
4.1. Phòng bệnh: Hiện nay chưa có vacxin, huyết thanh đặc
vËt ¨n nh÷ng thøc ¨n dÔ tiªu, giÇu dinh dìng. Glucoza, dung dÞch sinh lý mặn ngọt ®¼ng
hiệu phòng trị bệnh này CÇn lu ý r»ng c«ng t¸c hé lý ®ãng vai trß rÊt tr¬ng
- Phòng bệnh bằng chăm sóc nuôi dưỡng quan träng ®Æc biÖt quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ - TruyÒn m¸u cho vËt bÖnh nh»m bæ sung l-
- Vệ sinh tiêu độc chuồng nuôi và môi trường xung quanh 4.2. Dïng thuèc îng m¸u bÞ mÊt do mÇm bÖnh ph¸ hñy cÇn
- Không cho chó lành tiếp xúc với chó bị sốt xuất huyết
- Dïng thuèc ®iÒu trÞ ®Æc hiÖu nh Tetracycline chó ý khi truyÒn m¸u nhÊt thiÕt ph¶i thö
- Cần diệt ve một cách triệt để vì đó là môi giới truyền bệnh.
hay Doxycycline tiªm cho vËt bÖnh ph¶n øng ngng kÕt gi÷a hång cÇu con cho
vµ huyÕt thanh con nhËn
BÖnh Lª d¹ng trïng (Canine Babesiosis) -Babesia gibsoni cã kÝch thíc tõ 1 ®Õn
I. Nguyªn nh©n bÖnh: do sinh vËt ®¬n bµo 3m vµ thêng thÊy bªn trong hång cÇu ë + Tõ 1 lª d¹ng trïng trong hång cÇu
Babesia canis vµ Babesia gibsoni ký sinh bªn d¹ng vßng nhÉn ®¬n lÎ
trong hång cÇu cña chã g©y ra
sÏ nÈy chåi thµnh 2 sau ®ã ph¸ vì
- BÖnh cã ë hÇu hÕt çc n¬i miÒn nói vµ hång cÇu tho¸t ra ngoµi råi sau ®ã l¹i
- Babesia canis lµ lo¹i ®¬n bµo cã d¹ng h×nh ®ång b»ng.
qu¶ lª, giät níc hay h×nh h¹t ®Ëu kÝch thíc 5 – nhiÔm vµo mét hång cÇu kh¸c
7 m. Chóng thêng tån t¹i thµnh ®«i, nhng cã
- Ve chã Rhipicephalus sanguineus lµ m«i
khi còng nh×n thÊy tíi 8 ®¬n bµo trong mét giíi truyÒn bÖnh cho chã.
hång cÇu - Lª d¹ng trïng sinh s¶n theo 2 h×nh thøc
21
2/20/2017
II. TRIEU CHƯNG
+ Ve Rhipicephalus sanguileus hót m¸u
BÖnh xuÊt hiÖn ë 2 thÓ cÊp tÝnh vµ mạn tÝnh
chã bÖnh, lª d¹ng trïng chui vµo ve qua 2. ThÓ mạn tÝnh
1. ThÓ cÊp tÝnh
qu¸ tr×nh ph¸t triÓn sÏ trë thµnh bµo tö khi + Chã sèt cao 39,5-40,50c, sèt kÐo dµi trong 2-4 ngµy, + Chã ¨n uèng b×nh thêng nhng thêng mÖt
ve hót m¸u chã sÏ truyÒn bµo tö sang chã, chó ñ rò vµ n»m bÖt, çc niªm m¹c nhît nh¹t do thiÕu mái, gÇy s¬ x¸c kém linh ho¹t, Ýt ho¹t
m¸u
bµo tö ®ã x©m nhËp vµo hång cÇu ph¸t ®éng, l«ng rông dÇn.
+ Sè lîng hång cÇu gi¶m râ rÖ, b¹ch cÇu t¨ng 10-
triÓn thµnh lª d¹ng trïng g©y bÖnh. 12ngh×n/ mm3 + Chã sèt nhÑ 39-400c sau ®ã gi¶m, Ýt l©u
+ Chã nhËp ngo¹i vµ chã non díi 6 th¸ng + Níc tiÓu lóc ®Çu tr¾ng ®ôc sau ®á n©u sau l¹i sèt trë l¹i
tuæi dÔ m¾c vµ thêng bÖnh nÆng, tûlÖ chÕt + Chã khã thë nhÞp thë nhanh, cã hiÖn tîng hoµng ®¶n
da vµ niªm m¹c - Níc tiÓu cã mµu dá n©u, nÕu kh«ng ®iÒu
cao 60-70%. + Chã con díi 12 th¸ng tuæi thêng chÕt sau 1 tuÇn víi trÞ kÞp thêi chã sÏ chÕt trong vßng 30-40
biÓu hiÖn nhiÖt ®é, huyÕt ¸p h¹ vµ trôy tim m¹ch.
ngµy v× kiÖt søc vµ thiÕu m¸u nÆng
III. phßng vµ trÞ bÖnh

2. §iÒu trÞ - §iÒu trÞ triÖu chøng:
1. Phßng bÖnh
Nguyªn t¾c chung: ®iÒu trÞ nguyªn nh©n kÕt + Chèng ch¶y m¸u ruét: dïng Vitamin K:
- Thùc hiÖn tèt kh©u h¨m sãc vµ nu«i dìng vµ vÖ sinh thó y hîp ®iÒu trÞ triÖu chøng, trî søc kÕt hîp ch¨m sãc vËt
- Hµng ngµy dän chuång thu nhÆt ph©n ®æ vµo hè sö lý.
+ Trî søc trî lùc b»ng çch tiªm Vitamin B1,Vitamin
bÖnh.
B12 , vitamin C 5%, B. Complex...
- §Þnh k× tÈy uÕ vÖ sinh chuång nu«i, còi nhèt chã, n¬i ë cña Cã thÓ dïng 1 trong çc lo¹i thuèc ®Æc trÞ lª d¹ng
chã vµ m«i trêng xung quanh ®Ó diÖt mÇm bÖnh trïng sau: + Bæ sung níc vµ chÊt ®iÖn gi¶i b»ng çch truyÒn
-Kh«ng th¶ r«ng chã mÌo, kh«ng cho chã mÌo bÖnh tiÕp xóc + Haemosporidin víi liÒu 0,5mg/kg pha víi níc dung dÞch sinh lý mÆn ngät ®¼ng ch¬ng víi liều 20
víi bªn ngoµi ®Ó h¹n chÕ l©y nhiÔm mÇm bÖnh. muèi sinh lý theo tû lÖ 2%, tiªm vµo b¾p thÞt sau 15 30ml/1kgPcho vËt bÖnh.
- Nh÷ng n¬i ®· cã bÖnh ph¶i ®Þnh k× kiÓm tra m¸u chã ®Ó ngµy cã thÓ tiªm l¹i lÇn 2. + Trong trêng hîp cÇn thiÕt cã thÓ dïng ph¬ng ph¸p
ph¸t hiÖn chã bÖnh vµ chã mang trïng ®iÒu trÞ kÞp thêi h¹n + Berenyl (Azidin) víi liÒu 4-5mg/kg pha víi n- truyÒn m¸u cho chã bÖnh
chÕ l©y lan íc muèi sinh lý thµnh dung dÞch 5-10%, tiªm vµo b¾p + Chèng vµng da hoµng ®¶n: cã thÓ sö dông
thÞt hay m¹ch m¸u. NÕu cÇn thiÕt cã thÓ tiªm nh¾c l¹i mét sè bµi thuèc nam
sau 15-20 ngµy
22
2/20/2017
Bµi 1: H¹t ý dÜ 50g, vá qu¶ cau giµ BÖnh Lþ do amip II. Nguyªn nh©n g©y bÖnh:
(®¹i phóc b×) 50g, nh©n trÇn 100g, chi tö I. Mét sè th«ng tin vÒ bÖnh: + Do Emtamoeba Hystolytica g©y ra. EH
(qu¶ dµnh dµnh) 50g, níc s¹ch 1500ml. BÖnh lþ do amip gÆp ë tÊt c¶ çc løa tuæi tån t¹i díi hai h×nh thøc, ho¹t ®éng vµ
§un s«i c« ®Æc cßn 500ml, cho chã uèng cña chã, mÌo, chã tõ 12 th¸ng tuæi trë xuèng th- kh«ng ho¹t ®éng,
nhiÒu lÇn trong ngµy êng m¾c ë thÓ cÊp tÝnh, (chã díi 4 th¸ng tuæi + ThÓ ho¹t ®éng còng cã 2 thÓ kh¸c nhau:
Bµi 2: Rau m¸ 100g, nghÖ giµ 50g, m¾c víi tû lÖ cao nhÊt vµ nÆng nhÊt) chã trªn 12
th¸ng thêng m¾c ë thÓ m¹n tÝnh. - ThÓ ¨n hång cÇu g©y bÖnh vµ thÓ cha ¨n
th©n l¸ rÔ c©y m· ®Ò 100g, níc s¹ch
Ngêi m¾c bÖnh lþ Amip cã thÓ l©y sang hång cÇu cha g©y bÖnh.
1500ml ®un s«i c« ®Æc cßn 500ml cho chã
uèng hµng ngµy chã mÌo vµ ngîc l¹i + ë chã kháe EH c tró chÝnh ë ®¹i trµng
nhng nã ë thÓ ho¹t ®éng cha ¨n hång cÇu
+ Khi søc ®Ò kh¸ng cña c¬ thÓ bÞ gi¶m sót

