‫‪www.IrPDF.

com‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ‬

‫رواﻧﮕﺮاﻳﻲ‬
‫ﺧﺎﻛﻬﺎ‬
‫و روﺷﻬﺎي ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از آن‬

‫ﮔﺮدآوري ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ ‪:‬‬

‫ﻣﻬﻨﺪس ﺣﻤﻴﺪ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﻓﺮ‬

‫ﻣﺮداد ﻣﺎه ‪1385‬‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫‪ ))*-‬ﺑﺴﻢ اﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ ((*‪-‬‬

‫*** ﺑﻪ ﻳﺎد ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻋﺰﻳﺰاﻧﻲ ﻛﻪ در زﻟﺰﻟﻪ‬

‫ﻫﺎي ﻣﺮﮔﺒﺎر ﻃﺒﺲ ‪ ،‬ﻣﻨﺠﻴﻞ ‪ ،‬رودﺑﺎر و ﺑﻢ‬
‫ﺟﺎن ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺧﻮد را ﻧﺎﺑﺎوراﻧﻪ از دﺳﺖ‬
‫دادﻧﺪ ***‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫روان ﺷﺪﮔﻲ ﺧﺎﻛﻬﺎ‬

‫ﻋﻠﺘﻬﺎي روان ﺷﺪﮔﻲ‬

‫روان ﺷﺪن ﺧﺎك در ﺣﻴﻦ وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻳﺎ ﺳﺨﺘﻲ ﺧﺎك‬

‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﺸﺴﺖ ﺳﺎزه ﻫﺎ ‪ ،‬وﻗﻮع زﻣﻴﻦ ﻟﻐﺰه ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﺴﺮﻳﻊ‬

‫ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻴﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺪﻫﺎي ﺧﺎﻛﻲ ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺮوز اﻧﻮاع دﻳﮕﺮي از ﺧﻄﺮﻫﺎ ﺑﺸﻮد ‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪه‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ روان ﺷﺪﮔﻲ ﺧﺎك در ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﻧﻮع ﻣﺎﺳﻪ ﺷﻞ اﺷﺒﺎع اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ‪.‬‬

‫در ﻃﻲ ﻳﻚ ﺗﻜﺎن ﻗﻮي زﻟﺰﻟﻪ ‪ ،‬ﻧﻬﺸﺖ ﻣﺎﺳﻪ ﺷﻞ اﺷﺒﺎع ﺷﺪه ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻓﺸﺮده ﺷﺪن ﺧﻮاﻫﺪ‬

‫داﺷﺖ و ﻟﺬا ﺣﺠﻢ آن ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺳﺮﻳﻌﺎ آب ﺧﻮد را ﺗﺨﻴﻠﻪ ﻛﻨﺪ‬

‫آﻧﮕﺎه ﻓﺸﺎر آب ﻣﻨﻔﺬي اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ‪ .‬ﺗﻨﺶ ﻣﻮﺛﺮ در ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺎ ﺗﻔﺎﺿﻞ ﺑﻴﻦ ﻓﺸﺎر‬

‫ﺳﺮﺑﺎر و ﻓﺸﺎر آب ﻣﻨﻔﺬي ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻮﺳﺎن ‪ ،‬ﻓﺸﺎر آب ﻣﻨﻔﺬي ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﻘﺪار‬

‫ﻓﺸﺎر ﺳﺮﺑﺎر اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬ﭼﻮن اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺑﺮﺷﻲ ﻫﺮ ﺧﺎك ﻏﻴﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﻣﻮﺛﺮ‬

‫ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﺎﺳﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎم ) ﺑﺎرﺑﺮي ( ﺑﺮﺷﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎل ﻣﺎﺳﻪ روان‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺟﻮﺷﺶ ﻣﺎﺳﻪ ﻛﻪ در ﺣﻴﻦ وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد دﻟﻴﻞ ﺑﺮ وﻗﻮع‬

‫روان ﺷﺪﮔﻲ اﺳﺖ ‪ .‬ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺗﻮﺿﻴﺢ ﭘﺪﻳﺪه روان ﺷﺪﮔﻲ و روﺷﻬﺎي ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺮاي‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻣﻜﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮة روان ﺷﺪﮔﻲ در ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪( 3 ، 2 ، 1) .‬‬

‫‪σ' = σ – u‬‬
‫'‪τ = σ' tanφ' + c‬‬
‫'‪τ = σ' tanφ‬‬ ‫‪, c' = 0‬‬
‫'‪τ = ( σ – u ) tanφ‬‬
‫‪u=σ‬‬ ‫►‬ ‫‪τ=0‬‬ ‫‪► Liquefaction‬‬

‫ﺟﻮﺷﺶ ﻣﺎﺳﻪ در ﻛﻒ ﺧﺎﻧﻪ اي در آﺳﺘﺎﻧﻪ اﺷﺮﻓﻴﻪ‬

‫ﺟﻮﺷﺶ ﻣﺎﺳﻪ‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫ﺟﻮﺷﺶ ﻣﺎﺳﻪ – اﻟﻤﭙﻴﺎ – واﺷﻨﮕﺘﻦ ‪2001‬‬

‫ﺟﻮﺷﺶ ﻣﺎﺳﻪ – ﻟﻮﻣﺎ ﭘﺮﻳﺘﺎ ‪1989‬‬

‫ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻴﻬﺎي زﻣﻴﻦ ﻧﺎﺷﻲ از روان ﺷﺪﮔﻲ و آﺛﺎر آن ﺑﺮ ﺳﺎزه ﻫﺎ‬

‫اﮔﺮ ﺧﺎﻛﻲ روان ﺷﻮد و اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺑﺮﺷﻲ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ‬

‫زﻣﻴﻦ رخ دﻫﺪ اﮔﺮ ﺳﺎزه ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ روي و ﻳﺎ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ اﻳﻦ ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻫﺎي ﺧﺎﻛﻲ ﺑﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪،‬‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ آﺳﻴﺐ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻳﻮد ) ‪ ( 4‬ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻴﻬﺎي زﻣﻴﻦ ﻧﺎﺷﻲ از روان ﺷﺪﮔﻲ را ﺑﻪ ‪ 3‬دﺳﺘﻪ‬

‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪:‬‬

‫‪ -‬ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻧﺒﻲ‬

‫‪ -‬ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻴﻬﺎي ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬ازﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬

‫ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﺧﺎك ﺳﻄﺤﻲ در ﺟﻬﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ اﺳﺖ و وﻗﺘﻲ‬

‫اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﭘﺪﻳﺪه روان ﺷﺪﮔﻲ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺑﺮﺷﻲ ﻻﻳﻪ زﻳﺮﻳﻦ ﺳﻄﺢ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮود‪.‬‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﺮ روي ﺷﻴﺐ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر آرام ﺑﺎ اﻧﺪازه ﻛﻤﺘﺮ از ‪ %5‬رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ‪ .‬اﮔﺮ‬

‫در زﻳﺮ ﻳﻚ ﺳﺎزه ﮔﺴﺘﺮش ﺗﻔﺎﺿﻠﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺗﻨﺸﻬﺎي ﻛﺸﺸﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي‬

‫ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻛﺎﻣﻞ ﺳﺎزه ‪ ،‬در آن ﺑﻪ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ‪.‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي اﻧﻌﻄﺎف‬

‫ﭘﺬﻳﺮ ﺑﻬﺘﺮ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي ﺷﻜﻨﻨﺪه در ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﺑﻨﺪه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪( 5 ).‬‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 www.IrPDF.com

1999 ‫ ﺗﺮﻛﻴﻪ‬kocaeli ‫ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻧﺒﻲ زﻣﻴﻦ – زﻟﺰﻟﻪ‬

1999 ‫ ﺗﺮﻛﻴﻪ‬kocaeli ‫ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻧﺒﻲ زﻣﻴﻦ – زﻟﺰﻟﻪ‬

www.IrPDF.com www.IrPDF.com www.IrPDF.com

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻧﺒﻲ زﻣﻴﻦ – زﻟﺰﻟﻪ ‪ 1995‬ﻛﻮﺑﻪ ژاﭘﻦ‬

‫ﺗﺮك ﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻧﺒﻲ و ﺟﻮﺷﺶ ﻣﺎﺳﻪ ﻧﺎﺷﻲ از رواﻧﮕﺮاﻳﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻣﻴﺎﻧﻲ ﭘﻞ ‪ Nishihomiya‬ﻛﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪه آزاد راه را ﻧﮕﻪ ﻣﻲ داﺷﺖ‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻃﻮﻳﻞ ﻣﺪﻓﻮن در ﺧﺎك ) ﺧﻄﻮط ﺟﺮﻳﺎن ﺣﻴﺎﺗﻲ ( ﺗﺎﺛﻴﺮ‬

‫ﻓﺎﺟﻌﻪ آﻣﻴﺰي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد وﺟﻮد دارد ﻛﻪ در ﻃﻲ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺰرگ‪1906‬ﺳﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‬

‫ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺷﻜﺴﺘﻲ در ﺷﺒﻜﻪ آﺑﺮﺳﺎﻧﻲ ﺑﺮ اﺛﺮ ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻧﺒﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن آﺗﺶ ﺳﻮزي ﻧﺎﻓﺮﺟﺎم ﻣﺎﻧﺪ ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻛﺜﺮ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﺳﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‬

‫ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﻗﻄﻊ ﺧﻄﻮط راه آﻫﻦ و اﻧﺘﻘﺎل آب‬

‫ﻗﻄﻊ ﺟﺎده ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫آﺗﺶ ﺳﻮزي ﭘﺲ از وﻗﻮع رواﻧﮕﺮاﻳﻲ و ﻗﻄﻊ ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل آب‬

‫ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻴﻬﺎي ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ زﻣﺎﻧﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﺰرگ از ﺧﺎك روان ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي‬

‫ﺧﺎﻛﻬﺎي روان ﻧﺸﺪه ﺑﺮ روي ﻻﻳﻪ اي از ﺧﺎﻛﻬﺎي روان ﺷﺪه ﺟﺮﻳﺎن ﻳﺎﺑﻨﺪ ‪ .‬ﻟﻐﺰﺷﻬﺎي ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ در‬

‫ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺷﻴﺒﻬﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ %5‬اﺳﺖ‪.‬اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎ آﺛﺎر ﻓﺠﻴﻌﻲ در ﻃﻲ زﻟﺰﻟﻪ‬

‫‪ 1964‬آﻻﺳﻜﺎ ﺑﺮﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ‪.‬‬

‫رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ – ﺳﺪ ﺳﺎن ﻓﺮﻧﺎﻧﺪو ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ – ﺳﺪ ﺳﺎن ﻓﺮﻧﺎﻧﺪو ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ‬

‫رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ – ﺳﺪ ﺑﺎﻃﻠﻪ ‪ -Stava‬اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ – ژوﺋﻦ ‪1985‬‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫آﻻﺳﻜﺎ ‪1964‬‬

‫ﺗﺮك در ﺑﺎﻻدﺳﺖ ﺳﺪ ‪ Los Angles‬در زﻟﺰﻟﻪ ‪(1994) Northridge‬‬

‫روان ﺷﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻠﻬﺎي ﺑﺰرگ ﺧﺎك ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺎزه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ روي اﻳﻦ ﺧﺎﻛﻬﺎ ﻗﺮار‬

‫دارﻧﺪ ﻧﺸﺴﺖ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﻛﺞ ﺷﻮﻧﺪ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ واژﮔﻮن ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺳﺎزه ﻫﺎي ﻣﺪﻓﻮن در ﺧﺎك ﺑﻪ‬

‫ﺑﻴﺮون از زﻣﻴﻦ ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬در ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻻت ‪ ،‬ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﺧﺎك روان ﺷﺪه‬

‫زﻳﺎد اﺳﺖ ‪ ،‬ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻴﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﺞ ﺷﺪﮔﻲ ﻳﺎ واژﮔﻮﻧﻲ ‪ ،‬از ﻗﺒﻴﻞ ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻴﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در‬

