GIỚI THIỆU MÔN

HỌC KẾ TOÁN
NGÂN HÀNG

Tuesday, January 18, 2022 1

Trang bị những kiến thức tổng quát về kế
toán ngân hàng như:
- Đặc điểm của hệ thống kế toán ngân hàng
- Kế toán về nghiệp vụ huy động vốn
- Kế toán hoạt đông tín dụng, thanh toán bù
trừ, …
tạo nền tảng cho sinh viên tiếp thu học tập
nghiên cứu kế toán sâu hơn, cao hơn theo
chương trình đào tạo chuyên ngành kế toán,
tài chính.

Tuesday, January 18, 2022 2

 Sách, giáo trình chính:
Chủ biên TS. N.T. T.Hiền, Kế toán ngân hàng,
Nhà xuất bản Tài chính, 2020
• Tài liệu tham khảo:
- Kế toán Ngân hàng – Trường Đại học Ngân
hàng, Nhà xuất bản Thống kê, 2020
- Hệ thống thông tư hướng dẫn các chuẩn
mực kế toán do BTC ban hành
- Các nghị định, thông tư hướng dẫn của
NHNN

Tuesday, January 18, 2022 3

 SV phải có giáo trình
 SV đi học phải mang theo máy tính
 Khi có yêu cầu đọc tài liệu phải đọc,
soạn để tiện trao đổi trên lớp
 Khi có yêu cầu làm bài tập, phải có làm
bài mới sửa bài
 Sẽ tính điểm hợp tác theo nhóm theo
quá trình để lấy điểm tiểu luận.

Tuesday, January 18, 2022 4

Chương 1: Những vấn đề cơ bản của kế
toán Ngân hàng
Chương 2: KT nghiệp vụ huy động vốn
Chương 3: KT nghiệp vụ tín dụng
Chương 4: Kế toán nghiệp vụ thanh toán
qua ngân hàng.
Chương 5: KT thu nhập, chi phí và kết quả
kinh doanh.

Tuesday, January 18, 2022 5

 NHỮNG VẤN ĐỀ
CƠ BẢN VỀ KẾ
TOÁN NGÂN HÀNG

Tuesday, January 18, 2022 6

 Biết KTNH là gì.
 Biết vai trò của KTNH đ/v hoạt động
NH
 Biết nhiệm vụ của KTNH
 Biết sử dụng nguyên tắc chuẩn mực nào
trong thực hiện KTNH.
 Biết phân biệt tài sản Có, Nợ trong NH
 Làm quen HTTK, BCĐKT, BCKQKD của
NH.

Tuesday, January 18, 2022 7

 Luật kế toán số 03/2003/QH11 ngày
17/06/2003;
 Hệ thống TK KTNH theo QĐ
479/2005/QD-NHNN ngày 29/4/2004
 QĐ 807/2005/QĐ-NHNN ngày
01/06/2005 về sửa đổi lần 1, QĐ
29/2006/QĐ-NHNN ngày 10/7/2006 về
sửa đổi lần 2, QĐ 02/2008/QĐ – NHNN
ngày 15/1/2008 sửa đổi lần 3 hệ thống TK
Tuesday, January 18, 2022 8
 QĐ 543/2002/QĐ-NHNN ngày 29/5/2002
về XD, cấp phát, quản lý và sử dụng chữ
ký điện tử trong thanh toán điện tử liên
NH
 QĐ 1789/2005/QĐ-NHNN ngày
12/12/2005 về chế độ chứng từ KTNH
 QĐ 1913/2005/QĐ-NHNN ngày
30/12/2005 về chế độ lưu trữ tài liệu kế
toán trong ngành NH
 CM số 01 “chuẩn mực chung”

Tuesday, January 18, 2022 9

 TT 10/2014/TT-NHNN ngày 20/3/2014
“sửa đổi, bổ sung một số tài khoản trong
HTTK của TCTD ban hành theo QĐ
479/2004/QĐ-NHNN ngày 29/4/2004 của
Thống đốc NHNN”
 QĐ 16/2007/QĐ-NHNN ngày 18/4/2007
về: “ban hành chế độ BCTC đối với
TCTD”