nã nhanh chãng trë thµnh thÓ ho¹t ®éng ¨n amip amip
hång cÇu g©y bÖnh cho chã mÌo
+ Sau khi nhiÔm bÖnh con vËt cã thêi gian ñ
bÖnh tõ 15-20 ngµy. Trong thêi gian nµy
bµo nang ph¸t triÓn thµnh thÓ ho¹t ®éng vµ
chê thêi c¬ g©y bÖnh
23
2/20/2017
III.TriÖu chøng
nh÷ng trêng hîp chó mÌo ®îc ch¨m sãc tèt cã thÓ V. Phßng vµ trÞ bÖnh
+ ë thêi kú ®Çu chã mÌo ¨n Ýt, mÖt mái, ñ rò, kÐm nhanh chuyÓn sang thÓ lþ m¹n tÝnh khi ®ã EH sÏ c tró ë
nhÑn. NhiÖt ®é c¬ thÓ kh«ng t¨ng, ph©n t¸o sau ®ã 5.1. Phßng bÖnh:
trong v¸ch ruét ®îi c¬ héi g©y bÖnh, ë chã bÞ thÓ lþ
chuyÓn sang lo·ng dÇn, ph©n cã mÇu vµng x¸m vµ cã m·n tÝnh thØnh tho¶ng l¹i ph¸t bÖnh 1 ®ît mçi ®ît +Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c vÖ sinh thó y ¨n s¹ch,
mïi tanh kh¾m, con vËt ®i Øa nhiÒu lÇn trong ngµy. uèng s¹ch, ë s¹ch
kho¶ng 5-7 ngµy lµm cho chã bÞ gÇy cßm
+ Mçi lÇn ®i Øa th× rÆn nhiÒu lÇn lu«n cong lng ®Ó rÆn, + §Þnh kú lÊy ph©n lµm xÐt nghiÖm ®Ó ph¸t hiÖn
IV. ChÈn ®o¸n:
chã thêng rªn rØ biÓu hiÖn tr¹ng th¸i ®au ®ín. mÇm bÖnh
Dùa vµo triÖu chøng l©m sµng chã mÌo ®i tiªu ch¶y,
+ Chã ®i Øa mçi lÇn rÊt Ýt ph©n, ph©n chØ lµ mét thø dÞch + Ph©n chã ph¶i ®îc thu gom vµ ñ theo ph¬ng
mçi lÇn ®i Øa ph¶i rÆn khã kh¨n, ®i nhiÒu lÇn trong 1
nhÇy nh mòi, tiÕp theo ph©n chuyÓn sang mÇu ®á t¬i hay ph¸p ñ sinh vËt häc
lê lê m¸u ç cã khi cã mñ do béi nhiÔm. NÕu kh«ng
ngµy lîng ph©n 1 lÇn ®i rÊt Ýt vµ lu«n cã lÉn chÊt lÇy
®iÒu trÞ kÞp thêi chã mÌo sÏ bÞ chÕt trong vßng 5-7 ngµy nhÇy vµ m¸u. §Ó cã kÕt luËn chÝnh x¸c ta cã thÓ lÊy
do bÞ kiÖt søc. ph©n lµm xÐt nghiÖm trong phßng thÝ nghiÖm vÒ ký
sinh trïng
5.2. TrÞ bÖnh

b. Dïng thuèc vµ ho¸ dîc: + Chèng vi khuÈn béi nhiÔm b»ng kh¸ng sinh:
a. Nguyªn t¾c ®iÒu trÞ:
+ Metronidazol víi liÒu 40-50mg/kgTT trong 1 nh Bisepton(Trimazzol)1gr/10kgTT ngµy
+ Dïng ho¸ dîc ®Æc trÞ diÖt Amip, thuèc ph¶i dïng
®óng liÒu tr¸nh t×nh tr¹ng Amip chuyÓn thµnh bµo ngµy cho chã mÌo uèng liªn tôc trong 5 ngµy liÒn uèng 2 lÇn, Trimethozasol 24% tiªm b¾p víi
nang vµ chê dÞp t¸i ph¸t khi cã c¬ héi ®ång thêi cÇn sau ®ã nghØ 5 ngµy råi l¹i tiÕp tôc dïng lÇn thø 2 liÒu 1ml/5kgTT tiªm 5-7 ngµy liÒn hoÆc cã
thiÕt ph¶i phèi hîp çc lo¹i thuèc kh¸ng sinh chèng thÓ dïng Eroflox. T, Gentamycin 1ml/5kgTT
+ Becberin liÒu 50mg/kgTT trong 1 ngµy cho chã tiªm b¾p cho chã mÌo ...chó ý cÇn thiÕt ph¶i
hiÖn tîng béi nhiÔm
mÌo uèng liªn tôc 5 ngµy liÒn hoÆc cã thÓ dïng dïng çc lo¹i thuèc cÇm m¸u nh vitamin K vµ
+ Bæ sung çc lo¹i thuèc trî søc trî lùc çc lo¹i vi ta
min nh»m lµm t¨ng cêng søc ®Ò kh¸ng cho c¬ thÓ chã Dyhydro Emitin 3mg/kgTT cho chã mÌo uèng 4- çc lo¹i thuèc t¨ng cêng søc ®Ò kh¸ng vµ båi
mÌo 5 ngµy liÒn bæ c¬ thÓ cho chã mÌo nh truyÒn dung dÞch
+ T¨ng cêng kh©u hé lý, ch¨m sãc nu«i dìng vµ vÖ huyÕt thanh mÆn ngät ®¼ng ch¬ng hoÆc hoÆc
sinh thó y dung dÞch ®êng Glucoza 5% víi liÒu 20-
30ml/kgP, tiªm b¾p çc lo¹i Vitamin B1, B12,
C cho vËt bÖnh
24
2/20/2017
BÖNH KÝ SINH TRïNG ®êng ruét
c. Mét sè bµi thuèc nam chòa bÖnh lþ Amip cho Bµi 2: Bóp sim hoÆc l¸ sim non 100gr cho vµo
BÖnh giun ®òa (Ascariasis)
chã mÌo 1lÝt níc thêng råi ®em s¾c dÆc cßn l¹i 300- I .NGUYÊN NHÂN
Bµi 1: l¸ m¬ tam thÓ 50g, trøng gµ 1 qu¶. Th¸i 500ml cho thªm 10gr muèi ¨n råi cho chã mÌo + Do giun đũa Toxocara canis gây ra, giun ký sinh trong
nhá l¸ m¬ sau khi ®· röa s¹ch ®Ó r¸o níc cho uèng hµng ngµy ruột non của chó mèo. Đây là bệnh phổ biến của chó,mèo
trên khắp các châu lục.
vµo ch¶o ®¶o ®Òu cho l¸ m¬ chÝn tíi ®ập trøng Bµi 3: Cam th¶o 10gr, l¸ chÌ 100gr, níc thêng
+ Bệnh thường ở chó, mèo con từ 1-4 tháng tuổi. Chó mèo
gµ vµo råi ®¶o cho chÝn ®Òu cho chã mÌo ¨n 300ml ®em ®un s«i cßn l¹i kho¶ng 100ml cho nhiểm bệnh do ăn phải trứng giun có lẫn trong thức ăn, nước
ngµy 2-3 lÇn cho ¨n liªn tôc tõ 3-5 ngµy chã mÌo uèng mçi lÇn 10-15ml. Ngoµi ra kinh uống hay các đồ dùng có lẫn mầm bệnh, trứng phát dục đến
nghiÖm nhiÒu n¬i cho thÊy cã thÓ dïng tái gi· giai đoạn ấu trùng cảm nhiễm chui ra khỏi trứng xuyên vào
nhá ng©m víi níc s«i ®Ó nguéi víi tû lÖ 10% thành ruột, lột xác trở thành giun trưởng thành, lại tiếp tục đẻ
trứng và sinh sôi nẩy nở gây bệnh
läc lÊy níc thôt vµo trùc trµng chã mÌo cho kÕt
qu¶ ®iÒu trÞ cao
III.PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH

+ Ấu trùng có thể qua hệ tuần hoàn của chó mẹ khi 3.1.Phòng bệnh
mang thai và đi vào bào thai, do đó chó con sau khi - Nôn mửa, tiêu chảy, rên rỉ do đau bụng, có khi nôn ra
giun, phân thải ra ngoài màu xám trắng, thối khắm đôi khi -Thùc hiÖn tèt kh©u vÖ sinh thó y
sinh ra đã mang sẵn mầm bệnh trong cơ thể, đến 21
ngày tuổi gây thành bệnh nặng cho chó con.
lẫn cả giun. - Định kỳ vệ sinh chuồng, cũi nhốt chó mèo và môi
- Chó, mèo nhỏ khi bệnh nặng, các ấu trùng trong quá trình trừờng xung quanh để diệt mầm bệnh (phun
II. TRIỆU CHỨNG .
di hành trong cơ thể gây viêm gan, thận, phổi, có khi tắc Chloramin B 0,5% hay nước vôi 10%).
Bệnh giun đũa gây tác hại chủ yếu ở chó, mèo nhỏ từ 20 ống ruột, tắc mật, đôi khi giun đũa chọc thủng ruột. - Định kỳ kiểm tra phân chó mèo phát hiện mầm
ngày tuổi đến 2-3 tháng tuổi bệnh .
- Độc tố giun đũa có thể tác động đến thần kinh trung ương
Biểu hiện : gây co giật - Không thả rông chó mèo hàng ngày dọn chuồng
- Gầy còm, lông xơ xác, kém ăn, suy nhược, thiếu máu . - Chó,mèo trưởng thành khi bị nhiểm giun đũa thường thu nhặt phân đổ vào hố xử lý.
- Bụng phình to như bụng cóc, căng tròn, thỉnh thoảng không biểu hiện rõ nét, chỉ gây còm,lông xơ xác, đôi khi - Định kỳ tẩy giun cho chó mèo, tẩy cho chó mẹ để
có từng đoạn ruột nổi lên nhu động, ấn tay vào đó có nôn khan, nhưng nó là vật chủ mang mầm bệnh phòng lây nhiểm cho đàn con bằng một trong các
cảm giác cứng chặt, đó là đoạn ruột bị giun lèn chặt loại hoá dược sau đây: Piperazin, Santonin, Vermox,
Decaris, Levamisol, Niclosamide, Furaca
25
2/20/2017
3. 2. Điều trị BỆNH GIUN MÓC (Ancylostomatosis)
-Tetramison: liều 10 mg / kg thể trọng
- Piperazin adipinat: liều 0,1-0,3g/ kg thể I. NGUYÊN NHÂN
trọng, trộn thuốc vào sữa, cháo cho ăn hay hoà cho uống, nếu dùng tiêm với liều 7,5 mg/kg
thể trọng. Do giun móc Ancylostoma Canium gây nên.
nước cho uống. Với chó mèo nhỏ hoà thuốc vơi
nước cháo cho vào bình bú, hay cho vào bơm tiêm
Biểu hiện đặc trưng cña bÖnh là thiếu máu, viêm
Chú ý :cho chó, mèo uống một lần sau
nhựa bơm vào miệng cho từng con. ruột cấp và mạn tính, có kèm theo chảy máu ruột.
khi ăn, không dùng cho chó, mèo đang mang
-Vermox (Mebendazol, Mebenvet): liều 80-
Đây là một trong những bệnh giun tròn gây thiệt
thai ở giai đoạn cuối vì thuốc kích thích thần hại nhiều nhất cho chó mèo. Bệnh phổ biến rộng
100 mg/ kg thể trọng cho uống, chia làm 2 lần, kinh phó giao cảm và cơ trơn
uống trong 2 ngày khắp nơi trên thế giới và sảy ra quanh năm. Chó
- Trong khi tẩy giun nên kết hợp dùng thuốc bổ mèo non thường mắc bệnh nặng hơn chó, mèo
-Levamisol: cho chó mèo uống với liều 15- trợ: vitamin C, vitamin B1, vitamin B.complex,
20 mg/ kg thể trọng tẩy một lần, trưởng thành.
truyền sinh lý mặn ngọt
- Hamectin liều 1ml/10kg tiêm dưới da
Trứng giun móc theo phân thải ra ngoài, nở ra ấu II.TRIỆU CHỨNG - Rối loạn tiêu hoá: viêm ruột cấp tính và
trùng rồi thành ấu trùng cảm nhiểm bám vào thức mạn tính, do tác động cơ giới và độc tố của giun
ăn, nước uống và môi trường xung quanh. Chó,
- Vật bệnh bỏ ăn hay ăn rất ít, nôn mửa liên
tục, có khi nôn ra máu móc nên gây tiêu chảy dử dội, phân lẫn máu
mèo nuốt phải ấu trùng cảm nhiểm vào đường tiêu
hoá, phát triển thành những giun trưởng thành - Do giun móc khi bám vào ruột hút máu tiết ra màu cà phê hoặc màu đen có dịch nhày và mùi
sống ở ruột non, tập trung ở phần tá tràng. một chất kháng đông và đưa đến hiện tượng xuất tanh khắm.
Ấu trùng cảm nhiểm thải ra môi truờng xung huyết ruột, gây tổn thương niªm m¹c ruét, trên - Xuất hiện hội chứng thần kinh do độc tố
quanh, có thể qua da mà gây bệnh cho con vật. cở sở đó các vi khuẩn gây bệnh có điều kiện kÕ giun móc thấm vào máu đi khắp cơ thể
Khi qua da chó mèo con, ấu trùng không gây ra
phản ứng cục bộ, nhưng khi qua da chó mèo
phát - Chó mèo non thường chết do mất máu
trưởng thành, ấu trùng gặp sự phản ứng mạnh mẽ mất nước.
của da, thể hiện viêm tấy rõ rệt do ấu trùng chết
tạo ra
26
2/20/2017
III. PHßNG Vµ TRÞ BÖNH 3.2. §iÒu trÞ + §iÒu trÞ viªm ruét: Biseptol cho uèng liÒu 1g/ngµy,
3.1. phßng bÖnh mÌo uèng 0,5g/ngµy
+ Nguyªn t¾c chung: TÈy giun mãc b»ng thuèc
- VÖ sinh ¨n uèng: ¨n chÝn ¨n s¹ch vµ uèng s¹ch ®Ó ng¨n ngõa + Trimethazol 24% tiªm b¾p thÞt liÒu 0,5-1ml/con.
Êu trïng giun mãc.
®Æc trÞ, ®iÒu trÞ triÖu chøng vµ thuèc bæ trî kÕt hîp
- §Þnh k× tÈy uÕ vÖ sinh chuång còi nhèt chã mÌo vµ m«i tr- hé lý, ch¨m sãc, nu«i dìng tèt Chèng ch¶y m¸u ruét Vitamin K: tiªm b¾p liÒu
êng xung quanh ®Ó diệt mÇm bÖnh bằng Cloram B 0,5% hay n- - Thuèc tÈy: cã thÓ dïng mét trong çc läai 1ml/con víi chã, 0,5ml/con víi mÌo, ngµy tiªm 2 lÇn.
íc v«i 10%) thuèc sau: Bæ xung çc thuèc trî lùc t¨ng cêng søc ®Ò kh¸ng
- Hµng ngµy dän chuång thu nhÆt ph©n ®æ vµo hè sö lý + Vitamin B1, vitamin C 5%, B. complex
+ Mebendazol (Vermox): cho uèng víi liÒu
- §Þnh k× kiÓm tra ph©n ph¸t hiÖn mÇm bÖnh ®Ó dù phßng.
80-100mg/kg thÓ träng, chia lµm 3 lÇn uèng trong + TruyÒn huyÕt thanh mÆn ngät ®¼ng tr¬ng
- Kh«ng th¶ r«ng chã mÌo, kh«ng cho chã mÌo bÖnh tiÕp xóc
víi bªn ngoµi ®Ó h¹n chÕ l©y nhiÔm mÇm bÖnh. 3 ngµy.
- §Þnh k× 4 th¸ng tÈy 1 lÇn ®Ó phßng l©y nhiÔm b»ng mét trong +Dovenix: pha lo·ng thµnh 2,5% tiªm díi da
çc ho¸ dîc sau ®©y: Mebendazon, Dovenix cho chã víi liÒu 1ml/20-30kg thÓ träng
BỆNH SÁN DÂY (Cestodiosis) II. TRIỆU CHỨNG 2. M¹n tÝnh:

