ytmbtle Wztl Ch;t «f]r;lt v;kd & ddlhts ytÕctx[tum

1912btk yburhfl «f]r;rJ’T htucxo fNbul bVeo ’rûtK yuxjtÂLxflt vJllt MËmJtxt
bth;t rJM;thtult «Jtmu dgtu n;tu. lJvhrK; htucxuo vtu;tle lJtuZt víe d{umlu
’qh’uNtJh:e ftd¤ jÏgtu. yubtk ntukNejt :Rlu sKtÔGþk ‘‘nJu nwk bLþ»gòr;le xtualt
dKtg yuJt BþêeCh WåaJdoltu mÇg cle dgtu Awk. buk ytÕctx[tum òuR je"t Au!¥¥
ytÕctx[tum. d{tLzuMx rjrJkd VTjtEkd bNel ytul " Ãjulux. ‘mkfht;¥lt v;kd WztJ;t
v;kdctòuLþk yæþhwk mvLþk ~þk ntug Au? ytFt ÇËht ytftNbtk yultu yufjJeh v;kd
s ÂM:h hnelu ftuR òuh fgto rJlt vJllt mnthu ytd¤ lu ytd¤ Wz;tu s òg! f’ta yt ;bLlt
msolnthlu vK :R nNu, yuxju yubKu Jemuf suxje Wvòr;ytult ytÕctx[tum Dze
ftZTgt! ytÕctx[tum yuxju ntzft, v´At, MltGþ ylu vJlltu mkdb! 24 fjtfbtk ltulMxtuv
1600 rfbe suxÕþk yk;h ‘ythtb¥:e Wze ftZ;t yt JYK’uJlt Ôntjt btYr;lk’lltu vûte
sd;btk mti:e jtkce vtkFtultu ylcexl JÕzo huftuzo "htJu Au & mtzt yrdgth Vex! ylu
ÏËcele Jt; yu Au fu mukfztu rfjtubexhLþk W¨gl ytÕctx[tum vkFezt vtkFtu
VVztÔgt rJlt s fhe Nfu Au!
50 J»tole WkbhLþk veZ ytÕctx[tum Mnusu g yburhfl «urmzuLx, Cth;eg "boøþY
fu ythc ybehlt fwj mhJt¤t fh;tk Jæþ nJtR «Jtm Fuze å˾âwk ntug Au! yk’tsu -
59,54,573 rfbeLþk W¨gl yu dtuÕzl ßGþrcje c:o murjc{ux fh;t vnujt fhe Nfu Au!
Jtje ytÕctx[tum cåatklu yuf xkfLþk Ctusl fhtJJt DKe JF; mtu¤ nòh:e Jæþ
rfjtubexhltu «Jtm Fuzu Au! luahje, yJlJe Ji¿ttrlf Ntu"tule matux ytdtneytu fhltht
Mþvco mtgLm rVfNl htExh sqju Jluo ßgthu nJtEsntsle fÕvlt fh;e f:t jFe, ðgthu yu
fntleLþk ltb htFuÕþk & ytÕctx[tum! ytsug hm«’ jtdu yuJe yu r’jaMv Jt;tobtk ltgf
htuçþh ‘ytÕctx[tum¥ ltbLþk nJtRsnts (yu JF;u htEx c{"molt yuhtuÃjulltu ytrJ»fth
lntu;tu) cltJe Ã\ÚJelu «’rûtKt fhu Au, yuJtu yultu Ãjtux n;tu. MJ. BˤNkfh btu.
Cèu yulu øþsht;ebtk ’tgftytu ydtW Yvtk;rh; fhe ðgthu ltb ytvuÕþk & ddlhts!