‫ﻃﻲ زﻟﺰﻟﻪ ‪ 1964‬در ﻧﻴﮕﺎﺗﺎي ژاﭘﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد ‪ .‬در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻻﻳﻪ ﺧﺎك‬

‫روان ﺷﺪه ﻛﻢ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎ در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻻﻳﻪ ﺧﺎك روان ﻧﺸﺪة ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺿﺨﻴﻤﻲ ﺑﺮ روي ﻳﻚ‬

‫ﻧﻬﺸﺘﻪ از ﺧﺎك روان ﺷﺪه ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﻛﺞ ﺷﺪﮔﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﻳﺎ واژﮔﻮﻧﻲ ﺳﺎزه ﻫﺎ رخ ﻧﻤﻲ دﻫﺪ‬

‫اﻣﺎ ﻧﺸﺴﺖ ﻗﺎﺋﻢ ﺗﻔﺎﺿﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺎزه ﻫﺎي ﻣﺪﻓﻮن در ﺧﺎك‪ ،‬از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺨﺎزن زﻳﺮ زﻣﻴﻨﻲ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر آب‬

‫ﻣﻨﻔﺬي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ روان ﺷﺪﮔﻲ دﺳﺘﺨﻮش ﺷﻨﺎوري ﺷﺪﻳﺪي ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺳﺎزه ﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ‪ ،‬از ﻗﺒﻴﻞ‬

‫دﻳﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻳﺎ ﺳﺎزه ﻫﺎي ﺑﻨﺪر‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺧﺎﻛﻬﺎي اﻃﺮاف آﻧﻬﺎ روان ﺷﺪﮔﻲ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ‬

‫در ﻣﻌﺮض ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﭼﺎﻫﻚ ) در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﻮﺷﺶ‬

‫ﻣﺎﺳﻪ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ(ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺸﺴﺖ ﺗﻔﺎﺿﻠﻲ ﻳﺎ ﻛﺞ ﺷﺪﮔﻲ ﺳﺎزه ﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﭘﻲ ﻫﺎي‬

‫ﻛﻢ ﻋﻤﻖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﻧﺎﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻴﻬﺎي ﻧﺎﺷﻲ از روان ﺷﺪﮔﻲ ﺑﺮ ﺳﺎزه ﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﻌﺖ‬

‫روان ﺷﺪﮔﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد ‪ .‬اﮔﺮ روان ﺷﺪﮔﻲ در ﻻﻳﻪ ﻣﺎﺳﻪ ﺿﺨﻴﻢ و وﺳﻴﻊ اﻓﻘﻲ ﺑﻮﺟﻮد آﻳﺪ ‪،‬‬

‫اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲ رود ﻛﻪ آﺛﺎر آن ﺑﺮ روي ﺳﺎزه ﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ روان ﺷﺪﮔﻲ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ‬

‫ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﻛﻢ ﺿﺨﺎﻣﺖ و ﻏﻴﺮ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اي از ﺧﺎك ) ﻋﺪﺳﻴﻬﺎ ( ﺷﻮد ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺳﺎزه ﻫﺎ دﺳﺘﺨﻮش‬

‫آﺳﻴﺐ ﺟﺰﺋﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻳﺎ اﺻﻼ آﺳﻴﺐ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻛﻮﺑﻪ ‪ ،‬ژاﭘﻦ ‪1995‬‬

‫ﻧﻴﮕﺎﺗﺎ ‪ ،‬ژاﭘﻦ ‪1964‬‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫اﻳﺰﻣﻴﺖ ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﻪ ‪1999‬‬

‫ﻫﺮ دو ﻋﻜﺲ اﻳﺰﻣﻴﺖ ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﻪ ‪1999‬‬

‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﺔ روان ﺷﺪﮔﻲ‬

‫اﮔﺮ روان ﺷﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺧﻄﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬راﻫﻬﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ آﻧﻬﺎ‬

‫را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺴﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﺟﺪﻳﺪ راﻫﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ روان ﺷﺪﮔﻲ از ﻃﺮﻳﻖ اﺻﻼح وﺿﻌﻴﺖ ﺧﺎك ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻳﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺳﺎزه ‪.‬‬

‫‪ .2‬رﻫﺎ ﻛﺮدن ﻳﺎ اﻧﺘﻘﺎل ) ﻣﻜﺎن ( ﭘﺮوژه ‪.‬‬

‫‪ .3‬ﻗﺒﻮل ﺧﻄﺮ ﺑﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﺮدن ﭘﺮوژه ﺑﺪون ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ روان ﺷﺪﮔﻲ ‪.‬‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﺗﺎ ﺣﺪود زﻳﺎدي ﺑﺮ راه ﭼﺎره ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد ‪ .‬دوﻣﻴﻦ راخ ﭼﺎره ﺑﻪ اﻳﻦ‬

‫ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﻨﻄﻘﺔ دﻳﮕﺮي ﺑﺪون ﻣﺴﺌﻠﺔ روان ﺷﺪﮔﻲ وﺟﻮد دارد ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﺳﻮﻣﻴﻦ راه ﭼﺎره‬

‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ و ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺑﻴﻤﻪ ﻛﺮدن ﺷﻮد ‪،‬‬

‫ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ارزش آﺗﻲ داراﻳﻲ و ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻮدن ﭘﺮوژه را ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮه اﻧﺪازد ‪ .‬دوﻣﻴﻦ و ﺳﻮﻣﻴﻦ راه‬

‫ﭼﺎره ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺑﺤﺚ زﻳﺎدي اﺳﺖ وﻟﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ‬

‫ﺑﺎ روان ﺷﺪﮔﻲ ﻣﻌﻄﻮف ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ‪.‬‬

‫ﻛﻢ ﻛﺮدن ﺧﻄﺮ روان ﺷﺪﮔﻲ از ﻃﺮﻳﻖ اﺻﻼح ﺧﺎك‬

‫روﺷﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﺮاي اﺻﻼح ﻣﻨﻄﻘﻪ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ روان ﺷﺪﮔﻲ ﺧﺎﻛﻬﺎي‬