Tuesday, January 18, 2022 10

1.1 TỔNG QUAN VỀ KTNH
1.2 KHÁI NIỆM, ĐỐI TƯỢNG, MỤC TIÊU,
VỊ TRÍ KTNH
1.3 ĐẶC ĐIỂM
1.4 CHỨNG TỪ
1.5 HỆ THỐNG TÀI KHOẢN, BẢNG
CĐKT, BẢNG CĐTK
1.6 HÌNH THỨC KẾ TOÁN

Tuesday, January 18, 2022 11

Ông Nguyên Thành muốn gửi tiết kiệm tại
một ngân hàng, ông nghĩ rằng ông sẽ chọn
ngân hàng an toàn nhất để gửi và đồng thời
để giao dịch thanh toán nên ông chọn Ngân
hàng Nhà nước tại tp. HCM để đăng ký tài
khoản, tuy nhiên khi ông đến NH với mục
đích nêu trên thì bị NHNN tp. HCM từ chối,
ông tự hỏi không hiểu vì sao?

Tuesday, January 18, 2022 12

Xem xét NGÂN HÀNG:

NHNN NHTM
VIỆT NAM

Tuesday, January 18, 2022 13

 VỊ TRÍ:
CHÍNH PHỦ

CÁC BỘ CQ NGANG BỘ …

- Là pháp
nhân
- Là NHTW
- TSC tại Hà
Nội
Tuesday, January 18, 2022 14
 CHỨC NĂNG

QUẢN LÝ NGÂN HÀNG

NHÀ NƯỚC TW

NH C/ỨNG
HOẠT PHÁT
TIỀN NGOẠI CỦA D/VỤ
ĐỘNG HÀNH
TỆ HỐI CÁC TIỀN TỆ
NH TIỀN TCTD CHO CP

Tuesday, January 18, 2022 15

TỔ CHỨC CỦA HỆ THỐNG NHNN
NHNN

ĐƠN VỊ
CHI VP NH
TRỰC
NHÁNH ĐD TM
THUỘC

Tuesday, January 18, 2022 16

 HOẠT ĐỘNG CỦA NHNN
T/H CS HĐ THANH
TIỀN TỆ TOÁN &
QG NGÂN QUỸ

PHÁT NH Q/LÝ NGOẠI

HÀNH HỐI, HĐ
TIỀN NN NGOẠI HỐI
CHO VAY, HOẠT
B/LÃNH, ĐỘNG
TẠM ỨNG THÔNG TIN,
CHO NS BÁO CÁO
Tuesday, January 18, 2022 17
 CƠ CẤU TỔ CHỨC
- Được thành lập theo QĐ của Chủ tịch
HĐ Bộ Trưởng và Thống đốc NHNN.
- Thực hiện hđộng NH, kinh doanh vì mục
tiêu lợi nhuận, góp phần thực hiện các
mục tiêu kinh tế của nhà nước.
- Có tư cách pháp nhân, có điều lệ hoạt
động, bộ máy quản lý điều hành,…

Tuesday, January 18, 2022 18

 NỘI DUNG, PHẠM VI HOẠT ĐỘNG
- Huy động vốn
- Hoạt động tín dụng
- Thanh toán và ngân quỹ
- Khác

Tuesday, January 18, 2022 19

 KHÁI NIỆM
TÍNH PHẢN
TOÁN ÁNH
HĐNV
NGÂN
HÀNG
GHI GIÁM
CHÉP ĐỐC

Tuesday, January 18, 2022 20

ĐỐI TƯỢNG
THƯỚC ĐO
GIÁ TRỊ
Phản ánh

C/CẤU
HÌNH VỐN SỬ DỤNG
THÀNH

Tuesday, January 18, 2022 21

 VỐN ĐIỀU LỆ
VỐN TỰ
CÓ VỐN PHÁP ĐỊNH
CÁC QUỸ (loại
VỐN COI trừ 1 số quỹ)
NHƯ TỰ
CÓ LÃI CHƯA PP
NGUỒN
VỐN VỐN CỐ ĐỊNH
VỐN
QUẢN LÝ SỐ DƯ TRÊN
& HUY TK K.H
ĐỘNG P.H GIẤY TỜ
CÓ GIÁ
VỐN KHÁC TIẾP NHẬN,
ỦY THÁC
Tuesday, January 18, 2022 22
 Mua sắm tài sản, phương tiện làm việc
 Chi phí quản lý
 Cấp vốn cho đơn vị phụ thuộc
 Gửi tiền tại NHNN và TCTD
 Nộp quỹ dự trữ bắt buộc tại NHNN
 Cho vay
 Đầu tư
 Kinh doanh
 …

Tuesday, January 18, 2022 23

 Khái niệm:
Là số tiền mà các TCTD phải duy trì trên
tài khoản tiền gửi không kỳ hạn của
NHNN để thực hiện mục tiêu chính sách
tiền tệ

TẠI SAO PHẢI DỰ TRỮ BẮT BUỘC??

