หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเคลื่อนที่ในแนวตรง

หน่วยการเรียน
การเคลื่อนที่ในแนวตรง
เวลา 20 ชั่วโมง
1. ผลการเรียนรู้
เข้าใจธรรมชาติทางฟิ สิกส์ ปริมาณและกระบวนการวัด การเคลื่อนที่
แนวตรง แรงและกฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน กฎความโน้มถ่วงสากล
แรงเสียดทาน สมดุลกลของวัตถุ งานและกฎการอนุรักษ์พลังงานกล
โมเมนตัมและกฎการอนุรักษ์โมเมนตัม การเคลื่อนที่แนวโค้ง รวมทัง้ นำ
ความรู้ไปใช้ประโยชน์ได้
3) ทดลองและอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างตำแหน่ง การกระจัด
ความเร็ว และความเร่งของการเคลื่อนที่ของวัตถุในแนวตรงที่มีความเร่ง
คงตัวจากกราฟและสมการ รวมทัง้ ทดลองหาค่าความเร่งโน้มถ่วงของ
โลก และคำนวณปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องได้

2. สาระการเรียนรู้
2.1 สาระการเรียนรู้เพิ่มเติม
1) ปริมาณที่เกี่ยวกับการเคลื่อนที่ ได้แก่ ตำแหน่ง การกระจัด
ความเร็ว และความเร่ง โดยความเร็วและความเร่งมีทงั ้ ค่าเฉลี่ยและ
ค่าขณะหนึ่งซึ่งคิดในช่วงเวลาสัน
้ ๆ สำหรับปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง
กับการเคลื่อนที่แนวตรงด้วยความเร่งคงตัวมีความสัมพันธ์ตามสมการ
v=u+at

∆ x= ( u+v2 )t
1 2
∆ x=ut + a t
2

2 2
v =u +2 a ∆ x

46
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเคลื่อนที่ในแนวตรง

2) การอธิบายการเคลื่อนที่ของวัตถุสามารถเขียนอยู่ในรูปกราฟ
ตำแหน่งกับเวลา กราฟความเร็วกับเวลา หรือกราฟความเร่งกับเวลา
ความชันของเส้นกราฟตำแหน่งกับเวลาเป็ นความเร็ว ความชันของ
เส้นกราฟความเร็วกับเวลาเป็ นความเร่ง และพื้นที่ใต้เส้นกราฟ
ความเร็วกับเวลาเป็ นการกระจัด ในกรณีที่ผู้สังเกตมีความเร็ว
ความเร็วของวัตถุที่สังเกตได้เป็ นความเร็วที่เทียบกับผู้สังเกต
3) การตกแบบเสรีเป็ นตัวอย่างหนึ่งของการเคลื่อนที่ในหนึ่งมิติที่มี
ความเร่งเท่ากับความเร่งโน้มถ่วงของโล
2.2 สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น
(พิจารณาตามหลักสูตรสถานศึกษา)

3. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด
การเคลื่อนที่แนวตรงทัง้ ในแนวระดับและแนวดิ่ง เป็ นการเคลื่อนที่ภายใต้
แรงโน้มถ่วงของโลก แนวดิ่ง การเคลื่อนที่ของวัตถุจะมีความสัมพันธ์กับระยะ
ทาง การกระจัด เวลา อัตราเร็ว ความเร็ว ความเร่ง และทิศทาง
การเคลื่อนที่ของวัตถุแนวตรงในกรณีความเร่งมีค่าคงตัว คือ การที่วัตถุ
เคลื่อนที่ด้วยความเร่งโดยมีทงั ้ ขนาดและทิศทางเหมือนเดิมตลอดเวลาของ
การเคลื่อนที่ โดยสมการการเคลื่อนที่ของวัตถุที่เกี่ยวข้องมีความสัมพันธ์ตาม
สมการ
v=u+at

∆ x= ( u+v2 )t
1 2
∆ x=ut + a t
2

47
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเคลื่อนที่ในแนวตรง

v 2=u2 +2 a ∆ x

4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์
สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์
1. ความสามารถในการสื่อสาร 1. มีวินัย
2. ความสามารถในการคิด 2. ใฝ่ เรียนรู้
1) ทักษะการคิดวิเคราะห์ 3. มุ่งมั่นในการทำงาน
2) ทักษะการสังเกต
3) ทักษะการสื่อสาร
4) ทักษะการทำงานร่วมกัน
5) ทักษะการนำความรู้ไปใช้
3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต

5. ชิน
้ งาน/ภาระงาน (รวบยอด)
- ใบงานที่ 2.1 เรื่อง ระยะทางและการกระจัด
- ใบงานที่ 2.2 เรื่อง อัตราเร็วและความเร็ว
- ใบงานที่ 2.3 เรื่อง เครื่องเคาะสัญญาณเวลา
- ใบงานที่ 2.4 เรื่อง ความเร่ง
- ใบงานที่ 2.5 เรื่อง กราฟความสัมพันธ์ระหว่างระยะทาง ความเร็ว กับ
เวลา
- ใบงานที่ 2.6 เรื่อง การเคลื่อนที่ด้วยความเร่งคงตัว
- ใบงานที่ 2.7 เรื่อง วัตถุตกแบบอิสระด้วยความเร่งคงตัว
- ใบงานที่ 2.8 เรื่อง ความเร็วสัมพัทธ์
- ผังมโนทัศน์ เรื่อง ระยะทางและการกระจัด

48
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเคลื่อนที่ในแนวตรง

- ผังมโนทัศน์ เรื่อง อัตราเร็วและความเร็ว

- ผังมโนทัศน์ เรื่อง การเคลื่อนที่ด้วยความเร่งคงตัว
- ผังมโนทัศน์ เรื่อง วัตถุตกแบบอิสระ

6. การวัดและการประเมินผล
รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ
ประเมิน
6.1 การประเมิน - ตรวจผังมโน แบบประเมินชิน
้ ระดับคุณภาพ 2
ชิน
้ งาน/ ทัศน์ เรื่อง งาน/ ภาระงาน ผ่านเกณฑ์
ภาระงาน ระยะทางและ
(รวบยอด) การกระจัด
- ตรวจผังมโน
ทัศน์ เรื่อง
อัตราเร็วและ
ความเร็ว
- ตรวจผังมโน
ทัศน์ เรื่อง
การเคลื่อนที่
ด้วยความเร่ง
คงตัว
- ตรวจผังมโน
ทัศน์ เรื่อง
วัตถุตกแบบ
อิสระ
6.2 การประเมิน ตรวจแบบ แบบทดสอบก่อน ประเมินตาม

49
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเคลื่อนที่ในแนวตรง

รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ

ประเมิน
ก่อนเรียน ทดสอบ เรียน สภาพจริง
- แบบทดสอบ ก่อนเรียน
ก่อนเรียน
หน่วยการ
เรียนรู้ที่ 1
เรื่อง การ
เคลื่อนที่ในแนว
ตรง
6.3 การประเมิน
ระหว่างการจัด
- ตรวจใบงานที่ - ใบงานที่ 2.1- ร้อยละ 60 ผ่าน
กิจกรรม
2.1-2.2 2.2 เกณฑ์
1) ปริมาณที่
- ตรวจแบบ - แบบฝึ กหัดที่ ร้อยละ 60 ผ่าน
เกี่ยวกับการ
ฝึ กหัดที่ 1.1, 1.1, 1.2 เกณฑ์
เคลื่อนที่ของ
1.2
วัตถุ
2) เครื่องเคาะ - ตรวจใบงานที่ - ใบงานที่ 2.3 ร้อยละ 60 ผ่าน
สัญญาณ 2.3 - แบบฝึ กหัดที่ เกณฑ์
เวลา - ตรวจแบบ 2.1 ร้อยละ 60 ผ่าน
ฝึ กหัดที่ 2.1 เกณฑ์

3) ความเร่ง - ตรวจใบงานที่ - ใบงานที่ 2.4 ร้อยละ 60 ผ่าน

2.4 - แบบฝึ กหัดที่ เกณฑ์
- ตรวจแบบ 3.1-3.3 ร้อยละ 60 ผ่าน

50
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเคลื่อนที่ในแนวตรง

รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ

ประเมิน
ฝึ กหัดที่ 3.1- เกณฑ์
3.3
4) กราฟความ - ตรวจใบงานที่ - ใบงานที่ 2.5 ร้อยละ 60 ผ่าน
สัมพันธ์ 2.5 - แบบฝึ กหัดที่ เกณฑ์
ระหว่าง - ตรวจแบบ 4.1 ร้อยละ 60 ผ่าน
ระยะทาง ฝึ กหัดที่ เกณฑ์
ความเร็ว กับ 4.1
เวลา
5) การ - ตรวจใบงานที่ - ใบงานที่ 2.6 ร้อยละ 60 ผ่าน
เคลื่อนที่ด้วย 2.6 - แบบฝึ กหัดที่ เกณฑ์
ความเร่ง - ตรวจแบบ 5.1 ร้อยละ 60 ผ่าน
คงตัว ฝึ กหัดที่ เกณฑ์
5.1
6) วัตถุตก - ตรวจใบงานที่ - ใบงานที่ 2.7 ร้อยละ 60 ผ่าน
แบบอิสระ 2.7 - แบบฝึ กหัดที่ เกณฑ์
ด้วยความเร่ง - ตรวจแบบ 6.1-6-3 ร้อยละ 60 ผ่าน
คงตัว ฝึ กหัดที่ เกณฑ์
6.1-6-3
7) ความเร่ง - ตรวจใบงานที่ - ใบงานที่ 2.8 ร้อยละ 60 ผ่าน
2.8 - แบบฝึ กหัดที่ เกณฑ์
- ตรวจแบบ 7.1 ร้อยละ 60 ผ่าน
ฝึ กหัดที่ เกณฑ์
7.1

