ΕΥΡΩ 1,30. ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ 1.588 ΔΕΥΤΕΡΑ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2023 WWW.TANEA.

GR

Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ
ΠΕΛΕ
ΑΡΣΕΝΑΛ
ΤΩΡΑ «ΧΤΙΖΕΙ» ∆ΙΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΟΙ
ΝΟΤΙΓΧΑΜ ΣΦΕΤΕΡΙΣΤΕΣ
ΣΤΑΜΑΤΗΣΕ ΤΗΝ ΤΣΕΛΣΙ ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΤΟΥ ΘΡΟΝΟΥ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ
16
ΡΕΑΛ
ΕΠΙΑΣΕ ΤΗΝ ΜΠΑΡΤΣΕΛΟΝΑ ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ
ΣΕΛΙΔΕΣ
ΡΟΝΑΛΝΤΟ ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ ΤΟΥ
ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ
ΕΣΠΑΣΕ ΝΕΟ ΡΕΚΟΡ

ΕΝΑΝ ΜΗΝΑ ΝΩΡΙΤΕΡΑ

ΣΤΑ €751 ΑΠΟ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ

14 ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΟΥΝ

1ης ΑΠΡΙΛΙΟΥ
Ο ΚΑΤΩΤΑΤΟΣ
• Ποια επιδόµατα
επηρεάζονται • Στα €462
ΤΟΥΣ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥΣ ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΥΣ
το επίδοµα ανεργίας
• Τι κερδίζουν τα κόµµατα και πού απειλούνται • Ο ρόλος των νέων µονοεδρικών Σ. 10-11

Σ. 24, 41

∆. ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑΣ ΠΟΙΟΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΧΤΙΣΟΥΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΙ ΟΧΙ

ΣΤΑ «ΝΕΑ»

Εκτός σχεδίου
Είµαστε απέναντι
σε µια καρικατούρα
«προοδευτικής
κυβέρνησης» Σ. 14-15

ΑΠΟ ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
ΩΣ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ
Το µακρύ χέρι
του Κρεµλίνου
ιδιοκτησίες
δύο ταχυτήτων
• Αυξάνεται η ρωσική
διείσδυση σε όλο τον πλανήτη
Σ. 18-19

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Πότε θα έρθει
ο χειµώνας
στην Ελλάδα
• Νησίδες Τα µικρά οικόπεδα µπορούν να χτιστούν µόνο Τα µικρά οικόπεδα µπορούν να χτιστούν µόνο αν
βαρυχειµωνιάς αν υποβλήθηκε αίτηση έως τις 9 ∆εκεµβρίου υπάρχει πολεοδοµικός σχεδιασµός πρώτου επιπέδου
ανάµεσα σε
ζεστές ηµέρες Σ. 49
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΓΙΟΓΙΑΚΑΣ Σ. 50-51

ΕΡΕΥΝΑ
ΒΕΝΕ∆ΙΚΤΟΣ ΙΣΤ' ΜΠΑΡΜΠΑΡΑ ΓΟΥΟΛΤΕΡΣ ΒΙΒΙΕΝ ΓΟΥΕΣΤΓΟΥΝΤ
Τι (δεν) αλλάζει στα ΤΡΕΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ 1927 - 2022 1929 - 2022 1941 - 2022
πτυχία των καλλιτεχνών ΑΠΩΛΕΙΕΣ Ο ποντίφικας Η πρώτη Η πανκ «ποιήτρια»
ΜΙΛΟΥΝ
ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗΣ
ΣΤΗΝ ΕΚΠΝΟΗ που δίχασε ανκοργούµαν της µόδας
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ
ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΣ
ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Σ. 46-47 Σ. 46-47 Σ. 57
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΗΓΑΣ Σ. 54-55
 το αρθρο 2 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

Χρόνος Του Στέφανου Κασιμάτη

δεν υπάρχει Πανδώρα skasimatis@tanea.gr

O Dulce et decorum
ήπιος χειμώνας που πόκρισή του στην κλήση της επιστράτευσης
είναι μια πράξη αυταπάρνησης. Θα μπο-
διανύουμε (ο Δεκέμ- ρούσε, ας πούμε, να καταφύγει στη Γεωργία
βριος που αποχαιρε- ή το Καζακστάν, όπως έκαναν περίπου
τήσαμε ήταν ο θερμότερος της 500.000 Ρώσοι που δεν θέλουν να πολεμή-
Ο κανόνας είναι ότι το κόμμα εκείνο, ένας νέος, καθώς επιστρατεύομαι στον σουν στην Ουκρανία. Εκείνος όμως δέχθηκε
τελευταίας 12ετίας) είχε ως να πάει εκεί όπου τον έταξε το κόμμα.
που έχει κάθε φορά τη λεγόμενη παράστα- εκλογικό αγώνα για τη νέα μεγάλη νίκη
αποτέλεσμα να γλιτώσουμε ση νίκης, συγκεντρώνει και τη μεγαλύτερη της ΝΔ». Επιστρατεύομαι σημαίνει ότι
προς το παρόν τα μπλακάουτ προσφορά υποψηφιοτήτων. Το είδαμε στρατεύομαι επειδή με καλούν, δηλαδή Σπανίως συναντάς τέτοια αυταπάρνηση
προσφάτως στην περίπτωση του Κυριάκου δεν πηγαίνω με δική μου πρωτοβουλία, και είναι αυτή που θέλω να προστατεύ-
λόγω του πολέμου στην Ου-
Μητσοτάκη, που αναγκάστηκε να αλλάξει αλλά επειδή είναι υποχρέωση μου, την σω, αποφεύγοντας να αναφέρω το όνομα
κρανία. Το γεγονός, επιπλέ- προορισμό για τις διακοπές των Χριστου- οποία η Πολιτεία μου ζητεί να εκπληρώ- του πολιτευτή ή το υπουργείο στο οποίο
ον, ότι οι φωτογραφίες από γέννων, προκειμένου να αποφύγει τη λαο- σω – σωστά; υπηρέτησε. Η ανάδειξη του προσώπου θα
παραλίες έχουν πάρει αυτές θάλασσα των υποψηφίων πολιτευτών που αναιρούσε τον χαρακτήρα της υπέροχης
είχαν κατακλύσει το Μέτσοβο, με τον σκο- Φαντάζομαι, λοιπόν, ότι ο φίλος μας πράξης του! Θα έκανε πικρή τη γεύση της
τις μέρες τη θέση των εικό- πό να τον συναντήσουν τυχαία. Εντούτοις, υπέρτατης προσφοράς, διότι «dulce et
θα πρέπει να δέχτηκε μεγάλη πίεση, για
νων από χιονοδρομικά κέντρα μη νομίζετε ότι δεν υπάρχουν εξαιρέσεις. να υποχρεωθεί η ΝΔ να τον επιστρατεύσει. decorum est pro patria mori», αγαπητέ! Ας
προσφέρει μια αίσθηση χαλά- Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις – σπάνιες, Στην αρχή θα αρνιόταν τις σχετικές προτά- μείνει άγνωστος λοιπόν. Γι’ αυτό, άλλω-
αλλά υπάρχουν – ανθρώπων, οι οποίοι δεν σεις, έπειτα, καθώς οι κρούσεις θα αυξάνο- στε, υπάρχει και το μνημείο του Αγνώστου
ρωσης και αισιοδοξίας. θέλουν και τόσο πολύ να πολιτευτούν, Στρατιώτου. Ισως μάλιστα θα έπρεπε να
νταν σε ένταση και συχνότητα, θα άρχισε
Η αίσθηση αυτή όμως είναι δεν τρελαίνονται, δεν το έχουν σκοπό της να μη τους βγαίνει στο τηλέφωνο, ώσπου εξασφαλιστεί μια γωνίτσα...
ζωής, αλλά στο τέλος υποχρεώνονται να μια μέρα του ήλθε το φύλλο επιστράτευσης
παραπλανητική. Η αντιμετώ-
το κάνουν, λόγω του υψηλού αισθήματος
πιση της κλιματικής αλλαγής κομματικού πατριωτισμού που τους δια-
κι εκεί κατάλαβε ότι τελείωσαν τα ψέματα.
Εγκατέλειψε τη θέση του γενικού γραμμα-
ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΠΕΛΕ
έχει παραμεληθεί, πρώτον λό- κρίνει. Αυτοί είναι οι επίστρατοι. τέα στο υπουργείο (ας μην πω ποιο υπουρ-
γείο), από την οποία επετέλεσε τον «πολύ Το ταξιδάκι το καταλαβαίνω – ποιος
γω της αδιαφορίας των μεγά- δεν θα πήγαινε στη Βραζιλία και μάλιστα
λων ρυπαντών κι ύστερα λόγω
Μια τέτοια περίπτωση είναι του... Αλλά σημαντικό κύκλο μεταρρυθμίσεων και επι-
ως «vip»; Αν όμως στον ΣΥΡΙΖΑ φαντάζο-
καλύτερα να μην πω το όνομά του, διότι ο τυχών δράσεων», για τον οποίον σεμύνεται
της αναγκαστικής στροφής στην ανακοίνωσή του. νται ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα γίνει ελκυ-
σκοπός μου δεν είναι να του προσφέρω
στικότερος στους έλληνες ψηφοφόρους,
στα ορυκτά καύσιμα που προ- δημοσιότητα, άλλωστε δεν νομίζω ότι τον
λόγω της πρόσβασής του στον Λούλα,
κάλεσε ο πόλεμος. Το αποτέλε- ενδιαφέρει να εκλεγεί. Επιστρατεύτηκε, Δεν αμφιβάλλω ούτε προς στιγμήν ότι τότε η απελπισία στον ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να
όπως γράφει στην ανακοίνωσή του στα ο εν λόγω πολιτευόμενος θα προτιμούσε
σμα είναι η μέση θερμοκρασία έχει χτυπήσει ταβάνι. Και έτσι είναι, αν
social media, δεν πήγε εθελοντής. «Σήμε- μάλλον να συνεχίσει να προσφέρει αθόρυ-
πάρω στα σοβαρά τα σχόλια που διοχε-
του πλανήτη να έχει αυξηθεί ρα», γράφει, «συμπληρώνεται ένας πολύ βα, χωρίς δημοσιότητα και προβολείς, όπως
τεύουν από τον ΣΥΡΙΖΑ στον φιλικό Τύπο.
σημαντικός κύκλος μεταρρυθμίσεων και έκανε ως τώρα, αν δεν τον έβρισκε ο εκλο-
την τελευταία δεκαετία σε σχέ- Το ότι ο Λούλα συναντήθηκε πριν από
επιτυχών δράσεων για εμένα και ανοίγει γικός πόλεμος και η επιστράτευση. Η αντα-
ση με τα τέλη του 19ου αιώνα την ορκωμοσία του με τον Τσίπρα εξαί-
ρεται από τον ΣΥΡΙΖΑ ως «ενδεικτικό της
κατά 1,1 βαθμό (και κατά 1,2 σημασίας που δίνει ο νέος πρόεδρος της
βαθμό τα τελευταία χρόνια). Βραζιλίας στον ρόλο που διαδραματίζει ο
Το μετεωρολογικό φαινόμε- πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στις ευρωπαϊκές
wwΤο πρώτο εξελίξεις και τη διαμόρφωση των προο-
νο Λα Νίνια φαίνεται ότι θα δευτικών πολιτικών».
βήμα για να γίνει
αποτρέψει τον κίνδυνο η αύ- η Αθήνα μια
ξηση να φτάσει τον 1,5 βαθ- όμορφη πόλη ­υπό Για φαντάσου! Κι εγώ ο αφελής θα
μό μέσα στο 2023, τίποτα δεν την προϋπόθεση πήγαινα στοίχημα ότι ο Λούλα τον είδε
εμποδίζει όμως να γίνει κάτι ότι το πυροβόλο προτού ορκιστεί, για λόγους διπλωματικού
βάλλει με πρωτοκόλλου, επειδή, ως νέος πρόεδρος,
τέτοιο τα επόμενα 2-3 χρόνια. δεν θα ήταν σωστό να συναντηθεί πρώτα
πραγματικά
Κι αν αυτό από μόνο του δεν πυρομαχικά. με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης μιας
θα προκαλέσει κατάρρευση Βέβαια, θα άλλης χώρας. Αφήστε που θα μπορούσε να
εκληφθεί και ως παρέμβαση στις εκλογές.
της Συνθήκης του Παρισιού, χρειαστούν
Eurokinissi ΚΩΣΤΑΣ ΤΖΟΥΜΑΣ

Γι’ αυτό έκανε τη συνάντηση πριν από την

είναι βέβαιο ότι θα φέρει τον πολλά πυροβόλα ορκωμοσία. Επειδή βιαζόταν. Ανυπομονού-
και πολλά σε να τον δει, να πάρει ιδέες από τη γόνιμη
πλανήτη ένα βήμα πιο κοντά
πυρομαχικά, σκέψη του, όπως μαθαίνουμε από τον
στην καταστροφή. αλλά η αρχή ΣΥΡΙΖΑ. Αν, πάντως, η κατάσταση στον ΣΥ-

Τ
α αποτελέσματα της είναι το ήμισυ του ΡΙΖΑ είναι όσο σοβαρή υποψιάζομαι, τότε
κλιματικής αλλαγής παντός... έτσι εξηγείται και η επιλογή Τσαπανίδου...
φαίνονται ήδη στην
ένταση και τη συχνότητα
των ακραίων καιρικών φαι- ΓΡΑΦΕΙΑ: Συγγρού 340
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Βαγγέλης Λιαλιούτης
νομένων. Ειδικά για τις μεσο- Ιδρυτής: Δημήτριος Λαμπράκης (1931) Τ.Κ. 176 73, ΚΑΛΛΙΘΕΑ
ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 210 7547000
γειακές χώρες, προβλέπεται Ιδιοκτησία - Εκδοση ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΚΔΟΣΗΣ Γ.Χρ. Παπαχρήστος, Ι.Κ. Πρετεντέρης
INTERNEΤ: http://www.tanea.gr
αύξηση κατά 70% στα κύματα ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ Α.Ε.
ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Νίκος Τσάκαλος e-mail: info@tanea.gr
καύσωνα ως το τέλος του αιώ- ΕΚΤΥΠΩΣΗ:
Νόμιμος Εκπρόσωπος ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.
να. Χρόνος λοιπόν δεν υπάρ- Ιωάννης Βρέντζος ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Διονύσης Νασόπουλος, Μιχάλης Μητσός, ΔΙΑΝΟΜΗ: ΑΡΓΟΣ Α.Ε.
χει. Υπάρχει, αντιθέτως, ένα Δημήτρης Δουλγερίδης, Κώστας Κοφινάς, Λεωνίδας Κονδύλης,
χρέος να μην κληροδοτήσου- Κύριος Μέτοχος Αγγελος Σκορδάς, Λεωνίδας Στεργίου, Μάνος Χαραλαμπάκης ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση,
Ευάγγελος Μαρινάκης η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική,
με έναν αβίωτο πλανήτη στα ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Πέννυ Λάγκα
ή κατά παράφραση, ή διασκευή απόδοσης
του περιεχομένου της εφημερίδας με
παιδιά μας. Διευθυντής οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό,
φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς
Γιώργος Μαντέλας ART DIRECTOR Χριστίνα Καββαδά προηγούμενη γραπτή άδεια

ημερησια πολιτικη εφημεριδα Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ, ετος 6o, αρ. φύλλου 1.588, Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023 3

Του Κώστα Γιαννακίδη

Μερική άγνοια kostas@giannakidis.com

Στο μπαλκόνι
Τον Δεκέμβριο του 2019 έκανα κλικ στις
προβλέψεις ενός πολύ γνωστού αστρολό-
γου για τη χρονιά που έφτανε, το 2020.
Εγραφε κάτι τερατώδη πράγματα για μία
εποχή με στέρηση ελευθερίας και μάλιστα
με τρόπο που ούτε ο πιο διεστραμμένος
τύραννος θα μπορούσε να φανταστεί.
Γέλασα. Τον θυμήθηκα στα lockdown.
Επέστρεψα στο άρθρο και διαπίστωσα ότι,
αν του έκοβες κάποιες γωνίες, το έραβες
πολύ εύκολα πάνω στην πραγματικότητα.
Εκτοτε, στο τέλος κάθε χρόνου, αναζητώ
τις προβλέψεις που έκαναν οι αστρολόγοι
στην αφετηρία. Μιλάμε για κακό σκορ,
εγώ θα τα πήγαινα πολύ καλύτερα. Ελα
όμως που υπάρχουν ως και κυβερνήσεις
που δίνουν βάση σε αυτά. (Κάποια στιγμή
θυμίστε μου να σας διηγηθώ μία ιστορία
για ελληνική διπλωματική μεσολάβηση
προκειμένου γνωστός αστρολόγος να

SOOC ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

εξυπηρετήσει βαλκανική κυβέρνηση που
επιθυμούσε διακαώς να συνεργαστεί μαζί
του.) Και αφού δεν μας κάνουν οι αστρο-
λόγοι, θα μείνουμε στους αναλυτές και
στους δημοσιογράφους που σηκώνονται
πολύ πρωί την Πρωτοχρονιά, βλέπουν στο
βάθος του ορίζοντα και μας ενημερώνουν
για αυτό που έρχεται.
Διαβάζω τώρα τις προβλέψεις που κατέ- wwΑπό το πρωτοχρονιάτικο πάρτι στη Βαρβάκειο. Ετσι να μας πάει η χρονιά!
θεσαν, πριν από ένα χρόνο, πολλοί γνω- Με τις γκριμάτσες να καταλήγουν σε χαμόγελο.
στοί αναλυτές της δημόσιας σφαίρας. Ο Και αν μας βγάλει τη γλώσσα έξω, να είναι για καλό σκοπό...
Μητσοτάκης θα πάει σε εκλογές εντός του
2022. Η Ευρώπη θα ανησυχήσει από την
άνοδο της Ακροδεξιάς, αλλά, ευτυχώς, δεν
θα επανεκλεγεί ο Ορμπαν. Οι Ρεπουμπλι-
κάνοι θα σαρώσουν στις ενδιάμεσες εκλο-
γές. Τα κρυπτονομίσματα θα εδραιώσουν Ταξιδιώτης στον χρόνο
τη θέση τους στο παγκόσμιο οικονομικό
σύστημα. Πώς σας φαίνονται; Και όσο Το μεγαλύτερο προσόν σε έναν πολιτικό είναι η διορατικότητα,
και αν έψαξα, δεν βρήκα καμία πρόβλεψη Ο star της ημέρας η ικανότητα να βλέπει μπροστά, να προλαμβάνει τις εξελίξεις
για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ούτε από πριν καν κυλήσουν ως χιονοστιβάδα στο πεδίο της πραγματι-
αναλυτές, ούτε από αστρολόγους. κής ζωής. Η Ελίζα Βόζεμπεργκ διαθέτει αυτό το χάρισμα. Με
Μη δίνετε, λοιπόν, μεγάλη σημασία ένα tweet της μας ευχήθηκε «καλό και ευλογημένο το 2033!».
σε όσα διαβάζετε τώρα. Σε μεγάλο βαθ- Το πρώτο μωρό του 2023 γεννήθηκε στην Κρήτη, Υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Η προφανής λέει ότι πρόκειται
μό έχουν την ίδια αξία με αστρολογικές μόλις ένα λεπτό μετά την έλευση του νέου χρόνου. περί λάθους. Η κυρία Βόζεμπεργκ έγραψε στα γρήγορα το
προβλέψεις. Στην αρχή κάθε χρονιάς οι Και είναι αγόρι. Αν η ζωή του κυλήσει ομαλά, στα tweet, δεν έκανε έλεγχο, πάτησε το κουμπί και το έστειλε
ερωτήσεις έχουν μεγαλύτερο βάρος από στην ψηφιακή αιωνιότητα. Μία άλλη εκδοχή υπαινίσσεται ότι
τις πιθανές απαντήσεις. Δεν μπορείς να γεράματά του θα δει την άφιξη του 22ου αιώνα, το εκλεκτό μέλος της Ευρωβουλής βρίσκεται εκτός τόπου και
προβλέψεις το χαοτικό φαινόμενο της έχοντας ζήσει σε έναν πλανήτη που θα κινείται χρόνου, έχοντας απολέσει την επαφή με το ημερολόγιο. Δεν
ανθρώπινης ιστορίας. Η Πρωτοχρονιά με πράσινη ενέργεια και θα διευθύνεται το πιστεύω. Η τρίτη εκδοχή μου φαίνεται εξίσου λογική με την
είναι ένα πολύ ψηλό μπαλκόνι. Στέκεσαι πρώτη. Η Ελίζα Βόζεμπεργκ είναι χρονοταξιδιώτης και γνωρίζει
στην άκρη του και βλέπεις σκοτάδι με
από συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Θα δει βάση
ότι το 2033 θα είναι ευλογημένο. Υπάρχει και μία τέταρτη, λίαν
μερικά μικρά φώτα. Και ξέρεις μόνο τι στο φεγγάρι και τον πρώτο άνθρωπο να πατάει ανησυχητική. Γνωρίζει ότι μέχρι το 2033 δεν υπάρχει λόγος να
υπάρχει από κάτω. στον Αρη. Καλή ζωή, μικρέ... ευχηθείς κάτι. Και αυτό με ανησυχεί κάπως, είναι η αλήθεια.

Και στην κηδεία του Πελέ

Είσαι πολιτικός αρχηγός. Την Πρωτοχρονιά θα ήθελες
να ήσουν πολιτικός πρόσφυγας. Δεν είναι μόνο τα
κάλαντα της παραμονής, τα τραπεζώματα με δημο-
σιογράφους και κάτι λίστες βιβλίων που πρέπει να
επιδείξεις. Είναι και η δοξολογία και μετά οι ευχές στην
Πρόεδρο. Δεν αντέχονται αυτά τα πράγματα, καλύτερα
να ανέβεις στον Λυκαβηττό και να κάνεις τον άνθρω-
πο-ρουκέτα που εκτοξεύεται μέσα από κανόνι. Φέτος
όμως η μοίρα φέρθηκε με στοργή στον Αλέξη Τσίπρα.
Στη Βραζιλία για την ορκωμοσία του Λούλα. Δηλαδή
τι άλλο να ζητήσει κανείς; Ταξίδι μακρινό και εξωτικό Ξέρει κανείς
για να δεις Ιστορία από το πρώτο τραπέζι πίστα. Διότι
με τον Λούλα τους συνδέουν κοινές αντιλήψεις. Και πού πάνε τα χρόνια
κοινοί αγώνες – πάντα υπάρχουν κοινοί αγώνες. Για
αυτό και δεν θα τον παρεξηγήσει κανείς αν εκπροσω- όταν φεύγουν;
πήσει τη χώρα στην κηδεία του Πελέ. Μπορεί να μην
τους συνδέουν κοινοί αγώνες, αλλά εκείνο το ανάποδο
Ψάχνω και δεν μπορώ
ψαλίδι, φέρνει κάτι από κωλοτούμπα. να τα βρω
 4 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
Μικρο
Ποδαρικό αρχηγών στο Προεδρικό με εκλογικούς γρίφους
Ηταν η πρώτη φορά, από την
εκλογή της στο ύπατο πολιτειακό
αξίωμα, που η Κατερίνα Σακελ-
λαροπούλου δεχόταν ευχές. Η
πανδημία και οι περιορισμοί στις
μετακινήσεις που έφερε, στέρη-
σαν από την Πρόεδρο της Δη-
μοκρατίας κάθε εκδήλωση στο
Προεδρικό για ευχές, είτε για την
εκλογή της είτε με την ευκαιρία
του νέου έτους. Αυτή τη φορά
όμως ήταν όλα διαφορετικά. Στο
Προεδρικό, στις 12 το μεσημέρι
ανήμερα της Πρωτοχρονιάς, βρέ-
θηκαν πέραν του Πρωθυπουρ-
γού, εκπρόσωποι της πολιτικής,
δικαστικής, στρατιωτικής, θρη-
σκευτικής, διπλωματικής και
πνευματικής ηγεσίας και πέραν
των ευχών, έγινε και συζήτηση
για τις εκλογές, ακριβέστερα για
την Κυριακή της κάλπης.
«Από τον Απρίλιο
και μετά...»
Στον προθάλαμο της αίθουσας
εκδηλώσεων του Προεδρικού (με
την ευκαιρία να σημειώσω ότι
ουδείς φορούσε μάσκα), μαζί με
τον Πρωθυπουργό είχαν συγκε-
ντρωθεί δεκάδες πολιτικοί και το
μόνον που έκαναν ήταν να ανταλ-
λάσσουν ευχές μεταξύ τους. Κά-
ποιος να ρωτήσει για τον χρόνο
των εκλογών δεν φάνηκε, έως
ότου έκανε την εμφάνισή του ο
Δημήτρης Κουτσούμπας. Χωρίς
πολλές περιστροφές, ο γενικός
γραμματέας του ΚΚΕ πλησίασε
τον Πρωθυπουργό που βρισκό-
ταν εν μέσω των υπουργών του
και τον ρώτησε: «Αποφάσισες;».
«Τι να αποφασίσω;», απάντησε
έκπληκτος ο Μητσοτάκης. «Μα,
τον χρόνο των εκλογών;». Ο Πρω-
θυπουργός, κατά τον Κουτσού-
InTime News
ww- Αφού έφτασα πρωτοχρονιάτικα στη Βραζιλία,
μπορεί να μείνω και για τον αποχαιρετισμό στον Πελέ...
O Γιώργος Χρ. Παπαχρήστος λείπει σε άδεια
πολιτικός
μπα, χαμογέλασε και του είπε:
«Από τον Απρίλιο και μετά όλα
είναι ανοιχτά». Απάντηση που
μάλλον δεν ικανοποίησε τον γε-
νικό γραμματέα που ήθελε περισ-
σότερη ακρίβεια: «Αυτό το “μετά
τον Απρίλιο” μπορεί να σημαίνει
και Μάιο και Ιούνιο...». «Μια ή
δυο εβδομάδες πάνω-κάτω δεν
έχουν σημασία. Αλλωστε, λέτε ότι
είστε έτοιμοι...», ήταν η τελική
απάντηση του Μητσοτάκη.
Με δώρα ο Τσίπρας
στον Λούλα
Ο Αλέξης Τσίπρας δώρισε στον
Λούλα ένα κόκκινο καραβάκι
με ζωγραφισμένα πάνω του τα
Του Κώστα Μητρόπουλου
Ο χρόνος των εκλογών
βρέθηκε στο επίκεντρο
και της χαλαρής συζήτησης
που είχαν σε γνωστό καφέ
του Κολωνακίου, καθ΄ οδόν
προς το Προεδρικό,
ο Πρωθυπουργός και
ο Πρόεδρος της Βουλής.
Τι ακριβώς είπε ο Κυριάκος
Μητσοτάκης στον Κώστα
Τασούλα, ωστόσο,
το κράτησαν
επτασφράγιστο μυστικό.
Τουλάχιστον χθες...
Η Πρόεδρος της
Δημοκρατίας μετά τις ευχές
κράτησε το έθιμο και μετέβη
στην Προεδρική Φρουρά
για να κόψει την πρώτη
πρωτοχρονιάτικη πίτα.
Κι επειδή τίποτα δεν ήταν
σκηνοθετημένο, το φλουρί
έπεσε στον διοικητή
της Προεδρικής Φρουράς
αντισυνταγματάρχη
Ηλία Καρμίρη
Απών ο Μπολσονάρο από την
παράδοση της εξουσίας. Σιγά!
Τα ξέρουμε αυτά στην Ελλάδα.
γράμματα «ευ», έργο της κερα-
μίστριας Λιάνας Παπαλέξη.
Προφανώς το κόκκινο χρώμα,
το χρώμα των πολιτικών και
κοινωνικών αγώνων, μοιρά-
ζονται το PT (Εργατικό Κόμμα
Βραζιλίας) και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Παράλληλα, όπως εξήγησε ο
Τσίπρας στον νέο πρόεδρο της
Βραζιλίας, που συνάντησε λίγο
πριν από την ορκωμοσία του,
το επίρρημα «ευ» προέρχεται
από τα αρχαία ελληνικά και
χρησιμοποιείται ως πρόθημα
σε πολλές λέξεις, δίνοντας
θετικό μήνυμα – σε αυτήν την
περίπτωση για μια προεδρία
με θετικά αποτελέσματα για
τη Βραζιλία και τον λαό της.
Οπως επισημάνθηκε, το «ευ» ως
πρώτο συνθετικό είναι γνωστό
και στους Βραζιλιάνους καθώς
πολλές ελληνικές λέξεις που το
περιέχουν, έχουν μεταφερθεί
στα πορτογαλικά και χρησιμο-
ποιούνται ευρέως στη χώρα της
Λατινικής Αμερικής.
Η Λάσπα προκάλεσε
αναταράξεις
Ενα story στο Instagram της Κα-
τερίνας Λάσπα άνοιξε εσωκομ-
ματικό ζήτημα στη Χαριλάου
Τρικούπη, με όσα δήλωσε η το-
μεάρχης εθελοντισμού του ΠΑ-
ΣΟΚ, επικρίνοντας με τη λέξη
«αθλιότητα» την εκδήλωση στη
αντιρρησεις
Επιστροφή Λούλα
Κύριε Διευθυντά,
Με τιμή Νεόκοπος
Με πρωτιά
για το MEGA
έκλεισε το 2022
Στην κορυφή της τηλεθέ-
ασης βρέθηκε το MEGA
για ολόκληρο το 2022,
εξασφαλίζοντας την πρω-
τιά τόσο στον τομέα της
ενημέρωσης όσο και σε
αυτόν της ψυχαγωγίας.
Με δυναμική παρουσία
σε όλα τα μεγάλα γεγονό-
τα που σημάδεψαν, εντός
και εκτός συνόρων, τη
χρονιά που έφυγε, αλλά
και με ένα ανανεωμένο
ψυχαγωγικό πρόγραμμα,
το MEGA κατάφερε να
κερδίσει την προτίμηση
των τηλεθεατών, κα-
ταγράφοντας ποσοστό
13,5% στο σύνολο του
κοινού και 12,8% στο δυ-
ναμικό κοινό.
Θεσσαλονίκη όπου drag queens
διάβασαν παραμύθια σε παιδιά
έως 12 ετών. Τα καρφιά προς τη
Λάσπα ήρθαν γρήγορα από τον
αναπληρωτή γραμματέα Ανθρω-
πίνων Δικαιωμάτων του κόμ-
ματος Γιάννη Βήκα, ο οποίος
έκανε λόγο για «κακοποιητικό
λόγο» που δεν εκφράζει τις αξί-
ες της σοσιαλδημοκρατίας. Στον
χορό των αντιδράσεων μπήκε
και η εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ
στην εκδήλωση Βάσια Μαδέση
που έκλεισε την ανάρτησή της
λέγοντας «αφήστε τα παιδιά να
διαλέξουν με αγάπη απέναντι
σε όσες φωνές δυσκολεύονται
να καταλάβουν τα αυτονόητα».
6 ΓΝΩΜΕΣ Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

Βαβέλ Εναλλάξ
Του Νίκου Φιλιππίδη Της Ελένης Ευαγγελοδήμου
nfilippidis@megatv.com eevaggelodimou@tanea.gr

Το πρόβλημα Κοντά στην αποτυχία

των φαρμάκων
Δ
εν μένει πια πολύς καιρός για να επισφραγιστεί,
επίσημα πια από τα ίδια τα γεγονότα, μια
αποτυχία του πολιτικού συστήματος. Οσο κι αν
με άλλα λόγια συνολικά τρεις βουλευτές Επικρατείας.
Τι πήγε στραβά; Το σίγουρο είναι ότι αποδείχθηκαν
σωστοί όσοι εκτιμούσαν από την πρώτη στιγμή ότι οι

Η
αρχή κάθε νέου έτους είναι μια ευκαιρία να αρχίζουμε να
συζητάμε λίγο πιο σοβαρά για ορισμένα θέματα, από ό,τι
το κάναμε τη χρονιά που έφυγε. Το θέμα των φαρμάκων
είναι ένα από αυτά. Είναι γνωστό ότι εδώ και μερικές εβδομάδες
υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε φάρμακα. Τα συρτάρια και τα ρά-
φια των φαρμακείων είναι άδεια από δημοφιλή σκευάσματα, ενώ
δρομολογούνται κινήσεις από την κυβερνητική πλευρά
και όσο κι αν κάποιοι επιμένουν σε (πιο) αισιόδοξες
εκτιμήσεις, δείχνει εξαιρετικά δύσκολο να αποφευχθεί
ο – ορατός αυτή τη στιγμή – κίνδυνος να μην πιαστεί ο
βασικός στόχος ενός νόμου: «η διευκόλυνση των εκα-
τοντάδων χιλιάδων Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό
περιορισμοί και η γραφειοκρατία θα λειτουργούσαν
ως ανασταλτικοί παράγοντες. Αποδείχθηκαν σωστοί
και όσοι έλεγαν ότι χάθηκε άλλη μία ευκαιρία το 2021,
όταν μια νέα πρόταση άρσης κάθε περιορισμού δεν
βρήκε τις απαραίτητες 200 ψήφους.

Ο
ειδικά σε αυτά που σχετίζονται με παιδιά (αντιπυρετικά σε σιρόπι ώστε να ψηφίσουν εκεί». Είναι ο μόνος νόμος που παρότι ι γαλάζιοι ετοιμάζουν τώρα νέα καμπάνια ενη-
και εισπνεόμενα) το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο. Επειδή έχουμε κέρδισε τον Δεκέμβριο του 2019 διακομματική συναίνεση μέρωσης. Υπάρχουν σκέψεις και για νέο γύρο
μάθει να συζητάμε δημοσίως συνήθως επιφανειακά, ουδείς έχει (288 «ναι») δεν άφησε κανέναν πλήρως ικανοποιημένο κουβέντας με τα πολιτικά κόμματα για τροπο-
καταλάβει τι ακριβώς έχει συμβεί. Οι πολιτικοί υπονοούν ως συνή- και εξακολουθεί ως σήμερα, λίγο πριν φτάσει η ώρα της λογία - σύνδεση του αριθμού εγγεγραμμένων με τον
θως ότι πίσω από όλα βρίσκεται κάποιος «δράκος». Αναφέρονται σε πρώτης εφαρμογής του, να… συνοδεύεται από στρεβλό- αριθμό των υποψηφίων. Ταυτόχρονα κάποιοι εκτιμούν
κάποιες κακές εταιρείες (φαρμακευτικές, φαρμακαποθήκες) που τητες, αδιαφορία, καθυστερήσεις. Ούτε 4.000 δεν είναι ότι περισσότερο φταίει το θολό τοπίο γύρω από την
εκμεταλλεύονται την κυρίαρχη θέση τους στην αγορά και μέσω εκείνοι που έχουν εμφανιστεί στην πλατφόρμα για τους ημερομηνία των εκλογών και ότι η εικόνα μπορεί να
των ελλείψεων επιχειρούν να ασκήσουν πίεση για να βγάλουν εκτός επικράτειας εκλογείς. Δηλαδή για εκείνους που αλλάξει – λένε – μόλις ο κόσμος τη μάθει και αποφασίσει
περισσότερα χρήματα, εις βάρος όλων μας. θα ψηφίσουν από τον τόπο της μόνιμης διαμονής τους, εάν θα έρθει στην Ελλάδα ή θα ψηφίσει απέξω. Αλήθεια,
Αυτές οι απόψεις δεν διαρρέουν από κάποια κυβέρνηση που υπό τις προϋποθέσεις ότι είναι ήδη εγγεγραμμένοι στους πόσο πιστεύουν ότι θα αλλάξει η εικόνα την τελευταία
βρίσκεται σε διαμάχη με την επιχειρηματικότητα για δικούς της κοινούς καταλόγους και ότι είχαν δραστηριοποίηση στιγμή; Και πόσοι στ’ αλήθεια πιστεύουν ότι το πολιτι-
ιδεοληπτικούς λόγους. Τα αφήνει να εννοηθούν η σημερινή κυβέρ- στην Ελλάδα επί τουλάχιστον δύο χρόνια την τελευταία κό σύστημα έχει διάθεση για συναινέσεις; Χαμηλές οι
νηση, της Νέας Δημοκρατίας. Αυτή υπονοεί 35ετία. Για εκείνους που, βάσει νόμου, θα εκλέξουν προσδοκίες, όλο και πιο κοντά η αποτυχία.
ότι οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες ακόμα
και με ζημιά να βρίσκουν φάρμακα και να τα Για να μη
πωλούν στην αγορά. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως γνήσιος
πολέμιος της επιχειρηματικότητας θεωρεί δημιουργηθούν
εύλογο ένα κέρδος για τις περισσότερες παρεξηγήσεις,
επιχειρήσεις έως 5%. Πάνω από αυτό πρέπει
να πέφτει άγρια φορολόγηση. Η κυβέρνηση
πράγματι,
υποτίθεται ότι είχε διαφορετικές απόψεις.
Για να μη δημιουργηθούν παρεξηγήσεις,
το φάρμακο
είναι ένα
Επισκέπτης
πράγματι, το φάρμακο είναι ένα κοινωνικό Του Γιώργου Κακλίκη
αγαθό. Διαφορετικό από άλλα εμπορεύματα. κοινωνικό αγαθό.
Αρα ουδείς δικαιούται να κρύβει ποσότητες
και να μην τις διαθέτει στην αγορά. Το δε
επίσημο κράτος οφείλει να γνωρίζει ανά
Διαφορετικό
από άλλα Θόρυβοι και πρωτοβουλίες
εμπορεύματα.

πάσα στιγμή την επάρκεια όλων των φαρμά-
κων που βρίσκονται επί ελληνικού εδάφους.
Ελεγχοι επί των ποσοτήτων όταν το θέμα
φτάνει στα κανάλια δεν αρκούν. Τότε είναι
πιθανό το «πουλάκι» – το φάρμακο – να έχει
πετάξει στο εξωτερικό.
Κοινωνικό προϊόν μεν αλλά παράγεται από
ιδιωτική εταιρεία, μεταπωλείται από ιδιωτική
εταιρεία (εισαγωγέας ή φαρμακαποθήκη) και
φτάνει στον χρήστη μέσω του φαρμακείου
που είναι επίσης ιδιωτική εταιρεία. Σε όλη
Κ
αι πάλι απειλές πολέμου από την Τουρκία, με την
Αρα ουδείς ελπίδα της Αγκυρας πως η ελληνική πλευρά θα
δικαιούται αναδιπλωθεί φοβικά. Ετσι ερμηνεύει τους στό-
χους της προπαγανδιστικής στρατηγικής του ο τούρκος
να κρύβει πρόεδρος, ο οποίος πρόσφατα διατύπωσε την άποψη ότι
ποσότητες και να «οι Ελληνες ταράζονται από την επικρεμάμενη απειλή
μην τις διαθέτει των τουρκικών πυραύλων Ταϊφούν».
Ασφαλώς οι Ελληνες αφουγκράζονται τους «θορύ-
στην αγορά βους» της Αγκυρας και λαμβάνουν τα μέτρα τους. Μια
παρανοϊκή πρωτοβουλία από την πλευρά του τούρκου
προέδρου δεν πρέπει να αποκλείεται. Εχει αποδείξει
δυτικών αντιστάσεων και στην ικανοποίηση μερικών
τουλάχιστον από τις στοχεύσεις της. Για τον λόγο αυτόν,
η Αθήνα φροντίζει να ενημερώνει τους εταίρους της, να
συνάπτει συμμαχίες, να εξοπλίζεται αλλά και να προτεί-
νει διαρκώς τον διάλογο για το πραγματικό ζήτημα προς
λύση, την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. Το ότι η
Τουρκία προσθέτει στην πλάστιγγα θέματα τεχνητά,
δείχνοντας ανελαστικότητα, δεν πρέπει να ανακόπτει
την ελληνική πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση της
συνεννόησης.

Μ
αυτή τη διαδικασία μεσολαβεί και παρεμβαίνει το κράτος μέσω του
πως είναι ικανός να προχωρήσει στα άκρα αν αισθαν- έχρι στιγμής, η Αγκυρα είναι αυτή που παίρ-
τιμοκαταλόγου του ΕΟΠΥΥ, από τον οποίο προκύπτει η συμμετοχή
θεί ότι μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να ευνοήσει τους νει ανατρεπτικές πρωτοβουλίες ικανές να
του Δημοσίου για τα περισσότερα, τα συνταγογραφούμενα, φάρ-
σχεδιασμούς του. Το πράττει, όμως, όταν αισθάνεται ταράσσουν τα νερά σε Αιγαίο και Ανατολική
μακα. Αυτή η συμμετοχή το 2010 είχε φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη
πως δεν θα συναντήσει ισχυρή αντίσταση και πως, με Μεσόγειο και να παρεμποδίζουν τις θετικές εξελίξεις.
άνω των 5 δισ. ευρώ και είχε χαρακτηρισθεί ως μία από τις αιτίες
τη γνωστή ικανότητά του για αναστροφή, θα κατορ- Πλησίασε πλέον η στιγμή η Ελλάδα να προχωρήσει
χρεοκοπίας της χώρας. Από το πρώτο κιόλας Μνημόνιο προσγει-
θώσει να διατηρήσει τα πράγματα σε ισορροπία. Μια σε δυναμική εκστρατεία προς δύο κατευθύνσεις: (α)
ώθηκε στα 2 δισ. ευρώ. Για να γίνει αυτό μπήκε «σφιχτός κορσές»
ακραία, πάντως, πρωτοβουλία έναντι της Ελλάδας θα προς τη Δύση, με ορθολογική παράθεση θέσεων και,
στην τιμολόγηση των φαρμακευτικών με διάφορες μεθόδους, rebate
μπορούσε να έχει δραματικά αποτελέσματα σε βάρος κυρίως, με εύληπτες προτάσεις επίλυσης, (β) προς την
και άλλα ανάλογα, μειώνοντας και σωστά το περιθώριο κέρδους.
του επιτιθέμενου και το ένστικτο του τούρκου προέδρου Αγκυρα, συνεννοούμενη μαζί της σε υψηλό επίπεδο και
Ανάλογη παρέμβαση έγινε με επιτυχία και στο περιθώριο κέρδους
μάλλον θα του υπαγορεύσει να ακολουθήσει την οδό όχι με τρέχουσας μορφής τεχνοκρατικές προσεγγίσεις.
των φαρμακείων.
της σωφροσύνης. Και αυτή η οδός είναι εκείνη της Με χειριστές εγνωσμένου κύρους και γνώσεων που θα
Φτάσαμε σε μια χρονιά το 2022 με υψηλό πληθωρισμό και τεράστιες
συνεννόησης με την Ελλάδα. Μπορεί η παρατεινόμενη περιβληθούν τη διακομματική αποδοχή. Με κατάλληλους
ελλείψεις ουσιών όπως η παρακεταμόλη, απότοκο των προβλημά-
τουρκική επιθετικότητα να οδηγεί κάποιους αναλυτές χειρισμούς η Αγκυρα θα μπορούσε να ευαισθητοποιηθεί
των στην εφοδιαστική αλυσίδα στη μετά Covid περίοδο. Τα κόστη
να μιλούν με αγανάκτηση για ματαιότητα του διαλόγου, για τη χρησιμότητα ενός ουσιαστικού διαλόγου επί
ανέβηκαν, αλλά το δελτίο τιμών του ελληνικού κράτους, προφανώς
όμως η προσπάθεια της Αθήνας προς την κατεύθυνση υπαρκτών προβλημάτων. Εξάλλου, μετά τις εκλογές,
υπό τον φόβο του πολιτικού κόστους, συνέχισε να μειώνει τις τιμές.
αυτή πρέπει να είναι σταθερή και με παράλληλη την όποιος κι αν είναι ο νικητής στην τουρκική πολιτική
Οχι μόνο στα πρωτότυπα, που έχουν και άλλες επιβαρύνσεις, αλλά
επίδειξη ακλόνητης αποφασιστικότητας για την έργω σκηνή, η αίγλη του ειρηνοποιού θα έχει μάλλον το ίδιο,
και στα γενόσημα. Οι εξαγωγές έγιναν περισσότερο συμφέρουσες.
υπεράσπιση των δικαιωμάτων της. αν όχι μεγαλύτερο βάρος από εκείνο του επιδιδομένου
Οι εισαγωγές φαρμάκων έγιναν ζημιογόνες και περιορίστηκαν.
Η Ελλάδα προτείνει διαρκώς στην Τουρκία τον διάλογο σε απειλές, ο οποίος το μόνο που κατορθώνει είναι να

Τ
έχοντας επιτύχει την έξωθεν καλή μαρτυρία και αυτό διατηρεί αμείωτη μια επικίνδυνη ένταση από την οποία
ι έκανε το κράτος; Απαγόρευσε από τα τέλη Νοεμβρίου
ασχέτως των «ισορροπημένων» ανακοινώσεων ξένων κανένας δεν θα βγει στην πράξη κερδισμένος.
τις εξαγωγές και όταν οι ελλείψεις εντάθηκαν, ο αρμόδιος
πρωτευουσών. Η Τουρκία από την πλευρά της έχει την
υπουργός άρχισε να στέλνει τελεσίγραφα προς τις φαρμα-
πεποίθηση ότι ορθά κινείται και πως, στο τέλος, ο διεθνής Ο Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή,
καποθήκες αναγνωρίζοντας εμμέσως ότι η κατάσταση ξέφυγε. Τι
κορεσμός και κόπωση θα οδηγήσουν στην κάμψη των ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ
έπρεπε να κάνει; Να ρυθμίσει την αγορά ώστε να γίνει ξανά συμφέ-
ρουσα η πώληση φαρμάκων στην Ελλάδα και άφθονα σκευάσματα
να υπάρχουν διαθέσιμα για τους πολίτες... Η Καρολίνα Παπακώστα λείπει σε άδεια
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023 ΓΝΩΜΕΣ 7

Του Αντώνη
Καρπετόπουλου

ΠΑΡΑΦΩΝΙΕΣ
Tabula rasa akarpetopoulos@tanea.gr

ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Π. ΜΑΛΟΥΧΟΥ

Οι λάθος ατζέντες
gpmalouchos@gmail.com

Τ
Την Κουρσεβέλ ο 2023 δεν θα πλήξουμε – αυτό
είναι το μόνο βέβαιο. Στην
καιρό τώρα προτάξει το αφήγημα της ανάγκης
για αυτοδυναμία, αλλά το λάθος που κάνει

την όμορφη πολιτική ατζέντα της χρονιάς

υπάρχουν τρεις προβλεπόμε-
νες εκλογικές αναμετρήσεις:
είναι ότι το στηρίζει κυρίως στον φόβο – στον
φόβο της ακυβερνησίας (που θα έχει ολέθριες
επιπτώσεις στην οικονομία) και στον φόβο της

την κούρσεψαν κι εχάθη οι εθνικές εκλογές για νέα

κυβέρνηση, που όλοι πλέον
λένε πως θα γίνουν την Κυριακή των Βαΐων,
επιστροφής του ΣΥΡΙΖΑ (καθώς οι μνήμες της
διακυβέρνησής του είναι νωπές). Ωστόσο ο
φόβος δεν έδωσε τα τελευταία χρόνια νίκες:

Μ
ώστε να φωνάξουμε «ευλογημένος ο ερχόμε- αποτυχίες έφερε. Το χαρτί αυτό το έπαιξε
ακάρι να ‘ταν καλύτερα τα νέα που φτάνουν στα
νος», και οι δύο αυτοδιοικητικές που είναι στο το 2015 ο Αντώνης Σαμαράς: δεν του βγήκε.
πικραμένα αφτιά μας πρώτη μέρα του νέου χρόνου.
πρόγραμμα τον ερχόμενο Οκτώβριο. Αλλά δεν Πόνταραν επίσης στον φόβο τα κόμματα που
Ομως, δυστυχώς, το χτύπημα ήταν ύπουλο, βαρύ
αποκλείεται να ξαναστηθούν κάλπες κι αν στις έβλεπαν κάποτε το δημοψήφισμα ως βήμα
κι ασήκωτο. Πάνω που το ανατολικό μέτωπο στην Ουκρα-
πρώτες εκλογές δεν προκύψει δυνατότητα εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ενωση: θυμόσα-
νία είχε πέσει για τους Ρώσους, με μια φοβερή επιχείρηση
δημιουργίας κυβέρνησης, οπότε οι συνολικές στε την κατάληξη. Πόνταρε στον φόβο «του
τύπου blitzkrieg, χτύπησαν εκεί που δεν τους περίμενε
εκλογικές διαδικασίες θα είναι τέσσερις. Ή Τσίπρα της κωλοτούμπας» και ο κ. Βαγγέλης
κανείς: στην καρδιά της Ευρώπης: στη Γαλλία, στις Αλπεις,
και πέντε. Ορεξη να έχετε δηλαδή. Μεϊμαράκης τον Σεπτέμβριο του 2016 – έχασε
στην «ιερή πόλη», στη χιλιοτραγουδισμένη, στη μάνα των
Τα κόμματα στην Ελλάδα κάνουν εκλογές τελικά και τη θέση του αρχηγού του κόμματος.
προσκυνημάτων, στη μυριολατρεμένη Κουρσεβέλ. Εκεί
γιατί δεν ξέρουν να κάνουν κάτι άλλο. Η κουλ- Ο Μητσοτάκης το 2019 άλλαξε ατζέντα μιλώ-
που κάθε χρόνο άγιες μέρες συγκεντρώνονται ταπεινοί
τούρα των πολιτικών συναινέσεων λείπει, οι ντας για μεταρρυθμίσεις, καλύτερο κράτος,
προσκυνητές απ΄ όλο τον κόσμο για να υμνήσουν τις μικρές
διχασμοί είναι ευκολότεροι. Η απλή αναλογική οικονομική πρόοδο, τιμωρία των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
χαρές της ζωής. Εκεί εισέβαλαν οι ρωσικές ορδές. Και μέσα
δεν αξιοποιείται ούτε κι από αυτούς που την Για αυτό και κέρδισε.
σε ένα βράδυ κατέλαβαν τα πάντα, πετάγοντας έξω πλήθος
ψηφίσανε. Η λογική λέει πως θα έπρεπε να

Σ
πιστούς που είχαν ξεκινήσει από κάθε γωνιά της γης, της
έχει ξεκινήσει μια δημόσια συζήτηση που να τον ΣΥΡΙΖΑ αντιθέτως προετοιμάζουν
Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, απ’ όπου κάθε χρόνο ευ-
αφορά το πώς θα κυβερνηθεί η χώρα: όσοι εκλογική κάθοδο με προτεραιότητα
άριθμη αντιπροσωπεία εκστρατεύει, αψηφώντας κρύο και
αισθάνονται πως μπορούν να καθίσουν στο την περαιτέρω δαιμονοποίηση του
κακουχίες, να καταθέσει τον οβολό της...
ίδιο τραπέζι έπρεπε να το έχουν ήδη κάνει. Κυριάκου Μητσοτάκη. Επενδύουν σε βιβλία
Ομως φέτος οι αδίστακτοι Ρώσοι αποφάσισαν να ντροπιά-
Δεν έγινε και δεν πρόκειται να γίνει. Διότι που κάνουν αποκαλύψεις για το διδακτορικό
σουν τους πιστούς. Και εισέβαλαν με τα ολιγαρχικά δολάρια
όποιος απευθύνει προσκλητήρια ψάχνει για του στο Χάρβαρντ, σε ράπερ που γράφουν
και ευρώ τους που τρέχουνε ποτάμι από τις παραφουσκω-
εξαπτέρυγα κι όχι για πολιτικούς συμμάχους. τραγούδια που τον βρίζουν, στο σκάνδαλο των
μένες τσέπες των Αρμάνι και από τις βαλίτσες Λουί Βιτόν
Ο κεντρικός τραπεζίτης κ. Γιάννης Στουρνάρας υποκλοπών που τις έχει κάνει ο Πρωθυπουργός
που δεν μπορούν να κλείσουν απ’ το χρήμα και τα σάρωσαν
φωνάζει καιρό τώρα ότι η ανάκτηση της πολυ- προσωπικά μάλλον από βίτσιο, στην υιοθέτηση
όλα. Και δεν σεβάστηκαν ότι τέτοιο χρήμα εκεί δεν γίνεται
πόθητης επενδυτικής βαθμίδας θα ‘ρθει μόνο μιας συνθηματολογικής αθλιότητας. Δεν έχουν
ανεκτό. Εκεί περνάει μόνο το μαύρο χρήμα των τίμιων, καλών Τα κόμματα στην αν υπάρξει σταθερή κυβέρνηση μετεκλογικά: ακόμα δεχτεί πως η τριπλή ήττα το 2019 (στις
και ευσεβών ανθρώπων, όχι όποιου κι όποιου τυχάρπαστου Ελλάδα κάνουν δεν τον ακούει κανείς. Ή μάλλον κάνει πως ευρωεκλογές αρχικά και στη συνέχεια στις
εισβολέα που σφάζει κόσμο. Και που τώρα έρχεται να μας
πει ότι τα δικά του δισεκατομμύρια είναι πιο μάγκικα απ’ εκλογές γιατί δεν τον ακούει – όλοι ξέρουν πως έχει δίκιο. εθνικές και στις αυτοδιοικητικές εκλογές)
Αλλά σε ένα έτος εκλογών όλοι ψάχνουν όσα είχε να κάνει κυρίως με τη δική τους διακυ-
τα δικά μας μες στο ίδιο μας το σπίτι. Και να μας πει ότι οι δεν ξέρουν να τους χωρίζουν. βέρνηση – έσπρωξαν πολλούς ψηφοφόρους
υπερήφανες κυρώσεις μας είναι για τα μπάζα. Οτι δεν αξί-
ζουν πεντάρα. Οτι πουλιόμαστε κανονικά και ότι προφανώς κάνουν κάτι άλλο. Τα κόμματα πιστεύουν πως η επένδυση στον Μητσοτάκη και υπήρξαν οι μεγαλύτεροι
στην πόλωση είναι μονόδρομος. Μπορεί να χορηγοί ψήφων του. Και δεν καταλαβαίνουν ότι
τους δουλεύουμε όλους... Η κουλτούρα έχουν δίκιο. Εγώ διαβάζοντας και λίγο τις δη- κουνώντας το δάχτυλο σε όποιον σου γύρισε
Εντάξει, μέχρι τώρα, για λόγους καλών σχέσεων και δι- των πολιτικών μοσκοπήσεις βλέπω ότι ειδικά τα περίφημα την πλάτη από απογοήτευση ή από θυμό δεν
πλωματικής ισορροπίας είχαν αγοράσει εκεί πέρα κάτι
ψευτοσαλέ, σχεδόν λυόμενα δηλαδή, που δεν τα ‘παιρνε συναινέσεων κόμματα εξουσίας μπαίνουν στο 2023 με το θα τον φέρει πίσω. Τον απομακρύνει πιο πολύ.
κακό πόδι – θέλω να πω πως από πουθενά δεν Με λάθος στρατηγικές, καλό αποτέλεσμα
κανένας. Και ήταν ευχαριστημένοι. Αλλά το να εισβάλουν λείπει, οι διχασμοί προκύπτει πως η ως τώρα στρατηγική τους είναι δύσκολο να προκύψει. Οχι για τα κόμ-
χριστουγεννιάτικα και να μην μπορείς να ακούσεις άλλη
γλώσσα στο ιερό απ’ τα ρωσικά ή να βλέπεις τις σημαίες είναι ευκολότεροι είναι η πρέπουσα ενόψει εκλογών. Η ΝΔ έχει ματα. Για τη χώρα.
τους ν’ ανεμίζουν στα τραπέζια και να λούζονται με τις
Μοέτ, αυτό δεν το θέλει κι ο Θεός. Και να πίνουνε, να ξανα-
πίνουνε, να τραγουδάνε, να χορεύουνε και να τα ‘χουν κάνει
όλα δικά τους... Να μην έχουν αφήσει Μπελούγκα ούτε για
τη βιτρίνα. Καλά, στο σπίτι τους δεν έχουν Μπελούγκα οι
επιδειξίες; Αφού από ‘κεί έρχεται. Εδώ ήρθαν να τη φάνε;
Και δώσ’ του και οι ημίγυμνες χορεύτριες, και δώσ’ του τα
εθνικιστικά τραγούδια και άντε πάλι τα πεντακοσάρικα στο
πάτωμα, σαν να ‘ταν πετσετάκια...

Η
ρθε η ώρα να φωνάξουμε όλοι μαζί το σύγχρονο
μεγάλο Οχι. Και να δείξουμε τι σημαίνει να είσαι
αληθινός σύμμαχος. Τα αδέλφια μας, οι Γάλλοι, που
μας έχουν σταθεί σε κάθε στιγμή της δύσκολης ιστορίας
μας, που ήταν πάντοτε και εξακολουθούν να είναι δίπλα
μας, δεν κατάφεραν να τους απωθήσουν. Λοιπόν, ας ξεχά-
σουμε για λίγο τους πασάδες κι ας στείλουμε δυνάμεις να
βοηθήσουμε να τους διώξουν. Τι έχουμε το εκλεκτόν; Να
στείλουμε τα καλύτερα. Α! Τα υποβρύχια. State of the art! Α,
όχι, υποβρύχια στην Κουρσεβέλ; Πώς θα φτάσουν. Ωραία,
να στείλουμε το άλλο καλύτερο, τα αεροπλάνα. Ναι, αλλά
IN TIME NEWS

τα Ραφάλ; Μα αυτά είναι γαλλικά, έχουν τέτοια, από αυτούς

τα πήραμε... Ε, τι να κάνουμε; Να στείλουμε... αερόστατα.
Εχουν; Αυτοί τα ανακάλυψαν, ναι, αλλά έχουν σήμερα; Για
να το κοιτάξουμε, δεν ξέρεις ποτέ... Επίσης, μπορούμε να
τους θυμίσουμε μια ιδέα: να στείλουν αυτοί τον Κακοφωνίξ:
να δεις πώς θα φύγουν όλοι...
8 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

FOCUS
Σχέδιο μήνα
της Ελένης Ευαγγελοδήμου ση της παραγωγής κυβερνητικού ότι αξιοποιείται «με συνέπεια» όλος
έργου. Ακόμα και στο πρωτοχρο- ο πολιτικός χρόνος, ενόσω είναι
νιάτικο μήνυμά του αποτύπωσε ου- βέβαιο ότι το Μαξίμου, όσο κι αν

Μ
όνιμες παροχές, έκτακτες σιαστικά τον προεκλογικό καμβά ξορκίζει την προεκλογική παρο-
αποφάσεις απέναντι στον της ΝΔ, μιλώντας για «καλύτερους χολογία, θα μετρά μήνα-μήνα τον

με τον μήνα
«εισαγόμενο πληθωρισμό
που ροκανίζει» – κατά τον Πρω-
θυπουργό – «το μέσο εισόδημα»,
νομοσχέδια, μεταρρυθμίσεις που
χρηματοδοτούνται από το Ταμείο
Ανάκαμψης και συνεχής γαλάζια
μισθούς», «αξιοπρεπή υγεία για
όλους» και «προσιτή στέγη, ιδίως
για τη νέα γενιά», ενώ συνεργά-
τες του Μητσοτάκη επιμένουν ότι
στόχος του είναι η αναμέτρηση να
πραγματοποιηθεί «όσο το δυνατόν
αντίκτυπο των μέτρων που τίθενται
σε εφαρμογή στην κοινωνία. Είναι
ενδεικτικό ότι και μόνο η ανακοίνω-
ση του Μητσοτάκη για την αύξηση
του κατώτατου μισθού τον προσεχή
Απρίλιο και όχι, όπως αναμενόταν,

έως τις κάλπες

παρουσία ανά την επικράτεια μέσα
από περιοδείες με θετικό αφήγη-
μα για το «μέρισμα στην ελληνική
κοινωνία» εντάσσονται στον σχε-
διασμό... μήνα με τον μήνα του
Μαξίμου μέχρι τις εθνικές εκλογές.
Με κλειστά τα πρωθυπουργικά
Μισθοί, υγεία, στέγη οι στόχοι χαρτιά για το ακριβές χρονοδιά-
γραμμα της κάλπης και με διαφο-
ρετικές εισηγήσεις στα χέρια του
του εκλογικού 2023 για Κυριάκου Μητσοτάκη, ο ίδιος φέρ-
νει μπροστά τα διακυβεύματα και
τον Κυριάκο Μητσοτάκη τους στόχους της εκλογικής χρονιάς
και, χωρίς να μαρτυρά ημερομηνίες,
ζητεί από τα στελέχη του συνέχι-
πιο κοντά» στο τέλος της τετραετίας.
Εξάλλου στην κυβέρνηση θέλουν
συνολικά να καλλιεργούν την εικόνα
Στο επίκεντρο του
κυβερνητικού σχεδιασμού
βρίσκονται η οικονομία
με προβολή των μέτρων
στήριξης νοικοκυριών και
επιχειρήσεων καθώς και
η κοινωνική πολιτική
τον Μάιο άνοιξε εκ νέου τον δρόμο
για ποικίλες ερμηνείες σε σχέση με
τις πρωθυπουργικές σκέψεις για
τον εκλογικό ορίζοντα. Κάποιοι,
οι υποστηρικτές του σεναρίου για
κάλπες στις 9 Απριλίου, έλεγαν ότι
η επιλογή της κυβέρνησης για τον
μισθό ενισχύει τη θέση τους. Αλλοι,
όσοι δείχνουν τον Μάιο και πάντως
πρώτη κάλπη μετά το Πάσχα, σημεί-
ωναν ότι περισσότερο ενισχύεται η
δική τους θέση καθώς η κυβέρνηση
θα θελήσει πρώτα να αποτυπωθεί το
μέτρο στην καθημερινότητα των ερ-
γαζομένων. Αν σε κάτι συμφωνούν

ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ

1 3 4
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
Αυξάνονται κατά ΜΑΡΤΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ
7,75% οι κύριες
συντάξεις Ξεκινά η χορήγηση των Αυξάνεται ο κατώτατος
πρώτων στεγαστικών µισθός, ο οποίος ανέρχεται
Καταργείται δανείων του προγράµµατος σήµερα στα 713 ευρώ και το
µόνιµα για όλους

5
«Σπίτι µου» σε νέους και νέα επικρατέστερο σενάριο είναι
η ειδική εισφορά ζευγάρια 25-39 ετών ότι θα φθάσει σε προ του
αλληλεγγύης 2012 επίπεδα, στα 751 ευρώ
∆ιενεργείται ο µεγάλος
Μονιµοποιούνται γραπτός διαγωνισµός του
οι µειωµένες ΑΣΕΠ για 5.124 µόνιµες
ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ

2
ασφαλιστικές θέσεις σε δηµόσιους φορείς
εισφορές στον Στο πρώτο εξάµηνο του

6
ιδιωτικό τοµέα έτους εφαρµόζονται
Προσαύξηση του ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ µειωµένοι συντελεστές ΦΠΑ:
επιδόµατος όσων µειωµένος συντελεστής
Πρώτη εφαρµογή για το 13% σε ειδικές κατηγορίες
υπηρετούν σε
Market Pass: η κάρτα (µεταφορές, καφές - εστίαση,
ΜΕΘ, τµήµατα
επιδότησης της αγοράς µη αλκοολούχα ποτά κ.ά.) και
επειγόντων,
τροφίµων στοχεύει υπερµειωµένος συντελεστής
ΕΚΑΒ και στους
στη στήριξη ευάλωτων 6% σε εισιτήρια θεατρικών
αναισθησιολόγους
νοικοκυριών και µεσαίων παραστάσεων και συναυλιών
εισοδηµάτων

Στον δρόμο προς τις κάλπες

Εισοδηματικές «ανάσες» και φοροελαφρύνσεις

Της Ελένης Στεργίου γνωστές παρεμβάσεις, δηλαδή για τις ονομικό κόστος εκτιμάται σε 1,24 Από 1ης Ιανουαρίου και για τρία θα χρηματοδοτηθεί από την έκτακτη
ανακοινωθείσες μόνιμες και προσω- δισ. ευρώ. Επίσης εφαρμόζεται από έτη, επιλεγμένες δαπάνες που αφο- φορολόγηση των διυλιστηρίων.
ρινές φοροελαφρύνσεις, ανέρχεται τις αρχές Ιανουαρίου η μονιμοποί- ρούν πράσινη οικονομία, ενέργεια Παράλληλα αυξάνονται οι κύριες