òu ;bu jtÏFtu rfbele nJtR mVh ftuR «’q»tK rJltle Qstolt JvhtN rJlt, atuÏFtaKtf
hnelu, ‘muÕV rhatso¥ :Rlu ftuR Ek"K rJlt, ’huf «fthle btumbbtk :t¾ât rJlt WDtzt
rzju fhe Nftu, ;tu ;bu ytÕctx[tum Atu. WÃm, ddlhts Atu. dYz fu cts vkFesd;lt
mb{tx nNu, vK ytÕctx[tumLþk mtb{tßg leÕþk ytftN Au. mti:e jtkct W¨glltu
huftuzo Jtcdje (ytrforxf xlo) ltblt vkFeztlt ltbu yltb; ntuJt A;tk, ytÕctx[tum yufbuJ
Au. fthK fu, yu ytSJl Wzgt s fhu Au! SJl Wzlu ft ltb, Wz;u hntu Mþçntu Ntb! «sll
rmJtg ytÕctx[tumlu sbel ’eXe db;e l ntug, yub yu ÇËht mBþ÷ ylu Jt’¤e ytftNbtk
vtu;tle vtkFtu vmthelu Ã\ÚJele VTjtEkd rJrÍx fgto fhu Au.
d{erxkd ftzobtk ytÕctx[tumle lglhBg ;mJehtu rlnt¤elu f’ta ¾âthug òKJt l b¤u,
yuÔþk ò’qR yult W¨glLþk hnMg Au. ytd¤ jÏGþk, ;ub ytÕctx[tum vtkFtu VVztJelu
lrn, VujtJelu Wzu Au! y:to; ytftNbtk xfJt ylu WzJt btxu yu vJlltu mnthtu ju Au.
yuLSlJt¤t rJbtllu c’ju øjtEzhle sub Wzu Au. mZ suJe vtkFtu "htJ;t øjtEzh (øþsht;lt
ytk;hht»x[eg v;kdtuðmJbtk ;tu ÏËc òuJt b¤u Au!) ytæþrlf sux rJbtllt ÃËJos dKt;e
halt Au. btuxt Ctdlt vûteytu vJllu lt:Jt btxu mkD»to fhu Au. ytuxtuvtgjtux øjtErzkd
bNel suJt ytÕctx[tum vJl mtbu ÍÍqbJtlu c’ju yultu s Wvgtud fhu Au! vtkFtubtk vJl
ÃËhelu ddlrJnthe clu Au. vJl Vqkft;tu ntug ðgthu yu Wkau azu, ylu mBþ÷le
mvtxeyu ytJJt btxu øþYðJtf»toKltu Wvgtud fhu. vrhKtbu ytÕctx[tumle N¾;le
ca; :tg, yuxju yu ltulMxtuv buhu:tul VTjtEkd fhe Nfu!
’rûtK dtu¤t"olt Xkzt MËmJtxt ltF;t vJltult «’uNlt xtÃþytult rlJtme ylu rlðg«Jtme
ytÕctx[tumlu Wz;t òuJt, yu fuxJtuf fh;e £uLa fu Extjegl Mþk’hele jgcØ jaf òuJt
suJtu s jnus;’th ÕntJtu Au. subtk ’NofLþk yÂM;ðJ ÷~gle åËkcfeg ymhbtk ytud¤e
òg Au! yt rJLz htEzmo Jt;tJhKlt cu vrhc¤tu JtGþ ylu øþYðJtf»toKltu Vtkfztu
Wvgtud fhe Nfu Au. yuf Vex leau ytJu, yuJe øjtRrzkd xuflef:e yu 20 VexLþk yk;h
øþYðJtf»toKlt mnthu Jdh bnul;u ftvu Au. vJlQstolu lt:Jtle yule cu ;hfectu Au.
ztglurbf mturhkd (Wvh-leau dr;Nej hne :;e Wztl) ylu Mjtuv mturhkd (vJllt Zt¤lu
yLþfq¤ W¨gl).
ytuAtbtk ytuAe vK mtzt A Vexle vntu¤e :guj vtkFtultu VujtJtu "htJ;t ytÕctx[tumlu
vK btlJNheh (fntufu ’huf mSJ)le btVf fw’h;u yufm¾ÕþrÍJ yuluxtube ytve Au.