51
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเคลื่อนที่ในแนวตรง

รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ

ประเมิน
8) การนำ - ประเมิน - ผลงานที่นำ ระดับคุณภาพ 2
เสนอผลงาน การนำเสนอ เสนอ ผ่านเกณฑ์
ผลงาน
9) พฤติกรรม - สังเกต - แบบสังเกต ระดับคุณภาพ 2
การ พฤติกรรม พฤติกรรม ผ่านเกณฑ์
ทำงานรายบุคคล การทำงาน การทำงานราย
รายบุคคล บุคคล
10) - สังเกต - แบบสังเกต ระดับคุณภาพ 2
พฤติกรรม พฤติกรรม พฤติกรรม ผ่านเกณฑ์
การ การทำงาน การทำงานกลุ่ม
ทำงานกลุ่ม กลุ่ม
11) - สังเกตความมี - แบบประเมิน ระดับคุณภาพ 2
คุณลักษณะ วินัย คุณลักษณะ ผ่านเกณฑ์
อันพึง ใฝ่ เรียนรู้ และ อันพึงประสงค์
ประสงค์ มุ่งมั่น
ในการทำงาน
6.4 การประเมิน ตรวจแบบ แบบทดสอบหลัง ร้อยละ 60 ผ่าน
หลังเรียน ทดสอบ เรียน เกณฑ์
- แบบทดสอบ หลังเรียน
หลังเรียน
หน่วยการ
เรียนรู้ที่ 1
เรื่อง การ

52
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเคลื่อนที่ในแนวตรง

รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ

ประเมิน
เคลื่อนที่ใน
แนวตรง

7. กิจกรรมการเรียนรู้
 แผนที่ 1 : ปริมาณที่เกี่ยวกับการเคลื่อนที่ของวัตถุ
วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model) เวลา 2
ชั่วโมง
 แผนที่ 2 : เครื่องเคาะสัญญาณเวลา
วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model) เวลา 2
ชั่วโมง
 แผนที่ 3 : ความเร่ง
วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model) เวลา 3
ชั่วโมง
 แผนที่ 4 : กราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณต่าง ๆ ของการ
เคลื่อนที่แนวตรง
วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model) เวลา 3
ชั่วโมง
 แผนที่ 5 : การเคลื่อนที่ของวัตถุกรณีความเร่งคงตัว
วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model) เวลา 3
ชั่วโมง
 แผนที่ 6 : วัตถุตกแบบอิสระด้วยความเร่งคงตัว

53
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเคลื่อนที่ในแนวตรง

วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model) เวลา 5

ชั่วโมง
 แผนที่ 7 : ความเร็วสัมพัทธ์
วิธีสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model) เวลา 2
ชั่วโมง
(รวม
8 ชั่วโมง)
8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้
8.1 สื่อการเรียนรู้
1) หนังสือเรียน รายวิชาเพิ่มเติม ฟิ สิกส์ ม.4 เล่ม 1 หน่วยการเรียน
ที่ 2 การเคลื่อนที่แนวตรง
2) ใบงานที่ 2.1 เรื่อง ระยะทางและการกระจัด
3) ใบงานที่ 2.2 เรื่อง อัตราเร็วและความเร็ว
4) ใบงานที่ 2.3 เรื่อง เครื่องเคาะสัญญาณเวลา
5) ใบงานที่ 2.4 เรื่อง ความเร่ง
6) ใบงานที่ 2.5 เรื่อง กราฟความสัมพันธ์ระหว่างระยะทาง ความเร็ว
กับเวลา
7) ใบงานที่ 2.6 เรื่อง การเคลื่อนที่ด้วยความเร่งคงตัว
8) ใบงานที่ 2.7 เรื่อง วัตถุตกแบบอิสระด้วยความเร่งคงตัว
9) ใบงานที่ 2.8 เรื่อง ความเร็วสัมพัทธ์
10) แบบฝึ กหัด หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเคลื่อนที่ในแนวตรง
11) PowerPoint เรื่อง การเคลื่อนที่ในแนวตรง

8.2 แหล่งการเรียนรู้
1) ห้องเรียน

54
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเคลื่อนที่ในแนวตรง

2) ห้องสมุดและแหล่งข้อมูลสารสนเทศ

55