Μ
ια σειρά φοροελαφρύν-
σεων, εισοδηματικών ενι-
σχύσεων και επιδομάτων
ενεργοποιούνται τη νέα χρονιά με τις
παρεμβάσεις να προγραμματίζονται
σε «δόσεις» και με χρονικό ορόσημο
τις επικείμενες εκλογές της άνοιξης.
Οσα μέτρα έχουν ανακοινωθεί απλώ-
νονται σε όλο το 2023, εκ των οποίων
αρκετά εφαρμόζονται κατά το πρώτο
μισό του έτους, ενώ δεν αποκλείο-
νται νέες παρεμβάσεις πριν από τις
εκλογές. Ο λογαριασμός για τις ήδη
στα 2,426 δισ. ευρώ. Προϋπολογίζο-
νται επιπλέον παροχές ύψους 1,77
δισ. ευρώ για μισθωτούς, συνταξι-
ούχους, επαγγελματίες, ιδιοκτήτες
ακινήτων κ.λπ., ενώ προβλέπεται ένα
αποθεματικό της τάξεως του 1 δισ.
ευρώ προς διάθεση κατά το 2023.
Με την άφιξη του νέου έτους θα
μπει σε ισχύ η κατάργηση της ει-
σφοράς αλληλεγγύης για όλους. Εως
σήμερα είχε παγώσει για μισθωτούς
του ιδιωτικού τομέα και ελεύθερους
επαγγελματίες. Το ετήσιο δημοσι-
ηση των μειωμένων ασφαλιστικών
εισφορών στον ιδιωτικό τομέα.
(Ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 871
εκατ. ευρώ.) Μεταξύ άλλων κερδι-
σμένοι είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι,
με την κατάργηση της εισφοράς 1%
υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας (ετήσιο
δημοσιονομικό κόστος 50 εκατ. ευ-
ρώ) και οι παλαιοί συνταξιούχοι με
πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης με
την καταβολή της τέταρτης ετήσιας
αύξησης από τον επανυπολογισμό
των συντάξεων.
και ψηφιοποίηση εκπίπτουν από τα
ακαθάριστα έσοδα των μικρομεσαίων
επιχειρήσεων κατά τον χρόνο της
πραγματοποίησής τους, προσαυ-
ξημένες κατά ποσοστό έως 100%.
Εκτιμώμενο δημοσιονομικό κόστος
20 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.
Τον Φεβρουάριο θα εφαρμοστεί
το Market Pass για να στηριχθούν τα
ευάλωτα νοικοκυριά και τα μεσαία
εισοδήματα. Αυτό το μέτρο στοιχίζει
650 εκατ. ευρώ και δεν έχει περάσει
στο δημοσιονομικό κόστος, καθώς
συντάξεις κατά 7,75% ενώ από την
1η Απριλίου αυξάνεται ο κατώτατος
μισθός.
Τα κίνητρα
Εντός του 2023 μπαίνει σε εφαρμογή
η παροχή φορολογικών κινήτρων
για την ενίσχυση των συγχωνεύσε-
ων και των εξαγορών, μέσω παροχής
έκπτωσης για τις επιχειρήσεις που
συγχωνεύονται. Εκτιμώμενο δημο-
σιονομικό κόστος περίπου 5 εκατ.
ευρώ κατ’ έτος.
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
(σχεδόν) όλοι είναι ότι η πορεία των
επόμενων δύο μηνών, του Ιανουαρί-
ου και του Φεβρουαρίου, κοινώς το
ερώτημα «πώς θα βγει ο χειμώνας»,
θα επηρεάσει τις αποφάσεις, μαζί
με τον παράγοντα «Τουρκία» και το
δικό της εκλογικό χρονοδιάγραμμα.
Τα περιθώρια
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση (θα)
αναζητεί συνεχώς δημοσιονομικά πε-
ριθώρια για νέες παροχές πριν από τις
εκλογές, καλλιεργώντας μια σχετική
θετική εικόνα προς τους πολίτες, με
ενδεικτικές τις εκτιμήσεις του υπουρ-
γού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα
(Mega) ότι μέσα στο πρώτο εξάμηνο
του 2023 θα δημιουργηθεί δημοσιο-
νομικός χώρος ώστε να «επιστραφεί
στην κοινωνία». Ταυτόχρονα, το Μα-
ξίμου θέλει προσήλωση στα πιο κρίσι-
μα χρονοδιαγράμματα, με έμφαση στα
προβλεπόμενα από το Ενοποιημένο
Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής για
το πρώτο τρίμηνο. Εξάλλου αυτός ο
ετήσιος κυβερνητικός μπούσουλας
4,2 δισ. ευρώ
Συνεχίζεται έως τον Ιούνιο του
2023 η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ
σε υπηρεσίες μεταφοράς προσώ-
πων, σε υπηρεσίες διάθεσης μη αλ-
κοολούχων ποτών και ροφημάτων,
στα εισιτήρια κινηματογράφων, στα
γυμναστήρια και τις σχολές χορού.
Το δημοσιονομικό κόστος είναι 246
εκατ. ευρώ). Επίσης ισχύει η ανα-
στολή του ΦΠΑ για νέες οικοδομές
έως το τέλος του 2024. Ετήσιο δη-
μοσιονομικό κόστος 18 εκατ. ευρώ.
Ακόμα 1,77 δισ. ευρώ θα διοχετευ-
τούν στην εξοικονόμηση ενέργειας.
Για την εγκατάσταση φωτοβολταϊ-
κών πάνελ σε νοικοκυριά, επιχειρή-
(οι υπουργικοί μπλε φάκελοι για το
2023) δεν έχει μόνο προγραμματικό
χαρακτήρα φέτος, αλλά λειτουργεί
και ως προεκλογική μαγιά με βάση το
μότο περί «συνέχειας και συνέπειας».
Στο επίκεντρο του κυβερνητικού
σχεδιασμού βρίσκονται η οικονομία
με προβολή των μέτρων στήριξης
νοικοκυριών και επιχειρήσεων
καθώς και η κοινωνική πολιτική.
«Δεσμεύομαι μόνο για εκείνα που
είμαι σίγουρος ότι μπορώ να υλο-
ποιήσω. Κι έτσι πορεύομαι από την
ώρα που μού εμπιστευτήκατε αυτή
την τεράστια ευθύνη: να χτίζουμε
μαζί σήμερα ένα αύριο που θα εί-
ναι καλύτερο από το χθες» είπε ο
Μητσοτάκης στο πρωτοχρονιάτικο
μήνυμά του. Για αυτή την αναφορά
του στο μέλλον και στο παρελθόν,
συνεργάτες του υπογράμμιζαν τη
σημασία που ο ίδιος αποδίδει στην
προβολή «μετρήσιμου αποτελέσμα-
τος» της κυβερνητικής πολιτικής, σε
αντιπαραβολή με τους πολιτικούς
αντιπάλους του.
σεις και αγροτικές εκμεταλλεύσεις
(δημοσιονομικό κόστος 700 εκατ.
ευρώ). Επέκταση του προγράμματος
«Ανακυκλώνω/Αλλάζω» (δημοσιο-
νομικό κόστος 140 εκατ. ευρώ), το
πρόγραμμα φθηνή στέγη για τους
νέους εισάγεται το πρόγραμμα «Ανα-
καινίζω/Εξοικονομώ» και «Ανακαι-
νίζω/Ενοικιάζω» (με δημοσιονομικό
κόστος 350 εκατ. ευρώ για το 2023).
Παρέχονται επιδοτήσεις για ανακαί-
νιση και εξοικονόμηση ενέργειας
κατοικιών, καθώς και πρόγραμμα
χαμηλότοκου δανεισμού για αγορά
πρώτης κατοικίας από νέους και νέα
ζευγάρια έως 39 ετών.
ΤΟΝ ΑΠΡΙΛΙΟ
Νωρίτερα
η αύξηση
στον κατώτατο
μισθό
Η είδηση που επεφύλασσε ο
Κυριάκος Μητσοτάκης στο πρω-
τοχρονιάτικο μήνυμά του ότι ο
κατώτατος μισθός θα αυξηθεί
«την 1η Απριλίου, νωρίτερα από
πέρυσι» φούντωσε για ένα 24ωρο
τη σεναριολογία για τον χρόνο
της κάλπης, με τον ίδιο να επιχει-
ρεί τελικά να σβήσει τη φωτιά. Ο
Πρωθυπουργός αποσυνέδεσε τις
εκλογές την απόφαση της κυβέρ-
νησης να κλειδώσει τον Απρίλιο
αντί του Μαΐου την αύξηση στους
μισθούς και έδωσε άλλου τύπου
διευκρινίσεις, απαντώντας σε ερω-
τήσεις δημοσιογράφων μετά την
καθιερωμένη τελετή για τις ευχές
στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας
Κατερίνα Σακελλαροπούλου για
τον νέο χρόνο. «Θέλω να το αποσα-
φηνίσω. Η επιλογή να έρθει έναν
μήνα νωρίτερα ενέχει το στοιχείο
ότι τελειώνει τον πρώτο τρίμηνο
τον Απρίλιο, αρχίζει η τουριστική
περίοδος και υπάρχει αρκετός κό-
σμος στον τουριστικό κλάδο» είπε.
Μία μέρα πριν και αφότου είχε
αναφερθεί στα «μεγάλα βήματα
προς τα εμπρός» του 2022 και σε
όσα έρχονται μέσα στο 2023 (με
κυρίαρχα τις αυξήσεις συντάξεων
και μισθών), ο Πρωθυπουργός δι-
εμήνυε ότι «παρόλο που το 2023
είναι μία εκλογική χρονιά» δεν θα
μοιράσει χρήματα που δεν υπάρ-
χουν. «Δεν πρόκειται να παρασυρ-
θώ σε πλειοδοσία υποσχέσεων»
σημείωσε, κρατώντας σε πρώτο
πλάνο τη δημοσιονομική σταθε-
ρότητα. «Κανείς πίσω, όλοι μαζί
μπροστά» ήταν το βασικό μήνυμα
του Μητσοτάκη, χωρίς να λείπει
το σταθερό (προεκλογικό) γαλάζιο
σύνθημα «σταθερότητα, συνέπεια,
συνέχεια».
Ελένη Ευαγγελοδήμου
Από 1ης Ιανουαρίου και
για τρία έτη, επιλεγμένες
δαπάνες που αφορούν
πράσινη οικονομία,
ενέργεια και ψηφιοποίηση
εκπίπτουν από τα
ακαθάριστα έσοδα
FOCUS 9
2023: Να φτάσουμε
τους καλύτερους
Σ
το πρώτο φύλλο κάθε νέου έτους οι εφημερίδες φιλοξε-
νούν συνήθως άρθρα που διακρίνονται από μια αισιόδοξη
ανάγνωση όσων μπορεί να επιφυλάσσει η νέα χρονιά.
Αυτό το άρθρο δεν αποτελεί εξαίρεση. Αλλωστε, υπάρχουν λόγοι
που μας κάνουν ρεαλιστικά να αισιοδοξούμε και να πιστεύουμε
σε ένα καλό 2023. Η πίστη αυτή εκοπορεύεται από την πείρα
όσων ζήσαμε και διαχειριστήκαμε τα προηγούμενα τέσσερα
περίπου χρόνια, με την εκτίμηση ότι τα χειρότερα είναι πίσω
μας, αν και οι δυσκολίες δεν θα εκλείψουν. Η Ελλάδα, πλέον,
βρίσκεται σε σημείο όπου μπορεί να σχεδιάσει το μέλλον της
με βάσιμες προσδοκίες, χωρίς να αγνοεί βεβαίως τις ρευστές
εξωτερικές συνθήκες.
Ο στόχος είναι τώρα να προσεγγίσουμε τις προηγμένες ευρω-
παϊκές κοινωνίες, να γίνουμε καλύτεροι σε όσα υστερούμε και
πρωτοπόροι εκεί που έχουμε πλεονέκτημα. Η σύγκριση και η
προσπάθεια απαιτούν τον καλύτερο συλλογικό μας εαυτό. Στον
δρόμο προς τις εκλογές είναι υπαρκτός ο πειρασμός του μετρι-
ασμού των προσδοκιών, του χαμηλώματος του
ΓΝΩΜΗ πήχη. Κι αυτό γιατί η αξιωματική αντιπολίτευση
δεν έχει αλλάξει σε τίποτα. Με τον διαιρετικό της
λόγο και την απουσία προγραμματικής πρότασης,
επιδιώκει έναν συναγωνισμό προς τα κάτω, μια
κοινωνία εσωστρεφή, χαμηλών προσδοκιών. Οι
πολίτες όμως έχουν μνήμη, πρόσφατη εμπειρία
και γνώση. Επομένως, δεν ενδιαφέρει η σύγκριση
με ένα θλιβερό παρελθόν αλλά με τις ανάγκες
του Θανάση ενός απαιτητικού μέλλοντος.
Κοντογεώργη Εχουμε λοιπόν υποχρέωση να ασχοληθούμε
με όσα μάς αναβιβάζουν συλλογικά, που προσ-
διορίζουν άλλωστε τις επιδιώξεις, τους βασικούς
κυβερνητικούς σταθμούς για την επόμενη περίοδο. Απόλυτη
προτεραιότητα, να ανέβουμε βαθμίδα – οικονομία και πολίτες. Η
οικονομία στην επενδυτική, για να εξασφαλίσουμε καλύτερους
όρους δανεισμού, περισσότερες ξένες επενδύσεις και ποιοτικές
δουλειές στη χώρα. Διαφυλάσσουμε επομένως τα υγιή δημοσιο-
νομικά, πετυχαίνουμε πλεόνασμα τα επόμενα έτη και δεν υποθη-
κεύουμε το μέλλον με μεγαλύτερο δανεισμό και περισσότερους
φόρους. Εξασφαλίζουμε αξιοπρεπή και καλύτερη διαβίωση για το
σύνολο της κοινωνίας, αυξάνουμε το διαθέσιμο εισόδημα – ήδη
θα αυξηθεί για τρίτη φορά ο κατώτατος μισθός την 1η Απρίλη –,
επιδιώκουμε με ενεργητικές πολιτικές καλύτερες απολαβές σε
ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, μειώνουμε τις επιπτώσεις του πλη-
θωρισμού και στηρίζουμε τις οικογένειες δημιουργώντας μέρισμα
ανάπτυξης, μειώνοντας και αναδιαρθώνοντας τους φόρους.
Ταυτόχρονα, εργαζόμαστε για να αμβλύνουμε και άλλο τις
ανισότητες. Συνεχίζουμε στον δρόμο της εμβάθυνσης του κοινω-
νικού κράτους, με έμφαση στην αναβάθμιση πρωτοβάθμιας και
δευτεροβάθμιας υγείας με την αλλαγή του Υγειονομικού Χάρτη,
και ταυτόχρονα στήριξης του κράτους πρόνοιας καθώς και όσων
ομάδων βρίσκονταν διαχρονικά στο περιθώριο της δημόσιας πο-
λιτικής: γυναίκες, νέοι, τα παιδιά, ΑμεΑ και ένα ολιστικό πλαίσιο
για την τρίτη ηλικία. Ενδυναμώνουμε τις πολιτικές ισότητας,
υλοποιούμε συνεκτικές πολιτικές για το δημογραφικό ζήτημα,
μειώνουμε ανεργία, φτώχεια και υλική στέρηση, περιορίζουμε
και καταπολεμούμε τη βία. Επενδύουμε στο ανθρώπινο κεφάλαιο
με εφαρμογή αξιολόγησης στην Παιδεία και σύνδεσή της με την
αγορά, επαγγελματική εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση.
Α
κόμα, μείζων προτεραιότητα, η δικαιοσύνη, το κράτος
δικαίου και η αντιμετώπιση της διαφθοράς. Η εμπιστο-
σύνη μιας κοινωνίας στους θεμελιώδεις θεσμούς είναι
σημαντικός ποιοτικός δείκτης της δημοκρατίας στην πράξη.
Επισπεύδουμε τις αλλαγές που ήδη ωριμάζουν με ένα συνεκτι-
κό σχέδιο μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, επιταχύνουμε την
απονομή ποιοτικής δικαιοσύνης, υλοποιούμε το Εθνικό Σχέδιο
για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, ενισχύουμε το κράτος
δικαίου στη χώρα. Αναδεικνύουμε τη χώρα πρωτοπόρο σε όσα
μέχρι τώρα υστερούσε. Δεν μπορούμε να συμβιβαστούμε με
τίποτα λιγότερο για την επόμενη περίοδο. Δική μας υποχρέωση,
όπως την έχει εκφράσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτά-
κης, είναι να δημιουργήσουμε μια χώρα υψηλών προσδοκιών,
σημαντικών δυνατοτήτων, νέων και ίσων ευκαιριών για όλους.
Για αυτά θέλουμε να κριθούμε και να συγκριθούμε στις εκλογές
που πλησιάζουν.
Ο Θανάσης Κοντογεώργης είναι γενικός γραμματέας Συντονισμού της Κυβέρνη-
σης
10 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Δημόσια διοίκηση 2022:
έργα και ημέρες Αλλαγή εκλογικών
Δ
εν είθισται να εμφανίζονται απολογισμοί για τη δη-
μόσια διοίκηση. Η δημόσια διοίκηση θεωρείται ένας
δυστοπικός χώρος, όπου δεν πιθανολογείται να συμβεί
σχεδιασμών
λόγω απογραφής
κάτι άξιο αναφοράς. Ετήσιοι απολογισμοί, όμως, ως προς την ΦΛΩΡΙΝΑ
πορεία της οικονομίας ή την κατάσταση των νοσοκομείων,
γίνονται. Πολλά από τα θετικά ή αρνητικά που περιλαμβά-
νονται στους απολογισμούς αυτούς έχουν ως υποκείμενη ΚΑΣΤΟΡΙΑ
αιτία τη δημόσια διοίκηση. Εάν η δημόσια διοίκηση χωλαίνει, 1(-1)
χωλαίνει η οικονομία και η ανάπτυξη, ανθεί η διαφθορά και
οι ελίτ κανοναρχούν τον δημόσιο βίο.
Η σημασία της δημόσιας διοίκησης έγινε δραματικά σαφής
με το πέρασμα του κόσμου μας στην περίοδο των κρίσεων: Ο Εως τις 10 Ιανουαρίου αναμένεται το υπουργείο ΚΕΡΚΥΡΑ ΓΡΕΒΕΝΑ
κορωνοϊός ανέδειξε τις θετικές και αρνητικές Εσωτερικών να προωθήσει το προεδρικό διάταγμα ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ
ΓΝΩΜΗ πλευρές του δημόσιου συστήματος υγείας, ΙΩΑΝΝΙΝΑ
με τη χώρα μας να καταγράφει μια από τις
χειρότερες επιδόσεις στην Ευρώπη. Το ίδιο
για τον νέο χάρτη των βουλευτικών εδρών 1(-1) ΤΡΙΚΑ
και με την κλιματική αλλαγή, τη μεγαλύτερη
απειλή για τον πλανήτη. Η δική μας Πολιτική της Μυρτώς Λιαλιούτη ΑΡΤΑ ΠΡΕΒΕΖΑ ΚΑ
Προστασία αποδείχθηκε και συνεχίζει να είναι 3(-1)
μια περιθωριακή δημόσια οργάνωση με μεγά- ΕΥΡΥΤΑ
λα λειτουργικά και οργανωτικά προβλήματα.
Σήμερα, οι αλλαγές στην οργάνωση και ΛΕΥΚΑ∆Α ΑΙΤΩΛΟ-

Ο
Του λειτουργία του κράτους δεν εξυπηρετούν, κατάλογος των αλλαγών ήδη από την ανακοίνωση των αλ-
Παναγιώτη
ΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
μόνο, τη βελτίωση των υπηρεσιών και τον στον καταμερισμό των λαγών. Η Αρτα, η οποία από τριε-
Καρκατσούλη ανταγωνισμό αλλά συνιστούν όρο επιβίω- εδρών με βάση τη νέα απο- δρική γίνεται διεδρική, στην ουσία
σης. Επομένως, ο απολογισμός αποτελεί γραφή μπορεί να ήταν μικρότερος προδιαγράφει μια χαμένη έδρα για ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ
αναγκαία συνθήκη αυτογνωσίας για την απ’ ό,τι αναμενόταν στην αρχή, όμως το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, που το 2019 είχε
αντιμετώπιση των κρίσεων. αυτό δεν σημαίνει πως δεν επηρε- κερδίσει την τρίτη έδρα με τον Χρή- ΑΧ
Αρχίζουμε, λοιπόν, από τα δυσκολότερα: Η πολυεπίπεδη άζει τον σχεδιασμό των κομμάτων, στο Γκόγκα. Για τις δύο διεδρικές πε-
αλλά και τα πλάνα των σημερινών ριφέρειες που μετατρέπονται από τις
ΖΑΚΥΝΘΟΣ
διακυβέρνηση στη χώρα μας, η κεντρική μεταρρύθμιση που
μπορεί να αξιοποιήσει όλες τις παραγωγικές δυνάμεις του βουλευτών, που ανά περιπτώσεις επόμενες εκλογές σε μονοεδρικές, ΗΛΕΙΑ
τόπου, είναι ανύπαρκτη. Κατά τον χρόνο που μας πέρασε βλέπουν την πιθανότητα επανεκλο- την Καστοριά και τη Θεσπρωτία, οι
εξαγγέλθηκαν από «Σύμφωνα Δημάρχων» μέχρι «Εθνικό γής τους να μικραίνει. Το προεδρικό απώλειες αφορούν τον ΣΥΡΙΖΑ – κα-
Συμβούλιο Διακυβέρνησης» αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι, διάταγμα που θα οριστικοποιήσει τις θώς τόσο στη μία όσο και στην άλλη
καν, ορατά. Η επικάλυψη αρμοδιοτήτων που είναι συνοδό αλλαγές αναμένεται, σύμφωνα με το περιοχή, το κόμμα έρχεται δεύτερο.
του συγκεντρωτισμού και ιδιοτυπικό ελληνικό πρόβλημα υπουργείο Εσωτερικών, να έχει εκ- Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι δύο
παραμένει στα ίδια επίπεδα. δοθεί έως τις 10 Ιανουαρίου, γεγονός σημερινοί βουλευτές της αξιωμα-
Η αδυναμία προώθησης μεγάλων μεταρρυθμίσεων οφεί- που θέτει και ένα χρονοδιάγραμμα τικής αντιπολίτευσης που με βάση Α' ΑΘΗΝΩΝ
λεται στην ανυπαρξία του στρατηγικού σχεδιασμού και των για τα κόμματα, τα οποία ακόμα δεν τα αποτελέσματα του 2019 πλήττο- Β1' ΒΟΡΕΙΟΥ ΤΟΜΕΑ ΑΘΗΝΩΝ
πολιτικών πρόληψης, εν γένει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουν αποκαλύψει τις λίστες των νται είναι η Ολυμπία Τελιγιορίδου
επαναλαμβάνονται τα προβλήματα και η λύση τους να είναι υποψηφίων τους, ώστε να προβούν (Καστοριά) και ο Μάριος Κάτσης Β2' ∆ΥΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΑΘΗΝΩΝ
αδύνατη. Το 2022 επαναλήφθηκαν ορισμένα από αυτά με τις και σε τυχόν αλλαγές της τελευταίας (Θεσπρωτία). Στις υπόλοιπες περι- Β3' ΝΟΤΙΟΥ ΤΟΜΕΑ ΑΘΗΝΩΝ
ίδιες δραματικές συνέπειες. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα στιγμής. Πάνω σε αυτό το γεγονός, φέρειες που χάνουν από μία έδρα,
από τον τομέα της αντιμετώπισης των καταστροφών είναι ότι δηλαδή στην επίσπευση της έκδοσης το βάρος των αλλαγών φαίνεται πως Α' ΠΕΙΡΑΙΩΣ
η παρέμβαση της οργανωμένης Πολιτείας εξαντλήθηκε στην του διατάγματος που πριν από τα πέφτει κυρίως στο πρώτο και στο A' ANATOΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
εξασφάλιση ακόμα περισσότερων εναέριων μέσων χωρίς να Χριστούγεννα προσδιοριζόταν χρο- τρίτο κόμμα – στην Α’ Αθήνας, για
ενισχυθεί ούτε η πρόληψη ούτε η αποκατάσταση των θυμάτων. νικά για το τέλος του Φεβρουαρίου, παράδειγμα, όλα δείχνουν πως η
Αλλά και όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις που αποτελούν πολλοί είναι πρόθυμοι να ποντάρουν απώλεια της μιας έδρας επηρεάζει τη
θεσμικά αντίβαρα του συγκεντρωτισμού και του πελατειασμού, και για την ημερομηνία των εκλογών, ΝΔ, ως πρώτο κόμμα. Για το ΠΑΣΟΚ-
των πάγιων δυσλειτουργιών της ελληνικής δημόσιας διοίκη- με τις ημερομηνίες που ακούγονται ΚΙΝΑΛ, ακόμα και στην περίπτωση
σης, τα αποτελέσματα ήταν, πάλι, απογοητευτικά. Η πολιτική περισσότερο να είναι αυτές στις αρ- ισχυρών ψηφοδελτίων για παράδειγ- Ε∆ΡΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
απέναντι στις Ανεξάρτητες Αρχές αποτελεί ένα χαρακτηρι- χές του Απριλίου. μα στη Μαγνησία ή στην Κοζάνη,
στικό παράδειγμα. Η δυσώδης υπόθεση των τηλεφωνικών Οι αλλαγές στις έδρες αντικατο- τα πράγματα δυσκολεύουν επίσης. 2018
παρακολουθήσεων ανέδειξε τα ελλείμματα της ΑΔΑΕ, μιας πτρίζουν και μια μετακίνηση του Η Χαριλάου Τρικούπη μετράει ήδη
Αρχής απογυμνωμένης από πόρους και αρμοδιότητες, που πληθυσμού στα μεγαλύτερα αστικά μία απόσυρση ενδιαφέροντος από
καλείται να αντιμετωπίσει προβλήματα δυσανάλογα προς κέντρα, αλλά και μετακινήσεις εντός τα ψηφοδέλτια των περιφερειών αυ- 2022
τις δυνάμεις της. Αττικής: από μία έδρα στις επόμενες τών, αυτή του Γιώργου Πετρουλάκη
Η ίδια γκρίζα εικόνα εμφανίζεται και όσον αφορά την εκλογές χάνουν η Αρτα, η Κοζάνη, (Μαγνησία).
κεφαλαιώδους σημασίας μεταρρύθμιση της καλής νομο- η Μαγνησία, οι Σέρρες, η Φθιώτι- σχεδόν δεδομένη την παρουσία
θέτησης. Ενώ φαίνεται να υπάρχει μια βελτίωση σε σχέση δα, η Θεσπρωτία και η Καστοριά Υπερσυγκεντρωτισμός «πράσινης» εκπροσώπησης στη συ-
με το ζήτημα των άσχετων και εκπρόθεσμων τροπολογιών (που θα περιλαμβάνονται εφεξής των πρωτοκλασάτων γκεκριμένη περιφέρεια, καθώς το
(μέσω των οποίων εξυπηρετούνται, ιδίως, συντεχνιακά και στις μονοεδρικές περιφέρειες), κα- Τα πράγματα είναι σαφώς καλύτερα ΠΑΣΟΚ το 2019 έχασε την έδρα λόγω
πελατειακά συμφέροντα), ο αριθμός των άρθρων τους έχει θώς επίσης η Α’ Αθηνών και η Α’ στις περιοχές που οι έδρες κερδί- «καραμπόλας». Για τη ΝΔ, ιδιαίτερη
αυξηθεί σημαντικά. Πειραιά – στις οποίες η μείωση των ζονται, καθώς υπάρχει μεγαλύτερο έμφαση δίνεται και στην Α’ Θεσσα-
Στον τομέα των παρεχόμενων υπηρεσιών υπάρχει μια αδι- εδρών οφείλεται και στην ενσωμά- περιθώριο δράσης, αλλά και αυτό δεν λονίκης, όπου γίνονται προσπάθει-
αμφισβήτητη πρόοδος, παρά τις πολλές και βάσιμες ενστάσεις τωση των αλλαγών που αφορούν τις σημαίνει πως λείπει ο προβληματι- ες, και με τις περιοδείες ανώτερων
για τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται και υλοποιούνται έδρες των αποδήμων. Στις εκλογικές σμός λόγω της υπερσυγκέντρωσης στελεχών, να υπάρξει σύσφιγξη του
τα έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. περιφέρειες που κερδίζουν έδρα πρωτοκλασάτων ονομάτων που θα κόμματος με τη βάση.
συγκαταλέγονται οι τρεις τομείς της κονταροχτυπηθούν, ειδικά στα με- Οι αλλαγές που ανακοινώθηκαν

Τ
ο 2023 διαγράφεται απειλητικό για όσους παραμέ- Β’ Αθηνών (Νότιος, Δυτικός και Βό- γαλύτερα κόμματα, για λιγότερες είναι αυτές που έχουν προκύψει και
νουν εγκλωβισμένοι στη μακαριότητα μικροπολιτικών ρειος) και η Α’ Θεσσαλονίκης, ενώ έδρες στην απλή αναλογική. Στις έπειτα από την ενσωμάτωση των
ισορροπιών και δεν τολμούν να αλλάξουν τη δημόσια στην Ανατολική Αττική, που έδειξε τρεις περιφέρειες της Β’ Αθήνας που τροποποιήσεων για τους εκπροσώ-
διοίκησή τους, παρέχοντας στους πολίτες και τις επιχειρήσεις μια εντυπωσιακή άνοδο πληθυσμού, κερδίζουν από μία έδρα (Νότιος, πους των αποδήμων στα ψηφοδέλ-
τους την πανταχόθεν ζητούμενη ασφάλεια. οι έδρες που προστίθενται είναι δύο. Βόρειος και Δυτικός), τα κόμματα τια Επικρατείας. Ο χαμηλός ρυθμός
Για δύο από τα τρία πρώτα κόμμα- θέλουν να διεκδικήσουν το μέγιστο εγγραφής των Ελλήνων που κατοι-
Ο Παναγιώτης Καρκατσούλης είναι εμπειρογνώμων Δημόσιας Διοίκησης, σύμ-
τα και για συγκεκριμένους υποψη- δυνατό, ενώ οι δύο έδρες επιπλέ- κούν στο εξωτερικό συνεχίζει να
βουλος ΑΣΕΠ, πρώην βουλευτής φίους οι δυσκολίες είναι ξεκάθαρες ον στην Ανατολική Αττική κάνουν προβληματίζει την κυβέρνηση, κα-
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023 ΠΟΛΙΤΙΚΗ 11

ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ Τα πρόσωπα
της ημέρας
ΣΕ 14 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ
ΕΒΡΟΣ Ζυγαριά
ΣΕΡΡΕΣ
Δεν είχε στεγνώσει το μελάνι
∆ΡΑΜΑ 5(-1) από την επανόρθωση του
ΚΙΛΚΙΣ
ΠΕΛΛΑ ΞΑΝΘΗ ΡΟ∆ΟΠΗ Spiegel για τη «μικρή Μαρία»,
ΚΑΒΑΛΑ εμφανίστηκε κομπάζοντας ο Τάκης
Θεοδωρικάκος για τα κατορθώματα
ΗΜΑΘΙΑ Α' ΘΕΣΣ/ΝΙΚΗΣ
17(+1)
Η άλλη όψη της Αστυνομίας και στα σύνορα
ΚΟΖΑΝΗ επί ημερών του. Μπορεί άνετα
να συνεχίσει το προμόσιον ο
4(-1) ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗ
ΕΚΛΟΓΙΚΕΣ Τάκης
υπουργός Πολιτικής Προστασίας,
Α ΠΙΕΡΙΑ όλοι αναγνωρίζουν πόσο του
ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Θεοδωρικάκος αρέσουν οι προεκλογικές σεζόν. Η
μπουρδολογία άλλωστε δεν μπαίνει
ΛΑΡΙΣΑ
ΑΛΑ Οι προσθαφαιρέσεις εδρών στη ζυγαριά. Το ξέρουν και οι
στις εκλογικές περιφέρειες της χώρας ψηφοφόροι.
λόγω απογραφής δεν δημιουργούν
ΑΡ∆ΙΤΣΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑ
5(-1) ΛΕΣΒΟΣ
μια πρωτόγνωρη κατάσταση για τους
κομματικούς μηχανισμούς. Σε κάθε
Αυταπάτες
ΑΝΙΑ καταμέτρηση του πληθυσμού κάποιες Δεν ξέρω για εσάς, αλλά εγώ το
ΦΘΙΩΤΙ∆Α έδρες αλλάζουν νομούς, με κερδισμέ- ζήλεψα το πρωτοχρονιάτικο ταξίδι
να κατά βάση τα μεγάλα αστικά κέντρα. του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στη
4(-1)
ΦΩΚΙ∆Α Η Β’ Αθήνας πριν από την κατάτμηση Βραζιλία. «Δεν αγωνιζόμαστε
ξεπερνούσε τους 40 βουλευτές, ενώ πια μόνο για να υπερασπιστούμε
ΒΟΙΩΤΙΑ ΕΥΒΟΙΑ την κοινωνία, αλλά και την ίδια τη
οι μονοεδρικές σταθερά αυξάνονταν
από τη δεκαετία του ‘80. Σε μια πρώτη Δημοκρατία», έγραψε σε ανάρτησή
ΧΑΪΑ ανάγνωση, τα συνολικό πανελλαδικό του ο Αλέξης Τσίπρας μετά τη
ΧΙΟΣ ποσοστό των κομμάτων καθορίζει τις συνάντησή του με τον Λούλα. Είναι
ΚΟΡΙΝΘΙΑ οι λατινοαμερικανικές επαναστατικές
βουλευτικές έδρες τους – αν δικαι- Αλέξης
ούνται έδρες που θα τις χάσουν σε ονειρώξεις που δεν λένε να τους
Τσίπρας
κάποιες περιφέρειες, θα τις πάρουν αφήσουν εκεί στην αξιωματική
ΑΡΚΑ∆ΙΑ ΑΡΓΟΛΙ∆Α αναγκαστικά σε κάποιες άλλες. Η αντιπολίτευση. Είναι όμως και
ουσιαστική αλλαγή σε αυτή τη φάση γιορτινές οι μέρες, ο καθένας έχει
οφείλεται στην ψήφο αποδήμων που δικαίωμα στην αυταπάτη του.
αυξάνει κατά τρεις τις έδρες Επικρα-
ΚΥΚΛΑ∆ΕΣ
13(-1)
τείας και μειώνει αντίστοιχα τις έδρες
με σταυρό προτίμησης. Στην πραγμα-
Πρόοδος
16(+1) τικότητα, ωστόσο, σε τοπικό επίπεδο η Αστραψε και βρόντηξε η Κατερίνα
απογραφή διαμορφώνει νέα δεδομένα. Λάσπα, πρόσφατα ορισθείσα
12(+1) Στην Καστοριά και τη Θεσπρωτία, για τομεάρχης Εθελοντισμού στο
19(+1) παράδειγμα, που έρχονται να προστε- ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, για τις drag queens
5(-1) θούν στις μονοεδρικές, διαμορφώνο- που διάβασαν χριστουγεννιάτικα
νται πλέον νέες ισορροπίες και αλλάζει παραμύθια σε μικρά παιδιά στη
12(+2) η δυναμική για τα κόμματα που δεν Θεσσαλονίκη. Στο κόμμα της
διεκδικούν την πρωτιά. Το νέο σκηνικό γνώριζαν άραγε ότι οι απόψεις
στις περιφέρειες που χάνουν έδρες θα της ταυτίζονται με αυτές της
έχει ενδιαφέρον στις κάλπες του ‘23, Κατερίνα Λατινοπούλου; Τώρα που το έμαθαν,
ΧΑΝΙΑ όπως και το ποσοστό αποχής... θα κάνουν κάτι γι’ αυτό; Εκτός κι
ΡΕΘΥΜΝΟ Λάσπα
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ αν πρόοδος, στην πασοκική αργκό,
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
288 ΛΑΣΙΘΙ
σημαίνει να υπερασπίζεσαι τα
σελεμπριτοστελέχη σου απ’ όπου κι
+12 ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
αν προέρχονται. Ακόμα κι αν αυτό
285 είναι η μπογδανική συνιστώσα.
+15 ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
Πίτσες
Ο χαμηλός θώς ο αριθμός των εγγεγραμμένων πως μια νέα αλλαγή στον εκλογικό «Αυτά παθαίνει κανείς όταν δεν
αποδήμων δεν έχει ξεπεράσει τους νόμο δεν θα συγκέντρωνε την απα-
ρυθμός εγγραφής 4.000. Γι’ αυτό, το επόμενο διάστημα ραίτητη πλειοψηφία για να ισχύσει
ανακυκλώνει τα κουτιά από τις
πίτσες»: ένα από τα πιο εμβληματικά
των Ελλήνων μέχρι τις εκλογές, προετοιμάζεται από τις αμέσως επόμενες εκλογές.
τουιταρίσματα του 2022 ήρθε
που κατοικούν μια ευρεία εκστρατεία ενημέρωσης, Πότε όμως θα ανακοινωθούν τα
στο κλείσιμο του έτους από την
μέσω των ελληνόφωνων ΜΜΕ, των ψηφοδέλτια των κομμάτων; Στη
στο εξωτερικό συνεχίζει πρεσβειών και των ελληνικών κοινο- ΝΔ φαίνεται πως θα υπάρξουν τμη- Γκρέτα Τούνμπεργκ, της οποίας
η διαδικτυακή κόντρα με τον
να προβληματίζει τήτων, ώστε όσοι έχουν το δικαίωμα ματικές ανακοινώσεις το επόμενο
ινφλουένσερ Αντριου Τέιτ κατάφερε
ψήφου να μπορέσουν να γραφτούν διάστημα, ενώ στον ΣΥΡΙΖΑ η συνε-
την κυβέρνηση, στην πλατφόρμα εγκαίρως, για να δρίαση της Πολιτικής Γραμματείας να οδηγήσει στη σύλληψή του. Η
καθώς ο αριθμός μπορέσουν να το ασκήσουν. Σε κάθε στην οποία θα γίνει και η ανακοί- Γκρέτα Γκρέτα έγινε viral και η προστασία
περίπτωση, η φημολογία περί κυβερ- νωση αναμένεται μετά το τέλος της Τούνμπεργκ του περιβάλλοντος κέρδισε μερικά
των εγγεγραμμένων νητικής πρόθεσης για τυχόν αλλαγές εορταστικής περιόδου, δηλαδή με- εικοσιτετράωρα ορατότητας. Αντε,
αποδήμων δεν στις έδρες των αποδήμων, ακριβώς τά τα Φώτα. Στα μέσα Ιανουαρίου και του χρόνου.
έχει ξεπεράσει λόγω της χαμηλής συμμετοχής, δεν προσδιορίζεται χρονικά η συνεδρί-
φαίνεται πως ευδοκίμησε, λόγω και αση της Κεντρικής Επιτροπής και
τους 4.000 των αντιδράσεων που υπήρξαν από για το ΠΑΣΟΚ, με βασικό θέμα την
τα κόμματα της αντιπολίτευσης – γε-
γονός που επί της ουσίας «έδειχνε»
ανακοίνωση και την ανάδειξη των
υποψηφίων. Προσωπάρχης
12 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

Γαϊτανάκι
wwΟι δηλώσεις που επανειλημμένως
κάνουν για τα ελληνοτουρκικά
οι Mεβλούτ Τσαβούσογλου και
Χουλουσί Ακάρ στην ουσία απηχούν
τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν και τις

απειλών από
σκληροπυρηνικές θέσεις του

την Αγκυρα
Τουρκική κλιμάκωση με το casus belli n Γιατί
ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου
προσπαθεί να ξεπεράσει τον υπουργό Αμυνας
Χουλουσί Ακάρ στις εμπρηστικές δηλώσεις
lenda.ru

Του Νίκου Χασαπόπουλου

Λ
ένε – και ως τώρα δεν έχει
διαψευσθεί – ότι όποιες δη-
λώσεις δεν θέλει να κάνει ο
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τις κάνουν
εξ ονόματός του δύο υπουργοί του.
Και οι δύο είναι εν αναμονή διάδοχοί
του. Τυχαίο; Οχι βεβαίως. Αφού τόσο
ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου όσο και ο
Χουλουσί Ακάρ πλειοδοτούν σχεδόν
καθημερινά στο ποιος από τους δύο
θα κάνει τις πιο προκλητικές δηλώ-
σεις προς εσωτερική κατανάλωση και
ικανοποίηση του τούρκου προέδρου.
Είναι πλέον κοινό μυστικό στην Τουρ-
κία ότι οι δηλώσεις Τσαβούσογλου
δεν απηχούν τον υπουργό Εξωτε-
ρικών της Τουρκίας, αλλά τον ίδιο
τον Ερντογάν, που γίνονται συνήθως
με μια δόση διπλωματίας, όχι όπως
οι δηλώσεις του Ακάρ, που επίσης
απηχούν τις θέσεις Ερντογάν, αλλά
γίνονται με ακραίο και προκλητικό
τρόπο εναντίον της χώρας μας.
Αλλά ο Τσαβούσογλου προχώρησε
ένα βήμα παραπάνω στις προκλή-
σεις. Επιχείρησε με αφορμή κάποιες
πληροφορίες για επέκταση των ελλη-
νικών χωρικών υδάτων νοτίως της
Κρήτης σε επέκταση από τη δική του
πλευρά του περιβόητου casus belli
(και με το τουρκολιβυκό μνημόνιο). Η
δήλωσή του ότι ακόμα και ένα μίλι να
επεκτείνει τα θαλάσσια σύνορά της η
Ελλάδα αποτελεί αιτία πολέμου, αυτό
ακριβώς το νόημα έχει.
Τι ήταν όμως αυτό που έκανε τον
Τσαβούσογλου από έναν ήπιων τόνων
και κοσμικό πολιτικό, έναν ερασι-
τέχνη καλλιεργητή... μάνγκο στην
Αττάλεια και ήσυχο οικογενειάρχη, με
αξιοσημείωτη διπλωματική παιδεία,
να μετατραπεί σε έναν σκληρό πολι-
τικό, με ακραίες θρησκευτικές πεποι-
θήσεις, με ακραίο, αναθεωρητικό και
πολλές φορές εθνικιστικό λόγο και με
εμμονή εναντίον της χώρας μας και
κυρίως για την αποστρατιωτικοποί-
ηση των νησιών; Τι ακριβώς συνέβη;
«Κόβουν τις γέφυρες»
προς τη Χάγη
Οι δηλώσεις του Τσαβούσογλου για
ένα νέο casus belli έχουν σύμφωνα με
διπλωματικές πηγές έναν και μόνον
στόχο: Να τορπιλίσουν τις διερευ-
νητικές συνομιλίες και να κλείσουν
τον δίαυλο επικοινωνίας ανάμεσα
στις δύο χώρες.
Στις διερευνητικές συνομιλίες ανά-
μεσα στις δύο χώρες υπήρχε πράγματι
στην ατζέντα και το θέμα των χωρι-
κών υδάτων προκειμένου να υπάρξει
μια συμφωνία για τη σύνταξη συνυ-
ποσχετικής ώστε οι δύο χώρες να
προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο
της Χάγης. Ωστόσο ο Τσαβούσογλου
θέλησε να «κόψει» αυτή τη γέφυρα,
ίσως επειδή το 2023 θα είναι η εκλο-
γική χρονιά τόσο για την Αθήνα όσο
και για την Αγκυρα. Τόσο ο Ερντογάν
Οι δηλώσεις Τσαβούσογλου
για ένα νέο casus belli
έχουν σύμφωνα με
διπλωματικές πηγές έναν
και μόνον στόχο: Να
τορπιλίσουν τις
διερευνητικές συνομιλίες
Ελλάδας - Τουρκίας
όσο και ο Τσαβούσογλου θέλουν να
κερδίσουν τις εκλογές της 14ης Μαΐου
και όσο πιο σκληροί εμφανίζονται όχι
μόνον εναντίον της χώρας, αλλά και
εναντίον των ΗΠΑ, της ΕΕ και των
γειτονικών της χωρών, νομίζουν ότι
εξασφαλίζουν εκλογικούς πόντους.
Αλλωστε αυτό το 7% πλαφόν που
απαιτείται για να εκλεγεί κάποιος,
που το θέσπισαν οι ίδιοι για να απο-
θαρρύνουν κούρδους πολιτικούς και
τους «πολιτικούς αντιπάλους» του Ερ-
ντογάν, μάλλον γυρίζει μπούμερανγκ
αφού στον πολιτικό συνέταιρό του και
επικεφαλής των Γκρίζων Λύκων, Ντε-
βλέτ Μπαχτσελί, οι δημοσκοπήσεις
δίνουν ένα ποσοστό κάτω του 5%.
Οσοι έλληνες πολιτικοί γνωρίζουν
προσωπικά τον Τσαβούσογλου (κυ-
ρίως στο Συμβούλιο της Ευρώπης),
αλλά και ως υπουργό Εξωτερικών στα
δείπνα, κάνουν λόγο για έναν ήπιο
πολιτικό, ευχάριστο στην παρέα, αλλά
μόνον όταν ομιλεί για κοινωνικά και
χαμηλής πολιτικής διμερή θέματα.
Οταν όμως η συζήτηση περιστρέφεται
στον πυρήνα των ελληνοτουρκικών,
στο Αιγαίο και στα χωρικά ύδατα,
στη μειονότητα της Θράκης και στην
Κύπρο, τότε αλλάζει χαρακτήρα, με-
ταμορφώνεται σε σκληρό, φαίνεται
ακόμα και στο πρόσωπό του, και προ-
καλεί με τον αναθεωρητικό του λόγο.
Ακάρ: «Δεν θα
το επιτρέψουμε»
Η σκυτάλη των εμπρηστικών δηλώ-
σεων, πάντως, πέρασε εκ νέου χθες
στον Ακάρ, ο οποίος υποστήριξε ότι
«στο Καστελλόριζο οι υπολογισμοί
της Αθήνας είναι λανθασμένοι». «Δι-
εκδικούν περιοχή θαλάσσιας δικαι-
οδοσίας 40 χιλιάδων τετραγωνικών
χιλιομέτρων στο Καστελλόριζο των 10
τετραγωνικών χιλιομέτρων και στρα-
τιωτικοποιούν τα νησιά κατά παράβα-
ση των διεθνών συνθηκών. Οπως δεν
έχουμε επιτρέψει μέχρι τώρα κανένα
τετελεσμένο γεγονός, έτσι δεν θα
το επιτρέψουμε» ανέφερε ο τούρ-
κος υπουργός Αμυνας και συνέστησε
στους Ελληνες «να επικεντρωθούν
στην επίλυση προβλημάτων μέσω
διαλόγου και να διδαχθούν από την
Ιστορία, ειδικά από όσα συνέβησαν
στις 9 Σεπτεμβρίου 1922».

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕ ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΣΥΡΕΙ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τα «μαζεύει» τώρα το Spiegel για τη «νεκρή Μαρία»

Της Εύης Σαλτού επεξεργασμένη μορφή. Θα έπρεπε τις αναφορές για το σημείο όπου ξαμε στο συμπέρασμα ότι πράγματι το λάθος και αποσύρει οριστικά τα
να διορθωθούν πάρα πολλά για να βρίσκονταν οι πρόσφυγες και κυρίως κάναμε λάθη». άρθρα για τη δήθεν νεκρή Μαρία σε
γίνει αυτό. Αντ’ αυτού δημοσιεύουμε για τον θάνατο του κοριτσιού. «Ακό- Επιστολή προς το «Spiegel» είχε νησίδα του Εβρου. Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο

Σ
ε οριστική αναδίπλωση για
την υπόθεση με τον υποτιθέ-
μενο θάνατο της πεντάχρο-
νης Μαρίας σε νησίδα του Εβρου
προχώρησε το γερμανικό περιοδικό
«Spiegel», το οποίο ζήτησε συγγνώμη
για τα δημοσιεύματα που είχε αναρ-
τήσει στην ιστοσελίδα του.
Της συγκεκριμένης ανακοίνωσης
του περιοδικού προηγήθηκε έρευνα
σε βάθος, με την οποία το «Spiegel»
κατέληξε στην οριστική τακτική που
θα ακολουθήσει. «Δεν πρόκειται να
αναρτήσουμε ξανά στην ιστοσελίδα
τα προηγούμενα δημοσιεύματα για
την υπόθεση της Μαρίας – ούτε σε
εδώ τα αποτελέσματα της εις βάθος
έρευνάς μας».
Υπενθυμίζεται πως το καλοκαίρι
το γερμανικό περιοδικό είχε δημοσι-
εύσει τρία ρεπορτάζ που αφορούσαν
τους «38 πρόσφυγες του Εβρου», οι
οποίοι βρέθηκαν στα ελληνοτουρ-
κικά σύνορα. Κατηγορούσαν, δε,
την κυβέρνηση πως τους άφησε
αβοήθητους και εγκλωβισμένους
σε νησίδα επί ελληνικού εδάφους, με
αποτέλεσμα η «πεντάχρονη Μαρία»,
να χάσει τη ζωή της.
Οπως αναφέρεται στην ανακοί-
νωση το «Spiegel» θα έπρεπε να είχε
διατυπώσει σαφώς πιο προσεκτικά
μα και αν απουσιάζει μια οριστική
απόδειξη, υπάρχουν ενδείξεις ότι κά-
ποιοι εκ των προσφύγων θα μπορού-
σαν να έχουν επινοήσει τον θάνατο
του παιδιού μέσα στην απόγνωσή
τους. Πιθανόν να σκέφτηκαν ότι έτσι
τελικά θα σώζονταν» αναφέρει το
περιοδικό στα συμπεράσματά του.
Σύμφωνα με το περιοδικό, αξιο-
λογήθηκαν μία σειρά βίντεο και φω-
τογραφιών, εσωτερικών εγγράφων,
αρχείων, ακόμη και δορυφορικές
λήψεις, ενώ ομάδα δημοσιογρά-
φων του «Spiegel» ξεκίνησε πάλι
την έρευνα για να ανασυνθέσει την
ιστορία των προσφύγων. «Καταλή-
στείλει στα μέσα του περασμένου
Σεπτεμβρίου ο έλληνας υπουργός
Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης
Μηταράκης, με την οποία ξεκαθά-
ριζε πως οι μετανάστες δεν βρίσκο-
νταν σε ελληνικό έδαφος και πως δεν
υπήρξε νεκρό παιδί, γεγονότα στα
οποία από την αρχή της υπόθεσης η
ελληνική κυβέρνηση επέμενε.
Επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ
Κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ που «υιοθέτη-
σε» το αφήγημα του νεκρού κορι-
τσιού, άσκησε ο υπουργός Νότης
Μηταράκης. «Το “Spiegel” ύστερα
από ενδελεχή έρευνα αναγνωρίζει
Αλέξης Τσίπρας θα αποσύρουν τις
ανακοινώσεις τους; Οι ευρωβουλευ-
τές του θα ζητήσουν συγγνώμη που
διέσυραν διεθνώς τη χώρα;» ανέφερε
χαρακτηριστικά.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η ανα-
κοίνωση του υπουργού Προστασίας
του Πολίτη, Τάκη Θεοδωρικάκου, ο
οποίος αναφέρθηκε και στην εμπλε-
κόμενη ΜΚΟ, Human Rights, η οποία
έναν μήνα μετά το περιστατικό με
τους 38 πρόσφυγες υποστήριξε πως
έκανε λάθος και η νησίδα ήταν τελι-
κά σε τουρκικό έδαφος. «Δυστυχώς,
η Αξιωματική Αντιπολίτευση συνε-
χίζει να κρύβεται».
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
Qatargate
Η Ευρωβουλή
ετοιμάζεται
για άρσεις ασυλίας
Η έρευνα των βελγικών Αρχών φαίνεται πως επεκτείνεται
και σε άλλα πρόσωπα  Στα μέσα του μήνα η Ολομέλεια
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα πάρει απόφαση για
τις κατηγορίες περί κατάχρησης κονδυλίων
Α
λλαγή του χρόνου στις φυλα-
κές του Χάρεν έκανε η Εύα
Καϊλή, η οποία εξακολουθεί
να παραμένει προφυλακισμένη για
την ανάμειξή της στο Qatargate, που
αποτελεί τις τελευταίες εβδομάδες
το πρώτο θέμα συζήτησης στις Βρυ-
ξέλλες και προκαλεί αναταράξεις στο
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η έρευνα
των βελγικών Αρχών φαίνεται πως
επεκτείνεται και σε άλλα πρόσωπα,
καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες
της «Repubblica», στο ΕΚ βρίσκονται
εν αναμονή επιπλέον δικαστικών
εξελίξεων: δεν αποκλείεται ακόμα
και τις επόμενες ημέρες οι βέλγοι
δικαστές να στείλουν αίτημα άρσης
ασυλίας δύο ακόμα ευρωβουλευτών,
του Βέλγου Μαρκ Ταραμπελά και του
Ιταλού Αντρέα Κοζολίνο – ερώτημα
παραμένει αν το ίδιο θα συμβεί και
για τη Μαρία Αρένα – όχι μόνο για
την υπόθεση του Κατάρ, αλλά και
για εκείνη του Μαρόκου, όπου φαί-
νεται πως εξελίσσεται παράλληλα
η έρευνα.
Οι κρίσιμες ημερομηνίες, τόσο
wwΜέσα στον μήνα
θα αποφασιστούν οι
όποιες άρσεις ασυλίας
των ευρωβουλευτών
στην Ολομέλεια
του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου
της Μυρτώς Λιαλιούτη
για εκείνους όσο και για την Εύα
Καϊλή, έρχονται στα μέσα του μήνα,
όταν η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου θα πάρει απόφαση
για τις κατηγορίες περί κατάχρησης
κονδυλίων και για τις όποιες άρσεις
ασυλίας. Η πρώην αντιπρόεδρος
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει
στραμμένο το βλέμμα και στις 19-20
Ιανουαρίου, οπότε το νέο δικαστικό
συμβούλιο αναμένεται να αποφασί-
σει για την προσωρινή της κράτηση,
εφόσον η ίδια υποβάλει σχετικό αί-
τημα. Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται
πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει
πάρει απόφαση να σταθεί αρωγός
στις έρευνες και να συνεργαστεί
πλήρως με τις αρμόδιες αστυνομικές
και δικαστικές Αρχές, θεωρώντας
πως αυτή η υπόθεση πλήττει πρώτα
και πάνω απ’ όλα την εμπιστοσύνη
των πολιτών της ΕΕ στους ευρωπα-
ϊκούς θεσμούς. Γι’ αυτό, αν υπάρξει
όντως το σχετικό αίτημα, τότε είναι
πιθανό να συζητηθεί τις επόμενες
εργάσιμες ημέρες, μεταξύ 9 και 15
Ιανουαρίου, στην Επιτροπή Νομι-
κών Θεμάτων, ώστε στη συνεδρίαση
της Ολομέλειας να υπάρξει τελική
γνωμοδότηση.
Η συζήτηση, πάντως, πλέον έχει
ξεκάθαρα επεκταθεί πέρα από το
σκάνδαλο του Κατάρ σε πιθανή
εμπλοκή του δικτύου Παντσέρι -
Τζόρτζι και ενδεχομένως της Κα-
ϊλή σε υπόθεση δωροδοκίας από
το Μαρόκο, το οποίο έχει μπει στο
στόχαστρο των εισαγγελέων αλλά
και ξένων ΜΜΕ που ερευνούν την
υπόθεση – στο «Spiegel» καταγράφε-
ται η υποψία ότι το Μαρόκο ασκού-
σε παράνομη επιρροή στο κέντρο
των ευρωπαϊκών αποφάσεων για
μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ’
ό,τι το Κατάρ, με τη συγκεκριμένη
ομάδα προσώπων να λειτουργεί με
παρόμοιο τρόπο όπως αυτός που
αποκαλύφθηκε στην περίπτωση
του Κατάρ.
Αίτημα στον Παναμά
Παράλληλα, όσον αφορά τη φε-
ρόμενη δωροδοκία της Καϊλή από
το Κατάρ, κινήσεις έχουν γίνει
και από την ελληνική πλευρά. Τα
δημοσιεύματα που αναφέρονται
σε λογαριασμούς που φέρεται να
διατηρεί η ευρωβουλευτής και συγ-
Η συζήτηση γενείς της στον Παναμά (με ποσά
άνω των 20 εκατ. ευρώ που προέρ-
έχει επεκταθεί χονται από το Κατάρ) έφεραν και
πέρα από την παρέμβαση του επικεφαλής της
ελληνικής Αρχής για το Ξέπλυμα
το σκάνδαλο Μαύρου Χρήματος, ο οποίος ζή-
του Κατάρ σε τησε σχετικά στοιχεία από τους
ομολόγους του στον Παναμά. Από
πιθανή εμπλοκή
τη δική τους πλευρά, οι δικηγόροι
του δικτύου της Καϊλή αρνούνται τη σύνδεσή
Παντσέρι - της με τα εμβάσματα – σύμφωνα
με τον Μιχάλη Δημητρακόπουλο,
Τζόρτζι και η παναμέζικη τράπεζα «επιβεβαι-
ενδεχομένως ώνει ότι δεν υπάρχει καμία άμεση
της Καϊλή ή έμμεση σχέση κανενός είδους με
τα πρόσωπα που ανακρίνονται στην
σε υπόθεση προαναφερθείσα υπόθεση, μεταξύ
δωροδοκίας των οποίων και η Εύα Καϊλή». Επι-
πλέον, σύμφωνα με τον Δημητρα-
από το Μαρόκο κόπουλο, «η τράπεζα δεν παρέχει
τραπεζικές υπηρεσίες σε ιδιώτες
και δεν πραγματοποιεί πληρωμές
τρίτων, επομένως αποδεικνύεται
παραχρήμα η πλαστότητα των δή-
θεν εμβασμάτων από το Κατάρ σε
δήθεν προσωπικό λογαριασμό της
Εύας Καϊλή».
wwΔεν αποκλείεται οι βέλγοι δικαστές να στείλουν αίτημα
άρσης ασυλίας δύο ευρωβουλευτών, του Βέλγου Μαρκ
Ταραμπελά (δεξιά) και του Ιταλού Αντρέα Κοζολίνο
(αριστερά) ενώ ερώτημα παραμένει αν το ίδιο θα συμβεί και
για τη Μαρία Αρένα (κέντρο)
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 13
ΠΙΣΩ
ΑΠΟ ΤΙΣ
ΚΑΜΕΡΕΣ
Tης Μυρτώς Λιαλιούτη
mlialioyti@tanea.gr
Προεκλογικές ευχές
Αν ανάμεσα στα τραπεζώματα και τις βασιλόπι-
τες υπήρχε χρόνος και διάθεση για λίγη ενημέ-
ρωση, τότε είναι εύκολο για τον οποιοδήποτε
να δει πως η προεκλογική περίοδος άφησε το
αποτύπωμά της και την περίοδο των γιορτών.
Γέμισαν τα ηλεκτρονικά ταχυδρομεία με κάρ-
τες (που αναγράφουν ευκρινώς την εκάστοτε
περιφέρεια) και ξεκίνησαν ήδη τα προσωπικά
αφιερώματα σε διάφορους υποψηφίους – αυ-
τή είναι η γειτονιά που μεγάλωσε ο ένας, έτσι
πέρασε την αλλαγή του χρόνου ο άλλος. Ευτυ-
χώς που (όλα δείχνουν πως) η απλή αναλογική
θα έρθει πριν από το Πάσχα.
Λύση στην απογραφή
Ο «νέος Πάτσης» της ΝΔ, όπως τον έχει βα-
φτίσει η αντιπολίτευση, είναι ο Θέμης Χειμά-
ρας από τη Φθιώτιδα, ο οποίος κατηγορείται
για απευθείας αναθέσεις από το Δημόσιο,
ενώ ήταν βουλευτής – ο ίδιος διατείνεται
πως οι συνεργάτες του στην εκτυπωτική του
εταιρεία δεν ήξεραν τα περί ασυμβίβαστου.
Μερικές φορές τα προβλήματα, ακόμα και τα
πολιτικά, τα λύνει η ζωή. Ή, έστω, η απογρα-
φή: ο Χειμάρας είναι ο τελευταίος βουλευτής
που εξελέγη στη Φθιώτιδα με τη ΝΔ. Και η
Φθιώτιδα είναι μια από τις εκλογικές περι-
φέρειες που χάνει μια έδρα λόγω της νέας
απογραφής, δυσκολεύοντας τα πράγματα για
τους πολιτευτές της.
Αθλητικό αντιστάθμισμα
Η εμφάνιση του Πύρρου Δήμα στη
Χειμάρρα, μαζί με τον Κυριάκο
Μητσοτάκη, δεν πέρασε απαρατήρητη
στην αντιπολίτευση – ο Ολυμπιονίκης
έχει κάνει ήδη ένα πέρασμα από τα
κοινοβουλευτικά έδρανα, εκλεγμένος στο
Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ. Στην περίπτωση
που αποφάσιζε να ξανακάνει το βήμα,
αυτή τη φορά στο γαλάζιο στρατόπεδο και
(γιατί όχι;) ως εκπρόσωπος των απόδημων,
υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν πως και
ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επιλογές να «απαντήσει».
Με αθλητή (για την ακρίβεια, αθλήτρια),
Ολυμπιονίκη, με μόνιμη διεύθυνση
κατοικίας εκτός Ελλάδας.
Πασοκικά γυρίσματα
Αν πρόσεχε κανείς το πρωτοχρονιάτικο βίντεο
από τη Χαριλάου Τρικούπη, θα έβλεπε πως
ένα από τα πρόσωπα που ήρθαν να παρακο-
λουθήσουν τα κάλαντα από την Κρήτη ήταν ο
Μιχάλης Καρχιμάκης – υποψήφιος στον Δυτικό
Τομέα της Β’ Αθήνας, ο οποίος κατάγεται από
το νησί. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που εμ-
φανίζεται στο κτίριο: για την ακρίβεια, περνάει
πολύ συχνά από εκεί, όπως μαρτυρούν και άλ-
λοι περαστικοί από το κτίριο. Τόσο συχνά, που
θαρρείς πως κάτι έχει αλλάξει από την εσω-
κομματική διαδικασία έναν χρόνο πριν, που η
μια πλευρά δεν ήθελε ούτε να βλέπει την άλλη.
14 ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΝΤΟΛΗ
Δημήτρης
Κουτσούμπας
«Εκεί που
το σύστημα βλέπει
φόβο, οι λαοί
να δουν ελπίδα»
Ποδαρικό στην 4η Εντολή κάνει για το 2023 ο γενικός γραμματέας
της ΚΕ του ΚΚΕ, που πριν από μερικές ημέρες έγινε (ευχάριστο) viral
με το αυτοτρολάρισμά του στον σατιρικό ιστότοπο Luben. Με αυτή την αφορμή
ξετυλίγουμε το νήμα των ερωτήσεων για το έτος, τις εκτιμήσεις του,
το σχέδιο του δικού του κόμματος
Συνέντευξη Δημήτρης Ν. Μανιάτης
«Κ
αρικατούρα» ονομάζει
κάθε έννοια προοδευ-
τικής διακυβέρνησης,
αποσαφηνίζει πως το ΚΚΕ δεν θα
μπει σε καμία τέτοια συζήτηση, κρι-
τικάρει σκληρά την κυβέρνηση αλλά
και την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Ο Δημήτρης
Κουτσούμπας θα είναι ένα εκ των
προσώπων που θα απασχολήσουν
το έτος που μπήκε, εκλογικό γαρ,
αλλά και λόγω του ότι το κόμμα του
θα επιχειρήσει τις δικές του εκπλή-
ξεις, αιφνιδιασμούς, νέα γλώσσα
αλλά και μαχητική αντιπολίτευση
σε όλους θέλοντας να καταγραφεί
ως η σταθερή πολιτική δύναμη που
λέει αυτά που πιστεύει αλλά και πι-
στεύει αυτά που πράττει σε Βουλή,
μαζικό - εργατικό κίνημα και στον
διεθνή συντονισμό με τα άλλα ΚΚ.
nnΑς ξεκινήσουμε κάπως
ανορθόδοξα. Είχε ενδιαφέρον
και έγινε viral το βίντεο για
την επέτειο των 10 ετών για το
luben.tv που παρουσιάσατε.
Ηταν ομολογουμένως κάτι
που δεν μας έχετε συνηθίσει.
Θεωρείτε πως το Κόμμα
χρειάζεται και τέτοιες πιο λοξές
οδούς για την έκφρασή του;
Δεν θεωρώ καθόλου «λοξό» τις ευχές
σε ένα νεανικό μέσο που αξιοποιεί
τη σάτιρα και το χιούμορ, τα οποία
αποτελούν με μία έννοια πράξη
πολιτική, πράξη αντίστασης στη
σημερινή βάρβαρη πραγματικότητα.
Ούτε είναι «λοξή οδός» να λες στη
Βουλή «αυτοί είστε» για τα κόμματα
του κατεστημένου, που μας έχουν
χορτάσει στις ψεύτικες υποσχέσεις
και να εκφράζεις με δυο λέξεις αυτό
που σκέφτονται οι περισσότεροι και
που αποτυπώνεται και σε δημοσκο-
πήσεις. Ούτε βέβαια «λοξή οδός»
είναι να μάχεσαι τον αντικομμουνι-
σμό, την αντίδραση, τους υπηρέτες
του συστήματος, δηλαδή τους κάθε
λογής «Παπαρατσένκο». Το ΚΚΕ και
η ΚΝΕ πάντα αξιοποιούσαν και πά-
ντα θα αξιοποιούν σύγχρονα μέσα
και μορφές επικοινωνίας που γεννά
η τεχνολογική και κοινωνική εξέλι-
ξη, πάντα δίπλα στη συλλογικότη-
τα και την οργάνωση, τη ζωντανή
αγωνιστική επικοινωνία και δράση.
nnΣυνεχίζω λίγο πάνω σε αυτό,
κύριε γενικέ γραμματέα, με το
γνωστό επιχείρημα πως έχει
«παλιώσει» ο λόγος του ΚΚΕ,
πως είναι αρκετά ξύλινος, πως
δεν διεισδύει στη νέα γενιά των
Ζ και της τραπ, είναι έτσι; Πώς
απαντάτε;
Η γλώσσα της αλήθειας ποτέ δεν
ήταν ούτε ποτέ θα γίνει ξύλινη. Η
γλώσσα του δίκιου πάντα θα διεισ-
δύει στις καρδιές της νέας γενιάς.
Απλά η γλώσσα της ουσιαστικής
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI
αμφισβήτησης και της εξέγερσης
ενάντια στο σύστημα θέλει χρόνο
κίνδυνο μιας νέας καπιταλιστικής
οικονομικής κρίσης, που φυσικά δεν
Ολη αυτή
για να εκφραστεί στην πράξη, να γί- θα αφήσει ανεπηρέαστη τη χώρα η συζήτηση
νει μόνιμη, να αποκτήσει βάθος και
κατεύθυνση συγκεκριμένη. Ανεξάρ-
μας. Ολα τα παραπάνω δεν είναι
μια κακή παρένθεση που θα κλείσει
για «κοινωνικές
τητα, λοιπόν, ποια ονόματα, ποια κάποια στιγμή. Είναι αποδείξεις ότι εκρήξεις»,
χαρακτηριστικά θα αποδίδουν κάθε
φορά στη νέα γενιά, ποια καλούπια
μεγαλώνουν τα αδιέξοδα του συστή-
ματος που τελικά τα πληρώνουν οι
μαρτυρά τον φόβο
ή ακόμη κι αντιδραστικά πρότυπα, λαοί. Ταυτόχρονα, όμως, δημιουρ- για την άνοδο
όπως η τραπ, θα προσπαθούν να
της επιβάλουν, η αμφισβήτηση του
γούν και νέες δυνατότητες για τη
λαϊκή παρέμβαση. Αναδεικνύουν
της ταξικής
«παλιού» είναι που κουβαλάει μέσα ότι η άρχουσα τάξη δεν είναι πα- πάλης, του
της το «νέο» και αυτή πάντα θα τη
συγκινεί, θα την εμπνέει και θα τη
ντοδύναμη, η εξουσία της μπορεί να
δοκιμαστεί από κλονισμούς. Αυτό
ριζοσπαστισμού.
συνεπαίρνει. το γνωρίζουν πολύ καλά και τα επι- Στο ίδιο πλαίσιο
nnΑς πάμε στα πολιτικά. Και
τελεία του συστήματος. Ολη αυτή η
συζήτηση για «κοινωνικές εκρήξεις»
εντάσσεται
επειδή διανύουμε τις πρώτες μαρτυρά τον φόβο για την άνοδο της και ο στόχος
ημέρες ενός νέου έτους και
επειδή γεμίζει ο Τύπος με
ταξικής πάλης, του ριζοσπαστισμού.
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και ο
για «σταθερές»
προβλέψεις και εκτιμήσεις στόχος για «σταθερές» κυβερνήσεις. κυβερνήσεις
ειδικών για το τι έτος θα Εκεί, λοιπόν, που το σύστημα βλέπει
είναι. Εσείς τι εκτιμάτε στο φόβο κι ανησυχία, οι λαοί πρέπει να
γεωπολιτικό πεδίο κατ’ αρχάς; δουν την ελπίδα και την προοπτική.
Θεωρείτε για παράδειγμα πως ο
καπιταλισμός διανύει νέο κύκλο nnΤο 2023 είναι έτος εκλογών
κρίσης ή σταθερότητας; και για την Ελλάδα. Εθνικές και
Οι διεθνείς οικονομικές και γεω- αυτοδιοικητικές. Ως κόμμα τι
πολιτικές εξελίξεις σηματοδοτούν πιστεύετε πως διακυβεύεται στις
ακόμη μεγαλύτερη βαρυχειμωνιά εθνικές κάλπες; Γιατί κάποιος
για τους λαούς: από την κλιμάκω- 25άρης να ψηφίσει ΚΚΕ;
ση του πολέμου ανάμεσα σε ΝΑΤΟ Ενας 25άρης που έχει ζήσει σε συν-
και Ρωσία στην Ουκρανία, από τη θήκες «διαρκούς κρίσης» – πριν με
σύγκρουση ΗΠΑ - Κίνας για την πα- τα Μνημόνια, μετά µε την πανδημία,
γκόσμια πρωτοκαθεδρία, μέχρι τον τώρα µε την ακρίβεια, τον πόλεμο,
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
την ανασφάλεια για το αύριο – έχει
και αποδείξεις και ονόματα για το
ποιος ήταν δίπλα του και ποιος ήταν
απέναντι. Η απογοήτευσή του για το
πολιτικό σύστημα, τις διαχρονικές
ψεύτικες υποσχέσεις, τη διαφθορά,
την υποκρισία είναι απολύτως δι-
καιολογημένη. Αυτό που πρέπει να
δει είναι ότι υπάρχουν εκείνοι που
υπηρετούν αυτό το σάπιο και διε-
φθαρμένο αστικό πολιτικό σύστημα
και αυτοί που παλεύουν καθημερινά
να διαμορφωθούν προϋποθέσεις
αλλαγής κι ανατροπής του. Το ΚΚΕ
ανήκει στη δεύτερη κατηγορία, συ-
νεπώς έχει κάθε λόγο, όχι μόνο να
ψηφίσει το ΚΚΕ, αλλά να συμπο-
ρευτεί μαζί του στον καθημερινό
αγώνα. Στην πραγματικότητα αυτό
διακυβεύεται σήμερα. Ολοι οι υπό-
λοιποι του λένε «κάτσε στον καναπέ
και ψήφιζε». Εμείς του λέμε «δράσε,
οργανώσου, πάλεψε. Με κάθε τρόπο
και με την ψήφο σου». Η διαφορά
είναι χαώδης...
nnΓίνεται και πυκνώνει
η κουβέντα για την προοδευτική
διακυβέρνηση, κυρίως ως
στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ.
Αν χρειαστεί θα μπείτε
σε μια τέτοια κουβέντα;
Δεν θα μας συγχωρούσε ποτέ η
εργατική τάξη, ο ελληνικός λαός
μια επιλογή συμμετοχής ή ανοχής
Ανεξάρτητα ποια ονόματα, ποια χαρακτηριστικά θα αποδίδουν κάθε
φορά στη νέα γενιά, ποια καλούπια ή ακόμη κι αντιδραστικά πρότυπα,
όπως η τραπ, θα προσπαθούν να της επιβάλουν, η αμφισβήτηση
του «παλιού» είναι που κουβαλάει μέσα της το «νέο» και αυτή πάντα
θα τη συγκινεί, θα την εμπνέει και θα τη συνεπαίρνει
σε μια τέτοια «προοδευτική» κυ-
βέρνηση μούφα. Στην πολιτική και
γενικά στη ζωή δεν ισχύει «είμαι
ό,τι δηλώνω». Την τελευταία φορά
η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ καλούσε
για μια αντιμνημονιακή κυβέρνηση.
Η κατάληξη γνωστή, αφού γνωρί-
σαμε την πιο μνημονιακή κυβέρνη-
ση που πέρασε. Τι σχέση έχουν με
την «πρόοδο» οι δεσμεύσεις προς
την ΕΕ του κεφαλαίου και της δια-
φθοράς που υπηρετεί ο ΣΥΡΙΖΑ; Τι
σχέση έχουν με την «πρόοδο» τα
νομοσχέδια του Μητσοτάκη που
ψήφισαν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ,
από το Ταμείο Ανάκαμψης και τους
εξοπλισμούς, μέχρι το Ελληνικό και
τις ειδικές οικονομικές ζώνες στα
Ναυπηγεία; Τι σχέση έχει με την
«πρόοδο» η στρατηγική στον τομέα
της ενέργειας, όπως τα χρηματιστή-
ρια ενέργειας, η απολιγνιτοποίηση,
η λεγόμενη απελευθέρωση κ.λπ.,
όπου ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε πρωτεργά-
της; Ηδη σας περιέγραψα σε ποιες
ράγες θα κινηθεί η καρικατούρα
«προοδευτική κυβέρνηση», γι’ αυτό
και το ΚΚΕ θα είναι αταλάντευτα
και μαχητικά απέναντι. Το κόλπο
βέβαια είναι γνωστό από τη επο-
χή του αλήστου μνήμης ΠΑΣΟΚ.
Παίρνουν την «πρόοδο», μια έννοια
ταυτισμένη με τα συμφέροντα και
τους δίκαιους αγώνες του λαού, και
την κάνουν «δώρο» με τις πολιτικές
επιλογές τους στο μεγάλο κεφάλαιο
και το διεφθαρμένο σύστημά του.
nnΑπό την άλλη γίνεται και
κουβέντα για τη σταθερότητα
από τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Αυτή θα θέσει ως δίλημμα στις
κάλπες και ξορκίζοντας τον
ΣΥΡΙΖΑ του 2015. Εδώ αλήθεια
πώς απαντάτε;
Η «σταθερότητα» της ΝΔ και του Κυ-
ριάκου Μητσοτάκη είναι η σταθερό-
τητα της αντιλαϊκής πολιτικής, που
την έχει ανάγκη το μεγάλο κεφάλαιο
για να προωθεί χωρίς εμπόδια τα
συμφέροντά του. Βεβαίως τον στόχο
της ιερής «κυβερνητικής σταθερό-
τητας», που για τον λαό σημαίνει
αστάθεια κι ανασφάλεια, επιδιώκουν
και τα άλλα αστικά κόμματα. Αλλάζει
ο τρόπος, αλλά όχι ο επιδιωκόμενος
στόχος. Η απάντηση του λαού πρέ-
πει να είναι μία: Οσο περισσότερο
και όσο γρηγορότερα ο ίδιος ο λαός
«κάψει» τα διάφορα αντιλαϊκά κυβερ-
νητικά «σενάρια», τόσο θα διαμορ-
φώνονται καλύτερες προϋποθέσεις
παρεμπόδισης αντιλαϊκών μέτρων κι
απόσπασης κατακτήσεων, θα ανοί-
γονται νέες δυνατότητες στον δρόμο
της ριζικής ανατροπής. Η σταθερότη-
τα για τον λαό προϋποθέτει δυνατό
εργατικό – λαϊκό κίνημα, δυνατό ΚΚΕ
και ταυτόχρονα αδύναμες τις όποιες
αντιλαϊκές κυβερνήσεις.
ΕΙΠΕ
nnΜια συζήτηση επίσης που
γίνεται είναι αν θα είστε
ικανοποιημένοι με ένα κλασικό
ποσοστό του 5% ή του 7% ή του
8% και με ποιο αποτέλεσμα θα
κάνετε θετική αποτίμηση για
εσάς;
Η θετική αποτίμηση ενός υψηλού
ποσοστού του ΚΚΕ στις εκλογές
πιστώνεται κατευθείαν στη συνεπή
πάλη, μέσα κι έξω από τη Βουλή, για
την ικανοποίηση των σύγχρονων
λαϊκών αναγκών, για να ανοίξει ο
δρόμος για μια συνολική αλλαγή της
κατάστασης. Σε μια σειρά ποιοτι-
κούς δείκτες των δημοσκοπήσεων
πάρα πολλοί – 1 στους 4 περίπου
– αναγνωρίζουν ότι το ΚΚΕ είναι
αξιόπιστη, συνεπής και μαχητική
πολιτική δύναμη και ότι δυνητικά
θα μπορούσαν να ψηφίσουν ΚΚΕ.
Σε όλους αυτούς λέμε, λοιπόν, πως
η σκέψη τους πρέπει να γίνει από-
φαση και επιλογή που θα φτάσει
μέχρι την κάλπη με το ψηφοδέλτιο
του ΚΚΕ.
nnΕπειδή στον δρόμο για τις
κάλπες, αλλά και τις ημέρες που
διανύουμε, μεγάλη αγωνία του
απλού κόσμου είναι οι τιμές, η
ενέργεια, ο πληθωρισμός, εσείς
ως κόμμα τι ακριβώς προτείνετε
και αλήθεια η κυβέρνηση δεν
κάνει ό,τι μπορεί;
Μόνο το τελευταίο διάστημα το ΚΚΕ
κατέθεσε δύο φορές στη Βουλή τρο-
πολογίες για κατάργηση του ΦΠΑ
και άλλων φόρων σε είδη λαϊκής
κατανάλωσης και στην ενέργεια.
Τις απέρριψε ασυζητητί και η κυ-
βέρνηση της ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ και το
ΠΑΣΟΚ. Ο λόγος είναι προφανής.
Κάθε κυβέρνηση και κάθε πολιτική
δύναμη, που έχει ως «ευαγγέλιο»
τις δεσμεύσεις της ΕΕ, τα χρημα-
τιστήρια και την «απελευθέρωση»
ενέργειας, τις «δημοσιονομικές
αντοχές» με κριτήριο την καπιτα-
λιστική κερδοφορία, ούτε θέλει ούτε
μπορεί να αντιμετωπίσει τις αιτίες
της ακρίβειας και τον πληθωρισμό.
Το μόνο που θα κάνει είναι τα διά-
φορα pass της κοροϊδίας και ανακύ-
κλωση της φτώχειας. Και φυσικά να
αναπαράγει τη φαιδρή θεωρία περί
«εισαγόμενης ακρίβειας», ενώ η Ελ-
Δεν θα μας συγχωρούσε ποτέ η εργατική τάξη, ο ελληνικός λαός
μια επιλογή συμμετοχής ή ανοχής σε μια τέτοια «προοδευτική» κυβέρνηση
μούφα. Στην πολιτική και γενικά στη ζωή δεν ισχύει «είμαι ό,τι δηλώνω»
ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΝΤΟΛΗ
λάδα είναι πλήρως ενταγμένη στην
ενιαία ευρωενωσιακή αγορά, στις
αντίστοιχες δομές και μηχανισμούς
που αποτελούν τους «εμπρηστές»
της εκτίναξης των τιμών.
nnΠαράλληλα, είναι και έτος
εκλογών στην Τουρκία. Πώς
αλήθεια σχολιάζετε την
ρητορική του Ερντογάν σε
σχέση με τη χώρα μας; Υπάγεται
σε μια ξεχωριστή στρατηγική
«μικρού ιμπεριαλιστή»,
«περιφερειακής δύναμης»,
«ηγέτη σε κρίση»;
Η Τουρκία είναι μέσα στους G20,
είναι μέλος του ΝΑΤΟ, διατηρεί
στρατιωτικές βάσεις σε άλλα κράτη,
βρίσκεται σε μια περιοχή στρατη-
γική για τις υπόλοιπες μουσουλμα-
νικές χώρες. Η επιθετική ρητορική
δεν είναι μονοπώλιο του Ερντογάν.
Αφορά και τις άλλες αστικές πολιτι-
κές δυνάμεις της Τουρκίας, εναντίον
των οποίων μάχεται μόνο το Κομ-
μουνιστικό Κόμμα Τουρκίας, με το
οποίο το ΚΚΕ διατηρεί συντροφικές
και διεθνιστικές σχέσεις. Αυτό το
λέμε για να απαντήσουμε και σε
έναν εφησυχασμό που καλλιεργείται
στη χώρα μας, ότι δήθεν είναι πα-
νάκεια η αλλαγή του Ερντογάν. Το
πρόβλημα είναι πιο βαθύ. Αφορά την
ίδια την τουρκική αστική τάξη, τον
ανταγωνισμό της με την ελληνική,
αλλά και το πολύπλευρο παζάρι,
κυρίως με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, το
οποίο όλοι πλέον καταλαβαίνουν
ότι ακουμπάει και τα ελληνικά κυ-
ριαρχικά δικαιώματα.
nnΤο 2023 θα συμπληρώνεται
ένα έτος πολέμου στην
Ουκρανία. Ποια θεωρείτε είναι
η στόχευση της Ρωσίας και τι
αλήθεια θα πρέπει να γίνει;
Η Ουκρανία και πιο συγκεκριμέ-
να ο λαός της έχει γίνει ο σάκος
του μποξ ανάμεσα στη Ρωσία, τις
ΗΠΑ, την Κίνα, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ,
με ευθύνη της άρχουσας τάξης της
και της κυβέρνησης Ζελένσκι, που
παίζει τα δικά του παιχνίδια επιλέ-
γοντας ως σύμμαχο τις ΗΠΑ, μετά
τα πραξικοπήματα ανατροπής των
«φιλορώσων» Ουκρανών από το
ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Οι στοχεύσεις
15
της Ρωσίας, αλλά και των ΗΠΑ, στην
ευρύτερη περιοχή είναι αυτές που
μεγαλώνουν τον κίνδυνο το 2023 να
γίνει έτος γενίκευσης του πολέμου,
με ό,τι αυτό σημαίνει και για τον
ελληνικό λαό, ο οποίος είναι εκτε-
θειμένος λόγω και της ελληνικής
εμπλοκής με ευθύνη της κυβέρνη-
σης και των άλλων κομμάτων του
ευρωατλαντικού τόξου. Τι πρέπει να
γίνει; Οι λαοί να αντιταχθούν στις
πολιτικές επιλογές των αστικών τά-
ξεων των χωρών τους και να ζήσουν
ειρηνικά με τη δική τους εξουσία,
να φτιάξουν τη δική τους κοινωνία,
χωρίς φτώχεια και πολέμους. Το
έχουν κάνει στην ιστορία, έζησαν σε
αυτήν τη νέα κοινωνία στο πλαίσιο
της πρώην ΕΣΣΔ. Μπορούν να το
ξανακάνουν.
nnΤελευταίο: Τι μήνυμα στέλνετε
στον ελληνικό λαό; Πιστεύετε
στην έννοια των αγώνων,
μήπως και αυτοί θέλουν νέες
εκφράσεις;
Νέα έκφραση των αγώνων είναι
πράγματι η μαζική συμμετοχή στις
απεργίες, στις διαδηλώσεις, στις
συνελεύσεις, στις αρχαιρεσίες των
φορέων, η αλλαγή των συσχετισμών
υπέρ των αγωνιστικών ταξικών δυ-
νάμεων. Σε καμία περίπτωση δεν
θεωρώ «νέα έκφραση των αγώνων»
το κάλεσμα να βγούμε στα μπαλ-
κόνια και να χειροκροτάμε δήθεν
τους «ήρωες γιατρούς», την ώρα
που η κυβερνητική πολιτική τους
εξοντώνει. Ούτε να αναβοσβήνουμε
τα φώτα ως ένδειξη διαμαρτυρίας
για τον πόλεμο ή για την καταστρο-
φή του περιβάλλοντος για «να...
μας δουν οι δορυφόροι από τον
Αρη και τους άλλους πλανήτες»!
Το νέο βρίσκεται στο περιεχόμενο
των αγώνων, το οποίο μπορεί να
διευρυνθεί από τα εργατικά σω-
ματεία για να συναντηθεί με τις
διεκδικήσεις της καταπιεζόμενης
αγροτιάς, των αυτοαπασχολούμε-
νων επαγγελματιών - βιοτεχνών
- εμπόρων, περιεχόμενο που θα συ-
μπεριλάβει την πάλη ενάντια στην
ανισοτιμία της γυναίκας, ενάντια
στην κρατική βία και καταστολή
της δικτατορίας του κεφαλαίου,
στις παρακολουθήσεις των «ζω-
ών των άλλων», στη διαφθορά και
τα εκκολαπτήριά της, όπως με τις
Καϊλή στην Ευρωβουλή, τους Πά-
τσηδες των πλειστηριασμών και
τα κοράκια των τραπεζών... Αλλά
και τη διεκδίκηση για μέτρα και
υποδομές για τους ηλικιωμένους,
τα ΑμεΑ, τους χρόνια πάσχοντες,
τα απροστάτευτα παιδιά, τις κα-
κοποιημένες γυναίκες. Στον 21ο
αιώνα πλέον βρισκόμαστε. Και σε
όλα αυτά, όπως και σε πολλά άλλα,
υπάρχει πισωγύρισμα. Κι αυτό είναι
που πρέπει να αντιστραφεί.
16 ΓΝΩΜΕΣ
Non paper
Η αναγκαιότητα της επανεκκίνησης
Κάθε χρόνο, τέτοιες μέρες. Αυτές οι
μέρες με τη μεγαλύτερη συμβολική
διάσταση από όλες. Χθες, σήμερα,
άντε και μέχρι αύριο, οι πρώτες
μέρες κάθε καινούργιας χρονιάς.
Με υποσχέσεις στον εαυτό μας
και τους άλλους, με δεσμεύσεις,
στόχους, ελπίδες και προσδοκίες.
Μέρες ορόσημα που πολύ γρήγορα
όμως τις «καταπίνει» η καθημερινό-
τητα, τις ισοπεδώνει, τις εξομοιώνει
με τις υπόλοιπες. Και τι μένει; Ούτε
καν η ανάμνησή τους. Ολα όσα θα
θέλαμε να κάνουμε, να πετύχουμε,
να αποφύγουμε, να διεκδικήσουμε
τον καινούργιο χρόνο, άντε να διατη-
ρήσουν τη λάμψη τους έως τα Φώτα.
Μετά αμπαλάρονται προσεκτικά μαζί
με τα χριστουγεννιάτικα στολίδια,
κρύβονται σε κούτες, πατάρια και
αποθήκες και ξαναβγαίνουν του χρό-
νου για να μας χαρίσουν και πάλι
την ψευδαίσθηση του καινούργιου.
Αυτήν ακριβώς την ψευδαίσθηση
που έχουμε τόση ανάγκη.
Τους λογαριασμούς με τον χρό-
νο που έφυγε τους κλείσαμε από το
βράδυ της παραμονής. Σε εορταστικά
τραπέζια πάνω από αποφάγια χοιρι-
νού, πατάτες που έχουν κρυώσει και
μαραμένες σαλάτες. Εκεί διαφωνού-
με, τσακωνόμαστε, τα ξαναβρίσκου-
με, ξαναφιλιώνουμε. Με μπουκωμένα
στόματα και φορτωμένα στομάχια
μαλώσαμε και πάλι για τα κομματι-
κά, τα ιδεολογικά, τα ποδοσφαιρικά,
τα διαδικτυακά, τα τηλεοπτικά, για
τον πρώην γαμπρό και τη μέλλουσα
νύφη. Με την οικοδέσποινα να μας
επαναφέρει στην τάξη («Ε, όχι τέ-
τοια, παρακαλώ, μέρα που ‘ναι») και
να ξαναγυρίσουμε στα υποτιθέμενα
ανώδυνα για να ξανατσακωθούμε
και πάλι μετά από λίγο. Ηξερε και
τι ήξερε, αν ήξερε, η Καϊλή; Την
πλάνεψε ο έρωτας ή την πλάνεψε
η ντόλτσε βίτα; Κι αυτή η καψούρα
Βανδή - Μπισμπίκη; Αντε μωρέ, που
θα μπούμε στο βρακί του καθένα,
όσο ερωτεύονται οι άνθρωποι για
καλό είναι. Τη Ρούλα την είδατε; Μια
χαρά είναι, το καλύτερο comeback
που θα μπορούσε να κάνει. Μωρέ
λέτε να τρέχει κάτι και με το Χαμό-
γελο του Παιδιού; Ε τότε είναι που
θα τρελαθούμε εντελώς. Η επιλογή
Τσαπανίδου τι σας λέει; Δεν είπαμε
όχι πολιτικά πρωτοχρονιάτικα;
Και μετά βγήκαν οι βασιλόπιτες
και να τα φιλιά, να τα «φλουριά» και
φτου απ’ την αρχή οι ευχές για τύχη
και αγάπη και ελπίδα. Και όταν το
βλέπεις από μακριά μοιάζει όλο αυτό
σαν μια σύμβαση με τη ματαιότητα
αφού, έτσι κι αλλιώς, από μεθαύριο
πάλι ίδιοι θα είμαστε, τα ίδια λάθη
θα κάνουμε, με τα ίδια πάθη θα σφι-
χταγκαλιαζόμαστε και αν έρθει το
διαφορετικό, το πιθανότερο είναι
ότι θα έρθει κατά τύχη.
Οταν ήμουν πιο νέα, μού φαινόταν
όλο αυτό το νταβαντούρι πολύ συμ-
Ραγκούση
βατικό και εντελώς δήθεν. Μια τάχα
μου επανεκκίνηση για να κοροϊδευ-
όμαστε μεταξύ μας. Οσο μεγαλώνω
όμως, συνειδητοποιώ πόσο ανάγκη
την έχουμε. Εστω και συμβολικά. Σου
παίρνει κάποια χρόνια να καταλάβεις
ότι, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις,
το συμβολικό είναι πιο σημαντικό και
πιο απαραίτητο από το ουσιαστικό.
Οταν η Μελίνα
συνάντησε τη Βίβιεν
Δεν μένω στα «ιέρεια της πανκ» και
στα «εμπνευσμένη δημιουργός» και
σε αυτούς τους τίτλους της Βίβιεν
Γουέστγουντ που έφυγε την προτε-
λευταία μέρα της χρονιάς. Αυτό που
μου άρεσε περισσότερα απ’ όλα σε
εκείνη, αυτό για το οποίο τη χάζευα
ήταν το «πολύ Αγγλίδα». Ακόμη και
οι ανατροπές της, οι εξάρσεις της, οι
εκκεντρικότητές της δεν ήταν χύμα.
Είχαν σχήμα και κανόνες. Και έναν
υπαινιγμό βρετανικής παράδοσης.
Ετυχε να τη συναντήσω από κοντά
πριν από τριάντα χρόνια. Το 1993
στο Λονδίνο, σε μία συναυλία για την
Κύπρο στο Γουέμπλεϊ όπου απηύθυνε
χαιρετισμό και η Μελίνα Μερκούρη.
Στα παρασκήνια είχαν έρθει, μετα-
ξύ άλλων, για να τη συναντήσουν η
Βανέσα Ρεντγκρέιβ, φίλη της από
παλιά, και η Βίβιεν Γουέστγουντ –
έχω μάλιστα την εντύπωση ότι ήρθαν
μαζί. Η Μελίνα, αφού χαιρέτησε τη
Ρεντγκρέιβ, έπεσε στην αγκαλιά της
Γουέστγουντ η οποία της έλεγε πόσο
συγκινημένη ήταν που τη γνώρισε
επιτέλους από κοντά και πόσο τη
θαύμαζε. Η Μελίνα της ανταπέδιδε τα
ίδια κι εγώ αναρωτιόμουν από πού τη
γνώριζε. Οταν, αργότερα, τη ρώτησα,
μού απάντησε. «Δεν την ξέρω, δεν
την έχω ακούσει αλλά μου φαίνεται
πολύ ενδιαφέρουσα γυναίκα».
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
Της Πέπης
perag@tanea.gr
Ευρωπαϊκό όνειρο
Του Π.Κ. Ιωακειμίδη
Ελληνοτουρκικά 2023:
επιστροφή διπλωματίας;
Τ
ο 2022 έκλεισε με την ιταμή, πολεμοχαρή έκρηξη του δίδυ-
μου Τσαβούσογλου, Ακάρ. Υπήρξε έτος αναβαθμισμένης
εθνικιστικής, αναθεωρητικής ρητορικής απέναντι στην
Ελλάδα. Στις αρχές του έτους (Μάρτιος) διεφάνη η δυνατότητα
Εχω την εντύπωση ενός ριζικού ανοίγματος (breakthrough) στις ελληνοτουρκικές
ότι σε εκείνη τη σχέσεις μετά τη συνάντηση Ερντογάν - Μητσοτάκη στην Κων-
συνάντηση, στη
Μελίνα έκανε
σταντινούπολη. Ωστόσο μετά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού
στην Ουάσιγκτον (Μάιος) η διαδικασία αυτή κατέρρευσε, με
μεγαλύτερη τον Ερντογάν να διακόπτει κάθε επικοινωνία μεταξύ των δύο
εντύπωση το φόρεμα χωρών και να δηλώνει το αγενές «Μητσοτάκης γιοκ». Ορισμένες
που φορούσε η ανεπιθύμητες παρενέργειες της επίσκεψης συνέβαλαν σε αυτό.
Γουέστγουντ Εκτοτε η Τουρκία κλιμάκωσε και εμπλούτισε την αναθεωρητική
ρητορική της:
Πρώτον, ανέδειξε την Ελλάδα ως τον κύριο στρατηγικό αντίπα-
Ενα μακρύ εφαρμοστό
λό/εχθρό της σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη χώρα προβάλλοντας
ζέρσεϊ που είχε
την εσφαλμένη πρόσληψη ότι (δήθεν) η χώρα μας στοχεύει στην
ζωγραφισμένο
περικύκλωση, διαμελισμό της, προετοιμάζει επίθεση εναντίον
μπροστά, σε φυσικό
της λειτουργώντας ως όργανο των δυτικών δυνάμεων (σύνδρομο
μέγεθος, ένα σούπερ 1919, Συνθήκης Σεβρών).
σέξι γυμνό γυναικείο Δεύτερον, στη λογική αυτή κατέστησε το θέμα της στρατιωτι-
σώμα κοποίησης των νησιών του Αν. Αιγαίου ως το μείζον ζήτημα της
ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης συνδέοντάς το με την ελληνική
κυριαρχία τους και απειλώντας προκλητικά ότι εάν δεν αποστρα-
τιωτικοποιηθούν «θα έλθει μια νύχτα ξαφνικά»! Χωρίς βέβαια
να εγκαταλείψει καμιά από τις άλλες διεκδικήσεις της (αντίθετα
επέκτεινε casus belli για εύρος χωρικών υδάτων, κ.λπ.). Για αυτούς
και άλλους λόγους έχει δημιουργηθεί η επικίνδυνη «εξίσωση
πολέμου» μεταξύ των δύο χωρών που δεν αποκλείει εκ προοιμίου
κανένα δυσάρεστο σενάριο...
Τρίτον, αποκρυστάλλωσε τη θέση για λύση «δύο κρατών» στο
Κυπριακό αποκλείοντας με αυτό τον τρόπο οποιαδήποτε διευθέ-
τηση του προβλήματος τουλάχιστον στο ορατό μέλλον.
Η Ελλάδα δεν παγιδεύτηκε σε ανάλογη ρητορική αλλά δεν
προχώρησε και σε καινοτόμες κινήσεις που θα έπλητταν ίσως
πιο καίρια το τοξικό τουρκικό αφήγημα. Η αναθεωρητική στρα-
τηγική της Τουρκίας εκδηλώνεται σε μια περίοδο που η Δύση
καταδικάζει τέτοιες προσεγγίσεις ως αποτέλεσμα της ρωσικής
εισβολής στην Ουκρανία. Ωστόσο η πολεμική σύγκρουση έχει
εμφανώς αναβαθμίσει τον περιφερειακό ρόλο ισχύος της Τουρκίας
wwΗ εντελώς Αγγλίδα ως μεσαίας κομβικής δύναμης-κλειδί, και αυτό το αξιοποιεί στο
Βίβιεν Γουέστγουντ μέγιστο δυνατόν σε αυτονομία με τη Δύση από την οποία έχει
άλλωστε απομακρυνθεί αισθητά σε όρους αξιών.
Το 2023, ιδιαίτερα το πρώτο εξάμηνο, και ενώ η Τουρκία/Ερ-
ντογάν (και η Ελλάδα) θα βαδίζει σε εκλογές, η ακραία ρητορική
μάλλον θα κλιμακωθεί. Ενώ χρειάζεται υψηλή προσοχή προκει-
μένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε άλλη ακραία εξέλιξη έστω
ως αποτέλεσμα ατυχήματος, λάθους, ή παρανόησης, κ.λπ. Μετά
τις εκλογές όμως σε Ελλάδα, Τουρκία (ανεξαρτήτου αποτελέσμα-
τος) το πιθανότερο σενάριο είναι να ακολουθήσει εκτόνωση της
έντασης (χωρίς ουσιαστική αλλαγή βασικών θέσεων). Αλλά και οι
δύο πλευρές θα πρέπει να στοχεύσουν σε κάτι περισσότερο: στο
άνοιγμα του διαλόγου και στην παύση της zero-sum ρητορικής.
Βρισκόμαστε σε οριακό σημείο. Η πρωτοβουλία πρέπει να περάσει
στα χέρια της δημιουργικής, οραματικής διπλωματίας από τους
κάθε είδους πολλαπλασιαστές της έντασης. «Δεν θα πρέπει ποτέ
να διαπραγματευθούμε από φόβο αλλά δεν πρέπει και ποτέ να μη
διαπραγματευθούμε επίσης από φόβο» (Τζ. Κένεντι).
Μ
ια καλή, ευοίωνη εξέλιξη στη λογική αυτή είναι η πρό-
σφατη συνάντηση των διπλωματικών εκπροσώπων των
δύο ηγετών στις Βρυξέλλες. Αλλά για να σπάσει ο φαύλος
κύκλος θα πρέπει να γίνουν ορισμένα αποφασιστικά βήματα από
την Ελλάδα (με αποφυγή άκαιρων, ή λεγκαλίστικων ενεργειών)
και πολύ περισσότερα και ουσιαστικά από την Τουρκία – κυρίως
η εγκατάλειψη του αναθεωρητισμού εκατό χρόνια μετά την υπο-
γραφή της Συνθήκης της Λωζάννης.
Ο καθηγητής Π. Κ. Ιωακειμίδης είναι πρώην πρεσβευτής-σύμβουλος
του ΥΠΕΞ και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ
 ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ

Ανακαλύπτουμε τα μυστικά του Αγίου Ορους,

μέσα από μια πρωτότυπη σειρά, σε συνεργασία με τις εκδόσεις ΜΙΛΗΤΟΣ

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΤΩΝ «ΝΕΩΝ»

Μονη Παντοκρατοροσ

Ο θρησκευτικός
πλούτος, η ιστορία,
οι ανεκτίμητοι θησαυροί
και τα ιερά κειμήλια

⁂
Για πρώτη φορά στο φως
της δημοσιότητας

Με τη
σφραγίδα
των Εκδόσεων
Μίλητος

ΕΝΑΣ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΕΙΠΕΙ ΑΠΟ ΚΑΜΙΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
 18 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

ΚΟΣΜΟΣ
Ζητωκραύγαζαν Ο ρώσος πρόεδρος
Βλαντίµιρ Πούτιν

από τα μπαλκόνια κάνει το ετήσιο

πρωτοχρονιάτικο
τηλεοπτικό διάγγελµά

τις καταρρίψεις του µαζί µε στρατιώτες

στο Ροστόφ επί
του Ντον

ρωσικών drones
Οι Ουκρανοί ζητωκραύγαζαν από τα μπαλκόνια ΠΟΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΒΟΣΝΙΑ ΚΑΙ
ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ
τους, ενώ η αεράμυνά τους κατέρριπτε ρωσικούς
πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στον ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΟΥΓΓΑΡΙΑ
ουρανό τις πρώτες ώρες του 2023, καθώς η Μόσχα
ξεκίνησε το νέο έτος με επιθέσεις εναντίον πολιτικών Η ΜΟΣΧΑ ΓΑΛΛΙΑ
ΣΕΡΒΙΑ
στόχων σε ολόκληρη την Ουκρανία. Η διοίκηση της Χώρες όπου είναι έντονη
Πολεμικής Αεροπορίας της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι η σοβιετική επιρροή ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
κατέστρεψε 45 ιρανικής κατασκευής drones Shahed είτε στις κυβερνήσεις
κατά τη διάρκεια της νύχτας – 32 από αυτά την Κυρια- είτε στην αντιπολίτευση
κή μετά τα μεσάνυχτα και 13 αργά το Σάββατο. Aυτά ή γίνονται έντονες
ήρθαν να προστεθούν σε 31 πυραυλικές επιθέσεις προπαγανδιστικές ITAΛΙΑ
και 12 αεροπορικές επιδρομές σε όλη τη Ουκρανία ΤΟΥΡΚΙΑ
τις τελευταίες 24 ώρες.
κινήσεις
ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟ ΒΟΡΕΙΑ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ
«Δόξα στους ήρωες»
Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν σηματο-
δότησε καμία υποχώρηση της επίθεσής του στην ΙΡΑΝ
Ουκρανία, σε μια ζοφερή και προκλητική πρωτοχρονιά- ΒΟΡΕΙΑ
τικη ομιλία που ήρθε σε αντίθεση με ένα ελπιδοφόρο
ΑΛΓΕΡΙΑ
ΚΟΡΕΑ
μήνυμα ευγνωμοσύνης και ενότητας
από τον πρόεδρο της Ουκρανίας ΣΟΥ∆ΑΝ
Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Καθώς οι ΟΥΚ ΜΑΛΙ
σειρήνες ηχούσαν στο Κίεβο, Ρ EΡΥΘΡΑΙΑ
αρκετοί πολίτες βγήκαν στα ΙΝ∆ΙΑ
ΑΝ

μπαλκόνια τους φωνάζοντας: ΚΙΕΒΟ ΚΕΝΤΡΟ- ΝΟΤΙΟ ΣΟΥ∆ΑΝ

ΙΑ

«Δόξα στην Ουκρανία! Δόξα ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗ

στους ήρωες»! ΟΥΓΚΑΝΤΑ
∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Θραύσματα από την επίθε-
ΤΑΝΖΑΝΙΑ
ση αργά το βράδυ προκάλεσαν
ελάχιστες ζημιές στο κέντρο της ΑΝΓΚΟΛΑ
πρωτεύουσας και οι προκαταρ- ΜΟΖΑΜΒΙΚΗ
κτικές αναφορές έδειξαν ότι δεν ΝΑΜΙΜΠΙΑ
υπήρχαν τραυματίες ή θύματα, δήλω- ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ
σε ο δήμαρχος του Κιέβου Βιτάλι Κλίτσκο στα μέσα
κοινωνικής δικτύωσης. Η πρέσβειρα των ΗΠΑ στην

Το μακρύ χέρι της Μόσχας

Ουκρανία Μπρίτζετ Μπρινκ έγραψε στο Twitter: «Η
Ρωσία επιτέθηκε ψυχρά και δειλά στην Ουκρανία τις
πρώτες ώρες του νέου έτους. Αλλά ο Πούτιν φαίνεται
να μην καταλαβαίνει ακόμα ότι οι Ουκρανοί είναι
φτιαγμένοι από σίδερο».

απλώνεται σε όλο τον πλανήτη

Οι τελευταίες αεροπορικές επιδρομές προκάλεσαν
ζημιές σε υποδομές στο Σούμι, στα βορειοανατολικά
της χώρας, στο Κμελνίτσκι στα δυτικά και στη Ζαπο-
ρίζια και τη Χερσώνα στα νοτιοανατολικά και νότια,
ανέφερε το Γενικό Επιτελείο των Ενόπλων Δυνάμεων
της Ουκρανίας.
Η Ρωσία προσπαθεί με διάφορους τρόπους να υπονομεύσει τη διεθνή τάξη,
με τα... πλοκάμια της να φτάνουν από την Ευρώπη έως την Αφρική και την Ασία
THΣ ΝΑΤΑΣΑΣ ΜΠΑΣΤΕΑ ρες της Δύσης όπως η Ιταλία, η Γαλλία οποίο επαινούσε έντονα στη διάρκεια
ή η Γερμανία υπάρχουν κόμματα της υπουργικής συνόδου.
αντιπολίτευσης που διαμορφώνουν

Ο
ι πύραυλοι μπορεί να πέφτουν
στο Κίεβο και στην Ανατολι-
κή Ουκρανία να διεξάγονται
σκληρές μάχες επί 10 μήνες, όμως η
αντιπαράθεση της Ρωσίας με τη Δύ-
ση εξελίσσεται σε όλο τον πλανήτη:
REUTERS Valentyn Ogirenko
στάση, επηρεασμένα από τις σχέσεις
τους με τη Μόσχα. Χαρακτηριστικό-
τερο παράδειγμα η ακροδεξιά Εθνι-
κή Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν, η
οποία παλαιότερα μάλιστα είχε πάρει
και δάνειο από κρατική ρωσική τρά-
Στο Βερολίνο
Στη Γερμανία, τη χώρα που για πολ-
λούς ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για
την ενεργειακή εξάρτηση της Δυτικής
Ευρώπης από τη Ρωσία, είναι πολλές
οι περιπτώσεις υψηλόβαθμων αξιω-

όπου υπάρχουν συγκρουόμενα συμ-
φέροντα, πλουτοπαραγωγικές πηγές,
πολιτικά παιχνίδια, η σύγκρουση –
κάποιες φορές αφανής – είναι έντονη.
Η Ρωσία προσπαθεί με διάφορους
τρόπους να υπονομεύσει τη διεθνή
τάξη, με το μακρύ της χέρι να φθάνει
wwΟυκρανός αγκαλιάζει τον μικρό γιο του από την Ευρώπη έως την Αφρική και
δίπλα σε σημείο που χτύπησε ρωσικός πύραυλος, την Ασία. Κάθε περιοχή έχει τις ιδιαι-
στα περίχωρα του Κιέβου τερότητές της. Στις δημοκρατικές χώ-
πεζα για τις ανάγκες προεκλογικής
εκστρατείας. Στην Ιταλία, τα ακροδε-
ξιά κόμματα διατηρούν θετική στάση
προς τη Μόσχα ακόμα και μετά τη
ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, με
τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Μα-
τέο Σαλβίνι να έχει στο παρελθόν εμ-
φανιστεί στις Βρυξέλλες με μπλούζα
πάνω στην οποία είχε αποτυπωθεί το
πρόσωπο του Βλαντίμιρ Πούτιν, τον
ματούχων που διατηρούν σχέσεις με
το Κρεμλίνο. Η πιο γνωστή περίπτωση
ήταν εκείνη του πρώην καγκελάριου
Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος βρισκό-
ταν στο ΔΣ της ρωσικής πετρελαϊκής
εταιρείας Rosneft, αρνούμενος να
παραιτηθεί μήνες μετά τη ρωσική
εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρου-
άριο. Τελικά χρειάστηκε να φθάσει
τέλος Μαΐου για να το κάνει, έπειτα
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
SPUTNIK/MIKHAIL KLIMENTYEV
από ισχυρή πίεση στο εσωτερικό της
Γερμανίας. Υπάρχουν και άλλες πε-
ριπτώσεις. Το μέγεθος της ρωσικής
διείσδυσης που φοβούνται οι Αρχές
φαίνεται από το γεγονός ότι στις 17
Οκτωβρίου ανακοινώθηκε ότι ο Αρνε
Σόνμπομ, επικεφαλής της γερμανι-
κής υπηρεσίας κυβερνοασφάλειας,
ερευνάται για διασυνδέσεις με τις
ρωσικές μυστικές υπηρεσίες.
Σε πρόσφατη αποκάλυψη αυτού
που αποκαλεί «λόμπι της Gazprom»,
ερευνητική ομάδα της διαδικτυακής
ειδησεογραφικής πύλης Correctiv
αποκάλυψε ιστό διασυνδέσεων μετα-
ξύ γερμανών πολιτικών, γερμανικών
εταιρειών ενέργειας και μιας ομάδας
φαινομενικά αθώων μη κυβερνητι-
κών οργανώσεων. Οι ομάδες αυτές
χρηματοδοτούσαν με ενεργητικό
τρόπο συνέδρια και ταξίδια με πλη-
ρωμή όλων των εξόδων στη Ρωσία.
Η συζήτηση στο τραπέζι μεταξύ των
μελών τους έτεινε να παρουσιάζει τη
δυτική καταδίκη της εισβολής της
Ρωσίας στη Γεωργία το 2008 και στην
Κριμαία το 2014, καθώς και τις από-
πειρες δολοφονίας εναντίον ρώσων
αντιφρονούντων ως υπερβολικές και
υποκριτικές.
Στα Βαλκάνια
Ισως πουθενά στην Ευρώπη η ρωσι-
κή ανάμειξη δεν διευκολύνεται τό-
σο πολύ από τις τοπικές έριδες και
ΡΩΣ
αντιπαραθέσεις όσο στα
Βαλκάνια. Στο Μαυρο-
βούνιο ενεπλάκη σε ΜΟΣΧΑ
απόπειρα πραξικοπή-
ματος, στη Βοσνία και
Ερζεγοβίνη υποστη-
ρίζει αυτονομιστές
ηγέτες, ενώ σύμφω-
να με τους «New York
Times» η Μόσχα αποπει-
ράται μυστικά να στοχεύσει
προμήθειες όπλων που προορί-
ζονται για την Ουκρανία και να σπεί-
ρει εγχώριες ή διακρατικές πολιτικές
εντάσεις. Εμπλέκεται, επίσης, στην
πολιτική ζωή της Βόρειας Μακεδο-
νίας και κυρίως της Σερβίας, όπως
μαρτυρούν οι πρόσφατες εξελίξεις με
τη σερβική μειονότητα στο Κόσοβο. Η
κυβέρνηση του Βελιγραδίου έχει αρ-
νηθεί να συμμετάσχει στις κυρώσεις
εις βάρος της Μόσχας, παρότι αυτό
επιβραδύνει την πορεία της προς την
ευρωπαϊκή ένταξη και ο πρόεδρος
Βούτσιτς συχνά έχει υπερασπιστεί
θέσεις του Κρεμλίνου.
Λίγο πιο πέρα, στη Βουλγαρία, έγινε
για άλλη μία φορά πρόσφατα έκδηλο
πως η Μόσχα χρησιμοποιεί κάθε εξέ-
λιξη προς όφελός της. Η απόφαση,
πριν από λίγες ημέρες, της Ολλανδί-
ας και της Αυστρίας να εμποδίσουν
την ένταξη της Σόφιας στη Συνθήκη
Σένγκεν ενίσχυσε τη ρητορική των
φιλορωσικών κύκλων, με τον ηγέτη
του λαϊκιστικού κόμματος Αναγέν-
νηση, Κονσταντίν Κονσταντίνοφ,
να λέει ότι η απόφαση αποδεικνύει
την υποκρισία της ΕΕ που θέλει τα
χρήματα της Βουλγαρίας, αλλά όχι
τους πολίτες της. Είναι μια πρακτική
η οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς,
χρησιμοποιείται ευρύτατα από την
κυβέρνηση: ενισχύει το αντιδυτικό
συναίσθημα των πολιτών αλλά και τα
διεφθαρμένα συμφέροντα σε όλα τα
Βαλκάνια, κάνοντας έτσι πιο οξείες
τις κρίσεις που προκύπτουν.
Σε πρόσφατη Στην Ασία
Η τριμερής συ-
αποκάλυψη αυτού νεργασία Ρωσίας
που αποκαλεί «λόμπι - Τουρκίας - Ιράν
της Gazprom», εξυπηρετεί, παρά
τις διαφωνίες που
ερευνητική ομάδα υπάρχουν σε επι-
της διαδικτυακής μέρους θέματα με-
ταξύ των χωρών
ειδησεογραφικής αυτών, πολλούς
πύλης Correctiv σχεδιασμούς της
αποκάλυψε ιστό Μόσχας. Η Τουρ-
κία είναι μια χώρα
διασυνδέσεων μεταξύ σε άμεση σύνδεση μετείχαν 43 αφρικανοί ηγέτες. Μόλις
γερμανών πολιτικών, με τις ευρωπαϊκές
γερμανικών εταιρειών Προσφυγικό έως οτηςμεγαλύτερος
εξελίξεις – από το
ενέργειας και μιας τα θέματα ασφά-
ομάδας φαινομενικά λειας της Γηραι-
άς Ηπείρου. Αυτό
αθώων μη φάνηκε ιδιαίτερα
κυβερνητικών στον πόλεμο στην
Ουκρανία, όπου
οργανώσεων πολλές κινήσεις
που ο Ερντογάν
θέλησε να παρουσιάσει ως μεσολα-
βητική προσπάθεια ήταν στην ουσία
προσπάθεια ελέγχου των εξελίξεων.
Από την άλλη το Ιράν έχει μια εξέχου-
σα σημασία για τον σιιτικό κόσμο και
αποτελεί μοχλό πίεσης στον αραβικό
κόσμο και στην αντιπαράθεση με τις
σουνιτικές χώρες. Επίσης, το Ιράν αυ-
τή τη στιγμή προμηθεύει τον ρωσικό
στρατό με φθηνά drones - καμικάζι
Ι με τα οποία πλήττονται
σημαντικές ουκρανι-
Α
κές υποδομές – ενερ-
γειακές και άλλες.
Στην Ασία όμως
υπάρχουν και άλλα
κράτη που έχουν ει-
δικές σχέσεις με τη
Ρωσία. Η Ινδία έσπευ-
σε να αγοράσει, και μά-
λιστα σε πιο φτηνή τιμή, τις
μεγάλες ποσότητες πετρελαίου
και φυσικού αερίου που η Μόσχα
δεν έστειλε στην Ευρώπη. Η ινδική
κυβέρνηση που θέλει να ενισχύσει
την ανάπτυξή της έχει ανάγκη ενέρ-
γεια και ταυτόχρονα αποπειράται
κάποιες διπλωματικές κινήσεις για
το ουκρανικό ζήτημα.
Τέλος, η Βόρεια Κορέα φαίνεται να
επωφελείται από τον πόλεμο στην
Ουκρανία, καθώς σύμφωνα με καταγ-
γελίες της αμερικανικής κυβέρνησης
πουλά όπλα στη μισθοφορική εταιρεία
Wagner (δημιούργημα του Κρεμλί-
νου), τα μέλη της οποίας εμπλέκο-
νται πολύ ιδιαίτερα στις μάχες στην
Ανατολική Ουκρανία.
Πέρα, στην Αφρική
Η Αφρική είναι άλλη μία περιοχή
για την οποία η Μόσχα ενδιαφέρε-
ται ιδιαίτερα. Το καλοκαίρι ο ρώσος
υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λα-
βρόφ πραγματοποίησε περιοδεία σε
τέσσερις χώρες της Αφρικής: Αίγυπτο,
Δημοκρατία του Κονγκό, Ουγκάντα
και Αιθιοπία. Εκτός από την Αίγυπτο,
οι άλλες τρεις χώρες παρέμειναν ου-
δέτερες όσον αφορά τον πόλεμο της
Ρωσίας στην Ουκρανία, επιλέγοντας,
όπως και πολλές άλλες αφρικανι-
κές χώρες, είτε να απέχουν είτε να
απουσιάζουν από την ψηφοφορία
της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ
τον Μάρτιο, κατά την οποία κατα-
δικάστηκε η ρωσική επίθεση. Μόνο
δέκα από τα 54 αφρικανικά κράτη
τάχθηκαν υπέρ του ψηφίσματος, ενώ
εννέα ψήφισαν κατά και 35 απείχαν
ή απουσίαζαν.
Τα τελευταία χρόνια, η Ρωσία χρη-
σιμοποιεί όλο και περισσότερο τις
ιστορικές σοβιετικές διασυνδέσεις με
την περιοχή λόγω της στήριξης στο
παρελθόν απελευθερωτικών κινημά-
των, προκειμένου να επεκτείνει τις
πολιτικές, οικονομικές και, κυρίως,
στρατιωτικές σχέσεις της με τα αφρι-
κανικά έθνη. Το 2019, ο Βλαντίμιρ
Πούτιν φιλοξένησε σύνοδο κορυφής
Ρωσίας - Αφρικής, στην οποία συμ-
έναν χρόνο αργότερα, η Ρωσία έγινε
προμηθευτής όπλων
Αφρικής. Σύμφωνα με ανάλυση
του 2020 από το ινστιτούτο ερευνών
για την ειρήνη SIPRI, μεταξύ 2016
και 2020 περίπου το 30% όλων των
όπλων που εξήχθησαν σε χώρες της
υποσαχάριας Αφρικής προήλθε από
τη Ρωσία.
Στενή σχέση έχει η Ρωσία και με την
Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, όπου
η Ρωσία πουλά όπλα και εκπαιδεύει
τις ένοπλες δυνάμεις. Πολυάριθμες
ρωσικές εταιρείες έχουν λάβει άδειες
εξόρυξης χρυσού και διαμαντιών στη
χώρα, ενώ ο πρόεδρός της Φοστίν
Αρσάντζ Τουαντέρα φυλάσσεται πλέ-
ον από Ρώσους. Η ρωσική ιδιωτική
στρατιωτική εταιρεία Wagner είναι
παρούσα στο Μάλι, τη Μοζαμβίκη
και το Σουδάν.
ΚΟΣΜΟΣ 19
Δύσκολοι καιροί,
αλλά υπάρχει ελπίδα
Υ
πάρχει φως στο χειμωνιάτικο σκοτάδι. Μπο-
ρεί να χρειάζεται προσπάθεια για να το
δει κανείς, και όλοι ξέρουμε τους λόγους:
οι λογαριασμοί της ενέργειας έχουν εκτοξευτεί,
τα ενοίκια και οι πληρωμές για τα ενυπόθηκα
δάνεια έχουν ανεβεί, οι πραγματικές απολαβές
έχουν μειωθεί, η χρήση των τραπεζών τροφίμων
έχει αυξηθεί, το βρετανικό ΕΣΥ λυγίζει κάτω από
την πίεση, οι απεργίες στη Βρετανία παραλύουν
κάποιες από τις βασικότερες υπηρεσίες μας, ένας
κτηνώδης πόλεμος μαίνεται στην Ευρώπη, και
μία κλιματική κρίση ήδη προκαλεί καταστροφές.
Και εντούτοις, παρότι το 2022 έφερε πολλά πράγ-
ματα που βαραίνουν την καρδιά,
προσέφερε και κάποιες απρόσμενες
τονώσεις στο ηθικό μας. Αυτοί οι
12 τελευταίοι μήνες έδειξαν ότι,
σε πείσμα όλων, υπάρχουν λόγοι
να ελπίζουμε.
Ας ξεκινήσουμε από την πατρίδα
μου, και μία υπενθύμιση ότι τέτοιες
ημέρες πέρυσι, η χώρα ήταν ακόμα
φορτωμένη με τον Μπόρις Τζόνσον
και ένα Συντηρητικό Κόμμα χωρίς
προφανή πάτο στη συμπεριφορά
που ήταν πρόθυμο να ανεχτεί.
Του Jonathan Ακόμα και μετά τις πρώτες απο-
Freedland
καλύψεις, και τα ψέματα, για τα κο-
ρωνοπάρτι στην Ντάουνινγκ Στριτ,
φαινόταν πως ούτε η ντροπή ούτε οι συνάδελφοί
του θα μετακινούσαν τον Τζόνσον.
Αλλά ο Μπόρις Τζόνσον δεν θα περάσει αυτή
την Πρωτοχρονιά ούτε στην Ντάουνινγκ Στρητ
ούτε στο Τσέκερς. Εκδιώχθηκε απαξιωμένος από
την εξουσία, από το ίδιο του το κόμμα. Ναι, βγάζει
λεφτά – ένα εκατομμύριο στερλίνες για τέσσερις
ομιλίες – και γίνεται λόγος για ενδεχόμενη επάνοδό
του, προς το παρόν όμως, δεν είναι εκεί όπου ήθελε.
Φρόντισε για αυτό το πολιτικό μας σύστημα μας,
όσο ξεχαρβαλωμένο και προβληματικό και αν είναι.
Στις ΗΠΑ, το καθήκον αυτό έπεσε στους ψηφοφό-
ρους. Οι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο ουδέποτε
χρησιμοποίησαν τη δύναμή τους προκειμένου να
απομακρύνουν τον Ντόναλντ Τραμπ, ακόμα και
όταν αυτός υποκίνησε μία βίαιη στάση. Αγκάλιασαν
την εκλογική του άρνηση και συμμετείχαν στην
επίθεσή του στη δημοκρατία. Στις ενδιάμεσες
εκλογές του Νοεμβρίου, ωστόσο, οι Αμερικανοί
κλώτσησαν τόσο την παράδοση όσο και τις δη-
μοσκοπήσεις απορρίπτοντας τον Τραμπ και τους
ακολούθους του. Από το Νιου Χάμσαϊρ μέχρι την
Αριζόνα, οι μίνι-Τραμπ ηττήθηκαν. Ο Τραμπ είναι
πλέον αυτό που φοβάται περισσότερο: ένας επι-
βεβαιωμένος loser.
Οι εθνολαϊκιστές δεν υποχώρησαν παντού στον
κόσμο: ο Μπενιαμίν Νετανιάχου επέστρεψε στην
εξουσία στο Ισραήλ, επικεφαλής ενός συνασπισμού
που περιλαμβάνει εκείνους που άλλοτε σνομπάρο-
νταν ως μέρος της πιο ακραίας, ρατσιστικής Δεξιάς.
Στη Βραζιλία, όμως, ο Ζαΐρ Μπολσονάρο μπήκε
στη λέσχη των απορριφθέντων και στη Γαλλία η
Μαρίν Λεπέν επαναβεβαίωσε την κάρτα μέλους της.
Σ
το μεταξύ, ο άνδρας που θαυμάζουν τόσο
πολλοί από τους επίδοξους δυνάστες του
κόσμου βγαίνει από το 2022 συρρικνωμένος.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν θεωρούσε ότι αρκούσε απλώς
να δώσει την εντολή εισβολής στην Ουκρανία για
να γίνει άρχοντας αυτής της γης και των ανθρώ-
πων της, ένας νέος Μεγάλος Πέτρος. Αντ’ αυτού,
ο μικρότερος, ανυποχώρητος γείτονας της Ρωσί-
ας ανέτρεψε τα σχέδιά του και θύμισε στη Δύση
κάποιες αλήθειες που είχε ενδεχομένως ξεχάσει:
ότι παρόλες τις τεκμηριωμένες αποτυχίες και την
υποκρισία του, το δυτικό είδος ελευθερίας και δη-
μοκρατίας είναι προτιμότερο από την εναλλακτική
επιλογή – την επιθετικότητα και την κτηνωδία
ενός τυράννου.
 20
ΦΑΚΕΛΟΣ
Ο τρόμος από την Κίνα
επιστρέφει στην Ευρώπη
Η Ισπανία προστέθηκε χθες στις χώρες όπως η Ιταλία, οι ΗΠΑ
και η Ιαπωνία που έχουν καθιερώσει ελέγχους για τους ταξιδιώτες
που έρχονται από την ασιατική χώρα
Η
απότομη αλλαγή στρατηγι-
κής από τις κινεζικές αρχές
– οι οποίες μέχρι τις αρχές
Δεκεμβρίου διατηρούσαν πολιτική
μηδενικής COVID – και η αδιαφάνειά
τους έχουν θέσει σε συναγερμό τη
διεθνή κοινότητα, η οποία κοιτάζει
με φόβο τον ασιατικό γίγαντα τρία
χρόνια μετά την έναρξη μιας πανδη-
μίας που έχει ήδη αφήσει πίσω της
περισσότερους από 15 εκατομμύρια
νεκρούς. Προς το παρόν, τα κρού-
σματα που εντοπίστηκαν αφορούν
γνωστές παραλλαγές στην Ευρώ-
πη, αλλά τα κράτη επαγρυπνούν. Η
Ισπανία προστέθηκε χθες στις χώρες
όπως η Ιταλία, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία
που έχουν καθιερώσει ελέγχους για
τους ταξιδιώτες από την Κίνα. Η Γαλ-
REUTERS/ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΥΤΑΦΗΣ
wwΓιατροί και νοσηλευτές κατά τη διάρκεια επέμβασης
τραχειοτομής στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του
Νοσοκομείου Σωτηρία
Κορωνοϊός
THΣ ΝΑΤΑΣΑΣ ΜΠΑΣΤΕΑ
λία κάλεσε χθες τους ομολόγους της
στην ΕΕ να εξετάζουν τους κινέζους
ταξιδιώτες για COVID, αφού και το
Παρίσι αποφάσισε να το πράξει εν
μέσω της επιδημίας που σαρώνει τη
χώρα. Θα ακολουθήσουν περισσό-
Η Γαλλία κάλεσε χθες
τους ομολόγους της
στην ΕΕ να εξετάζουν
τους κινέζους ταξιδιώτες για
COVID, αφού και το Παρίσι
αποφάσισε να το πράξει
εν μέσω της επιδημίας
που σαρώνει τη χώρα
Μιλά στα «ΝΕΑ» ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής
«Οι πιθανότητες να επικρατήσει το κακό σενάριο
REUTERS/Tingshu Wang
τερες συνομιλίες και την Τετάρτη
αναμένονται αποφάσεις σε συλλο-
γικό επίπεδο.
Από χθες η Γαλλία απαιτεί από
τους ταξιδιώτες από την Κίνα να
προσκομίζουν αρνητικό αποτέλε-
σμα του τεστ COVID-19 που κάνουν
λιγότερο από 48 ώρες πριν από την
αναχώρηση και θα ελέγχει τυχαία
όσους φθάνουν. «Η Γαλλία θα πι-
έσει ώστε αυτή η μεθοδολογία να
εφαρμοστεί σε ολόκληρη την ΕΕ»
δήλωσε ο υπουργός Υγείας Φραν-
σουά Μπράουν, την ώρα που μαζί
με τον υπουργό Μεταφορών Κλεμάν
Μπον έλεγξαν τις νέες διαδικασίες
σε αεροδρόμιο του Παρισιού. Ερω-
τηθείς σχετικά με το γεγονός ότι
ένας κινέζος ταξιδιώτης με COVID
Της Μάρθας Καϊτανίδη
Σ
τη γεωγραφική αφετηρία της
πανδημίας συγκεντρώνεται
και πάλι το επιστημονικό
ενδιαφέρον, καθώς το «ηφαίστειο»
κρουσμάτων στην Κίνα μετά την
άρση της αναποτελεσματικής πο-
λιτικής «Zero COVID» επιστρέφει
τον εφιάλτη στο σημείο «μηδέν».
Παρ’ όλα αυτά οι ειδικοί στη χώρα
μας εμφανίζονται συγκρατημένοι,
ξορκίζοντας εκείνα τα σενάρια που
θέλουν να αναδύονται νέα στελέχη
που ενδεχομένως θα απειλούσαν
και πάλι τον παγκόσμιο πληθυσμό.
«Η άρση των σκληρών μέτρων
στην Κίνα είναι η αιτία της αναζω-
πύρωσης» δηλώνει στα «ΝΕΑ» ο επί-
κουρος καθηγητής Επιδημιολογίας
της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Γκίκας
Μαγιορκίνης. Με την τοποθέτησή
του αυτή επιχειρεί να δώσει απά-
ντηση στις φήμες που θέλουν πίσω
από τη λαίλαπα κρουσμάτων στη
«γενέτειρα» της πανδημίας να κρύ-
βεται ένα νέο, ιδιαίτερα απειλητικό
στέλεχος.
«Η δική μου εκτίμηση είναι πως
θα μπορούσε προς το παρόν να
προσγειωθεί σε κάποια χώρα της
ΕΕ και στη συνέχεια να ταξιδέψει
ανεξέλεγκτα σε κάποια γειτονική
χώρα, ο Μπον δήλωσε: «Αυτός είναι
ο λόγος για τον οποίο πρέπει να συ-
ντονιστεί η ΕΕ, για να είμαστε πιο
αποτελεσματικοί».
Οδυνηρά μαθήματα
Τρία χρόνια πανδημίας και περισσό-
τεροι από 15 εκατομμύρια θάνατοι
έδωσαν στον κόσμο μερικά πολύ
οδυνηρά μαθήματα. Επιβλήθηκαν
καραντίνες και οι κυβερνήσεις έμα-
θαν στη συνέχεια ότι η επιστροφή
στην κανονικότητα απαιτούσε άγρυ-
πνη παρακολούθηση των περιστα-
τικών, ενώ τα εμβόλια άρχισαν να
εάν κυκλοφορούσαν νέες, επικίνδυ-
νες παραλλαγές θα διατηρούσαν τα
μέτρα Zero COVID, τα οποία ούτως
ή άλλως ανέστειλαν μετά τις κοι-
νωνικές αναταραχές. Η κατάσταση
αποδείχτηκε ατερμάτιστη από τη
στιγμή που δεν υπάρχει η δυνατότη-
τα εκρίζωσης του ιού» συμπληρώνει
ο ίδιος.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν φωνές
που προειδοποιούν πως η αναζω-
πύρωση στην Κίνα αποτελεί την κα-
τάλληλη συνθήκη για την ανάδυση
νέων στελεχών. Ο Αντουάν Φλαό,
διευθυντής του Παγκόσμιου Ινστι-
τούτου Υγείας του Πανεπιστημίου
της Γενεύης, δήλωσε προ ημερών
στο AFP τα εξής: «Το γεγονός ότι
1,4 δισεκατομμύριο άνθρωποι εκτί-
θενται ξαφνικά στον SARS-CoV-2
δημιουργεί προφανώς ευνοϊκές συν-
θήκες για την εμφάνιση παραλλαγ-
μένων στελεχών».
Αισιοδοξία
Ο έλληνας ειδικός εν τούτοις επιμέ-
νει πως οι πιθανότητες να επικρατή-
σει το «κακό» σενάριο δεν είναι τόσο
μεγάλες. «Ο υπόλοιπος πληθυσμός
παγκοσμίως υπολογίζεται περί τα 8
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
ανοσοποιούν τον πληθυσμό. Πριν
από έναν χρόνο ο αριθμός των λοι-
μώξεων με την παραλλαγή Ομικρον
– ο πιο μεταδοτικός ιός στην ιστορία
– ήταν τόσο μεγάλος που ήταν αδύ-
νατο να καταμετρηθεί. Τώρα, σε μια
εποχή που νόμιζαν ότι είχαν ελέγξει
την πανδημία, οι δυτικές χώρες βρί-
σκονται να κοιτάζουν ξανά την Κίνα,
προσπαθώντας να ερμηνεύσουν τα
περιορισμένα διαθέσιμα δεδομένα
και αναρωτιούνται αν αντιμετωπί-
ζουν μια από τις τελευταίες εξάρσεις
της πανδημίας ή μια κατάσταση υψη-
λού κινδύνου που θα μπορούσε να
τις στείλει πίσω στο μηδέν.
Εχοντας κρατήσει τα σύνορά της
κλειστά επί μια τριετία με την επι-
βολή ενός αυστηρού καθεστώτος
δισ.. Γιατί λοιπόν υποθέτουμε ότι η
μειοψηφία θα προκαλέσει πρόβλημα
στην πλειοψηφία;» διερωτάται.
Την αισιοδοξία του ο κ. Μαγιορκί-
νης την αντλεί από το γεγονός πως οι
μεταλλάξεις προκύπτουν όταν ο ιός
προσβάλλει ανοσοκατεσταλμένους
ασθενείς και όχι όταν προκύπτει
ανάφλεξη κρουσμάτων σε μεγάλη
κλίμακα. Και επικαλείται το αντι-
παράδειγμα της Αφρικής, με 1,2 δισ.
πληθυσμό και μεγαλύτερο ποσοστό
ανοσοκαταστολής.
Υπάρχει όμως ακόμη ένα σημαντι-
κό επιχείρημα που ο κ. Μαγιορκί-
νης αναδεικνύει όταν εστιάζει στην
υβριδική ανοσία. Αναλυτικότερα και
όπως εξηγεί στην Κίνα η ανοσία από
φυσική νόσηση είναι περιορισμένη
λόγω της πολιτικής Zero COVID.
Αντιθέτως στη Δύση, συμπεριλαμβα-
νομένης της χώρας μας, οι πολίτες
αφενός έχουν μολυνθεί (ορισμένοι
περισσότερες από μία φορές) και
έχουν εμβολιαστεί και με αναμνη-
στικές δόσεις. «Θεωρώ συνεπώς ότι
ακόμα και εάν προκύψει ένα στέλε-
χος που θα διαφεύγει της ανοσίας
που έχουν αποκτήσει οι πολίτες στην
Κίνα, δεν σημαίνει πως το ίδιο θα
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
lockdown και αμείλικτων ελέγχων, η
Κίνα άλλαξε ξαφνικά πολιτική απο-
φασίζοντας στις 7 Δεκεμβρίου την
άρση μέτρων ώστε να συνυπάρξει με
τον ιό, με αποτέλεσμα οι μολύνσεις
να εκτοξευτούν ξαφνικά τις τελευ-
ταίες εβδομάδες.
Οι διαφωνίες
Οι εξελίξεις έχουν προκαλέσει δια-
φωνίες. Ενώ αρκετοί ζήτησαν από τις
υγειονομικές αρχές να λάβουν πιο
αυστηρά μέτρα, να απορρίψουν τα
κινεζικά πιστοποιητικά εμβολιασμού
λόγω της χαμηλότερης αποτελεσμα-
τικότητάς τους και να ζητήσουν να
υποβάλλονται σε εξετάσεις όλοι οι
ταξιδιώτες, οι περισσότερες ευρω-
παϊκές χώρες το αρνούνται προς το
ής Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης
δεν είναι τόσο μεγάλες»
ισχύει και για τον πληθυσμό εκτός
των συνόρων της».
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω
ο έλληνας καθηγητής καταλήγει ως
εξής: «Στον υπόλοιπο κόσμο τα μέ-
τρα έχουν αρθεί. Το ίδιο ισχύει και
στη χώρα μας, όπου υπάρχουν 8.000
κρούσματα την ημέρα. Υπολογίζο-
ντας δε πως η επίσημη καταγραφή
υποεκτιμά την πραγματική διασπο-
ρά, τότε εάν προστεθούν ακόμη 100
θετικά κρούσματα από Κινέζους
που περνούν τα σύνορά μας, στην
πραγματικότητα πρόκειται για μία
σταγόνα στον ωκεανό».
Οι παράμετροι
Στη συζήτηση όμως ο καθηγητής
Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή
του ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Ελλη-
νικής Πνευμονολογικής Εταιρείας,
Στέλιος Λουκίδης, προσθέτει και
μία ακόμη σημαντική παράμετρο.
«Στην Κίνα, από όσο γνωρίζω, δεν
έχουν στη διάθεσή τους αντι-ιικά
φάρμακα, τα οποία έχουν αποδειχτεί
στην πράξη πως βοηθούν σημαντι-
κά στη διαχείριση των εξωτερικών
περιστατικών».
Και στρέφει το βλέμμα του προς
παρόν. «Δεν είναι ακόμη απαραίτη-
τες» δήλωσε ο γερμανός υπουργός
Υγείας Καρλ Λάουερμπαχ σχετικά
με τις διαγνωστικές εξετάσεις. Ο
λόγος που δόθηκε είναι ο ίδιος με
αυτόν που ανακοίνωσε το Ευρωπα-
ϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης
Νοσημάτων (ECDC): οι παραλλαγές
που κυκλοφορούν στην Κίνα είναι οι
ίδιες με εκείνες που κυκλοφορούν
ήδη στην Ευρώπη και επομένως «δεν
αποτελούν απειλή» για τον πληθυ-
σμό της ηπείρου.
«Από επιδημιολογικής άποψης,
όταν η κυκλοφορία του ιού είναι
ήδη υψηλή, όπως είναι τώρα, δεν
έχει νόημα να μειωθεί ο αριθμός των
κρουσμάτων που εισέρχονται σε μια
χώρα, εάν οι παραλλαγές είναι οι
εκείνους τους ιούς που αποδεδειγ-
μένα σήμερα προκαλούν μία πίεση,
αν και διαχειρίσιμη, στο ΕΣΥ. «Είναι η
πρώτη φορά που βλέπουμε κλινικές
εκδηλώσεις στους ενήλικες, οι οποίες
ομοιάζουν με αυτές που εκδηλώνουν
τα παιδιά. Για παράδειγμα, αντιμε-
τωπίζουμε βρογχιολίτιδες που κατά
κανόνα προκαλεί ο αναπνευστικός
συγκυριακός ιός (RSV) σε ανηλίκους».
Αντίστοιχα, στην κλινική καθημε-
ρινότητα επιβεβαιώνεται ανοδική
τάση τόσο του RSV όσο και της γρί-
πης. Ενδεικτικά αναφέρει πως στην
προηγούμενη εφημερία στο νοσοκο-
μείο «Αττικόν» οι προσελεύσεις και
οι εισαγωγές ήταν διπλάσιες, με τη
συντριπτική πλειονότητα των περι-
στατικών να αφορούν λοιμώξεις του
αναπνευστικού.
Εμβόλια για τη γρίπη
Εξ ου και ο καθηγητής επιμένει πως
είναι σημαντικό ο πληθυσμός – με
έμφαση στις ευπαθείς ομάδες – να
εμβολιαστεί έναντι της εποχικής
γρίπης. «Η γρίπη δεν θα φύγει νω-
ρίτερα από τις 15 Μαΐου. Και επίσης
η κορύφωση θα έρθει περί τα μέ-
σα Ιανουαρίου όταν τα σχολεία θα
wwΗ 47χρονη Λιάο Ζιάοφενγκ
στο πλευρό της ηλικιωμένης
μητέρας της Τσεν Λιφέν μετά
την επιστροφή τους από
κλινική COVID στο χωριό τους,
στην επαρχία Λεζί της Κίνας
ίδιες. Το κλειδί είναι να εντοπίσουμε
γρήγορα αν εμφανιστούν νέες πα-
ραλλαγές, γιατί τότε όλα μπορούν
να αλλάξουν» λέει ο Μιγκέλ Χερνάν,
καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πα-
νεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
Τσουνάμι μολύνσεων
Οι φόβοι για νέες παραλλαγές της
νόσου έχουν ενισχυθεί από τα στοι-
χεία που δίνουν μια ιδέα για το τε-
ράστιο κύμα νέων μολύνσεων στην
Κίνα. Σύμφωνα με το πρακτορεία
Bloomberg, το οποίο επικαλείται
στοιχεία που διαχειρίζονται οι κι-
νεζικές υγειονομικές αρχές, σχεδόν
250 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν
μολυνθεί στην αχανή ασιατική χώρα
κατά τις τρεις πρώτες εβδομάδες
του Δεκεμβρίου, 37 εκατομμύρια σε
μία μόνο ημέρα, στις 20 του μηνός.
«Πρόκειται για τεράστια νούμερα
και είναι αλήθεια ότι όποτε υπάρ-
χουν περισσότερες λοιμώξεις, αυ-
ξάνεται ο αριθμός των μεταλλάξεων
και, επομένως, ο κίνδυνος εμφάνι-
σης νέων παραλλαγών. Αλλά δεν
διαφέρει και πολύ από αυτό που
συμβαίνει στις ΗΠΑ και σε άλλες
χώρες όπου ο ιός επιτρέπεται να
κυκλοφορεί χωρίς πολλούς περιορι-
σμούς» παρατηρεί ο Κίκε Μπασάτ,
ερευνητής στο ινστιτούτο ISGlobal
της Βαρκελώνης.
Των Robin
McKie,
Toby Helm,
Miranda
Bryant
ανοίξουν και πάλι και ο πληθυσμός
θα αναμειχθεί. Αρα όποιος κάνει
σήμερα το εμβόλιο θα έχει αναπτύξει
καλύτερη άμυνα σε 20 ημέρες».
Παρ’ όλα αυτά και όπως διαπιστώ-
νει με απορία, υπάρχει παραδοσιακά
μία εμβολιαστική «μαύρη τρύπα»
στην κρίσιμη ομάδα ηλικίας 60-70
ετών. Σε αυτόν τον πληθυσμό, ένα
ποσοστό 25%-30% απέχει κατά κα-
νόνα από τον εμβολιασμό, όπως συ-
νέβη και κατά την εκστρατεία έναντι
της COVID-19. Ομως, από αυτή τη
«δεξαμενή» μπορεί να προκύψουν
περιστατικά με σοβαρές επιπλοκές.
Παράλληλα όμως με τη γρίπη και
τον RSV ο κ. Λουκίδης προειδοποιεί
και για αύξηση των κρουσμάτων από
τον πανδημικό ιό. «Υπάρχει αύξηση
20% στη ζήτηση αντι-ιικών φαρμά-
κων τα τελευταία 24ωρα, γεγονός
που αποτελεί μία σημαντική ένδει-
ξη. Και πιθανότητα η τάση αυτή να
διαπιστωθεί μεγαλύτερη μέσα στον
Ιανουάριο. Οι νοσηλείες όμως, δεδο-
μένου πως είναι καθρέφτης, μαρτυ-
ρούν πως από τον Ιούνιο και μετά ο
κορωνοϊός δεν αποτελεί απειλή, με
εξαίρεση κυρίως ηλικιωμένους με
συνοδά προβλήματα υγείας».
ΦΑΚΕΛΟΣ 45
Πολιτική η απόφαση
Σούνακ για τα τεστ
Η
απόφαση του Ρίσι Σούνακ να κάνει στροφή
180 μοιρών και να επιβάλει τεστ COVID για
τους ταξιδιώτες από την Κίνα επικρίθηκε το
Σάββατο ως ένας καθαρά πολιτικός ελιγμός, ο οποίος
δεν θα κάνει τη διαφορά σε σχέση με την αύξηση ή
τη μείωση των κρουσμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο υπουργός Υγείας, Στιβ Μπάκλεϊ, είχε ενημερω-
θεί από την Πέμπτη από τον επικεφαλής των υγει-
ονομικών υπηρεσιών, Κρις Γουίτι, για το γεγονός
ότι δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις πως ο έλεγχος
των ταξιδιωτών από την Κίνα θα επιφέρει σημαντικά
οφέλη. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Observer»,
ο Μπάκλεϊ συζήτησε το θέμα αυτό με τον Σούνακ την
επόμενη ημέρα, με τον τελευταίο να αποφασίζει παρ’
όλα αυτά ότι είναι πιο σημαντικό για τη
Βρετανία να ευθυγραμμιστεί με εκείνες
τις χώρες – ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ιταλία και
Ισπανία – που είχαν ήδη επιβάλει τη
διεξαγωγή τεστ.
Οι επιστήμονες στους οποίους απευ-
θύνθηκε ο «Observer» συμφώνησαν,
πάντως, με τις εκτιμήσεις του Γουίτι.
Οπως τόνισαν, ο αριθμός των ανθρώπων
που είναι φορείς του ιού είναι ήδη πολύ
υψηλός στη χώρα, ενώ τα τεστ στα αε-
ροδρόμια έχουν αποδειχθεί αναξιόπιστα
στην προσπάθεια εντοπισμού τους. «Δεν
πιστεύω πως η Βρετανία θα έχει κάποιο
όφελος σε επίπεδο δημόσιας υγείας από
αυτό το μέτρο» σημείωσε χαρακτηρι-
στικά ο καθηγητής Μαρκ Γούλχαουζ,
του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.
«Είναι κάτι που μπορεί να γίνεται μόνο
για πολιτικούς σκοπούς» εκτίμησε.
Την άποψή του συμμερίστηκε και ο κα-
θηγητής Πολ Χάντερ, από το Πανεπιστή-
μιο της Ανατολικής Αγγλίας: «Οι έλεγχοι
στα σημεία εισόδου και εξόδου της χώρας
έχουν πολλάκις αποδειχθεί αναποτελε-
σματικές για τον έλεγχο των νόσων. Δεν
θα προστατεύσουν τον πληθυσμό στη
Βρετανία, επειδή δεν θα αποτρέψουν
τη διάδοση. Κατά συνέπεια, δύσκολα
μπορεί κανείς να δει κάποιο όφελος από
την επιβολή των συγκεκριμένων τεστ».
Από την πλευρά του, ο Ματ Νιλ, συ-
μπρόεδρος της Ομοσπονδίας Iατρών
του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε πως
οτιδήποτε γίνεται και αφορά την ελα-
χιστοποίηση της COVID στο Εθνικό Σύστημα Υγείας
είναι ευπρόσδεκτο, έσπευσε όμως να προσθέσει και
το εξής: «Δεν πιστεύω πως θα έπρεπε να ξεχωρίζουμε
την Κίνα». Σύμφωνα με τον ίδιο, τα νοσοκομεία της
χώρας βρίσκονται ήδη αντιμέτωπα με «μεγάλη πίεση
από την COVID, τη γρίπη και τον RSV (ιός του ανα-
πνευστικού)», κάτι που σημαίνει πως «εάν είμαστε σε
θέση να περιορίσουμε τα κρούσματα της COVID θα
είναι χρήσιμο, σε καμία περίπτωση ωστόσο η υπόθεση
δεν περιορίζεται και δεν εξαντλείται εκεί».
Ο
πως προειδοποιεί, άλλωστε, η Ομοσπονδία
Ιατρών, η Βρετανία υποδέχεται το νέο έτος με
το σύστημα υγείας να είναι «γονατισμένο». Το
περασμένο Σάββατο, μάλιστα, κάλεσε την κυβέρνηση
να αναλάβει κατεπειγόντως δράση προκειμένου να
αποτρέψει μια «καταστροφική αύξηση» των κρουσμά-
των της COVID, στο φόντο ενός συστήματος υγείας
που έχει φτάσει στα όριά του, ως συνέπεια της κρίσης
που προκαλεί η έλλειψη εργατικού δυναμικού και η
«δίδυμη επιδημία» της COVID και της γρίπης.
Οπως σημείωσε ο συνδικαλιστικός και επαγγελ-
ματικός φορέας των γιατρών, η απειλή της Κίνας δεν
είναι το μοναδικό πράγμα για το οποίο θα όφειλε να
ανησυχεί η χώρα, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύ-
νου για το γεγονός ότι η επόμενη μετάλλαξη «είναι
εξίσου πιθανό να έχει δημιουργηθεί στο εσωτερικό
και να έχει εισαχθεί από άλλη χώρα».
 46 κοσμοσ Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

Βενέδικτος ΙΣΤ’ Παρόμοια στάση τήρησε και απέναντι

στην επιστήμη, την οποία επέμενε

(1927-2022) να παρουσιάζει με υποτιμητικό τρό-

πο και σίγουρα ως υποδεέστερη της
θρησκείας.