«f]r;yu vtu;tlt v;kdlt buLGþVufarhkdbtk yuf’b vhVu¾x cun’ cthef ftb fGþO Au.
yult v´Atbtk rJµbtk mti:e Jæþ r£Õm (humt) ntug Au. suKu m;; vJl ÍejJtltu ntug Au.
vtkFtule Jåau ftuKe suJtu mtk"tu ntug Au, ßgtk cu ntzftk sYh vzu ‘jtuf¥ :R òg Au,
ylu ytÕctx[tumle vntu¤e vtkFtu "tðþle çjuzle btVf fjtftu Mþ"e ;Æl ÂM:h hne Nfu
Au. At;ebtk WzJt btxu sYhe VTjtEkd bmÕm btuxt Ctdlt vkFeytubtk fwj ’¤lt 16%
ntug Au. ßgthu ytÕctx[tumbtk yu V¾; 6% ntug Au. fthK fu, yuKu cnw vtkFtu
VVztJJtLþk òuh fhJtLþk l:e. ylu btMxh buLGþVufahh luahu J"thtlt MltGþytultu
‘jtuz¥ yuxju yulu ytÃgtu l:e. n¤Jt ntzftkle mt:tumt: btuxt Ctdlt vkFele btVf me"e s
VuVmtkbtk c"e nJt l ChJtle mdJztu ytÕctx[tumlu vK b¤e Au. bu¾mbb
ytu¾msl (yuxju yulseo) yu¾mauLs :tg yuJt ‘yuh mfm¥ yu "htJu Au.
vK yuf"thwk ytSJl W¨gl fhJt btxu yuf ytuh aes yðgk; ytJ~gf Au & lurJduNl.
r’NtMËal. ylk; ytmbtl ylu yVtx mBþ÷btk fkE mtRlctuzo ;tu ~þk, gt’ htFe Nftg
yuJe mtEl vK l b¤u! A;tk ytÕctx[tum nòhtu rfjtubexhle gtºtt Fuzelu vtu;tlt cåatk /
xtÃþ vtmu vntukae òg Au. vurmrVf mBþ÷lt ‘rbzJu yuxtuj¥ xtÃþ, fu ßgtk rJµle
mti:e btuxe ytÕctx[tum ftujtule (luNlj JtEÕzjtEV huVTGþS) Au. ðgtk
ytÕctx[tumlt lurJduNl vh szcumjtf bntuh jdtJ;tu «gtud ’tgftytu ydtW :R å˾âtu
Au. òvtleÍ F;ht mtbu nJtE xtÃþ vtmu rJbtl b:f M:tvJt btkd;t yburhfl yuhVtumuo
ytÕctx[tumle Wvh ‘lk’ed{tbJt¤e¥ fh;tk vnujt yule fmtuxe fhJtLþk l¬e fGþO. yuf
ytÕctx[tumlu ðgtk:e rvkshu ÃËhelu JturNkøxl Mxuxbtk 5,070 rfbe Auxu Awèwk
BþftGþk, ;tu ceòlu 6,952 rfbe ’qh rVjevtELmbtk Atuze ’uJtGþk!
yuLz mh«tEÍ! mtzt mtu¤ fhtuz M¾Juh rfbe:e vK Jæþ rJM;thbtk Vujtgujt vurmrVf
mBþ÷btk ath M¾Juh rfbe:e vK ytuAtu DuhtJtu "htJ;tu rbzJu yuxtuj ’tKt suJtu
dKtg. vK ytÕctx[tum suLþk ltb! yburhft BþftguÕþk 10bt ylu rVjevtRLm
AtuztguÕþk 32bt r’Jmu Ctduzwle sub MJø\nu ntsh :R dGþk! luahje, Wat¤t ChJtltu
Jthtu nJtR’¤ltu ytÔgtu, nJtR sd;lt yt ò’qdhtultu lrn!
