FOR VISUAL AIDS ( DEKADA ‘80)

INTRO (JUDE)
Patuloy na nagbabago ang wikang Filipino dahil:
1. Ang panahon ay nagbabago at patuloy na magbabago.
2. Sa karunungan at intelek ng mga tao.
3. Sa hangarin ng mga tao na mapadali ang bagay at gawain.

Dekada ‘80
- Pinakamakulay na panahon o parte ng kasaysayan ng Pilipinas.
- Ayon kay Kristina (2020), sa panahong ito umunlad ang mga teknolohiya at mga
kakaibang imbensyon, na pinaigting lamang ng henerasyon ngayon.

PANANALITA, PAMAMAHAY, AT PAKIKITUNGO (APPLE AND JOSAN)

Wika sa Pamamahay
- Ayon sa NHLRC, Sa Estados Unidos, ang isa sa bawat limang tao ay nagsasalita ng ibang
wika bukod sa Ingles sa kanilang tahanan. Sa mundo na konektado na ngayon,
mahalagang bigyang halaga ang mga wikang ito na kanilang pinamamahalaan.
- Dahil dito, hindi maaaring ikaila na sa mga Pilipino noong dekada 80, ang wikang
Filipino ay isa rin sa mga ginagamit na wika sa kanilang tahanan, lalo na sa mga lugar
kung saan ito ang pambansang wika. Gayundin, sa iba't ibang bahagi ng Pilipinas, ang
kanilang mga diyalekto rin ay ginagamit sa kanilang tahanan.

Wika sa Pananalita at Pakikitungo

Pabaliktad na Salita o Salitang Balbal
Mahal
kita
hindi
kita
iiwan
iiwan
kita
hindi
kita
mahal

Ilan sa mga salitang binaliktad na baging parte na ng kultura at pamumuhay ay ang mga
sumusunod:
● Nosi ba lasi - Sino ba sila Astig - Tigas
● Amats - May Tama Yosi - Sigarilyo
● Erpat - Father Dehins - Hindi
● Erap - Pera Olats - Talo
● Lodi - Idol Batsi - sibat
Bagets
- tawag sa mga kabataang maporma noong dekada '80.

Nauso rin ang mga ekspresyon noong dekada '80 tulad ng:
- "What's that kabayong bundat?"
- "What's this kabayong buntis?"
- Kilig to the bones at;
- "Yucky kadiri"

TANDAAN
Virgilio Almario (National Artist of Literature)
- bahagi ang mga salitang ito ng tinatawag na kolokyalismo. At ang mga salitang kolokyal,
natural na daloy o direksiyon ng lahat ng wika sa buong mundo.
- paraan ito ng pagpapakita ng pagkakaroon ng naiibang pangkat sa loob ng lipunan.

EDUKASYON (FRITCHIEL)
- Ang Filipino ang “linguafranca” o karaniwang wika ng Pilipinas.
- Sa diksyonaryo ni Panganiban (1972), mas mabilis matuto ng Filipino ang mga
kapamilyang wika nito kaysa sa mga dayuhang wika tulad ng Ingles.
- Itinuturo na ang Filipino at Ingles bilang magkahiwalay na asignatura noong dekada ‘80.

PANULAT, RADYO, AT TELEBISYON (AIMEE AND TANISHA)

WIKA SA PANULAT
● Sa dyaryo ay wikang Ingles ang ginagamit sa broadsheet at wikang Filipino naman sa
tabloid.
● Ang tabloid ay isang uri ng dyaryo na mayroong mas maliit na sukat ng pahina kaysa sa
broadsheet, bagaman walang pamantayan na sukat para sa tabloid.
KATANGIAN NG ISANG TABLOID
-Nagtataglay ng malalaki at nagsusumigaw na headline na naglalayong maakit
agad ang mambabasa
- Ang nilalaman ay karaniwang senseysyonal na naglalabas ng impormalidad
- Hindi pormal ang mga salita

WIKA SA RADYO (AIMEE)

● Wikang Filipino - wika na ginagamit sa radyo sa AM o FM

● Ang mga estasyon sa probinsya ay gumagamit ng rehiyonal na wika ngunit kung may
kapanayam sila ay karaniwan sa wikang Filipino sila nakikipag usap.