Ο ποντίφικας
Θρησκεία εναντίον
επιστήμης
«Συχνά φαίνεται σαν η επιστήμη να
κατέχει αδιαμφισβήτητες γνώσεις, οι
οποίες έρχονται σε αντίθεση με την

που δίχασε
καθολική πίστη (…) Ωστόσο, μέσα
από το κουβάρι των υποθέσεων, ανα-
δύθηκε και συνεχίζει να αναδύεται ο
λόγος της πίστης», είχε πει δύο χρόνια
αφότου χειροτονήθηκε. Κάτι ανάλογο
επαναλαμβάνει και στην πνευματική
του διαθήκη: «Εζησα εκ του μακρόθεν
Το «Ροτβάιλερ του Θεού» ποτέ δεν είχε κρύψει τις αλλαγές στις φυσικές επιστήμες
την αποστροφή του προς την επιστήμη, και διαπίστωσα πως φαινομενικές
βεβαιότητες έλιωσαν απέναντι στην
την οποία παρουσίαζε υποτιμητικά πίστη».
Αυτό, επί της ουσίας, φαίνεται πως
ως υποδεέστερη της θρησκείας, αλλά και προς είναι και το χαρακτηριστικό το οποίο
σφράγισε την παρουσία του Βενέ-
ζητήματα όπως οι αμβλώσεις και δικτου στην ηγεσία του Βατικανού
– κάνοντας, παράλληλα, τον άνθρωπο
τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ο οποίος τον διαδέχθηκε, τον Πάπα
Φραγκίσκο, να μοιάζει περισσότερο
Του Γιώργου Παυλόπουλου ριζοσπαστικός και τολμηρός από ό,τι
είναι στην πραγματικότητα. Σε αυτό
οφείλει και τον χαρακτηρισμό που του

Η
πνευματική διαθήκη που
άφησε ο Πάπας Βενέδικτος
– κατά κόσμον Γιόζεφ Ρά-
τζινγκερ – δόθηκε στη δημοσιότητα
από το Βατικανό την παραμονή της
οι πάντες από έναν Πάπα. Ειδικά στην
περίπτωση του Βενέδικτου, όμως, ο
οποίος χαρακτηρίστηκε ως «παιδί
- θαύμα της θεολογίας», αυτές περι-
έχουν βαθύτερα μηνύματα. Αυτά που
έχει αποδώσει η «φιλελεύθερη» και
πιο προοδευτική πτέρυγα του Βατι-
κανού και της Καθολικής Εκκλησίας,
από την περίοδο που ήταν καρδινάλι-
ος – το «Ροτβάιλερ του Θεού». Είναι δε
REUTERS/Max Rossi

Πρωτοχρονιάς, λίγες ώρες αφότου
έγινε γνωστός ο θάνατός του, σε
ηλικία 95 ετών. Σε αυτό το δισέ-
λιδο κείμενο, ανάμεσα στα άλλα,
απευθύνει μια διπλή έκκληση προς
τους Γερμανούς: «Προσεύχομαι να
παραμείνει η χώρα μας μια χώρα
της πίστης και σας ζητώ, αγαπητοί
συμπατριώτες, να μην επιτρέψετε να
απομακρυνθείτε από την πίστη». Στη
συνέχεια, προς τους απανταχού κα-
θολικούς: «Να είστε σταθεροί στην
πίστη σας. Μην αφήσετε τον εαυτό
σας να μπερδευτεί».
Θα μπορούσε να πει κανείς, βεβαί-
ως, ότι τέτοιου είδους παραινέσεις
είναι κάτι που λογικά θα περίμεναν
ο ίδιος υπηρέτησε στη διάρκεια της
σύντομης (διήρκεσε μόλις οκτώ χρό-
νια) θητείας του και τον κατέστησαν
«φάρο» των πιο συντηρητικών κύκλων
της Καθολικής Εκκλησίας – είχε τάξει
εαυτόν στην πάση θυσία φύλαξη των
παραδόσεων και των δογμάτων της σε
έναν κόσμο ο οποίος άλλαζε ταχέως
και ζητούσε πειστικές απαντήσεις
στα μεγάλα του προβλήματα.
Ποτέ δεν έκρυψε, άλλωστε, την
αποστροφή του προς ζητήματα που
στη σημερινή εποχή είναι αυτονόητα
– όπως, για παράδειγμα, η ελεύθερη
πρόσβαση όλων των γυναικών σε
ασφαλείς αμβλώσεις και τα δικαιώ-
ματα της κοινότητας των ΛΟΑΤΚΙ.
το στοιχείο που θα μείνει, παρά την
προσπάθεια του σημερινού ποντίφικα
να αμβλύνει τις εντυπώσεις, κάνοντας
λόγο το Σάββατο για έναν «ευγενικό
άνθρωπο» ο οποίος αποτέλεσε «δώρο
για την ανθρωπότητα».
Αυτό, βεβαίως, δεν είναι σίγουρο
πως θα ισχύσει όταν ο Γιόζεφ Ράτζιν- Πέντε πράγματα που σφράγισαν τη θητεία
γκερ βρεθεί «μπροστά στον τελικό
κριτή του», όπως σημειώνει το πε-
ριοδικό «Der Spiegel», εκφράζοντας
εκείνους που πιστεύουν πως αυτός Οταν εξελέγη για να δια- Οταν υπέβαλε την παραίτησή
είναι ο Θεός. Ο ίδιος, άλλωστε, στη δεχθεί τον Ιωάννη Παύλο του, το 2013, επικαλούμενος
διαθήκη του, εκφράζει την ελπίδα (αν Β’, στις 19 Απριλίου 2005, λόγους υγείας, έγινε ο πρώτος
όχι τη βεβαιότητα) πως «παρ’ όλες τις έγινε ο πρώτος γερμανός Πάπας ο οποίος προχώρησε σε
αμαρτίες και τις ανεπάρκειές μου», θα Πάπας έπειτα από μία χι- μια τέτοια κίνηση ύστερα από
γίνει δεκτός στην αιώνια ζωή. λιετία. 600 χρόνια.

Μπάρμπαρα Γουόλτερς (1929-2022)

Η γυναίκα που έσπασε τα ταμπού στα
Η
Μπάρμπαρα Γουόλτερς, η
οποία πέθανε την Παρα-
σκευή στα 93 της χρόνια
και πλήρης ημερών και εμπειριών,
γεννήθηκε σε μια χρονιά που έχει
σφραγίσει την ιστορία των Ηνωμέ-
νων Πολιτειών: Το 1929, περίπου ένα
μήνα πριν από τη «Μαύρη Τρίτη» η
οποία θεωρείται ως η κορύφωση του
Κραχ στο χρηματιστήριο της Νέας
Υόρκης. Η ίδια, αρκετά χρόνια αργό-
REUTERS/Lucas Jackson
εκπομπή της εποχής – στο πρωινό
«Today Show» του δικτύου NBC.
Million Dollar Baby
Η συνέχεια υπήρξε ακόμη πιο εντυ-
πωσιακή, γεγονός που αναμφίβολα
δικαιολογεί τα 12 βραβεία Emmy
με τα οποία τιμήθηκε στη διάρκεια
της 52ετούς σταδιοδρομίας της. Το
1976, για του λόγου το αληθές, έγινε
η πρώτη συμπαρουσιάστρια στο κε-
του, έστω και αν δεν την αφορούσε).
Η εκτίναξή της στην κορυφή του
στερεώματος των μίντια «ανάγκασε»
ουσιαστικά όλες σχεδόν τις γνωστές
προσωπικότητες των ΗΠΑ και άλ-
λων χωρών να βρεθούν απέναντί
της: Το σύνολο των προέδρων της
χώρας από τον Ρίτσαρντ Νίξον (τον
οποίο ακολούθησε στην ιστορική του
επίσκεψη στην Κίνα, το 1972, ως η
μοναδική γυναίκα δημοσιογράφος

τερα, έμελλε να γράψει τη δική της
ιστορία, σφραγίζοντας με τη σειρά
της τη δημοσιογραφία και τον κλάδο
των ΜΜΕ, με μια πρωτιά η οποία
γκρέμισε ένα ακόμη «στεγανό»: Το
1974, έγινε η πρώτη γυναίκα δημο-
wwΗ κορυφαία αμερικανίδα δημοσιογράφος σιογράφος που ανέλαβε τη θέση
Μπάρμπαρα Γουόλτερς το 2010 στη Νέα Υόρκη συμπαρουσιάστριας σε μια δημοφιλή
ντρικό βραδινό δελτίο ειδήσεων του
ABC, υπογράφοντας παράλληλα το
πιο ακριβό ως τότε συμβόλαιο, αξίας
5 εκατομμυρίων δολαρίων για τα μια
πενταετία – κάτι που της χάρισε τον
τίτλο του «million dollar baby» (τον
οποίο δανείστηκε αργότερα ο Κλιντ
Ιστγουντ για την ομώνυμη ταινία
της αποστολής) μέχρι τον Ντόναλντ
Τραμπ, τη Μάργκαρετ Θάτσερ, τον
Βλαντίμιρ Πούτιν, τον Φιντέλ Κάστρο
(με τον οποίο, μάλιστα, βρέθηκε στο
ίδιο ταχύπλοο στον περίφημο Κόλπο
των Χοίρων), τον Μουαμάρ Καντάφι
και τον Σαντάμ Χουσεΐν και πολλούς
ακόμη, συμπεριλαμβανομένων και
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
του Γιόζεφ Ράτζινγκερ
Αφότου παραιτήθηκε, επέλεξε να
φέρει λευκή αμφίεση και τον τίτλο του
«ομότιμου Πάπα» (Papa emeritus). Κατέ-
στη δε το σημείο αναφοράς για τους συ-
ντηρητικούς της Καθολικής Εκκλησίας
που ήταν αντίθετοι με τον διάδοχό του.
αμερικανικά μίντια
ανθρώπων της επιχειρηματικής ελίτ
και της σόου-μπιζ.
Η Μόνικα Λιουίνσκι
Η συνέντευξη, όμως, που κυριολε-
κτικά «έσπασε» τους δείκτες θεα-
ματικότητας (και μαζί τα ταμεία)
ήταν αυτή με τη Μόνικα Λιουίνσκι,
το 1999, όταν περισσότεροι από
50 εκατομμύρια τηλεθεατές είχαν
συντονίσει τους δέκτες τους μαζί
της. Τότε που η πρώην υπάλληλος
του Λευκού Οίκου αποφάσισε να
αποκαλύψει ενώπιόν της τα όσα
βίωσε από τον τότε πρόεδρο, Μπιλ
Κλίντον, σε μια υπόθεση η οποία
οδήγησε στην πρόταση μομφής σε
βάρος του. Σε εκείνη τη συνέντευξη,
μάλιστα, την είχε ρωτήσει τι ήταν αυ-
Το σκάνδαλο που ξέσπασε με τα
«Vatileaks» το 2012, όταν από τον οικο-
νόμο του Πάολο Γκαμπριέλε διέρρευσαν
έγγραφα που αποδείκνυαν τη διαφθορά
εντός του Βατικανού, αποτέλεσε καθο-
ριστικό σημείο της θητείας του.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
τό που την έκανε να
κρατήσει το «λεκια-
σμένο μπλε φόρεμα»
που έγινε ο… μάρτυρας
όσων συνέβησαν. Απέ-
δειξε, έτσι, πως δεν δίστα-
ζε να κάνει και τις πιο προσωπικές
ερωτήσεις – όπως έπραξε και με τον
Τζίμι Κάρτερ όταν ζήτησε να μάθει
εάν κοιμούνταν σε χωριστά κρεβά-
τια με τη σύζυγό του ή με τον Ινδό
πρωθυπουργό Μοράρτζι Ντεσάι,
τον οποίο ρώτησε εάν έπινε όντως
τα ούρα του για ιατρικούς σκοπούς.
«Η Μπάρμπαρα Γουόλτερς (…) η
οποία ως άνθρωπος που έπαιρνε συ-
νεντεύξεις από διασημότητες έγινε
και η ίδια μια διασημότητα, συνέβαλε
ώστε να διαρρηχθεί η νοητή γραμμή
wwΟ Βενέδικτος ΙΣΤ’ από το μπαλκόνι
της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου στο
Βατικανό αμέσως μετά την εκλογή
του στον παπικό θρόνο το 2005
ΙΤΑ
Λ
ΙΑ
ΒΑΤΙΚΑΝΟ
Μια κηδεία
χαμηλών τόνων
Η κηδεία του Βενέδικτου, ο οποί-
ος θα ταφεί στον χώρο όπου βρίσκονται
περίπου 90 προκάτοχοί του, θα γίνει την
ερχόμενη Πέμπτη, 5 Ιανουαρίου, με τον
τρόπο που ο ίδιος είχε ζητήσει: σεμνά
και ταπεινά, χωρίς την παρουσία ξένων
ηγετών (εξαίρεση αποτελεί η γενέτειρά
του Γερμανία), παρά μόνο εκπροσώπων
τους και διπλωματικών αποστολών. Θα
έχει προηγηθεί ένα τριήμερο δημόσιου
προσκυνήματος στη σορό του, η οποία
επρόκειτο σήμερα το πρωί να μεταφερθεί
στη βασιλική του Αγίου Πέτρου.
Στην επίσημη τελετή, η οποία θα γίνει
στην πλατεία μπροστά από τον ναό, θα
προΐσταται ο Πάπας Φραγκίσκος – η
πρώτη φορά επίσης, ύστερα από αρ-
κετούς αιώνες, που ένας εν ενεργεία
Πάπας θα παραβρίσκεται στην κηδεία
του προκατόχου του.
Ο Βενέδικτος πιστώνεται
την έναρξη της διαδικα-
σίας που οδήγησε στην
καθαίρεση πολλών κληρι-
κών και επισκόπων με πα-
ραβατική συμπεριφορά.
ΗΠΑ
που υπήρχε ανάμεσα
στην ειδησεογραφία
και τη διασκέδαση»,
σημειώνουν οι «New
York Times». Από αυτή
την άποψη, μπορεί να θεω-
ρηθεί ως πρωτοπόρος και ενός φαι-
νομένου που κυριαρχεί και σήμερα,
έχοντας βεβαίως φτάσει στα άκρα.
Περισσότεροι από 50 εκατομμύρια
τηλεθεατές είχαν συντονίσει
τους δέκτες τους για να την
παρακολουθήσουν να παίρνει
συνέντευξη από τη Μόνικα
Λιουίνσκι το 1999
κοσμοσ 47
Πάπες ιδεολόγοι
και πάπες ακτιβιστές
Ο
πρώην ποντίφικας Βενέδικτος ΙΣΤ’, ο μονα-
δικός που εδώ και έξι αιώνες παραιτήθηκε
από αυτή τη θέση, εγκατέλειψε τη γήινη
πόλη, με προορισμό γι’ αυτόν και τους χριστιανούς
την ουράνια πόλη. Είμαι σίγουρος πως ο καθ’ ημάς
ελιτιστικός και επιδερμικός αντικληρικαλισμός
θα ξεσπαθώσει γι’ αυτόν τον «μονοκόμματο και
δογματικό» πάπα. Θα του προσάψουν τα σεξου-
αλικά σκάνδαλα και θα ξεχάσουν πως αν και από
συντηρητικές, δογματικές θεολογικές θέσεις,
άνοιξε τον διαθρησκευτικό διάλογο. Θα ξεχάσουν
πως όταν κατάλαβε πως δεν κάνει γι’ αυτή τη θέση,
δεν γαντζώθηκε σε αυτήν, αλλά παραιτήθηκε.
Το μεγάλο του «αμάρτημα» όμως, όπως και κάθε
πιστού, σύμφωνα με αυτόν τον ελιτιστικό αντικλη-
ρικαλισμό, είναι πως δεν αρνήθηκε την πίστη στην
άμωμη σύλληψη, την ανάσταση του
ΓΝΩΜΗ Λαζάρου, την Ανάσταση του Ιησού,
στο ότι με τη λήψη του άρτου και
του οίνου στη Θεία Κοινωνία με-
ταλαμβάνουμε το σώμα και το αίμα
του Χριστού. Πράγματα που αυτός
ο αντικληρικαλισμός περιγελά αντί
να κατανοεί, νομίζοντας μάλιστα
πως κάνει και κάτι προοδευτικό.
Περιφρονείται ό,τι πιστεύουν τα
Του Γιώργου λαϊκά στρώματα. Να ζητάς από την
Σιακαντάρη Εκκλησία να αρνηθεί τα δόγματά
της για χάρη του «ορθού λόγου»
είναι σαν να ζητάς από τα ψάρια να
εγκαταλείψουν το νερό και να έρθουν στη στεριά.
Αυτοί που στον χριστιανισμό βλέπουν μόνο τον
ανορθολογισμό, είναι ανίκανοι να δουν την άλλη
πλευρά των Ευαγγελίων. Την πλευρά της αγάπης
προς τους αδικημένους, την περιφρόνηση προς
τον αλόγιστο πλουτισμό και την πίστη πως η ισό-
τητα είναι η βαθύτερη ουσία του ανθρώπου. Τον
χριστιανισμό ως επαναστατικό μήνυμα. Ούκ ένι
Ιουδαίος ουδέ Ελλην, ουκ ένι δούλος ουδέ ελεύθε-
ρος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ· πάντες γαρ υμείς εις
έστε εν Χριστώ Ιησού (Απόστολος Παύλος - Προς
Γαλάτες). Στην Ελλάδα, για πολλούς λόγους που
δεν υπάρχει χώρος να αναπτύξω εδώ, δεν υπήρχε
ένας λαϊκός αντικληρικαλισμός όπως στη Δυτική
Ευρώπη των Θρησκευτικών Πολέμων. Αντιθέτως
ο δικός μας αντικληρικαλισμός ήταν πολύ ρηχός
και ελιτίστικος.
Ο
Βενέδικτος εκπροσωπούσε μια δογματική
και συντηρητική αντίληψη της θεολο-
γικής πίστης, η οποία δεν αποδεχόταν
τον συμβιβασμό της Καθολικής Εκκλησίας και
του δόγματος με τη θεοποίηση του χρήματος.
Κάτι όμως που πρωτίστως έβλαπτε την ίδια την
Εκκλησία και όχι το χρήμα. Το πρόβλημά του
ήταν πως φαντάστηκε ότι η Καθολική Εκκλησία
μπορεί να εξακολουθεί να είναι εκπρόσωπος
της ουράνιας πόλης σε μια γη που κυριαρχεί το
χρήμα. Ως πάπας ιδεολόγος συνέχισε να πιστεύει
στην πνευματική ηγεμονία της Εκκλησίας ακό-
μη και στην εποχή του παγκόσμιου χρήματος.
Αντιθέτως ο προκάτοχός του πάπας Ιωάννης
Παύλος Β΄ και ο διάδοχός του πάπας Φραγκί-
σκος, ως ακτιβιστές πάπες, κατανόησαν πολύ
καλά πως ο περίφημος θάνατος του Θεού δεν
είναι θάνατος της πίστης, αλλά ο θάνατος της
άποψης πως η Εκκλησία ακόμη και την εποχή
της παγκοσμιοποίησης και του καπιταλισμού,
μπορεί να συνεχίζει να ηγεμονεύει ιδεολογικά. Ο
Βενέδικτος δεν έκανε για πάπας στην εποχή της
παγκοσμιοποίησης. Θα τα κατάφερνε καλύτερα
αν έμενε ο ιδεολόγος-διανοούμενος Γιόζεφ Αλοϊς
Ράτσινγκερ. Αιωνία η μνήμη του, ακόμη και αν
δεν υπάρχει ουράνια πόλη.
Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι διδάκτωρ Κοινωνιολογίας και
συγγραφέας
 48 ΚΟΣΜΟΣ
Τζο Μπάιντεν - Ντόναλντ Τραμπ
Σχεδιάζουν μάχη δίχως
να λογαριάζουν τον λαό
Οι δυο τους ετοιμάζονται για να επαναλάβουν την πλέον ταραχώδη αναμέτρηση
για τον Λευκό Οίκο στη σύγχρονη Ιστορία. Οι ψηφοφόροι, ωστόσο, δεν θέλουν
ούτε τον έναν ούτε τον άλλον για υποψήφιο
Τ
ην ώρα που ο πρόεδρος Τζο
Μπάιντεν και ο πρώην πρό-
εδρος Ντόναλντ Τραμπ κι-
νούνται προς μια επανάληψη της
πιο ταραχώδους κούρσας για τον
Λευκό Οίκο στη σύγχρονη ιστορία,
πολλοί ψηφοφόροι επιθυμούν ένα
διάλειμμα από το παρελθόν – και
το παρόν. Μια νέα δημοσκόπηση
του CNN/SSRS δείχνει ότι 6 στους
10 Ρεπουμπλικανούς και ανεξάρ-
τητους που τείνουν προς το Ρεπου-
μπλικανικό Κόμμα θέλουν άλλον
υποψήφιο, εκτός του Τραμπ, για το
2024. Ενα παρόμοιο ποσοστό στην
πλευρά των Δημοκρατικών ελπίζει
σε έναν υποψήφιο διαφορετικό από
τον Μπάιντεν.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν
ότι οι ψηφοφόροι είναι έτοιμοι για
μια προεκλογική περίοδο όπου η
μία γενιά θα παραδώσει τη σκυτά-
λη στην επόμενη. Αλλη μια κούρσα
Μπάιντεν εναντίον Τραμπ θα εγείρει
ερωτήματα σχετικά με το κατά πό-
σον ένα βαθιά πολωμένο πολιτικό
σύστημα έχει χάσει την ικανότητα
αυτοανανέωσης – η οποία αποτελού-
σε πάντα πλεονέκτημα του αμερικα-
νικού συστήματος. Και θα έδειχνε
ότι η γοητεία ενός αουτσάιντερ, η
οποία ανέδειξε προέδρους το 1992,
το 2008 και το 2016, έχει χαθεί.
EPA/JIM LO SCALZO
ΤΗΣ ΝΑΤΑΣΑΣ ΜΠΑΣΤΕΑ
Φυσικά, είναι νωρίς ακόμα. Ωστό-
σο η πολιτική αντιπαράθεση διε-
ξάγεται, είτε το θέλουν είτε όχι οι
ψηφοφόροι, σημειώνει το CNN. Ο
Τραμπ έχει ήδη ανακοινώσει την
υποψηφιότητά του και ο Μπάιντεν
δείχνει όλα τα σημάδια ότι σχεδιάζει
να είναι υποψήφιος, αφήνοντας ΗΠΑ
να εννοηθεί ότι θα αφήσει τη
χώρα να το μάθει στα σίγουρα
στις αρχές του νέου έτους.
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ
Οι ενδιάμεσες εκλογές
Οι ενδιάμεσες εκλογές του Νο-
εμβρίου, στις οποίες οι Δημοκρα-
τικοί διατήρησαν τον έλεγχο της
Γερουσίας και οι Ρεπουμπλικανοί
κέρδισαν μια μικρή πλειοψηφία στη
Βουλή των Αντιπροσώπων, βοηθούν
στην εξήγηση των ευρημάτων της
δημοσκόπησης. Οι ψηφοφόροι που
ήλπιζαν σε μια επιστροφή στην κα-
νονικότητα την οποία είχε υποσχεθεί wwΝτόναλντ
ο Μπάιντεν μετά τις προκλήσεις της Τραμπ και
δημόσιας υγείας και του υψηλού Τζο Μπάιντεν
πληθωρισμού, δεν ενθουσιάστηκαν
ακριβώς με τον πρόεδρο, αλλά δεν
μονομαχούν
εμπιστεύονται ούτε ένα Ρεπουμπλι- τηλεοπτικά με
κανικό Κόμμα που βρίσκεται ακόμη συντονιστή τον
σε μεγάλο βαθμό υπό την επιρροή Κρις Ουάλας
του Τραμπ. τον Σεπτέμβριο
Η δημοσκόπηση υποδεικνύει επί- του 2020
σης ένα από τα αναδυόμενα παρά-
δοξα στην κούρσα του 2024. Παρόλο
που είναι οι πιο ισχυρές προσωπι-
κότητες στα κόμματά τους, τόσο ο
Μπάιντεν όσο και ο Τραμπ φαίνονται
παράξενα ευάλωτοι στην αρχή της
διετούς εκστρατείας και θα μπορού-
σαν να αντιμετωπίσουν επιπλοκές
από ένα μεταβαλλόμενο πολιτικό
περιβάλλον, εξωτερικούς παρά-
γοντες ή την ηλικία τους.
Η εξασθένηση
Η απήχηση του 76χρονου
Τραμπ φαίνεται να εξασθενεί.
Οι καταστροφικές ενδιάμεσες
εκλογές για πολλούς από τους
υποψηφίους που στήριξε ήταν ση-
μάδι ότι οι ψηφοφόροι απέρριψαν το
μήνυμά του σε διαδοχικές εθνικές
εκλογές. Τα πράγματα για εκείνον
έγιναν χειρότερα με τη δημοσιοποί-
ηση την Παρασκευή από τη Βουλή
των φορολογικών δηλώσεών του
που απέκρυπτε τα τελευταία χρόνια.
Αποκαλύπτουν ότι ζητούσε μεγάλες
φοροαπαλλαγές και δήλωνε ζημιές,
με αποτέλεσμα για αρκετά χρόνια
να καταβάλλει ελάχιστους φόρους
εισοδήματος, ακόμα και μηδενικούς.
Χαρακτηριστικό είναι ότι πριν και
καθ’ όλη τη διάρκεια της προεδρί-
ας του διεκδικούσε μεγάλες ζημιές
και τις μετέφερε σε άλλες χρονιές
για να εξαλείψει τη φορολογική του
επιβάρυνση. Το 2020, την τελευταία
χρονιά της θητείας του στον Λευκό
Οίκο, ο Τραμπ δεν πλήρωσε καθό-
λου φόρο.
Καθόλου κολακευτικό
Οσο για τον Μπάιντεν, δεν είναι κα-
θόλου κολακευτικό για έναν πρόεδρο
το γεγονός ότι η πλειοψηφία των
ψηφοφόρων του θα ήθελε να δει
κάποιον άλλον ως υποψήφιο. Κάθε
αρχηγός με ποσοστό αποδοχής κά-
τω του 50% όπως ο Μπάιντεν είναι
συνήθως ευάλωτος σε μια κούρσα
επανεκλογής. Και ποτέ δεν υπήρξαν
προεδρικές εκλογές στις οποίες ένας
πρόεδρος άνω των 80 ετών να ζητάει
δεύτερη θητεία.
Το ζήτημα της ηλικίας είναι σημα-
ντικό και για τους δύο. Ισως η ιδέα
της μετατόπισης της ηγεσίας στην
επόμενη πολιτική γενιά να είναι τε-
λικά μια ισχυρή πιθανότητα για τις
εκλογές του 2024 στις ΗΠΑ.
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
REUTERS Jacqueline Lisboa
wwΟ βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα κατά την
τελετή ορκωμοσίας στην Μπραζίλια
ΛΟΥΛΑ ΝΤΑ ΣΙΛΒΑ
Ορκίστηκε ξανά
πρόεδρος
Ο
Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα ορκίστηκε
χθες πρόεδρος της Βραζιλίας ενώπιον
του Κογκρέσου της χώρας του. Στα 77
του χρόνια, ο Λούλα επιστρέφει στην προεδρία
της μεγαλύτερης δύναμης της Λατινικής Αμερι-
κής, έπειτα από τις δύο προηγούμενες θητείες
του, το 2003 και το 2010, σηματοδοτώντας την
επιστροφή της βραζιλιάνικης Κεντροαριστεράς
στο Πλανάλτου, το προεδρικό μέγαρο. Στις
εκλογές του Οκτωβρίου είχε νικήσει τον απερ-
χόμενο πρόεδρο Ζαΐρ Μπολσονάρο. Ο Λούλα
υποσχέθηκε ότι θα κάνει και πάλι τη Βραζιλία
μεγάλη οικονομική δύναμη και ότι θα προστα-
τεύσει το περιβάλλον και τον Αμαζόνιο – κάτι
που δεν έκανε ο προκάτοχός του. Δεσμεύθηκε
ότι θα επιτύχει «μηδενική αποψίλωση» στον
Αμαζόνιο μέχρι το 2030.
Υπήρξαν αυστηρά μέτρα ασφαλείας για την
τελετή, εν μέσω φόβων ότι οι υποστηρικτές του
Μπολσονάρο μπορεί να προσπαθήσουν να τη
διαταράξουν. Λίγο πριν απ’ την ορκωμοσία χθες
η αστυνομία συνέλαβε έναν άνδρα που μετέφερε
εκρηκτικό μηχανισμό και είχε πά-
νω του μαχαίρι ενώ προσπα-
ΒΡΑΖΙ Λ θούσε να φθάσει κοντά στο
μέρος όπου βρισκόταν ο
Λούλα. Ο τέως πρόεδρος
ΙΑ Μπολσονάρο δεν παρέ-
στη, αφού έφυγε από
ΜΠΡΑΖΙΛΙΑ τη Βραζιλία την Παρα-
σκευή για τις Ηνωμένες
Πολιτείες.
Στο Κογκρέσο
Εκατοντάδες χιλιάδες
υποστηρικτές του Λούλα –
κάποιοι λένε ότι το πλήθος έφθασε τις 300.000
- συγκεντρώθηκαν μπροστά από το Κογκρέσο
από νωρίς χθες το πρωί, με τους περισσότερους
να φορούν κόκκινο – το χρώμα του Κόμματος
των Εργατών του νέου προέδρου. Περισσότεροι
από 60 καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων ο θρύ-
λος της σάμπα Μαρτίνιο ντα Βίλα, εμφανίστη-
καν σε δύο γιγαντιαίες σκηνές διακοσμημένες
με την εθνική σημαία στο πλαίσιο μουσικού
φεστιβάλ που ονομάστηκε «Lulapalooza».
Πάντως, οι Αρχές εκφράζουν φόβους ότι θα
δημιουργηθούν επεισόδια. Οπαδοί του Μπολ-
σονάρο παρέμειναν κατασκηνωμένοι έξω από
το αρχηγείο του στρατού, όπου προέτρεπαν
τον στρατό να εξαπολύσει πραξικόπημα. Η
αστυνομία επιχείρησε να τους απομακρύνει
αλλά αποσύρθηκε μετά τη βίαιη αντίδρασή τους.
Την περασμένη εβδομάδα, οι Αρχές συνέλαβαν
υποστηρικτή του Μπολσονάρο, ο οποίος είχε
τοποθετήσει εκρηκτικά σε φορτηγό με καύσι-
μα θέλοντας να σπείρει το χάος πριν απ’ την
ορκωμοσία του Λούλα.
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
Αύξηση της
θερμοκρασίας
70%
κατά 0,5
έως 1 βαθμό
Κελσίου
αναμένεται αύξηση
το α’ τρίμηνο
των επεισοδίων
του 2023
καύσωνα
στην Ελλάδα εκτιμάται
και την
ότι θα έχουν
υπόλοιπη οι μεσογειακές
Νοτιοανατολική χώρες έως
Ευρώπη το τέλος
του 21ου αιώνα
Eurokinissi
Ανοιξιάτικοι... χειμώνες
με μικρά διαλείμματα
κακοκαιρίας
Κλιματική κρίση: αύξηση της θερμοκρασίας αναμένεται το πρώτο
τρίμηνο του 2023 n Η ταχύτητα με την οποία εξελίσσεται
το φαινόμενο προβληματίζει τους επιστήμονες
Δ
ραματική αύξηση της θερμο-
κρασίας στην Ελλάδα αναμέ-
νεται το πρώτο τρίμηνο του
2023. Οι ειδικοί επισημαίνουν πως,
εξαιτίας της ταχύτατα εξελισσόμενης
κλιματικής αλλαγής, οι χειμώνες στη
χώρα μας θα θυμίζουν πλέον άνοιξη,
με μικρά διαλείμματα κακοκαιρίας.
Σύμφωνα με τις προσομοιώσεις των
κλιματικών μοντέλων, η θερμοκρα-
σία στην Ελλάδα θα αυξηθεί το επό-
μενο τρίμηνο από 0,5 έως 1 βαθμό
Κελσίου σε σχέση με το κανονικό
για την εποχή, ενώ το 2022 εκτιμά-
ται ότι είναι πιθανό να καταταγεί
ως και το τρίτο πιο ζεστό έτος από
τότε που ξεκίνησαν να τηρούνται
ιστορικά δεδομένα για τη θερμο-
κρασία σε παγκόσμιο επίπεδο. Ενα
μικρό δείγμα αυτής της κατάστασης
Ο θερμότερος
Δεκέμβριος
από το 2010
ήταν
ο Δεκέμβριος
του 2022
στην Ελλάδα
Της Κατερίνας Ροββά
βίωσε η Ελλάδα τον Δεκέμβριο του
2022, ο οποίος, σύμφωνα με το Εθνι-
κό Αστεροσκοπείο Αθηνών, ήταν ο
θερμότερος της τελευταίας 12ετίας.
Ζέστη
Πολύ ζεστή ήταν και η φετινή Πρωτο-
χρονιά, κατά την οποία οι ανώτατες
τιμές διαμορφώθηκαν έως και κατά
5 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από
Οι μεσογειακές χώρες
έως το τέλος του 21ου
αιώνα θα έχουν αύξηση στα
κύματα καύσωνα της τάξης
του 70%, σύμφωνα
με τις εκτιμήσεις
ΕΛΛΑΔΑ
20,1
βαθμοί
Κελσίου Εως και το τρίτο
στην Παλαιοχώρα
θερμότερο έτος
Χανίων, δηλαδή
Ρεκόρ 40ετίας στην Ιστορία
4 βαθμοί πάνω
ως προς αναμένεται να
από τη μέση
τις ημέρες είναι το 2022
μέγιστη τιμή
ηλιοφάνειας παγκοσμίως
για την εποχή,
σημειώθηκε
ήταν η υψηλότερη
θερμοκρασία που το τελευταίο
χρονικό διάστημα
κατέγραψαν χθες
οι μετεωρολογικοί στη χώρα
σταθμοί
του Εθνικού
Αστεροσκοπείου
Αθηνών
για τον μήνα Δεκέμβριο. Στην Αθήνα
οι περισσότερες ημέρες του μήνα
ήταν θερμότερες από τις κλιματικές
τιμές, με +1,9 βαθμούς απόκλιση, ενώ
παρόμοιες συνθήκες καταγράφηκαν
και στη Θεσσαλονίκη, με τη μέση
τιμή της απόκλισης των μέγιστων
θερμοκρασιών να φτάνει τους +2,3
βαθμούς Κελσίου.
Ρεκόρ 40ετίας
Αυτό που προβληματίζει ιδιαίτερα
τους επιστήμονες είναι η ταχύτητα με
την οποία εξελίσσεται το φαινόμενο
και η εμμονή των υψηλών θερμοκρα-
σιών. «Από το 2014 και μετά όλοι οι
μήνες στην Ευρώπη είχαν θερμοκρα-
σίες πολύ πάνω από τις κανονικές
τιμές. Η εμμονή των υψηλών θερμο-
κρασιών είναι εντυπωσιακή. Αυτές τις
μέρες η ακραία ζέστη που επικρατεί
στην Ευρώπη, με θερμοκρασίες έως
και 10-12 βαθμούς Κελσίου πάνω από
το κανονικό σε κάποιες περιοχές, θα
συνεχιστούν μέχρι και τα Φώτα, με
το κανονικό για την εποχή. Ενδει- εξαίρεση τη Σκανδιναβία» λέει ο δρ
κτικά είναι τα στοιχεία που κατέ- Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής
γραψαν οι μετεωρολογικοί σταθμοί Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο
του Αστεροσκοπείου: Στην Κέρκυρα, Αθηνών και υπεύθυνος της μετεω-
από τις 31 ημέρες του Δεκεμβρίου, οι ρολογικής υπηρεσίας Meteo, ενώ
29 ημέρες ήταν θερμότερες από το ο διευθυντής της Μετεωρολογικής
φυσιολογικό για την εποχή, όπως Υπηρεσίας της ΕΜΥ, Θοδωρής Κο-
επίσης στη Φλώρινα και τα Ιωάννινα, λυδάς, επισημαίνει στα «ΝΕΑ» πως
όπου καταγράφηκαν 28 και 27 ημέρες τον Δεκέμβριο του 2022 σημειώθηκε
αντίστοιχα με θετικές αποκλίσεις ρεκόρ 40ετίας ως προς τις ημέρες
μέγιστων θερμοκρασιών σε σχέση ηλιοφάνειας... «Με βάση τα προσω-
με τη μέση τιμή της περιόδου 2010- πικά μου αρχεία, ο Δεκέμβριος έχει
2019. Στη Φλώρινα σημειώθηκε και κατά κανόνα 7-8 ημέρες ηλιοφάνειας.
μια από τις θερμότερες ημέρες του Φέτος, η ηλιοφάνεια ξεκίνησε περί-
χειμώνα από την έναρξη λειτουρ- που στα μέσα Δεκεμβρίου και διαρκεί
γίας του μετεωρολογικού σταθμού μέχρι τώρα» εξηγεί ο κ. Κολυδάς. Η
το 2007, η 17η Δεκεμβρίου 2022, με χθεσινή ημέρα εξελίχθηκε με υψηλές
μέγιστη θερμοκρασία 20,7 βαθμούς θερμοκρασίες που έφτασαν, σύμ-
Κελσίου, τιμή υψηλότερη κατά... 14,6 φωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο
βαθμούς από τη μέση κλιματική τιμή Αθηνών, τους 20,1 βαθμούς Κελσίου
49
στην Παλαιοχώρα Χανίων, τους 19,5
βαθμούς Κελσίου στο Αστέρι Λακωνί-
ας, ενώ ο υδράργυρος ξεπέρασε τους
19 βαθμούς Κελσίου σε αρκετές άλλες
περιοχές της Λακωνίας, της Μεσση-
νίας, της Ηλείας και στην Αρτα. Την
ίδια στιγμή η Ελλάδα βιώνει ένα από
τα μικρότερα ποσοστά χιονοκάλυψης
για την εποχή. Πρόκειται για τη μικρό-
τερη χιονοκάλυψη τουλάχιστον από
το 2004 σύμφωνα με τις διαθέσιμες
δορυφορικές μετρήσεις, καθώς μόλις
130 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης, δη-
λαδή το 0,1% της χώρας, καλύπτονται
από χιόνι.
Ρυθμός αύξησης
Στο μεταξύ, όπως επισημαίνει σε
συνέντευξή του στο Αθηναϊκό Πρα-
κτορείο Ειδήσεων ο καθηγητής
Κλιματολογίας του Εθνικού Καπο-
διστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
και πρόεδρος της Ελληνικής Μετε-
ωρολογικής Εταιρείας, Παναγιώτης
Νάστος, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα
στοιχεία, η αναμενόμενη αύξηση της
θερμοκρασίας στην Ελλάδα και στη
Νοτιοανατολική Μεσόγειο το πρώτο
τρίμηνο του 2023 δεν αποτελεί μεμο-
νωμένο γεγονός. «Υπάρχει αυξημένη
πιθανότητα της τάξης του 70% οι
θερμοκρασίες στο επόμενο τρίμηνο
να είναι πάνω από τη μέση τιμή» ση-
μείωσε ο κ. Νάστος, προσθέτοντας
πως «αυτές οι αυξήσεις παλαιότερα
γίνονταν σε βάθος χιλιάδων ετών,
πλέον γίνονται στην ανθρώπινη χρο-
νική κλίμακα. Ο ρυθμός αύξησης της
θερμοκρασίας είναι αυτός που μας
ενοχλεί και όχι η απόλυτη τιμή που
εμφανίζεται» πρόσθεσε. Σύμφωνα με
τις ίδιες εκτιμήσεις, οι μεσογειακές
χώρες ως το τέλος του 21ου αιώνα θα
έχουν αύξηση στα κύματα καύσωνα
της τάξης του 70%.
50 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

ΕΛΛΑΔΑ
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ∆ΥΤΙΚΗ
ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ
Οι περιοχές µε τις 33
περισσότερες
αιτήσεις ΗΠΕΙΡΟΣ ΒΟΡΕΙΟ
Οι περιοχές µε τις ΑΙΓΑΙΟ
λιγότερες αιτήσεις 132
IONIO 164

3.878

Εως τις 9
∆εκεµβρίου
κατατέθηκαν

12.281
αιτήσεις για βεβαίωση
όρων δόµησης

ΚΡΗΤΗ

1.928
αιτήσεις για
προέγκριση
2.461
οικοδοµικής
άδειας
(πηγή e-adeies)

Δύο ταχυτήτων Σ
ε δύο κατηγορίες διαχωρίζο-
νται αυτή τη στιγμή οι εκτός
σχεδίου περιοχές με βάση το
ισχύον καθεστώς (όπως διαμορφώνε-
ται από τον σχετικό νόμο 4759/2020).
είτε όσοι εξέδωσαν προέγκριση οι-
κοδομικής άδειας.
Σε αυτούς, με βάση την πρόσφατη
νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου
Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προ-
του περιβάλλοντος από το γεγονός
ότι δομούνται περιοχές που καταρ-
χήν δεν προορίζονται για δόμηση.
2η κατηγορία

η εκτός σχεδίου
Η 1η αφορά τις περιοχές όπου δεν
υφίσταται κανένας πολεοδομικός
σχεδιασμός και η 2η τις περιοχές
όπου έχει θεσμοθετηθεί πολεοδο-
μικός σχεδιασμός πρώτου επιπέ-
δου (σ.σ.: υπάρχουν για παράδειγμα,
στίθενται και:
Α) Οσοι υπέβαλαν αίτηση για
προέγκριση οικοδομικής άδειας
(είναι 1.928 ιδιοκτήτες), οι οποίοι
έχουν περιθώριο ενός έτους για να
εκδώσουν οικοδομική άδεια (ή δύο
Οι περιοχές όπου υπάρχει πολεοδο-
μικός σχεδιασμός πρώτου επιπέδου
δεν επηρεάζονται από τις μειώσεις
των όρων δόμησης και την κατάρ-
γηση των παρεκκλίσεων αρτιότητας
(του νόμου 4759/2020), ούτε υποχρε-

δόμηση
Τι ισχύει για όσους πρόλαβαν να υποβάλουν
αίτηση για έκδοση οικοδομικής άδειας έως
τις 9 Δεκεμβρίου και τι για όσους δεν πρόλαβαν
n Τα κριτήρια για τις τουριστικές εγκαταστάσεις
Του Προκόπη Γιόγιακα
Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ),
Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Ορ-
γάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ)
κ.ά.). Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να
διευκρινιστεί πως με βάση τον προα-
ναφερόμενο νόμο, τροποποιήθηκαν
οι όροι δόμησης για τις εκτός σχεδίου
περιοχές και καθορίστηκαν μεταβατι-
κές διατάξεις έως την κατάργηση της
δυνατότητας δόμησης σε γήπεδα και
ιδιοκτησίες με εμβαδόν μικρότερο
των τεσσάρων στρεμμάτων.
1η κατηγορία
Ετσι, στις περιοχές όπου δεν υφί-
σταται κανένας πολεοδομικός σχε-
διασμός, οι ιδιοκτήτες που μπορούν
να χτίσουν με βάση τις παρεκκλίσεις
που ισχύουν σήμερα για τα οικόπεδα
κάτω των 4 στρεμμάτων, είναι είτε
όσοι πρόλαβαν να εκδώσουν οικο-
δομική άδεια έως τις 9 Δεκεμβρίου
ετών εφόσον πρόκειται για κτίρια
συνολικής επιφανείας άνω των 5.000
τετραγωνικών μέτρων).
Β) Οσοι υπέβαλαν αίτηση για
έκδοση βεβαίωσης όρων δόμησης
(είναι 12.281 ιδιοκτήτες) οι οποίοι
έχουν περιθώριο έως και την 30η
Σεπτεμβρίου 2023 να υποβάλλουν
αίτηση συνοδευόμενη με τα απαι-
τούμενα δικαιολογητικά για έκδοση
προέγκρισης οικοδομικής άδειας.
Κοινώς, σε αυτήν την κατηγορία
καταργούνται οι παρεκκλίσεις αρ-
τιότητας και οικοδομησιμότητας με
εξαίρεση τις προαναφερόμενες πε-
ριπτώσεις. Επίσης στα γήπεδα του
βρίσκονται εντός περιοχών χωρίς
σχεδιασμό πρώτου επιπέδου, επιβάλ-
λεται κατά την έκδοση οικοδομικής
άδειας, ειδικό τέλος υπέρ του Πράσι-
νου Ταμείου που αντισταθμίζει, σύμ-
φωνα με τον νόμο, την επιβάρυνση
ούνται οι ιδιοκτήτες στην καταβολή
αντισταθμιστικού περιβαλλοντικού
τέλους κατά την έκδοση της οικοδο-
μικής άδειας.
Αυτό σημαίνει πως, όσοι διαθέ-
τουν γήπεδα κάτω των τεσσάρων
στρεμμάτων (δηλαδή 750, 1.200 και
2.000 τετραγωνικά μέτρα) τα οποία
πληρούν τις λοιπές προϋποθέσεις
παρέκκλισης αρτιότητας που ορίζει
η κείμενη νομοθεσία για την εκτός
σχεδίου δόμηση, εξακολουθούν να
μπορούν να χτίσουν εκδίδοντας οι-
κοδομική άδεια, εφόσον βέβαια το
θεσμικό πλαίσιο σχεδιασμού πρώτου
επιπέδου δεν έχει καταργήσει τις
παρεκκλίσεις.
Για να μάθει με ασφάλεια ένας ιδι-
οκτήτης αν η περιοχή στην οποία
βρίσκεται το ακίνητό του ανήκει στις
περιοχές της 1ης ή της 2ης κατηγο-
ρίας και αν κατ’ επέκταση ισχύουν
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023 ΕΛΛΑΔΑ 51

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΕΙΣ ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ Στεγαστική

ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΠΡΟΛΑΒΑΝ
ΧΤΙΣΤΕΙ ΣΤΗΝ
ΕΚΤΟΣ ΣΧΕ∆ΙΟΥ
ασφυξία και
ΕΩΣ ΤΙΣ 9 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2022 ΝΑ ΚΑΤΑΘΕΣΟΥΝ ∆ΟΜΗΣΗ πολεοδομία
ΤΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ∆ΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ
«Π
όσα μηνιάτικα χρει-
ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΟΙΚΟ∆ΟΜΗΘΟΥΝ: άζεται για να αγο-
ράσεις σπίτι; Και να
ΣΕ ΟΙΚΟΠΕ∆Α ΣΕ ΟΙΚΟΠΕ∆Α ΣΕ ΟΙΚΟΠΕ∆Α θέλει πενταψήφιο ποσό για να

750 1.200 2.000

γίνει της προκοπής; Καλύτερα
να μείνω στο ενοίκιο...». Το πα-
τ.µ. τ.µ. τ.µ. ραπάνω δεν είναι τίποτα άλλο
ΕΑΝ ΕΧΟΥΝ ΕΑΝ ΕΧΟΥΝ ΕΑΝ ΕΧΟΥΝ από μια φράση που άκουσα ενώ
n ελάχιστο πρόσωπο n ελάχιστο πρόσωπο maximum
n ελάχιστο πρόσωπο καθόμουν για έναν χριστουγεν-
186
10 µ. 20 µ.
νιάτικο καφέ. Πολλοί συνηθίζουν

n ελάχιστο βάθος
25 µ.
τ.µ.
σε οικόπεδο 2.000 τ.µ. να μιλούν λίγο πιο δυνατά, και
εύκολα, χωρίς να το θες, γίνε-
n ελάχιστο βάθος n ελάχιστο βάθος σαι ωτακουστής.

15µ.
n προϋπόθεση, να
υφίστανται κατά τη
12η Νοεµβρίου 1962
(ηµέρα δηµοσίευσης
του Β∆/24-10-62)
ή όχι οι παρεκκλίσεις των 750, 1.200
και 2.000 τετραγωνικών μέτρων, θα
πρέπει να απευθυνθεί στην υπηρεσία
δόμησης μέσω του μηχανικού του.
Οπως προκύπτει, ο προαναφερό-
μενος νόμος δεν αποσκοπεί, ούτε
προβαίνει στην οριζόντια τροποποί-
ηση των προϊσχυουσών διατάξεων
περί δόμησης εκτός σχεδίου, αλλά
επηρεάζει μόνο τη δόμηση στα γήπε-
δα των περιοχών όπου δεν υφίσταται
κανένας σχεδιασμός.
Αιτήσεις
Για τους ιδιοκτήτες που υπέβαλαν
–μέσω των μηχανικών τους – αίτη-
ση έως τις 9 Δεκεμβρίου 2022, από
το υπουργείο Περιβάλλοντος και
Ενέργειας επισημαίνουν πως δεν
απαιτείται κατά το στάδιο της προέ-
γκρισης η υποβολή καμίας έγκρισης
φορέα, υπηρεσίας ή συλλογικού ορ-
γάνου, που τυχόν απαιτείται λόγω
της θέσης του έργου, της φύσης του,
της χρήσης του ή των τυχόν ειδικών
χαρακτηριστικών του.
Ομοίως, δεν απαιτείται η υποβο-
λή εγκρίσεων φορέων, υπηρεσιών
ή συλλογικών οργάνων για τη χο-
ρήγηση της βεβαίωσης των όρων
δόμησης. Το σύνολο των απαιτού-
μενων εγκρίσεων υποβάλλεται στο
πληροφοριακό σύστημα αδειών κατά
35µ.
n προϋπόθεση, να
40µ.
n προϋπόθεση, να
υφίστανται τη 12η
υφίστανται κατά τη 17
Σεπτεµβρίου 1964 η Οκτωβρίου 1978
(ηµέρα δηµοσίευσης του (ηµέρα δηµοσίευσης
Π∆/6-10-78) του Π∆/6-10-78)
το στάδιο της έκδοσης της οικοδο-
μικής άδειας.
Οσοι δεν πρόλαβαν
Οσοι έχουν οικόπεδα κάτω των 4
στρεμμάτων σε περιοχές της 1ης κα-
τηγορίας και δεν πρόλαβαν έως τις
Για να μάθει
9 Δεκεμβρίου 2022 να καταθέσουν
με ασφάλεια τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, θα
πρέπει να περιμένουν την ολοκλή-
ένας ιδιοκτήτης ρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού
αν η περιοχή κάθε περιοχής που θα καθορίζει τους
όρους δόμησης και τις επιτρεπόμενες
στην οποία βρίσκεται χρήσεις, για να εξακριβώσουν αν και
το ακίνητό του
πόσο μπορούν χτίσουν.
ανήκει στις περιοχές Σημειώνεται πως στις αρχές του
’23 ξεκινά το έργο για την αναγνώ-
της 1ης ή της 2ης ριση των οδών σε εκτός σχεδίου πε-
κατηγορίας και ριοχές (με προθεσμία ολοκλήρωσης
14 μηνών) και την οριοθέτηση των
αν κατ’ επέκταση οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων.
ισχύουν ή όχι
Την ίδια ώρα, έχουν ξεκινήσει οι
οι παρεκκλίσεις διαδικασίες για την εκπόνηση των
Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων που
των 750, 1.200 και θα καλύπτουν πάνω από το 70% της
2.000 τετραγωνικών χώρας. Στόχος είναι να δημιουρ-
γηθεί μια στέρεη πολεοδομική και
μέτρων, θα πρέπει χωροταξική βάση.
να απευθυνθεί
Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια
στην υπηρεσία
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευ-
δόμησης μέσω κρινιστεί πως το τοπίο θα αλλάξει
του μηχανικού του με την ολοκλήρωση των Τοπικών
136 τ.µ. (από τα 150
τ.µ. που ισχύει σήµερα)
σε οικόπεδο από 1.200
έως και 2.000 τ.µ.
86 τ.µ. (από τα 100
τ.µ. που ισχύει σήµερα)
σε οικόπεδο από 750
έως 1.200 τ.µ.
Πολεοδομικών Σχεδίων, τόσο στις
περιοχές όπου υπάρχει πολεοδομι-
κός σχεδιασμός πρώτου επιπέδου
όσο και σε αυτές που δεν υφίσταται.
Κι αυτό διότι, τα Τοπικά Πολεοδο-
μικά Σχέδια θα καθορίζουν, όπως
προαναφέρθηκε, τι, πού και πόσο θα
χτίζεται. Στην πράξη αυτό σημαίνει
κατάργηση της άναρχης δόμησης
στις εκτός σχεδίου περιοχές.
Για τις τουριστικές εγκαταστάσεις
διατηρείται η δυνατότητα ανέγερ-
σής τους σε γήπεδα 4 στρεμμάτων,
μόνο στην περίπτωση που πληρού-
νται τα ενεργειακά, περιβαλλοντικά
και πολεοδομικά κριτήρια (σ.σ.: ΥΑ
106871/3636/2022 (β’ 5415) ).
Επιπλέον, με τον ν. 4759/2020 δίνο-
νται κατευθύνσεις για την εκπόνηση
ή την αναθεώρηση του πολεοδομικού
σχεδιασμού Α’ επιπέδου, όπως ΣΧΟ-
ΟΑΠ, ΤΠΣ, ΕΠΣ κ.ά. ή αναθεωρείται ο
υπάρχων πολεοδομικός σχεδιασμός.
Εδώ, προβλέπεται η δυνατότητα
προσαύξησης των όρων δόμησης
έως και 10% εφόσον η εφαρμογή της
προσαύξησης αυτών των όρων, τεκ-
μηριώνεται στη σχετική μελέτη που
εκπονείται. Σημειώνεται όμως πως
σε καμία περίπτωση οι όροι δόμησης
που θα καθοριστούν δεν πρέπει να
είναι ευμενέστεροι αυτών της εντός
σχεδίου περιοχής.
Hταν ένας άντρας
ΓΝΩΜΗ
κοντά στα 30 και
έπινε καφέ με
έναν πολύ μεγα-
λύτερο, ηλικιακά,
συγγενή του. Και
δεν σταμάτησαν
σε αυτό.
Του Μιχάλη
«Δουλεύουμε
και οι δύο σε δύο
Καλογιαν- δουλειές και δεν
νάκη μένει τίποτα, δεν
μπορούμε να σχε-
διάσουμε τίποτα.
Στην εποχή σας με μια δουλειά
ζούσατε μια οικογένεια».
«Τι γίνεται με το οικόπεδό
σας στη Σαλαμίνα; Μπήκε στο
σχέδιο;».
«Οχι...».
«Φοβάμαι δεν θα μπει ποτέ...
Θυμάμαι όταν ήμουν μικρός που
οι διπλανοί χτίζανε...».
Ολη αυτή η συνομιλία είναι
ένα παράδειγμα του τεράστιου
προβλήματος της προσιτής κα-
τοικίας των νέων. Ενα πρόβλημα
υπαρκτό, με κοινωνικές διαστά-
σεις, για την πιο παραγωγική
γενιά της χώρας μας. Συνδέεται
άμεσα με τις πολιτικές γης που
εφαρμόζονται ή δεν εφαρμόζο-
νται, την υπερβολική καθυστέ-
ρηση, πολλών δεκαετιών, στην
ολοκλήρωση του πολεοδομικού
σχεδιασμού, που επιδεινώνει το
πρόβλημα και οδηγεί σε αυθαίρε-
τα και πολεοδομική υποβάθμιση.
Είναι άλλη μία «κρυφή» στέρη-
ση υποδομής, που δεν φαίνεται
αλλά υπάρχει. Δεν είναι όπως
παλαιότερα, η έλλειψη μεγάλων
οδικών αξόνων ή μετρό. Είναι μια
«κρυφή» στέρηση που οδήγησε
την εφαρμοσμένη πολεοδομία να
έχει χαρακτηριστικά διεκπεραι-
ωτικά, και όχι εκσυγχρονιστικά,
ώστε να εξελίσσεται σύμφωνα με
τις υπάρχουσες ανάγκες.
Γ
ιατί «η Πολεοδομία είναι
η μελέτη της δόμησης των
πόλεων ώστε να ταιριάζουν
στις ανάγκες διαβίωσης του αν-
θρώπου...», και αυτό έχει ξεχα-
στεί. Είναι άλλη μία πολιτική γης,
που πρέπει να «ξυπνήσει»...
Ο Μιχάλης Καλογιαννάκης είναι
πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου
Διπλωματούχων Αγρονόμων-
Τοπογράφων- Μηχανικών
 52 Ελλαδα
Μυστήριο και κίνδυνοι
για το μινκ στον Κηφισό
«Να συλληφθεί το ζώο αμέσως, πριν αρχίσει να αναπαράγεται
– Το ξενικό είδος μπορεί να διαταράξει ανεπανόρθωτα την ισορροπία
του οικοσυστήματος» τονίζει στα «ΝΕΑ» ο Νίκος Παναγιωτόπουλος,
μέλος της Ομάδας Αμεσης Επέμβασης για την άγρια ζωή
Η
ταν προπαραμονή Χριστου-
γέννων όταν ο αθλητικός φω-
τογράφος Μάρκος Χουζούρης
(Eurokinissi), στην προσπάθειά του
να απαθανατίσει μερικούς ερωδι-
ούς στον Κηφισό, για τις ανάγκες
της προσωπικής του ιστοσελίδας
(greeknaturephotopress.gr), βρέθηκε
μπροστά σε ένα λευκό μινκ. «Ηταν
γύρω στις 8.30 το πρωί. Βρισκόμουν
στο ύψος του Δήμου Αχαρνών για να
φωτογραφίσω την πανίδα του ποτα-
μού. Ξαφνικά μου προέκυψε αυτό το
ζωάκι. Μου έκανε εντύπωση το λευκό
του χρώμα. Μάλιστα, σκέφτηκα ότι
ίσως πρόκειται για εκείνη την ιστο-
ρία στη Βόρεια Ελλάδα, όπου είχαν
απελευθερωθεί μινκ από φάρμες. Στο
πρακτορείο ανεβάσαμε 4 φωτογραφί-
ες με το μινκ στις 27 Δεκεμβρίου και
αμέσως έγινε χαμός. Στο Facebook
άλλοι έλεγαν “ωραίο ζωάκι”, άλλοι ότι
είναι επικίνδυνο γιατί καταστρέφει το
τοπικό οικοσύστημα, ενώ υπήρξαν
και διαφωνίες για το είδος του ζώου»
αναφέρει στα «ΝΕΑ» ο Μ. Χουζούρης
εξηγώντας ότι σε ειδική ομάδα στο
Διαδίκτυο (Ξενικά Ζώα σε Ελλάδα και
Κύπρο), στην οποία συμμετέχουν και
5%
των μινκ που
εκτρέφονται σε
φάρμες υπολογίζεται
ότι δραπετεύουν
Ο φωτογράφος
Μάρκος
Χουζούρης
απαθανάτισε το
λευκό μινκ στον
Κηφισό στις 23
Δεκεμβρίου
Eurokinissi
Της Μαρίας Μουρελάτου
επιστήμονες, τον ενημέρωσαν ότι δεν
πρόκειται για το ευρωπαϊκό είδος
που είναι απειλούμενο αλλά για το
αμερικανικό, το οποίο εκτρέφεται
σε φάρμες για τη γούνα του. Ο ίδιος
προσθέτει: «Μόνο υποθέσεις μπο-
ρούν να γίνουν για το πώς βρέθηκε
το ζωάκι εκεί. Το πιθανότερο είναι
να το βαρέθηκε κάποιος που το είχε
ως κατοικίδιο και να το άφησε στο
ποτάμι ή απλώς να του ξέφυγε. Εμέ-
να, μέχρι στιγμής, δεν με ενόχλησε
κάποια αρμόδια υπηρεσία σχετικά
με το πού εθεάθη το ζώο».
Καμπανάκι
Από τον «Αρκτούρο» σημειώνουν πως
η απελευθέρωση μινκ από ακτιβιστές
από εκτροφείο στην Καστοριά (50.000
απελευθερώθηκαν, τα 35.000 πιάστη-
καν, 15.000 κρύφτηκαν στη φύση)
ήταν περιβαλλοντικά μια ενέργεια
πολύ επικίνδυνη, καθώς μπορεί να
έγινε για λόγους φιλοζωικούς, όμως
προκάλεσε μεγάλο κακό σε άλλα εί-
δη πανίδας. Τα μινκ, εξηγούν, είναι
είδος επεκτατικό, με ταχείς ρυθμούς
αναπαραγωγής. Και ενώ τα ενδημικά
είδη συμβάλλουν στην ισορροπία του
οικοσυστήματος, ένα ξενικό είδος,
όπως το μινκ, μπορεί να τη διαταράξει
ανεπανόρθωτα. Από την πλευρά του,
ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, μέλος
της Ομάδας Αμεσης Επέμβασης για
την άγρια ζωή στην Καστοριά και
Μάρκος
υπεύθυνος περίθαλψης άγριων ζώων Χουζούρης:
στην Εταιρεία Προστασίας Περιβάλ-
«Μόνο
λοντος, υπογραμμίζει την ανάγκη
να συλληφθεί άμεσα το ζώο, καθώς υποθέσεις
αποτελεί κίνδυνο για μικρότερα θη- μπορούν
λαστικά, ειδικά αν βρεθεί δεύτερο και
ξεκινήσει η αναπαραγωγή. «Αυτά τα
να γίνουν για
είδη ήρθαν στην Ελλάδα για παραγω- το πώς βρέθηκε
γή γουνοποιίας, θα τα λέγαμε είδη
εργαστηρίου. Στην περίπτωση του
το μινκ
στον Κηφισό.
Κηφισού, μιλάμε μάλλον για ένα ζώο
συντροφιάς που κάποιος είχε σπίτι.
Σε αντίθεση με την υπόθεση της Κα-
Το πιθανότερο
στοριάς, την οποία θα χαρακτήριζα
είναι να
τρομοκρατική, γιατί προστέθηκε στην το βαρέθηκε
περιοχή ακόμα ένας θηρευτής. Το να
κάποιος που
αφήσεις ελεύθερα χιλιάδες σαρκο-
βόρα ζωάκια που δεν ανήκουν στην το είχε ως
ελληνική πανίδα είχε ως αποτέλεσμα κατοικίδιο και
τη μετακίνηση ορνιθοπανίδας, την
καταστροφή εκτροφείων με οικόσιτα
να το άφησε
ζώα – κότες, κουνέλια –, ενώ και στην στο ποτάμι
άγρια πανίδα υπήρξε αποτύπωμα ή απλώς να
γιατί τα μινκ τρέφονται με φίδια, βα-
τράχια και άλλα μικροθηλαστικά. Για του ξέφυγε»
το μινκ του Κηφισού, θα πρέπει να
βγουν στο πεδίο οι υπηρεσίες του
δασαρχείου και με την κατάλληλη
παγίδα να το συλλάβουν, όχι να το
θανατώσουν, πριν αρχίσει να ανα-
παράγεται».
50.000
μινκ απελευθέρωσαν ακτιβιστές
πριν από 10 χρόνια από εκτροφείο
στην Καστοριά
35.000
εξ αυτών πιάστηκαν
15.000
κρύφτηκαν στη φύση
100.000
και πάνω τα μινκ που
εκτρέφονται σε φάρμες της
βόρειας Ελλάδας
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
Εν τάχει
Βιασμός 15χρονου
Στις 9/1 απολογείται
ο 8ος κατηγορούμενος
Προθεσμία για να απολογηθεί στις 9 Ια-
νουαρίου έλαβε ο 8ος κατά σειρά κατηγορούμενος
για την υπόθεση ομαδικού βιασμού του 15χρονου
στο Ιλιον. Πρόκειται για έναν 16χρονο Ελληνα που
δεν είχε εντοπιστεί στο πλαίσιο του αυτοφώρου.
Οπως όλα δείχνουν, ο κατηγορούμενος προσπαθεί
να απαλλαγεί από τις κατηγορίες επικαλούμενος
τον… αυτισμό του δίδυμου αδελφού του, λέγοντας
ότι ανέπτυξε ευαισθησίες κατά «αδυνάτων». Στο
μεταξύ σοκ έχουν προκαλέσει σε ανακριτή και ει-
σαγγελέα οι εικόνες που ανέβαζαν στις διαδικτυα-
κές τους σελίδες οι 8 ανήλικοι κατηγορούμενοι που
ήδη έχουν εντοπιστεί από τους αστυνομικούς και
αποτελούν, όπως φαίνεται, μέλη μιας συμμορίας:
επιδεικνύουν φαλτσέτες, τσιγάρα με χασίς αλλά και
τα όσα έκαναν μέσα στην τάξη την ώρα που οι κα-
θηγητές προσπαθούσαν να κάνουν μάθημα!
Σε σπίτι φίλου
Απόπειρα βιασμού
ανηλίκου στη Καβάλα
Υπόθεση απόπειρας βιασμού 15χρονου
έχει συγκλονίσει την τοπική κοινωνία της Καβάλας
και ήδη οι γονείς του ανήλικου έχουν καταθέσει
μήνυση εις βάρος του συντρόφου της μητέρας
ενός φίλου του παιδιού. Σύμφωνα με όσα έγιναν
γνωστά, ο 15χρονος πήγε στο σπίτι του φίλου του
για να περάσει το βράδυ και εκεί φέρεται να επιχεί-
ρησε να τον κακοποιήσει σεξουαλικά ο σύντροφος
της μητέρας. Η μητέρα του παιδιού δήλωσε ότι ο
γιος της παρακολουθείται από παιδοψυχολόγο,
ενώ θα ακολουθήσει εξέταση από ιατροδικαστή.
Καλαμάτα
Συνελήφθη για ασέλγεια
εις βάρος της κόρης του
Σε αργία από τα καθήκοντά του, με εντο-
λή της υπουργού Παιδείας, τέθηκε ο 61χρονος
εκπαιδευτικός στην Καλαμάτα που κατηγορείται
για ασέλγεια εις βάρος της 12χρονης κόρης του.
Ο 61χρονος φέρεται πως ασελγούσε σεξουαλικά
εις βάρος της κόρης του, γεγονός που αποκαλύ-
φθηκε από μία γυναίκα που τον κατήγγειλε άμεσα
στην Αστυνομία, όταν τους είδε σε κεντρική πλα-
τεία της πόλης.
Γαλάτσι
Επίθεση με στόχο
εργοτάξιο του μετρό
Εμπρηστική επίθεση με στόχο εργο-
τάξιο του μετρό σημειώθηκε τα ξημερώματα της
Πρωτοχρονιάς στο Γαλάτσι. Ηταν λίγα λεπτά πριν
από τη μία όταν άγνωστοι τοποθέτησαν τρεις αυ-
τοσχέδιους μηχανισμούς στο εργοτάξιο που βρί-
σκεται στη λεωφόρο Βεΐκου 98, όπου βρίσκονται
σε εξέλιξη έργα. Από τους τρεις μηχανισμούς,
σύμφωνα με πληροφορίες, εξερράγη ο ένας,
με αποτέλεσμα να προκληθούν υλικές ζημιές σε
εξοπλισμό του εργοταξίου. Η υπόθεση ερευνάται
πλέον από την Κρατική Ασφάλεια.
 ΓΙΑΝΝΗΣ
ΑΝΤΕΤΟΚΟΥΝΜΠΟ
ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑ

H συγκλονιστική πορεία ενός παιδιού

που κυνήγησε το πιο τρελό του όνειρο,
πίστεψε στο ακατόρθωτο και κατέκτησε
την κορυφή με το πιο ακριβοπληρωμένο
συμβόλαιο στην ιστορία του ΝΒΑ!