Tuesday, January 18, 2022 24

Giải thích từ ngữ:
 Kỳ duy trì dự trữ bắt buộc: là khoảng
thời gian từ ngày mùng 1 đến hết ngày
cuối cùng của tháng hiện hành.
 Kỳ xác định số tiền dự trữ bắt buộc: là
khoảng thời gian từ mùng 1 đến hết ngày
cuối cùng của tháng trước
 Số tiền DTBB được tính trên số dư tiền
gửi huy động bình quân trong kỳ của
TCTD x Tỷ lệ dự trữ bắt buộc
Tuesday, January 18, 2022 25
Nguyên tắc:
- Số dư tiền gửi bình quân tại NHNN
không được thấp hơn số dư DTBB trong
kỳ phải duy trì.
- Số dư tiền gửi tại NHNN hàng ngày có
thể thấp hơn số DTBB trong kỳ.

Tuesday, January 18, 2022 26

 Trong NH X tháng 9/n có số liệu sau:
Số dư tiền gửi huy động:
1-10: 2.000 tỷ; 11-22: 2.500 tỷ; 23-30: 2.600
tỷ. Số dư tiền gửi tại NHNN tại ngày
30/9/n: 2.400 tỷ.
Yêu cầu: tính số tiền phải DTBB trong
tháng ….là bao nhiêu? Biết rằng tỷ lệ dự
trữ bắt buộc đang yêu cầu là 2%.

Tuesday, January 18, 2022 27

Tại NH ABC cuối tháng 9/n tính được số tiền phải
duy trì dự trữ bắt buộc là 800 triệu đồng.
Số dư tiền gửi tại NHNN biến động như sau:
- Ngày 1/10/n: 850 trđ
- Ngày 5/10/n: rút 150 trđ
- Ngày 20/10/n: nộp vào 100 trđ
Đến cuối tháng không thay đổi số dư, vậy NH ABC
có thiếu/thừa DTBB? Nếu có thì ngày 20/10/n, NH
ABC nộp vào bao nhiêu để vừa bằng mức phải
DTBB?

Tuesday, January 18, 2022 28

  Cung cấp thông tin
WHAT? WHO?

TÌNH “SỨC
CQ
HÌNH KHỎE” NHÀ NHÀ CƠ
QUẢN
HĐKD CỦA Q.TRỊ ĐẦU QUAN
LÝ
CỦA NGÀNH, NH TƯ THUẾ
KHÁC
NH NỀN KT

Tuesday, January 18, 2022 29

 Người có lợi
QĐ MỤC ích gián tiếp THÔNG TIN KIỂM
TIÊU ĐƯỢC XN TOÁN
Người có lợi
ích trực tiếp

NGHIỆP
HĐKD KẾ TOÁN THÔNG TIN
VỤ

QĐ MỤC NHÀ
TIÊU Q.TRỊ

Tuesday, January 18, 2022 30

 Trung gian tài chính
 Tính giao dịch và xử lý dịch vụ NH
 Tính cập nhật và chính xác cao độ
 Có số lượng chứng từ lớn và phức tạp
 Tính tập trung và thống nhất cao

Tuesday, January 18, 2022 31

 KHÁI NIỆM
 PHÂN LOẠI
 KIỂM SOÁT
 TỔ CHỨC LUÂN CHUYỂN

Tuesday, January 18, 2022 32

 KHÁI NIỆM:
Là bằng chứng để:
- Chứng minh các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh hoàn thành tại ngân hàng;
- Hạch toán vào các tài khoản kế toán tại
ngân hàng.