‫زﻳﺮ ﻳﻚ ﻧﺎﺣﻴﻪ را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ ‪ ( 2 ) .‬اﻳﻦ روﺷﻬﺎ در ﺟﺪول ‪ 1‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ - 1‬روﺷﻬﺎي ﻛﺎﻫﺶ روان ﺷﺪﮔﻲ ﺧﺎك از ﻃﺮﻳﻖ اﺻﻼح زﻣﻴﻦ‬

‫‪ .1‬ﺧﺎﻛﺒﺮداري و ﻋﻮض ﻛﺮدن ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺴﺘﻌﺪ روان ﺷﺪﮔﻲ‬

‫اﻟﻒ ‪ .‬ﺧﺎﻛﺒﺮداري و ﺗﺮاﻛﻢ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺧﺎك ﻣﻮﺟﻮد‪.‬‬
‫ب ‪ .‬ﺧﺎﻛﺒﺮداري و ﺗﺮاﻛﻢ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺧﺎﻛﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ اﺻﻼح ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬
‫ج ‪ .‬ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد و ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن‬
‫آن ﺑﺎ ﺧﺎﻛﻬﺎي روان ﻧﺸﻮ ﻛﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪ .2‬ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺳﺎزي ﺧﺎﻛﻬﺎي درﺟﺎ‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫اﻟﻒ ‪ .‬ﺷﻤﻌﻬﺎي ﺗﺮاﻛﻤﻲ‬

‫ب ‪ .‬ﻣﻴﻞ ﮔﻤﺎﻧﻪ ﻫﺎي ارﺗﻌﺎﺷﻲ‬
‫ج ‪ .‬ﺷﻨﺎوري ارﺗﻌﺎﺷﻲ‬
‫د ‪ .‬دوﻏﺎب رﻳﺰي ﺗﺮاﻛﻤﻲ‬
‫ﻫـ ‪ .‬ﺗﺮاﻛﻢ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻳﺎ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺳﺎزي ﺑﺮ اﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪ‬

‫‪ .3‬ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺎﻛﻬﺎي درﺟﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ آﻧﻬﺎ‬

‫اﻟﻒ ‪ .‬ﻣﺨﻠﻮط ﻛﺮدن ﺧﺎﻛﻬﺎي درﺟﺎ ﺑﺎ ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ‬
‫ب ‪ .‬ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺧﺎﻛﻬﺎي درﺟﺎ ﺑﺎ آب ﻓﺸﺎﻧﻲ و ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬
‫ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺧﺎﻛﻬﺎي روان ﻧﺸﻮ‪.‬‬

‫‪ .4‬دوﻏﺎب رﻳﺰي ﻳﺎ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬

‫اوﻟﻴﻦ دﺳﺘﺔ ﻛﻠﻲ روﺷﻬﺎي اﺻﻼح ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺧﺎﻛﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺎﻟﻘﻮه‬

‫ﻣﺴﺘﻌﺪ روان ﺷﺪن اﻧﺪ ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﺧﺎك ﺑﺼﻮرت ﻳﻚ ﺧﺎﻛﺮﻳﺰ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ دوﺑﺎره ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ‬

‫ﭼﮕﺎﻟﻲ آن اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮري اﺳﺘﻌﺪاد ﺑﺎﻟﻘﻮة آن ﺑﺮاي روان ﺷﺪن ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ دﻳﮕﺮ‬

‫ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎ اﺿﺎﻓﺎت اﺻﻼح ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪوﺳﭙﺲ ﺑﺼﻮرت ﻳﻚ ﺧﺎﻛﺮﻳﺰﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ‬

‫ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬راه ﺣﻞ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دور اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﻛﺒﺮداري ﺷﺪه و ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن‬

‫ﻛﺎﻣﻞ آن ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ وارداﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺷﺪه اﻧﺪ و روان ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫دوﻣﻴﻦ دﺳﺘﻪ ﻛﻠﻲ روﺷﻬﺎي ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺎك‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺧﺎﻛﻬﺎ در ﺟﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ‬

‫روان ﺷﺪن اﻧﺪ ‪.‬ﺧﺎﻛﻬﺎ ‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺷﺪه ‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮة ﻛﻤﺘﺮي ﺑﺮاي روان ﺷﺪن ﭘﻴﺪا‬

‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ زﻳﺮا وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺧﺎك ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻜﺎن زﻟﺰﻟﻪ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫ﺣﺠﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ؛ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺮاﻛﻢ دارد ‪ ،‬ﻟﺬا اﻣﻜﺎن اﻳﺠﺎد ﻓﺸﺎرﻫﺎي‬

‫ﻣﻨﻔﺬي اﺿﺎﻓﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬ﺷﻨﺎوري ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻲ آن ﻣﺎﺷﻴﻨﻲ ﺑﻪ درون‬

‫زﻣﻴﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و از ﻃﺮﻳﻖ ارﺗﻌﺎش و اﺷﺒﺎع ﺳﺎزي ﻫﻤﺰﻣﺎن‪،‬ﺧﺎﻛﻬﺎي ﺷﻞ را ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻲ‬

‫ﺳﺎزد ) ‪ . ( 6‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ارﺗﻌﺎش ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬آب ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ از آﻧﻜﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺎك ﺟﺬب ﺷﻮد‬

‫ﺗﻠﻤﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ آب اﺿﺎﻓﻲ ذرات رﻳﺰﺗﺮ را ﺑﻪ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻣﻲ آورد ‪ ،‬ذراﺗﻲ ﻛﻪ‬

‫ﺷﻜﻞ داﻧﻪ اي ﺑﻴﺸﺘﺮي دارﻧﺪ در ﻧﺘﻴﺠﺔ ارﺗﻌﺎش ﻣﺘﺮاﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﺧﺎﻛﻬﺎي داﻧﻪ‬

‫اي اﻓﺰوده ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ذرات رﻳﺰﺗﺮ و اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺮاﻛﻢ را ﺟﺒﺮان ﻛﻨﺪ ‪.‬اﻳﺸﻲ ﻫﺎرا‬