Chã mÌo thêng m¾c ë 2 thÓ:
I. Mét sè th«ng tin vÒ bÖnh: BÖnh s¸n d©y lµ mét - Chã mÌo trëng thµnh thêng bÞ bÖnh m¹n tÝnh: ¨n Ýt
1. ThÓ cÊp tÝnh
bÖnh phæ biÕn ë chã do loµi s¸n d©y Teania spp g©y ra. gÇy cßm, s¬ x¸c, rèi läan tiªu ho¸, viªm ruét, trong
- Thêng gÆp ë chã mÌo nhá tõ 1-4 th¸ng tuæi
HiÖn cã 8 loµi s¸n d©y g©y bÖnh cho chã ph©n bè ph©n cã ®èt s¸n giµ rông ra, khi ra ngo¹i c¶nh ®èt s¸n
- BiÓu hiÖn kÐm ¨n n«n möa liªn tôc (do s¸n b¸m vµo v¸ch ruét g©y
hÇu hÕt ë çc vïng ®Þa lý kh¸c nhau. S¸n trëng thµnh ra nh÷ng tæn th¬ng niªm m¹c vµ kÝch thÝch g©y n«n)
kÝ sinh trong ruét non chã mÌo bµi xuÊt trøng qua ph©n vÉn cö ®éng ®îc, ®èt s¸n nhá tr«ng gièng h¹t da nªn
- Ch¶y m¸u ruét (do s¸n cã nhiÒu mãc b¸m vµo v¸ch ruét g©y tæn gäi lµ s¸n h¹t da.
ra ngo¹i c¶nh, trøng sÏ h×nh thµnh Êu tróng vµ chui ra th¬ng m¹ch m¸u) ph©n cã mµu x¸m hoÆc ®á t¬i.
khái trøng sau 21 ngµy, Êu trïng b¬i trong níc chui - Viªm ruét thø ph¸t do nh÷ng vi khuÈn ®êng ruét béi nhiÔm nh: Giai ®o¹n cuèi biÓu hiÖn çc héi chøng thÇn kinh: run
vµo çc loµi gi¸p x¸c, Êu trïng ph¸t triÓn thµnh Êu Salmonella murium, Proteusvulgaris, E coli, Staphylocooccus rÈy hoÆc ng¬ ng¸c, n»m l× mét chç hoÆc trë nªn d÷
aureus
trïng g©y nhiÔm trong thêi gian 20 ngµy, sau ®ã tîn.
- Rèi lo¹n tiªu ho¸ thêng xuyªn: lóc t¸o bãn, lóc tiªu ch¶y trong
kÝ sinh trong c¬ hay phóc m¹c cña Õch nh¸i ph©n cã niªm m¹c ruét trãc ra vµ cã lÉn nh÷ng ®èt s¸n rông ra. NÕu NÕu kh«ng ®îc ®iÒu trÞ chu ®¸o chã mÌo trëng thµnh
Chã mÌo ¨n ph¶i Õch nh¸i cã Êu trïng th× kh«ng ®îc ch¨m sãc vµ ®iÒu trÞ kÞp thêi, chã mÌo nhiÔm s¸n tû lÖ chÕt trong tr¹ng th¸i thiÕu m¸u kÐo dµi vµ kiÖt søc.
chÕt cao 60-70% do viªm ruét mÊt m¸u, mÊt níc vµ chÊt ®iÖn gi¶i.
sau 13-15 ngµy sÏ trë thµnh s¸n trëng thµnh
27
2/20/2017
III. PHßNG VÀ TRỊ BỆNH 2. §iÒu trÞ + Lopatol cã thÓ dïng cho chã hay mÌo tõ
1. Phßng bÖnh: - VÖ sinh thó y: ¨n chÝn, ¨n s¹ch vµ Nguyªn t¾c chung: tÈy s¸n kÕt hîp víi ®iÒu trÞ 3 tuÇn tuæi vµ chã mÌo çi ®ang mang thai.
uèng s¹ch. Kh«ng chã chã ¨n thÞt sèng, vËt sèng ®Ó triÖu chøng vµ trî søc cho gia sóc bÖnh ®ång thêi hé
tr¸nh ¨n ph¶i Êu trïng s¸n d©y. lý, ch¨m sãc, nu«i dìng tèt
Thuèc cã thÓ uèng trùc tiÕp hay trén víi mét Ýt
- §Þnh k× tÈy uÕ vÖ sinh chuång nu«i, còi nhèt TÈy s¸n d©y cho chã mÌo cã thÓ dïng mét trong çc
thøc ¨n, chØ uèng 1 lÇn liÒu 50mg/kg thÓ träng.
chã, n¬i ë cña mÌo vµ m«i trêng xung quanh ®Ó diÖt loai thuèc tÈy sau: Cho chã mÌo uèng khi ®ãi vµ sau ®ã 1-2
mÇm bÖnh Niclosamide: chã mÌo uèng víi liÒu 80-100mg/kg thÓ giê, cho ¨n uèng b×nh thêng nÕu cha s¹ch s¸n cã
- Hµng ngµy dän chuång thu nhÆt ph©n ®æ vµo hè träng thuèc chØ cho uèng 1 nöa liÒu vµo buæi s¸ng khi thÓ tÈy l¹i lÇn 2 sau 1 tuÇn nh quy tr×nh lÇn ®Çu.
sö lý. cha cho ¨n. Sau ®ã 1 giê cho uèng nèt nöa liÒu cßn l¹i.
3 giê sau khi uèng thuèc míi cho ¨n b×nh thêng sau 6- + Mebendazol: cho chã mÌo uèng víi liÒu
- §Þnh k× kiÓm tra ph©n vµ theo dâi chã mÌo ph¸t hiÖn
mÇm bÖnh ®Ó tÈy dù phßng. 8 giê s¸n chÕt vµ theo ph©n ra ngoµi. Sau 20 ngµy nÕu 80-100mg/kgthÓ träng
- Kh«ng th¶ r«ng chã mÌo, kh«ng cho chã mÌo vÉn ph¸t hiÖn thấy ®èt s¸n trong ph©n chã, mÌo ph¶i
bÖnh tiÕp xóc víi bªn ngoµi tÈy l¹i lÇn 2 theo ®óng quy tr×nh nh lÇn ®Çu
- Mét sè bµi thuèc nam tÈy s¸n ë chã mÌo: + Bµi 3: H¹t bÝ ng« kÕt hîp víi níc s¾c h¹t cau:
+ Bµi 1: Nh©n h¹t bÝ ng«: 50-100g cho chã ¨n lóc ®ãi vµo
lóc s¸ng sím. BÖnh ghÎ chã
H¹t bÝ ng« bãc vá 100g
H¹t cau 60-80g cho thªm níc ®un s«i, c« ®¾c cho
§êng mÝa hay mËt 50g uèng, sau khi uèng 1 giê cho uèng liÒu thuèc tÈy (Na2So4, I. Khái niệm về bệnh:
H¹t bÝ ng« giang kh« t¸n nhá trén víi ®êng hay MgSo4)
mËt cho ¨n trong 1 lÇn trong ngµy. sau 3 giê cho uèng Níc s¾c h¹t cau cã t¸c dông lµm tª liÖt ®Çu s¸n cßn bÝ Bệnh ghẻ của chó là một bệnh ngoại ký
thuèc tÈy Natrisulfat, Magiesulfat ng« cã t¸c dông lµm tª liÖt khóc gi÷a vµ khóc ®u«i co s¸n do sinh trùng do cái ghẻ ký sinh ở dưới lớp
®ã sù phèi hîp nµy sÏ tÈy ®îc triÖt ®Ó h¬n.
+ Bµi 2:
Bµi 4: biểu bì của da, ở bao chân lông hay ở
H¹t cau 100g
Vá lùu kho t¸n nhá 60g trong lớp mỡ dưới da chó gây lên. Đặc
Níc s¹ch 500ml
§un s«i c« ®Æc cßn l¹i 200ml, läc b· cho uèng liÒu 5-
Níc s¹ch 1000ml điểm của bệnh là gây ra các nốt ghẻ,
Ng©m vá lùu trong kháang 6 giê, sau ®ã s¾c cßn 300ml,
10ml/kgthÓ träng. Tríc khi cho uèng cho nhÞn ¨n 4-5 läc bá b· cho uèng buæi s¸ng, chia lµm 2-3 lÇn mçi lÇn çch gây hiện tượng ngứa ngáy khó chịu và
giê. sau khi cho uèng níc s¾c h¹t cau 1 giê cho uống nhau 30 phót. Sau khi uèng liÒu cuèi cïng 2 giê th× cho uèng 1 rụng lông ở chó.
thuèc tÈy MgSO4. liÒu thuèc tÈy
28
2/20/2017
II. Các thể bệnh ghẻ của chó mÌo b. TriÖu chøng: Môn ghÎ thêng xuÊt hiÖn
A. Ghẻ trên da ë chç da máng nh bông, n¸ch bÑn, gèc
a.Nguyªn nh©n g©y bÖnh: Do loµi ghÎ Sarcoptes tai, xung quanh bÇu vó, chã lu«n ngøa
Canis g©y ra. GhÎ trëng thµnh ®µo çc ®êng
r·nh s©u vµ ngo»n nghÌo ë bªn díi líp biÓu b×
ng¸y khã chÞu, chã thêng ph¶i dïng
cña da chã, ghÎ çi ®Î trøng vµo ®ã vµ n»m ch©n g·i hay dïng r¨ng gÆm, c¾n vµo
ngay t¹i ®ã kh«ng chÞu chui ra khái ®êng chç ngøa. Cã hiÖn tîng dÞch rØ viªm tiÕt
r·nh, trøng vµ ph©n cña çi ghÎ lu«n tån t¹i ra trªn bÒ mÆt da, l©u dÇn kh« l¹i ®ãng
trong ®êng r·nh ®ã. ChÝnh v× thÕ mµ líp biÓu
b× díi da cña chã bÞ ph¸ huû nªn çc vi khuÈn
thµnh vÈy kÐt l¹i cã mñ ®Æc bªn trong.
g©y mñ x©m nhËp lµm da chã sng mäng ®á Chã ngøa ng¸y g·i liªn tôc lµm môn mñ
lªn råi thµnh mñ ®Æc. Thêi gian tõ khi trøng vì loÐt ra
ph¸t dôc trë thµnh con ghÎ trëng thµnh mÊt
kho¶ng 10 – 15 ngµy Chã bÞ ghÎ toµn th©n
B. BÖnh ghÎ bao l«ng cña chã

1. Nguyªn nh©n g©y bÖnh: Do çi ghÎ cã tªn lµ
Demodex Canis g©y ra, ghÎ ký sinh ë mµng bäc
xung quanh cña l«ng hoÆc trong tuyÕn mì díi da
cña chã. Toµn bé vßng ®êi cña ghÎ bao l«ng ®Òu
ph¸t dôc trªn c¬ thÓ chã.
2. TriÖu chøng thêng xuÊt hiÖn ë 2 d¹ng
+ D¹ng ghÎ kh«: Thêi kú ®Çu cña bÖnh thÊy chã
rông l«ng trªn da tr¸n, mÝ m¾t, 4 ch©n da dµy cém
thµnh mÇu ®á xÉm. Chã bÖnh bÞ ngøa thêng ®a
ch©n lªn ®Ó gh·i
Chã bÞ ghÎ trªn da mÆt
Chã bÞ ghÎ trªn da m¾t
29
2/20/2017
+ D¹ng ghÎ mñ: trªn da cña chã xuÊt hiÖn nh÷ng