Tuesday, January 18, 2022 33

 Ủy nhiệm chi
Hóa đơn

Thư TD – L/C
Séc
Phiếu CK,
Lệnh TT,
Giấy nộp tiền, Bảng kê
giấy rút tiền.
Phiếu thu,
phiếu chi HĐTD Nhờ thu - UNT

Tuesday, January 18, 2022 34

 GỐC
 PHÂN LOẠI
GHI SỔ
CÔNG DỤNG,
TT GHI SỔ GỐC KIÊMGHI SỔ
NỘI BỘ
ĐỊA ĐIỂM LẬP
K. HÀNG LẬP
CĂN MỨC ĐỘ ĐƠN NHẤT
CỨ TỔNG HỢP TỔNG HỢP
MỤC ĐÍCH, TIỀN MẶT
NDUNG N.VỤ CHUYỂN KHOẢN

TRÌNH ĐỘ KỸ GIẤY
THUẬT ĐIỆN TỬ
Tuesday, January 18, 2022 35
 KIỂM SOÁT CHỨNG TỪ
Là việc kiểm tra tính đúng đắn của các yếu
tố đã ghi trên chứng từ nhằm đảm bảo:
- Tính hợp lệ - chứng từ
- Tính hợp pháp của - NVKT
phát sinh trong suốt quá trình xử lý.

Tuesday, January 18, 2022 36

 KIỂM SOÁT CHỨNG TỪ
BƯỚC NGƯỜI THỜI NỘI
K.SOÁT THỰC ĐIỂM DUNG
HIỆN K.SOÁT
KIỂM SOÁT THANH KHI NHẬN - C.TỪ LẬP
TRƯỚC TOÁN VIÊN CHỨNG TỪ THEO QĐ?
CỦA K.H - NỘI DUNG?
- SỐ DƯ?
- HỢP PHÁP?
KIỂM SOÁT KIỂM SOÁT KHI NHẬN -NHƯ TRÊN
SAU VIÊN CHỨNG TỪ (KO KTRA SỐ
TỪ THANH DƯ)
TOÁN VIÊN - CHỮ KÝ…?
Tuesday, January 18, 2022 37
 TỔ CHỨC LUÂN CHUYỂN
Là quá trình vận động của chứng từ kể từ
lúc được NH lập hoặc nhận của KH qua
các khâu kiểm soát, xử lý, hạch toán, đối
chiếu đến khi đóng lại thành tập chứng từ
hoặc lưu trữ trên đĩa.

Tuesday, January 18, 2022 38

 NGUYÊN TẮC TỔ CHỨC LUÂN
CHUYỂN CHỨNG TỪ:
- Đảm bảo phục vụ khách hàng tốt nhất
- Đảm bảo việc ghi Nợ trước, Có sau
- Nếu luân chuyển qua tay khách hàng phải
dùng ký hiệu mật.

Tuesday, January 18, 2022 39

 HỆ THỐNG TÀI KHOẢN
 BẢNG CÂN ĐỐI TÀI KHOẢN
 BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN

Tuesday, January 18, 2022 40

 Khái niệm:
Là một phương pháp kế toán dùng thước
đo bằng tiền tệ để phân loại, tập hợp,
phản ánh và kiểm soát các đối tượng kế
toán một cách liên tục.

Tuesday, January 18, 2022 41

 Phân loại: TK TÀI SẢN NỢ
QUAN HỆ
TK TÀI SẢN CÓ
CỦA TK VỚI
TÀI SẢN TK TÀI SẢN NỢ - CÓ

MỨC ĐỘ TK PHÂN TÍCH

TỔNG HỢP
CỦA TK TK TỔNG HỢP

VỊ TRÍ CỦA TK NỘI BẢNG

TK VỚI BẢNG
TK NGOẠI BẢNG
CĐKT
Tuesday, January 18, 2022 42
 CƠ CẤU HỆ THỐNG TÀI KHOẢN
HIỆN HÀNH

Tuesday, January 18, 2022 43

 NGUYÊN TẮC NHỚ
XX X X XX x(xxx)
C1: loại TK Số thứ tự TK chi tiết

C2: nhóm TK

C3: tên TK
C4
Ký hiệu tiền tệ
C5

Tuesday, January 18, 2022 44

 KHÁI NIỆM
Là bảng tổng kết các số liệu phát sinh trên
các tài khoản kế toán tổng hợp được trình
bày theo thứ tự số hiệu tài khoản từ nhỏ
đến lớn.

