EGI URA

EGITURAK

Egunero o bizi o n, e a gu ietako egi ura di gu i g a . No malean,

egi azore ti i e ide e a eko disei dira. Esa er ibaia
ze o, gizakiak zubiak sort it . Izadian ere badira eg· rak; a i idez o oka
asko az ali a zen a inguru i babeste o. i oskola i zubia egi urak dira.

1 uste d z nez, egitura gu g neroko bizi oduan . Unita e

ho etan o duz ze i en egi ura ze a ako ali u e , nolako eza ga ri a
dituzte zei i en haie osagaiak, ola o in arrak ja~ e it zten eta ze eragin
d ten .
Uni atearen am ·eran j a ingo zue ola e aiki egi ra bat, haren osa ai, ze egin
e a ez ugar. i guztiak kon an har a.

1. DEFI IZIOA

E ozei o j ekt apara e o aki a e a -behar ez oa du i a ra jasa eko

eta orekari eus eko eleme edukitzea ere osagaie a ea .

Zubiak, eraiki a e alezko dorreak edo ma ·na handiak eraik·tzeko, eg·tu a

behar ditugu. Egitura edozein a eria ez egin dai ezke. Gure gorp za ere eg·t a
da ka, es eleto ; ho ri es ere sten diog artez mugitze gara eta i da egite dugu.
Indar en a i ide ba gure go p tzare isua da.

EGITU DE ITZOGU GORPUTZ A~I EUTSI!, BABESTU

ETATRI KOTASU NA E DIOTE ZATI EDO ATALE
MULTZOAR.
1. JARDUERA
❖ Ze egi ra a de gu re i g a lze dar 8 egi ura.
❖ J ingo algen e e itura horie zer ara o i en aza l zen?
~ Ze egi ra so u it g·za ia eg ne o era il ze di gunak? Izen atu 8 egi ra.
~ Ze

~ Ze ma, eri alez a de egi da eg t aho ie

~ Ze gerta o litza eke egi ra oriek u segi go balute?
 TEKNOLOGIA B

2. FUNlZIOA (zertarako erabiltzen dira?)

Egi ek ai ba zeregi be e dezakete, bes eak beste:

Multzo bateko e mentuei Espazioak iitxi eta estaltzen Garaiera hartzen dute
babe eus rrla ematen dituzte espazioan
diz lete

E eletoak, rmadurak eta

tusisa Sabaiak, gangak eta kupulak dorreak, antenak, postea m
garabiak

Elementu geografikoak M eri la Itze o d ra Espazio lauak sortzen dituzte

gasndiitzeni dituzte

zubiak eta tunelak Aireportuak, errepideak eta

Urteg k, igerilekuak, botil k,
kirol zelaiak
rtolzko ontzia

3. EZAUGARRIAK (NOLAKOA IZAN BEHAR DA)

❖ Egonkortasuna: egitu a bat egonkorra az • ego eko gai ada eror* ga e.

❖ Grabitate-zentroa: edozein gorp ze pu t horreta aplikatzen a pisu guz ·a eta
ez da alda ze I egit ak e ozei posizio hartuta ere. Ze ba e a h bilago egon
grabitate-ze troa egit aren oinarrit ik, hainbat eta egonkorragoa izango a.
❖ Zu,runtasuna: egitura ba zur u a da esfortzuak jasan arren esitx ra ze ez ba a.
❖ Erres•stentzia: egit a bat erresis e tea da berare osagai g z iek ei a ri lagu tzen
diotenea ka gak e a e or z ak jasa en, egitura efo ma , a urt edo eror ez
dadi •


2.JARDUERA
Ko enta ikaski ee in zertar o dire e ·t a ha ek:

. eg· ra

~ Den al dir e ·t ak?

❖ Egi a uzti e aI d te u zio e a?
zio du e itur horieta o oiz

3. JARDUERA
Bila u eg· en 4 adibide z re i urbile n, zure i ia esate a o; a era ar; azkiak
egi a guztiei eta azald zei · t a bako·tzare untzioa.

Arike e ite o, be e o doko a 1 .

 tRE l GURUKO EGITU RAK
I 1

A GAZKIA EG URA FUNTZIOA

Kanpoko indarrei
eustea· e itik eta
Bus-ge to ·a aizetik ba esteko,
a to Uiari itx oten
iogun i artea .
 GITURAK

4. EGITURA
MOTAK
Le enik; egi ura ho ela SAI LKATZE d'ra :

4.ll Egitura natura1la k: arraskiloare oskola, zu aitza en en o ra ...