yjc•t, ytÕctx[tum s lrn- ftuR vK gtgtJh (x[tJurjkd) vkFezt vtu;tLþk yufÍux jtufuNl
nòhtu rfjtubexh ylu brnltytu vAe vK fub Ntu"e Nfu Au- yu ftugztu ytæþrlf rJCtd
btxu ytsu g JKWfÕgtu Au. ;tht:e jRlu mtulth muLmh Mþ"elt mnthtle fÕvlt vAe vK
vkFeytult r’btdbtk fgtu sLbò; mtuVxJuh ELMxtuj :Rlu ytJu Au, yu rJ¿ttleytu vthFe
Nf;t l:e.
vK 30,400 rfbele mVh:e JtM;Jbtk ‘yuhtWLz " JÕzo El yuExe zuÍ¥le VuLxume SJe
s;tk ytÕctx[tum vtu;tltu ‘y¨tu¥ vthFe Nfu Au. Ã\ÚJelt fuxjtf cun’ ‘jtuLje¥ vK
yJKoleg ‘jJje¥ M:¤tuyu yublt fuBv ng Au. ytÕctx[tumlu òufu, "h;e vh atjÔþk g
Ftm dbðþk l:e. yulu sbel s ’eXe db;e l:e. øþYðJtf»toKlu vtbh btlJeytuLþk fu’FtLþk
dKe, yu yule ÍkÍehtubtk:e Bþ¾; clelu ytClu ytkçgt fhu Au. btuxt Ctdu cu J»tuo yuf
Jth Ekzw BþfJt ytJ;t ytÕctx[tum r’Jmtu lrn, J»ttuo Mþ"e jtdjdtx Wzât s fhu Au,
yuÔþk muxujtRx x[urfkd:e ltuk"tGþk Au! fCe Ce vtkJ sb´ vh ln´ vz;u buhu..
vtkFt¤e vhe suJt drhbtbg ylu ;tuVtle gtuØtytu suJt bsçË; ytÕctx[tumlu btxu sbel
xuBvhhe cuzYb Au. btºt «sll ÃËh;tk s yu "h;e vh ytJu Au. Wze Wzelu :t¾ât ntug
yub btºt yuf s Ekzw BËfu Au. fuxjef òr;ytubtk ;tu yuf J»to cååþk WAuhelu :tfujt bt-
ctv yuf J»to rJ©tb jRlu vAe ceswk Ekzw muJu Au! ltuboj rafl yuøm:e A dKe
mtEÍlt Ekztbtk:e cååþk cnth ytÔgt vAe athuf mÃ;tn vuhuLxmlt NhKbtk hnu Au.
vAe yulu yufjt BËfe vuhLxm nòhtu rfbele gtºtt Ftuhtf btxu fhu Au. yXJtrzgtytu
vAe vtAt ytJ;t vuhLxm FtuhtfLþk cåatytu btxu rzÍj suJt ntE fujuhe ytuRjbtk Yvtk;h
fhu Au. vux[tuj vkvbtk xuLfh:e xtkfe Chtg, yub cåatklt ÏþÕjtk BþFbtk yt ‘ytuRj¥le
"th :R òg Au. cåatklt Jsllt ºteò Ctd suxje btºttLþk ‘ve½þk¥ 15 rbrlxbtk yu dxdxtJe
ju, yuxju Vhe mk;tltu Ft;h Ftuhtf h¤Jtle gtºtt NY! yuxju ;tu, cåatklu ytu¤FJt btxu
ytÕctx[tum ’uFtJlu c’ju dk" ylu yJts gt’ htFu Au.