môn mñ sng mäng bªn trong chøa ®Çy mñ ®Æc
qu¸nh mµu vµng x¸m. T¹i nh÷ng vïng nµy da nh¨n
nheo, l«ng rông, l©u ngµy çc tæ chøc chÕt cïng víi
dÞch viªm bÕt l¹i t¹o thµnh çc vÈy kh« cøng vµ dµy
cém lªn. Trêng hîp bÖnh nÆng toµn th©n chã trôi
l«ng vµ ®Çy nh÷ng môn ghÎ cã mñ ®Æc qu¸nh bªn
trong, ë nh÷ng vïng da máng nh bÑn, bông, n¸ch
xuÊt hiÖn nh÷ng æ ¸p xe vµ çc æ ¸p xe Êy vì ra ®Ó
mñ tù th¶i ra ngoµi cã mïi h«i tanh khã chôi
Chã bÞ ghÎ d¹ng mñ Chã bÞ ghÎ nÆng lµm phï 2 ch©n tríc
3. Phßng trÞ bÖnh 3.3. Mét sè ®iÒu chó ý khi ®iÒu trÞ ghÎ cho chã
3.1. Phßng bÖnh: - Thêng xuyªn vÖ sinh th©n thÓ cho chã 1. Ph¶i rä mâm chã tríc khi b«i thuèc ®Ó kh«ng cho
tèt nhÊt lµ t¾m cho chã b»ng níc bå kÕt, níc l¸ ch¸t, l¸ chã liÕm thuèc tr¸nh tróng ®éc
®¾ng nh l¸ æi l¸ soan, h¹t mïi, qña chanh 2. Kh«ng t¾m cho chã b»ng níc xµ phßng v× dÔ g©y
Chó ý kh«ng dïng sµ phßng t¾m cho chã kÝch øng da vµ viªm da
- Tiªu ®éc chç ë, chuång trai, còi chã b»ng çc dung dÞch s¸t 3. Nªn t¾m cho chã b»ng níc bå kÕt, níc l¸ ch¸t, l¸
trïng Chloramin B 0,5%, níc v«i 10% sau khi phun s¸t ®¾ng nh l¸ æi l¸ soan, h¹t mïi, qu¶ chanh dïng kh¨n
trïng còi, chuång chã cÇn ph¬i kh« díi ¸nh n¾ng mÆt hay bµn tr¶i trµ s¸t ®Ó bong hÕt çc vÈy trªn da chã,
trêi sau ®ã lau kh« råi míi dïng thuèc ®Ó b«i
3.2. TrÞ bÖnh; cã thÓ dïng mét trong çc thuèc sau ®©y 4. Dông cô ch¨m sãc nu«i dìng chã nh chËu, b¸t ®Üa
DEP, Extopa, Trinaghe, Tribeloda b«i nªn vïng da bÞ ghÎ ®ùng thøc ¨n níc uèng ph¶i ®îc s¸t trïng b»ng níc
hoÆc dïng çc dung dÞch Hanmectin, Ivermectin, s«i hoÆc ng©m trong dung dÞch thuèc tÝm lo·ng
Detolac tiªm díi da cho chã, Tiêm 2 lần cách nhau 10 - 0,1%, nuíc v«i trong vµ ph¶i ®îc ph¬i kh« díi ¸nh
15 ngày
Chã bÞ ghÎ nÆng lµm phï 2 ch©n sau n¾ng mÆt trêi
30
2/20/2017
5. Chuång nu«i, ®Öm n»m vµ çc dông cô kh¸c ph¶i ®- BÖnh ®êng h« hÊp II. TRIÖU CHøNG:
îc tiªu ®éc b»ng çc dung dÞch s¸t trïng Chloramin BÖnh viªm phÕ qu¶n
B 0,5%, níc v«i 10% sau khi phun s¸t trïng cÇn ph¬i I.Kh¸i niÖm vÒ bÖnh: - VËtbÞ ho vµ khã thë nhÊt lµ vµo buæi s¸ng,
kh« díi ¸nh n¾ng mÆt trêi BÖnh viªm phÕ qu¶n lµ bÖnh viªm niªm m¹c ®êng h« hÊp viªm lóc ®Çu ho khan sau trë thµnh ho ít vµ kÐo
6. BÖnh ghÎ chã cÇn ®îc ®iÒu trÞ l©u dµi, ®iÒu trÞ lµm phÕ qu¶n hay phÕ qu¶n nhá sau ®ã dÉn ®Õn viªm khÝ qu¶n,
nhiÒu ®ît, mçi ®ît çch nhau kho¶ng 3-5 ngµy. Mçi nÆng h¬n dÉn ®Õn viªm phæi. BÖnh hay s¶y ra ë chã, mÌo khi dµi. Thë khß khÌ, cã tiÕng ran, ch¶y níc
lÇn b«i thuèc trÞ ghÎ kh«ng nªn b«i lªn toµn th©n chã thêi tiÕt thay ®æi tõ Êm ¸p sang l¹nh Èm, thêng tõ cuèi thu sang m¾t, níc mòi liªn tôc, cã thÓ kÌm theo sèt:
®«ng vµ ®Õn ®Çu mïa xu©n.
mµ nªn b«i tõng phÇn tr¸nh g©y ®éc cho chã 39,5-40,50c, mÖt mái, bá ¨n.Viªm phÕ qu¶n
II. Nguyªn nh©n
7. Ph¶i çch ly chã bÖnh ë khu riªng biÖt, cã chÕ ®é
ch¨m sãc nu«i dìng riªng vµ cÇn ph¶i ¸p dông ph¸c
- Do hÝt ph¶i khãi, bôi, ho¸ chÊt g©y kÝch thÝch ®êng h« hÊp. m¹n tÝnh thêng kh«ng sèt, nhng ho kÐo dµi
- Do thøc ¨n, níc uèng sÆc xuèng ®êng h« hÊp
®å ®iÒu trÞ tæng hîp nh dïng thuèc trÞ ghÎ kÕt hîp cã lóc ho ra ®êm ®Æc nhÇy.
- Do bÞ nhiÔm cïng lóc mét sè loµi vi khuÈn g©y bÖnh ®êng h«
víi viÖc dïng thuèc kh¸ng sinh ch÷a triÖu chøng vµ hÊp nh: Liªn cÇu (Streptocoocus),Tô cÇu (Staphylocoocus
thuèc trî søc, trî lùc ®Ó t¨ng cêng søc ®Ò kh¸ng cña aureus), Klebsiella pneumoniae, Bordetella bronchiseptica
c¬ thÓ - Do kÕ ph¸t cña mét sè bÖnh nh care, viªm ruét, bÖnh kÝ sinh
trïng.
III. Phßng vµ trÞ bÖnh 3. 2. §iÒu trÞ + Kanacolin: tiªm b¾p liÒu 1ml/5kg thÓ träng.
3.1. Phßng bÖnh - Nguyªn t¾c chung: Dïng kh¸ng sinh diÖt nguyªn - Thuèc ch÷a triÖu chøng: Ephedrin, Dimedron tiªm
- N¬i ë cña chã, mÌo ph¶i lu«n vÖ sinh s¹ch sÏ, ¨n nh©n g©y bÖnh kÕt hîp thuèc ch÷a triÖu chøng vµ b¾p
uèng ®ñ chÊt, chç n»m ph¶i ®¶m b¶o Êm mïa ®«ng thuèc bæ trî kÕt hîp hé lý, ch¨m sãc, nu«i dìng tèt Thuèc trî søc:
tho¸ng mïa hÌ. - Dïng mét trong çc lo¹i thuèc sau ®©y: + TruyÒn huyÕt thanh mÆn ngät ®¼ng tr¬ng: 20ml/1kg
- Tiªm vacxin phßng bÖnh cho chã ®Þnh kú çc lo¹i + Penicilin +Streptomycin, Gentamycin. thÓ träng/ ngµy, ngoµi ra cÇn thiÕt sö dông çc lo¹i
vacxin sau: d¹i, carª, viªm gan truyÒn nhiÔn, Parvo, + Cefa. Doc: tiªm b¾p liÒu 1ml/5kg thÓ träng. thuèc trî søc, trî lùc cho c¬ thÓ nh Vitamin B1 2,5%,
Leppto... ®Ó kh«ng nhiÔm çc bÖnh truyÒn nhiÔm kh¸c, + Ceradoc T: thµnh phÇn gåm Cefalexine, Doxycyclin, vitamin C, B.complex, Vitamin B12 kÕt hîp t¨ng cêng
trªn c¬ së ®ã chã cã kh¶ n¨ng ®Ò kh¸ng bÖnh vÒ h« Sulfadiazine, Trimethoprine vµ B. comlex thuèc bét hé lý, ch¨m sãc, nu«i dìng
hÊp. uèng, liÒu 1g/5kg thÓ träng.
31
2/20/2017
§¬n thuèc điÒu trị 1 con chã 10 kg bị viªm phế quản - Mét sè bµi thuèc nam ch÷a bÖnh h« hÊp ë chã mÌo: BÖnh viªm phæi
RP1 Bµi 1: C©y m· ®Ò 100g, cam th¶o 2g, níc s¹ch 400ml. §un s«i I. Kh¸i niÖm vÒ bÖnh:
30 phót cho uèng trong ngµy.
Cefa. Doc: 2ml BÖnh viªm phæi thêng do kÕ ph¸t cña viªm phÕ
Bµi 2: Hoa ®u ®ñ hÊp víi ®êng cho uèng ch÷a ho viªm phæi.
DS. tiªm bắp 1 lÇn, ngµy tiªm 2 lÇn, tiêm 3 ngày liền qu¶n hay do béi nhiÔm tõ çc bÖnh truyÒn nhiÔm
Bµi 3: Cao mËt lîn 400mg ®êng 20gr cho chã uèng trong
RP2. Analgin 2cc 1 èng ngµy, uèng liªn tôc 6-7 ngµy. kh¸c nh bÖnh Care, viªm khÝ qu¶n truyÒn nhiÔm ë
Vitamin B12 2cc 1 èng Bµi 4: Sµi ®Êt 1000g, s©m ®¹i hµnh 500g, cam th¶o nam 100g. chã mÌo.
DS. Trén lÉn, tiªm b¾p 1 lÇn, ngµy 1 lÇn, tiªm 3 ngµy liÒn Ba vÞ trªn röa s¹ch cho thªm 1,5lÝt níc ®un s«i c« ®Æc II. NGUY£N NH¢N
thµnh cao cho uèng liÒu 50ml/lÇn, ngµy uèng 2 lÇn, uèng liªn
RP3 Glucoza 5% 200cc tôc trong 5-7 ngµy.
-Do nhiÔm khuÈn nh: Pneumococcus, Streptococcus,
DS. tiªm truyÒn tÜnh m¹ch khoeo 1 lÇn, ngµy truyÒn 1 lÇn, Bµi 5: vá c©y d©u t»m 50g, vá quÝt 50g, m· ®Ò 50g. Klebsiella,...
truyÒn 3 ngµy liÒn Çc vÞ trªn röa s¹ch cho thªm 1,5lÝt níc vµo ®un s«i c« ®Æc cho - Do mét sè Êu trïngcña giun s¸n kÝ sinh ë phÕ qu¶n
uèng 50ml/lÇn, uèng liªn tôc 4-5 ngµy. g©y viªm phæi.
- Do mét sè nÊm nh: Aspergillus, Histoplasnia.
III. TRIÖU CHøNG III. Phßng vµ trÞ bÖnh 3.2. §iÒu trÞ bÖnh:
- Tho¹t ®Çu míi nhiÔm bÖnh, con vËt mÖt Sö dông thuèc kh¸ng sinh ch÷a nguyªn nh©n, thuèc
3.1. Phßng bÖnh ch÷a triÖu chøng kÕt hîp thuèc trî søc vµ hé lý.
mái, uÓ o¶i, bá ¨n, sèt cao, niªm m¹c ®á. + Thùc hiÖn vÖ sinh thó y vµ vÖ sinh m«i trêng, gi÷ n¬i - Sö dông mét trong çc läai thuèc kh¸ng sinh sau ®©y:
- Ho Ýt nhng ho khã kh¨n, ®au ®ín, c¬n ho ë kh« s¹ch tho¸ng mïa hÌ, kÝn Êm vÒ mïa ®«ng, ph©n + Penicillin G: víi chã 500 000UI/ngµy, víi mÌo 200
kh¹c còng t¨ng dÇn lªn ngµy mét nÆng, c¬n ho r¸c ph¶i dän hµng ngµy cho vµo hè tiªu ®éc. 000UI/ngµy, ngµy tiªm 2 lÇn. KÕt hîp víi Biseptol cho
s¶y ra nhiÒu vµo ban ®ªm vµ s¸ng sím. uèng liÒu 40mg/kg thÓ träng, chia 2 lÇn trong ngµy.
+ Ch¨m sãc vµ nu«i dìng tÝch cùc, ®Þnh k× tiªm phßng
- Thë khã con vËt n»m mét chç, yÕu, thë + Kanacolin: thµnh phÇn gåm: Kanamycin sulfate,
çc lo¹i v¸c xin phßng bÖnh cho chã, mÌo: Care, Pavo colistine Sulfate, Neomycin sulfat. tiªm b¾p liÒu
nhanh vµ n«ng, biÓu hiÖn thiÕu oxy trong m¸u virut, d¹i, viªm gan truyÒn nhiÏm, lepto... vµ ®Þnh k× 1ml/5kg thÓ träng
nªn niªm m¹c m¾t, miÖng ®á xÉm, xung huyÕt tÈy giun s¸n, t¨ng cêng søc ®Ò kh¸ng cña c¬ thÓ + Lincomycin 10%: tiªm b¾p cho chã mÌo liÒu
sau tÝm t¸i. + Ph¸t hiªn sím vËt bÞ bÖnh (ho vµ khã thë) çch ly 1ml/5kg thÓ trong/ngµy.
- NÕu kh«ng ®iÒu trÞ kÞp thêi, con vËt sÏ ®iÒu trÞ kÞp thêi.
chÕt sau vµi ngµy v× khã thë vµ suy kiÖt.
32
2/20/2017
- Thuèc ch÷a triÖu chøng: - Mét sè bµi thuèc nam ch÷a bÖnh h« hÊp ë chã mÌo:
Ch¬ng IV: Mét sè bÖnh s¶n khoa
+ Gi¶m ho dÔ thë: Ephedrin, tiªm b¾p Bµi 1: Ch÷a ho, viªm khÝ qu¶n phæi. C©y m· ®Ò 100g, cam
BÖNH VI£M Tö CUNG, ¢M §¹O CHã
th¶o 2g, níc s¹ch 400ml. §un s«i 30 phót cho uèng trong
+ An thÇn gi¶m sèt, gi¶m ®au: Dimedron tiªm b¾p. ngµy.
+ TruyÒn Ringerlactac 20ml/kgTT/ngµy. Bµi 2: Hoa ®u ®ñ hÊp víi ®êng cho uèng ch÷a ho viªm phæi. I. NGYU£N NH¢N
Bµi 3: Cao mËt lîn 400mg cho thªm Ýt ®êng cho chã uèng - Do nhiÔm khuÈn khi
+ TruyÒn Glucoza 5% 20ml/1kgP ngoµi ra cÇn thiÕt sö trong ngµy, uèng liªn tôc 6-7 ngµy.
dông çc lo¹i thuèc trî søc, trî lùc , t¨ng søc ®Ò kh¸ng giao phèi: x¶y ra khi con
Bµi 4: Sµi ®Êt 1000g, s©m ®¹i hµnh 500g, cam th¶o nam 100g. ®ùc bÞ viªm c¬ quan sinh
cho c¬ thÓ nh Vitamin B1 2,5%, vitamin C, Ba vÞ trªn röa s¹ch cho thªm níc ®un s«i c« ®Æc nÊu
dôc hoÆc do t¸c ®éng c¬ giíi
B.complex,Vitamin B12 ®ång thêi chó ý c«ng t¸c hé thµnh cao ®Æc cho uèng liÒu 50ml/lÇn, ngµy uèng 2 lÇn, uèng
liªn tôc trong 5-7 ngµy. nµo ®ã g©y s©y s¸t tæn th¬ng
lý, ch¨m sãc nu«i dìng. bé phËn sinh dôc çi, t¹o
Bµi 5: vá c©y d©u t»m 50g, vá quÝt 50g, m· ®Ò 50g. Çc vÞ trªn
röa s¹ch cho níc vµo ®un s«i c« ®Æc cho uèng 50ml/lÇn, uèng ®iÒu kiÖn cho vi khuÈn g©y
liªn tôc 4-5 ngµy. bÖnh.
- Do hËu qu¶ cña qu¸ tr×nh sinh ®Î, sãt II. TRIÖU CHøNG
nhau, s¶y thai, thai chÕt, m¸u vµ dÞch thÈm 1. Viªm cÊp tÝnh:
xuÊt tÝch l¹i trong tö cung ©m ®¹o t¹o ®iÒu kiÖn - Con vËt sèt cao, ñ rò, mÖt mái, ¨n Ýt, kh¸t níc, n«n
cho vi khuÈn x©m nhËp vµo g©y bÖnh. Các vi möa
khuẩn thường gặp là tô cÇu trïng - Con vËt thêng cã biÓu hiÖn bån chån ®au vïng
Staphylococcus, liªn cÇu trïng Streptococcus, h«ng, hay quay ®Çu l¹i phÝa sau,.
E. coli dung huyÕt vµ Klebsiella. - ¢m hé sng ®á, nãng, ®ông ®Õn con vËt biÓu hiÖn
- Do trïng roi (Trichomonas fortus), nÊm tr¹ng th¸i ®au ®ín râ rÖt. Tõ c¬ quan sinh dôc lu«n
ch¶y ra ngoµi mét hçn dÞch bao gåm dich rØ viªm,
(Candida albicans)
dÞch nhÇy mïi tanh kh¾m
33
2/20/2017
2. §iÒu trÞ:
2. Viªm mạn tÝnh III. PHßNG Vµ TRÞ BÖNH
1. Phßng bÖnh - Thôt röa tö cung ©m ®¹o b»ng dung dich Rivanol
- TriÖu chøng thÓ hiÖn thÊt thêng, dÞch tö cung 0,1% hay thuèc tÝm 0,1%, mçi ngµy röa 1 lÇn liÖu tr×nh 3-5
ch¶y ra liªn tôc hoÆc ng¾t qu·ng cã mïi h«i - Thêng xuyªn vÖ sinh cë thÓ, lau röa ©m ngµy
thèi, dÞch dÝnh bÈn vïng ®u«i, ch©n sau. m«n b»ng dung dÞch níc muèi hay thuèc tÝm nhÊt - Chèng nhÜªm khuÈn: sö dông mét trong çc lo¹i
lµ tríc khi phèi gièng. thuèc kh¸ng sinh sau ®©y:
- Niªm m¹c ©m ®¹o dµy lªn, mµu ®á thÉm, vËt - Tay cña kÜ thuËt viªn hay dông cô sö dông Cã thÓ dïng Penicillin, Ampicillin: tiªm b¾p liÒu
mÖt mái ¨n Ýt vµ kÐm ho¹t ®éng. trong çc thao t¸c kh¸m thai, ®ì ®Î hay khi can 10000UI/kg/ngµy, Kanamycin: tiªm b¾p liÒu 10mg/kg/ngµy.
thiÖp ®Î, mæ ®Î, s¸t nhau ®Òu ph¶i v« trïng. §iÒu trÞ liªn tôc trong thêi gian 5-7 ngµy.
- §iÒu trÞ viªm ©m ®¹o do nhiÔm khuÈn vµ nhiÔm nÊm.
- Sau nh÷ng ca phÉu thuËt ®Î khã ph¶i tiªm
Sö dông mét trong çc läai thuèc kh¸ng sinh chèng
kh¸ng sinh ®Ó chèng nhiÔm khuÈn vµ thôt röa ©m
nhiÔm khuÈn giíi thiÖu ë trªn kÕt hîp víi thuèc ®Æc trÞ trïng
®¹o b»ng dung dÞch Rivanol 0,1% hay roi vµ nấm
Chloramphenycol 4%.
2. §iÒu trÞ: Theo nguyªn t¾c chung ®iÒu trÞ nguyªn nh©n kÕt - Thuèc ch÷a triÖu chøng: CÇm m¸u b»ng Vitamin K:
hîp ®iÒu trÞ triÖu chøng, kÕt hîp víi çc thuèc bæ trî vµ ch¨m + Klion: hoµ níc cho uèng, liÒu 10mg/kg/ngµy.
sãc nu«i dìng chu ®¸o nh»m t¨ng cêng søc ®Ò kh¸ng cña c¬ §iÒu trÞ liªn tôc thêi gian 5-7 ngµy. Hồi phôc tæ chøc niªm m¹c tö cung, ©m ®¹o: tiªm
thÓ. + Ketomycin chã 1-2g/con, mÌo 0,5-1g/con, hoµ Vitamin A, D, E
- Thôt röa tö cung ©m ®¹o b»ng dung dich Rivanol níc s¹ch hay níc ch¸o cho uèng. §iÒu trÞ liªn tôc + Chèng kÝch øng niªm m¹c vµ chèng co th¾t tö
0,1% hay thuèc tÝm 0,1%, mçi ngµy röa 1 lÇn liÖu tr×nh 3-5 cung ©m ®¹o: tiªm b¾p Atropin 1% hay Primeran liÒu
ngµy
trong thêi gian 5-7 ngµy.
+ Dearnewtab: ®Æt vµo âm đạo 1viªn/1lÇn, ngµy 1-2ml/con/ngµy.
- Chèng nhÜªm khuÈn: sö dông mét trong çc lo¹i
thuèc kh¸ng sinh sau ®©y: ®Æt 2 lÇn, víi mÌo ®Æt 1/2 viªn/ngµy. + Trî søc, trî lùc b»ng çch tiªm Vitamin B1
Cã thÓ dïng Penicillin, Ampicillin: tiªm b¾p liÒu + Flagystine: 1viªn/lÇn/ngµy ®Æt s©u vµo tö cung 2,5%, vitamin C 5%, B. complex
10000UI/kg/ngµy, Kanamycin: tiªm b¾p liÒu 10mg/kg/ngµy.
§iÒu trÞ liªn tôc trong thêi gian 5-7 ngµy. + Metronidazole, Nystatine, Dexamethasone:. + Truyền huyết thanh mặn ngọt đẳng trương 15-
- §iÒu trÞ viªm ©m ®¹o do nhiÔm khuÈn vµ nhiÔm nÊm. ®Æt s©u vµo tö cung chã 1viªn/lÇn/ngµy, mÌo 20ml/kg thể trọng/ ngày.TruyÒn 2-3 ngµy
Sö dông mét trong çc läai thuèc kh¸ng sinh chèng 1/2viªn/lÇn/ngµy cần ng©m viªn thuèc vµo níc
nhiÔm khuÈn giíi thiÖu ë trªn kÕt hîp víi thuèc ®Æc trÞ trïng kho¶ng 30 gi©y trước khi đặt
roi vµ nấm
34
2/20/2017
+ Bµi thuèc nam ch÷a viªm tö cung ©m ®¹o chã mÌo: bÖnh VI£M NéI M¹C Tö CUNG: III. TriÖu chøng
(Hyperplastic endometritis)
L¸ b¹ch ®ång n÷ 500g - KÐm ¨n, ñ rò, lêi ho¹t ®éng, uèng níc nhiÒu kÌm
I. Kh¸i niÖm vÒ bÖnh: §©y lµ bÖnh thêng gÆp ë chã theo n«n, ®¸i nhiÒu, thë nhanh,.
Muèi ¨n 50g çi sinh s¶n ®Æc biÖt chã trªn 5 tuæi. §Æc ®iÓm cña bÖnh là
Níc s¹ch 3000ml néi m¹c tö cung t¨ng sinh, tÝch mñ nªn thêng gäi bÖnh - Th©n nhiÖt lóc ®Çu t¨ng nhng khi bÖnh tiÕn triÓn th×
§un s«i 30 phót ch¾t lÊy níc ®Ó nguéi, thôt röa
viªm tö cung tÝch mñ cã chiÒu híng h¹ vµ sau ®ã nhiÖt ®é h¹ díi møc b×nh
II. NGUY£N NH¢N thêng.
tö cung, ©m ®¹o, ngµy 1 lÇn, röa liªn tôc 7-10 ngµy.
- Do sù lo¹n chøc n¨ng cña buång trøng vµ sù t¨ng tiÕt - Bông c¨ng lªn, tõ c¬ quan sinh dôc lu«n th¶i ra goµi
Progesteron g©y ra. mét hçn dÞch bao gåm niªm dÞch, dÞch rØ viªm vµ çc
- Chã mÌo ®Î khã ph¶i can thiÖp b»ng tay hay dông cô tÕ bµo tæ chøc bÞ ho¹i tö cã mïi thèi kh¾m ®Æc trng,
hoÆc phÉu thuËt kh«ng ®óng quy tr×nh kü thuËt lµm niªm
m¹c tö cung bÞ s©y s¸t tõ ®ã vi khuÈn x©m nhËp vµ g©y ra dÞch dÝnh bÕt vµo l«ng quanh ©m hé vµ ®u«i. NÕu
viªm néi m¹c tö cung. kh«ng ®îc ch÷a bÖnh kÞp thêi vµ ch¨m sãc chu ®¸o
-Do kÕ ph¸t 1 sè bÖnh truyÒn nhiÔm nh: sÈy thai truyÒn con vËt sÏ l©m vµo t×nh tr¹ng huyÕt nhiÔm trïng, huyÕt
nhiÔm, bÖnh lao, bÖnh phã th¬ng hµn... nhiÔm ®éc vµ dÔ bÞ tö vong
III. PHßNG Vµ TRÞ BÖNH 2. TrÞ bÖnh: - Mét sè bµi thuèc nam dïng thôt röa tö cung cho hÕt
1. Phßng bÖnh - Thêng xuyªn vÖ sinh c¬ thÓ, - §iÒu trÞ t¹i chç: mïi h«i, thèi.
lau röa ©m m«n b»ng dung dÞch níc muèi hay + Tái ta (bãc vá, röa s¹ch, gi· nhuyÔn) 50g
thuèc tÝm nhÊt lµ tríc khi phèi gièng. + Thôt röa tö cung b»ng mét trong çc dung dÞch sau
Rivanol 0,1% , dung dich lugol 0,1%, níc muèi 0,9% + Níc ®un s«i ®Ó nguéi 500ml
- Tay cña kÜ thuËt viªn hay dông cô sö dông
trong çc thao t¸c kh¸m thai, ®â ®Î hay khi can hay thuèc tÝm 0,1%, sau khi thôt röa xoa bãp tö cung ChiÕt lÊy níc läc bá b·, thôt vµo tö cung, ©m ®¹o
thiÖp ®Î, mæ ®Î, s¸t nhau ®Òu ph¶i v« trïng. ®Ó tö cung co bãp ®Èy hÕt níc ra. B¬m dung dÞch ngµy 1 lÇn thôt liªn tôc trong 4-5 ngµy.
-Sau nh÷ng ca phÉu thuËt ®Î khã ph¶i tiªm kh¸ng sinh vµo tö cung ngµy 1 lÇn liÖu tr×nh 3 ®Õn 5 - Vá, rÔ c©y r©m bôt, röa s¹ch b»ng níc muèi
kh¸ng sinh ®Ó chèng nhiÔm khuÈn ngµy lo·ng cho níc vµo ®un s«i, ch¾t lÊy níc, bá b·, thôt röa
tö cung ©m ®¹o ngµy 1 lÇn thôt liªn tôc trong 4-5 ngµy
35
2/20/2017
- Thuèc uèng BÖnh co giËt do thiÕu canxi 2. TriÖu chøng
T« méc (gç vang) 100g I. Kh¸i niÖm vÒ bÖnh: BÖnh co giËt do thiÕu canxi - Chã, mÌo ®i l¹i bån chån, n«n möa nhanh
KÐ ®Çu ngùa 50g ë chã, mÌo lµ mét qu¸ tr×nh bÖnh lý thêng x¶y ra - Hai ch©n sau yÕu run rÈy, ®øng kh«ng v÷ng,
tríc, trong vµ sau khi ®Î thËm chÝ ngay tíi khi cai thêng ®i siªu vÑo sau ®ã chã n»m ruçi th¼ng ch©n,
Bå c«ng anh 50g
s÷a cho con ®Æc ®iÓm cña bÖnh lµ g©y ra hiÖn t- kh«ng ®øng lªn ®îc, rung c¬, thØnh tho¶ng lªn c¬n co
Sµi ®Êt 50g giËt, con vËt thë hæn hÓn, thë rèc, níc d·i ch¶y tù do
îng co giËt, liÖt toµn th©n
Sinh ®Þa 50g quanh miÖng
A. BÖnh co giËt tríc khi ®Î - BÖnh cã thÓ kÐo dµi liªn tôc vµi tiÕng, cã khi
Níc s¹ch 3000ml
1. Nguyªn nh©n: - Chñ yÕu do nu«i dìng kh«ng tèt tíi vµi ngµy nÕu kh«ng can thiÖp ngay sÏ lªn c¬n co
§un s«i, s¾c ®Æc lÊy 1000ml, cho chã, mÌo mÑ
khÈu phÇn ¨n thiÕu Ca, P giËt liªn tôc, sau ®ã b¹i liÖt n»m mét chç, b¹i liÖt kÐo
uèng. Ngµy 2 lÇn thay níc uèng, uèng liªn tôc trong 5-
- Tû lÖ Ca/P kh«ng thÝch hîp, do Ca thiÕu, P thõa dµi lµm c¬ cña ch©n sau bÞ teo, thèi loÐt da thÞt vµ vËt
7 ngµy. thêng bÞ tö vong trong tr¹ng th¸i b¹i huyÕt
- Do rèi lo¹n ho¹t ®éng cña tuyÕn cËn gi¸p
(Parathyroides).
B. B£NH CO GIËT SAU KHI §Î 3. TriÖu chøng