Η ιστορία ζωής του Greek freak - πηγή έμπνευσης για όλους!

TΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
 συν
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

54 Τέμενος Βαγιαζήτ:
στο Ταμείο Ανάκαμψης
η αποκατάσταση
έως το 2025

Η επόμενη ημέρα
αλλά ούτε ΤΕΙ, τα οποία έχουν εξομοιωθεί με
τα ΑΕΙ (μαζί τους οι εκπαιδευτικές βαθμίδες ΤΕ
και ΠΕ, με βάση τον ευρωπαϊκό κανονισμό).
Σε αυτή την εκπαιδευτική κατάταξη, λοιπόν,
απομένει η βαθμίδα ΔΕ για τις δραματικές σχο-

για τα πτυχία
λές. Σε κάθε άλλη περίπτωση, για να ανέλθουν
βαθμίδα και να γίνουν ΑΕΙ, πρέπει να αποκτή-
σουν αντίστοιχες προδιαγραφές: πανελλαδικές
εισαγωγικές εξετάσεις, διδακτικό προσωπικό
με διδακτορικό, τετραετείς σπουδές.

των καλλιτεχνών
Ενα κρίσιμο σημείο, το οποίο, σύμφωνα με
πληροφορίες, τέθηκε κατά την πρόσφατη συ-
νάντηση των καλλιτεχνών με τα στελέχη των
τριών συναρμόδιων υπουργείων (Εσωτερικών,
Παιδείας, Πολιτισμού) και τον Ν. Γιατρομα-

Ε
Μιλούν ο υφυπουργός, Των Διονυσίας
Μαρίνου, Μαίρης
αρμόδιος για θέματα Αδαμοπούλου
Σύγχρονου κτός από την παραστασιο-
λογία της περιόδου το ζή-
Πολιτισμού, Νικόλας τημα με το οποίο το 2023
κάνει «ποδαρικό» για τον
Γιατρομανωλάκης, καλλιτεχνικό χώρο είναι η
ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, διαβάθμιση των καλλιτε-
χνικών σχολών λόγω του
με πείρα στην Προεδρικού Διατάγματος 85/2022 για τον
«Καθορισμό προσόντων διορισμού σε φορείς
πανεπιστημιακή του Δημοσίου (Προσοντολόγιο - Κλαδολόγιο)».
Υστερα από την περασμένη εβδομάδα, όπου
εκπαίδευση, επικράτησε ο «ακτιβιστικός» τόνος – αλλά και
η εργαλειοποίηση επιμέρους πτυχών από την
η Κατερίνα Ευαγγελάτου, αξιωματική αντιπολίτευση – διαφαίνεται η
καλλιτεχνική διάθεση, αν μη τι άλλο, από τον υφυπουργό
αρμόδιο για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού
διευθύντρια του Νικόλα Γιατρομανωλάκη, να αξιοποιηθεί η
«κρίση» ως εκκίνηση διαλόγου. Ο ίδιος επι-
Φεστιβάλ Αθηνών, μένει ότι το ΠΔ δεν εξισώνει τους τίτλους
δραματικών σπουδών με το απολυτήριο Λυ-
και ο Γιάννης Ρήγας, κείου, δεν αφορά προσλήψεις του υπουργείου
Παιδείας ούτε και προσλήψεις καλλιτεχνών
διευθυντής Σπουδών στο Δημόσιο, οι οποίες εξαιρούνται από το
της Δραματικής Σχολής ΑΣΕΠ.
Οι εκπρόσωποι των καλλιτεχνών, από την
του ΚΘΒΕ άλλη, υποστηρίζουν ότι το ΠΔ αναγνωρίζει
στους αποφοίτους δραματικών και άλλων
καλλιτεχνικών σχολών μόνο προσόντα δευ-
τεροβάθμιας εκπαίδευσης. Από τη δική του
πλευρά, το υπουργείο Εσωτερικών, που συ-
νυπογράφει, έχει εκδώσει ήδη διευκρινιστική
ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία το ΠΔ
ρυθμίζει τα προσόντα διορισμού στους κλά-
δους Θεατρικών Σπουδών (Πανεπιστημιακής
Εκπαίδευσης – ΠΕ) και Καλλιτεχνικών Επαγ-
γελμάτων (ΔΕ), εφαρμόζοντας για τη λυκειακή
και μεταλυκειακή εκπαίδευση τα εγκεκριμένα
από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή επίπεδα του
Εθνικού Πλαισίου Προσόντων. Στην ίδια ανα-
κοίνωση τονίζεται ότι δεν επέρχεται καμία
δυσμενής μεταβολή σε ηθοποιούς που ήδη
απασχολούνται σε θέσεις Τεχνολογικής Εκ-
παίδευσης (ΤΕ) φορέων του Δημοσίου. Ο δε
υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, με
χθεσινή δήλωσή του στο «Βήμα της Κυριακής»
αναφέρει για τις προσλήψεις ηθοποιών: «Και
πριν και μετά το Προεδρικό Διάταγμα ως Δευ-
τεροβάθμιας Εκπαίδευσης προσλαμβάνονταν.
Θα ήθελαν όμως τη μισθολογική μεταχείριση
που έχουν οι απόφοιτοι ΑΕΙ. Και μιλάμε για
100-150 θέσεις συνολικά στην Ελλάδα, που
τώρα δεν ανοίγουν. Αλλωστε την τελευταία
δεκαετία δεν έχει γίνει ούτε μία τέτοια πρό-
σληψη σε δήμο».
Προ και μετά το 2013
Εκτός από τις 4 σχολές θεατρολογίας πανεπι-
στημιακού επιπέδου (Αθήνα, Θεσσαλονίκη,
Ναύπλιο, Πάτρα), οι ηθοποιοί αποφοιτούν
σήμερα από ιδιωτικές δραματικές σχολές (πλην
Εθνικού και ΚΘΒΕ), αντίστοιχες των ΙΕΚ. Τα
τελευταία δεν θεωρούνται ανώτατα ιδρύματα,
νωλάκη, είναι το αίτημα οι απόφοιτοι των
καλλιτεχνικών σχολών να διαβαθμιστούν στο
επίπεδο της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, όπως
ήταν έως το 2003. Και εδώ αναδεικνύεται μια
διαχρονική, διακομματική ευθύνη. Ανθρωποι
που γνωρίζουν καλά το ζήτημα υποδεικνύουν
την πρωτοβουλία του 2017, επί υπουργίας Λυ-
δίας Κονιόρδου στο Πολιτισμού, όταν τέθηκε
ζήτημα το πτυχίο των αποφοίτων από Ανώτερες
Σχολές Δραματικής Τέχνης να αναγνωριστεί
ως ισότιμο με εκείνο των αποφοίτων των ΤΕΙ.
Ετσι, οι πρώτοι θα μπορούσαν να διορίζονται
για τη διδασκαλία της Θεατρικής Αγωγής στα
δημοτικά σχολεία – το οποίο μέχρι σήμερα
διδάσκουν μόνο οι απόφοιτοι των Τμημάτων
Θεατρικών Σπουδών. Αυτό που αποφασίστηκε,
ωστόσο (άρθρο 79 του Ν. 4481/2017), ήταν τα
διπλώματα να χαρακτηριστούν ισότιμα προς
τους τίτλους σπουδών που χορηγούσαν τα
παλιά ΤΕΙ, μόνο όμως εάν αυτά έχουν χορηγηθεί
έως τις 10/6/2003. Ποιο είναι το πρόβλημα που
παραμένει, λοιπόν; Αν δύο απόφοιτοι έχουν
σπουδάσει στην ίδια δραματική σχολή, το δί-
πλωμα που γίνεται ισότιμο με των παλαιών
ΤΕΙ είναι μόνο εκείνο που φέρει ημερομηνία
έως 10/6/2003.
Για το ζήτημα που έχει ανακύψει ζητήσαμε
εκ νέου την άποψη του Ν. Γιατρομανωλάκη,
ενώ παρεμβάσεις κάνουν η Κατερίνα Ευαγ-
γελάτου, καλλιτεχνική διευθύντρια Φεστιβάλ
Αθηνών Επιδαύρου, και ο Μιχαήλ Μαρμαρι-
νός, γενικός καλλιτεχνικός διευθυντής του
«Ελευσίνα 2023 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της
Ευρώπης», αλλά και αναπληρωτής καθηγητής
Σκηνοθεσίας - Υποκριτικής στο Αριστοτέλειο
Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Κατερίνα Ευαγγελάτου,
σκηνοθέτρια, καλλιτεχνική διευθύντρια
Φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου

«Ουσιαστική και
οριστική επίλυση»
Τις τελευταίες ημέρες παρακολουθούμε με έντονο
προβληματισμό τα όσα διαδραματίζονται με αφορμή τις
ρυθμίσεις για τις καλλιτεχνικές σχολές. Το ΠΔ 85/2022
επιτείνει το χρόνιο πρόβλημα διαβάθμισης της καλλι-
τεχνικής εκπαίδευσης, υποβαθμίζοντας ουσιαστικά
όχι μόνο τους σπουδαστές και τους διδάσκοντες, αλλά
και την τέχνη συνολικά. Ολοι όσοι έχουμε μοχθήσει
στις καλλιτεχνικές σχολές γνωρίζουμε πως η φοίτηση
σε αυτές απαιτεί σύνθετες δεξιότητες και καθημερινή,
πολύωρη εξάσκηση με αυτοπρόσωπη παρουσία. Ως
ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΡΩΝΗΣ

καλλιτέχνις αλλά και ως καλλιτεχνική διευθύντρια ενός

ΙΩΑΝΝΑ ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ

ιστορικού φορέα, που στηρίζεται εν πολλοίς στο εγχώριο

καλλιτεχνικό δυναμικό, είναι αυτονόητο ότι αγωνιώ και
προσδοκώ τη συνεργασία των αρμόδιων υπουργείων
για την ουσιαστική και οριστική επίλυση του σοβαρού
αυτού ζητήματος.
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
Με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2025 προχω-
ρούν τα έργα αποκατάστασης του τεμένους
Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο, τα οποία, όπως
ανακοινώθηκε, εντάχθηκαν στο Ταμείο Ανά-
καμψης και Ανθεκτικότητας με προϋπολογι-
σμό 10.531.772 ευρώ. «Από το 2017, όταν
η φωτιά κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος
Νικόλας Γιατρομανωλάκης,
υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα σύγχρονου πολιτισμού
«Ολιστική και διυπουργική αντιμετώπιση»
Το θέμα της αναβάθμισης της ποιότητας
σπουδών καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και δι-
αβάθμισής της, και της ύπαρξης σπουδών
παραστατικών τεχνών πανεπιστημιακού
επιπέδου στην Ελλάδα δεν προέκυψε τώρα.
Αποτελεί ένα σύνθετο, πολυπαραγοντικό και
διυπουργικό ζήτημα το οποίο μέχρι σήμερα κα-
μία κυβέρνηση δεν έχει διαχειριστεί ολιστικά,
καθώς έχουν υπάρξει μόνο αποσπασματικές
κινήσεις που συχνά δημιούργησαν περισσό-
τερα προβλήματα από όσα έλυσαν. Αντιθέτως
η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, ήδη από το
2019, ασχολείται ενεργά με το θέμα αυτό σε
δύο επίπεδα: πρώτον, όσον αφορά τις κρατικές
σχολές (Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, Κρατική
Σχολή Ορχηστικής Τέχνης, Δραματικές Σχολές
Εθνικού Θεάτρου και Κρατικού Θεάτρου Βο-
ρείου Ελλάδος, Σχολή Χορού Εθνικής Λυρικής
Σκηνής) και ειδικότερα την αναβάθμιση του
τρόπου λειτουργίας και του προγράμματος
σπουδών τους, αμέσως μετά το πέρας των
περιορισμών της πανδημίας και την επανα-
λειτουργία τους, ζητήσαμε τις προτάσεις τους
στην κατεύθυνση υιοθέτησης ενός συστήματος
διδακτικών μονάδων αντίστοιχου με αυτό των
πανεπιστημίων (ECTS). Η ανταπόκριση των
φορέων ολοκληρώθηκε εντός του 2022 και
οι προτάσεις τους ήδη αξιολογούνται. Για να
γίνει σαφής η δυσκολία αλλά και η σημασία
αυτού του εγχειρήματος, αξίζει να σημειωθεί
ότι για παράδειγμα το πρόγραμμα σπουδών
και ο κανονισμός της ΚΣΟΤ έχει να επικαιρο-
ποιηθεί από το 1973 και του ΚΩΘ από το 1957!
Για αυτό και οι οιμωγές του ΣΥΡΙΖΑ επί του
θέματος ακούγονται τουλάχιστον υποκριτικές.
Δεν είχε ασχοληθεί ούτε με τις σχολές ούτε
με το αντικείμενο. Η παραπάνω αναβάθμιση
και ο εκσυγχρονισμός των κρατικών σχολών
αποτελούν εξάλλου προϋπόθεση για οποια-
δήποτε περαιτέρω συζήτηση. Η προεργασία
λοιπόν έχει γίνει.
Μιχαήλ Μαρμαρινός
«Ας σταθεί η λάθος χειρονομία σημείο εκκίνησης»
Θα ήθελα να δηλώσω την αμέριστη συμπα-
ράστασή μου σε αυτόν τον άνισο και παράλογο
αγώνα που γίνεται για τα αυτονόητα από μια
τάξη ανθρώπων / καλλιτεχνών / πολιτών, που
λίγο αν αναλογιστεί η ελληνική κοινωνία – ακό-
μα και η επίσημη πολιτεία – τι έχει προσφέρει
και συνεχίζει να προσφέρει, θα αντιληφθεί
ανεπιφύλακτα τι χρωστάει σε αυτή την ακατά-
τακτη τάξη που δεν ανήκει θεσμικά ή τυπικά
σχεδόν πουθενά ακόμα, σίγουρα όχι με τη
θέλησή της ή από δική της επιλογή!
Μιλάω για την ευρεία τάξη Καλλιτεχνών
των Παραστατικών και Μουσικών Τεχνών
γενικότερα, που ακόμα και σήμερα «πληρώ-
νουν» μια πάγια ανικανότητα του ελληνικού
κράτους στο διηνεκές να θεσμοθετήσει την
παρουσία της – στην οποία, επαναλαμβάνω,
τόσο πολλά χρωστάμε για την πνευματική
μας ανάταση και παρηγορία ως έθνος – και
που αυτή, η συγκεκριμένη τάξη είναι συχνά
του μνημείου, χρειάστηκε να περάσουν τρία
χρόνια, μέχρι το 2020, ώστε να ανατεθεί από
το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στο
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ερευνητικό
πρόγραμμα, προκειμένου να προταθούν οι
βέλτιστες λύσεις για την αποκατάσταση του ιδι-
αίτερα σημαντικού και με πολυπλοκότητα στην
Δεύτερον, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι
πέρα από τις κρατικές σχολές καλλιτεχνικής
εκπαίδευσης λειτουργούν εδώ και δεκαετίες
και ιδιωτικές αναγνωρισμένες από το ΥΠΠΟΑ.
Για τον λόγο αυτό, η συζήτηση περί ανωτα-
τοποίησης του συνόλου της καλλιτεχνικής
εκπαίδευσης είναι εξαιρετικά σύνθετη. Εξάλ-
λου, το Σύνταγμα απαγορεύει την ιδιωτική
ανώτατη εκπαίδευση. Αυτό το γνωρίζουν πολύ
καλά και οι κρατικές και οι ιδιωτικές σχολές
αλλά και τα σωματεία ηθοποιών, μουσικών,
χορευτών, δηλαδή το σύνολο των φορέων
με τους οποίους είμαστε σε συνεχή διάλογο
εδώ και καιρό, και φυσικά το γνωρίζει και η
αντιπολίτευση που σε αυτό το σημείο τηρεί
σιγήν ιχθύος προκειμένου να μη δυσαρεστήσει
κανέναν αλλά να πλειοδοτήσει προεκλογικά
αοριστολογώντας.
Αυτό είναι το περίπλοκο και δύσκολο τοπίο
αφορμή επανειλημμένου, και δικαιολογημένου
θα έλεγα, κομπασμού των πολιτικών, επιδει-
κνύοντας ζηλευτές επιδόσεις της, ορθώς, ως
επιτεύγματα του σύγχρονου ελληνικού πολιτι-
σμού εντός και εκτός Ελλάδας, όποτε και όταν
όμως αυτό διευκολύνει συνήθως το εκλογικό
τους λεξιλόγιο.
Οντας αναπόσπαστα ένας εξ αυτών, των
ομοίων μου, και έχοντας τη δυνατότητα να μιλώ
από θέση πολύπλευρης και σφαιρικής άποψης
για το ζήτημα (μιας και διδάσκω αυτήν την τέ-
χνη στο μοναδικό ουσιαστικά πανεπιστημιακό
ίδρυμα που τη θεραπεύει υπεύθυνα), όντας
ταυτόχρονα ένας ευγνώμων και υπερήφανος
απόφοιτος κάποιας από τις βιαίως σήμερα
βαλλόμενες σχολές που μας εκπαίδευσαν με
κόπο, μόχθο και γνώση για τρία αξέχαστα χρό-
νια εντατικών σπουδών, υποκαθιστώντας τη
θεαματική απουσία εκπαιδευτικής υπόστασης
των εν λόγω τεχνών από την πλευρά του επί-
κατασκευή του τεμένους... Χάρη στη συνεργα-
σία των αρμόδιων υπηρεσιών του υπουργείου
Πολιτισμού και Αθλητισμού με την επιστημο-
νική ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτε-
χνείου εκπονήθηκε η σωστή αναστηλωτική
πρόταση, ώστε το μνημείο να αποκατασταθεί
σύμφωνα με τις αρχές της επιστήμης και της
που φωτίστηκε με αφορμή το ΠΔ του υπουρ-
γείου Εσωτερικών, το οποίο, αν και ρυθμίζει
εντελώς διαφορετικά ζητήματα, ανέδειξε τη
διαχρονική δυσκολία του Δημοσίου να δια-
χειριστεί τις ιδιαιτερότητες της καλλιτεχνικής
εκπαίδευσης. Είναι αναμενόμενο να υπάρξουν
παρανοήσεις, παρεξηγήσεις και ερωτήματα
σε αυτό το σύνθετο πλέγμα.
Τι άλλαξε όμως; Πλέον η καλλιτεχνική εκπαί-
δευση αντιμετωπίζεται ολιστικά και διυπουρ-
γικά, και ορθά, αφού το υπουργείο Πολιτισμού
δεν θα μπορούσε μονομερώς να προχωρήσει
στις βαθιές τομές και τις ριζικές μεταρρυθ-
μίσεις που απαιτούνται. Καθώς όμως πλέον
υπάρχει έντονη πολιτική βούληση, παραμένω
αισιόδοξος ότι το 2023 θα είναι επιτέλους η
χρονιά στην οποία η καλλιτεχνική εκπαίδευση
θα έχει την αντιμετώπιση που της αξίζει στη
χώρα μας.
σημου κράτους, ελπίζω, εύχομαι και διεκδικώ:
Η παρούσα κρίση να αποτελέσει την ανα-
γκαία και μη αναστρέψιμη αφύπνιση της
πολιτείας προς μια σοβαρή επίλυση του φλέ-
γοντος αυτού ζητήματος, των σχολών / τόπων
εκπαίδευσης αυτών των τεχνών, καθώς και
τη θεσμική πλέον αποδοχή και φροντίδα των
θεραπόντων της τέχνης τους, να σταθεί αφορμή
και δείγμα πολιτικής και πολιτιστικής εξωρί-
μανσης – εν έτει 2023 πια – της συγκεκριμένης
πολιτειακής εξουσίας.
Ας σταθεί αυτή η λάθος χειρονομία που
πυροδότησε τη συγκεκριμένη κρίση σημείο
εκκίνησης για την επόμενη, φωτεινή πλέον
μέρα μιας πολιτείας που να μπορεί ελεύθερα
να υπερηφανευτεί αφενός πως έλυσε ένα σύ-
μπλοκο, χρόνιο πρόβλημα, αφετέρου για τους
πεφωτισμένους κοινωνικούς «παρίες» της που
όμως την κάνουν πάντα ψυχικά και πνευματικά
πιο πλούσια και υπερήφανη.
δεοντολογίας», αναφέρει σχετικά η υπουργός 55
Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη. Το
τέμενος πρόκειται να αποκατασταθεί στα πρό-
τυπα της τελευταίας φάσης του, των αρχών
του 20ού αιώνα, με παράλληλη ανάδειξη στοι-
χείων προηγούμενων φάσεων, ώστε να είναι
αναγνώσιμη η δομική ιστορία του μνημείου.
ΤΑΣΟΣ ΘΩΜΟΓΛΟΥ
Γιάννης Ρήγας,
διευθυντής Σπουδών
Δραματικής Σχολής ΚΘΒΕ
«Εξετάσεις
στο Πανεπιστήμιο
ή ΑΕΙ
Παραστατικών
Τεχνών»
Εκείνο που πρέπει να συμβεί είναι
να καταφέρουμε να συνεννοηθούμε
πρώτα μεταξύ μας και μετά, αφού νι-
κήσουμε τους δαίμονες που ταλανί-
ζουν τη «δουλειά» μας, να μιλήσουμε
με την πολιτεία. Οταν καταφέρουμε,
δηλαδή, να συνομιλήσουμε μεταξύ
μας έξω από κομματικές πιέσεις και
κατευθύνσεις, γιατί αυτό είναι ένα
πράγμα το οποίο ακουμπά την ψυχή
μας. Τότε θα μπορέσουμε να βρούμε
εκείνη τη συνθήκη όπου θα μπορού-
με να ανταποκριθούμε σε αυτό που
έχουμε σπουδάσει. Θα ήθελα πολύ
επίσης κάποια στιγμή ο νομοθέτης
να θεσμοθετήσει έναν νόμο που να
ανταποκρίνεται στον θαυμασμό του
κοινού απέναντι στους καλλιτέχνες.
Η λύση θα μπορούσε να ήταν να
νομοθετηθούν τα πράγματα με τέ-
τοιο τρόπο ώστε να ξεκαθαρίσει τι
είναι αυτό το οποίο σπουδάζουμε.
Στην Ευρώπη υπάρχουν κράτη τα
οποία την τριετή φοίτηση τη θεω-
ρούν κανονική, οπότε δεν χρειάζεται
να γίνει τετραετής για να θεωρηθεί
ανώτατη. Εάν χρειάζεται εδώ, μπορεί
να προστεθεί ένας χρόνος. Μια λύση
είναι να μπορεί να γίνει ανώτατη η
εκπαίδευση, με την έννοια να δί-
νουμε εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο,
στον κλάδο μας. Η άλλη λύση είναι
να φτιαχτεί ένα πανεπιστήμιο παρα-
στατικών τεχνών. Βέβαια ξέρω από
εμπειρία ότι θα «παίζουμε ξύλο» για
το ποιος θα ορίσει τα πράγματα.
56
συν Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

wwΗ Βίβιεν
ΑΚΟΥΩ Γουέστγουντ
στο φινάλε της
ΒΛΕΠΩ παρουσίασης
της ανδρικής
της συλλογής
στην Εβδομάδα
Η απώλεια Μόδας του
του Γιώργου Σταφέτα... Μιλάνου το 2010
Από τις απώλειες των περασμένων ημερών είναι και
εκείνες του τενόρου Γιώργου Σταφέτα και του κοντρα-
μπασίστα Ανδρέα Ροδουσάκη. Ο πρώτος γεννήθηκε
το 1940 στην Αθή-
να και σπούδασε
κλασικό τραγούδι
και θέατρο. Με
την Εθνική Λυρική
Σκηνή συνεργά-
στηκε για περίπου
40 χρόνια. Το 1966
εντάχθηκε στη Χο-
REUTERS/Alessia Pierdomenico

ρωδία της, ενώ από

το 1971 έως τα μέσα
της δεκαετίας του
2000 εμφανίστηκε
σε περισσότερες
από 60 όπερες και
οπερέτες, όπως
«Κωνσταντίνος Πα-
λαιολόγος», «Η στέ-
ψη της Ποππαίας», Βίβιεν Γουέστγουντ (1941 - 2022) εξάδα των καλύτερων σχεδιαστών, έγινε εξώφυλλο
στο Tatler ντυμένη σαν Μάργκαρετ Θάτσερ, χρίστηκε
«Μαντάμα Μπατερφλάι», «Τόσκα», «Μποέμ», «Ο από τη βασίλισσα Dame ενώ δεν φορούσε εσώρουχα

Μια πανκ
μαγικός αυλός», «Τα παραμύθια του Χόφμαν», «Η και από τότε θεωρήθηκε «εθνικός θησαυρός» της
νυχτερίδα» κ.ά. Μεγάλης Βρετανίας.
Είχε το ένστικτο να βρίσκεται πρώτη μέσα στα
αχαρτογράφητα νερά μιας νέας κατάστασης. Είχε

«ποιήτρια» που
την ίδια αίσθηση χρόνου γνωρίζοντας πότε να αλ-
...και του Ανδρέα Ροδουσάκη λάζει κεφάλαιο. Η Γουέστγουντ ήταν η πρώτη που
χρησιμοποίησε το πλαστικό υλικό του PVC. Εκείνη
Ο Ανδρέας Ροδουσάκης γεννήθηκε το 1932 και υπήρ- πριν από τους Ιάπωνες και τους σχεδιαστές της
ξε καταξιωμένο μέλος της Ορχήστρας της Εθνικής

διαμόρφωνε
αποδόμησης έσκισε και κουρέλιασε τα ρούχα, άφησε
Λυρικής Σκηνής, μέλος της οποίας έγινε τον Δεκέμ- πάνω τους τρυπώματα κι έβγαλε τα εσώρουχα στην
βριο του 1957. Επαιξε μάλιστα για πρώτη φορά τον επιφάνεια. «Στην εποχή μας αν μια γυναίκα θέλει να
Ιανουάριο του 1958 στην «Αΐντα», την ιστορική πρώτη εκφράσει τη θηλυκότητά της χωρίς να γίνει χυδαία,
όπερα που παρουσιάστηκε στο νέο Θέατρο Ολύμπια αλλά ούτε συντηρητική, θα πρέπει να βρει εκείνο το
της οδού Ακαδημίας. Την ίδια χρονιά έγινε μέλος
και της Κρατικής Ορ-
χήστρας Αθηνών.
Υπήρξε από τους πιο
τη μόδα στυλ ντυσίματος το οποίο προσαρμόζεται στη διάθεσή
της. Δεν είναι θέμα χυδαίου ή συντηρητικού, αλλά
καλού γούστου και αίσθησης ισορροπίας» έλεγε στη
γράφουσα για «ΤΑ ΝΕΑ», κατά την επίσκεψή της στην
στενούς συνεργάτες Η εμβληματική βρετανίδα σχεδιάστρια Αθήνα τον Φεβρουάριο του 1997.

Η
του Μάνου Χατζι- Φιλόσοφος
δάκι, ενώ συνεργά- έφυγε από τη ζωή στα 81 της χρόνια
Η Γουέστγουντ έγινε φιλόσοφος παραμένοντας
στηκε με τους Μίκη
ασυμβίβαστη με τα όρια που θέτει η μαζική αγορά
Θεοδωράκη, Γιάννη ή ο καθημερινός τρόπος ζωής. Οι ζωγραφισμένοι
Μαρκόπουλο, Νότη Της Εφης Φαλίδα Εκείνη κορσέδες και τα μίνι κρινολίνα με τις βάτες στα
Μαυρουδή, Σταύ- πριν από οπίσθια ήταν το πανκ μπαρόκ ανάπτυγμα με το
ρο Ξαρχάκο, Μίμη είδηση του θανάτου της Βί- οποίο κατέπληξε τις γυναίκες στις αρχές των 90s
Πλέσσα, Διονύση βιεν Γουέστγουντ πριν από τους Ιάπωνες ανοίγοντας άλλη μία στυλιστική διαδρομή για να
Σαββόπουλο («Και λίγες μέρες (στα 81 της χρό- και τους την εξερευνήσουν οι υπόλοιποι σχεδιαστές. Στις
κοντραμπάσο με δο- νια στο Κλάφαμ του Νότιου σχεδιαστές επόμενες δεκαετίες, ώριμη ως γυναίκα, ολοκληρωμέ-
ξάρι, ο Ροδουσάκης Λονδίνου, περιτριγυρισμέ- νη ως σχεδιάστρια σε ένα τεχνοκρατικά ελεγχόμενο
ο πολύς...» τον προ- νη από την οικογένειά της) της σύστημα της μόδας, η Γουέστγουντ στράφηκε σε ένα
σφωνεί ο τελευταίος υπενθύμισε τη σημασία της αποδόμησης νέο κεφάλαιο πολιτικού ακτιβισμού χρησιμοποιώντας
στο τραγούδι του ανεξάρτητης σχεδιάστριας και ακτιβίστριας για τον τις παρουσιάσεις των συλλογών της ως ευκαιρίες
«Αουντουαντάρια»). κόσμο της μόδας. Ηταν μία από τις αυθεντικές προ- έσκισε και επικοινωνίας των μηνυμάτων της για προστασία
Επαιξε «νέο κύμα», ενώ συνεργάστηκε και με συν- σωπικότητες της βιομηχανίας, μια σχεδιάστρια που κουρέλιασε του περιβάλλοντος, υπεράσπιση των ανθρώπινων
θέτες της σύγχρονης μουσικής πρωτοπορίας όπως διαμόρφωσε την πορεία της μόδας αφήνοντας το τα ρούχα, δικαιωμάτων: «Ο,τι είναι καλό για τον πλανήτη εί-
τους Θόδωρο Αντωνίου, Γιάννη Χρήστου, Στέφανο στίγμα της στην πολιτιστική ιστορία από τις αρχές ναι καλό και για την οικονομία. Ο,τι είναι κακό για
Βασιλειάδη, Μιχάλη Αδάμη. Σκεπτόμενος, δραστήρι- της δεκαετίας του ‘70 από τα πρώτα της φετιχιστικά άφησε τον πλανήτη είναι κακό για την οικονομία» ήταν το
ος, ακάματος μουσικός, διετέλεσε για πολλά χρόνια κομμάτια της συλλογής που ονόμασε «SEX». πάνω τους μότο της. Θρασύτατα αντιφατική, η Dame Vivienne
Η ιστορία της πάει με αυτόν τον ρυθμό: Γεννήθηκε υπήρξε η μόνη σχεδιάστρια που προσκλήθηκε στην
πρόεδρος του Σωματείου Μουσικών και Υπαλλήλων
στο Ντέρμπισιρ, στα 17 της παντρεύτηκε και απέκτη- τρυπώματα πρωθυπουργική Ντάουνινγκ Στριτ για να συζητήσει
της ΚΟΑ και Γραμματέας του Συλλόγου Εκτελεστών κι έβγαλε
σε μωρό, εργάστηκε ως δασκάλα δημοτικού, γνώρισε για την κλιματική αλλαγή.
Μουσικών της ΕΛΣ. Διετέλεσε μέλος του ΔΣ της ΕΛΣ τον Μάλκολμ Μακ Λάρεν και απέκτησε δεύτερο μωρό, τα εσώρουχα Στο μεταξύ οι πειραματισμοί της με τα ρούχα είχαν
και ειδικός συνεργάτης του καλλιτεχνικού διευθυντή στο κατάστημά τους World’s End του Τσέλσι επινό- πλέον υποχωρήσει. Η Γουέστγουντ είχε στραφεί
της ΕΛΣ Λουκά Καρυτινού (με καθήκοντα υποδιευ- ησε με τον Μακ Λάρεν το πανκ και τους Sex Pistols, στην προς την ιδέα τα πιο αναγνωρίσιμα κομμάτια της
θυντή) για την περίοδο 1999-2006. μετά τον χωρισμό της από τον Μακ Λάρεν για ένα επιφάνεια να γίνουν υλικό για τον νεότερο σύζυγό της Αντρέα
διάστημα χάθηκε από τα πράγματα της μόδας. Εως Κροντχάλερ και της εξέλιξής του σε ακτιβιστή καλ-
την ημέρα που στα τέλη των 80s ανακηρύχθηκε από λιτέχνη. Μέχρι το τέλος της έδινε φωνή στα νιάτα,
το επιδραστικό «Women’s Wear Daily» ανάμεσα στην χωρίς να ανησυχεί ότι το έργο της θα κακοπέσει.
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

συν 57
του 20ού αιώνα
ΕΠΙΛΟΓΗ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Π. ΜΑΛΟΥΧΟΣ

Διαβάστε «ΤΑ ΝΕΑ»

της 2ας Ιανουαρίου 1964
«Εμπλουτισμός του αρχείου,
ενίσχυση της έρευνας»

Μ
Η Μαρία
Τσαντσάνογλου
μιλάει για τις ε έναν όρο λιγότερο
– εκείνον της αναπλη-
προτεραιότητες ρώτριας – υπογράφει
στο MOMus - πλέον από τις 29 Δε-
κεμβρίου 2022 η Μα-
Μουσείο ρία Τσαντσάνογλου,
καθώς ανακοινώθηκε
Μοντέρνας επισήμως ότι θα εξακολουθήσει να κρατά το τι-
μόνι του МОМus - Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης
Τέχνης - - Συλλογής Κωστάκη. «Θεωρώ πολύ τιμητικό το
γεγονός ότι πήρα τη θέση όχι όπως συνέβαινε τα
Συλλογή προηγούμενα χρόνια, μέσω απευθείας διορισμού
Κωστάκη, όπου από το υπουργείο Πολιτισμού, αλλά κατόπιν κρίσης
από ανεξάρτητη επιτροπή και αισθάνομαι ότι δοκι-
συνεχίζει ως μάστηκε η αξία μου» αναφέρει στο «Νσυν» η από το
2006 διευθύντρια του μουσείου. Από το 2018 είχε
διευθύντρια τον τίτλο της αναπληρώτριας λόγω της δημιουρ-
γίας του Μητροπολιτικού Οργανισμού Μουσείων
ύστερα από την Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης - ΜΟΜus, ενώ
το καλοκαίρι του 2021 υπέβαλε υποψηφιότητα όταν
ολοκλήρωση ανακοινώθηκε η πρόσκληση ενδιαφέροντος για
διεθνούς τη θέση, διαδικασία που αποδείχθηκε χρονοβόρα
(και εξαιτίας της απουσίας διοικητικού συμβουλίου
διαγωνισμού επί σειρά μηνών).
Αν και επί της ουσίας η έμπειρη ιστορικός τέ-
χνης με τη διεθνή αναγνώριση ως μία από τις πιο
Της Μαίρης έγκυρες εξειδικευμένες στη ρωσική πρωτοπο-
Αδαμοπούλου ρία ειδικούς δεν αναλαμβάνει μια νέα θέση, αλλά
ανανεώθηκε η θητεία σας μέσω διαγωνιστικής
διαδικασίας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, απα-
ντά στην ερώτηση σχετικά με τις προτεραιότητες
που θα θέσει από εδώ και στο εξής. «Το Mουσείο
Μοντέρνας Τέχνης - Συλλογή Κωστάκη λειτουργεί
τόσο συνεργατικά ως μέρος του MOMus όσο και
ως μουσείο με το δικό του πρόγραμμα. Και ο διτ-
τός αυτός ρόλος είναι μόνον ενισχυτικός για την
τέχνη και με αυτό το σκεπτικό οραματίζομαι και
ww«Αισθάνομαι ότι
προτείνω τη λειτουργία του. Σήμερα το Μουσείο
δοκιμάστηκε η αξία μου»
θεωρείται διεθνώς το σημαντικότερο κέντρο για
αναφέρει η διευθύντρια τη συγκέντρωση, ανάδειξη και μελέτη της ρωσικής
του MOMus - Μουσείου πρωτοπορίας και η δραστηριότητά του οφείλει να
Μοντέρνας Τέχνης - ανταποκρίνεται υπεύθυνα στις υψηλές προσδοκίες
Συλλογής Κωστάκη, που υπάρχουν. Οι άξονες λειτουργίας του τα επό-
Μαρία Τσαντσάνογλου μενα χρόνια βασίζονται στην εκθεσιακή, ερευνητική
και εκπαιδευτική ανάδειξη των συλλογών και του
αρχείου καθώς και στη συντήρηση και τον συνεχή
εμπλουτισμό τους από δωρεές και κληροδοτήματα
και ταξινομούνται ως εξής: πρώτον, η σύνθεση των
τεχνών και η διαδραστικότητα είναι βασική ολιστική
φροντίδα του σχεδιασμού των εκθέσεων από την
ιστορική έρευνα ως τη μουσειογραφική υλοποίηση
που τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει την εμπειρία
του επισκέπτη στον εκθεσιακό χώρο. Δεύτερον, ο
μεθοδικός εμπλουτισμός του αρχείου και της βι-
βλιοθήκης. Τρίτον, η ενίσχυση του ούτως ή άλλως
υψηλού επιπέδου σχεδιασμού και υλοποίησης προ-
γραμμάτων για παιδιά και οικογένειες. Τέταρτον,
η ενίσχυση της έρευνας και επιστημονικής αξιο-
ποίησης της συλλογής και του αρχείου Κωστάκη
μέσω συνεργασιών με ΑΕΙ και Ερευνητικά Κέντρα
της Ελλάδας και του εξωτερικού, η δημοσίευση
μελετών και η διοργάνωση παράλληλων καλλιτε-
χνικών δράσεων, διαλέξεων και διεθνών συνεδρί-
ων. Πέμπτον, η λειτουργία του διεθνούς κέντρου
George Costakis Center for Research με υποτροφίες
για τρίμηνα internships με κριτήρια τη συνάφεια,
αναφορά και
Σήμερα το Μουσείο εστίαση στο υλι-
κό της συλλογής
θεωρείται διεθνώς και του αρχείου
το σημαντικότερο Κωστάκη. Εκτον,
κέντρο για τη
οι εκδόσεις με
ανέκδοτο υλικό
συγκέντρωση, που ήδη αποτε-
ανάδειξη και μελέτη λούν βασικό ερ-
γαλείο στη διεθνή
της ρωσικής βιβλιογραφία για
πρωτοπορίας και τη ρωσική πρωτο-
πορία, βρίσκονται
η δραστηριότητά του σε πολλές μεγά-
οφείλει να λες και εξειδικευ-
ανταποκρίνεται μένες βιβλιοθήκες
και θεωρούνται
υπεύθυνα στις συλλεκτικές. Και
υψηλές προσδοκίες βεβαίως η προ-
σέλκυση κοινού,
που υπάρχουν
η αύξηση επισκε-
ψιμότητας και
προσβασιμότητας, η δικτύωση και η επικοινωνιακή
ενίσχυση του «brand name» της συλλογής Κωστάκη.
Δυστυχώς, η πολύ χαμηλή επιχορήγηση του MOMus
είναι ένα πρόβλημα για τον ασφαλή σχεδιασμό των
προγραμμάτων μας. Η ενίσχυση του ομίλου υπο-
στηρικτών, οι χορηγίες και γενικότερα η αύξηση
πόρων είναι μια σταθερή αγωνιώδη προσπάθεια
επιβίωσης. Η καλή εμπειρία του οργανισμού στν
διαχείριση ευρωπαϊκών προγραμμάτων και η ενί-
σχυση των πωλητηρίων με μοναδικά αντικείμενα
βοηθούν. Είναι, ωστόσο, εξαιρετικά αναγκαία η
αύξηση του τακτικού μας προϋπολογισμού».
Η Μαρία Τσαντσάνογλου ελπίζει σύντομα να
αφοσιωθεί αποκλειστικά στα καθήκοντά της ως
διευθύντριας του МОМus - Μουσείου Μοντέρνας
Τέχνης - Συλλογής Κωστάκη και να απαλλαγεί από
εκείνα της αναπληρώτριας γενικής διευθύντριας
του МОМus που κατέχει για τέσσερα χρόνια, αν
και ο αρχικός προγραμματισμός ήταν να αναλάβει
μεταβατικά τη θέση για τέσσερις μήνες. «Είναι μια
δύσκολη διοικητική και οικονομική θέση, που
απαιτεί μεγάλο μέρος του χρόνου μου. Η προθεσμία
υποβολής αιτήσεων έληξε στις 31 Δεκεμβρίου και
ελπίζω σύντομα να βρεθεί ο κατάλληλος που θα
αναλάβει τα συγκεκριμένα καθήκοντα, ώστε να
μπορέσω να δώσω όλη μου την ενέργεια στο Μου-
σείο Μοντέρνας Τέχνης». Στο μεταξύ, σύμφωνα με
πληροφορίες μας, στην τελική ευθεία βρίσκεται η
ανακοίνωση της επικεφαλής για το ΜΟΜus - Μου-
σείο Σύγχρονης Τέχνης – οι υποψήφιες ιστορικοί
τέχνης είναι όλες γυναίκες – καθώς οι διαδικασίες
επιλογής βρίσκονται στην τελική ευθεία.
58
wwΟ γάλλος θεατρικός
συγγραφέας Ζαν
Ανούιγ (23 Ιουνίου
1910, Μπορντό,
Γαλλία - 3 Οκτωβρίου
1987, Λωζάννη,
Ελβετία) σε ηλικία 30
ετών, όταν είχε ήδη
γράψει επτά έργα
Ε
χω και παλιότε-
ρα εξομολογηθεί
πως λατρεύω το
μπουλβάρ. Οι δι-
ανοούμενοι του
θεατρικού μας
χώρου με οικτί-
ραν και με χλεύασαν. Αλλά επειδή
εγώ πρώτα σπούδασα με τον με-
γάλο Ροντήρη τη σκηνική τέχνη,
παράλληλα με τη Φιλολογία, μυή-
θηκα στη μαεστρική της σκηνικής
πράξης, ερεύνησα τα εδάφη και τη
στερεότητα των θεμελίων, τα υλικά
της οικοδομής και τις τεχνικές της
οικοδόμησης μιας θεατρικής παρά-
στασης. Κριτήριο έκτοτε της αξίας
ενός θεατρικού κειμένου ήταν, όχι οι
ιδέες του (πράγμα που μπορούσε να
αξιοποιηθεί σε ποίηση ή πεζογραφία
ή δοκίμιο), όσο η μίμησις πράξεως
(αθάνατε Αριστοτέλη!).
Το μπουλβάρ είναι η αποθέω-
ση της σκηνικής τεχνικής και δεν
είναι τυχαία δημοφιλές και στους
δημιουργούς και στο κοινό. Γυρίζω
σήμερα σε ένα κείμενό μου για μια
έξοχη παράσταση του Αλέξη Σολο-
μού στο Εθνικό Θέατρο το 1973, με
πρωταγωνιστές τη Μαίρη Αρώνη,
την Ελένη Χατζηαργύρη, τη Βέρα
Ζαβιτσιάνου, τον Νίκο Τζόγια, τον
Λυκούργο Καλλέργη, τον Γιάννη
Αργύρη, τον Βασίλη Κανάκη (τι δι-
ανομή!).
«Η πρόβα»
Αναφέρομαι στο έργο του Ζαν
Ανούιγ «Η πρόβα», ένας ύμνος στο
είδος του μπουλβάρ και στη θεατρι-
κή συνταγολογία: «Ο Ανούιγ είναι
δημοφιλής στη χώρα μας, έχουν
παιχθεί 15 έργα του. Ισως είναι
ο πιο πολυπαιγμένος σύγχρονος
συγγραφέας. Γράφει σπουδαίους
ρόλους, γι’ αυτό είναι δημοφιλέ-
στερος στους ηθοποιούς, παρά στο
κοινό. Αναμφισβήτητα είναι ένας
θεατράνθρωπος. Ξέρει τις συνταγές
και τη σωστή δοσολογία τους. Αν το
βουλεβάρτο είναι γεμάτο πρίγκιπες,
ο Ανούιγ είναι ο βασιλιάς του. Δεν
υπάρχει καμία διάθεση με τα πα-
ραπάνω να μειωθεί η συμβολή του
συγγραφέα στο θέατρο. Είναι τόσο
σπάνιοι οι μαστόροι του θεάτρου
που δεν θα τολμούσαμε να θεωρή-
σουμε μηδαμινή μια τέτοια δεξιοτε-
χνία. Και είναι πράγματι κατόρθωμα
για έναν συγγραφέα να μπορεί να
απασχολεί 40 ολόκληρα χρόνια το
κοινό, γράφοντας περίπου ένα έργο
τον χρόνο, σερβίροντάς του το ίδιο
Αθάνατο μπουλβάρ
wwΗ Βέρα Ζαβιτσιάνου (Λίζα) και η Μαίρη Αρώνη (Κόμησσα) στο έργο του Ζαν Ανούιγ
«Η πρόβα ή Η τιμωρία του έρωτα» που ανέβηκε το 1973 στο Εθνικό Θέατρο
θέμα, πάνω - κάτω. Ο Ανούιγ, από
την εποχή της “Ερμίνας” και του
“Αγριμιού”, με εξαίρεση ίσως τον
“Φτωχό Μπιτός”, δεν γράφει πια,
παρά παραλλαγές πάνω στο ίδιο
θέμα. Allegro, allegretto, grave. Κα-
θαρόαιμος Γάλλος, δηλαδή καθαρό-
αιμος μοραλίστας, έχει ανακαλύψει
έναν μελοδραματικό καμβά, έναν
οπερετικό πυρήνα, τον διπλώνει,
τον ξεδιπλώνει, τον απλώνει μπρο-
στά στα μάτια του μεσοαστού που
λαχταράει και λίγη ποιότητα και
τον σερβίρει, άλλοτε με μαρμελά-
δα, άλλοτε με γλυκόζη και άλλοτε
με κινίνο.
Ξέρει να απλουστεύει, χωρίς να
γίνεται απλοϊκός. Ξέρει να θυμώνει,
χωρίς να κρύβει τη συγκατάβασή του
για τα ανθρώπινα. Ξέρει να οδηγή-
σει, σπάνια, τα πρόσωπά του στον
χώρο της τραγωδίας, αλλά δεν τα
αφήνει να κραυγάσουν. Οταν σαρ-
κάζει, όταν χλευάζει, όταν φτύνει,
όταν απελπίζεται, ξέρει να χρωμα-
τίζει το φόντο με γλυκά χρώματα, να
φωτίζει τον χώρο με λαμπιόνια. Γε-
μίζει τα συρτάρια λεπίδια, ξυράφια,
ξιφίδια, εγχειρίδια παντός τύπου.
Μίσος, κακία, υποκρισία, φτήνεια,
ευτέλεια κυκλοφορούν παντού. Οι
μάσκες διασταυρώνονται με τα πρό-
σωπα και συγχέονται. Ο κόσμος, η
συν
ανθρωπότητα του Ανούιγ, είναι ένα
πολιτισμένο θηριοτροφείο που ορ-
μάει να κατασπαράξει την αγνότητα
που ενσαρκώνει πάντα στη σκηνή,
κατά κανόνα, το άπραγο αγριμάκι,
αυτή η εικόνα της αιχμαλωσίας του
συγγραφέα στην εφηβεία του.
Ο Ανούιγ παίζει με σημαδεμέ-
να χαρτιά, γι’ αυτό και η ταχυδα-
κτυλουργική του τεχνική κάνει τις
μπλόφες του ακόμα πιο επικίνδυνες.
Γιατί μπλοφάρει συνεχώς. Κατέχο-
ντας το δικαίωμα του αιφνιδιασμού
διασκεδάζει με το κοινό του, όπως η
γάτα με τον ποντικό. Το τρομοκρα-
τεί εκ του ασφαλούς. Στην “Πρόβα”
τα μέσα του είναι από τα φθηνότερα.
Ενας κόμης ερωτικά ακαταμάχη-
τος παγιδεύεται από την άγουρη
γοητεία μιας μικρής ορφανής και
βρίσκει νόημα η σαχλή ζωή του.
Η ανεκτική, όμως, κόμισσα, που
του συγχωρεί τις απιστίες του, όταν
γίνονται με την έγκρισή της, με την
ανοχή της αριστοκράτισσας ερω-
μένης του, τη ρίχνουν στα δίχτυα
ενός μέθυσου αμοραλίστα, που με
τη σειρά του εκδικείται τον κόμη,
γιατί κάποτε τον εμπόδισε να γευτεί
την ερωτική απόλαυση στο πρόσω-
πο μιας ιδανικής παιδούλας, που
αργότερα πέθανε νέα και κακοπα-
ντρεμένη. Η νεαρά μας βιασθείσα θα
ιστορία
θεάτρου
Του Κώστα Γεωργουσόπουλου
ΑΡΧΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ
εξαφανιστεί προς άγνωστον κατεύ-
θυνσιν, απελπισμένη. Ο κόμης θα
την ακολουθήσει, αλλά επί ματαίω.
Ο μέθυσος φίλος “μεταγνούς” θα
πεθάνει ίσως σε μονομαχία και η
κακία της κόμισσας θα θριαμβεύσει
προσκαίρως.
Εξαπατά το κοινό
Ο αγαθός αστός της πλατείας σίγου-
ρα θα αηδιάσει με τα εγκληματικά
και χυδαία καμώματα της αριστοκρα-
τίας (ας γενικεύσουμε, της ανθρω-
πότητας), θα κουνήσει όλο νόημα το
κεφάλι, θα λυπηθεί την αθωότητα
που απλώθηκε και θα χωνέψει μα-
καρίως. “Τι είναι ο κόσμος”, θα πει
σαν φύγει από το θέατρο γεμάτος
ανθρωπιστικά διδάγματα, “από δι-
άσημα χείλη”. Το βουλεβάρτο με
τον Ανούιγ γίνεται επικίνδυνο. Η
υψηλή τεχνική του συγγραφέα, η σο-
βαροφάνεια, η κολακεία που πηγάζει
από μια δημαγωγική εκμετάλλευ-
ση του “φιλανθρώπου”, εξαπατούν
το κοινό. Η τεχνητή σκληρότητα,
η κατασκευασμένη σύγκρουση, η
παντιέρα της προδομένης αγνότη-
τας, η διάχυτη ατμόσφαιρα της ευ-
συγκινησίας, αποπροσανατολίζουν
τον κόσμο και τον οδηγούν σε μια
πλαστή αντίληψη για τα πράγματα
και την αλήθεια τους.
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
Δεξιοτέχνης της σκηνής, ο Ανούιγ
δανείζεται από τον Μολιέρο, τον Φε-
ϋντώ, τον Μαριβώ, αυτοσχεδιάζει “a
la maniere de”, πιραντελλίζει επιπο-
λαίως, ιψενίζει κάποτε. Δεν φείδεται
ούτε του Στρίντμπεργκ. Επιπολαίως
πάντα. Από άλλους δανείζεται τη
μέθοδο, από άλλους τα θέματα, από
άλλους την προβληματική, με τη δι-
αφορά ότι έχει την ικανότητα να τα
καθιστά όλα τεχνηέντως εύπεπτα ή
δύσπεπτα, ανάλογα με τις διαθέσεις
που διαλέγει απέναντι στον ποντικό.
Θέματα που συνταράζουν την τέχνη,
όπως ο έρωτας, ο θάνατος, η τιμή,
γίνονται αντικείμενα μιας προκλη-
τικής δημαγωγίας, τρομοκρατικής,
όπως ήδη τόνισα. Η πανουργία του
βουλεβάρτου κατόρθωσε ακόμα και
την τραγωδία να την κάνει χωνευτι-
κή, τον σπαραγμό σπασμό και την
κραυγή άρια.
Τι ωραίους ρόλους, όμως, που ξέ-
ρει να γράφει ο Ανούιγ και τόσους
πολλούς σε κάθε έργο! Στην “Πρόβα”
υπάρχουν επτά, περίπου ισάξιοι. Το
εύρημα του έργου είναι αβανταδό-
ρικο. Επτά πρόσωπα αποφασίζουν
να παίξουν ερασιτεχνικά τη “Διπλή
απιστία” του Μαριβώ. Φοράνε τα κο-
στούμια της εποχής. Ανάμεσα στον
Μαριβώ και την πραγματικότητα
κινούνται οι δύο πρώτες εικόνες. Οι
“μάσκες” της κομμέντια ντελ’ άρτε
παγιδευμένες στη δεξιοτεχνία του
ροκοκό επεκτείνουν τη ζωή τους ως
τα σήμερα. Ο Ανούιγ κινείται σε όλα
τα επίπεδα με εκπληκτική άνεση. Ο
λόγος, πότε λυγερός, πότε γωνιώδης,
ταξιδεύει μέσα στη δράση, συνδέει
ή αποσυνδέει τα δρώμενα. Ο κ. Σο-
λομός έστησε μια παράσταση έξοχη.
Ρυθμοί, χρώματα, μελωδίες, κίνηση,
στάση, δεμένα και συμπληρωματι-
κά το ένα του άλλου. Μια κάποια
επεισοδιακή κάμψη, πιστεύουμε,
ήταν πρόσκαιρη. Η μετάφρασή του
ήταν θαυμάσια. Ομως, ευτυχώς
και τα ελληνικά και δυστυχώς για
τον Ανούιγ, η γλώσσα μας δεν εί-
ναι πάντα επαρκής να κρατήσει τις
λεκτικές εκπυρσοκροτήσεις, τους
λεπτεπίλεπτους μαιάνδρους, τους
ανόητους διαξιφισμούς του ύφους
του Μαριβώ, που μιμείται έξοχα ο
συγγραφέας».
Αύριο
σκηνές και παρασκήνια
της Μυρτώς Λοβέρδου
 ot.pdf 1 31/5/2022 12:50:04 πμ

My Financial guide

Η ∆ΙΕΘΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΣΕ ∆ΙΑΡΚΗ ΚΙΝΗΣΗ

ΚΡΥΠΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ:
ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ

ΝΕΕΣ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΙΣ ΜΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ: ΕΝΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟ ΕΡΓΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