‫و دﻳﮕﺮان ) ‪ ( 7‬ﮔﺰارش داده اﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺨﺎزن ﻧﻔﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪ اي ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‬

‫ﻛﻪ ﺑﻪ روش ﺷﻨﺎوري ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬در زﻟﺰﻟﻪ ‪ 1978‬ﻣﻲ ﻳﺎﺟﻴﻜﻦ– اوﻛﻲ دﺳﺘﺨﻮش‬

‫آﺳﻴﺐ دﻳﺪﮔﻲ و ﻧﺸﺴﺖ ﻛﻤﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﺴﻬﻴﻼت ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺠﺎور ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻫﺎي‬

‫ﻣﺎﺳﺔ ﺷﻠﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ‪ ،‬دﺳﺘﺨﻮش آﺳﻴﺐ دﻳﺪﮔﻲ و ﻧﺸﺴﺖ ﺷﺪﻳﺪ‬

‫ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺮاﻛﻢ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ) ﻛﻪ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺳﺎزي ﺑﺮ اﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪ ﻳﺎ ﻛﻮﺑﺔ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻧﻴﺰ‬

‫ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ( ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺳﺎزي را درﺟﺎ اﻧﺠﺎم داد ‪ .‬در روش ﺗﺮاﻛﻢ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ از وزﻧﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦ‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫در ﺣﺎل ﺳﻘﻮط اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد؛ اﻳﻦ وزﻧﻪ ﻣﻮﺟﻲ ﺿﺮﺑﻪ اي اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻋﻤﻖ ﻣﺸﺨﺼﻲ‬

‫در زﻣﻴﻦ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬اﺛﺮ اﻳﻦ ﺗﺮاﻛﻢ در ﺧﺎﻛﻬﺎي داﻧﻪ اي اﻳﺠﺎد ﻓﺸﺎر آب ﻣﻨﻔﺬي زﻳﺎد اﺳﺖ‪.‬‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺸﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﻋﻤﻞ زﻫﻜﺸﻲ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮوﻧﺪ ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﺗﺮاﻛﻢ ) ﻳﺎ درﺳﺖ ﺗﺮ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ‪ ،‬ﺗﺤﻜﻴﻢ (‬

‫روي ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬و ﺧﺎك ﻣﺘﺮاﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻟﺬا ﻣﻘﺎوﻣﺖ آن در ﻣﻘﺎﺑﻞ روان ﺷﺪن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺮاﻛﻢ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‬

‫ﺳﻮﻣﻴﻦ دﺳﺘﺔ ﻛﻠﻲ روﺷﻬﺎي ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺎك‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﺎك اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺧﺎك را ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎ‬

‫ﻳﺎ دﻳﻮاره ﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ درﺟﺎ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺘﺮ ﻛﺮد ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎ ﻳﺎ‬

‫دﻳﻮاره ﻫﺎ ‪ ،‬آﻫﻚ ‪ ،‬ﺳﻴﻤﺎن ‪ ،‬ﻳﺎ آﺳﻔﺎﻟﺖ را ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﻲ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮد و ﻧﺎﺣﻴﻪ‬

‫ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻗﺎﺑﻞ روان ﺷﺪن را ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﺠﺎد ﺟﺮﻳﺎن ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮر ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻌﻮﻳﺾ ارﺗﻌﺎﺷﻲ‬

‫ﻳﻜﻲ از ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ آن ﻣﻲ ﺗﻮان ﺧﺎﻛﻬﺎ را اﺻﻼح ﻛﺮد ؛ اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدي ﺧﺎك رﻳﺰ‪،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﻪ روش ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫‪ ،‬وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﺗﻌﻮﻳﺾ ارﺗﻌﺎﺷﻲ ‪ ،‬از ﻳﻚ ﻣﺮﺗﻌﺶ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮاي ﻧﻔﻮذ دادن ﺧﺎك ﺑﻪ ﻋﻤﻖ‬

‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮدوﺳﻮراخ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ درﺷﺖ داﻧﻪ اي از ﻗﺒﻴﻞ ﺷﻦ ﻳﺎ ﺳﻨﮓ ﺧﺮد‬

‫ﺷﺪه ﭘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻳﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻳﻚ ﺳﺘﻮن ﺳﻨﮕﻲ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﺘﻮﻧﻬﺎي ﺳﻨﮕﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻳﻚ ﻃﺮح ﺷﺒﻜﻪ اي از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺘﻮﻧﻬﺎ‬

‫ﺗﺮاﻛﻢ ﭘﺬﻳﺮي ﻛﻢ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﻲ زﻳﺎدي دارﻧﺪ و ﭼﻮن درﺷﺖ داﻧﻪ اﻧﺪ ‪ ،‬ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﻨﻔﺬي‬

‫اﺿﺎﻓﻲ در ﺧﺎﻛﻬﺎي اﻃﺮاف را ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺴﺘﻬﻠﻚ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻓﺮاﻳﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ‪ ،‬ﻳﺦ‬

‫زدن ﺧﺎك اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ دﺳﺘﻪ روﺷﻬﺎي اﺻﻼح ﺧﺎك ‪ ،‬دوﻏﺎب رﻳﺰي ﺧﺎك ﻳﺎ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ آن اﺳﺖ ‪ .‬اﻳﻦ‬

‫روﺷﻬﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﻲ ﺧﺎﻛﻬﺎ را ﺑﺎ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻮاد ذره اي‪،‬رزﻳﻨﻬﺎ‪،‬ﻳﺎ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ درون ﺣﻔﺮه ﻫﺎ‬

‫ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲ ﺑﺨﺸﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺗﺰرﻳﻖ و دوﻏﺎب رﻳﺰي‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫ﻛﻢ ﻛﺮدن ﺧﻄﺮ روان ﺷﺪﮔﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزه اي‬

‫در ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﺮ ﺳﺎزه ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ روان ﺷﺪن ) ﺧﺎك ( ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻠﻬﺎي ﺧﺎك‬

‫را ﻛﻪ در ﺣﻴﻦ روان ﺷﺪن آن رخ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ در ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي دارد ‪.‬‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ درﺑﺮاﺑﺮ روان ﺷﺪن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻤﻌﻬﺎ ﻳﺎ ﺻﻨﺪوﻗﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد‬