I. Nguyªn nh©n +X¶y ra ®ét ngét sau khi ®Î trong vßng 3-5 ngày + NÕu kh«ng cøu ch÷a kÞp thêi th× cã tíi 60% sè
- Trong giai ®o¹n mang thai nhÊt lµ gai + TiÕn triÓn nhanh chã mÌo sÏ chÕt sau 12-48 giê co giËt. NhiÒu tr-
®o¹n cuèi và sau khi ®Î chã, mÌo kh«ng ®îc + Bån chån, m¾t lê ®ê, kh«ng muèn ®i l¹i, ch©n sau êng hîp chã sau khi ®Î vµi giê ®· chÕt v× co giËt.
cung cÊp ®Çy ®ñ Canxi, phèt pho l¶o ®¶o, ®øng kh«ng v÷ng + Mét sè trêng hîp bÖnh nhÑ chã mÌo chØ thÓ
- Çc nguyªn nh©n trªn lµm cho hµm lîng + Run rÈy, çc b¾p thÞt rung liªn tôc sau ®ã xuÊt hiÖn hiÖn: kh« mòi, ¨n Ýt, ®i l¹i khã kh¨n, siªu vÑo.
canxi gi¶m xuèng ®ét ngét trong m¸u g©y ra nh÷ng c¬n co giËt. Chã thêng kh«ng chÕt nhng liÖt ch©n, thë khã
bÖnh co giËt cña chã mÌo sau khi ®Î.
+ Thë m¹nh, ch¶y nhiÒu rít d·i sau ®ã n»m liÖt. kh¨n, lìi lu«n lu«n thÌ ra kÌm theo d·i dít do
liÖt hÇu. Chã mÌo suy yÕu nhanh, mÖt mái,
kh«ng cho con bó
36
2/20/2017
4. Phßng vµ trÞ bÖnh b) Ch÷a bÖnh b) Ch÷a bÖnh
a) Phßng bÖnh: . - Gluconat canxi hay Cloruacanxi truyền tÜnh m¹ch - Gluconat canxi hay Cloruacanxi truyền tÜnh m¹ch
cho chã víi liÒu 5-10ml/con, tiªm liªn tôc trong 3-5 cho chã víi liÒu 5-10ml/con, tiªm liªn tôc trong 3-5
Trong giai ®o¹n cã chöa vµ nu«i con nªn cho ¨n ®ñ
ngµy ngµy
chÊt dinh dìng, ®ñ chÊt kho¸ng vµ Vitamin, nhÊt lµ
Ca vµ P. - Calcium fort tiªm b¾p cho chã liÒu 10ml/con/ngµy, - Calcium fort tiªm b¾p cho chã liÒu 10ml/con/ngµy,
mÌo 5ml/con/ngµy.
- Hµng ngµy nªn bæ sung vµo thøc ¨n bét x- mÌo 5ml/con/ngµy.
- Ravit for, Carbiron: thuèc b¹i liÖt cÆp 1 cÆp 2
¬ng nghiÒn, èc, cua, t«m, hÕn, sôn, x¬ng. - Ravit for, Carbiron: Thuèc b¹i liÖt cÆp thuèc gåm
èng, 1 èng chøa Canxium Gluconate, 1 èng chøa
- Cho chã mÌo chöa ra ho¹t ®éng ngoµi trêi ®Ó Vitamin nhãm B, khi tiªm b¾p trén 2 èng vµ tiªm cho 1 cÆp 2 èng, 1 èng chøa Canxium Gluconate, 1 èng
t¨ng thªm lîng vitamin D3. chã liÒu 10ml/con/ngµy, mÌo 5ml/con/ngµy chøa Vitamin nhãm B, khi tiªm b¾p trén 2 èng vµ tiªm
cho chã liÒu 10ml/con/ngµy, mÌo 5ml/con/ngµy
+ Trî tim m¹ch: * Mét sè bµi thuèc nam :