60 ΧΡΗΣΤΙΚΑ
Επιστολές
Να μην
εγκαταλείπουμε,
να αρπάζουμε
τη δεύτερη ευκαιρία
Κύριε Διευθυντά,
Σ
τα αλήθεια, δεν ξέρω τι του-
φεκιά με χτύπησε, όταν πρω-
τοέπιασα τους δύο σκληρούς
όγκους στα οπίσθια της επί δεκαπέ-
ντε χρόνια πιστής σκυλίτσας μου,
της Σποτ.
Η ίδια φαινόταν τόσο καλά, κε-
φάτη, χαρούμενη, με τις βόλτες της,
την όρεξη για παιχνίδια και φαΐ, με
τίποτα δεν συμβάδιζαν αυτοί οι δύο
σκληροί και φουσκωτοί όγκοι με την
παιχνιδιάρικη διάθεση της σκυλίτσας
μου – «δεν θα την πας πουθενά», μου
φώναζε μια φωνή μέσα μου, «δεν
θα κάνει καμιά επέμβαση το γέρι-
κο σκυλί». Με μιας ο Σεπτέμβρης
φάνηκε να είναι πιο μουντός από
ό,τι συνήθως. Ο,τι όμως και να μου
έλεγε αυτή η φωνή μέσα μου, όσο
και καλά να φαινόταν το σκυλί μου,
εγώ ένιωθα ότι έπρεπε οπωσδήποτε
να γίνει αυτή η επέμβαση. Τη Σποτ,
από επιλογή δεν τη στείρωσα, είχε
όλες τις ορμόνες της, για αυτό ήταν
και είναι ζωηρή. Αμέσως άρχισα να
έχω μια συνεχή επικοινωνία με όλους
τους κτηνιάτρους που ήξερα, πριν
την πάω στο μαχαίρι. Την πήγαμε για
ψηλάφηση τόσο στην Κωνσταντίνα
Πιστέλα όσο και στη Σταματέκου
Λοβουλίνα και οι δύο μας έδωσαν
την ίδια απάντηση, έπρεπε να γίνει
η επέμβαση και μάλιστα γρήγορα,
αφού προηγηθεί πρώτα βιοψία. Στο
τραπέζι τότε, έπεσε ένα όνομα: Συμε-
ωνίδης Στάθης, χειρουργός μικρών
ζώων, τον Οκτώβρη ο Συμεωνίδης
έκανε τη βιοψία, που ευτυχώς έδειξε
ότι δεν ήταν καρκίνος αλλά πολύπο-
δας, μια ανάσα ανακούφισης, με μιας
ένα αεράκι ευγνωμοσύνης φύσηξε
μέσα μου.
Το κερί της ελπίδας είχε ανάψει,
δεν ήταν καρκίνος – για σκέψου, μο-
νολόγησα, και τα ζώα παθαίνουν ό,τι
και οι άνθρωποι! –, έτσι τον Οκτώβρη,
μήνα γενέθλιο της Σποτ, η σκυλίτσα
μου έκανε τριπλή εγχείρηση. Εβγαλε
τον πολύποδα, έναν ψηλαφητό όγκο
στο στήθος της και κρίθηκε απαραί-
τητη η αφαίρεση όλων των γεννη-
τικών οργάνων της, γιατί ο γιατρός
είδε ότι το πήγαινε για πυομήτριο και
δεν θα την προλαβαίναμε... Η αγωνία
μου την ημέρα της εγχείρησης ήταν
myradio myradio
στο απόγειο. Είχα χρόνια να νιώσω
έτσι, από τότε που είχα τον πατέρα
μου στο νοσοκομείο, αυτή η φωνή
φόβου μέσα μου με στοίχειωνε για
την τύχη του γέρικου ζώου, μετά την
επέμβαση... ότι η Σποτ θα πέθαινε,
ή στην καλύτερη θα σακατευότανε,
αυτή η φωνή γιγάντωνε μέσα μου
ξανά και ξανά στη διάρκεια αναμονής
της τετράωρης επέμβασης.
Κι όμως, η Σποτ τα κατάφερε, χάρη
στη δική μας αγάπη, στήριξη, πληρο-
φόρηση, ενημέρωση, αλλά και χάρη
Παρακαλούμε στους άξιους κτηνιάτρους που πλέον
οι επιστολές σας να είναι έχουμε. Ιδιαίτερα στον κύριο Στάθη
σύντομες, διαφορετικά Συμεωνίδη, ο οποίος έκανε αυτό το
η εφημερίδα διατηρεί
τόσο δύσκολο τριπλό χειρουργείο,
το δικαίωμα να τις ένα πραγματικό κέντημα στη σκυ-
περικόπτει. λίτσα μας με εσωτερικές ραφές που
Η αποστολή να γίνεται ούτε καν διακρίνονται. Τη φρόντισε
δύο μέρες στο αναρρωτήριο, χορηγώ-
στη διεύθυνση
«ΤΑ ΝΕΑ» ντας τα απαραίτητα φάρμακα αλλά
Λεωφόρος και την ξεκούραση που χρειαζόταν.
Συγγρού 340, Ετσι ώστε να μπορεί να κάνει όλα όσα
ΤΚ 176 73 Καλλιθέα έκανε παλιά, να τρώει, να μας προ-
ή ηλεκτρονικά στο στατεύει, να φωνάζει όταν πρέπει
epistoles@tanea.gr τους κακούς, να πηγαίνει τις βόλτες
της, να είναι χαρούμενη και ευγνώ-
μων. Ναι, ευγνώμων, για τη ζωή που
της χαρίστηκε από τους άξιους για-
τρούς – κτηνιάτρους – Σταματέκου
Λοβουλίνα, Κωνσταντίνα Πιστέλα
και Συμεωνίδη Στάθη, καθώς και μια
άξια κτηνίατρο από την Κρήτη, την
κυρία Ράνια Τσατσάκη την οποία
συμβουλεύτηκα και μου μίλησε τό-
σο όμορφα, ώστε να μπορέσω να
πάρω την τελική απόφαση για την
επέμβαση αυτή. Η Σποτ ποτέ δεν θα
καταλάβει ίσως πόσο πολύ την αγα-
πήσαμε όλοι μας, πώς νιώσαμε όταν
τη συνοδέψαμε όταν πήγε να εγχει-
ριστεί, πόσο πολύ προσευχηθήκαμε
για αυτήν να γίνει καλά. Εκείνο όμως
που ξέρω, βαθιά μέσα μου, είναι ότι
η Σποτ έδωσε σε όλους μας
ένα μεγάλο μάθημα.
Ενα δίδαγμα ζωής. DO
NOT GIVE UP,
Παίζει
Παίζει
τα δικά
τα δικά
σου!σου!
Aγγελίες εύκολα και γρήγορα.
Δώστε τώρα την αγγελία σας στο email: aggelies@alteregomedia.org
που πάει να πει: να μην τα εγκατα-
λείπουμε ποτέ, γιατί μπορεί οι κτη-
νίατροι να ήταν άξιοι και σωστοί
αλλά και το ίδιο το σκυλί διατήρησε
τη θετικότητά του, τη δυναμικότητά
του, τη δίψα του για ζωή, μέσα από το
υποστηρικτικό δικό μας περιβάλλον.
Διεκδίκησε και άρπαξε τη δεύτερη
ευκαιρία που της δόθηκε να ζήσει. Τα
κατάφερε και εξακολούθησε να είναι
πιο χαρούμενη, πιο τζαναμπέτα, πιο
αντράκι, κι ας είναι κοριτσάκι.
Είναι να απορεί κανείς που ενώ
από τη μια υπάρχουν άνθρωποι σαν
κι εμάς, που ίσως κάποιοι που δια-
βάζουν αυτά τώρα να μας θεωρούν
υπερβολικούς... που δεν πετάνε
τα ζώα τους με την πρώτη ευκαι-
ρία όταν αρρωστήσουν, αλλά τα
περιθάλπουν στις δύσκολες στιγ-
μές τους, από την άλλη υπάρχουν
άνθρωποι που τα βασανίζουν, τα
ακρωτηριάζουν χωρίς λόγο και
γενικά βγάζουν πάνω τους όλα τα
κόμπλεξ και τα απωθημένα τους.
Γιατί; Γιατί είναι οι ίδιοι ζώα! Ακό-
μα θυμάμαι με τρόμο, τη γάτα την
οποία φώναξε παρέα παιδιών, νέων
παιδιών, τάχα για να χαϊδέψει και
κατέληξε στην κρύα θάλασσα να
κολυμπάει, ενώ η παρέα βιντεο-
σκοπούσε το «κατόρθωμά» τους
και το ανάρτησε στα κοινωνικά
μέσα δικτύωσης με θράσος αντί
να το κρύψουν, αυτό κι αν είναι δι-
αστροφή. Αν εμείς που αγαπάμε και
φροντίζουμε τα ζώα θεωρούμαστε
υπερβολικά ευαίσθητοι, ίσως και
ψώνια από κάποιους, η παρέα των
νέων που εκσφενδόνισε τη γάτα
να πνιγεί γελώντας, αυτή η παρέα
παιδιών πώς λέγεται; Παρέα ζόμπι
λέγεται νομίζω. Ο αντιδήμαρχος
Ζίτσας, όπου έσερνε επιδεικτικά
τον γαϊδαράκο με το αγροτικό του
στον αυτοκινητόδρομο, αυτός πώς
λέγεται;!;!; Που τον εξυπηρέτησε
μια ζωή και πόσα άλλα παραδείγμα-
τα, ων ουκ έστιν λόγος και αριθμός
και να μη θυμηθώ τα ξεκοιλιασμένα
γατάκια και σκυλάκια, φιδάκια και
σκαντζοχοιράκια, όπου οι ασυλλό-
γιστοι οδηγοί που συχνά βαριούνται
να πατήσουν φρένο, τα πολτοποι-
ούν βάφοντας την άσφαλτο κόκκινη
με το αίμα όλων αυτών των ανυ-
περάσπιστων ζώων. Μην ξεχνάτε
φίλοι μου πως ο πολιτισμός ενός
λαού, φαίνεται πρώτιστα από τον
τρόπο που φέρεται στα κατοικίδια
ζώα και όχι μόνο. Ο σεβασμός στη
φύση και σε ό,τι αυτή περικλείει.
Τελικά η τετράποδη φίλη μας,
αυτός ο νους «άνους», η Σποτ, ήταν
μεγάλη δασκάλα.
Ανδρομάχη Διαμαντοπούλου
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
Γάμοι
Ο ΟΣΑΜΑ ΦΑΡΡΑΓΚ
(OSAMA FARRAG)
του Μίμι (Mimi) και της Nάντια (Nadia) το
γένος Μοράντ (Morad) που γεννήθηκε στην
Γκίζα - Κάιρο Αίγυπτος και κατοικεί στον
Δήμο Δάφνης - Υμηττού Αττικής και
η ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΣΟΥΡΗ
του Λαζάρου και της Καλλιόπης το γένος
Μαργιόλη που γεννήθηκε στο Μαρούσι
Αττικής και κατοικεί στον Δήμος Δάφνης
- Υμηττού Αττικής θα έλθουν σε γάμο που θα
γίνει στον Δήμο Δάφνης - Υμηττού Αττικής.
Ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ
του Σπυρίδωνα και της Ελπίδας το γένος
Βενέτη που γεννήθηκε στην Αθήνα Αττικής
και κατοικεί στο Αιγάλεω Αττικής και
η ΙΩΑΝΝΑ ΤΣΑΒΑΛΑ
του Γεωργίου και της Ελευθερίας το γένος
Ελευθερίου που γεννήθηκε στην Αθήνα
Αττικής και κατοικεί στο Αιγάλεω Αττικής θα
έλθουν σε γάμο που θα γίνει στο Αιγάλεω
Αττικής.
Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΣΙΡΙΓΩΤΗΣ
του Παναγιώτη και της Παναγιώτας το γένος
Μοσκόφογλου που γεννήθηκε στον
Χολαργό Αττικής και κατοικεί στην Νίκαια και
η ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΙΩΑΚΕΙΜ
του Γεωργίου και της Ελισάβετ το γένος
Αραβίδη που γεννήθηκε στην Αθήνα και
κατοικεί στις Αχαρνές Αττικής θα έλθουν σε
γάμο που θα γίνει στις Αχαρνές Αττικής.
Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΣΙΓΑΛΑΣ
του Γεωργίου και της Ιωάννας το γένος
Τσίρου που γεννήθηκε στην Αθήνα Αττικής
και κατοικεί στο Χολαργό Αττικής και
η ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ
του Θωμά και της Αικατερίνης το γένος
Ματθαίου που γεννήθηκε στο Μαρούσι
Αττικής και κατοικεί στο Νέο Ψυχικό Αττικής
θα έλθουν σε γάμο που θα γίνει στην Αθήνα.
Ο ΜΠΡΑΖΙΩΤΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ
του Αποστόλου και της Ελένης το γένος
Τεμπερεκίδου που γεννήθηκε στην
Θεσσαλονίκη και κατοικεί στην Τσεφαλού
Ιταλίας (Cefalù Italia) και
η ΡΟΖΑ ΜΑΡΙΑ ΤΖΕΝΤΙΛΙΑΚΟ (ROSA
MARIA GENTILIACO)
του Φραντσέσκο (Francesco) και της Πάολα
(Paola) το γένος Τζιανγκράσσο (Giangrasso)
που γεννήθηκε στην Μπακερία Ιταλίας
(Bagheria Italia) και κατοικεί στην Μπακερία
Ιταλίας (Bagheria Italia) θα έλθουν σε γάμο
που θα γίνει στην Μπακερία Ιταλίας
(Bagheria Italia).
Ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΙΧΑΛΟΜΙΧΕΛΑΚΗΣ
του Δημητρίου και της Αικατερίνης το γένος
Λουκή που γεννήθηκε στην Αθήνα Αττικής
και κατοικεί στην Ηλιούπολη Αττικής και
η ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ
του Πέτρου και της Χριστοδούλης το γένος
Μελιανού που γεννήθηκε στην Αθήνα
Αττικής και κατοικεί στην Ηλιούπολη Αττικής
θα έλθουν σε γάμο που θα γίνει στην
Ηλιούπολη Αττικής .
Ο ΠΑΥΛΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΗΣ
του Νικολάου και της Ιωάννας το γένος
Κορφιάτη που γεννήθηκε στην Αθήνα και
κατοικεί στη Γλυφάδα και
η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΑΓΛΑΪΑ ΒΛΑΧΟΥ
του Ζαχαρία και της Μαρίας το γένος
Καραλή που γεννήθηκε στο Μαρούσι και
κατοικεί στη Βούλα θα έλθουν σε γάμο που
θα γίνει στη Γλυφάδα.
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
Ελεύθερος χρόνος
SUDOKU
1 3 8 6 9 3 4
8 2 3 6
7 9 4 1 9 (20 Ιανουαρίου – 18 Φεβρουαρίου). Γιατί πρέπει πάντα να υπολείπε-
1 7 5 3 4
5 2 9 7
2 4 1 3
1 3 7 3 7 1 6
2 6 5 3 9 6 5
5 3 4 1 9 8 1 (21 Μαρτίου – 19 Απριλίου). Μπορείτε να καταφέρετε σχεδόν τα πάντα
www.sudokuworks.com
λυσεις (30/12/2022 - 1/1/2023)
Συμπληρώστε τους
Μέτριο
αριθμούς έτσι ώστε σε
κάθε οριζόντια και κάθετη
σειρά να εμφανίζονται όλοι
οι αριθμοί από το 1 έως το
9. Παράλληλα σε κάθε 3x3
τετράγωνο θα πρέπει να
περιέχονται οι αριθμοί από
το 1 έως το 9.Μικρά μυστικά
και το πρόγραμμα στο
www.sudokuworks.com
5779933
Σταυρόλεξο
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ
1. Πολιτεία των ΗΠΑ, με έκταση και πληθυ-
σμό όσο περίπου και η Ελλάδα. 2. Υπάρχουν
και στη μηχανή του αυτοκινήτου (γεν.). 3.
Παλαιότερα αρχικά για την ΕΡΤ (αντίστρ.). 4.
Θερινός μήνας του αρχαίου αττικού ημερο-
λογίου. 5. Με μεγάλη ταχύτητα κυκλοφορούν
(γεν.). 6. Γραφή του 104. – Ο αιώνας των
πρώτων Σταυροφοριών. – Το μικρό όνομα
του σκηνοθέτη της «Αγριας συμμορίας». 7.
Μεσογειακό λιμάνι. – Συχνά το λέμε και...
δείχνουμε. 8. Τρόπαιο ψαροτουφεκά. 9.
Αρχαίο κτητικό. – Αρχικά εταιρικού τύπου.
ΚΑΘΕΤΑ
1. Ηρωας μυθιστορήματος του Γκαίτε. 2.
Τα παιδιά της θήλασε μία λύκαινα. – Η
πτώση της παροιμιώδης. 3. «Παρά ποτα-
μόν ... ορύττει», λέει μία αρχαία παροιμία
(αντίστρ.). – Του αναβλητικού η... πρόθεση.
4. Ομοια γράμματα. – Υποδηλώνουν και
τα εγκόσμια. 5. Αντικείμενο ασχολίας. –
Βυζαντινή μουσική νότα. 6. Βρίσκονται στη
σειρά στη... σειρά. – Διαδέχθηκε, το 1922,
τον Λόυδ Τζωρτζ. – Την ίδρυσε ο Κωνστα-
ντίνος Καραμανλής (αρχικά). 7. Περίφημος
ρώσος χορευτής του 20ού αιώνα. 8. Η Ηρα
τη μεταμόρφωσε σε αγελάδα. – Ερχεται,
συνήθως, ξαφνικά (αντίστρ.). 9. Μερικοί
κρύβονται πίσω της.
Μέτριο
8 7 να αλλάξει και να διαμορφώσει τη ζωή σας. Εμπιστευθείτε τη διαίσθησή σας.
6 1 2
9 8 7 ευχάριστα νέα με τη Σελήνη στον Κριό.
2 3 5 6 9
1891857 www.sudokuworks.com
Δύσκολο
5 1 7 3 9 6 4 2 8
9 6 8 7 4 2 1 3 5
3 2 4 8 5 1 6 9 7
2 4 3 1 8 5 9 7 6
1 5 9 6 7 3 2 8 4
7 8 6 9 2 4 3 5 1
6 7 2 4 3 8 5 1 9
4 9 5 2 1 7 8 6 3
9159699
8 3 1 5 6 9 7 4 2
ΛΥΣΗ (30/12/2022 - 1/1/2023)
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. ΣΤΡΟΥΘΙΟΝ 2. ΤΡΟΜΠΑ – ΡΕ 3. ΡΟΜΠΟΛΑ 4. ΜΙ – ΟΝΑΓΡΟ 5. ΦΕΝΕΟΣ
– ΙΧ 6. ΩΡΑ – ΩΣΠΟΥ 7. ΜΟΝΤ – ΙΑ 8. ΟΣΤΑΝΔΗ 9. ΤΥΝΗΣΙΑΣ ΚΑΘΕΤΑ: 1. ΣΤΡΙΦΩΜΑ
2. ΤΡΟΜΕΡΟ 3. ΡΟΜ – ΝΑΝΟΥ 4. ΟΜΠΟΕ – ΝΣΤ 5. ΥΠΟΝΟΩ – ΤΗ 6. ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ 7.
ΑΓ – ΠΑΝΙ 8. ΟΡ – ΡΙΟ – ΔΑ 9. ΝΕΡΟΧΥΤΗΣ
Δύσκολο
6506673
1 7 3 4 9 2 6 5 8
9 5 2 8 6 1 4 7 3
8 6 4 5 3 7 9 1 2
7 3 1 6 5 8 2 4 9
5 4 8 2 1 9 7 3 6
2 9 6 7 4 3 1 8 5
3 8 7 9 2 4 5 6 1
4 2 5 1 8 6 3 9 7
6 1 9 3 7 5 8 2 4
ΧΡΗΣΤΙΚΑ 61
Τα άστρα
Αιγόκερως
(22 Δεκεμβρίου – 19 Ιανουαρίου). Ακόμα κι αν αισθάνεστε κουρα-
σμένοι, μείνετε λογικοί και θα καταλήξετε να αποκτήσετε ό,τι θέλετε.
Ακολουθήστε ωστόσο μια ευθεία τακτική και μείνετε μακριά από περισπασμούς
ή άλλους δυσάρεστους ερεθισμούς. Δείτε πώς μια διαφορετική οπτική μπορεί
Υδροχόος
σθε των προσδοκιών σας; Να είστε σαφής για ό,τι κάνετε και έτσι θα μπορείτε
να επιτύχετε πολλά σήμερα. Ευτυχώς για σας, έχετε μια μάλλον παιχνιδιάρικη
διάθεση! Το τηλέφωνο δεν θα σταματήσει να χτυπάει και μπορείτε να έχετε
Ιχθύες
(19 Φεβρουαρίου – 20 Μαρτίου). Φυσικά η ποιότητα των εμπειριών
σας είναι σημαντική αλλά τι γίνεται με την έκβαση των υποθέσεων που
αρχίσατε; Οι βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι στόχοι απαιτούν αρκετά
διαφορετικές προσεγγίσεις. Οπως ο Δίας κινείται μέσω του Ταύρου, θα πρέπει
να αισθάνεστε πολύ πιο δημιουργικοί.
Κριός
σήμερα. Η ενέργειά σας είναι τόσο υψηλή αυτή τη στιγμή. Ποιος θα
σας αμφισβητήσει; Φίλοι και εραστές εμφανίζονται για να περάσουν καλά μαζί
σας και οι συνεργάτες ξέρουν ότι μπορούν να υπολογίζουν σε σας.
Ταύρος
(20 Απριλίου – 20 Μαΐου). Είναι εντάξει να έχετε υψηλές προσδοκίες
αλλά να θυμάστε ότι κανείς δεν μπορεί να είναι με όλα τα πράγματα
και με όλους τους ανθρώπους τέλειος. Δεδομένου ότι η Σελήνη μία τελευταία
ημέρα στον Κριό, θα πρέπει να βρείτε έναν τρόπο να αναγνωρίσετε τους άλλους
για τα καλά τους στοιχεία και να τους συγχωρήσετε τις αδυναμίες τους.
Δίδυμοι
(21 Μαΐου – 21 Ιουνίου). Αντί να υποχωρήσετε στον δικό σας μικρό-
κοσμο, να βγείτε και να δώσετε αγάπη και χαρά στους γύρω σας.
Να είστε βέβαιοι ότι έτσι θα δώσουν ιδιαίτερη προσοχή σε πράγματα που σας
κάνουν πραγματικά ευτυχισμένους. Είστε ένα πραγματικά κοινωνικό ζώδιο και
θα πάρετε φωτιά με τη Σελήνη στον δυναμικό Κριό.
Καρκίνος
(22 Ιουνίου – 22 Ιουλίου). Κάτι για την προσωπικότητα ή την εμφάνισή
σας θέλει πολλή προσοχή σήμερα. Είστε πεισματάρηδες αλλά τώρα
χρειάζεται ευελιξία που θα μπορούσε να είναι πιο εύκολο να την πετύχετε υπό
την επήρεια της Σελήνης στον Κριό. Να είστε ευγενικοί με τα άτομα που διατη-
ρείτε μακροχρόνιες σχέσεις.
Λέων
(23 Ιουλίου – 22 Αυγούστου). Οι φήμες οργιάζουν γύρω σας. Περί-
εργες ιστορίες φαίνεται να προέρχονται από όλες τις πλευρές. Μην
πιστεύετε ό,τι ακούτε. Μερικοί άνθρωποι αρχίζουν τα κουτσομπολιά μόνο για
να δημιουργήσουν οι ίδιοι ένα βάρος στους άλλους. Ας μην ενισχύετε με τη
στάση σας αυτό το δυσάρεστο έργο τους!
Παρθένος
(23 Αυγούστου – 23 Σεπτεμβρίου). Οι αυταπάτες είναι το σημαντικό
θέμα σας σήμερα. Θα κρίνετε κάποιες καταστάσεις λάθος, γι’ αυτό για
να βγείτε χωρίς μεγάλες απώλειες, μιλήστε διπλωματικά αυτές τις ημέρες. Αυτό
θα δημιουργήσει μια θετική κατάσταση που όλοι χρειαζόμαστε την περίοδο αυτή!
Ζυγός
(24 Σεπτεμβρίου – 23 Οκτωβρίου). Ζυγοί μπορεί να παγιδευτείτε σε
μια σύγχυση ή αντιπαράθεση αφού η Σελήνη ταξιδεύει μέσα από
τον Κριό, στον οίκο των εταίρων (και εχθρών!). Πρέπει να ξεπεράσετε κάποιο
πρόβλημα; Νιώθετε ότι κάνετε τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά; Θα πρέπει να
επικεντρωθείτε σε ό,τι χρειάζεστε και όχι ό,τι νομίζετε ότι θέλετε.
Σκορπιός
(24 Οκτωβρίου – 22 Νοεμβρίου). Κουραστείτε όσο το δυνατόν
λιγότερο στην εργασία και επικεντρωθείτε σε θέματα σχέσεων.
Κάποιος που σας ενδιαφέρει μπορεί να έχει μια ακανόνιστη συμπεριφορά και
να ψάχνεται για καβγά. Θα πρέπει να μιλήσετε μαζί του αργότερα μέσα στην
ημέρα, ώστε να αποφύγετε τα χειρότερα.
Τοξότης
(23 Νοεμβρίου – 21 Δεκεμβρίου). Μια ρομαντική σχέση φαίνεται
πολλά υποσχόμενη σήμερα. Κάντε την κίνησή σας πριν χτυπήσει η
Σελήνη στον Ταύρο απόψε. Γιατί από τη στιγμή που γίνεται αυτή η πλανητική
αλλαγή μπορεί να ενδιαφέρεστε πλέον περισσότερο για την εργασία, την υγεία
σας και να υποστείτε ένα μικρό χτύπημα.
62
Blue
Blue DiaryDiary
Από την καρδιά της πόλης μέχρι το Κέντρο
Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Φασαριόζικη,
χαρούμενη
Πρωτοχρονιά...
Ε
νας Αγιος Βασίλης
από τους καλύτε-
ρους που έχουμε
δει ποτέ, κρατού-
σε πανευτυχής μια
σανίδα του σερφ, έξω από πολύ
γνωστό αθηναϊκό κοσμηματο-
πωλείο. Οι δρόμοι και τα μεγά-
λα εμπορικά καταστήματα ήταν
γεμάτα από κόσμο. Κάποιος φί-
λος που τον συνάντησα τυχαία
στην Πανεπιστημίου, με συμ-
βούλευσε να μην επιχειρήσω
να επισκεφθώ το «Attica» γιατί
οι πελάτες ήταν τόσο πολλοί
που ίσως να μην είχα τη δυ-
νατότητα να επιλέξω με την
άνεσή μου. Αποφάσισα να το
κάνω αυτή εδώ την εβδομάδα.
Τελικά όλοι μας δεν πρέπει να
αφήνουμε τα δώρα μας την τε-
λευταία στιγμή. Η Ερμού ήταν
επίσης ασφυκτικά γεμάτη, το
down town το ίδιο, όπως και
το Κολωνάκι. Στο «Αριστοκρα-
τικόν» ο κόσμος αγόραζε τα
καλύτερα σοκολατάκια, στο
κλασικό «ΕΛΛΗΝΙΚΟ» υπέ-
ροχες τούρτες, όπως και στο
«Desiré». Πολλοί κρατούσαν
σακουλάκια με τα γούρια της
χρονιάς σε κόκκινα και πράσι-
myradio
να χρώματα. Χαμόγελα, ευχές,
ζεστοί αρωματικοί καφέδες και
πάστες σοκολάτα στα διάφορα
spots της πόλης. Από το κέντρο
μέχρι την Κηφισιά και τη Γλυ-
φάδα, τα café και τα εστιατόρια
ήταν τόσο γεμάτα που αν δεν
είχες κλείσει, δεν μπορούσες
όχι να βρεις τραπέζι αλλά ούτε
σκαμπό.
Οι πολιτικοί έκαναν
βόλτες γιορτινές και
χαρούμενες...
Αυτές τις γιορτές η αλήθεια
είναι ότι έκαναν πολλές εξό-
δους σε δημοφιλή café και
εστιατόρια και οι πολιτικοί.
Οι «εξορμήσεις» ξεκίνησαν
από το μεσημέρι της Πέμπτης
και συνεχίστηκαν μέχρι τα ξη-
μερώματα της Κυριακής. Οι
καφέδες, τα σνακ και τα γεύ-
ματα κατέληξαν σε σαμπα-
νιοπόλεμο και χορούς μέχρι
τις πρώτες πρωινές ώρες. Στο
«Athenneé» γινόταν πραγματι-
κός «οδυρμός» με όλους τους
πολιτικούς εκεί. Η υπουργός
Πολιτισμού και Αθλητισμού
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
Της Μαργαρίτας
Σφέτσα
msfetsa@alteregomedia.org
wwΝάντια
Κοντογεώργη, Ελλη
Ανδριοπούλου στην
αλλαγή του χρόνου
στο ΚΠΙΣΝ. Δεξιά:
ο Jerome Kaluta
Λίνα Μενδώνη να ανταλλάσ-
σει ευχές με τον Πρόεδρο της
Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη,
κατά τη διάρκεια του μεση- wwΜαρέβα Μητσοτάκη, Νίκος Αναστασιάδης, Λίνα Μενδώνη για φαγητό στο «Athenee»
μεριανού γιορτινού μενού.
Το απόγευμα της παραμονής wwΕνας
της Πρωτοχρονιάς ήταν εκεί η διαφορετικός
σύζυγος του Πρωθυπουργού Αγιος Βασίλης
Μαρέβα Μητσοτάκη με μια φί-
λη της (ο Πρωθυπουργός πά-
στο κέντρο της
ντως ανήμερα Πρωτοχρονιάς Αθήνας
νωρίς το πρωί έπινε τον καφέ
του στο Da Capo της Πλατεί-
ας Κολωνακίου), ο υπουργός
Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας
και άλλοι. Κατηφορίζοντας στα
νότια, στο Κέντρο Πολιτισμού
Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος πε-
ρισσότερα από 13.000 άτομα
παρακολούθησαν μία φαντα-
σμαγορική συναυλία με τον
διάσημο ιταλό DJ Beppe Loda
να δίνει τον ρυθμό από τα
decks, ενώ εκπληκτικός ήταν
ο Jerome Kaluta με τη δεκα-
μελή Big Band του. Κάποιοι
μετά το τέλος της συναυλίας
μεταφέρθηκαν στο εσωτερικό
της Λυρικής Σκηνής για να πα-
ρακολουθήσουν μια μουσική wwΒασίλης Κικίλιας,
περφόρμανς της Αλέξιας με Χρύσανθος Πανάς, Δάφνη
τζαζ επιτυχίες. Ζουμπουλάκη
Παίζει τα δικά σου!
Κοινωνία Ωρα Mega

Ο Ιορδάνης Χασαπόπουλος Καθημερινά από τις 05∶00

και η Ανθή Βούλγαρη, 05∶00
μας μεταφέρουν κάθε πρωί 05∶00
τα σημαντικότερα γεγονότα
της ημέρας με άποψη
και αξιοπιστία.

Αγιογραφίες
Του Μιχάλη Μητσού
mmitsos@tanea.gr
Ερευνα
Tην περασμένη χρονιά επιδοθήκαμε με πάθος σε ένα από τα
αγαπημένα μας εθνικά σπορ: την αξιολόγηση των ξένων μέσων
ενημέρωσης ανάλογα με το αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε με τις
απόψεις τους. Οταν συμφωνούμε είναι αξιόπιστα κι όταν διαφω-
νούμε, αναξιόπιστα. Το φαινόμενο δεν γνωρίζει εθνικότητα ούτε
αφορά μόνο λαϊκά φύλλα όπως η Bild: συνέβη με τους Financial
Times, την Guardian, τους New York Times, το Spiegel. Συχνά μάλιστα
δημιουργείται σύγχυση, καθώς τη μια μέρα ένας πολιτικός ή ένα
κόμμα επικαλείται προς επίρρωση των θέσεών του ένα έντυπο και μια
άλλη μέρα καταγγέλλει το ίδιο έντυπο ως φερέφωνο του αντιπάλου.
Με αφορμή την υπόθεση των προσφύγων στον Εβρο, το Spiegel
δέχθηκε σφοδρές επιθέσεις από το κυβερνητικό στρατόπεδο και
χρησιμοποιήθηκε για μικροκομματικούς λόγους από την αξιωματική
αντιπολίτευση. Μια ανθρωπιστική κρίση έγινε για άλλη μια φορά
αντικείμενο εγχώριας πολιτικής αντιπαράθεσης. Οι Γερμανοί, πά-
ντως, έκαναν τη δουλειά τους. Οταν έκριναν ότι η ιστορία είχε κενά,
απέσυραν τα σχετικά άρθρα για να τα ελέγξουν. Και την παραμονή
της Πρωτοχρονιάς δημοσίευσαν το πόρισμά τους – που, και πάλι,
μικρή σχέση έχει με τις ανακοινώσεις των δικών μας κομμάτων.
Η έρευνα έγινε για δύο επίμαχα ζητήματα. Το ένα είναι σε ποια
χώρα ανήκει η νησίδα όπου είχαν αποκλειστεί οι πρόσφυγες. Εδώ, το
περιοδικό κατέληξε ότι οι πρόσφυγες, είτε εκουσίως είτε ακουσίως,
μετακινούνταν επί έναν μήνα διαρκώς. Κάποιες ημέρες, πάντως,
βρίσκονταν στην ελληνική πλευρά του ποταμού, απείχαν μόλις με-
ρικά μέτρα από τις ελληνικές ακτές και ο ισχυρισμός της ελληνικής
κυβέρνησης ότι δεν μπορούσε να τους σώσει «μοιάζει κυνικός».
Το άλλο ζήτημα είναι ο φερόμενος θάνατος της μικρής Μαρίας
από σκορπιό. Το περιοδικό έκανε κι εδώ εξαντλητική έρευνα. Μίλησε
με τους γονείς του κοριτσιού, απευθύνθηκε σε άλλους πρόσφυγες που στραβοπατήσει ο
ήταν παρόντες, έφτασε προπορευόμενος.
ως τα ληξιαρχεία της
Συρίας, εξέτασε ακόμη
και ποια είδη σκορπιών
ενδημούν στην Ελλά-
δα. Και διαπίστωσε,
πρώτον, ότι ο έλληνας
ανταποκριτής έστελνε
τα σχετικά ρεπορτάζ
του παίρνοντας απο-
στάσεις (η Μαρία «φέ-
ρεται νεκρή», «η ομάδα
λέει ότι η Μαρία πέθα-
νε»), ο συνάδελφός του
στο Αμβούργο τα μετέ-
φραζε στα γερμανικά
σαν να επρόκειτο για
γεγονότα και το αρμόδιο τμήμα δεν τα επαλήθευε λόγω φόρτου
εργασίας. Δεύτερον, ότι οι αφηγήσεις για τον θάνατο του κοριτσιού
περιέχουν τόσες ασάφειες και αντιφάσεις, ώστε κανείς δεν μπορεί να
ξέρει την αλήθεια. Και το πιθανότερο είναι ότι δεν θα τη μάθει ποτέ.
«Αν και δεν υπάρχει οριστική απόδειξη», καταλήγει το «Spiegel»,
«υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι μερικοί από τους πρόσφυγες θα
μπορούσαν μέσα στην απελπισία τους να έχουν εφεύρει τον θάνατο.
Ισως να νόμιζαν ότι αυτό θα τους βοηθούσε να σωθούν». Είναι άραγε
περίεργο αυτό και, πολύ περισσότερο, εγκληματικό; Δικαιολογεί μια
πολύμηνη ανταλλαγή ειρωνικών και φανατικών σχολίων μεταξύ ΝΔ
και ΣΥΡΙΖΑ; Aξίζει την έκρηξη μίσους στα κοινωνικά δίκτυα;
( Ο Μηταράκης
είχε δίκιο )
Εμπιστευτικά
Του Ι.Κ. Πρετεντέρη
jpretenteris@tanea.gr
Μαραθώνιος
Οποιος νομίζει ότι οι εκλογές είναι σπριντ, καλά θα κάνει να αλλάξει
προπόνηση. Οι εκλογές θα είναι Μαραθώνιος.
Πιθανότατα δεν θα έχουμε νέα κυβέρνηση πριν από το καλοκαίρι. Κι
αν έχουμε...
Στον Μαραθώνιο αυτόν, ο Μητσοτάκης έχει ένα μειονέκτημα και
δύο πλεονεκτήματα.
Το μειονέκτημα είναι προφανές. Μπαίνει καθαρά πρώτος στην
εκλογική ευθεία και συνεπώς αποτελεί τον βασικό στόχο όλων των
υπολοίπων. Από την πτώση ή την αποδυνάμωσή του θα εξαρτηθεί αν
θα ανοίξει το παιχνίδι για τους άλλους.
Φάνηκε με τις υποκλοπές. Κάθε απίθανος μπαγλαμάς αυτοανακηρύ-
χθηκε θύμα της «χούντας Κούλη» και ζήτησε «να φύγει ο Μητσοτάκης».
Οι εκλογές Κανένα πρόβλημα, φυσικά. Και «στην Αλα Κάλα Κούμπα, τρελαί-
θα είναι νονται για ρούμπα».
Μαραθώνιος. Τα πλεονεκτήματα του Μητσοτάκη είναι δύο.
Πρώτα ότι υπάρχει μια πλειοψηφία που θεωρεί πως η κυβέρνηση και ο
Και σε έναν Πρωθυπουργός κινούνται γενικά πάνω από τη βάση ενώ η αντιπολίτευση
Μαραθώνιο (που ήταν η προηγούμενη κυβέρνηση) είναι για τα μπάζα.
μπορεί Αυτή η παγιωμένη και μη αμφισβητούμενη πλειοψηφική αντίληψη
διαπέρασε όλη την τετραετία. Στα καλά και στα άσχημα.
να συμβούν
Υστερα ο Μητσοτάκης έχει μια σαφή και ρεαλιστική στρατηγική διακυ-
τα πάντα, βέρνησης. Την αυτοδυναμία.
ακόμη και να Ο άλλοι δεν έχουν.
Ο Τσίπρας λέει κάτι τρίφυλλα του τύπου «ψηφίστε με να βγω πρώτος και
μετά θα ψάξω κάποιον ξέμπαρκο μήπως κυβερνήσω, αν φυσικά βρούμε
πλειοψηφία που δεν ξέρουμε αν θα έχουμε». Προς το παρόν, ούτε το ένα
Το λέω αυτό μοιάζει πιθανό, ούτε το άλλο.
για όσους Και συνεπώς αυτό δεν λέγεται στρατηγική. Λέγεται γράμμα στον Αϊ-
Βασίλη.
νομίζουν πως
Ο Ανδρουλάκης κανείς δεν έχει καταλάβει τι ακριβώς λέει, ούτε τι
θα πάμε περίπου επιθυμεί, εκτός ίσως από κάποιο μαγικό που θα βάλει το ΠΑ-
στις κάλπες ΣΟΚ να κάνει παιχνίδι. Στην τελευταία εκδοχή του θέλει να στείλει τη
ΝΔ στην αντιπολίτευση.
χαλαρά και
Μόνο που ούτε αυτό λέγεται στρατηγική. Λέγεται «αίσιο το νέο έτος».
πολιτισμένα Παρ’ όλα αυτά οι εκλογές θα είναι Μαραθώνιος. Και σε έναν Μα-
ραθώνιο μπορεί να συμβούν τα πάντα, ακόμη και να στραβοπατήσει ο
προπορευόμενος.
Το λέω αυτό για όσους νομίζουν πως θα πάμε στις κάλπες χαλαρά και
πολιτισμένα.
Δεν θα πάμε έτσι. Διότι όλοι ρισκάρουν πολλά και κυρίως επειδή οι
πιθανότεροι ηττημένοι ρισκάρουν τα πάντα, δεν θα κάτσουν να χάσουν
με τα χέρια κάτω. Το ζούμε άλλωστε εδώ και μερικούς μήνες.
Η μόνη ευχή λοιπόν που μπορεί κάποιος σοβαρός άνθρωπος να διατυ-
πώσει πρωτοχρονιάτικα δεν είναι να τελειώσει ο εκλογικός Μαραθώνιος
όσο γίνεται συντομότερα κι ομαλότερα.
Αλλά το τέλος του να μην προεξοφλεί ένα χειρότερο αύριο από το
σήμερα.
 Οικονομία
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

Κριστίν Λαγκάρντ Στην ανάγκη περαιτέρω αύξησης του κόστους δανεισμού αναφέρθηκε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής
Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, τονίζοντας ότι αυτό απαιτείται για να αντιμετωπιστεί η ραγδαία
Τα επιτόκια της αύξηση των τιμών καταναλωτή. «Τα επιτόκια πολιτικής της ΕΚΤ πρέπει να είναι υψηλότερα για να
περιορίσουμε τον πληθωρισμό και να τον μειώσουμε στον στόχο μας του 2%» δήλωσε η Λαγκάρντ.
ΕΚΤ πρέπει να «Αυτή η διαδικασία είναι ουσιαστική γιατί θα ήταν ακόμη χειρότερο αν επιτρέπαμε στον πληθωρισμό
να εδραιωθεί στην οικονομία», προσέθεσε. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ έχουν διαμηνύσει
είναι υψηλότερα ότι θα ακολουθήσουν περισσότερες αυξήσεις, με τις αγορές και τους οικονομολόγους να αναμένουν
νέες αυξήσεις από μισή μονάδα κάθε φορά, στις επόμενες δύο συνεδριάσεις.

7/2011 4/2023 Αγορά

€751
Η ΕΞΕΛΙΞΗ €751
ενέργειας
ΤΟΥ ΚΑΤΩΤΑΤΟΥ 5/2022
Ηπια
σκαμπανεβάσματα
ΜΙΣΘΟΥ €713 προβλέπουν
(Ι∆ΙΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ)
οι αναλυτές
1/2022 για το 2023
2/2019 €663 ΣΕΛ. 22

€650
ΕΦΟΡΙΑ
Πριν από
το καλοκαίρι
η σύνδεση ταμειακών
μηχανών με POS
ΣΕΛ. 23
2012
€586

από την 1η Απριλίου Ελληνες

εφοπλιστές

Πόσο αυξάνεται o κατώτατος Παγκόσμιοι

πρωταθλητές
στις επενδύσεις

μισθός και πόσους επηρεάζει το 2022

σελ. 43

Α ΚΡΟΑΤΙΑ
πό την πρωταπριλιά θα ισχύσει η νέα αύ-
ξηση του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό
τομέα, ο οποίος αναμένεται να διαμορ-
φωθεί στα 751 ευρώ από 713 ευρώ σήμερα. Στο
πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του ο Πρωθυπουργός
μιλώντας ανακοίνωσε πως «την 1η Απριλίου,
νωρίτερα από πέρυσι, θα αυξηθεί και πάλι ο κα-
τώτατος μισθός». Τις επόμενες ημέρες το υπουρ-
γείο Εργασίας θα φέρει νομοθετική διάταξη στη
Βουλή για το νέο χρονοδιάγραμμα αύξησης του
κατώτατου μισθού εντός του 2023, με το πιθανό-
τερο σενάριο να προβλέπει τη διάταξη να έρχεται
αμέσως μετά τα Φώτα.
Η διαδικασία της διαβούλευσης με φορείς και
κοινωνικούς εταίρους θα ξεκινήσει εντός του
Ιανουαρίου ώστε η εισήγηση του υπουργού Ερ-
γασίας προς το υπουργικό συμβούλιο να λάβει
χώρα το τελευταίο 10ήμερο του Μαρτίου και ο νέος
μισθός να ισχύσει από 1η Απριλίου. Η αύξηση του Μπήκε
κατώτατου μισθού συμπαρασύρει και το επίδομα
ανεργίας, αλλά και μια σειρά επιδομάτων που κα- στην «αγκαλιά»
ταβάλει η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (πρώ-
ην ΟΑΕΔ).
της ευρωζώνης
΄΄σελιδεσ 24, 41 σελ. 43

myradio Παίζει τα δικά σου!

22 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Επιχειρήσεις
Ηπια σκαμπανεβάσματα «βλέπουν»
τρεις αναλυτές για το 2023
Θεωρούν ότι η έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία και το μέγεθος της οικονομικής ύφεσης είναι
οι δύο παράγοντες που θα καθορίσουν τα ζητήματα του κόστους και της ενεργειακής επάρκειας
Η
πιότερο σκαμπανέβασμα
των τιμών της ενέργειας
προβλέπουν για το 2023
στην Ευρώπη και την Ελλάδα τρεις
ενεργειακοί αναλυτές, αν και όπως
σημειώνουν η έκβαση του πολέμου
στην Ουκρανία και το μέγεθος της
οικονομικής ύφεσης είναι οι δύο
παράγοντες που θα καθορίσουν
τα ζητήματα του κόστους και της
ενεργειακής επάρκειας.
«ΤΑ ΝΕΑ» ζήτησαν τις εκτιμή-
σεις για την κατάσταση της αγοράς
ενέργειας από τον αναπληρωτή κα-
θηγητή του ΕΜΠ Χάρη Δούκα, τον
αναλυτή Ενεργειακής Στρατηγικής,
ακαδημαϊκό διευθυντή του Greek
Energy Forum και επιστημονικό συ-
νεργάτη του ΕΛΙΑΜΕΠ για θέματα
ενέργειας Μιχάλη Μαθιουλάκη και
τον διδάκτορα μηχανικό Πανεπι-
στημίου Ντούισμπουργκ-Εσεν και
ειδικό επί Ενεργειακής Πολιτικής
και Αγορών Γιώργο Στάμτση.
Και οι τρεις ειδικοί της αγοράς
ενέργειας συμφωνούν στον καθο-
Εκτιμούν πως «ακραίες
τιμές δεν θα δούμε.
Σε αυτό συμβάλλει και
η θέσπιση του μηχανισμού
του πλαφόν στο TTF.
Λειτουργεί ως πίεση»
Ενισχύσεις για επενδύσεις ανακύκλωσης, αφαλάτωσης και... στούντιο
Ε
νισχύσεις για επενδύσεις
που σχετίζονται με την
ανακύκλωση, την αφαλά-
τωση νερού στα νησιά αλλά και
τη δημιουργία κινηματογραφικών
στούντιο περιλαμβάνει το καθεστώς
του αναπτυξιακού νόμου «Επιχειρη-
ματικότητα 360°». Την προκήρυξη
υπέγραψε ο αναπληρωτής υπουρ-
γός Ανάπτυξης και Επενδύσεων
Νίκος Παπαθανάσης.
Η υποβολή των αιτήσεων υπα-
γωγής στο εν λόγω καθεστώς ενί-
σχυσης ξεκινάει την 9η Ιανουαρίου
Αγορά ενέργειας
Του Χρήστου Κολώνα
ριστικό ρόλο που θα έχει για το
μέγεθος της ενεργειακής κρίσης η
έκβαση του πολέμου της Ρωσίας σε
βάρος της Ουκρανίας: «Μην ξεχνά-
με ότι εξακολουθούμε να έχουμε σε
εξέλιξη έναν πόλεμο στη γειτονιά
μας. Η έκβασή του θα καθορίσει
τις εξελίξεις και στον τομέα της
οικονομίας και της ενέργειας»
σημειώνει ο κ. Μαθιουλάκης, ενώ
από την πλευρά του ο κ. Δούκας
υπογραμμίζει πως «οι εκτιμήσεις
μου γίνονται στη βάση μιας παγι-
ωμένης κατάστασης στο μέτωπο
του πολέμου για το 2023, δηλαδή
χωρίς να διαφαίνεται μια διπλω-
ματική λύση».
Στους παράγοντες που θα καθο-
ρίσουν την έκβαση των τιμών είναι
και η αναμενόμενη οικονομική ύφε-
ση: «Ο κύριος παράγοντας που θα
καθορίσει την πορεία των τιμών,
υπό την αίρεση των γεωπολιτικών
εξελίξεων, είναι η αναμονή της πα-
γκόσμιας οικονομικής ύφεσης» λέει
ο κ. Μαθιουλάκης και συνεχίζει:
«Η αναμονή μιας μεγάλης ύφεσης
είναι που πιέζει τις εκτιμήσεις για
ζήτηση. Και αυτό το γεγονός είναι
που κρατάει στις αγορές χαμηλά
τις τιμές».
Πάντως, ο κ. Δούκας συμμερίζε-
ται την παραπάνω άποψη, ωστόσο
επισημαίνει: «Το σενάριο που θέ-
λει τον πλανήτη να βυθίζεται σε
ύφεση πρέπει να αποφευχθεί με
Επιχειρηματικότητα 360°
με καταληκτική ημερομηνία του
κύκλου υποβολών την 10η Απρι-
λίου 2023. Η «Επιχειρηματικότητα
360°» έρχεται να συμπληρώσει τα
υπόλοιπαΚαθεστώτα Ενισχύσεων
του Αναπτυξιακού Νόμου καθώς
απευθύνεται σε επενδυτικά σχέδια
που αφορούν σημαντικούς τομείς
για την εθνική οικονομία, τα οποία
δεν εμπίπτουν στις λοιπές ειδικές
κατηγορίες.
Ενδεικτικά, στο εν λόγω καθε-
στώς μπορούν να υποβληθούν αι-
τήσεις για επενδυτικά σχέδια που
Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ
150,027
ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ TTF
€/ΜWh
116,603
€/ΜWh
7/12 16/12
αφορούν την αφαλάτωση θαλασσι-
νού νερού σε νησιωτικές περιοχές,
την ανακύκλωση, τη δημιουργία
κινηματογραφικών στούντιο, τη
δημιουργία γηπέδων και κολυμ-
βητηρίων, τη δημιουργία κέντρων
αποθεραπείας και αποκατάστασης
και οίκων ευγηρίας κ.ά., υπό συ-
γκεκριμένες προϋποθέσεις που
ορίζονται στην προκήρυξη.
Ο υπουργός Ανάπτυξης και Επεν-
δύσεων, Αδωνις Γεωργιάδης, δήλω-
σε ότι «η έναρξη του καθεστώτος
ενίσχυσης του Αναπτυξιακού Νό-
85,869 76,315
€/ΜWh
€/ΜWh
23/12 30/12
μου για την “Επιχειρηματικότητα
360°” δημιουργεί το κατάλληλο
περιβάλλον για έναν νέο κύκλο
σημαντικών επενδύσεων από τις
μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε μια
κρίσιμη για την οικονομία στιγμή
λόγω της επερχόμενης ύφεσης στην
Ευρώπη το 2023. Συνεχίζουμε με ερ-
γατικότητα τη σκληρή προσπάθεια
για να αλλάξουμε το επιχειρηματικό
περιβάλλον στη χώρα».
Από την πλευρά του ο Παπαθανά-
σης τόνισε μεταξύ άλλων ότι «μέσα
σε λιγότερο από έξι μήνες – χρόνο
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
κάθε τρόπο. Η όλη προσπάθεια
που καταβάλλεται από τις κυβερ-
νήσεις της Ευρώπης είναι η ενερ-
γειακή κρίση να μη βυθίσει τον
πλανήτη σε ύφεση. Αν οδηγηθούμε
στο αρνητικό σενάριο, τότε αυτό
θα σημαίνει πως οι κυβερνήσεις
απέτυχαν. Και τότε οι χώρες που
ευνοήθηκαν περισσότερο από τις
δημοσιονομικές επεκτάσεις, όπως
η Ελλάδα, θα αντιμετωπίσουν πε-
ριπέτειες...».
«ΤΑ ΝΕΑ» ζήτησαν από τους τρεις
αναλυτές την άποψή τους και για το
θέμα της πληρότητας των αποθη-
κευτικών εγκαταστάσεων σε φυσι-
κό αέριο των ευρωπαϊκών χωρών.
Και αν το τέλος του χειμώνα θα τις
βρει άδειες ή επαρκώς γεμάτες και
πώς αυτό το γεγονός θα επηρεάσει
τα ζητήματα της επάρκειας και των
τιμών.
Ο Γιώργος Στάμτσης επικαλεί-
ται τόσο για το θέμα αυτό όσο
και συνολικά για την εικόνα της
ενεργειακής αγοράς το 2023 τη
θέση του γερμανικού υπουργείου
Ενέργειας: «Και το 2023 το θέμα
των τιμών θα πιέζει την Ευρώπη.
Ωστόσο οι εκτιμήσεις του δείχνουν
πως στο τέλος της χρονιάς, στο
τελευταίο τρίμηνο, θα υποχωρή-
σουν. Θα έχουμε δηλαδή τιμές στη
διάρκεια του 2023 στα περίπου ση-
μερινά επίπεδα και προς το τέλος
του έτους θα υποχωρήσουν. Σε ό,τι
αφορά την πληρότητα των αποθη-
κών, σήμερα είναι στο 84%. Στο
τέλος του χειμώνα η πληρότητα θα
είναι στο 40%. Είναι σημαντικό να
εξασφαλιστεί ο επαναεφοδιασμός
των αποθηκών μέχρι να μπουν στην
αγορά συστήματα αποθήκευσης
ηλεκτρικής ενέργειας και να δι-
ασφαλιστεί η διαθεσιμότητα των
μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με
καύσιμο το φυσικό αέριο».
Ο Μιχάλης Μαθιουλάκης ερωτη-
θείς για την εκτίμησή του ως προς
την πορεία των τιμών του φυσικού
αερίου μέσα στο 2023, πιστεύει ότι
«από το καλοκαίρι είναι πιθανόν να
δούμε τιμές φυσικού αερίου TTF
στα 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα».
Ο Χάρης Δούκας λέει πως
«ακραίες τιμές δεν θα δούμε. Σε
αυτό συμβάλλει και η θέσπιση του
μηχανισμού του πλαφόν στο TTF.
Λειτουργεί ως πίεση» υποστηρίζει.
ρεκόρ για τα δεδομένα των προη-
γούμενων αναπτυξιακών νόμων –
καταφέραμε να ενεργοποιήσουμε
τέσσερα Καθεστώτα Ενίσχυσης του
νέου Αναπτυξιακού Νόμου. Γεγο-
νός που αποδεικνύει εμπράκτως
την ισχυρή βούληση της κυβέρ-
νησης της Νέας Δημοκρατίας να
κινητοποιήσει έναν μεγάλο αριθμό
ιδιωτικών επενδύσεων στην Ελλά-
δα και να δώσει τη δυνατότητα σε
επιχειρήσεις όλων των μεγεθών να
δραστηριοποιηθούν σε πολλούς
οικονομικούς τομείς».
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 23

1.120.508 Η ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ Επιστροφή της Ιστορίας

ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ
επιχειρήσεις
χρησιµοποιούν ΒΙΒΛΙΩΝ MyDATA και η ενδυνάμωση
τα myDATA
του ανθρώπου
239.348
Η
επαγγελµατίες ανθρώπινη ιστορία διαμορφώνεται από τις
μακροχρόνιες μεγατάσεις και τα μεγάλα γε-
και µικρές γονότα που συνήθως μας εκπλήσσουν. Οι
επιχειρήσεις μακροχρόνιες τάσεις μπορούν να κατανοηθούν και
χρησιµοποιούν έτσι να αυξηθεί η προβλεπτική μας ικανότητα. Τα με-
την εφαρµογή
e-timologio
1,6 δισ. €973,56
γάλα γεγονότα δημιουργούν τα σημεία καμπής στην
εξέλιξη των οικονομιών και των κοινωνιών, και είναι
παραστατικά δισ. η αξία των συνήθως αναπάντεχα με αρνητική ή θετική επίδραση
(μαύροι και λευκοί κύκνοι).
έχουν διαβιβαστεί παραστατικών που Σε παγκόσμιο επίπεδο το προηγούμενο κύμα (το
στα myDATA έχουν διαβιβαστεί πέμπτο από το 1780) ανάπτυξης το οδήγησαν η πλη-
ροφορική, η βιοτεχνολογία και οι επικοινωνίες μέχρι
που ήρθε το σοκ της έλλειψης δικλίδων ασφαλείας για
να καταρρεύσει η οικονομική δραστηριότητα το 2010.

ΕΦΟΡΙΑ Χρόνος διαβίβασης στο myDATA

μέσω της Φόρμας Καταχώρισης.
ΓΝΩΜΗ
Ετσι ήρθε το έκτο κύμα που η ανοδική
του φάση θα κορυφωθεί το 2030-2035
Για το έτος 2023, οι επιχειρήσεις που και το οδηγούν οι περιβαλλοντολογικές

Εις... σάρκα μίαν

χρησιμοποιούν τη φόρμα καταχώρι-
σης υποχρεούνται να διαβιβάζουν
τις συνόψεις των παραστατικών τους
εντός της επόμενης ημέρας από την
ημερομηνία έκδοσης. Κατ’ εξαίρεση,
τεχνολογίες, οι υγειονομικές πολιτικές,
η νανοβιοτεχνολογία κ.τ.λ. Εάν μάλι-
στα εμπορευματοποιηθεί η πυρηνική
σύντηξη, θα μπορούσε να έλθει μία
εντυπωσιακή δεκαετία εάν βεβαίως δεν

ταμειακές
οι επιχειρήσεις που το προηγούμενο
φορολογικό έτος είχαν ακαθάριστα
έσοδα έως 10.000 ευρώ μπορούν να
διαβιβάζουν τα σχετικά δεδομένα
μέσω της ειδικής φόρμας καταχώ-
συμβούν αναπάντεχα αρνητικά γεγονότα
(Ουκρανία, Tαϊβάν, Κόσοβο, Τουρκία).
Του Η Ελλάδα, με βάση το κατά κε-
Παναγιώτη φαλήν ΑΕΠ, και παρόμοιες όπως οι πα-
Ε. Πετράκη γκόσμιες κινητήριες δυνάμεις, έχει μία

μηχανές και POS

ρισης της ΑΑΔΕ έως τη 10η ημέρα
του επόμενου μήνα εντός του οποίου
εκδίδονται.
Ταμειακές μηχανές. Μετατίθεται
για την 1η Απριλίου 2023 η υποχρέ-
ωση διαβίβασης χαρακτηρισμού των
Πριν από το καλοκαίρι γίνονται ένα με πλήρη εσόδων λιανικής που εκδίδονται από
ταμειακές μηχανές διά μέσου του
καταγραφή όλων των δεδομένων σε πραγματικό πληροφοριακού συστήματος ΦΗΜ.
Μέχρι την 31η Μαρτίου 2023 τα σχε-
χρόνο και δυνατότητα άμεσης διασταύρωσης τικά δεδομένα εξακολουθούν να δια-
βιβάζονται μέσω των προγραμμάτων
από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς διαχείρισης επιχειρήσεων (λογιστικό
ERP) ή της ειδικής φόρμας καταχώρι-
Της Μαρίας Βουργάνα σης της ΑΑΔΕ e-send.
Ηλεκτρονική τιμολόγηση. Επεκτεί-
νεται σε έξι μήνες το στάδιο προσαρ-
λίγο διαφορετική κυκλική συμπεριφορά
διότι εμφανίζει μικρότερη διάρκεια στον
μακροχρόνιο οικονομικό κύκλο. Ζούμε στο έβδομο
κύμα εξέλιξης που άρχισε το 2013 (κατώτατο σημείο
του προηγούμενου έκτου κύκλου) και θα κορυφωθεί
γύρω στο 2024-2030.
Τα προηγούμενα κύματα ανάπτυξης, το πέμπτο για
την παγκόσμια οικονομία και το έκτο για την Ελλάδα
(1983-2012), ήταν ωραία χρόνια έστω και εάν οδηγηθή-
καμε στην Ελλάδα σε σοβαρό ατύχημα (!) – Μνημόνιο.
Παρήγετο σ’ όλον τον κόσμο και την Ελλάδα ευημε-
ρία, βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, συρρίκνωση της
φτώχειας.
Στον κύκλο όμως που ζούμε σήμερα η ιστορία δεί-
χνει το άσχημο πρόσωπό της: τρεις απανωτές κρίσεις:
χρηματοοικονομική, Covid, Ουκρανικό (ενεργειακό
- πληθωρισμός). Είναι βέβαιο ότι και οι τρεις κρίσεις

Β
ελτιώσεις αλλά και χρονικές
«ανάσες» σε πάνω από 1,35
εκατ. ελεύθερους επαγγελμα-
τίες και επιχειρήσεις για τη διαβίβαση
των δεδομένων των συναλλαγών στους
στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA
προβλέπει νέα απόφαση του υπουργεί-
ου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ. Την ίδια
ώρα, στην τελική ευθεία εισέρχεται
ηonline διασύνδεση των ταμειακών με
τα POS και τα ηλεκτρονικά συστήματα
της ΑΑΔΕ, μέτρο το οποίο αναμένεται
να κλείσει παράθυρα φοροδιαφυγής
και να περιορίσει τις απώλειες στον
ΦΠΑ. Η ΑΑΔΕ προχώρησε στην επι-
καιροποίηση των προδιαγραφών της
διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών
με τα POS με τις αλλαγές να ισχύουν
από την 1η Ιανουαρίου 2023 και να
αφορούν τη βελτίωση της κρυπτογρά-
φησηςστηνεπικοινωνία μεταξύ των
ελεγκτικούς μηχανισμούς. Με το νέο
σύστημα τα POS δεν θα επιτρέπεται να
λειτουργούν αυτόνομα για χρεωστικές
συναλλαγές. Δηλαδή για πληρωμές με
κάρτα δεν θα επιτρέπεται να εισάγεται
με πληκτρολόγηση στο POS το ποσό
πληρωμής. Το ποσό θα βγαίνει από
την ταμειακή μηχανή.
Επίσης με απόφαση που υπογρά-
φουν οι Απόστολος Βεσυρόπουλος
και Γιώργος Πιτσιλής προβλέπονται
οι εξής αλλαγές στη διαβίβαση των
δεδομένων στην πλατφόρμα myDATA:
Χρόνος διαβίβασης στο myDATA.
Από την 1η Απριλίου 2024 η διαβί-
βαση της σύνοψης παραστατικών
συναλλαγών μέσω προγραμμάτων
διαχείρισης επιχειρήσεων (εμπορικό/
λογισμικό, ERP) θα γίνεται σε πραγ-
ματικό χρόνο. Από τις 5 Ιουλίου 2022
και μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023 η
μογής στην έκδοση παραστατικών
αποκλειστικά με ηλεκτρονική τιμο-
λόγηση μέσω Παρόχου, για όσες επι-
χειρήσεις επιλέξουν αυτόν τον τρόπο
έκδοσης και διαβίβασης παραστα-
τικών. Η δυνατότητα αυτή αφορά
τις συναλλαγές χονδρικής με άλλες
υπόχρεες επιχειρήσεις όσο και τις συ-
ναλλαγές με το Δημόσιο, στο πλαίσιο
των δημόσιων συμβάσεων.
QR code. Παρέχεται η δυνατότητα
να υπάρχει QR code στα λογιστικά
στοιχεία που εκδίδονται με τη χρήση
προγραμμάτων διαχείρισης επιχειρή-
σεων (εμπορικό ERP).
Αλιείς. Καθίσταται προαιρετική η υπα-
γωγή των αλιέων που εντάσσονται
στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ στις υπο-
χρεώσεις διαβίβασης δεδομένων στο
myDATA, για τα έτη 2021 έως και 2023.
Ξενοδοχεία. Για το έτος 2023, στην
έχουν έναν κοινό παρονομαστή: την αντίληψη για την
ανάγκη ενίσχυσης του ρυθμιστικού ρόλου του κράτους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι λόγω της ειδικής φύσης του
πληθωρισμού (κυρίως προσφοράς), ακόμα και αυτός,
οδηγεί στον ίδιο παρονομαστή (κρατικές ενισχύσεις),
ενώ θεωρητικά ο πληθωρισμός μπορούσε να οδηγήσει
και στο αντίθετο συμπέρασμα, δηλαδή σε μία περιορι-
σμένη δημοσιονομική πολιτική. Ταυτοχρόνως όμως
είναι ακριβώς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των συγκε-
κριμένων κρίσεων που μέσω της έκρηξης της αβεβαι-
ότητας και της έλλειψης εμπιστοσύνης αναδεικνύουν
την ανάγκη όχι απλώς της παρέμβασης του κράτους,
αλλά της αποτελεσματικής παρέμβασης του κράτους
με σεβασμό στην προσωπικότητα του ατόμου. Η χρη-
ματοοικονομική κρίση έθεσε το θέμα της αποφυγής
των χρεών σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, ο Covid
το ζήτημα της ατομικής ευθύνης απέναντι στη ζωή και
το ουκρανικό το ζήτημα της ατομικής στάσης απέναντι
στην ιστορία και τον αναθεωρητισμό της όταν φαίνεται
ότι ο αυταρχισμός αποτυγχάνει σε διεθνές επίπεδο.

δύο συσκευώνκαι τον τρόπο χειρισμού
των πιθανών βλαβών είτε στον ΦΗΜ
είτε στηνυποδομή σύνδεσηςτων δύο
συσκευών.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΑΑ-
ΔΕ, πριν από το καλοκαίρι ταμειακές
μηχανές και POS γίνονται ένα με πλή-
ρη καταγραφή όλων των δεδομένων
σε πραγματικό χρόνο και δυνατότη-
τα άμεσης διασταύρωσης από τους
διαβίβαση της σύνοψης παραστατι-
κών μέσω προγραμμάτων διαχείρισης
επιχειρήσεων (εμπορικό/λογισμικό,
ERP) προβλέπεται εντός της επόμενης
ημέρας από την ημερομηνία έκδοσης
του παραστατικού. Προβλέπονται
εξαιρέσεις για επιχειρήσεις με πολύ
μεγάλο όγκο συναλλαγών και ειδικές
συνθήκες έκδοσης των παραστατι-
κών τους.
περίπτωση διαβίβασης εσόδων λια-
νικής ΦΗΜ από τα ξενοδοχεία που
λειτουργούν σύμφωνα με την ξενο-
δοχειακή ημέρα τα δεδομένα εσόδων
λιανικής ΦΗΜ που αντλούν οι οντότη-
τες αυτές από την ψηφιακή πλατφόρμα
myDATA δύναται να διαβιβάζονται
συνολικά με χαρακτηρισμό εσόδων
1.95 Λοιπά πληροφοριακά στοιχεία
εσόδων.
Δ
ημιουργείται λοιπόν ένας νέος κόσμος όπου
η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, αλλά κάνει
αισθητή την παρουσία της με έναν μοναδικό
τρόπο. Σ’ αυτόν δεν θα αναπαραχθούν τα παλαιότερα
χαρακτηριστικά της κυριαρχίας των αγορών στην πο-
λιτική, αλλά ούτε και της πολιτικής στην ανθρώπινη
ανάπτυξη. Η ενδυνάμωση της ανθρώπινης δημιουρ-
γικότητας θα είναι μονόδρομος για το μέλλον.
Ο Παναγιώτης Ε. Πετράκης είναι ομότιμος καθηγητής ΕΚΠΑ
24 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Αριστοτέλης Διβάνης
Εφυγε ο ιδρυτής
του ξενοδοχειακού
ομίλου και
πρωτοπόρος του
ελληνικού τουρισμού
A Μ
νήμερα την Πρωτοχρονιά έφυ-
γε από τη ζωή ο Αριστοτέλης
– Τέλης – Διβάνης, πρωτοπόρος
και εκ των θεμελιωτών του ελληνικού
τουρισμού.
Μεγαλωμένος στη φτώχεια και στις
δύσκολες συνθήκες του πολέμου, χάρη
στην εργατικότητα, την επιμονή και την
επιθυμία του να δημιουργήσει ξεκίνησε
το 1958 το χτίσιμο μιας από τις μεγα-
λύτερες αλυσίδες ξενοδοχείων, ενώ
συνέβαλε στην ανάδειξη του κλάδου
μέσα και από τη σημαντική συνδικα-
λιστική του πορεία, διατελώντας επί
χρόνια πρόεδρος του Ξενοδοχειακού
Επιμελητηρίου Ελλάδος.
Ο Τέλης Διβάνης, που γεννήθηκε στις
13 Νοεμβρίου 1928, τα τελευταία χρόνια
είχε αποσυρθεί από το προσκήνιο, κα-
θώς ένα ατύχημα του είχε στερήσει σχε-
δόν πλήρως την όρασή του. Δίπλα του
σε όλη του τη ζωή η σύζυγός του Νίκη.
Από το 1986 δε, με την ολοκλήρωση των
σπουδών του, μπήκε στην επιχείρηση ο
Σπύρος Διβάνης, γιος του αειμνήστου
Τέλη, ο οποίος εδώ και πολλά χρόνια
ασκεί τη διοίκηση.
Η αρχή στον χώρο των ξενοδοχεί-
ων έγινε το 1958, όταν ο Αριστοτέλης
Διβάνης ακολουθώντας τη συμβουλή
του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου
Καραμανλή για την ενασχόληση με τον
Τουρισμό και τη Φιλοξενία εγκαινίασε
το πρώτο ξενοδοχείο στα Τρίκαλα.
Σήμερα ο όμιλος Διβάνη διαθέτει
επτά ξενοδοχεία με ξεχωριστό ύφος
το καθένα, τέσσερα στην Αθήνα (Divani
Caravel, Divani Apollon Suites, Divani
Apollon Palace & Thalasso, Divani Palace
Acropolis) και από ένα στην Καλαμπάκα
(Divani Meteora), στη Λάρισα (Divani
Palace Larissa) και στην Κέρκυρα (Divani
Corfu).
Η τρίτη γενιά της οικογένειας Διβάνη
αποτελεί ενεργό δυναμικό του ομίλου σε
καίριες θέσεις, συνεχίζοντας και εξελίσ-
σοντας με επιτυχία το όραμα του ιδρυτή
Αριστοτέλη Διβάνη και οδηγώντας τον
όμιλο ακόμα πιο μπροστά στη νέα εποχή
της φιλοξενίας με τη διαρκή αναβάθμιση
και των επτά ξενοδοχείων.
Η κηδεία του Αριστοτέλη Διβάνη θα
πραγματοποιηθεί στο Α’ Νεκροταφείο
Αθηνών την Τετάρτη 4 Ιανουαρίου στις
14.00.
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
Κατώτατος μισθός ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΑΤΩΤΑΤΟΙ ΜΙ
ΣΤΟΝ Ι∆ΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ
Αυξάνεται και πάλι Με τη νέα – κατ' εκτίµηση – αύξηση το
µισθοί αναµένεται να διαµορφωθούν
ΣΗΜΕΡΑ ΑΠΟ 1/4/2023
από την 1η Απριλίου €713
€752 €784 €827
και θα φτάσει τα €751 ΑΥΞΗΣΗ
€39
ΑΥΞΗΣΗ
€43
Επανέρχεται σε προμνημονιακά επίπεδα Εισαγωγικός
κατώτατος µισθός
Κατώτατος
µε 1 τριετία
 Ποιες αλλαγές έρχονται στο επίδομα ανεργίας
και σε άλλα επιδόματα Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΑΜΟΙ
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟΝ
Του Ηλία Γεωργάκη
1 στους 3
Αύξηση στους
ε διαδικασίες-εξπρές (εν θα ξεκινήσει εντός του Ιανουαρί- εργαζοµένους σε όλο
όψει και των εκλογών) από ου, ώστε η εισήγηση του υπουργού τον ιδιωτικό τοµέα –
την 1η Απριλίου 2023 θα Εργασίας προς το Υπουργικό Συμ- μισθούς των 677.618 (το 28,73%) –
ισχύσει η νέα αύξηση (προς τα 751 βούλιο να λάβει χώρα το τελευταίο προγραμμάτων λαµβάνει µηνιαίο µέσο
ευρώ από 713 ευρώ) του κατώτα- 10ήμερο του Μαρτίου και ο νέος θα δουν µισθό 330 ευρώ καθαρά
του μισθού στον ιδιωτικό τομέα. Ο μισθός να ισχύσει από την 1η Απρι-
χιλιάδες (414,12 ευρώ µεικτά) 
Πρωθυπουργός μιλώντας για τα νέα λίου.
σύµφωνα µε τα στοιχεία
μέτρα του 2023 στο πρωτοχρονιάτικο Οσον αφορά το ποσό της αύξησης, άνεργοι που του ΕΦΚΑ   
μήνυμά του ανακοίνωσε πως «την 1η θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως ο νέος
συμμετέχουν
Απριλίου, νωρίτερα από πέρυσι, θα
αυξηθεί και πάλι ο κατώτατος μι-
μισθός θα φτάσει στο επίπεδο των
751 ευρώ μεικτά, δηλαδή σε προ- στα 2.358.554
σθός». Ως γνωστόν, ο κυβερνητικός μνημονιακά επίπεδα, πριν δηλαδή ήταν το σύνολο των
σχεδιασμός προέβλεπε η αύξηση μειωθεί βίαια με την Πράξη Υπουρ-
προγράμματα ασφαλισµένων στον
κατά 5,5% να ισχύσει από την ερ- γικού Συμβουλίου του 2012 σε 586 του ΟΑΕΔ ιδιωτικό τοµέα (κοινές
χόμενη Πρωτομαγιά. ευρώ μεικτά και 510 ευρώ για τους και στα επιχειρήσεις)   
Τις επόμενες ημέρες το υπουργείο νέους έως 25 ετών (ο υποκατώτατος
Εργασίας θα φέρει νομοθετική διά-
ταξη στη Βουλή για το νέο χρονο-
καταργήθηκε με την πρώτη αύξηση
του κατώτατου στα 650 ευρώ τον
προγράμματα
μαθητείας
1.683.900
ήταν το σύνολο των
διάγραμμα αύξησης του κατώτατου Φεβρουάριο του 2019). ασφαλισµένων µε πλήρη
μισθού εντός του 2023, με το πιθα- Επισημαίνεται ότι η αύξηση του
απασχόληση (71,39%)   
νότερο σενάριο να προβλέπει την κατώτατου μισθού συμπαρασύρει
επίμαχη διάταξη να έρχεται αμέσως και το επίδομα ανεργίας, αλλά και
μετά τα Φώτα. σειρά επιδομάτων που καταβάλλει
Ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε ο ΟΑΕΔ. Σήμερα το ημερήσιο επίδο- ρομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη,
από τη σημερινή κυβέρνηση τρεις μα είναι 16,29 ευρώ και το μηνιαίο ανεξαρτήτως από το αν ο άνεργος
φορές. Εκτός από την επερχόμενη 407,25 ευρώ. Από την 1η Μαΐου δι- αμειβόταν με μηνιαίο μισθό ή ημερο-
αύξηση την 1η Απριλίου 2023 της αμορφώνονται αντίστοιχα σε 17,51 μίσθιο (προσαυξανόμενο κατά 10%
τάξης του 5,5%-6%, αυξήθηκε κατά ευρώ το ημερήσιο και 438 ευρώ το για κάθε προστατευόμενο μέλος).
7,5% από την 1η Μαΐου 2022, ενώ μηνιαίο επίδομα. Ετσι από την 1η Αντίθετα, το ειδικό επίδομα μα-
αύξηση καταγράφηκε κατά 2% από Μαΐου 2023 θα φτάσει στα 462 ευρώ. κροχρόνιας ανεργίας, το οποίο
την 1η Ιανουαρίου 2022. Το ύψος του επιδόματος ανεργίας ανέρχεται σε 200 ευρώ τον μήνα,
Η διαδικασία της διαβούλευσης ορίζεται σε ποσοστό 55% του ημε- δεν πρόκειται να αυξηθεί, καθώς
ΕΦΚΑ
Στα 10 χρόνια η διαγραφή οφειλών –ποιες παραγράφ
Σ
ε 10 χρόνια – από 20 που ίσχυε σύμφωνα με τις διατάξεις του νό- παραγραφής των βεβαιωμένων γί-
– μειώνεται ο χρόνος που έχει μου 4997/2022. Εάν η απαίτηση του νεται κεντρικά και μαζικά κάθε έτος
στη διάθεσή του ο e-ΕΦΚΑ e-ΕΦΚΑδεν βεβαιωθείκαι η οφειλή από τις υπηρεσίες του KEAO και οι
προκειμένου να βεβαιώσει και να δεν κοινοποιηθεί στον ασφαλισμένο εν λόγω οφειλές δεν θα εμφανίζο-
εισπράξει απαιτήσεις από μη κατα- μέσα σε αυτό το διάστημα, οι οφει- νται στην καρτέλα του οφειλέτη,
βληθείσες ασφαλιστικές εισφορές, λές παραγράφονται. Η διάταξη αφο- γνωστοποιεί το υπουργείο Εργασί-
ρά όλες τις κατηγορίες οφειλετών ας. Επιπλέον, οι οφειλές που δημι-
ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότες, ουργούνται από το2026 και μετά θα
Η διάταξη αφορά όλες τις κατηγορίες ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς παραγράφονται στα πέντε χρόνια,
οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών απασχολούμενοι, αγρότες). ώστε οι χρόνοι παραγραφής των
Για την παραγραφή των μη βε- ασφαλιστικών οφειλών να προσεγ-
(εργοδότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, βαιωμένων οφειλών δεν απαιτείται γίζουν αυτές των φορολογικών.
αυτοτελώς απασχολούμενοι, αγρότες) αίτηση ασφαλισμένου. Η διαδικασία Τονίζεται ότι το ενδεχόμενο πα-
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 41

ΙΣΘΟΙ
εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέρ-
γων επί έναν μήνα μετά τη λήξη
της τακτικής επιδότησης ανεργίας
Μετοχές
Α (1/4/2023)  
ου 5,5% οι νέοι κατώτατοι
και δεν είναι εποχικοί (οικοδόμοι,
λατόμοι, ασβεστοποιοί, μουσικοί,
τραγουδιστές/-ριες, εργαζόμενοι/-
Χρηματαγορές

2
ως εξής:    ες σε τουριστικά και επισιτιστικά
επαγγέλματα κ.λπ.).
€978
€927
€903
€856 Το ειδικό βοήθημα ύστερα από
τρίμηνη παραμονή στα μητρώα των
ανέργων, το οποίο ισούται με 15
ημερήσια επιδόματα ανεργίας ύψους

3
ΑΥΞΗΣΗ 262,67 ευρώ και διαμορφώνεται στα
ΑΥΞΗΣΗ
€51 277 ευρώ.
€47
Το ειδικό βοήθημα σε όσους εξέτι-
σαν ποινή στερητική της ελευθερίας,
το οποίο ισούται με 15 ημερήσια επι-

4
δόματα ανεργίας ύψους 262,67 ευρώ
Κατώτατος Κατώτατος και διαμορφώνεται στα 277 ευρώ.
µε 2 τριετίες µε 3 τριετίες

ΙΒΩΝ
Το ειδικό βοήθημα λόγω επίσχεσης
εργασίας ή διακοπής εργασιών, το
οποίο ισούται με 20 ημερήσια επι-
Κέρδη με πρωταγωνίστριες
Ι∆ΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ 
τις τράπεζες για το ΧΑ το 2022
δόματα ανεργίας ύψους 350,23 ευρώ

5
και διαμορφώνεται στα 369,5 ευρώ.

