Pamamaraan ng Pagsasalin
ang pangunahing hakbang sa gawaing
Salita-sa-salita - sa pagsasaling ito, ang ayos ng
mga salita ay nanatili. Ang mga salita ay
isinasalin ayon sa pinakapalasak na kahulugan.
Layunin ng paraang ito na madama ang
mechanics ng wikang isinasalin bilang
panimulang hakbang.
Literal - ang gramatikal na pagkabuo ng wikang
isinasalin ay hinahanap sa pinakamalapit na
katapat nito sa target language. Bilang
panimulang hakbang, pinakikita nito ang mga
suliraning dapat lutasin.
Matapat - ang pagtatangkang maisalin ang tiyak
na kahulugang pangnilalaman ng wikang
isinasalin sa istrukturang panggramatika ng
Source Language. Isinasalin din nito ang mga
salitang kultural.
Semantik - naiiba ito sa matapat na pagsasalin
dahil dito binibigyan diin ang estetiko, ng tunog
pagiging natural; ang mga kulturang salita ay
hindi gaanong binibigyan diin. Pinahihintulutan
dito na maipasok ng nagsasalin ang kanyang
sariling pananaw.
Adaptasyon - ito ang pinakamalayang anyo ng
pagsasalin. Ito ay pangunahing ginagamit sa
mga dula, awit at tula. Ang paksa, ang tauhan at
tagpuan ay kadalasang pinananatili ngunit ang
kultura ng source langauge ay isiniasalin sa
target language.
Malaya - kadalasan ang saling ito ay malayo na
sa orihinal. Ito rin ay kadalasang mas mahaba
kaysa orihinal at maaaring sabihing hindi na
salin.
Komunikatibo - pagtatangkang magbigay
pakahulugan sa nilalaman sa paraang
katanggap- tangap at nauunawaan ng
mambabasa.
Literal na Pagsasalin
Naniniwala si Newmark na ang literal na salin
pagsasaling-wika; ang semantika at
komunikatibong pagsasalin ay kapwa
nagsisimula sa paraang ito. Mula sa literal na
salin mahuhugot natin ang mga kahulugang
nakapaloob, nakapagitan o nakakubli sa pagitan
ng mga salita.
Karaniwan na, habang ang salita ay nagiging
teknikal at tiyak, ito ay hindi nagkakaroon ng
pagbabago sa nilalaman, kaya ang literal na
salin ang pinakamainam na gamitin dito.
Pagsasalin ng Tula
Ayon kay Newmark, ang pagsasalin ng tula ay
isang larangan kung saan ang diin ay nalalagay
sa pagbuo ng isang bago at malayang tula, dito
ang literal na salin ay laging napupulaan. Ang
tutoo walang masasabing ganap na pagsasalin.
Ayon nga kay Alfonso Santiago (1976):
Ang pagsasaling-wika ay maihahalintulad sa
pagsasalin ng isang basong tubig sa ibang
baso. Sa pagsasalin ng tubig, hindi lahat
naisasalin, ang basong pinaggalingan ng tubig
ay nanatiling basa, isang patunay na hindi lahat
ng laman ng baso ay naisalin. Sa pagsasalin ng
tubig, ang elemento nito ay maari ring
maapektuhan ng mga sangkap sa hangin.
Nangangahulugan na anumang ingat, anumang
pagsisikap na gawin ng nagsasalin ay hindi
makapagbibigay ng ganap na salin.
Ang Ibang Paraan ng Pagsasalin
Transferens - ang paglilipat ng isang salita na
nasusulat sa ibang alpabeto sa TL at
pagkatapos ang salitang ito ay nagiging hiram
na at sa pagdaraan ng panahon dumadaan sa
naturalisasyon.
Halimbawa ang salitang diplomatiko ng Frances
coup de'etat ay nilapat sa ating wika na naging
salitang hiram at dumaan sa naturalisasyon
kaya ngayon ay mayroon na tayong kudeta.
Naturalisasyon - matapos ang transferens ng
isang salita, ang salitang nilipat at naging hiram,
ang salitang ito ay dumadaan sa proseso ng
naturalisasyon kung saan ang salitang
nabanggit ay inaangkop sa palabigkasan,
palabuuan at ortograpiya ng TL.