cåatk vu’t fhJt btxu vK ytÕctx[tum yJKoleg mkJll L\ðg fhu Au. lh bt’tlu heÍJJt ylu
FukaJt yJlJt fh;c fhu, ylu yult vh ytuJthe dgt vAe bt’t yule mt:u b’bM; :R rJnth fhu
yu ;tu M\rÐf;tole BþÏg gtuslt Au. lh-bt’t yufceò btxu Jntj ’NtoJu, J¤de vzu ylu
MvNo fhelu jtz fhu, yu ~þØ «tf]r;f ylu mtnSf J;ol btKm rmJtg fw’h;lt ’huf
mSJtubtk mhtònuh ltuboj dKtg Au! ytÕctx[tum rzMftuÍbtk lta;t xelush suJe
fturhgtud{tVeJt¤wk L\ðg fhu Au. Xufzt bthu, ÃËkAzelt v´At Wkatleat fhu,
yufceòle ztuf vmJthu, ÃþafthJtlt Ôntjmtugt yJtòu ftZu, yufceòlt bt:tbtk n¤Juf:e
atka y:ztJu ylu vhMvhlt rJµtm ylu mkCt¤ltu mk’uNtu ytvu. Ã\ÚJejtuflt «ðguf mSJ
Vrxorjxe (V¤÷wv;t- mk;tltuðvr;)le mtrc;e ytv;t ykdtult rzMÃju CKe xtkfKele sub
Fukatg yuÔþk y÷~g åþkcf fw’h;u sLbò; B˾âwk Au. ytÕctx[tumle DKeFhe
«òr;ytu mtbtLg he;u yuf ‘bux¥(òuze’th) vmk’ fgto vAe ‘mslt mt: rlCtlt¥le r:ghebtk
btlu Au, ylu Jem-Jem J»to Mþ"e JVt’the rlCtJu Au. vK ytJe jtkce rhjuNlNev
xftJJtLþk çþrlgt’e rm¢ux lurJduNlle btVf yu òKe dgt Au, yuxju m;; yufceòle mt:u
hnuJtlu c’ju jtkct jtkct ELxhJj Mþ"e vtu;vtu;tle mVh Fuzelu Vhe b¤u Au! (’qh ’qh
hnlu mu Ãgth cZ;t ni?!)
ytÕctx[tum me"t s mkmth JmtJe ju;t l:e. zurxkd suJe ftuxorNv fhu Au. yufceòlu
b¤u, ytu¤Fu vAe vtxeoztLmle btVf vnujtk mt:u nhuVhu, £uLzrNv fhu.. mòuzu L\
ðg fhu, atkabtk atka ltFe åþkcl vK fhu! ftuR AtuA rJlt ònuhbtk «ubLþk «’Nol fh;t
Vhu Au. vAe yufceòlu btVf ytJu, dbJtle jtdKe :tg ;tu "h;e vh bt¤tu ctk"e cåatk vu’t
fhJtltu rlKog ju! ylu vAe gu Gþdj vhMvhlu ‘xufl Vtuh d{tLxuz¥ juJtlu c’ju jtz
jztJJtlt ylu L\ðglt Fuj J»ttuo Mþ"e atÕþ htFu! htubtLmlu m;; SJk; htFJt btxu
ytÕctx[tum W¨gl fh;tk Jæþ bnul; ju Au! (W¨gl ;tu yublt btxu ztct nt:, mtuhe, ztce
vtkFltu Fuj Au!)
ytÕctx[tum yuhJuÍle VTjtEx CjCjt òuFbtu mtbu vK yxf;e l:e. mBþ÷btk ;tu yatlf
ft¤trzctkd Jt’¤tu "tu"bth Jhmt’ JhmtJ;t aze ytJu, Cgkfh ;tuVtle a¢Jt;tu vu’t :tg,
AwvtJt btxuLþk Xuft½þk ntug lrn! ytJt JF;u btKm ‘fJh¥ Ntu"u, AqvtJtltu- caJtltu
yt©g Ntu"u. vK burxkd ylu vuhÂLxkd rmJtg sbel vh vd l BËfltht ytÕctx[tum
Nç’N& mtbe ylu ÏþÕje At;eyu yt c"e ytV;tulu vzfth;t vtu;tltu rlhk;h «Jtm atÕþ htFu
Au. DKt cuce ytÕctx[tum ctÕgtJM:tbtk s yDhwk W¨gl NeFJt s;tk SJ:e nt: "tuR
cumu Au. vK WzÔþk yu ytÕctx[tumle rlgr; Au, SJlægug Au. btxu btu; ytJu ;tu vK
ytÕctx[tum f’e vtu;tlt yuflt yuf cåatklu MJ;kºtvKu Wz;tk htuf;t l:e! (fthrf’eo:e
SJlmt:e Mþ"e mk;tltulu òuFb:e catJJt Ft;h Ïþ’ òuFb cle s;t vuhLxm fuxjt yuLxe-
luahj Au, yu mbòg Au?)