‫ﻛﻪ در زﻳﺮ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﺧﺎﻛﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺎﻟﻘﻮه اﻣﻜﺎن روان ﺷﺪن دارﻧﺪ ‪،‬ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎك‬

‫ﻳﺎ ﺳﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪،‬ﻣﺘﻜﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬در ﭼﻨﻴﻦ ﻃﺮﺣﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ‬

‫ﻓﺮوﻛﺶ را ﻛﻪ از ﻧﺸﺴﺖ ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ از‬

‫ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ در اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻓﻘﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻛﻬﺎي روان ﺷﺪه ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ‬

‫ﻃﺮح ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮاي ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻳﺎ ﺑﺮش ﭘﺎﻳﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﺎﺷﺪ ؛ اﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺘﻔﺎده‬

‫از ﺷﻤﻌﻬﺎي ﻣﺎﻳﻞ ﻳﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﻨﺪوﻗﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺼﻮرت ﺳﺘﻮﻧﻬﺎي ﺑﺪون ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ﻛﻪ در ﻃﻮل ﻧﻮاﺣﻲ‬

‫روان ﺷﺪه ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﺟﺰاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻣﻼ ﺧﻮب ﺑﻪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ‬

‫ﺗﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻧﺒﻲ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺧﺎﻛﻬﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬داﻟﻬﺎي ﻛﻒ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮ زﻣﻴﻦ واﻗﻊ اﻧﺪ‬

‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ دﺳﺘﺨﻮش ﻧﺸﺴﺖ ﻳﺎ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺗﻔﺎﺿﻠﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ از ﻟﺤﺎظ ﺳﺎزه اي ﻣﻬﺎر‬

‫ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ آﺛﺎر ﻧﺎﺷﻲ از روان ﺷﺪن ) ﺧﺎك ( ﺑﻪ ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ رﺳﺎﻧﺪه ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫ﺑﺮاي ﺳﺎزه ﻫﺎي ﺑﺎ ﻧﻴﻤﺮخ ﻛﻮﺗﺎه و ﺗﻮزﻳﻊ ﺟﺮم ﺑﻜﻨﻮاﺧﺖ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻲ ﮔﺴﺘﺮده اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ‬

‫اﺳﺖ ‪ .‬ﭘﻲ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻧﺸﺴﺖ را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺑﻴﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬

‫ﺳﺎزه ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺟﺴﻢ ﺻﻠﺐ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ داﺋﻤﻲ‬

‫ﺳﺎزه را ﺑﺎ ﺗﺰرﻳﻖ دوﻏﺎب ﻳﺎ ﮔﻞ ‪ ،‬ﺗﺎ ﺗﺮاز ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪ ،‬ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻛﺮد ‪.‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻲ ﺻﻠﺐ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ اﺛﺮ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﺑﺮ ﺳﺎزه‬

‫ﺳﺎزه ﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﻜﻞ دﻳﻮار ﻛﻪ ﺧﺎﻛﻬﺎﻳﻲ را ﻧﮕﺎه ﻣﻲ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻗﺎﺑﻞ روان ﺷﺪن اﻧﺪ‬

‫‪ ،‬از ﻗﺒﻴﻞ آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺑﻨﺪري وﺟﻮد دارد ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺻﻮرت روان ﺷﺪن‬

‫ﺧﺎك در ﻣﻌﺮض ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ زﻣﻴﻦ ﻛﻪ از ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدي ﺑﻴﺸﺘﺮﻧﺪ ‪ ،‬ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ‬

‫اﺳﺖ ﻓﺸﺎرﻫﺎي زﻣﻴﻦ از وﺿﻊ در ﺣﺎل ﺳﻜﻮن ﻳﺎ ﻓﻌﺎل ﺑﻪ وﺿﻌﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﺗﻮزﻳﻊ ﻓﺸﺎر‬

‫ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ ﺗﻮزﻳﻊ ﻓﺸﺎر اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﺎﻟﻲ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻛﻠﻲ ﺧﺎك ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ راه ﺣﻞ ﺳﺎزه اي ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ روان ﺷﺪﮔﻲ ﺧﺎك ‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ اﻳﻦ ﺧﻄﺮ‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺎزه آﺳﻴﺐ ﺑﺒﻴﻨﺪ و ﭘﺲ از وﻗﻮع ﭘﺪﻳﺪة روان ﺷﺪﮔﻲ ﺧﺎك ﻣﻘﺪاري ﻛﺎر‬

‫ﺗﺮﻣﻴﻤﻲ ﻻزم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬

‫ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮ روان ﺷﺪﮔﻲ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم زﻫﻜﺸﻲ‬

‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ آورﻧﺪه ﺳﻄﺢ آب ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻦ آب از ﻻﻳﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬

‫روان ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮة اﻳﺠﺎد روان ﺷﺪﮔﻲ را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﺳﺮﺑﺎر ﻣﻮﺛﺮ‬

‫ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﺎك در ﻣﻘﺎﺑﻞ روان ﺷﺪﮔﻲ ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺰود ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪن ﻛﻠﻲ ﺳﻄﺢ آب ﻳﻚ‬

‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻠﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﺑﺮﺧﻲ راﻫﻬﺎي زﻫﻜﺸﻲ ﻣﺸﻜﻞ را ﺗﺨﻔﻴﻒ ﺧﻮاﻫﺪ داد ‪.‬‬

‫زﻫﻜﺸﻲ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺳﺮﻳﻊ ﻓﺸﺎر ﻣﻨﻔﺬي اﺿﺎﻓﻲ را در ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﺧﺎﻛﻲ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮة روان‬

‫ﺷﺪﮔﻲ را دارﻧﺪ ‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﻨﻔﺬي ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺳﺮﻳﻌﺎ ﺑﺮﻃﺮف ﺷﻮد ‪،‬‬

‫ﺗﻨﺸﻬﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺧﺎك ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﻲ‬