BÖnh s¸t nhau
Tiªm Spartein liÒu 2-3ml/con, tiªm long n·o n- + Bµi 1: Bét x¬ng nung 50g
íc 5%, liÒu 2-3ml/con nÕu cã hiÖn tîng h¹ nhiÖt ®é. Bét ®ç t¬ng 30g a. Kh¸i niÖm vÒ bÖnh:
Bét ç hay bét t«m 30g
+ Trî søc, trî lùc b»ng çch: B×nh thêng sau khi ®Î trong vßng 1- 2 giê nhau
S÷a bét 50g
Tiªm b¾p Vitamin B1, B12, Vitamin C ... . Trén ®Òu vµ cho vµo thøc ¨n hµng ngµy cña chã thai con sÏ bong ra, nÕu qu¸ thêi gian kể trên mµ
mÌo mçi ngµy 5-10g, cho ¨n liªn tôc 10-15 ngµy. nhau con kh«ng ra th× gäi lµ bÖnh s¸t nhau. BÖnh s¸t
Bµi 2: MÉu lÖ (vá hÇu) t¸n nhá thµnh bét mÞn
nhau hay gÆp ë chã Ýt thÊy ë mÌo.
cho lÉm vµo thøc ¨n với liều 20g/ ngµy, cho ¨n liên tôc
10-15 ngµy.
37
2/20/2017
b. Nguyªn nh©n: - Do kÕ ph¸t tõ bÖnh sÈy thai c. TriÖu chøng