4.2 Eg"tura artif1zialla : zubia) aulkia, teilat a ... (giza iak eginak).

Bes eSA LKAPEN mot ba , mate iala da :

❖ Egitura erraldoiak.. asiboa1k

Ma erial ilaketare idez erai i a oak dira. Ainitzina eg ak
egi eko odu ba a ra ate iala pilatzea ze ; e:z zuten ta e ik
uzte aterialare , a ea , Har iz.ka edo uztinez o bio eak jar zen
z.i uz e elkar en gainean) ga r egun ere erab"ltzen dir ze
eginkizu ,etarako {Presa hand'ak; piramide kJ akueduk. ua ;.. )

❖ Gangatuak
Gero r n a
· re utsun
. . . .
z l lZU
lik u tza an
iltz

❖ Orri edo ka kasa egiturak. lam1ina,tuak

0 ri edo panel gogor ea ,ehez eginak, objet a e ruko piezak
babeseko o en xasisa, orde agail a e tele i are
karkasa .. )
❖ ARMAJOI EGITURAK
Elkarri lotu a o bar a, t , abe edo kablez e aikiak, es ele o edo armazoia
osatzeko. Osagaie e ake are a abera, i otakoa iza daitezke:

• Triange uairrak: Barraz osa uta o egit ak dira. Gehieneta me alikoa e o

eg rrezkoa tr·a gel formak hartzen dituzte eta orri esker egi urak ekez
de or atuko dira. Hiruki fo ma bai da or a poligonaleta ego kerrena,
hirukia ez den poligono fo ma o egit a ba i i dar bat ezar zen ba iogu,
e raz defo ma ko a.
Adibideak: linea elek rikoko dorreak, garabiak1 burdinezko zubiak, .•

• Bilbadurak·. G e i g ko etxebizitzak eta este zenbait

e aiki egiteko egit a ota au era il zen da. Egi ura hauek
hor igoiz o edo altzairuzko ele e tu ezberdinak elkart z,
e aiku tza edo obje ari fo ma e a go dio es eletoa edo
armazoia osa ko d te. Ar azoi orretan parte hartzen
duten elemen u bakoi zak funtzio bat
Adibideak: Eraikinen egituroi lora egien heziak1 aldamioak, ...

• Esekia : Arm azoizko egi ra ba ean zintzilik da de kableak e a

egitura esekia eitze zaio. Kable hoiek tirante izena hartzen d
esfortzua jasan behar iza en dute.
Adibideak: zubi esekiak.

5. OSAGAIAK
Egi ak egi eko erabiltzen dire oinar izko e e entuak dira. Egi ura e tsi ako
za a eta es ortz ak igortzea d te zeregi ag sia. Pilareak, habeak, i anteak,
eskuaira , diagonalak eta a k ak era · il ze dira gehienbat.

❖ Pilareak eta zutabeak: Habeak eta egi ura e gai er o atalak paratuta da den
e ska bertikalak i a. o resio-es ortz a jasate dituzte, gainean dituzten
eleme e aginez.

❖ Habeak: Pris a itx rako pieza horizo aiak dira. Bi p ren gai ean da de
ezar ita, eta egi aren za a jasa e a pilaree a a bide a zeko a de. Flexio
esfortzuak jasa e dituzte.
 GITURAK

❖ Zimendua,k: L r azpian a de zeme a ma · z o oi ar ak dira, ge ·e etan bi
e a a oak era iltze i a, zapatak e o la zak. Pilareak berta inkatze
I i a eta
e aik zare ar a g ztia artze du e, konpresio-es O' z a jasaten e.

❖ Tirantea: Egiturei z runtzasuna eta e resis e zia ha diago ema'"en diete.

Ba z etan aftzair z o able a ru tak dira, tentsore a z eki te ka aitez eenak.
Ti anteek , ro ila uzatu na i dute , esfortzuak jasate dituz e (trakzio e·s or zua ).

❖ Esku,aira·, Tria gel . angelu z ze ak dira eta z abe eta: abeen a eko loturak
se dotze o erabiltzen di a.

HABEA ZUTABEA ZIMENDUA EA fSICU IRA

0H11ai horizontala osa1ai bertikala o osa a ·a "ndartt• o osa1a·

o ina

6.1 DARRAK

GORPUTZA DEFORMA U EDO HIGITU EGITEN DUE ORO DA

Nat an i da ga i a de:
❖ Grabitateare in arra
❖ Haizeare a
❖ Beroak sortuta o i, ad rra ...