‫ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪ ،‬و ﻧﻤﻲ ﮔﺬارد روان ﺷﺪﮔﻲ رخ دﻫﺪ ‪ .‬زﻫﻜﺸﻬﺎي ﺷﻨﻲ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻪ‬

‫ﺑﺼﻮرت ﻳﻚ ﻃﺮح ﺷﺒﻜﻪ اي ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬در روش ﺗﻌﻮﻳﺾ‬

‫ارﺗﻌﺎﺷﻲ از اﻳﻦ اﺻﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد زﻳﺮا ﺳﺘﻮﻧﻬﺎي ﺳﻨﮕﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﻣﺼﺎﻟﺢ درﺷﺖ داﻧﻪ‬

‫در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺧﺎﻛﻬﺎي اﻃﺮاف ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺮاواﻳﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫روﺷﻬﺎي در دﺳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ اي وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ از ﻣﺼﺎﻟﺢ زﻫﻜﺸﻲ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ‬

‫ﺑﺎ زﻫﻜﺸﻬﺎي ﻓﺘﻴﻠﻪ اي ﻗﺎﺋﻢ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل آﺛﺎر روان ﺷﺪن ﺧﺎك اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬اﻳﻦ زﻫﻜﺸﻬﺎ‬

‫ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدي آب را ‪ ،‬ﻛﻪ در ﺣﻴﻦ وﻗﻮع ﭘﺪﻳﺪة روان‬

‫ﺷﺪﮔﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺪون آﻧﻜﻪ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻲ ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺨﺰن‬

‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﺔ آب ذﺧﻴﺮه ﺷﺪن آب در ﻃﻲ زﻟﺰﻟﻪ را اﻣﻜﺎﻧﭙﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ؛ ﺳﭙﺲ آب ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﻪ‬

‫ﺳﻤﺖ ﺧﺎﻛﻬﺎي اﻃﺮاف زﻫﻜﺸﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻣﺠﺮاي ﺧﺮوج آب ﻧﻴﺎز ﻧﺪارد ‪.‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻄﺎ ﻟﺐ ‪:‬‬

‫ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري ﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ‬

‫‪Land Instabilities Due to Earthquake‬‬

‫‪Liquefaction‬‬ ‫رواﻧﮕﺮاﻳﯽ‬
‫‪Landslide‬‬ ‫ﻟﻐﺰش‬
‫‪Rockfall‬‬ ‫ﺳﻨﮕﺮﻳﺰش‬
‫‪Subsidence‬‬ ‫ﻓﺮوﻧﺸﻴﻨﯽ‬
‫‪Faulting‬‬ ‫ﮔﺴﻠﺶ‬

‫ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﻧﻴﺴﺖ‪:‬‬

‫„ ﺧﺎﻛﻬﺎي ﭼﺴﺒﻨﺪه ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 50%‬ﻣﻮاد رﻳﺰداﻧﻪ ﺣﺎوي ﻣﻘﺪار ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ رس‬
‫„ ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺘﺮاﻛﻢ‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫„ ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ و ﻣﻮاد رﻳﺰداﻧﻪ ﭼﺴﺒﻨﺪه ﺑﺎ درﺻﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ رﻳﺰداﻧﻪ و داﻧﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ﺧﻮب‬
‫„ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﻖ ﺳﻄﺢ آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ از ‪ 3‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﺪت ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ 6 ،‬ﻣﺘﺮ ﺑـﺮاي‬
‫زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﺪت زﻳﺎد و ‪ 10‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪﻳﺪ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫* در ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﻲ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ در ﺳﻄﺢ ﺑﺮوز ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در اﻋﻤﺎق زﻳﺮ ﺳـﻄﺢ آب‬
‫زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﻮﻗﻮع ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﮔﺮ از ﭘﻲﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﻳﺎ ﭘﻲ ﺳﻄﺤﻲ در ﻋﻤـﻖ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ رواﻧﮕﺮاﻳـﻲ ﺧـﺴﺎراﺗﻲ را ﺑـﻪ ﺳـﺎزه وارد‬
‫ﺳﺎزد‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪:‬‬
‫– در ﻣﻮرد ﭘﻲﻫﺎي ﺳﻄﺤﻲ ﻋﻤﻖ آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻒ ﭘﻲ ﺳﻨﺠﻴﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫– در ﻣﻮرد ﭘﻲﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻋﻤﻖ آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮك‬
‫ﺷﻤﻊﻫﺎ ﺳﻨﺠﻴﺪه ﺷﻮد‬

‫ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ﻣﺤﺘﻤﻞ اﺳﺖ ‪:‬‬

‫„ ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪاي ﺳﺴﺖ و ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺘﺮاﻛﻢ‬

‫„ ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ‪ ،‬ﻣﺎﺳﻪ ﺷﻦدار ﺳﺴﺖ ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺘﺮاﻛﻢ‬
‫„ ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪ ﻻي دار ﺳﺴﺖ ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺘﺮاﻛﻢ‬

‫ﺳﻄﺢ آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻮق ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺧﺎك ﻣﻮردﻧﻈﺮ و ﺷـﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄـﻲ ﻣﻨﻄﺒـﻖ ﺑـﺎ ﻳﻜـﻲ از ﺷـﺮاﻳﻂ ﻓـﻮق اﺳـﺖ ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﺪي و دﻗﻴﻖ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳـﻲ اﺣﺘﻤـﺎل وﻗـﻮع ﺗﻤﻬﻴـﺪات ﻻزم ﺗﻮﺳـﻂ ﻣﻬﻨـﺪس ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴـﻚ‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺺ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺳﺎﻳﺮ ﺣﺎﻻت ‪:‬‬

‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ دارد و در ﺻﻮرت ﺗﺎﻳﻴﺪ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺼﻮرت دﻗﻴﻘﺘﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮدد ‪.‬‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫ﺗﻤﻬﻴﺪات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺖ اﻳﻤﻦﺳﺎزي ﻧﻘﺎط داراي اﺳﺘﻌﺪاد رواﻧﮕﺮاﻳﻲ ‪:‬‬