vhkðþ «f]r; fh;tk ytÕctx[tumlt SJllu Jæþ F;htu yult y¤Je;htk mntu’h btKmltu Au.
yublt vhkvhtd; J;l suJt xtÃþytu vh 19be-20be m’ebtk Fjtmeytultu vdvumtjtu :gtu,
vAe rNfth :Jt jtøgtu. ytÕctx[tum btKmlu vK vtu;tlt suJt yjdthe mbS yulu «ub:e
b¤Jt ytJ;t, nt: mt:u atka DmJt ytJ;t. "ehu "ehu rNfth «r;ckr"; :gt vAe vK ltu"ol
ytÕctx[tum, çjuf ctuhtuz ytÕctx[tum, m"ol ytÕctx[tum, htugj ytÕctx[tum, øËle
ytÕctx[tum, JtLzrhkd ytÕctx[tum Jduhu c"tle Jmr; DxJt jtde. fthK fu, ’rhgt vh
Wz;tk Wz;tk s Ctusl juJtle yt’; (fu bsçËhe)lu je"u yu btAebthtult dj fu ò¤btk
VmtRlu Jdh Jtkfu bhJt jtøgt! ÃjtÂMxf suJtu a¤f;tu ‘Ftuhtf¥ ythtudelu fu «’q»tK
J";tk vK yu F;b :tg Au. ’h cu fjtfu Ã\ÚJe vh:e yuf ÃþÉ, ;k’whM; ytÕctx[tum
btKmlt vtvu bhe vhJthu Au. fw’h;u yublu vkabntÇË;tu mtbu jzJt mßs fgto Au, vK
btlJ ltblt ÇË; mtbu lrn!
nòhtule mkÏgtbtk lJò; ytÕctx[tum zøþbøþ :;tk’rhgt vh ‘atje¥lu MËhslt rfhKtuLþk
MJtd; fh;t hnu Au. ’wLgJe he;hmbtu:e vh, ftuR bkrÍjle bnðJtftkûtt rJlt btºt vtkFtu
vntu¤e fhelu yJlJe rûtr;òu lehFJtltu ytlk’ bu¤JJt DKe Jth fjtflt mtu-mJtmtu rfbele
Mvez:e MJihrJnthe ytÕctx[tum Wz;t hnu Au. luNlj ßgtud{trVf mtumtgxelt
«gtmtu:e ’rhgtbtk hkdel cÕËl ;h;e htFelu yublt vhltu F;htu DxtzJtlt «gtmtu atÕþ
Au. vK vJlLþk åþkcl ylu mBþ÷le rJNt¤;t vtbe dgujt ytÕctx[tumlu yuf s æËl Au &
lt, ¾âtkg vntukaJtle lrn, Wz;t hnuJtle! ‘yu mtukd ytuV çÕGþ ytuNl¥ ÃþM;flt juFf
ftjo mVelt fnu Au, ;ub ‘ytÕctx[tum "h;elt Auzt Mþ"e sR Nfu Au, vK ytvKe sJtc’the
Au fu yu ðgtk:e ytd¤ (vhjtuf) l vntukae òg!¥
rÍkd r:kd!
yumyubyum òuf ytuV " Jef & MxeJ cflh ylu yuLz[w mtgbLzm yltihm (mtJft)
CtRytu jtdu Au. yuf çjuf bkfe Au, ;tu ceòu ÔntRx bkfe! (mtgbLzmlu òuR frvhtòule
jtdKe lrn ’wCt;e ntug?)