Tuesday, January 18, 2022 45

 Đặc điểm (điều kiện)
- Tổng cộng số phát sinh Nợ bằng tổng cộng
số phát sinh Có
- Tổng cộng số phát sinh ở Bảng CĐTK bằng
tổng cộng số phát sinh của toàn bộ chứng
từ ghi sổ
- Tổng cộng số dư Nợ đầu kỳ (cuối kỳ) bằng
tổng cộng số dự Có đầu kỳ (cuối kỳ)
- Tổng cộng số psinh lũy kế đầu năm bên Nợ
bằng … bên Có.

Tuesday, January 18, 2022 46

 HÌNH THỨC
Ngân hàng …
BẢNG CÂN ĐỐI TÀI KHOẢN
Ngày …tháng…năm…
Số Tên Số dư đầu kỳ Số PS trong Số dư cuối kỳ
hiệu tài tài kỳ
khoản khoản
Nợ Có Nợ Có Nợ Có

Cộng A A B B C C
Tuesday, January 18, 2022 47
 PHÂN LOẠI
- BCĐTK ngày
- BCĐTK tháng
- BCĐTK quý
- BCĐTK năm
• NGUỒN LẤY SỐ LIỆU:
Các tài khoản tổng hợp

Tuesday, January 18, 2022 48

 KHÁI NIỆM
Là báo cáo tổng hợp, phản ánh tổng quát
toàn bộ giá trị tài sản hiện có được sử
dụng như thế nào và nguồn gốc hình thành
tài sản đó của TCTD tại một thời điểm
nhất định.

Tuesday, January 18, 2022 49

 HÌNH THỨC
Gồm 2 phần:
Tài sản Có ( Tài sản, sử dụng vốn) và Tài
sản Nợ (Vốn, Nguồn vốn)
Mẫu (xem giáo trình)

Tuesday, January 18, 2022 50

 KHÁI NIỆM
Là báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh
tổng quát tình hình và kết quả kinh doanh
của TCTD trong một kỳ kinh doanh.

Tuesday, January 18, 2022 51

 NỘI DUNG VÀ KẾT CẤU
Gồm 2 phần:
- Phần 1: Lãi lỗ: các chỉ tiêu cần thiết về
hoạt động kinh doanh của TCTD (doanh
thu, chi phí, lợi nhuận) từ:
• Lãi
• Ngoài lãi

Tuesday, January 18, 2022 52

 NỘI DUNG VÀ KẾT CẤU (tt)
- Phần 2:Tình hình thực hiện nghĩa vụ với
ngân sách Nhà nước
Gồm thuế và các loại phí, lệ phí và các
khoản phải nộp khác.

Tuesday, January 18, 2022 53

HÌNH THỨC
Xem giáo trình

Tuesday, January 18, 2022 54

 KHÁI NIỆM
Là sự tổng hợp các loại sổ kế toán, số
lượng sổ, kết cấu các loại sổ, mối quan hệ
giữa các loại sổ, trình tự ghi chép số liệu
trên chứng từ gốc để từ đó lập báo cáo kế
toán theo một trình tự và phương pháp
nhất định.

Tuesday, January 18, 2022 55

 CÁC HÌNH THỨC KẾ TOÁN:
- Hình thức nhật ký - sổ cái
- Hình thức chứng từ ghi sổ
- Hình thức nhật ký chứng từ

Tuesday, January 18, 2022 56

 NHẬT KÝ – SỔ CÁI
Ngân hàng …
NHẬT KÝ SỔ CÁI
Tháng …năm…
NHẬT KÝ SỔ CÁI
Tài
Chứng từ Diễn Số TK 1011 TK 2111 TK …
khoản
giải tiền
Số Ngày Nợ Có Nợ Có Nợ Có Nợ Có

Tuesday, January 18, 2022 57

 CHỨNG TỪ GHI SỔ
- Thích hợp với các NH có nghiệp vụ phát sinh
lớn
- Bao gồm sổ đăng ký chứng từ ghi sổ và sổ cái
- Căn cứ vào chứng từ ghi sổ được lập để vào
sổ đăng ký chứng từ ghi sổ vào sổ cái. Các
chứng từ gốc sau khi làm căn cứ để lập chứng
từ ghi sổ được dùng để căn cứ ghi vào sổ, thẻ
chi tiết.
- Dựa vào Sổ cái để tập hợp số liệu lên BCĐKT
và từ đó căn cứ lập các báo biểu kế toán.

Tuesday, January 18, 2022 58