Egi ek jasaten di uzte ka · o-in arrek barne-i dar ak e agi e 'i t zte
e a . A ibidez pi tza baten uturrean i darra egi en ugu ea , i dar horrek
sioa sortzen u egi ura eta , or i esker e sten dio zabali karga edo indarra
amait arte. Karga oso a dia bada, te tsioa gehieg·z oa iza lite e eta a ur egin
lite e.

7. ESFORTZUAK
Egi a bate karga at jasate duenean edo · dar a egite z ione n, esfortzua
jas en d eta or k e agina du egi ra n. Eg' ra behar ezai sen oa ez bada, hautsi
egin lite e. Baina a s· a rretik1 es or z a egit a desi xura deza e.
5 es ortz me a iko mot akzioa, o ·resioa, ra, z·zailadura edo
eba id a e a • ihurdura edo ortsioa.
7.1 llRAKZIOA
Gorputz bati uzatze o joera duten kontra1k o noran1 o ind r bi aplikatze
za iz io ean tra zio es ortzua jasa e a i a.

❖ r ·ra edun zubia

Gaur egu go ainba z bie , esa era o ira tedu z bie et z i esek·ek,
ibi gail a gaineti · asatze o d u a en a I ri e steko zairuzko kable lod·a
erabiltzen it zte. able hauei ira te deritze eta ja~ en du e esfor z akzioa a.

❖ ilga'lua eta aram n atoi ren arteko lotura

Atoia eta ibilgailuaren eko lot a barra
zurr a da. Ba a zurr ho rek jasa e duen
es ortzua rakzioa • a. A rretik oa ibilgailuak
a zeko atoia era a ea barra zur u etik
aurre a tz inkatze du. ugi zea , a oiaren
gurpilen eta erre idea en a eko marruskad ak
e a er esis e zia aerodi ikoak so ze d en
erreakzio i d rrak ba a z rrune i atzera tz
inka ze du.
❖ Gar biaren kab ea

Gar biaren al zai uzko ableak jasa e duen

esfo z a trakzioz oa da. Z are pis a kablea
e eran z inka ze d . 1 da oni rre eg·te o,
ga abiare eg· ak balio berdine o gora zko
indar areki er n zu e dio.
EGITURAK

ZIZAILADURA EDO EBAKIDURA

7.4
Ebakitzeko joera d te kontrako ora zkoko bi in a rek ekite io e ean
gorputz.ak eba idura edo zizailadura esfor z a jasate . Begira iezaioz ondo engo
irudiari.

ZIZAILA.DU

❖ G,uratzeak, gillotina, ziza1ila

Metalezko bi o · zorro zei esker dabiltzan esk zko
erremintak: g aizeak, paperera o gil o~· a, metale ako
ziz.ailak... Mate ialak {telak, papera etala ... ) eutsi ezin
duen zirailadura esfortzua jasaten du, o dorioz ebaki
egi en a.
--
........,..,r ...

❖ Habeen muturrak
E aiki e a o habeen muturrek ziz.ailadura
esfortzua jasate d te. Bermapu t are
es uinean eta ez errean ko atuak, habea
e akitzeko joera e ko rako ora z oko bi
in ar be i da de. Alde ba etik, abea e sten
d en isua eta, bestetik z tabe k edo ho mak
pis a eusteko egite duen erreakzio indarra.
3.5 BIH I RDURA

BI U DU F

C
Bih zeko joe a duten o tra o no anzko o bi in arrek ekite diotenean
gorputzak b'hurdura edo tortsio esfortzu ai jas en du.
❖ Tor ojua
TorloJu bat sartze ari gare ea , bi urdura esfortzuaren erag· pea jartze
d g • Alde batetik erloju-orratze oranzkoa bi urkinare indarra jasate
Bes etik, e loj -orra zen kontrako ora zkoan a erialak (tor ojua sartzen ari
garen gu eak) er esis entzia indarra eg' en . Ondorioz torlojua bihurtzeko
joera du.
 l !Contnko lb. ·ndar edo, karg,a
jaso en ' · u et horrek ,e · n Kontr:ak,o bi indar edo karga
luz•tz •1,...., •n dlu . jasotzen ditu ,e ta horrek egiitura
tapa ea et kon · rimitzea
er•1· an du.,
Jaso en
indar ado k r:g•k
•1· ura kurbatzea
eragiten dute.
Ebakid a, edo 1·zaladura

Kontn1k0 b. india r ,- .do karga

jaso en ditu e ho ek eg· ·, ra
haustea edo e ak' zea eragiten1
idu
k,o 1' ~ o ,m
jHo en d. u et J~s-ouen d " uen1
bthiu • • , g,it•n du ind~r ado k~r:1•k
q ' n1 m•kurtze•
1

era, .