WIKA SA TELEBISYON (AIMEE)

● TELEBISYON - pinakamakapangyarihang media sa kasalukuyan
● Wikang Filipino ang nangungunang midyum sa telebisyon sa bansa na ginagamit ng
mga lokal na channel
● Mga halimbawa :
 teleserye,mga pang tanghalian palabas,mga magazine show,news and public
affairs,reality show at iba pang programang pantelebisyon.

MUSIKA AT PELIKULA (AIRALYN)

WIKA SA PELIKULA
● Filipino ang kadalasang pamagat ng mga Pelikulang pilipino at ang lingua franca o
pangunahing wika ang ginagamit noong dekada ‘80 sa hangang sa kasalukuyan ay
makikita pa rin
● Ang Pangunahing layunin ay makaakit ng mas maraming manunuod na malilibang sa
kanilang mga palabas at programa upang kumita ng malaki.
● Malawak ang naging impluwensya dahil sa tulong nito mas marami ng mamayan ng
bansa ang nakauunawa at naka pagsasalita ng wikang Filipino

ILAN SA MGA PELIKULA NOONG DEKADA ‘80 AY ANG SUMUSUNOD:

● BAGETS
● DAPAT KA BANG MAHALIN?
● 3 MUKHA NG PAGIBIG
● ANG PANDAY

WIKA NG MUSIKA
● Uso rin noon ang mga kantang ingles na pinapatugtog sa mga cassete tape tulad
ng “Together Forever” o hindi kaya ay “Wake me up before you go go”, madalas
ding pakinggan ang wikang Filipino sa mga musika. Sikat ang mga OPM(
Original Pinoy Music) noong dekada ‘80
● Sikat na sikat sa buong mundo ang bandang Menudo na maihahalintulad ang
kasikatan sa One Direction

POLITIKA AT PAMAHALAAN (EVA)

Wika sa Politika
Dapat daw gamitin sa korte ang wikang Filipino. Hindi alam ng mga tao ang batas, ngunit hindi
sila nakasimangot sa mga kabuktutan at katiwalian na humahadlang sa ating hinahangad na
pag-unlad. Ito rin ay susi sa pagpapalaganap ng hustisya at pagsugpo sa krimen dahil ito ay
tumatagos sa hustisya at pulitika. Ang layunin ng pagkakaisa ng ating mga lahi sa ilalim ng
katarungan at dangal, at pagbibigay inspirasyon sa mga mahihirap, walang muwang, at walang
pagkakataon na maging bahagi ng isang pamayanang pulitikal, ang magiging layunin kung ang
ating mga batas ay isasalin sa wikang Filipino at ito wikang ginagamit sa mga korte at
kumbensiyon kung saan ang mga batas ay ginawa.

Wika ng Pamahalaan
● Ang Atas ng Pangulo Blg. 335 ng 1988 ay nag-aatas sa lahat ng mga kagawaran,
tanggapan, tanggapan at institusyon na gawin ang mga kinakailangang hakbang upang

Paggamit ng wikang Filipino sa korte at kumbensiyon ay:

* susi sa pagpapalaganap ng hustisiya at pagsugpo sa krimen
* layunin ng pagkakaisa ng ating lahi sa ilalim ng katarungan at dangal
* nagbibigay inspirasyon sa mga mahihirap, walang muwang, at walang pagkakataon na maging bahagi ng isang
pamanyanang pulitikal.
 magamit ang wikang Filipino sa kanilang mga opisyal na transaksyon, korespondensiya
at komunikasyon.
● Ang wikang ito ay malawakang ginagamit sa iba't ibang antas at departamento ng
pamahalaan.
● Ang mga pagdinig ng gobyerno ay gaganapin din sa wikang Filipino.

TRANSPORTASYON (BEA)

● Sa Larangan Ng transportasyon Nagagamit din ang wika lalo na ang Ingles..

● Nauuso na noong dekada '80 ang mga pedicab, at mga lumang jeepney na kung tawagin
ay Sarao Jeepney.
● Ngunit ang pinakasikat noon ay ang Love Bus.

INDUSTRIYA AT PAMUMUHAY (RICA)

- Ayon kay Bro. Andrew Gonzales mahalaga talaga ang wikang Filipino sa negosyo at
industriya.
- Wikang Filipino rin ang ginagamit sa pag-iindorso ng mga produktong Pilipino.
- Ito rin ginagamit sa mga pagawaan o product line.
• Mall
• Restawran
• Pamilihan
• Palengke