677.618 ήταν Το ειδικό εποχικό βοήθημα. Το ύψος

το σύνολο των του προκειμένου για οικοδόμους Του Αγη Μάρκου
ασφαλισµένων µε µερική ορίζεται στο 70% του 37πλασίου
του εκάστοτε ισχύοντος ημερομι-

Μ
απασχόληση (28,73%)    ε αφετηρία τις 929,79 μονάδες ξε- υπόψη το συνολικό ύψος και τη φύση των
σθίου ανειδίκευτου εργάτη ύψους
€1.050 καθαρά

(1.209,61 ευρώ µεικτά)
ήταν ο µέσος µισθός
πλήρους απασχόλησης    σικών - τραγουδιστών, ηθοποιών
€ 330 καθαρά (414,12
6
824,63 ευρώ και διαμορφώνεται στα
870 ευρώ.
Ενώ για τα επαγγέλματα των μου-
κ.λπ., στο 70% του 25πλασίου του
εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου
κινάει η νέα χρονιά για το Χρηματι-
στήριο, το οποίο κόντρα στη διεθνή
πτώση των μετοχών πέτυχε να ολοκληρώσει
το 2022 με κέρδη της τάξης του 4%. Οι εντυπω-
σιακοί ρυθμοί ανάπτυξης της ελληνικής οικο-
νομίας και η βελτίωση στα αποτελέσματα των
εισηγμένων κόντρα στο κλίμα αβεβαιότητας
επενδύσεων που εκτιμάται ότι θα υλοποιη-
θούν, αναμένεται να είναι ορατή η αλλαγή
του μοντέλου οικονομικής μεγέθυνσης της
Ελλάδας, με έμφαση στις επενδύσεις και έναν
πιο ανθεκτικό και πολύπλευρο παραγωγικό
ιστό» αναφέρεται στην ίδια έκθεση.
Αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρα-

ευρώ µεικτά) ήταν ο
µέσος µισθός µερικής
απασχόλησης     νία, αποτέλεσαν σύμφωνα με αναλυτές τους
€870 καθαρά
(982,60 ευρώ µεικτά)
ήταν ο µέσος µισθός
για το σύνολο των
ασφαλισµένων   υψηλή κερδοφορία και η προοπτική διανομής
7
ανειδίκευτου εργάτη ύψους 557,22
ευρώ, διαμορφώνεται στα 588 ευρώ.
Το βοήθημα ανεργίας αυτοτελώς
και ανεξαρτήτως απασχολουμένων
- ασφαλισμένων ύψους 437,79 ευρώ
διαμορφώνεται στα 462 ευρώ.
Παράλληλα αύξηση στους μισθούς
των προγραμμάτων θα δουν χιλιά-
δες άνεργοι που συμμετέχουν στα
προγράμματα του ΟΑΕΔ και στα
που προκάλεσε η έξαρση του πληθωρισμού
μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρα-
καταλύτες της ανόδου. Πρωταγωνιστής στο
ταμπλό πέρυσιήταν αναμφίβολα ο τραπεζικός
κλάδος, ο δείκτης του οποίου ενισχύθηκε με
διψήφιο ποσοστό (+11,42%). Η ολοκλήρω-
ση του σχεδίου εξυγίανσης των τεσσάρων
συστημικών ομίλων, η επιστροφή τους σε
μερίσματος στους μετόχους την επόμενη δι-
ετία, για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της
νία, οι οικονομολόγοι της τράπεζας υπο-
στηρίζουν ότι η συνέχιση και η έκβασή του
αναμφίβολα μπορούν να επηρεάσουν την
παγκόσμια οικονομία, αλλά κυρίως την ΕΕ,
Η ολοκλήρωση
αφού η σύγκρουση σε εδάφη
της ευρωπαϊκής ηπείρου καθώς
του σχεδίου και η ενεργειακή εξάρτηση από
τη Ρωσία έχουν οδηγήσει στην
εξυγίανσης κατακόρυφη αύξηση των τιμών
των τεσσάρων της ενέργειας. Σημειώνουν δε
ότι ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας
συστημικών και Ουκρανίας έχει θέσει σε

1
πρόκειται για σταθερό ποσό.
Αναλυτικότερα:
Το ειδικό βοήθημα λήξης ανεργίας,
το οποίο ισούται με 13 ημερήσια
επιδόματα ανεργίας και από 227,65
ευρώ διαμορφώνεται στα 240 ευ-
ρώ. Ειδικό βοήθημα δικαιούνται οι
ασφαλισμένοι εφόσον παρέμειναν
προγράμματα μαθητείας.
Οι τριετίες (η αύξηση δηλαδή με
βάση την προϋπηρεσία) θα παρα-
μείνουν και πάλι παγωμένες, καθώς
για να «ξεπαγώσουν» θα πρέπει η
ανεργία να πέσει κάτω από το 10%.
Αυτό σύμφωνα με τις προβλέψεις
του προϋπολογισμού δεν θα γίνει
ούτε μέσα στο 2023.
ελληνικής δημοσιονομικής κρίσης, έστρεψαν
ξανά τα ραντάρ της διεθνούς επενδυτικής
κοινότητας στα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα.
Σύμφωνα με έκθεση της Alpha Bank, οι πιο
κρίσιμοι παράγοντες που θα επηρεάσουν την
ελληνική οικονομία το 2023 είναι η διεθνής
ενεργειακή κρίση και ο υψηλός πληθωρισμός,
ως αποτέλεσμα αυτής, καθώς και οι τάσεις
επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας.
«Η πτώση της αγοραστικής δύναμης τόσο των
Ελλήνων όσο και των ευρωπαίων πολιτών, οι
οποίοι αποτελούν περί του 80% των ταξιδιω-
τικών αφίξεων στην Ελλάδα, θα επιβραδύνει
σημαντικά την ιδιωτική κατανάλωση και τις
εξαγωγές υπηρεσιών στη χώρα μας» σημει-
ομίλων και κίνδυνο σημαντικό μερίδιο
η επιστροφή τους των παγκόσμιων εξαγωγών
τροφίμων και έχει συμβάλει
σε υψηλή στην έντονη αύξηση των πα-
κερδοφορία γκόσμιων τιμών των τροφίμων.
«Αυτό έχει καταστήσει τις υπό
έστρεψαν ξανά ανάπτυξη – εξαρτώμενες από
τα ραντάρ των τις εισαγωγές τροφίμων – οι-
ξένων επενδυτών κονομίες πιο ευάλωτες, με δυ-
νητικά σοβαρές ανθρωπιστικές
στα ελληνικά συνέπειες» υπογραμμίζουν οι
πιστωτικά αναλυτές της Alpha Bank.
Εξάλλου, υπογραμμίζουν ότι
ιδρύματα το 2023 θα είναι το πρώτο έτος
μετά το 2010 που η Ελλάδα θα

φονται στα 5 χρόνια

ραγραφής παύει να ισχύει όταν
ο e-ΕΦΚΑ ή το ΚΕΑΟ – εντός της
10ετίας –ειδοποιήσειμε οποιονδή-
ποτε τρόπο τον ασφαλισμένο για
την οφειλή: με δικαστικό επιμελη-
τή-κλητήρα, επιστολή, ηλεκτρονική
ειδοποίηση, εφόσον υπάρξει μέτρο
διοικητικής εκτέλεσης για την εί-
σπραξή της (κοινοποίηση ατομικής
ειδοποίησης, επιβολή κατάσχεσης
επί κινητής/ακίνητης περιούσιας ή
απαίτησης εις χείρας Τρίτου, προσ-
διορισμός προγράμματος πλειστη-
ριασμού κ.λπ.) κ.ά. Επισημαίνεται
ότι οι εργαζόμενοι δεν χάνουν τα
ασφαλιστικά δικαιώματά τους για
οφειλές των εργοδοτών τους κατά
το χρονικό διάστημα της περιόδου
2006-2011, που – βάσει της νέας δι-
άταξης – έχουν παραγραφεί.
Τέλος, σε περίπτωση που ο ασφα-
λισμένος θέλει να υποβάλει ένσταση
σχετικά με την παραγεγραμμένη
οφειλή, μπορεί να το πράξει απευ-
θυνόμενος στην Τοπική Διεύθυνση
του e-ΕΦΚΑ στην οποία ανήκει.
ώνουν οι οικονομολόγοι της τράπεζας.
Προσθέτουν ωστόσο ότι την επόμενη χρο-
νιά ο βασικός μοχλός της οικονομικής μεγέ-
θυνσης αναμένεται να είναι οι επενδύσεις.
Σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση
θα διαδραματίσουν, κατά τους αναλυτές της
Alpha Bank, η απορρόφηση των πόρων από
το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
(ΤΑΑ), η εκτέλεση του Προγράμματος Δημο-
σίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) αλλά και η εισροή
Αμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ), οι οποίες
στο πρώτο εξάμηνο του 2022 σημείωσαν
ιστορικά υψηλή επίδοση.
«Στο τέλος του χρονικού ορίζοντα του
ΤΑΑ, δηλαδή μέχρι το 2026 και λαμβάνοντας
βρεθεί εκτός της στενής δημοσιονομικής
επιτήρησης, καθώς η χώρα μας έχει εξέλθει
από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, ενώ
διατηρείται η ενεργοποίηση της ρήτρας γενι-
κής διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας
και Ανάπτυξης. Επισημαίνουν ωστόσο πως
παρά τη μεγαλύτερη ευελιξία η επιστροφή σε
πρωτογενή πλεονάσματα, αρχής γενομένης
από το νέο έτος, θα ενισχύσει περαιτέρω την
αξιοπιστία της χώρας, ενώ σε συνδυασμό με
την ταχεία αποκλιμάκωση του λόγου χρέους
προς ΑΕΠ θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητά του,
ενισχύοντας τις μακροπρόθεσμες οικονομικές
προοπτικές της Ελλάδας και καθιστώντας
την ελκυστικότερο επενδυτικό προορισμό.
42 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

Ναυτιλία
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΣ

Κύματα wwΟι έλληνες πλοιοκτήτες το

Μεγάλα μπόνους
στους εργαζομένους
Πολύ μεγάλα μπόνους έδωσαν στους εργαζομένους
τους οι ναυτιλιακές εταιρείες Evergreen Marine και Yang
Ming Marine Transport με έδρα την Ταϊβάν. Η Evergreen
Marine, η μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία μεταφοράς
εμπορευματοκιβωτίων της χώρας, διένειμε μπόνους
στο τέλος του έτους έως και 52 μηνιαίους μισθούς σε
ορισμένους από τους υπαλλήλους της, υψηλότερους
από τους 40 μήνες που πρόσφερε το 2021, σύμφωνα
με τον τοπικό Τύπο. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι
ανταμείφθηκαν με μπόνους στο τέλος του έτους
που κυμαίνονταν από 10 έως 45 μηνιαίους μισθούς,
ενώ όσοι κατέγραψαν υψηλές εργασιακές επιδόσεις
έλαβαν το ισοδύναμο των 52 μισθών. Η ανταγωνίστρια
της Evergreen, Yang Ming Marine, αντάμειψε τους
υπαλλήλους της με έως και 13 μηνιαίους μισθούς.
2022 εστίασαν περισσότερο
Αποτελούν με όρους dwt το 8% του
συνόλου των παγκόσμιων παραγγε-
λιών. Εξ αυτών τα 45 είναι bulkers,
στα δεξαμενόπλοια τα 68 πλοία μεταφοράς εμπορευμα-
αποκτώντας 115 έναντι $2,7 τοκιβωτίων (containerships), τα 56
δεξαμενόπλοια, τα 36 LNG Carriers,
δισ. σε αντίθεση με το 2021
τα 21 πλοία μεταφοράς υγραερίου
που εστίασαν στα πλοία (LPG Carriers) και τέσσερα διαφόρων
μεταφοράς χύδην ξηρού
φορτίου
άλλων τύπων.
Οσον αφορά τις αγοροπωλησίες
πλοίων, σύμφωνα με τον ναυλομεσι-
τικό οίκο Allied Shipbroking, το 2022
οι έλληνες εφοπλιστές επένδυσαν
5,6 δισ. δολ. για αγορές 254 πλοί-
ων από «δεύτερο χέρι». Σημειώνε-
ται ότι το 2021 είχαν αγοράσει 375
πλοία επενδύοντας 7,5 δισ. δολ.Η
σύγκριση των στοιχείων του 2021
και του 2022 αποτυπώνει μία μείω-
ση της δραστηριότητας των ελλη-
νικών ναυτιλιακών εταιρειών στις
αγορές πλοίων, ενώ παρέμειναν το
ίδιο δραστήριοι στις πωλήσεις. Αυτό
σημαίνει ότι οι έλληνες πλοιοκτήτες
Ελληνες εφοπλιστές αξιοποίησαν με τον καλύτερο τρόπο
την άνοδο των αξιών των πλοίων
κυρίως στα δεξαμενόπλοια και βγαί-
νοντας ως πωλητές και εξασφάλισαν

Παγκόσμιοι
υψηλά κέρδη.
Πού επένδυσαν
Οι έλληνες πλοιοκτήτες το 2022,

πρωταθλητές με
στις αγορές, εστίασαν περισσότερο
στα δεξαμενόπλοια αποκτώντας115
έναντι 2,7 δισ. δολ. σε αντίθεση με
το 2021 που εστίασαν στα πλοία
μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου

επενδύσεις $13,5 δισ.

Με κυπριακή έδρα
η Frontline
Η Frontline του νορβηγού εφοπλιστή John
Fredriksen, από τις μεγαλύτερες στον κόσμο
εταιρείες δεξαμενοπλοίων με 69 δεξαμενόπλοια,
ολοκλήρωσε την προηγούμενη εβδομάδα τη διαδι-
κασία μετάβασης της εταιρικής της έδρας από τις
Βερμούδες στην Κύπρο. Η κίνηση αυτή είναι προ-
ϋπόθεση για να προχωρήσει η σχεδιαζόμενη συγ-
χώνευση με την Euronav. Η Frontline θα συνεχίσει
επενδύοντας 4,1 δισ. δολ. για αγορά
230 bulkers.
Αξίζει αν σημειωθεί ότι σύμφωνα
με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε ο
ναυλομεσιτικός οίκος Xclusiv ο στό-
λος των δεξαμενόπλοιων αναμένεται
Αξιοποίησαν με τον καλύτερο τρόπο την άνοδο των αξιών να συρρικνωθεί τα επόμενα χρόνια,
κυρίως λόγω του γεγονότος ότι το
των πλοίων κυρίως στα δεξαμενόπλοια και βγαίνοντας ως βιβλίο παραγγελιών αγγίζει τα χα-
μηλότερα επίπεδα από το 1996, αλλά
πωλητές και εξασφάλισαν υψηλά κέρδη και επειδή τα γηραιότερα πλοία απο-
τελούν μεγάλο μέρος του συνολικού
στόλου δεξαμενόπλοιων (τα πλοία

Σ
να διαπραγματεύεται στα Χρηματιστήρια της Νέας υνολικές επενδύσεις 13,5 δισ.
Υόρκης και του Οσλο με τη νέα της επωνυμία δολάρια σε αγορές και ναυπη-
(Frontline plc) από τις 3 Ιανουαρίου και 9 Ιανου- γήσεις πλοίων υπολογίζεται
ότι πραγματοποίησαν οι έλληνες
αρίου αντίστοιχα, ανέφερε η εταιρεία. Στα πλεο-
εφοπλιστές το 2022, κρατώντας την
νεκτήματα της κίνησης αυτής η εταιρεία εντάσσει
πρώτη θέση παγκοσμίως στις συ-
τη λειτουργία της υπό ένα φορολογικό καθεστώς
ναλλαγές αυτές.
εγκεκριμένο από την ΕΕ. Ο John Fredriksen έχει Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα
πάρει την κυπριακή υπηκοότητα από το 2006 στοιχεία του βρετανικού ναυλομε-
με την εταιρεία χαρτοφυλακίου Seatankers σιτικού οίκου Clarksons, οι έλληνες
Management που εδρεύει στη Λεμεσό. εφοπλιστές τοποθέτησαν παραγγε-
λίες συνολικής αξίας 7,9 δισ.δολ.,
που αντιστοιχούν σε 100 πλοία συ-
νολικής μεταφορικής ικανότητας
6,7 εκατ. dwt. Σε αριθμό πλοίων οι
περισσότερες παραγγελίες τοπο-
θετήθηκαν σε containerships (38
πλοία) και ακολουθούν τα bulk-
ers (22 πλοία), τα δεξαμενόπλοια
(18 πλοία) και τα LNG Carriers (14
πλοία). Πάντως, το σύνολο των υπό
ναυπήγηση ελληνόκτητων πλοίων
είναι 230, μεταφορικής ικανότητας
18,4 εκατ. dwt και αξίας 20 δισ. δολ.
ηλικίας άνω των 20 ετών είναι 635,
8,5% του ενεργού στόλου). Συνεπώς
σε μία έστω και περιορισμένη άνοδο
της ζήτησης πετρελαίου, αναμένε-
ται μία πολύ δυνατή αγορά ναύλων
στα δεξαμενόπλοια δεδομένης της
μείωσης του ενεργού στόλου. Και
στα πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού
φορτίου η αύξηση του στόλου είναι
ελεγχόμενη, καθώς τα υπό παραγγε-
λία πλοία αποτελούν το 6,8% του εν
ενεργεία στόλου.

Ανοδος του αριθμού των

εγκαταλελειμμένων ναυτικών
Ανοδο καταγράφει ο αριθμός των εγκαταλελειμμένων
ναυτικών και πλοίων το 2022. Συνολικά 1.555 ναυτικοί
και 113 πλοία εγκαταλείφθηκαν το 2022, ο μεγαλύτερος
αριθμός κρουσμάτων από τότε που ξεκίνησε η
καταγραφή αυτών των περιπτώσεων. Την περίοδο
της πανδημίας σημειώθηκε μια αύξηση του αριθμού
των εγκαταλελειμμένων ναυτικών, όμως η κατάσταση
χειροτέρεψε το 2022. Σύμφωνα με την κοινή βάση
δεδομένων που διατηρούν ο Διεθνής Ναυτιλιακός
Οργανισμός και ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας,
καταγράφηκαν 713 περιστατικά εγκατάλειψης στη
βάση δεδομένων από τότε που ιδρύθηκε το 2004 και
αφορούσαν 9.971 ναυτικούς. Από αυτά τα περιστατικά,
επιλύθηκαν 305 υποθέσεις, ενώ υπάρχουν ακόμη 207
ανεπίλυτες υποθέσεις στη βάση δεδομένων.
Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός
Εθεσε σε ισχύ τον αμφιλεγόμενο δείκτη CII
Μια διαφορετική χρονιά ξεκίνησε από ωφελιμότητα του δείκτη CII έχει αμφι-
χθες 1η Ιανουαρίου για την παγκόσμια σβητηθεί από τη διεθνή ναυτιλία καθώς
ναυτιλία, καθώς τέθηκε σε εφαρμογή θεωρείται ότι οδηγεί σε αύξηση ουσια-
από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό στικά των ρύπων σε απόλυτο μέγεθος. Ο
(ΙΜΟ) ένας νέος κανονισμός, με στόχο δείκτης μετρά τις εκπομπές άνθρακα κατά
τη βελτίωση της περιβαλλοντικής απο- τη λειτουργία ενός πλοίου σε διάρκεια
δοτικότητας των πλοίων. Από χθες η ενός έτους και ισχύει για όλα τα πλοία
αποδοτικότητα θα υπολογίζεται βάσει άνω των 5.000 κόρων (GT). Η κατάταξη
των ανθρακικών εκπομπών ανά τόνο του πλοίου αποτιμάται σε κλίμακα από Α
ανά μίλι (dwt ton-mile) και ο κανονισμός έως Ε, με τα πιο αποδοτικά επιχειρησιακά
μετράει τον δείκτη έντασης άνθρακα πλοία να κατατάσσονται στην κατηγορία
(Carbon Intensity Indicator-CII). Α και τα λιγότερα αποδοτικά στην Ε. Στην
Ομως η αποτελεσματικότητα και περίπτωση που ένα πλοίο βρίσκεται στην
κατηγορία D ή E για περίοδο 3 ετών,
θα πρέπει να υποβάλλει σχέδιο που θα
περιγράφει πώς θα επιτευχθεί η άνοδος
κατηγορίας (σε C ή ανώτερη).
Δεδομένου ότι ο δείκτης αποτυπώνει
την περιβαλλοντική απόδοση του πλοίου
εν λειτουργία, ο εν λόγω δείκτης ευνοεί
το πλοίο που κάνει πολλά και μακρινά
δρομολόγια, ενώ υποβαθμίζεται το πλοίο
που παραμένει περισσότερο χρόνο σε
λιμάνι. Ο εν λόγω δείκτης πλήττει πολύ
τα επιβατηγά πλοία αλλά και τα πλοία
που δραστηριοποιούνται στη spot αγορά.
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
Υποδέχθηκε το ευρώ και έγινε
το 20ό μέλος της ευρωζώνης
Η χώρα της Αδριατικής των 3,9 εκατ. κατοίκων ολοκλήρωσε τις οικονομικές της μεταρρυθμίσεις
και θα αποσύρει σταδιακά από την κυκλοφορία το νόμισμά της, το κούνα
Δ
έκα χρόνια μετά την είσοδό
της στην Ευρωπαϊκή Ενωση,
η Κροατία πλέον αποτελεί το
εικοστό μέλος της ευρωζώνης. Η
χώρα της Αδριατικής των 3,9 εκα-
τομμυρίων κατοίκων ολοκλήρωσε
τις οικονομικές της μεταρρυθμίσεις
και πλέον είναι το νεότερο μέλος
του ευρώ. Επίσης από χθες είναι
και μέλος της ζώνης του Σένγκεν.
Από την πρωτοχρονιά χθες το
ευρώ θα αντικαταστήσει σταδιακά
το κούνα ως νόμισμα της Κροατίας.
Σύμφωνα όσα έχουν συμφωνηθεί το
νόμισμα αυτό θα ανταλλάσσεται με
ισοτιμία 1 ευρώ για 7,53450 κούνα
Κροατίας. Η Κομισιόν επισημαίνει
για τη μετάβαση ότι τα δύο νομί-
σματα θα χρησιμοποιηθούν παράλ-
ληλα για περίοδο δύο εβδομάδων
και οι κάτοικοι της χώρας που θα
πληρώνουν σε κούνα θα παίρνουν
ρέστα σε ευρώ. Αυτό θα επιτρέψει τη
σταδιακή απόσυρση του νομίσματος
από την κυκλοφορία.
Η διπλή αναγραφή των τιμών σε
κούνα και ευρώ κατέστη υποχρεω-
τική στις 5 Σεπτεμβρίου 2022 και θα
ισχύει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.
SOOC
Κροατία
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ
Τώρα οι πολίτες της ελπίζουν να
γλιτώσουν τις μεγάλες αυξήσεις στις
τιμές προϊόντων που είχε σημάνει
για άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα,
η δική τους μετάβαση στο ενιαίο
νόμισμα.
Σύμφωνα με όσα ελπίζει να συμ-
βούν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «για
την προστασία των καταναλωτών
και την αντιμετώπιση των ανη-
συχιών τους για αδικαιολόγητες
αυξήσεις τιμών κατά την περίοδο
μετάβασης στο ευρώ, εισήχθη Κώ-
δικας Δεοντολογίας Επιχειρήσεων
για να διασφαλιστεί η σταθερότη-
τατων τιμών για αγαθά και υπηρε-
σίες, βοηθώντας τις επιχειρήσεις
να υπολογίσουν και να εμφανίσουν
σωστά τις τιμές. Οι επιχειρήσεις
που εγγράφονται στην πρωτοβουλία
(αυτή) μπορούν να εμφανίσουν το
λογότυπό της για να καθησυχάζουν
τους πελάτες και θα χάσουν αυτό
το δικαίωμα εάν διαπιστωθεί ότι
παραβιάζουν τον Κώδικα. Ο Κώδι-
κας Δεοντολογίας επιβάλλεται από
την Κρατική Επιθεώρηση, η οποία
θα παρακολουθεί επίσης τις τιμές
των προϊόντων και υπηρεσιών που
αποκτώνται πιο συχνά κατά τη με-
τάβαση στο ευρώ» αναφέρεται στη
σχετική ανακοίνωση.
Οι τράπεζες της χώρας έχουν ήδη
εφοδιαστεί με χαρτονομίσματα και
κέρματα από την Κεντρική Τράπεζα
της Κροατίας και με τη σειρά τους
προμήθευσαν μετρητά ευρώ σε κατα-
7,53450 κούνα στήματα και άλλες επιχειρήσεις. Τα
Κροατίας θα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα σε
ισούνται με
τοπικό νόμισμα (κούνα) μπορούν να
ανταλλάσσονται με χαρτονομίσματα
1 ευρώ και και κέρματα του ευρώ μέχρι τις 30
Ιουνίου 2023. Η ανταλλαγή από κού-
θα μπορούν να σε ευρώ είναι χωρίς προμήθεια.
τα τοπικά Ειδικά η ανταλλαγή χαρτονομισμά-
χαρτονομίσματα των και κερμάτων κούνα σε εμπο-
ρικές τράπεζες θα είναι δυνατή έως
να τις 31 Δεκεμβρίου 2023. Για τέτοιες
ανταλλάσσονται αλλαγές όμως από την 1η Ιουλίου
2023 και μετά, οι εμπορικές τράπεζες
μέχρι τις 30 μπορούν να χρεώνουν προμήθεια,
Ιουνίου 2023 αναφέρει η ΕΕ. Η κεντρική τράπε-
ζα της Κροατίας θα ανταλλάσσει
χαρτονομίσματα και κέρματα κούνα
χωρίς χρονικό περιορισμό και χωρίς
προμήθεια έως τις 31 Δεκεμβρίου
2025. Το 70% των ΑΤΜ στην Κροατία
αναμένεται ότι διανέμει χαρτονομί-
σματα ευρώ ήδη από χθες.
Θέλουν ευρώ
Δύο άλλες χώρες, η Ρουμανία και
η Βουλγαρία, δεν έχουν καταφέρει
ακόμη να μπουν στο ευρώ. Η προ-
σπάθεια της Ρουμανίας για ένταξη
έχει παρεμποδιστεί από εσωτερι-
κές διαμάχες. Η Βουλγαρία θέλει να
ενταχθεί το 2024, αλλά οι επιφυλα-
κτικοί ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν
είναι πεπεισμένοι ότι η οικονομία
της και το τραπεζικό της σύστημα
που μαστίζεται από σκάνδαλα είναι
έτοιμα για το ενιαίο νόμισμα, ανα-
φέρει το Bloomberg. Η Τσεχία, η
Ουγγαρία, η Πολωνία, η Δανία και
η Σουηδία δεν δείχνουν να ενδια-
φέρονται για το ευρώ.
wwΟ υπουργός Οικονομικών της
Κροατίας Μάρκο Πρίμορατς και
η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής
Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν
Λαγκάρντ ποζάρουν με μοντέλα
κερμάτων ευρώ μετά την τελετή
υπογραφής για την ένταξη της
Κροατίας στην ευρωζώνη, που
έγινε πριν από λίγους μήνες στις
Βρυξέλλες
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 43
Κόσμος
Global
Economy
Μειώθηκε το ρωσικό
ΑΕΠ λίγο πάνω από 2%
Την άποψη ότι η οικονομία της Ρωσίας αντέ-
χει αν και συρρικνώθηκε πάνω από 2%
τους τελευταίους 11 μήνες εξέφρασε ο
πρωθυπουργός της χώρας Μιχαήλ Μισού-
στιν. Κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του
υπουργικού συμβουλίου δήλωσε ότι το
ρωσικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ)
κατέγραψε μείωση, λίγο πάνω από 2%,
τους πρώτους 11 μήνες του 2022, προσθέ-
τοντας ότι «οι αρνητικές προβλέψεις για τη
ρωσική οικονομία δεν επαληθεύτηκαν». Οι
εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, του
Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και
του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας
και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) προέβλεπαν ότι το
ρωσικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί μεταξύ 3,4%
και 4,5% το 2022.
Η Chevron στη
Βενεζουέλα για αγορές
πετρελαίου
Δύο τάνκερ στέλνει η αμερικανική πετρελα-
ϊκή εταιρεία Chevron στη Βενεζουέλα, το
ένα από τα οποία θα φορτώσει άμεσα το
πρώτο φορτίο αργού που προορίζεται για
τις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και σχεδόν
τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με πηγή του
Reuters. Οι ΗΠΑ εξέδωσαν τον περασμέ-
νο μήνα εξάμηνη άδεια στη Chevron να
αναλάβει διευρυμένο ρόλο σε τέσσερις
κοινοπραξίες πετρελαίου της Βενεζουέ-
λας που παράγουν, επεξεργάζονται και
εξάγουν πετρέλαιο και να μεταφέρει το
πετρέλαιό τους στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ρωσία: πληρωμές
καυσίμων και σε άλλα
νομίσματα
Διάταγμα που επιτρέπει στις «μη φιλικές»
δυτικές χώρες να πληρώνουν χρέη για
καύσιμα σε ξένα νομίσματα υπέγραψε
ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν. Η
αποπληρωμή των χρεών των χωρών δεν
θα σημαίνει επανέναρξη των αποστολών
ρωσικού φυσικού αερίου, σύμφωνα με το
διάταγμα. Το εν λόγω διάταγμα άλλαξε την
προηγούμενη απόφαση της Ρωσίας που
ζητούσε πληρωμή σε ρούβλια για πωλήσεις
φυσικού αερίου από «μη φιλικές» χώρες.
Κατρακυλά η μετοχή
της Amazon στις αγορές
Απώλειες 50% κατέγραψε στις αγορές η
Amazon το 2022, την ώρα που οι περισ-
σότερες μετοχές τεχνολογίας βυθίστηκαν
υπό τους φόβους για οικονομική ύφεση.
Η μετοχή έπεσε σημαντικά το 2022, ση-
μειώνοντας τη μεγαλύτερη πτώση από το
2000, όταν είχε υποχωρήσει κατά 80%.
Η Tesla σημείωσε πτώση 68% και η Meta
είχε πτώση 66%, καταγράφοντας ακόμη
χειρότερη χρονιά μεταξύ των κολοσσών
της τεχνολογίας.
44 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

Μικροοικ νομικός
Η Κίνα και η ζωή μας «έχοντας, μάλιστα, ως πρόταγμα τη
συνετή δημοσιονομική διαχείριση,
με τη βέλτιστη αξιοποίηση των δια-
με τον Covid θέσιμων πόρων, θα αντιμετωπίσουμε
αποτελεσματικά την αβεβαιότητα της

Η
κινεζική κυβέρνηση άλλαξε την προ-
σέγγισή της από «μηδενικό Covid»
σε «ζω με τον Covid». Αυτό οφείλεται
σε μεγάλο βαθμό στο ότι ο ιός έχει γίνει
πολύ μεταδοτικός για να περιοριστεί: έχουν
εμφανιστεί νέες παραλλαγές που κάνουν ένα
άτομο να μολύνει περίπου 16 άλλους. Ως
μέρος αυτής της στροφής προς τη «ζωή με
τον Covid», ολόκληρες πόλεις δεν είναι πλέον
σε lockdown, οι περιορισμοί έχουν αρθεί στα
εσωτερικά ταξίδια και τα άτομα που είναι
θετικά μπορούν πλέον να απομονωθούν
στο σπίτι αντί σε κρατικές εγκαταστάσεις.
Οι εξετάσεις έχουν γίνει εθελοντικές και
τα ασυμπτωματικά κρούσματα Covid-19
δεν καταμετρώνται πλέον.
Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση
προτρέπει τη λήψη εμβολίων
από τους ηλικιωμένους και
τις ευάλωτες ομάδες.
Αυτό που προκαλεί σύγ-
χυση στους παγκόσμιους
ειδικούς υγείας είναι γιατί η
Κίνα άργησε να εμβολιάσει
αυτές τις ομάδες και γιατί η
κυβέρνηση δεν δέχτηκε δυτι-
κά εμβόλια όπως τα εμβόλια
mRNA.
Της Devi Η καθυστέρηση και η πρό-
Sridhar ληψη των λοιμώξεων το 2020,
είτε μέσω ισχυρών μέτρων
εντοπισμού και ελέγχων στα
σύνορα είτε μέσω άλλων αυστηρών περιορι-
σμών επέτρεψε σε χώρες να κερδίσουν χρόνο
προτού διατεθούν σωτήρια επιστημονικά
εργαλεία. Κατά τη διάρκεια του πρώτου
έτους του Covid-19, αναπτύχθηκαν αρκε-
τά ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια,
εντοπίστηκαν δύο αποτελεσματικές θερα-
πείες και οι γιατροί καθιέρωσαν καλύτερη
κλινική καθοδήγηση για να βελτιώσουν τις
πιθανότητες επιβίωσης των ασθενών. Τότε
άρχισε ο αγώνας για να γίνουν διαθέσιμες
αυτές οι θεραπείες και λύσεις σε όλους και
να ανοίξουν ξανά οι οικονομίες. Χώρες που
το έκαναν γρήγορα, όπως η Νότια Κορέα,
η Νορβηγία, η Δανία, η Ιαπωνία και η Νέα
Ζηλανδία, κατάφεραν να ξεφύγουν από τους
τεράστιους αριθμούς θανάτων από τον Co-
vid-19 που βίωσαν χώρες όπως η Βρετανία,
η Σουηδία και οι ΗΠΑ.
περιόδου και θα κατακτήσουμε τον
κεντρικό εθνικό στόχο για το 2023 στο
πεδίο της οικονομίας, ο οποίος είναι η
επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας».
Μεταξύ των «στοιχημάτων» που θέτει
ο υπουργός Οικονομικών περιλαμβά-
νονται η διασφάλιση της υφιστάμενης
δημοσιονομικής υπευθυνότητας, η
υλοποίηση παρεμβάσεων για την αντι-
μετώπιση των οικονομικών επιπτώ-
σεων των πολυεπίπεδων κρίσεων, η
συνέχιση και ενίσχυση των φοροελα-
φρύνσεων για νοικοκυριά και επιχει-
ρήσεις – κυρίως για τη μεσαία τάξη –,
η στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος
των πολιτών, η ενίσχυση της κοινωνι-
κής στέγης και της κατοικίας, η εμπρο-
σθοβαρής αξιοποίηση των πόρων του
Ταμείου Ανάκαμψης, η ενίσχυση της
Εθνικής Αμυνας.
Ενισχύσεις
σε κτηνοτρόφους
Επιδοτήσεις για «πράσινα» ταξί
Οι επιπτώσεις από τον πόλεμο στην
Ουκρανία άγγιξαν και τους έλληνες
Ξεκίνησε, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας κτηνοτρόφους, οι οποίοι είδαν το κό-
Σκρέκας, η εμβληματική δράση «Πράσινα ταξί», που προβλέπει την επιχορήγηση στος των ζωοτροφών να εκτινάσσεται
ιδιοκτητών για την αντικατάστασή τους με σύγχρονα ηλεκτρικά οχήματα. Από στα ύψη.
τις 9 Ιανουαρίου 2023 αρχίζει η υποβολή αιτήσεων και παράλληλα τίθεται σε Ως γνωστόν, το υπουργείο Αγροτικής
λειτουργία η ηλεκτρονική πλατφόρμα της δράσης https://prasinataxi.gov.gr. Ανάπτυξης και Τροφίμων εξασφάλισε
Η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων είναι η 31η Δεκεμβρίου 2023. έκτακτες ενισχύσεις ύψους 89 εκατ.
Η νέα δράση «Πράσινα ταξί» συνολικού προϋπολογισμού 40 εκατ. ευρώ, ευρώ από την ΕΕ.
χρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Από το υπουργείο ανακοινώθηκε πως
με σκοπό την προώθηση της ηλεκτροκίνησης στον στόλο των οχημάτων ταξί παρατείνεται μέχρι τις 10 Ιανουαρίου
που κυκλοφορούν εντός της ελληνικής επικράτειας με αντικατάσταση περίπου η προθεσμία κατά την οποία οι κτη-
2.000 παλιών και ρυπογόνων ταξί με νέα αμιγώς ηλεκτρικά. νοτρόφοι μπορούν να υποβάλλουν
Mε το νέο πρόγραμμα δίνεται η δυνατότητα επιδότησης σε ιδιοκτήτες οχή- αιτήσεις για την έκτακτη ενίσχυση των
ματος ταξί, για αγορά ή χρονομίσθωση (leasing) αμιγώς ηλεκτρικού οχήματος 89 εκατ. ευρώ που αφορά την αγορά
καθώς και της αγοράς και εγκατάστασης «έξυπνου» σημείου επαναφόρτισης ζωοτροφών.
ηλεκτρικού οχήματος. Οι υποψήφιοι δικαιούχοι, προκειμένου
Η επιδότηση (οικολογικό bonus) ανέρχεται σε ποσοστό 40%, με το μέγιστο να ενταχθούν στο μέτρο, υποβάλλουν
ποσό να αγγίζει τις 17.500 ευρώ και την υποχρεωτική απόσυρση οχήματος προς την ΕΥΔ ΣΣ ΚΑΠ αποκλειστικά
ταξί να επιβραβεύεται με 5.000 ευρώ. Επίσης, λαμβάνεται ειδική μέριμνα για ηλεκτρονικά την αίτησή τους μέσω
τα ΑμεΑ, τις οικογένειες με 3 εξαρτώμενα τέκνα και άνω και τους νέους έως του Πληροφοριακού Συστήματος (ΠΣ)
29 ετών, με ξεχωριστή προσαύξηση σε κάθε κατηγορία. που υποστηρίζει την υλοποίηση του
Μέτρου.
Η εγγραφή στο εν λόγω σύστημα και
η υποβολή των αιτήσεων γίνεται στον
ιστότοπο https://m22.opekepe.gr/

Τ Ο Αδωνις για Ο Γεωργιάδης ανακοινώνοντας την

ώρα, η Κίνα έχει ξεκινήσει το δύσκολο
ταξίδι να μάθει να ζει με τον Covid.
Η ασθένεια έχει αποδειχθεί μια από
τις πιο δύσκολες στη διαχείριση λόγω του
τρόπου εξάπλωσής της, του εύρους βαρύ-
τητας της νόσου (μερικοί άνθρωποι δεν
έχουν συμπτώματα, ενώ άλλοι πεθαίνουν
από αυτήν) και του χρόνου που χρειάστηκε
για την ανάπτυξη επιστημονικών εργαλείων
για τη μείωση των νοσηλειών και θανάτων,
διατηρώντας παράλληλα τη λειτουργία των
συστημάτων υγείας. Αυτή η πανδημία απαί-
τησε επίσης νέα δεδομένα, ταπεινότητα
και ανάλυση, μήνα με τον μήνα, για την
αξιολόγηση της κατάστασης. Εχουν περάσει
τρία χρόνια και οι κυβερνήσεις που έχουν
πρόσβαση σε εμβόλια και θεραπείες θα πρέ-
πει να διαχειρίζονται αυτήν την ασθένεια
διαφορετικά από το πώς ήταν το 2020. Ας
ελπίσουμε ότι η Κίνα θα βρει έναν τρόπο να
το κάνει γρήγορα.
Η Ντέβι Σριντάρ είναι καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας στο
Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου
τη Shelman
Μία από τις ευχάριστες επιχειρημα-
τικές ειδήσεις που έγινε γνωστή λίγο
πριν φύγει το 2022 είναι η επαναλει-
τουργία του εργοστασίου Shelman
στην Κομοτηνή.
Στον πλειστηριασμό της 29ης Δεκεμ-
βρίου βρέθηκαν πλειοδότες και σύμ-
φωνα με όσα έχουν διαρρεύσει είναι
το κοινό σχήμα της Alfa Wood και του
επιχειρηματία Τακά.
Με αφορμή αυτό το γεγονός ο υπουρ-
γός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Αδω-
νις Γεωργιάδης θύμισε με δήλωσή του
πως μία από τις πρώτες επισκέψεις
που πραγματοποίησε ως υπουργός
ήταν στο εργοστάσιο της Shelman,
στην Κομοτηνή, «όπου από τότε είχα
δεσμευθεί ότι θα βρεθεί λύση για την
επαναλειτουργία του εργοστασίου»,
σημείωσε χαρακτηριστικά.
επιτυχή έκβαση του πλειστηριασμού
υπογράμμισε ότι «το νέο επενδυτικό
σχήμα που αγόρασε το εργοστάσιο
είναι σε διαρκή επαφή μαζί μου και
στις αρχές του 2023 θα παρουσιάσει
το business plan. Επίκειται η άμεση
επαναλειτουργία του εργοστασίου της
Shelman στην Κομοτηνή», κατέληξε με
τη δήλωσή του.
Τα 10 στοιχήματα
του Σταϊκούρα
Δέκα «στοιχήματα» θέτει το τρέχον
έτος το υπουργείο Οικονομικών για
την ελληνική οικονομία, η οποία κα-
λείται να κινηθεί σε ένα περιβάλλον
έντονης ρευστότητας και επιδείνωσης
των μακροοικονομικών προοπτικών σε
μεγάλο μέρος της παγκόσμιας οικονο-
μίας. Και όπως δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ
ο υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας,
Ψηφιακά ραντεβού...
Τη δυνατότητα να εξυπηρετούνται
από την Ειδική Γραμματεία Διαχεί-
ρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) με
βιντεοκλήση ή τηλεφωνική εξυπηρέ-
τηση έχουν πλέον οι πολίτες, καθώς τα
υπουργεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης
και Οικονομικών ανακοινώνουν την
έναρξη λειτουργίας του myEGDIX.live.
Ετσι, τόσο οι ίδιοι οι οφειλέτες (φυσι-
κά πρόσωπα και εκπρόσωποι νομικών
προσώπων) όσο και οι εξουσιοδο-
τημένοι σύμβουλοί τους (δικηγόροι,
λογιστές, οικονομολόγοι, σύμβουλοι
επιχειρήσεων κ.λπ.) μπορούν να προ-
γραμματίζουν ψηφιακά την ημέρα, την
ώρα και τον τρόπο της εξυπηρέτησής
τους με την ΕΓΔΙΧ.
Αγγλία Απτόητη η Αρσεναλ, Ισπανία Μπάρτσα και Ρεάλ,
στο +7 από τη Σίτι συγκάτοικοι στην κορυφή
Σελίδες 36-37 Σελίδα 37

Δευτέρα
2 Ιανουαρίου 2023

ΠΕΛΕ
Οι άγνωστες
ιστορίες του
και οι τελευταίες
επιθυμίες του
Σελίδες 31-35
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
26

ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ...
ΓΡΑΦΙΑΣ
Του Κώστα Κοφινά
kkofina@tanea.gr

To πράσινο αίνιγμα
To σοκ της βαριάς ήττας του ΠΑΟ από τον Ολυμπιακό
και των -24 πόντους παραμένει μεγάλο στο πράσινο
στρατόπεδο. Η ιδιοκτησία άφησε παράθυρο για
αλλαγές. Οι οργανωμένοι οπαδοί στέλνουν μηνύματα
πως δεν θα ανεχθούν συνέχεια της ήδη υπάρχουσας
ζοφερής κατάστασης. Η δε εικόνα απέναντι στους
Ερυρθόλευκους και στο κομμάτι των εξεδρών μάλλον
προκάλεσε απογοήτευση, αφού δεν είναι σύνηθες
μερίδα του κόσμου να αποχωρεί από τις εξέδρες
προτού λήξει ένας αγώνας και έχοντας πιει πικρό
ποτήρι.
Τα δεδομένα είναι τα εξής και χρειάζεται να
αναλυθούν από τους αρμόδιους. Αρχικά το ζήτημα
του προπονητή: μπορεί ο Ράντονιτς να δώσει ώθηση
στον Παναθηναϊκό ή θα τον παρασύρει κι αυτόν ο
χειμαρρώδης ποταμός της γκρίνιας, της εσωστρέφειας
και των δυσκολιών, όπως συνέβη και με τους
προκατόχους του σέρβου κόουτς στον πάγκο του
Τριφυλλιού; Πριν από αρκετές εβδομάδες ο Ράντοβιτς
βίωσε ξανά συνθήκες αμφισβήτησης, ωστόσο
συνέχισε κανονικά, η ομάδα ενισχύθηκε αλλά ξανά
InTime Sports

το τοπίο δείχνει μέσα στην ομίχλη της αβεβαιότητας.

Και εξάλλου, ποιος μπορεί να διαφοροποιήσει τα
δεδομένα τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή;
Ο ΠΑΟ στα προηγούμενα πρωταθλήματα έδινε την

Θέλει
εντύπωση πως βασίζεται στα κέφια του Νέντοβιτς.
Ενός χαρισματικού παίκτη-σκόρερ, ικανού να Του Γιάννη Λαμπίρη

να κάνει Ν
βάλει δεκάδες πόντους στην καλή του ημέρα, αλλά
με ζητήματα τραυματισμών και σίγουρα ασταθή.
α αρχίσει τη νέα χρονιά εμφατι-
Ποιοτικού, αναμφίβολα. Τώρα, πάλι και ενώ δεν είχε
κά όπως έκλεισε το 2022, θέλει ο
Ολυμπιακός αύριο στη Νίκαια, κα-
θώς δεν έχει περιθώρια για απώ-
Μέχρι ποιο σημείο θα γράφει λεια άλλων βαθμών. Το 5-0 επί
του Αστέρα Τρίπολης (ο οποίος
30άρες το κοντέρ και οι υπόλοιποι είχε «κόψει» δύο βαθμούς από τους πρωταθλητές
στον πρώτο γύρο) στο τελευταίο παιχνίδι της
διαφημισμένοι παίκτες θα έχουν

δυνατή
χρονιάς, όπως εύστοχα σημείωσε ο τεχνικός

δίπλα στο όνομά τους το «4 πόντοι»;

της ομάδας Μίτσελ «έδειξε την ποιότητα που
έχουμε ως ομάδα όταν παίζουμε με τον ίδιο
ρυθμό για 90 λεπτά».
Ακριβώς αυτό έχει ζητήσει ο ισπανός προ-

αρχίσει με τέτοιες προοπτικές η αγωνιστική περίοδος,
ο Παναθηναϊκός εξαρτάται στον μέγιστο βαθμό από
τον Μπέικον. Ναι, ο αμερικανός άσος θα μπορούσε να
έχει θέση στο ρόστερ και ομάδας του… Ομπράντοβιτς,
θέλει όμως στηρίγματα που δεν τα έχει και αυτό
είναι ηλίου ολοφάνερο. Ως πότε θα ξεζουμίζεται
και μέχρι ποιο σημείο θα γράφει 30άρες το κοντέρ
και οι υπόλοιποι διαφημισμένοι παίκτες θα έχουν
δίπλα στο όνομά τους το «4 πόντοι»; Οπως βαδίζει το
σύνολο, παραπέμπει σε άλλες εποχές όταν ο μεγάλος
Γκάλης τραβούσε το κουπί και οι συμπαίκτες του
απλά παρακολουθούσαν. Με εξαίρεση, ασφαλώς,
τον Γιαννάκη άντε και τον Πίξι... Μπορεί εκείνες οι
συνθήκες να επαναληφθούν ή ακόμη καλύτερα, να
αναβιώσουν;
Και τέλος, μια ματιά στους παίκτες που απαρτίζουν
την ομάδα κρίνεται ως απαραίτητη. Το μπάτζετ
ανέβηκε, οι ξένοι σαφώς υπερτερούν σε αξία αυτών
που ήρθαν στις περασμένες μεταγραφικές περιόδους,
κάτι όμως πάει στραβά και αυτοί δεν είναι top class.
Οι προσδοκίες ας περιοριστούν– δεν μπορεί να
εκτοξευτεί η ομάδα. Αλλά να μπει το νερό στο αυλάκι,
αυτό ναι και έχει αργήσει να συμβεί.
αρχή
πονητής από τους παίκτες του να αυξήσουν τη
διάρκεια της καλής τους απόδοσης και μάλιστα
ιδιαίτερα στα εκτός έδρας παιχνίδια, καθώς
είχε το – κακό – παράδειγμα στα Γιάννενα όπου
ο Ολυμπιακός «πέταξε» δύο βαθμούς με το πολύ
κακό δεύτερο ημίχρονό του στο οποίο και ισο-
φαρίστηκε σε 2-2 από τους γηπεδούχους αν και
είχε προηγηθεί με 2-0 στο πρώτο 45λεπτο με τα
γκολ του Κώστα Φορτούνη.
Ο Ολυμπιακός στοχεύει Στη Νίκαια ο Μίτσελ, εφόσον τον κρίνει έτοι-
να μπει φουριόζος μο, μπορεί να χρησιμοποιήσει και τον Ροντινέι,
την πρώτη χειμερινή μεταγραφή του συλλόγου
στο νέο έτος, με τον Μίτσελ (επικυρώθηκε τυπικά την Πρωτοχρονιά).
Ο έμπειρος βραζιλιάνος μπακ ετοιμάζεται για
να ζητά από τους παίκτες του το ντεμπούτο του με τη φανέλα του Ολυμπιακού
να μη ρίχνουν ακόμα και κόντρα στον Ιωνικό στο πρώτο ματς
του 2023.
στροφές για 90 λεπτά Ηταν στις 11 Δεκεμβρίου όταν οι Ερυθρόλευκοι
ανακοίνωσαν τη μεταγραφή του 30χρονου Βραζι-
λιάνου, ο οποίος αποτέλεσε μέλος της προεπιλο-
γής του Τίτε για την αποστολή της Βραζιλίας στο
Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ και προέρχεται
από εξαιρετική σεζόν με τη Φλαμένγκο, με την

οποία αφού πραγματοποίησε 46 συμμετοχές
σε όλες τις διοργανώσεις, κατέκτησε το Κόπα
Λιμπερταδόρες και ήταν βασικός στον τελικό
εναντίον της Ατλέτικο Παραναένσε. Ο Ροντινέι
που έρχεται για πρώτη φορά στην καριέρα του
στην Ευρώπη και προφανώς θέλει να πετύχει εκεί
που δεν τα κατάφεραν οι Βρσάλικο και Αβιλα ή
και σε μία θέση όπου ο Ραφίνια είχε μείνει για
ένα εξάμηνο και σαφώς η πρόκληση είναι μεγάλη.
Ο 30χρονος διεθνής δεξιός μπακ, θεωρείται
ένας πολύ καλός επιθετικογενής παίκτης που
έρχεται για να δώσει λύση στη θέση του δεξι-
ού μπακ στον Ολυμπιακό, μια θέση που μετά
την αποχώρηση του Ομάρ ποτέ δεν βρήκε έναν
σταθερό κάτοχο που να αλλάξει τα δεδομένα.
Ο Ροντινέι όπως όλα δείχνουν είναι σε θέση να
κάνει ντεμπούτο ακόμα και αύριο βράδυ με τον
Ιωνικό στη Νίκαια, αφού όλες οι ενδείξεις από
την αρχή ήταν θετικές για το επίπεδο ετοιμότητάς
του. Να θυμίσουμε πως ο διεθνής μπακ θα είχε
έτσι και αλλιώς δικαίωμα συμμετοχής από την
1η Γενάρη και μετά.
Ευχές
Τις ευχές του για τον ερχομό του 2023 στο μεταξύ
έστειλε και ο πρόεδρος του Ολυμπιακού, Βαγγέ-
λης Μαρινάκης, αναφέροντας χαρακτηριστικά
στο μήνυμά του: «Εύχομαι σε όλη την οικογένεια
του Ολυμπιακού και σε όλους τους Ελληνες, μια
δημιουργική χρονιά με υγεία και περισσότερα
χαμόγελα. Με πίστη και δουλειά μπορούμε να
κάνουμε θαύματα και να προσφέρουμε και τη
στήριξή μας σε όσους συνανθρώπους μας την
έχουν ανάγκη.
Στον Θρύλο μας εύχομαι να κάνει αυτό για το
οποίο γεννήθηκε. Να κατακτά νίκες, τίτλους,
κορυφές. Οι αθλητές μας σε όλα τα σπορ να
τιμούν με όλες τις δυνάμεις και τις αρετές τους
την ερυθρόλευκη. Να θυμάστε όλοι ότι είμαστε
ποδοσφαιρο
Ο Ολυμπιακός στο τελευταίο ματς
του 2022 έβγαλε τον χαρακτήρα
που θέλει ο κόουτς Μίτσελ να
συνεχίσει και τη νέα χρονιά.
Επίσης, ο Ροντινέι είναι έτοιμος
να ενσωματωθεί στο ρόστερ
ΡΟΝΤΙΝΕΪ
Ιδανική παρέα
για την
Πρωτοχρονιά
Την πιο ζεστή Πρωτοχρονιά και μάλι-
στα με ιδανική παρέα είχε ο Ροντινέι.
Ο βραζιλιάνος άσος, που βρίσκεται
λίγο περισσότερο από δύο εβδομάδες
στην Ελλάδα, άλλαξε τον χρόνο παρέα
με έναν διάσημο συμπατριώτη του,
τον Μαρσέλο.
Οι δύο παίκτες, που ανυπομονούν
να βρεθούν μαζί και στο γήπεδο, εί-
χαν την ευκαιρία να τα πουν και να
περάσουν μαζί την πρώτη μέρα του
2023 δείχνοντας πως θα είναι καλά
φιλαράκια.
Μάλιστα το σχετικό Insta Story το
ανέβασαν και οι δύο γεμάτοι χαρά για
τον ερχομό της νέας χρονιάς, αλλά
νικητές από την πρώτη μας ανάσα. Χρόνια πολλά και με προσμονή για όσα θα επακο-
και ευτυχισμένα»! λουθήσουν.
Και όσον αφορά το πόσο διάσημος
Ανακοίνωση για τον Πελέ είναι ο Μαρσέλο, χθες ο λογαριασμός
Κανείς εξάλλου δεν μπορεί να ξεχνά ότι προς το φι- του Champions League με ανάρτησή
νάλε του χρόνου είχαμε και τη δυσάρεστη είδηση του στο Twitter θυμήθηκε τη μεταγρα-
του θανάτου του μεγάλου Πελέ, με τον Ολυμπιακό φή του στη Ρεάλ Μαδρίτης, η οποία
να αποχαιρετά τον θρύλο του παγκόσμιου ποδο- είχε πραγματοποιηθεί τέτοια μέρα,
σφαίρου. «Η ΠΑΕ Ολυμπιακός αποχαιρετά τον Πρωτοχρονιά του 2007.
παγκόσμιο και θρυλικό Πελέ, ο οποίος απεβίωσε Ο Μαρσέλο είναι ένας από τους
σε ηλικία 82 ετών. Ενα ποδοσφαιρικό διαμάντι, μεγαλύτερους ξένους παίκτες που
ένας μύθος που κατέκτησε τρία Παγκόσμια Κύ- ήρθε ποτέ στην Ελλάδα και αποτελεί
πελλα! Ο “Βασιλιάς”, όπως τον αποκάλεσαν σε έναν παίκτη πρότυπο για τα ελληνι-
ηλικία μόλις 17 ετών! “Εθνικός θησαυρός” για τη κά γήπεδα. Ο βραζιλιάνος σταρ του
Βραζιλία, σύμβολο για εκατομμύρια ανθρώπους σε Ολυμπιακού έπειτα από μια άκρως
όλο τον κόσμο. Ινδαλμα εντός και εκτός γηπέδων, επιτυχημένη θητεία 15 χρόνων στη
για πολλούς ο καλύτερος ποδοσφαιριστής όλων Ρεάλ Μαδρίτης συνεχίζει την τεράστια
των εποχών. Ενας αρτίστας της μπάλας με απα- καριέρα του στην Ελλάδα.
ράμιλλη τεχνική κατάρτιση, μπρίο και φαντασία
στο παιχνίδι του, ο οποίος κατέκτησε πολλαπλά
ρεκόρ και τρόπαια, πέτυχε αναρίθμητα γκολ,
σημείωσε ασύλληπτες επιδόσεις και τιμήθηκε με
πλήθος πολιτικών και αθλητικών βραβείων. Ενα
ορόσημο για το ποδόσφαιρο, η αίγλη του οποίου
τον κατέστησε εθνικό ήρωα. Το όνομά του συν-
δυάστηκε και με τον Ολυμπιακό, με αφορμή το
ιστορικό φιλικό του 1961 κόντρα στη Σάντος, το
οποίο αναφέρεται στον ύμνο του συλλόγου μας.
Το παγκόσμιο ποδόσφαιρο θρηνεί για την απώλεια
του Πελέ που κατέκτησε τον ποδοσφαιρικό κόσμο
και η δημοφιλία του απλώθηκε σε δισεκατομμύ-
ρια ανθρώπους, μέσα σε διαφορετικές ηλικίες
και γενιές», ήταν η αναφορά της ερυθρόλευκης
ΠΑΕ με τον πρόεδρο του Ολυμπιακού Βαγγέλη
Μαρινάκη να σημειώνει στη δική του ανάρτηση.
«Αναπαύσου εν ειρήνη Θρύλε. Τα ειλικρινή μας
συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους φίλους του
σε αυτές τις στιγμές της μεγάλης θλίψης. Βασιλιά Ροντινέι και Μαρσέλο πέρασαν
Πελέ για πάντα στις καρδιές μας». μαζί την Πρωτοχρονιά
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
27
ΤΟ ΑΡΘΡΟ
«Φωτογραφικοί»
ορισμοί
Πόσο έχει βελτιωθεί η
ελληνική διαιτησία και
τι βαθμό λαμβάνουν οι
διαιτητές που σφυρίζουν στα
ελληνικά γήπεδα; Ας είμαστε
ειλικρινείς. Ολοι γνωρίζουν
τις απαντήσεις και δεν
μιλάμε δα για δύσκολες
ερωτήσεις ούτε για
απαιτητικά κουίζ. Αλλωστε,
πριν από λίγες ημέρες με την
επιστολή του στην ΟΥΕΦΑ
ο Ολυμπιακός ανέδειξε το
πρόβλημα σε όλες του τις
διαστάσεις. Αναλυτικά για
τον ρόλο του Στιβ Μπένετ
και ασφαλώς για το τι κάνει
ο Σταύρος Μάνταλος. Το
ποιος διοικεί τη διαιτησία,
γίνεται αντιληπτό από τους
περισσότερους. Θέλετε
μια ακόμη απόδειξη; Χθες,
μολονότι οι ορισμοί των
διαιτητών για τα ματς της
αγωνιστικής, αυτά που θα
διεξαχθούν αύριο και την
Τετάρτη, θα γίνουν γνωστοί
σήμερα, μια διαρροή «έλεγε»
πολλά: τον αγώνα της
ΑΕΚ στην έδρα του ΠΑΣ
θα «παίξει» ο Αριστοτέλης
Διαμαντόπουλος. Δηλαδή,
ένας διαιτητής που συχνά-
πυκνά ορίζεται σε αγώνες
της ΑΕΚ και είναι ενδεικτικό
ότι έχει σφυρίξει στο Αγρίνιο
και σε ματς Κυπέλλου, ενώ
σε δύο παιχνίδια ήταν στο
VAR. Σύνολο τέσσερα ματς.
Δεν είναι λίγα καθόσον τώρα
μπαίνουμε στο δεύτερο μισό
της αγωνιστικής περιόδου.
Αν ήταν ο κορυφαίος ρέφερι
και δεν είχε υποπέσει σε
λάθη, μάλλον τα αρνητικά
σχόλια θα ήταν λιγότερα.
Τώρα, όμως; Πώς γίνεται
ένας διαιτητής να βρίσκεται
όχι λίγες φορές σε αγώνες
συγκεκριμένης ομάδας;
Ακόμη περισσότερο, είναι
δυνατόν να διαρρέουν
οι ορισμοί νωρίτερα από
την επίσημη ανακοίνωσή
τους; Προφανώς και όλα
τα ανωτέρω δικαιώνουν
όσους υποστηρίζουν πως
η ελληνική διαιτησία έχει
δρόμο να διανύσει μέχρι
το σημείο να πει ότι άφησε
πίσω τα προβλήματά της.
Και μένει να φανεί στη
συνέχεια ποιοι θέλουν
πραγματικά το καλό της και
τη βελτίωση των ρέφερι.
Αλλά αν δεν αλλάξουν οι
συνθήκες, πώς θα προκύψει
νέα εικόνα;
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
28
αμφισημα
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΝΑΣΜΗ
gnasmis@tanea.gr
Saudi
Professional
League
«Ωμή πορνογραφία» είχε χαρακτηρίσει
ο Μιγκέλ Ανχελ Ρεβίγια, πρόεδρος της
αυτόνομης περιοχής της Ισπανίας,
Κανταβρία, τη δημόσια υπερέκθεση
της Ρολς Ρόις που δώρισε η Χεορχίνα
στον σύντροφό της Κριστιάνο Ρονάλ-
ντο. Ο ισπανός πολιτικός αγανάκτησε
βλέποντας μια πρώην υπάλληλο εμπο-
ρικού καταστήματος που με το ζόρι
τα έβγαζε πέρα, να προσφέρει δώρο
αξίας 300.000 ευρώ στον πάμπλουτο
σύντροφό της και να το διαφημίζει
ωσάν το μεγαλύτερο κατόρθωμα, όταν
υπάρχουν τόσοι άνθρωποι που περ-
νούν δύσκολα.
Ισως από το μυαλό του ατίθασου Ρε-
βίγια να πέρασε και ο χαρακτηρισμός
«ποδοσφαιρική εκπόρνευση» όταν θα
πληροφορήθηκε πως ο Ρονάλντο πού-
λησε την καριέρα του στον διάβολο
έναντι 200 εκατ. ευρώ ετησίως.
Ο Πορτογάλος που διεκδικεί ακόμα
και με άκομψο τρόπο, θέση μεταξύ των
μεγάλων στην ιστορία του αθλήματος,
έπεσε στην ανάγκη μιας ασήμαντης
ομάδας που χρησιμοποιεί ως καύσιμα
πετροδολάρια, για να περισώσει τα
τελευταία ψήγματα της ποδοσφαιρικής
του αξιοπρέπειας, έναν μήνα μετά τη
δήλωσή του πως θέλει να ολοκληρώσει
την καριέρα του σε υψηλό επίπεδο.
Η μεγαλύτερη επιτυχία του Ρονάλντο
στη μεταγραφή του στην Αλ Νασρ ήταν
η δήλωσή του: «Το όραμα του συλλό-
γου είναι πολύ εμπνευσμένο». Πρέπει
να πανηγύρισαν οι συνεργάτες του
CR7 για την πνευματική διέγερση της
στιγμής.
Το περιβάλλον του Ρονάλντο και η Αλ
Νασρ έχουν διαρρεύσει στον Τύπο μια
φαραωνική συμφωνία που όμως φαίνε-
ται από μακριά πως είναι λασποβριθής.
Ουσιαστικά γίνεται μια προσπάθεια
για να χρυσωθεί το χάπι ώστε να
περισωθεί ο πλήρης ευτελισμός του
παίκτη.
Το πλέον εξόφθαλμο της «συμφωνίας»
είναι ο ρόλος πρεσβευτή που θα ανα-
λάβει ο Ρονάλντο για να προωθήσει
την κοινή υποψηφιότητα της Σαου-
δικής Αραβίας με την Ελλάδα και την
Αίγυπτο για το Παγκόσμιο Κύπελλο
του 2030. Είναι μια λεπτομέρεια που
ανακυκλώνεται συνέχεια από τον Τύ-
πο χωρίς να λαμβάνεται υπόψη πως τη
συγκεκριμένη διοργάνωση διεκδικεί
επίσης η Πορτογαλία με την Ισπανία
και την Ουκρανία. Υπάρχει περίπτωση
ο Ρονάλντο να διαφημίσει τους Σαου-
δάραβες εις βάρος της χώρας του;
Οσον αφορά τα 200 εκατ. ευρώ που θα
λαμβάνει ο Ρονάλτο ετησίως μέχρι το
καλοκαίρι του 2025, φέρουν πάνω τους
τόσους αστερίσκους (δυνάμει χορηγοί,
εκμετάλλευση εικόνας) που τα τοποθε-
τούν στη σφαίρα της εικασίας.
Ετοιμος ο Πούχατς
Ο Πούχατς έκανε τις πρώτες του προπονήσεις
με τον Παναθηναϊκό και βρίσκεται στη διάθεση
του Ιβάν Γιοβάνοβιτς για το αυριανό παιχνίδι με
τον Λεβαδειακό στη Λιβαδειά.
O Αντούνα... εξιτάρει
τον Παναθηναϊκό
Ο Παναθηναϊκός παλεύει τη δύσκολη περίπτωση του 25χρονου διεθνούς μεξικανού
εξτρέμ και στέλνει... μήνυμα πως η ενίσχυση θα έρθει από το πάνω ράφι
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΙΡΩΤΣΟΥ
Δ
είχνει διάθεση για ενίσχυ-
ση στη θέση των εξτρέμ με
παίκτη από το πάνω ράφι ο
Παναθηναϊκός. Είναι έτσι κι
αλλιώς δεδομένο πως η διοί-
κηση στηρίζει τις αποφάσεις
του Ιβάν Γιοβάνοβιτς, ο οποίος είναι αυτός
που αποφασίζει για τους παίκτες που έρχο-
νται. Και πολλές φορές η καθυστέρηση που
παρατηρείται είναι γιατί ο σέρβος προπονητής
θέλει να είναι απόλυτα σίγουρος για τους
παίκτες που φέρνει. Μία τέτοια περίπτωση
ποδοσφαιριστή, ο οποίος δεν εμπεριέχει ρίσκο
και ο Γιοβάνοβιτς είναι σίγουρος πως μπορεί
να βοηθήσει άμεσα, είναι αυτή του 25χρονου
μεσοεπιθετικού, Κάρλος Ουριέλ Αντούνα.
Διεθνής με την Εθνική Μεξικού, μέλος της
αποστολής του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο
Κατάρ, έπαιξε σαν αλλαγή και στα τρία παι-
χνίδια που έδωσε η χώρα του εκεί. Μάλιστα
σκόραρε στο ματς με τη Σαουδική Αραβία,
αλλά το γκολ ακυρώθηκε μέσω VAR. Μια πε-
ρίπτωση εντυπωσιακή, καθώς ο Ακούνα είχε
αποκτηθεί κάποτε από τη Μάντσεστερ Σίτι
και πλέον ανήκει στην Κρουζ Αζούλ από το
Μεξικό, πλην όμως είναι και μια περίπτωση
εξαιρετικά δύσκολη. Γιατί ο παίκτης είναι
βασικός στον σύλλογό του, έχει συμβόλαιο
έως το καλοκαίρι του 2024 και είναι ακριβός.
Αν η Κρουζ Αζούλ αποφασίσει να τον δώσει.
Ο Παναθηναϊκός έχει κάνει κρούση τόσο
προς τον σύλλογο από το Μεξικό, όσο και
προς τον παίκτη. Δεν έχει γίνει γνωστό αν
έχει επισημοποιήσει το ενδιαφέρον του, πλην
όμως αυτό είναι πολύ ζεστό και ο Γιοβάνοβιτς
είναι πολύ θετικός για την απόκτηση ενός
ποδοσφαιριστή που είναι σε στυλ... Παλάσιος. Ο Παναθηναϊκός
Και μπορεί να κάνει τη διαφορά. Ο Αντούνα θέλει τον Αντούνα,
είχε αποκτηθεί στα 20 του χρόνια από τη Μά- το κόστος όμως θα
ντσεσερ Σίτι, η οποία τον είχε δώσει δανεικό είναι μεγάλο. Και
σε Γκρόνινγκεν και LA Galaxy. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι μόνος
πριν από τρία χρόνια επέστρεψε στη χώρα του
στη διεκδίκηση
με τη Γουαδαλαχάρα να δίνει 10 εκατομμύρια
ευρώ για να τον αποκτήσει. Πριν από έναν του παίκτη...
χρόνο, στις 4 Γενάρη 2022, Γουαδαλαχάρα
και Κρουζ Αζούλ έφτασαν σε συμφωνία για
ανταλλαγή του Αντούνα με τον Αλβαράδο, σε
μια συμφωνία που δεν περιελάμβανε χρήματα. και εφτά ασίστ σε 46 συμμετοχές. Και κάπου δανεισμού του. Είναι ωστόσο ένα δείγμα για
Η Κρουζ Αζούλ πήρε το 50% του Αντούνα και εδώ έρχεται το ερώτημα για το αν θέλει η το πού στοχεύει ο Παναθηναϊκός. Και είναι
τη διαχείρισή του, με τη Γουαδαλαχάρα να ομάδα του Μεξικού να πουλήσει έναν τόσο ξεκάθαρο πως από εδώ και στο εξής οι στόχοι
λαμβάνει το αντίστοιχο ποσοστό του Αλβαρά- κομβικό ποδοσφαιριστή. Ποια είναι η απά- για τη μεσοεπιθετική γραμμή θα είναι από το
δο, όπως και την κυριότητά του. Τι σημαίνει ντηση; Πως ο προπονητής της ομάδας ναι μεν πάνω ράφι και θα αφορούν ποδοσφαιριστές
αυτό; Πως οι δύο ομάδες είναι συνιδιοκτήτριες εμπιστεύεται τον παίκτη, αλλά δεν θα έλεγε που θα ενσωματωθούν άμεσα στην ομάδα.
για τους δύο ποδοσφαιριστές, αλλά η καθεμία όχι σε ενδεχόμενη πώληση τόσο του ίδιου όσο Πάντως για τον Αντούνα ο Παναθηναϊκός
αποφασίζει για αυτόν που έχει στο ρόστερ και άλλων ποδοσφαιριστών προκειμένου να δεν... παίζει μόνος του. Σύμφωνα με το ESPN
της. Η Κρουζ Αζούλ για τον Αντούνα και η εξοικονομήσει χρήματα για να αγοράσει έναν του Μεξικού, μια μεγάλη ισπανική ομάδα
Γουαλαδάχαρα για τον Αλβαράδο. πρωτοκλασάτο επιθετικό που έχει ανάγκη. Το παρακολουθεί τον παίκτη, με τις φήμες να
ότι υπάρχει ωστόσο πρόθεση πώλησης, δεν κάνουν λόγο για τη Σεβίλλη. Οπως γίνεται
Υψηλό κόστος σημαίνει ότι θα είναι και φτηνή. Το αντίθε- κατανοητό, αν οι Ισπανοί εμπλακούν, τότε
Ο 25χρονος εξτρέμ καθιερώθηκε άμεσα στην το. Πρόκειται για μια ακριβή περίπτωση και τα πράγματα θα δυσκολέψουν πολύ για τον
Κρουζ Αζούλ, με την οποία μετράει έξι γκολ αυτό θα δυσκόλευε ακόμα και την περίπτωση Παναθηναϊκό.
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

Το «Βυζαντινό» άνοιξε την παραμονή

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς άνοιξε τις πόρ- 29
τες του το «Βυζαντινό», το εστιατόριο της «Αγια-
Σοφιάς», του νέου γηπέδου της ΑΕΚ.