Halimbawa:
Radio - Radyo - nagraradyo
coup de'etat - kudeta - nagkudeta
Katumbas sa kultura - ang salitang kultural ay
hinahanap ng katumbas sa TL. Halimbawa kung
isasalin ang paririlang as white as snow, ang
magiging katumbas nito ay kasimputi ng yelo. Ito
ay maaaring tama, subalit hindi natural kaya
higit na mainam na gaimitin ang simputi ng
bulak. Pag narinig ng batang Pilipino ang
kasimputi ng bulak, ang konsepto ay pareho rin
sa as white as anow sa mga batang Amerikano.
http://tagtag.com/filip2/kahulugan_at_kahalagah
an_ng_pagsasaling_wika/pamamaraan
Sansalita-bawat-sansalita
Halimbawa:
ADAPTASYON. Pinakamalaya sa lahat ng
paraan na kung minsan ay malayo na saorihinal
Halimbawa: But to act that each tomorrow
Find us further today
Kundi ang gumawa upang bawat
bukas ay maging mayabong
Maging mabutaktak at magingthan
mabungang higit kaysa
Each citizen must aim at personal perfection
and social justice through education.
Bawat mamamayan dapat layunin sa
personal kaganapan at panlipunan
katarungan sa pamamagitan edukasyon.
Literal
Halimbawa:
Father bought Pedro a new car.
Ang tatay ay binili si Pedro ng isang
bagong kotse.
Komunikatibong Salin
Halimbawa:
All things bright and beautiful
All creatures great and small
All things wise and wonderful
The Lord God made them all.
Ang lahat ng bagay, magaganda’t makinang
Lahat ng nilikhang dakila’t hamak man
May angking talino at dapat hangaan
Lahat ay nilikha ng Poong Maykapal
Sa PRezi na copy ..
https://prezi.com/40o0165pj_g_/mga-paraan-ng-
pagsasalin/#
https://prezi.com/kyvflxuavex0/pagsasaling-
wika/
Pagsasalin
2. Kahulugan• Ang paglilipat ng kahulugan ng
pinagmulang wika sa target na wika (Larson,
1984 ).• Isang proseso ng paglilipat sa
pinakamalapit na katumbas ng diwa o
mensaheng nakasaad sa wikang isasalin (Nida
at Taber, 1969).
3. Mga Dahilan ng Panghihiram• Mapunan ang
kakulangan sa talasalitaan• Katumpakan
(precision) – Nanghihiram upang hindi mabago
ang nais ipakahulugan sa mensahe. Hal.,
Pahingi pa nga ng popcorn.• Tanda ng
pagbabago (transition) – Nanghihiram ng salita
upang mabago ang daloy ng usapan. Hal., Ang
sarap magbakasyon sa probinsya! Anyway,
kumusta naman dito noong wala ako?
4. Mga Dahilan ng Panghihiram• Pa-impress
(snob appeal) – Nagagamit din ang salitang
hiram upang maiangat ang estado ng sarili sa
lipunan. Hal., He’s really guwapo talaga. And
gosh! I’m so kilig when he makes pa-cute to me.
/ Hey, man, watcha doin? Ang cool ng gig n’yo
last week.• Pagkukubli (secrecy) – May
pagkakataong gumagamit ng salitang hiram
upang itago ang pinag-uusapan sa mga taong
nakikinig. Hal., Winner ang keyk n’yo!
5. Mga Dahilan ng Panghihiram• Pagpapatawa
(comic effect) – Nagagamit din ang mga hiram
na salita sa pagbibiro at pagpapatawa, mula sa
pagkakamali sa paggamit o pagbigkas at
paglalaro ng salita hanggang sa kamalian ng
iba’t ibang personalidad sa pagsasalita nito.
Hal., Mayroon akong LOVEnat kaya kailangan
ko ng KISSpirin at yaCAPSULE.
6. Mga Dahilan ng Panghihiram• “Don’t limit my
capacity in the four corners of this luxurious
abode. Expose me to the real challenges of the
outside world. I want to grow as an individual
with dynamic experiences.” – Si Inday na
nagrereklamo dahil ayaw siyang isama ng
kanyang amo sa karnabal
7. Kahalagahan ng
Pagsasalin1.Pagpapalaganap ng kaalaman o
kaisipang nakapaloob sa akda.2.Pagbibigay-
liwanag sa kasaysayan at kultura ng ibang
bansa o panahon.3.Pagpapakilala sa mga
bagong mambabasa ng isang akdang itinuturing
na makabuluhan ng isa o ilang tao.4.Higit na
nagkakaunawaan at nagkakadamahan ng
kanilang interaksyon.
8. Mga Katangiang Dapat Taglayin ng
Tagasalin1. Sapat na kaalaman sa dalawang
wikang kasangkot sa pagsasalin.2. Sapat na
kaalaman sa paksang isasalin.3. Sapat na
kaalaman sa kultura ng dalawang bansang
kaugnay sa pagsasalin.4. Sapat na kaalaman sa
gramatika ng dalawang wikang kasangkot sa
pagsasalin.