- Sèt cao, n«n möa, s÷a gi¶m cã khi ngõng tiÕt
- Sau khi ®Î tö cung co bãp yÕu do trong thêi - Chã mÑ qu¸ gÇy hoÆc qu¸ bÐo, ®Î qu¸ nhiÒu con, s÷a,
con qu¸ to, níc èi qu¸ nhiÒu. - VËt bÖnh biÓu hiÖn ®au ®ín hay quay l¹i phÝa sau,
gian con mÑ mang thai, nhÊt lµ nh÷ng th¸ng cuèi ,
thêng cong lng rÆn.
chã mÑ Ýt vËn ®éng thøc ¨n thiÕu kho¸ng -Viªm màng nhau, viªm néi m¹c tö cung lµm cho - Sau 24 -48 giê nhau thai sÏ bÞ ho¹i tö.
nhau mÑ vµ nhau con bÞ dÝnh l¹i víi nhau - Tõ c¬ quan sinh dôc lu«n th¶i ra ngoµi mét hçn dÞch
- Chã mÑ qu¸ gÇy hoÆc qu¸ bÐo, ®Î qu¸ nhiÒu con, bao gåm dÞch rØ viªm, niªm dÞch vµ çc tÕ bµo nóm
con qu¸ to, níc èi qu¸ nhiÒu. - Do kÕ ph¸t tõ bÖnh sÈy thai truyÒn nhiÔm bëi vi nhau bÞ ho¹i tö cã mµu ®á n©u vµ cã mïi h«i thèi ®Æc
trng
-Viªm mµng nhau, viªm néi m¹c tö cung lµm cho trïng Brucella hay phÈy khuÈn Vibrio fortus. - DÔ l©m vµo t×nh tr¹ng huyÕt nhiÔm trïng hay huyÕt
nhiÔm ®éc vµ rÊt dÔ bÞ tö vong
nhau mÑ vµ nhau con bÞ dÝnh l¹i víi nhau
c. Ph¬ng ph¸p ®iÒu trÞ bÖnh HiÖn tîng chöa gi¶ (Pseudocyecis)
+ Bµi 2: Cau non míi træ 200g, gi· nhá trén
- Oxytocin: tiªm díi da 1-2ml/con/ ngµy ®Òu víi mét Ýt muèi, ng©m vµo níc s¹ch, sau 30 I. Kh¸i niÖm vÒ bÖnh:
tiªm 1 lÇn kÕt hîp tiªm truyÒn dung dÞch
glucoza 5% 15 - 20ml/kgP phót v¾t lÊy níc cho chã mÑ uèng Lµ mét qóa tr×nh bÖnh lý hay gÆp ë chã, mÌo
- Thôt vµo tö cung Rivanol 0,1%, thuèc Bµi 3: L¸ quÊt hång b× 500g, níc çi trong ®é tuæi sinh s¶n víi ®Æc ®iÓm lµ con vËt
tÝm 0,1% liÒu 100-300ml/lÇn . s¹ch1000ml. §un s«i c« ®Æc cßn 1/3 thÓ tÝch, cho xuÊt hiÖn çc triÖu chøng l©m sµng gièng nh c¬ thÓ
- Dïng mét sè bµi thuèc nam ch÷a bÖnh s¸t chã uèng 1-2 lÇn trong ngµy. cã thai nhng thùc chÊt trong tö cung kh«ng cã bµo
nhau theo kinh nghiÖm cña céng ®ång thai
Bµi 4: L¸ thÇu dÇu tÝa gi· nhá ®¾p hoÆc buéc
+ Bµi 1: L¸ khÕ 500g, l¸ trÇu kh«ng 20g. II. Nguyªn nh©n:
lªn ®Ønh ®Çu chã mÑ
Röa s¹ch gi· n¸t ng©m trong 1 lÝt níc s«i ®Ó Cho ®Õn nay nguyªn nh©n g©y lªn hiÖn t-
nguéi, g¹n lÊy níc cho uèng îng chöa gi¶ ë chã mÌo cha ®îc kh¼ng ®Þnh
ch¾c ch¾n nhng nhiÒu t¸c gi¶ ®· cho r»ng cã
thÓ do ho¹t ®éng kÐo dµi cña thÓ vµng
.
38
2/20/2017
III. TriÖu chøng III. §iÒu trÞ
- Sau khi ®éng dôc mét thêi gian, chã çi cã - Thêng nh÷ng chã nµy kh«ng nªn cho sinh s¶n
-TÝnh t×nh chã thay ®æi. Sau kho¶ng 60 tiÕp tôc, khi ngõng tiÕt s÷a, thùc hiÖn phÉu thuËt c¾t
triÖu chøng chöa. bá buång trøng vµ tö cung
ngµy chã çi lµm tæ ë n¬i tèi, coi ®å ch¬i
- Bông c¨ng dÇn, tuyÕn vó t¨ng sinh. - Sö dông: Testosteron: tiªm b¾p liÒu 10-50mg
hay giÇy dÐp nh lµ con cña chÝnh m×nh. + Oestrogen: tiªm b¾p liÒu 1-2mg/con, tiªm 3
- Nóm vó ph¸t triÓn, bÇu vó c¨ng vµ v¾t ra s÷a, lÇn mçi lÇn çch nhau 48 tiÕng.
- Con vËt cã biÓu hiÖn rèi lo¹n tiªu ho¸, rèi
ë giai ®o¹n cuèi chã çi cã hiÖn tîng t×m chç
®Ó ®Î nhng thùc ra kh«ng cã thai trong bông lo¹n ®iÒu tiÕt nhiÖt cã lóc th©n nhiÖt t¨ng
(kh¸m b»ng sê n¾n, nghe tim thai vµ siªu ©m) cã lóc nhiÖt ®é thÊp .
+ Progesteron: Tiªm b¾p cho chã liÒu 2- Bài tiểu luận

5mg/lÇn, thêng phèi hîp víi vitamin E liÒu 1. Hãy trình bày những hiểu biết về nhóm máu và
2mg/kg thÓ träng. phương thức truyền máu cho chó.
+ Prolan B: Tiªm b¾p liÒu 500UI cho chã 2. Bạn hãy trình bày những hiểu biết về hiện tượng
chửa giả của chó mèo
díi 25kg vµ liÒu 1000UI cho chã trªn 25kg.
+ PGF2α, hay các dẫn xuất của nó như
Lutalyse, Prosolvin tiªm b¾p liÒu 0,3-
0,5ml/lÇn, cã t¸c dông nhanh chãng kÕt thóc
hiÖn tîng mang thai gi¶ ë chã.
39

Bài giảng Bệnh Chó mèo

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bài giảng Bệnh Chó mèo

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2/20/2017

Trêng ®¹i häc n«ng nghiÖp I hµ néi

BÖnh chã mÌo

Tượng chó Lai-Ka ở thủ đô Maxcơva- CH LB Nga 3

Giống chó Lào

Giống chó vàng Việt Nam Giống chó Lào

18 tháng 20 2 tháng 3 tuổi I. Khái niệm về bệnh: Bệnhdại là một bệnh

+ Thể bại liệt

3.3.Triệu chứng dại ở người

4.3. TriÖu chøng trªn da 4.4. TriÖu chøng thÇn kinh

Chã cã nhiÒu dö m¾t

V. BÖnh tÝch VI. ChÈn ®o¸n VII. Phßng vµ ch÷a bÖnh

Chã n«n möa liªn tôc

Ph©n chã lÉn m¸u mïi h«i thèi ®Æc chng

V. ChÈn ®o¸n VI. Phßng vµ trÞ bÖnh 6.2. §iÒu trÞ:

2.2. Thể cấp tính

IV. TriÖu chøng + ThÓ cÊp tÝnh:

MÌo bÞ m¾c bÖnh gi¶m b¹ch cÇu

-Dïng thuèc kh¸ng sinh chèng nhiÔm trïng kÕ

III. phßng vµ trÞ bÖnh

+ Khi søc ®Ò kh¸ng cña c¬ thÓ bÞ gi¶m sót

5.2. TrÞ bÖnh

III.PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH

BỆNH SÁN DÂY (Cestodiosis) II. TRIỆU CHỨNG 2. M¹n tÝnh:

B. BÖnh ghÎ bao l«ng cña chã

+ D¹ng ghÎ mñ: trªn da cña chã xuÊt hiÖn nh÷ng

B. B£NH CO GIËT SAU KHI §Î 3. TriÖu chøng

+ Trî tim m¹ch: * Mét sè bµi thuèc nam :

b. Nguyªn nh©n: - Do kÕ ph¸t tõ bÖnh sÈy thai c. TriÖu chøng

+ Progesteron: Tiªm b¾p cho chã liÒu 2- Bài tiểu luận

You might also like