‫„ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻧﻤﻮدن ﺧﺎك ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻤﻊﻛﻮﺑﻲ‪ ،‬ﻟﺮزاﻧﺪن‪ ،‬اﻧﻔﺠﺎر‪ ،‬وﻳﺒﺮوﻓﻠﻮﺗﻴﺸﻦ و ﺗﺮاﻛﻢ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‬
‫) ‪( Dynamic Compaction‬‬
‫„ اﺣﺪاث ﭼﺎﻫﻬﺎي ﺷﻨﻲ زﻫﻜﺶ‬
‫„ ﺿﺨﻴﻢﺗﺮ ﻧﻤﻮدن ﻻﻳﻪ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ در زﻳﺮ ﭘﻲ‬
‫„ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻲﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ‬
‫„ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻲﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده‬
‫„ ﺧﺎﻛﺒﺮداري و ﺧﺎﻛﺮﻳﺰي ﻣﺠﺪد ﺑﻄﺮﻳﻖ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺎك ﻣﺤﻞ ﻳﺎ‬
‫ﺧﺎك ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ رواﻧﮕﺮاﻳﻲ‬
‫„ ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﻴﺖ ﺧﺎك ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺰرﻳﻖ و ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ‬
‫„ اﺣﺪاث ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و ﺳﺒﻚ‬
‫ﺟﻬﺖ ﻫﺮ ﭘﺮوژه ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺘﺨﺼﺺ ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻚ ﻟﺮزهاي ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﭙﺮدازد و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد اﻗﺪام ﺑﻪ اراﺋﻪ راهﺣﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬

 www.IrPDF.com

‫آﻟﺒﻮم ﻋﻜﺴﻬﺎي‬
‫ﻣﻨﺘﺨﺐ‬

www.IrPDF.com www.IrPDF.com www.IrPDF.com

 www.IrPDF.com

‫ – ﻋﻜﺴﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﺳﺘﺎﻧﻪ اﺷﺮﻓﻴﻪ‬1991 ‫زﻟﺰﻟﻪ ﻣﻨﺠﻴﻞ – اﻳﺮان‬

www.IrPDF.com www.IrPDF.com www.IrPDF.com

 www.IrPDF.com

www.IrPDF.com www.IrPDF.com www.IrPDF.com

 www.IrPDF.com

www.IrPDF.com www.IrPDF.com www.IrPDF.com

 www.IrPDF.com

‫ﻛﻮﺑﻪ – ژاﭘﻦ‬

www.IrPDF.com www.IrPDF.com www.IrPDF.com

 www.IrPDF.com

www.IrPDF.com www.IrPDF.com www.IrPDF.com

 www.IrPDF.com

: ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺮاﺟﻊ‬

1. Seed , H , B . and Idriss , I .M., Ground Motions and Soil

Liquefaction during Earthquakes , Earthquake Engineering
Research Institute, Berkeley , CA , 1982 .

2. National Research Council , Liquefaction of Soils during

Earthquakes , National Academy Press , Washington , 1985 .

3. Prakash , S., Soil Dynamics , McGraw-Hill Book Company , New

York , 1981 .

4. Youd , L. T., "Major Cause of Earthquake Damage is Ground

Failure , " Civil Eng . 48, No. 4, 47-51 , Apr .1978 .

5. Youd , L. T., "Ground Failure Displacement and Earthquake

Damage to Buildings ," Proceedings , 2nd ASCE Conference on Civil
Engineering and Nuclear Power , Knoxville , TN , September. 1980

6. Brown, R. E., " Vibroflotation Compaction of Cohesionless Soils

," J. Geotech. Div . ASCE 103 , No. GT12, 1437-1451, Dec.1977 .

7. Ishihara , K., Iwasake , Y., and Nakajima, M., " Liquefaction

Characteristics of Sand Deposits at an Oil Tank Site During the
1978 Miyagiken-Oki Earthquake," Soil and Foundation 20 , No. 2,
97-111 , June 1980 .

8. James C.Anderson , Christopher Arnold , & others , The Seismic

Design Handbook , Edited by Farzad Naeim , Van Nostrand
Reinhold , NewYork , 1989

‫ ) و دﻳﮕﺮان ( ؛ وﻳﺮاﺳﺘﺎر ﻣﻮﻟﻒ ﻓﺮزاد ﻧﻌﻴﻢ ؛‬... ‫ ﺟﻴﻤﺰ آﻧﺪرﺳﻦ‬، ‫ ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزه ﻫﺎي ﺿﺪ زﻟﺰﻟﻪ‬.9
. 1380 ، ‫ ﻣﺮﻛﺰ ﻧﺸﺮ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‬: ‫ – ﺗﻬﺮان‬. ‫ رﺳﻮل ﻣﻴﺮﻗﺎدري‬، ‫ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻋﻠﻲ ﺷﺮﻳﻔﻲ‬

‫ اﺳﺘﺎد‬، ‫ ﭘﺮﻓﺴﻮر ﺳﻴﺪ ﻣﺤﺴﻦ ﺣﺎﺋﺮي‬، ‫ اﻫﻤﻴﺖ ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻚ ﻟﺮزه اي در اﻳﻤﻨﻲ و ﭘﺎﻳﺪاري ﺳﺎزه ﻫﺎ‬.10
‫ داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ‬، ‫داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان و رﺋﻴﺲ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻚ‬
‫ﺷﺮﻳﻒ‬

www.IrPDF.com www.IrPDF.com www.IrPDF.com

 ‫‪www.IrPDF.com‬‬

‫‪ .11‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ در ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻚ ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻋﺒﺎس ﺳﺮوش ‪ ،‬داﻧﺸﻴﺎر ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻚ ‪،‬‬
‫داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻣﻴﺮ ﻛﺒﻴﺮ ) ﭘﻠﻲ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺗﻬﺮان (‬

‫ﺷﺎﻟﻮده اﻳﻦ اﺛﺮ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻛﺘﺎب ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزه ﻫﺎي ﺿﺪ زﻟﺰﻟﻪ ) ﻣﺮﺟﻊ ﺷﻤﺎره ‪ ( 9‬ﻗﺮار دارد ‪.‬‬

‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬ ‫‪www.IrPDF.com‬‬