9. Mga Metodo sa Pagsasalin1. Salita-sa-salita
– Word-for-word translation ang tawag dito sa
Ingles at katumbas ito ng sinabi ni Savory
(1968) na: A translation must give the words of
the original. Ginagamit ito para ipakita ang
kahulugan ng mga salita at estruktura ng mga
wikang tinatalakay.
10. Mga Metodo sa PagsasalinHal.John gave
me an apple.Juan nagbigay sa akin
mansanans.Si Juan ay nagbigay sa akin ng
mansanas.
11. Mga Metodo sa Pagsasalin2. Literal – Sa
metodong ito, ang estruktura ng SL ang
sinusunod at hindi ang natural at mas madulas
na daloy ng TL, at kadalasan ding ang
pangunahing katuturan (primary sense) ng salita
ang ibinibigay na panumbas, hindi ang salitang
may pinakamalapit na kahulugan sa orihinal.
12. Mga Metodo sa PagsasalinHal.My father is a
fox farmer. That is, he raised silver foxes, in
pens; and in the fall and early winter, when their
fur was prime, he killed them and skinned them.
(Mula sa maikling kuwentong “Boys and Girls” ni
Alice Munro)
13. Mga Metodo sa PagsasalinAng tatay ko ay
isang magsasaka ng lobo. Iyon, siya ay
nagpapalaki ng mga lobong pilak; at sa taglagas
at maagang taglamig, kung ang kanilang
balahibo ay pinakamataas, siya ay pinapatay
sila at binabalatan sila.
14. Mga Metodo sa Pagsasalin3. Adaptasyon –
Ito ang itinuturing na pinakamalayang anyo ng
salin dahil may pagkakataon na malayo na ito sa
orihinal. Kadalasang ginagamit ito sa salin ng
awit, tula at dula na halos tono na lamang o
pangkalahatang mensahe ang nailipat sa salin.
15. Mga Metodo sa PagsasalinQue sera sera!
Whatever will be, will beThe future’s not ours to
seeQue sera sera!Ay sirang-sira!Ano ang
mangyayariDi makikita ang bukasAy sirang sira!
16. Mga Metodo sa Pagsasalin4. Malaya – Ayon
kina Almario, et. al., ito ay “malaya at walang
kontrol. At parang hindi na isang salin.”
Ipinahihintulot nito ang pagdadagdag o
pagbabawas ng mga salita na mas
makakapagpalutang ng kahulugan ng orihinal.
17. Mga Metodo sa PagsasalinHal., “For the last
twenty years since he is burrowed into this one-
room apartment near Baclaran Church,
Francisco Buda often strolled to the seawall and
down the stone breakwater which stretched from
a sandy bar into the murky and oil- tinted bay.”
(Mula sa “The Drowning” ni F. Sionil Jose)
18. Mga Metodo sa PagsasalinMayroon nang
dalawampung taon siyang tumira sa isang
apartment na malapit sa simbahan ng Baclaran.
Si Francisco Buda ay mahilig maglibang sa
breakwater na mabuhangin at malangis.
19. Mga Metodo sa Pagsasalin5. Matapat –
Sinisikap ibigay ang eksaktong kahuluan ng
orihinal habang sinusundan naman ang
estrukturang gramatikal ng SL. Kung paano
inihanay ang mga salita sa SL, gayon din ang
ginagawang paghahanay ng mga salita sa TL.
Dahil dito, nagkakaroon ng problema sa
madulas na daloy ng salin.
20. Mga Metodo sa PagsasalinHal., When Miss
Emily Grierson died, our whole town went to her
funeral: the men through a sort of respectful
affection for a fallen monument, the women
mostly out of curiosity to see the inside of her
house, which no one save an old manservant –
a combined gardener and cook – had seen in
the last yen years.
21. Mga Metodo sa PagsasalinNang mamatay si
Bb. Grierson, ang buong bayan ay pumunta sa
kanyang libing: ang mga kalalakihan, upang
magpakita ng isang uri ng magalang na
pagmamahal sa isang nabuwal na monumento,
ang kababaihan, dahil sa pag-uusyoso upang
makita ang loob ng kanyang bahay, na walang
ibangnakakita kundi isang matandang utusang
lalaki – na hardinero- kusinero – sa nakalipas na
di kukulangin sa sampung taon.
22. Mga Metodo sa Pagsasalin6. Idyomatiko –
Ang mensahe ng orihinal ay isinasalin sa
paraang magiging madulas at natural ang daloy
ng TL. Ginagamit dito ang idyoma ng TL at
sadyang nagiging iba ang porma ng pahayag
ngunit ipinapahayag ang mensahe sa paraang
kawili- wiling basahin.
23. Mga Metodo sa PagsasalinHal.,The boy had
running nose.Tumutulo ang ilong ng bata (hindi
tumatakbo).