Του Σταύρου Χατζάτογλου

Τ
ο πόσο καλή ή κακή
θα είναι μία ομάδα
στις αμυντικές της
επιδόσεις, ασφαλώς
και δεν εξαρτάται μό-
νο από τους παίκτες
που απαρτίζουν την άμυνά της, συ-
μπεριλαμβανομένου και του τερμα-
τοφύλακα. Μπορεί αυτοί να είναι
που έχουν την κύρια ευθύνη και να
αποτελούν τους τελικούς αποδέκτες
των επιθετικών ενεργειών του αντι-
πάλου, ωστόσο ειδικά στο σύγχρονο
ποδόσφαιρο, η σωστή ανασταλτική
λειτουργία ξεκινάει από την επίθε-
ση. Από το πώς και πόσο πιέζουν
οι επιθετικοί ώστε να δυσκολέψουν
την ανάπτυξη της αντίπαλης ομάδας.
Οταν η ένταση είναι στα «κόκκινα»
και συνδυάζεται από πίεση στην
πρώτη πάσα του τερματοφύλακα,
τότε είναι λογικό πως οι οργανω-
μένες επιθέσεις που θα δεχθείς θα
είναι πολύ περιορισμένες. Με λίγα
λόγια, αυτός είναι ο τρόπος με τον
οποίο αγωνίζεται η ΑΕΚ του Ματίας
Αλμέιδα. Το κύριο χαρακτηριστικό
της γνώρισμα.

Ιστορικό επίτευγμα
Ολα αυτά βέβαια σε πολύ θεωρητική
βάση, μιας και δεν αρκεί να έχεις
ένταση και να πιέζεις αν δεν ξέρεις
πού και πώς θα πρέπει να το κάνεις.
Στην Ενωση το συγκεκριμένο πλά-
νο δουλεύεται από την πρώτη μέρα
προετοιμασίας της ομάδας στην Ολ-

Eurokinissi Sports
λανδία και φαίνεται να προοδεύει
διαρκώς με την πάροδο του χρόνου.
Ετσι, τη δεδομένη στιγμή, η ΑΕΚ
έχει καταφέρει να καμαρώνει πως η
άμυνά της είναι η καλύτερη σε όλη

Πέρυσι κάκιστη,
την Ευρώπη. Ασφαλώς και η Super
League δεν μπορεί να συγκριθεί με
Μουκουντί (αριστερά)
κορυφαία πρωταθλήματα όπως για
παράδειγμα η La Liga και η Premier και Βίντα (δεξιά)
League. Καθαρά βάσει στατιστικών έχουν συμπληρώσει

τώρα θεαματικά
όμως οι Κιτρινόμαυροι έχουν το μι- ιδανικά τους... παλιούς
κρότερο παθητικό από κάθε άλλη Χατζισαφί, Μοχαμαντί
ομάδα σε πρώτη κατηγορία πρω- και Ρότα στην άμυνα
ταθλήματος της Γηραιάς Ηπείρου. της ΑΕΚ, η οποία φέτος
Και αυτό δεν γίνεται να περάσει μοιάζει αγνώριστη

απαρατήρητο.
Εχουν δεχθεί μόλις πέντε γκολ σε
15 ματς πρωταθλήματος, αφήνοντας
πίσω τον Παναθηναϊκό αλλά και την
Μπαρτσελόνα, που έχουν δεχθεί από
έξι. Οσο για την επίδοση καθαυτή,
έχει ιστορική σημασία για την ΑΕΚ
και για έναν ακόμη λόγο. Είναι η
πρώτη φορά στα χρόνια του επαγ-
γελματικού ποδοσφαίρου που έπειτα
από 15 αγωνιστικές έχει δεχθεί μόλις
πέντε γκολ. Από τη σεζόν 1979-80
δεν είχε συμβεί ποτέ. Ούτε καν τη
χρονιά που η Ενωση κατάκτησε το
τελευταίο της πρωτάθλημα και τε-
λείωσε τη σεζόν με ρεκόρ μόλις 12
γκολ παθητικό. Ακόμα και τότε είχε
δεχθεί οκτώ γκολ στα πρώτα 15 ματς,
με άλλον τρόπο διεξαγωγής βέβαια
αφού εκείνη τη σεζόν υπήρχαν 16
ομάδες και χωρίς πλέι οφ.
«Ιδια» πρόσωπα,
άλλες συνήθειες
Το ακόμη πιο εντυπωσιακό σε όλη
αυτή την ιστορία και το οποίο συν-
βελτιωμένη
Αν και τα 3/5 της άμυνάς της είναι ίδια
με πέρυσι, η μεταμόρφωση της ΑΕΚ στο
ανασταλτικό κομμάτι είναι κάτι παραπάνω
από εντυπωσιακή
δέεται με αυτό που αναφέρθηκε
παραπάνω, πως δηλαδή για την
ανασταλτική λειτουργία δεν έχει
ευθύνη μόνο η άμυνα, είναι το γε-
γονός πως από τους πέντε παίκτες
που αποτελούν τη φετινή άμυνα της
ΑΕΚ, τουλάχιστον οι τρεις ήταν και
πέρυσι στο ρόστερ. Ο Αθανασιάδης
μπορεί να παραχωρήθηκε δανεικός
την προηγούμενη σεζόν, ωστόσο
ήταν παρών και με αρκετά παιχνί-
δια στα πόδια του τη σεζόν 2020-21
που ήταν κάκιστη για την ομάδα,
ενώ βασικός τερματοφύλακας της
Ενωσης πέρυσι ήταν ο Στάνκοβιτς
που φέτος μοιράζεται τα γάντια με
τον έλληνα ομόσταβλό του. Στα δε-
ξιά βασικός είναι ο Ρότα, αριστερά
είναι οι δύο περσινοί Μοχαμάντι
και Χατζισαφί, με την αλλαγή ουσι-
αστικά να εντοπίζεται στο κεντρικό
αμυντικό δίδυμο όπου πήραν θέση
οι Μουκουντί και Βίντα οι οποίοι
«έδεσαν» με το καλημέρα. Δεν είναι
λίγα όμως και τα ματς όπου χρειά-
στηκε να χρησιμοποιηθούν και οι
Μήτογλου, Τζαβέλλας.
Είτε για να πλαισιώσουν τον έναν
από τους δύο της βασικής ενδεκά-
δας, όπως συνέβη για παράδειγ-
μα στα τελευταία παιχνίδια με τον
Μήτογλου που αντικατέστησε τον
Βίντα, είτε για να συνθέσουν οι δυο
τους το αμυντικό δίδυμο, όπως συ-
νέβη στην Τρίπολη. Εξι συμμετοχές
(τέσσερις ως βασικός) μετράει ο Μή-
τογλου στο πρωτάθλημα και επτά ο
Τζαβέλλας (οι έξι ως βασικός). Με
τα 3/5 να είναι κατά βάση ίδιοι με
πέρυσι, η ΑΕΚ και ο Αλμέιδα έχουν
πετύχει αυτό το αποτέλεσμα. Στην
ίδια αγωνιστική πέρυσι, η Ενωση
είχε δεχθεί 16 γκολ ενώ ολοκλήρωσε
τη σεζόν με παθητικό 42 τερμάτων,
το χειρότερο, μαζί με τον ΠΑΣ Γιάννι-
να, από όλες τις ομάδες των πλέι οφ.
Δεν πρόκειται απλώς για βελτίωση,
πρόκειται για μεταμόρφωση, για ένα
μικρό θαύμα το οποίο συντελείται
χάρη στη δουλειά του αργεντινού τε-
χνικού και φυσικά των συνεργατών
του. Αυτοί είναι «υπαίτιοι» για την
εκτόξευση του Ρότα, που ίσως είναι
το πλέον φορμαρισμένο δεξί μπακ
του πρωταθλήματος φέτος, αυτοί για
την ανοδική πορεία του Μοχαμάντι
που φαινόταν ακόμα και στο ξεκί-
νημα της τωρινής σεζόν να είναι...
καμένο χαρτί, αυτοί και για το άλλο
πρόσωπο που δείχνει ο Μήτογλου.
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
30
Οταν τα περιμένεις
όλα από έναν...
Του Σταύρου Χατζάτογλου
Γ
ια ακόμη ένα παιχνίδι με
θεωρητικά χαμηλότερης
δυναμικότητας αντίπα-
λο ο ΠΑΟΚ άφησε δύο
πολύτιμους βαθμούς.
Μετά τη Λιβαδειά, ο Δι-
κέφαλος γκέλαρε και στο Περιστέρι.
Είχε μεσολαβήσει και μία ισοπαλία με
τον Αστέρα Τρίπολης στην Τούμπα,
αλλά εκεί μάλλον έσωσε τον έναν
βαθμό έτσι όπως πήγε το ματς, παρά
έχασε δύο. Οπως σε εκείνο το ματς
με τον Λεβαδειακό, έτσι και σε αυτό
της προηγούμενης Τετάρτης με τον
Ατρόμητο, η ομάδα του Ραζβάν Λου-
τσέσκου δεν κατάφερε να τελειώσει
το παιχνίδι με τις ευκαιρίες που δη-
μιούργησε και μοιραία την πάτησε,
χάνοντας έδαφος στη βαθμολογία.
Στο συγκεκριμένο παιχνίδι έλαμψε
για ακόμη μία φορά το άστρο του
Γιάννη Κωνσταντέλια.
Για τουλάχιστον ένα ημίχρονο ο
19χρονος άσος ήταν μία όαση στο
γήπεδο. Ηταν ό,τι καλύτερο είχε να
επιδείξει ο ΠΑΟΚ σε ακόμη ένα παι-
χνίδι. Οχι μόνο φυσικά για την εκπλη-
κτική ασίστ που έβγαλε στον Νέλσον
Ολιβέιρα, αλλά γιατί ήταν μέσα σε ό,τι
καλό δημιουργούσε η ομάδα του. Κάτι
που αναγνώρισε μετά το ματς και ο
Κρις Κόλμαν. «Είναι ένα σπουδαίο
ταλέντο και μπορώ να πω πως ήταν
διαρκής κίνδυνος για την ομάδα μου.
Εχει σπουδαία τεχνική και αυτό που
τον κάνει να ξεχωρίζει είναι πως δεν
κρύβεται στην αποτυχία», ανέφερε
μεταξύ άλλων ο ουαλός τεχνικός για
τον «Ντέλια» και αυτό ίσως είναι και
το πρόβλημα για τον ΠΑΟΚ.
Δεν μπορείς να τα περιμένεις όλα
από έναν 19χρονο ο οποίος τώρα
αρχίζει να ενσωματώνεται για τα
καλά στην πρώτη ομάδα. Δεν είναι
ΑΡΗΣ
Ο «καυτός» Ιανουάριος ξεκινάει από την Τούμπα
Διανύουμε ήδη τις πρώτες ώρες του
νέου έτους, με τον Ιανουάριο να είναι
κάτι παραπάνω από φορτωμένος
για τον Αρη. Μέσα σε έναν μήνα
είναι πολύ πιθανό να κριθούν τα
πάντα για την ομάδα της Θεσσαλο-
νίκης που θα δώσει πέντε ντέρμπι
και παιχνίδια σχεδόν κάθε τρεις και
τέσσερις μέρες. Ο μεγάλος στόχος
των Κίτρινων για ακόμη μία χρονιά
είναι ένας τίτλος και αυτός είναι πε-
ρισσότερο εφικτός να έρθει μέσω
του Κυπέλλου. Και εκεί όμως το έργο
ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
ΕΘΝΙΚΗ
Εκλεισε
φιλικό
με τη
Λιθουανία
Φιλικό ματς που θα
Ο Γιάννης διεξαχθεί μάλλον στο
νέο γήπεδο της ΑΕΚ
Κωνσταντέλιας θα δώσει η Εθνική
αποτελεί Ελλάδος. Οπως έγινε
γνωστό χθες, το
την ατραξιόν αντιπροσωπευτικό
μας συγκρότημα θα
του εφετινού ΠΑΟΚ, υποδεχτεί στις 27
αλλά στο Περιστέρι Μαρτίου τη Λιθουανία
σε φιλική αναμέτρηση
αποκάλυψε η οποία θα διεξαχθεί
και το μεγάλο κατά πάσα πιθανότητα
στην «Αγια-Σοφιά».
πρόβλημα Ο αγώνας θα γίνει
τρεις μέρες μετά
του Δικεφάλου την πρεμιέρα των
προκριματικών του
Euro 2024 όπου η
δυνατόν ο μόνος ποδοσφαιριστής Ελλάδα παίζει κόντρα
που διαθέτει φαντασία στον ΠΑΟΚ στο Γιβραλτάρ (24/3).
να είναι ο Κωνσταντέλιας. Ο μικρός, Μένει να φανεί
που μόνο μικρός δεν θα έπρεπε να πλέον αν το σπίτι της
θεωρείται ποδοσφαιρικά, δείχνει να Ενωσης σχεδιάζεται
έχει σπάνιο ταλέντο και όλα τα φόντα να γίνει η μόνιμη
για να εξελιχθεί σε ηγέτη της ομάδας. έδρα της Εθνικής ή αν
Και αν όλα πάνε καλά, στο μέλλον να αποτελέσει έστω μία
φέρει και πολλά χρήματα στα ταμεία από τις επιλογές και για
του συλλόγου. τα επίσημα παιχνίδια
Αυτή τη στιγμή, όμως, δεν μπορεί της γαλανόλευκης.
να σηκώσει μόνος του το βάρος αν
δεν έχει και κάποιους συμπαραστά-
τες. Εφόσον βέβαια ο ΠΑΟΚ στοχεύει
στον πρωταθλητισμό. Διαφορετικά,
αλλάζει η κουβέντα. Αν θέλει όμως
να παραμείνει σε τροχιά πρωταθλη-
τισμού θα πρέπει σύντομα να μπουν
και άλλοι στο κόλπο. Είτε μέσω με-
ταγραφών είτε μέσω των ήδη υπαρ- Ο 19χρονος
χόντων. Ο Ολιβέιρα δείχνει σιγά να Κωνσταντέλιας
βρίσκει την επαφή του με τα δίχτυα,
μοιάζει μόνος του
έφτασε τα έξι γκολ στο πρωτάθλημα,
αλλά θα πρέπει να βοηθήσουν και οι στον ΠΑΟΚ. Και
υπόλοιποι καθώς μέσα στον Ιανουά- αυτό δεν είναι καλό
ριο κρίνονται πολλά για τον ΠΑΟΚ σε σημάδι για μια ομάδα
πρωτάθλημα και Κύπελλο και είναι που θέλει να κάνει
InTime Sports
δεδομένο πως αν τα περιμένει όλα πρωταθλητισμό
από τον Κωνσταντέλια, δύσκολα θα
πετύχει τους στόχους του.
του Αρη δεν θα είναι εύκολο αφού συνολικά. Τέσσερις μέρες αργότερα σχεδόν δέκα μέρες με τον Ολυμπι- με την ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια.
αντίπαλός του στα προημιτελικά θα (8/1) ακολουθεί το εντός έδρας ματς ακό (με την προϋπόθεση ότι και οι Καταλαβαίνει λοιπόν κανείς, πως
είναι εκτός συγκλονιστικού απροό- με τον πάντα επικίνδυνο Αστέρα Πειραιώτες θα έχουν τελειώσει τη με το τέλος του Ιανουαρίου θα έχει
πτου ο Ολυμπιακός. Τρίπολης και στις 12 Ιανουαρίου δουλειά με τον Ατρόμητο). φανεί σε πολύ μεγάλο βαθμό κατά
Μέχρι να φτάσει εκεί, η ομάδα του είναι προγραμματισμένη η ρεβάνς Στις 15/1 στο «Γ. Καραϊσκάκης» πού πάει το πράγμα φέτος με τους
Αλαν Πάρντιου θα κάνει… ποδαρικό του Κυπέλλου με τον Λεβαδειακό. Ο για το πρωτάθλημα, στις 18 ή 19/1 Κίτρινους.
στο 2023 με ντέρμπι στην Τούμπα. Αρης έχει νικήσει με 2-1 στο πρώτο στο ίδιο γήπεδο για το Κύπελλο και Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι
Ο ΠΑΟΚ φιλοξενεί τον Αρη (4/1) παιχνίδι, αλλά όπως φάνηκε και στο μία εβδομάδα αργότερα θα παίξουν από το ντέρμπι της Τούμπας θα είναι
στο πρώτο μεγάλο παιχνίδι της νέας πρόσφατο μεταξύ τους παιχνίδι για και τη ρεβάνς. διαθέσιμος ο Βλάντιμιρ Νταρίντα
σεζόν για το πρωτάθλημα, με τους το πρωτάθλημα, δεν μπορεί να υπο- Ενδιάμεσα, υπάρχει το εντός έδρας ενώ χθες, στην πρώτη προπόνηση
Κίτρινους να μετρούν δύο σερί νίκες τιμήσει την ομάδα της Βοιωτίας. Αν ματς με τον Βόλο (21/1) για το πρω- του νέου έτους, έδωσε το παρών
στο σπίτι του αιώνιου αντιπάλου καταφέρει και προκριθεί στους «8», τάθλημα. Πριν βγει ο μήνας, περιμέ- στο Ρύσιο ο Θόδωρος Καρυπίδης.
τους και πέντε παιχνίδια χωρίς ήττα τότε ο Αρης θα δώσει τρία ματς σε νει ακόμη ένα ντέρμπι τον Αρη, αυτό Στ. Χ.

Οι τελευταίες
επιθυμίες
του Βασιλιά
Ηθελε να τρέξει στο
Μαρακανά την ημέρα
που θα γινόταν 100
ετών και να μην
αποσύρει τη φανέλα
του η Σάντος. Η δεύτερη
επιθυμία του θα γίνει
πραγματικότητα
ΤΟΥ
ΓΙΩΡΓΟΥ
ΝΑΣΜΗ
Θ
αζήσωτουλά-
χιστον τρεις
«
δεκαετίες
ακόμα. Η
γιαγιά μου
πέθανε εκα-
τό χρόνων. Υπόσχομαι πως όταν θα
ολοκληρώσω έναν αιώνα ζωής θα
κάνω σέντρα στο Μαρακανά. Θα είναι
ένας αγώνας για την Εθνική Βραζι-
λίας ή τη Σάντος. Και θα τρέξω στον
αγωνιστικό χώρο».
Το ταξίδι της ζωής του Πελέ απο-
δείχτηκε πιο σύντομο απ’ ό,τι υπο-
λόγιζε και στα εκατό χρόνια από τη
γέννησή του θα κοιτάζει από ψηλά τη
σέντρα που θα κάνουν προς τιμήν του
οι παίκτες της Σελεσάο ή της Σάντος.
Ο Πελέ δεν φοβόταν τον θάνατο,
αλλά συνεχώς έλεγε πως θα αργήσει
να τον συναντήσει. Παρ’ όλα αυτά
στις 7 Ιουλίου 2003, όταν ήταν 62
ετών, επέλεξε το μέρος που ήθελε
να ταφεί. Είναι μία από τις κρύπτες
του ένατου ορόφου του Ecumenical
Necropolis Memorial που βλέπει την
ακτογραμμή του Σάο Πάολο και το
στάδιο «Ουρμπάνο Καλντέιρα» της
Σάντος. Ηθελε με αυτό τον τρόπο να
τιμήσει τον πατέρα του Ντοντίνιο που
φορούσε τη φανέλα με το νούμερο
εννέα στην πλάτη όταν αγωνιζόταν
στις μικρές κατηγορίες του βραζι-
λιάνικου ποδοσφαίρου αλλά και να
βρίσκεται ο ίδιος απέναντι από την
αγαπημένη του ομάδα.
«Επέλεξα αυτό το νεκροταφείο για
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
ΠΕΛΕ 31
1940-2022
την οργάνωση, την καθαριότητα και
τη δομή του. Είναι ένας τόπος που
μεταδίδει πνευματική γαλήνη και
ηρεμία, όπου το άτομο δεν αισθά-
νεται κατάθλιψη, δεν μοιάζει καν
με νεκροταφείο», έλεγε ο Πελέ την
ημέρα που επέλεξε την τελευταία
του κατοικία.
Η οικογένειά του κατάγεται από
την πολιτεία του Μίνας Ζεράις αλ-
λά όλα τα μέλη της συμφώνησαν τα
ταφούν στο Σάντος.
Στο ίδιο κοιμητήριο αναπαύεται
ο αδελφός του Ζαΐρ Αράντες ντο
Νασιμέντο, γνωστός ως Ζόκα, που
πέθανε το 2020. Επίσης η κόρη του
Σάντρα Αράντες ντο Νασιμέντο που
πέθανε το 2006 σε ηλικία 42 ετών και
ουσιαστικά ποτέ δεν την αναγνώρισε,
αλλά και ο παλιός συμπαίκτης του
στη Σάντος, Κουτίνιο.
Το Ecumenical Necropolis
Memorial δεν είναι ένα απλό νεκρο-
ταφείο. Πρόκειται για την υψηλότερη
νεκρόπολη στον κόσμο, με ύψος 108
μέτρα γεγονός που της έχει εξασφαλί-
σει θέση στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες.
Είναι τόσο διάσημη που συγκαταλέ-
γεται μεταξύ των σημείων που πρέπει
να επισκεφτούν οι τουρίστες.
Η Βραζιλία κήρυξε τριήμερο πέν-
θος για τον θάνατο του βασιλιά του
ποδοσφαίρου ενώ ο κυβερνήτης του
Σάο Πάολο, Ροντρίγκο Γκαρσία τις
έκανε επτά. Αρχικά η Σάντος έκανε
δεκτό το αίτημα των συγγενών του
να αποσύρει τη φανέλα με το νού-
μερο 10. Ωστόσο βίντεο που δείχνει
τον Πελέ να λέει πως δεν θέλει να
αποσυρθεί η φανέλα του γιατί δια-
φορετικά θα ξεχαστεί, ανέτρεψε τα
δεδομένα και η Σάντος πήρε πίσω
την απόφασή της.
Η σορός του Πελέ θα εκτεθεί από
σήμερα το πρωί στις 10 το πρωί το-
πική ώρα και για ένα 24ωρο σε λαϊκό
προσκύνημα στο γήπεδο της Σάντος.
Στη συνέχεια θα γίνει η περιφορά
της στους δρόμους του Σάντος, θα
περάσει μπροστά από το σπίτι που
μένει η εκατοντάχρονη μητέρα του
Σελέστε που αγνοεί τον θάνατό του
και θα ακολουθήσει η κηδεία του σε
κλειστό οικογενειακό κύκλο.
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
32
Αγνωστες
ιστορίες
μιας ζωής
Πραγματικά γεγονότα, ασυνήθιστες
καταστάσεις και μυθικές διηγήσεις
μιας θρυλικής καριέρας
Του Γιώργου Νασμή
Ε
σπασε το δάκτυλο
του Σιλβέστερ Στα-
λόνε, σνόμπαρε τους
Μπιτλς, δραπέτευσε
παριστάνοντας τον
πιλότο εν μέσω πρα-
ξικοπήματος και αγωνίστηκε με τη
φανέλα της Φλουμινένσε για να μη
γίνουν επεισόδια. Η ζωή του Πελέ
έχει τα χαρακτηριστικά τελενοβέ-
λας, των διάσημων βραζιλιάνικων
σαπουνόπερων που καθηλώνουν
εκατομμύρια κόσμο μπροστά στις
μικρές οθόνες. Για το φινάλε έχει
διατηρήσει το μυστήριο: τι κρύβει το
16ο ερμάριο των αποδυτηρίων του
γηπέδου της Σάντος το οποίο κλεί-
δωσε στον τελευταίο του αγώνα με
την αγαπημένη του ομάδα και φεύ-
γοντας πήρε μαζί του και το κλειδί;
Κάθε ιστορία και ένα διαφορετι-
κό επεισόδιο που αναδεικνύει την
ισχύ αλλά και την πολυπλοκότητα
της προσωπικότητας του Πελέ. Ας
δούμε όπως κάποιες από τις πιο
σημαντικές:
Υπνοβάτης
Σε διάφορες στιγμές της ζωής του
ο Πελέ υπνοβατούσε. Οταν ήταν
μικρός συνήθιζε να μιλάει πολύ στον
ύπνο του, ενώ κάποιες φορές ση-
κωνόταν από το κρεβάτι και έκανε
βόλτες στο φτωχικό σπίτι με κλειστά
τα μάτια. Οι γονείς του Ντοντίνιο
και Σελέστε που δεν ήξεραν τι συμ-
βαίνει φώναζαν δυνατά για να τον
ξυπνήσουν. Στη βιογραφία του ο
Πελέ αναφέρει πως ο συμπαίκτης
του Πέπε τον είδε ένα βράδυ να
σηκώνεται από το κρεβάτι, να φω-
νάζει «γκολ» και στη συνέχεια να
επιστρέφει σ’ αυτό.
Η διαφυγή του Πελέ εν μέσω
πραξικοπήματος στη Νιγηρία
Τον Φεβρουάριο του 1976 ο Πελέ
αγωνιζόταν με τη φανέλα της Κό-
σμος όταν ταξίδεψε στην τότε πρω-
τεύουσα της Νιγηρίας, Λάγκος για
να προωθήσει τη χορηγό του Pepsi.
Θα έπαιζε σε φιλικό παιχνίδι και θα
εγκαινίαζε ποδοσφαιρικά σχολεία.
Στο ξενοδοχείο που είχε καταλύσει
ΠΕΛΕ
1940-2022
έμεναν επίσης οι άσοι του τένις Αρ-
τουρ Ας και Σταν Σμιθ οι οποίοι θα
συμμετείχαν σε τοπικό τουρνουά.
Στις 13 Φεβρουαρίου οι άνδρες
του αντισυνταγματάρχη Μπουκάρ
Μπίμκα δολοφονούν τον στρατηγό
Μουρτάλα Μοχάμεντ που είχε ανέβει
στην εξουσία με πραξικόπημα. Το
νέο πραξικόπημα συντρίβεται λίγες
ώρες αργότερα από τις κυβερνητικές
δυνάμεις αλλά η ένταση στη Νιγηρία
βρίσκεται στο κόκκινο. Το παιχνίδι
του Ας, νικητή του Γουίμπλεντον
την προηγούμενη χρονιά, με τον
Τζεφ Μπορόβιακ στις 16 Φεβρουα-
ρίου, διακόπτεται όταν εισβάλουν
στο γήπεδο πέντε στρατιώτες και
δίνουν εντολή να εκκενωθεί. Οι τε-
νίστες επέστρεψαν στα ξενοδοχεία
και την επόμενη εγκατέλειψαν τη
χώρα αεροπορικώς.
Ο Πελέ ωστόσο είχε καταφύγει
στην πρεσβεία της χώρας του. Στις
19 Φεβρουαρίου διέσχισε το Λάγκος
κρυμμένος στο αυτοκίνητο του πρέ-
σβη Ζεράλντο Ερακλίτο ντε Λίμα.
Εξαπάτησε την αστυνομία και τα
τελωνεία και επιβιβάστηκε κρυφά,
ντυμένος πιλότος ως μέλος του πλη-
ρώματος ενός Boeing 707 της αερο-
πορικής εταιρείας Varig και ύστερα
από επτά ώρες επέστρεψε στο Ρίο
ντε Τζανέιρο.
Παίζοντας με τη Φλουμινένσε
Ο Πελέ έχει αποσυρθεί πλέον από
την ενεργό δράση αλλά επιστρέ-
φει στη Νιγηρία το 1978 με χορηγό
μια εταιρεία που έφερε το όνομα
«Φλουμινένσε». Την ίδια περίοδο
στο Λάγκος βρίσκεται και η ποδο-
σφαιρική ομάδα Φλουμινένσε για
να δώσει φιλικό παιχνίδι με τη Ράκα
Ρόβερς. Οι τοπικοί άρχοντες προτεί-
νουν στον Πελέ να κάνει τη σέντρα
στον αγώνα. Γρήγορα εξαπλώθηκε
η φήμη πως θα αγωνιστεί ξανά ο
Βασιλιάς. Παρά τις διαψεύσεις τα Σνομπάροντας τους Μπιτλς αυτός και τα άλλα μέλη των Beatles Σπάζοντας το δάκτυλο
εισιτήρια εξαντλήθηκαν και πλή- Ο Πελέ συνάντησε τον Τζον Λένον είχαν προσπαθήσει να τον επισκε- του Σιλβέστερ Σταλόνε
θος κόσμου έσπευσε να δει το ματς. στη Νέα Υόρκη το 1975 όταν μετα- φτούν στο ξενοδοχείο όπου είχε Στη διάρκεια των γυρισμάτων της
Προκειμένου να αποφευχθούν τα κόμισε στην αμερικανική πόλη για καταλύσει η Εθνική Βραζιλίας στο ταινίας «Escape to Victory» (στην
επεισόδια η αστυνομία έπεισε τον να αγωνιστεί με την Κόσμος. Εκανε Μουντιάλ του 1966, στην Αγγλία. Ελλάδα λανσαρίστηκε ως «Η μεγάλη
Πελέ να αγωνιστεί όπως κι έγινε. Το μαθήματα αγγλικών στο ίδιο σχολείο Οι παράγοντες της Σελεσάο τους απόδραση των 11») ο Πελέ σούταρε
2018 ο Πελέ είχε επιβεβαιώσει την ξένων γλωσσών όπου ο διάσημος είχαν απαντήσει πως ο Πελέ δεν τόσο δυνατά ώστε έσπασε το δά-
ιστορία με ανάρτησή του στη Twitter, καλλιτέχνης μάθαινε ιαπωνικά. Σε μπορούσε να τους δεχτεί. Ο Βασιλιάς κτυλο του Σιλβέστερ Σταλόνε που
γράφοντας μεταξύ άλλων: «Η Φλου ένα διάλειμμα μεταξύ των μαθημά- απολογήθηκε στη Νέα Υόρκη στον υποδυόταν έναν ατάλαντο τερμα-
είχε την τιμή να έχει τον Βασιλιά του των ο Πελέ έπεσε πάνω στον Λένον Λένον λέγοντας πως δεν μπορούσε τοφύλακα. Αργότερα ο αμερικανός
ποδοσφαίρου για μία μέρα». και ο τελευταίος του αποκάλυψε πως πια να διορθώσει την κατάσταση. ηθοποιός έλεγε στις συνεντεύξεις

Στα γυρίσματα της
ταινίας «Η μεγάλη
απόδραση των έντεκα»
ο Πελέ έσπασε με
σουτ το δάχτυλο του
Σιλβέστερ Σταλόνε (στη
φωτογραφία πίσω) ο
οποίος έπαιζε τον ρόλο
του τερματοφύλακα.
Μάλιστα, ο ηθοποιός
λέει ότι ήταν σαν
κανονιά
του πως η μπάλα έπεσε πάνω του
σαν κανονιά.
Ο Πελέ έχει συμμετάσχει σε πολλές
ταινίες και τηλεοπτικά σίριαλ στην
πλειονότητα των οποίων υποδυόταν
τον εαυτό του.
Ο φόβος της Καραϊβικής
Στη διάρκεια της μεγάλης καριέ-
ρας του οι φίλαθλοι είχαν ανεβάσει
στους ώμους τους πολλές φορές τον
Πελέ. Αυτό που συνέβη ωστόσο στο
Τρίνινταντ και Τομπάγκο το 1972
ήταν κάτι διαφορετικό. Οι παίκτες
της Σάντος δεν ήταν ευχαριστημένοι
που θα έπαιζαν σε μία χώρα που βρι-
σκόταν σε αναταραχή και με τα τανκ
στους δρόμους. Συμφώνησαν λοιπόν
μετά το φιλικό παιχνίδι με την τοπική
ομάδα να φύγουν το γρηγορότερο
δυνατό για το αεροδρόμιο. Δεν είχαν
υπολογίσει ωστόσο τις αντιδράσεις
του κόσμου μετά από γκολ του Πελέ,
στο τέλος του ματς. Οι φίλαθλοι ει-
σέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο του
σταδίου του Πορτ οφ Σπέιν, πήραν
στους ώμους τους τον Βασιλιά και
τον περιφέραν στους δρόμους της
πόλης ως τρόπαιο. Χρειάστηκε ολό-
κληρη επιχείρηση για να μπορέσουν
να τον απεγκλωβίσουν και να φτάσει
στο αεροδρόμιο.
Ο δημοσιογράφος Πελέ
Το 1968 το ισπανικό πρακτορείο ει-
δήσεων EFE άνοιξε το πρώτο του
γραφείο στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Εναν
χρόνο αργότερα προτάθηκε στον Πε-
λέ να καταθέσει τις απόψεις του για
το επερχόμενο Μουντιάλ του 1970.
Η συμφωνία κλείστηκε και ο Βρα-
ζιλιάνος ανέλαβε να γράψει πέντε
άρθρα έναντι 1.000$ έκαστο. Ηθελε
όμως να του καταβληθεί και η εφορία.
Ο διευθυντής του EFE Ελεουτέριο
Ρομέρο αρνήθηκε αλλά δεν πέταξε
λευκή πετσέτα. Οταν πήγε να βρει
ξανά τον Πελέ ο τελευταίος βιαζόταν
γιατί έγραφε εξετάσεις στα μαθημα-
τικά. «Ξέρεις μαθηματικά; Μπορείς
να με βοηθήσεις;» ρώτησε τον ισπανό
δημοσιογράφο. Ο Ρομέρο τον βοή-
θησε, ο Πελέ πέρασε τις εξετάσεις
και για να τον ευχαριστήσει δέχτηκε
τελικά να αρθρογραφήσει για 1.000 $
το κομμάτι. Το EFE στη συνέχεια τα
πούλησε σε 40 διαφορετικά μέσα εξα-
σφαλίζοντας έσοδα 35.000 δολάρια.
Το μυστήριο με το ερμάριο
Στο τελευταίο του παιχνίδι με τη
Σάντος, το 1974, ο Πελέ γονάτισε
μπροστά στο 16ο ερμάριο των απο-
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
ΠΕΛΕ 33
1940-2022
O Πελέ επισκέφθηκε
δύο φορές τη Νιγηρία.
Η δεύτερη ενέπνευσε
έναν μύθο για 48ωρη
κατάπαυση πυρός. Τη
δε πρώτη, φυγαδεύτηκε
σε πορτ μπαγκάζ
αυτοκινήτου και
διέφυγε ντυμένος...
πιλότος
δυτηρίων του γηπέδου της ομάδας
του το οποίο χρησιμοποιούσε μέχρι
τότε, προσευχήθηκε να συνεχίσει να
κερδίζει η ομάδα του και στη συνέ-
χεια τοποθέτησε ένα προσωπικό
του αντικείμενο. Το κλείδωσε και
φεύγοντας πήρε μαζί του το κλειδί.
Η Σάντος τοποθέτησε μια γυάλινη
πόρτα που τη σκεπάζει μια αφίσα
του Πελέ, ενώ έχει ενημερώσει πως
δεν πρόκειται ποτέ να αγγίξει το
συγκεκριμένο μέρος. Ο Βασιλιάς
είχε δηλώσει για το θέμα πως δεν
υπάρχει κάτι το εντυπωσιακό που
έχει φυλάξει εκεί. Το μυστήριο όμως
παραμένει.
Η άρνηση του Πελέ να παίξει
στο Μουντιάλ του 1974
Τον Φεβρουάριο του 1974 η ομο-
σπονδία της Βραζιλίας ζήτησε επίση-
μα από τον Πελέ να επιστρέψει στην
εθνική ομάδα για να αγωνιστεί στο
Παγκόσμιο Κύπελλο που διοργάνωνε
εκείνη τη χρονιά η Δ. Γερμανία. Με
επιστολή του ο Βασιλιάς αρνήθηκε
την πρόσκληση αναφέροντας πως αν
την αποδεχόταν θα ήταν σαν να κο-
ρόιδευε τους 138.000 Βραζιλιάνους
Στα αποδυτήρια της Σάντος, στο ντουλαπάκι που χρησιμοποιούσε που παρακολούθησαν το αποχαιρε-
κάποτε ο ίδιος (στη φωτογραφία με την αφίσα του να το καλύπτει) τιστήριο παιχνίδι του με τη Σελεσάο
κλείδωσε ένα αντικείμενο και πήρε το κλειδί, αφότου προσευχήθηκε εναντίον της Γιουγκοσλαβίας, τρία
να κερδίζει πάντα η ομάδα του. Αγνωστο μέχρι σήμερα τι είναι αυτό χρόνια νωρίτερα, στο Μαρακανά.
το αντικείμενο...
Και ένας μύθος…
Μια από τις πιο γνωστές ιστορίες
που συνοδεύουν τον Πελέ αναφέρε-
ται στην κατάπαυση του πυρός στη
Νιγηρία το 1969, όταν η αφρικανική
χώρα σπαρασσόταν από τον εμφύλιο
πόλεμο, προκειμένου να τον δουν
να αγωνίζεται. Η Σάντος έδωσε δύο
παιχνίδια, ένα με την Εθνική Νιγη-
ρίας και ένα με τοπική ομάδα των
αποσχιστών της Μπιάφρας. Ο μύθος
λέει πως ο Πελέ είχε ζητήσει την κα-
τάπαυση του πυρός για 48 ώρες για
να διεξαχθούν οι αγώνες. Ωστόσο
στην πρώτη του αυτοβιογραφία, το
1977 ο βασιλιάς του ποδοσφαίρου δεν
αναφέρεται στο γεγονός, ενώ σε δεύ-
τερο χρόνο, το 2007 εκμυστηρεύτηκε
τα εξής: «Δεν είμαι βέβαιος πως αυτό
είναι αληθές, αλλά οι Νιγηριανοί σί-
γουρα φρόντισαν ώστε να μην εισβά-
λουν στο Λάγκος οι αποσχιστές της
Μπιάφρα όσο ήμασταν εκεί». Σε μια
έρευνα του νιγηριανής καταγωγής
ερευνητή από το Πανεπιστήμιο του
Χάντερσφιλντ, Ολαόγιο Αϊγεγκμπάγιο
αναφέρεται πως δεν υπάρχει κανένα
Μέχρι και στο Τρινιντάντ έφτασε η.... βασιλεία του Βασιλιά. Και για ίχνος αυτής της μυθικής παύσης των
ακόμη μια φορά, η αναχώρησή του ήταν επεισοδιακή εχθροπραξιών.
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
34
Η μεγάλη
κληρονομιά και
οι σφετεριστές
του θρόνου
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΝΑΣΜΗ
Η
ποδοσφαιρική κα-
ριέρα του Πελέ ήταν
ένα συναρπαστικό
αφήγημα που καθή-
λωσε τον αναγνώ-
στη από την πρώτη
μέχρι την τελευταία σελίδα.
Στον πρόλογό του ο Βραζιλιά-
νος μας συστήθηκε ως ένα 17χρονο
αμούστακο παιδί και μας περιέγρα-
ψε τον τρόπο που οδήγησε τη Βρα-
ζιλία στην κατάκτηση του πρώτου
παγκόσμιου τίτλου της. Μπορεί
κανείς να φανταστεί καλύτερη ει-
σαγωγή;
Ο επίλογος ήταν ακόμα πιο
εντυπωσιακός γιατί προηγήθηκε
η έντονη αμφισβήτηση του μεγαλεί-
ου του, ένα κεφάλαιο το οποίο δεν
έχει αναλυθεί όπως του αξίζει και
ουσιαστικά καταρρίπτει πολλούς
από τους μύθους που τον συνοδεύ-
ουν. Το βιβλίο της ζωής του Πελέ
φέρει τον τίτλο «Βασιλιάς του ποδο-
σφαίρου». Πράγματι ο Βραζιλιάνος
στα χρόνια που φορούσε τα κοντά
παντελονάκια ήταν ένας βασιλιάς
που αντί για στέμμα πρότασσε τρία
Παγκόσμια Κύπελλα. Οι «Μαραντο-
νικοί» και οι «Μεσικοί» περιμένουν
με ανυπομονησία να ολοκληρωθεί η
ταφή του Πελέ για να ανοίξουν ξανά
την κουβέντα για το ποιος από τους
τρεις είναι ο καλύτερος.
Οταν ο Πελέ ξεκίνησε την καριέρα
του στη Σάντος η ομάδα του Σάο
Πάολο ήταν ήδη δύο φορές πρω-
ταθλήτρια στο πολιτειακό πρωτά-
θλημα και τη φανέλα της φορούσαν
εκπληκτικοί παίκτες. Επομένως ο
Πελέ δεν έκανε τη Σάντος σπου-
δαία, αλλά πρόσθεσε ακόμα περισ-
σότερη μαγεία στο παιχνίδι της. Με
το μοναδικό του ταλέντο ο Πελέ
έδωσε άλλη διάσταση στο ποδό-
σφαιρο και αναδείχτηκε ηγέτης των
μάγων εκείνης της εποχής.
Αντίπαλος δέος ωστόσο δεν υπήρ-
χε για να έρθει σε ευθεία αντιπαρά-
θεση τόσο με την Αλβινέγκρο όσο
και με το μεγάλο της αστέρι.
Οι – υποτίθεται – καλύτερες ομά-
δες της πολιτείας γνώριζαν ήττες
με 12-1 από τους «Σαντάστικος»
όπως τους αποκαλούσαν, ακόμα και
ΠΕΛΕ
1940-2022
όταν δεν έπαιζε ο Πελέ, ενώ σε δύο
περιπτώσεις η Σελεσάο αγωνίστη-
κε έχοντας στη σύνθεσή της οκτώ
παίκτες από τη Σάντος.
Ολοι όσοι αναφέρονται κατά και-
ρούς ως διεκδικητές του θρόνου του
Βασιλιά τον αντιμετώπισαν σπά-
νιες φορές και συνήθως σε φιλικά
παιχνίδια.
Διαφορετικές αφετηρίες
Ο Ντιέγκο Μαραντόνα αντίθετα,
όταν πήγε στη Νάπολι το 1984 οι
Παρτενοπέι προέρχονταν από μια
σεζόν στην οποία απέφυγαν τον
υποβιβασμό για έναν βαθμό και οι
μοναδικές τους περγαμηνές ήταν
δύο Κύπελλα Ιταλίας. Εκτός από
μια διαλυμένη ομάδα την οποία
κλήθηκε να αναστήσει, ο Αργεντι-
νός έπρεπε να αντιμετωπίσει το
κατεστημένο του ιταλικού Βορρά
που άγγιζε τις παρυφές του ρατσι-
σμού και να παίξει με αντιπάλους
όπως ο Μισέλ Πλατινί, ο Πάολο
Ρόσι, ο Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε, ο
Πρέμπεν Ελκιερ, ο Ντανιέλ Πασα-
ρέλα, ο Ζίκο, το σούπερ ολλανδικό
τρίο των Γκούλιτ, Ράικαρντ και Φαν
Μπάστεν.
Ο Μέσι πάλι, δεν ξεβολεύτηκε
όπως ο Μαραντόνα, έπαιζε στην
καλύτερη ομάδα της εποχής, την
Μπαρτσελόνα, έχοντας στον πά-
γκο τον κορυφαίο προπονητή του
κόσμου, τον Πεπ Γκουαρντιόλα.
Συμμετείχε όμως στη μεγαλύτερη
ποδοσφαιρική αντιπαράθεση που
έχει δει το άθλημα, έχοντας απέναντί
του τον πρώτο σκόρερ στην ιστορία
της Ρεάλ Μαδρίτης, τον Κριστιάνο
Ρονάλντο και ομάδες μεγαθήρια
στην Ευρώπη, με πρώτη και καλύ-
τερη τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ του
Σερ Αλεξ Φέργκιουσον. Η Μπάρ-
τσα τη νίκησε δύο φορές σε τελικό
Τσάμπιονς Λιγκ αναγκάζοντας στον
Σκωτσέζο να πει: «Στα χρόνια που
είμαι προπονητής είναι η καλύτερη
ομάδα που έχω αντιμετωπίσει».
Συγκρίσεις
Ποτέ δεν θα μάθουμε πόσο θα θά-
μπωνε το λούστρο της φήμης του
Πελέ αν αποδεχόταν την πρόταση
της Ιντερ ή της νεογέννητης Παρί
Σεν Ζερμέν, το 1971, και εγκατέ-
λειπε την ασφάλεια της Σάντος με
την οποία έδωσε 550 φιλικά παι-
Από τη μια
ο βασιλιάς Πελέ
και από την άλλη
Μαραντόνα και Μέσι.
Ποιος από τους τρεις
είναι ο κορυφαίος
όλων των εποχών;
χνίδια ως περιοδεύων θίασος σε
κάθε γωνιά της γης. Δεν μπορεί
να θεωρηθεί επίσης τυχαίο πως
κανείς δεν γνωρίζει πόσα γκολ έχει
πετύχει γιατί πάνω από 500 τέρματα
τα σημείωσε σε φιλικά παιχνίδια
και σε αγώνες επίδειξης τα οποία
επίσης μετρούσε ο Πελέ.
Ο Βραζιλιάνος διατεινόταν ότι
έχει πετύχει 95 γκολ με τη Σελεσάο
αλλά τα 18 απ’ αυτά τα πανηγύρι-
σε εναντίον συλλόγων ή μικτών
ομάδων όπως κλαμπ των ενόπλων
δυνάμεων της Ουρουγουάης και την
ομάδα Κ-23 της Σαουδικής Αραβίας.
Ο Ντιέγκο Μαραντόνα τον εί-
χε ρωτήσει σε μια εκπομπή: «Με
ποιους αντιπάλους έβαζες γκολ; Με
τα ανίψια σου στην αυλή;».
Στο Βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες ανα-
φέρεται πως ο Πελέ έχει πετύχει
1.279 γκολ σε 1.363 παιχνίδια. Η
FIFA τα υπολογίζει σε 1.281 όπως
και η Σάντος ενώ οι στατιστικολόγοι
στα 1.284 αλλά σε 1.375 αγώνες. Σε
επίσημα παιχνίδια έχει σκοράρει
769 φορές. Ο Κριστιάνο Ρονάλντο
έχει σημειώσει 819 και ο Μέσι 794
γκολ στα κορυφαία πρωταθλήματα
του κόσμου και όχι σε τοπικά και
πολιτειακά.
Κρυφό όπλο
Παρά τη διασημότητά του ο Βραζι-
λιάνος παρέμενε άγνωστος αγωνι-
στικά στους αντιπάλους του, αφού η
μοναδική πηγή ενημέρωσης εκείνα
τα χρόνια ήταν το χαρτί και το ρα-
διόφωνο. Παίκτες όμως που τον
αντιμετώπισαν μια φορά έμαθαν
στη συνέχεια πώς να τον εξουδε-
τερώνουν. Στα Μουντιάλ του 1962
και του 1966 έφαγε τόσο ξύλο που
τον πήραν σηκωτό από το γήπεδο.
Σήμερα καλείται να εκτελέσει

πέναλτι ο Μέσι και στην οθόνη
βλέπεις που έχει στείλει την μπά-
λα στην εστία τις προηγούμενες
φορές. Ολος ο πλανήτης γνωρίζει
κάθε κίνηση, κάθε ντρίμπλα και
κάθε τρικ του Pulga. Πόσοι γνώ-
ριζαν τα κόλπα του Πελέ; Μόνο οι
συμπαίκτες του.
Η «Εκίπ» εκτιμά πως αν ίσχυαν
οι σημερινοί κανόνες του «Φρανς
Φουτμπόλ» την εποχή που έπαιζε
ο Πελέ τότε θα έπρεπε να είχε κα-
τακτήσει επτά Χρυσές Μπάλες τις
χρονιές 1958, 1959, 1960, 1961,
1963, 1965 και 1970. Προσέξτε:
δεν τον περιλαμβάνει το 1962 στο
οποίο η Βραζιλία κατέκτησε τον
δεύτερο τίτλο της, ούτε στο 1966
όταν ο Πελέ έπαιξε για τρίτη φορά
σε Μουντιάλ.
Να υπενθυμίσουμε πως ο Μέσι
έχει ήδη επτά Χρυσές Μπάλες στην
κατοχή του και μπορεί να τις κάνει
οκτώ. Επίσης σε πενήντα χρόνια
τον μόνο παίκτη που θα θυμόμα-
στε απ’ αυτούς που αγωνίστηκαν
δίπλα του στο Κατάρ είναι ο Εμι-
λιάνο Μαρτίνες, για τα πέναλτι που
απέκρουσε και τις βλακείες που
έκανε στη συνέχεια. Το ίδιο μπο-
ρούμε να ισχυριστούμε και για τον
Ντιέγκο Μαραντόνα και την ομάδα
της Αργεντινής του 1986.
Ο Μέσι κατέρριψε μια ντουζίνα
ρεκόρ στο τελευταίο Μουντιάλ.
Εχει αγωνιστεί στα περισσότερα
παιχνίδια, 26, έχει τα περισσότερα
Ο Πελέ έγραψε τεράστια
ιστορία με τη Σάντος.
Οταν ξεκίνησε την
επαγγελματική καριέρα
του με τη βραζιλιάνικη
ομάδα σε ηλικία 15 ετών
(ένθετη φωτογραφία)
και σημείωσε ρεκόρ τα
οποία αμφισβητούνται
από τους... σφετεριστές
του θρόνου του
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
ΠΕΛΕ 35
1940-2022
αγωνιστικά λεπτά, τις περισσότε-
ρες συμμετοχές ως αρχηγός, είναι
ο μοναδικός που έχει αναδειχτεί
δύο φορές MVP της διοργάνωσης
και ο πρώτος που σκοράρει στη
δεύτερη, τρίτη και τέταρτη δεκαετία
της ζωής του.
Με εξαίρεση τα δύο γκολ που
πέτυχε στον τελικό του 1958 στην
ηλικία των 17 ετών και τις έξι ασίστ
που μοίρασε το 1970 ο Βραζιλιάνος
δεν πρωταγωνιστεί σε καμία άλλη
ατομική στατιστική στα Παγκόσμια
Κύπελλα, εντός αγωνιστικών χώρων.
Εχει όμως να επιδείξει ένα μοναδι-
κό επίτευγμα: τα τρία Ζιλ Ριμέ που
κατέκτησε, αν και στο δεύτερο, αυ-
τό του 1962, η συμμετοχή του ήταν
περιορισμένη λόγω τραυματισμού.
Η ιστορία θα αποφασίσει αν θα θυ-
μόμαστε τον Πελέ ως τον κορυφαίο
όλων των εποχών. Δεν πρέπει όμως
να μας διαφεύγει πως οι μύθοι δεν
είναι τίποτα περισσότερο από μια
παράφραση της πραγματικότητας.
O Λιονέλ Μέσι πήγε σε μια Μπαρτσελόνα που ήταν ήδη στην κορυφή του κόσμου,
ωστόσο δεν έχει σταματήσει να σπάει ρεκόρ. Από την άλλη, ο Ντιέγκο Μαραντόνα βρήκε
τη Νάπολι να έχει οριακά σωθεί από τον υποβιβασμό στην ιταλική λίγκα. Διαφορετικές
αφετηρίες για κάθε έναν από τους μεγάλους του διεθνούς ποδοσφαίρου και πολλές
παράμετροι δυσκολεύουν την απόφαση για το ποιος ειναι ο κορυφαίος
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
36
REUTERS
Χτίζει διαφορά η Αρσεναλ
ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΥΣΑΝΘΗ
Η
διακοπή λόγω του
Μουντιάλ δεν πτό-
ησε καθόλου την
Αρσεναλ, που συ-
νεχίζει από εκεί
όπου σταμάτησε.
Απλώς τώρα αρχίζει να χτίζει και
διαφορά, με αποτέλεσμα να βαδί-
ζει ολοταχώς προς τον τίτλο της
Premier League. Και χθες, η Νότιγ-
χαμ σε ένα πολύ ενδιαφέρον παι-
χνίδι σταμάτησε τη δυνατή Τσέλσι
(1-1), βγάζοντας ένα πολύ θετικό
πρόσωπο.
Οι Κανονιέρηδες υποδέχθηκαν
το 2023 με τρόπο που δεν είχαν
καν φανταστεί όταν ξεκινούσε το
πρωτάθλημα. Στην κορυφή και με
απόσταση 7 βαθμών από τον δεύτε-
ρο. Οι ίδιοι έκαναν αυτό που έπρεπε
και στο Μπράιτον νικώντας με 4-2
και συμπληρώνοντας 14 νίκες στα
πρώτα 16 παιχνίδια της Premier
League.
Την ίδια ώρα η Μάντσεστερ Σίτι
πάθαινε ένα πρωτοφανές για την
ποιότητα και την κλάση της κάζο
μέσα στο σπίτι της, το Ετιχαντ, φέρ-
νοντας ισοπαλία 1-1 με την Εβερ-
τον, που παλεύει για να αποφύγει
τον υποβιβασμό. Αποτέλεσμα; Στο
+7 η Αρσεναλ.
«Ακούγεται εκπληκτικό να είσαι
επτά πόντους μπροστά. Εάν μας
είχατε προσφέρει κάτι τέτοιο στην
αρχή της σεζόν, θα σας είχαμε...
δαγκώσει το χέρι. Εχουμε φέρει
ΚΟΣΜΟΣ
Η Νότιγχαμ
Φόρεστ έβαλε
δύσκολα στην
Τσέλσι και
την ανάγκασε
σε ισοπαλία
Με τη Σίτι να σκοντάφτει στην Εβερτον βολαίου του με τη Σίτι ως το 2025:
«Δεν πρόκειται να μείνω εδώ όπως
PREMIER LEAGUE
(1-1), η Αρσεναλ άνοιξε την ψαλίδα από
έκαναν ο Φέργκι στη Γιουνάιτεντ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (18η αγωνιστική)
και ο Βενγκέρ στην Αρσεναλ. Αν δεν
τους Πολίτες στους 7 βαθμούς. Η Νότιγχαμ υπάρχουν καλά αποτελέσματα κι αν
Γουέστ Χαμ - Μπρέντφορντ 0-2
Λίβερπουλ - Λέστερ 2-1
Φόρεστ ανάγκασε σε ισοπαλία την Τσέλσι έχουμε κουραστεί μεταξύ μας, δεν Γουλβς - Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 0-1
θα τελειώσω αυτό το συμβόλαιο». Μάντσεστερ Σίτι - Εβερτον 1-1
Η Νιούκαστλ διέκοψε την ανο-
Φούλαμ - Σαουθάμπτον 2-1
δική πορεία της με μια μάλλον
απρόσμενη εντός έδρας ισοπαλία Μπόρνμουθ - Κρίσταλ Πάλας 0-2
τους εαυτούς μας σε πλεονεκτική και ο Χάαλαντ συνέχισε να κάνει
θέση, αλλά δεν θέλουμε να κοιτά- αυτό που κάνει με καταπληκτική 0-0 με τη Λιντς, που την κράτησε Νιούκαστλ - Λιντς 0-0
ξουμε πολύ μακριά. Κοιτάζουμε συνέπεια από την ημέρα που πήγε στην τρίτη θέση και επέτρεψε στη Μπράιτον - Αρσεναλ 2-4
απλά το επόμενο παιχνίδι». Τάδε στην Αγγλία αφήνοντας τη Γερμα- Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ να την Τότεναμ - Αστον Βίλα 0-2
έφη Μπουακγιό Σακά. Ο άνθρωπος νία: να σκοράρει. πλησιάσει. Νότιγχαμ Φόρεστ - Τσέλσι 1-1
που άνοιξε τον δρόμο της Αρσεναλ Στο 24’ ο φοβερός και τρομερός Οι Κόκκινοι Διάβολοι δείχνουν
προς τη νίκη στο Μπράιτον. Νορβηγός πέτυχε ένα ακόμα γκολ να έχουν βρει την ηρεμία τους με- ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
Το δικό του γκολ στο 2ο λεπτό, φτάνοντας τα 21 σε 15 συμμετοχές τά την αποχώρηση του Ρονάλντο Ομάδα ΑΓ. ΓΚΟΛ B.
μαζί με άλλα δύο από τον Εντε- στην Premier League. Αλλοι στο και πήραν στο Μολινό εις βάρος
της Γουλβς την τρίτη σερί νίκη
1. Αρσεναλ 16 40-14 43
γκαρντ στο 39’ και τον Ενκέτια παρελθόν έβγαιναν πρώτοι σκό-
τους. Με γκολ που πέτυχε στο 76’ 2. Μάντσεστερ Σίτι 16 44-16 36
στο 47’ ουσιαστικά τελείωσαν το ρερ με τόσα γκολ σε μια ολόκλη-
παιχνίδι πριν από την ώρα του, αν ρη σεζόν, αυτός όμως έχει ακόμα ο Ράσφορντ, ο οποίος πέρασε στο 3. Νιούκαστλ 17 32-11 34
και στο τελευταίο ημίωρο οι Κανο- μπροστά του έναν γύρο και κάτι... παιχνίδι ως αλλαγή, επειδή απο- 4. Μάντσεστερ Γ. 16 24-20 32
νιέρηδες υποχώρησαν θέλοντας να ψιλά για να πετύχει μια επίδοση κοιμήθηκε κι έχασε ένα μίτινγκ 5. Τότεναμ 17 33-25 30
κάνουν διαχείριση και κινδύνεψαν σκοραρίσματος που θα μείνει στην της ομάδας πριν από την αναμέ- 6. Λίβερπουλ 16 33-19 28
με μπελάδες. ιστορία και δύσκολα θα μπορεί να τρηση, όπως ο ίδιος παραδέχθηκε, 7. Φούλαμ 17 29-27 25
Ο Μιτόμο στο 65’ προσπάθησε καταρρίψει κανείς. επικράτησαν με 1-0 και αυτή τη
8. Τσέλσι 16 20-18 25
να βάλει την Μπράιτον ξανά στο Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι πως στιγμή βρίσκονται στις θέσεις που
οδηγούν στο Τσάμπιονς Λιγκ. Εκμε- 9. Μπράιτον 16 28-24 24
παιχνίδι, όμως ο Μαρτινέλι με μια τα θαύματα που κάνει στο χορτάρι
κούρσα 50 μέτρων και πλασέ στο 71’ ο Χάαλαντ δεν έχουν τον αντίκτυπο ταλλεύτηκαν μάλιστα την... γκέλα 10. Μπρέντφορντ 17 27-27 23
έσβησε οριστικά τις όποιες ελπίδες που θα ήθελαν οι φίλοι της Σίτι στην της Τότεναμ, που κόλλησε στην 5η 11. Κρίσταλ Πάλας 16 17-21 22
των γηπεδούχων. Ο Φέργκιουσον πορεία της ομάδας. Και τούτο, διότι θέση μετά την εντός έδρας ήττα της 12. Αστον Βίλα 17 19-25 21
στο 77’ απλώς διαμόρφωσε το τε- ο Γκρέι με ένα υπέροχο σουτ στο από την Αστον Βίλα. Ο Μπουενδία 13. Λέστερ 17 26-30 17
λικό 4-2. 64’ έφερε το παιχνίδι στα ίσια. Και στο 50’ και ο Λουίζ στο 73’ ήταν οι 14. Λιντς 16 23-29 16
παρά την πίεση που άσκησαν οι σκόρερ των νικητών. 15. Μπόρνμουθ 17 18-36 16
Δεν έφτασε ο Χάαλαντ Πολίτες στη συνέχεια, το 1-1 δεν 16. Εβερτον 17 13-20 15
Στο Ετιχαντ όλα έδειχναν ότι η Μά- άλλαξε και η απόσταση από την Πολύτιμη ισοπαλία
για τη Φόρεστ 17. Γουέστ Χαμ 17 13-22 14
ντσεστερ Σίτι θα συνέχιζε την κα- Αρσεναλ μεγάλωσε. Σαν να διαι-
ταδίωξη της Αρσεναλ από σχετικά σθανόταν κάτι ο Πεπ Γκουαρντιόλα Πολύτιμο βαθμό στην προσπάθεια 18. Νότιγχαμ Φόρεστ 17 12-34 14
μικρή απόσταση, καθώς έκλεισε όταν δήλωνε πριν από το παιχνίδι που κάνει να ανέβει βαθμολογικά 19. Γουλβς 17 10-26 13
από νωρίς την Εβερτον στα καρέ της με αφορμή την επέκταση του συμ- κέρδισε η Νότιγχαμ Φόρεστ απένα- 20. Σαουθάμπτον 17 15-32 12
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

ΚΟΣΜΟΣ
37

ΙΣΠΑΝΙΑ ισόπαλο 1-1, στέρησε από την Μπάρτσα δύο

πολύτιμους βαθμούς και την υποχρέωσε σε LA LIGA
Συγκατοίκηση συγκατοίκηση στην κορυφή με την αιώνια ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (15η αγωνιστική)
αντίπαλό της, Ρεάλ Μαδρίτης, η οποία έφυγε Ατλέτικο Μαδρίτης - Ελτσε 2-0
νικήτρια από το Βαγιαδολίδ με 2-0. Βαγιαδολίδ - Ρεάλ Μαδρίτης 0-2

στην κορυφή
Οι Μπλαουγκράνα προηγήθηκαν νωρίς της Μπαρτσελόνα - Εσπανιόλ 1-1
Εσπανιόλ, μόλις στο 7ο λεπτό με τον Αλόνσο, Θέλτα - Σεβίλλη 1-1
και για 70 λεπτά έπαιζαν σαν τη γάτα το Ρεάλ Σοσιεδάδ - Οσασούνα 2-0
ποντίκι την αντίπαλό τους. Ομως σε εκείνο
Βιγιαρεάλ - Βαλένθια 2-1
το σημείο ο Αλόνσο έσπρωξε τον Χοσέλου
Του Δημήτρη Χρυσάνθη μέσα στην περιοχή και με το πέναλτι που Μπέτις - Μπιλμπάο 0-0
εκτέλεσε ο ίδιος ο παθών, οι φιλοξενούμενοι Κάδιθ - Αλμερία 1-1
ισοφάρισαν. Από εκεί και μετά ο αγώνας Χετάφε - Μαγιόρκα 2-0
Πολύ θα επιθυμούσε η Μπαρτσελόνα να
αποχαιρετήσει το 2022 μόνη στην κορυφή του μετατράπηκε σε... ροντέο, με τον γνωστό και Χιρόνα - Ράγιο Βαγεκάνο 2-2
πρωταθλήματος, όμως άλλες ήταν οι βουλές αμφιλεγόμενο ρέφερι Λαόθ να αφήνει τις δύο
ομάδες με δέκα παίκτες αποβάλλοντας πρώτα ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
της Εσπανιόλ. Το καταλανικό ντέρμπι στο
Καμπ Νου εξελίχθηκε σε... σκυλομαχία και τον Αλμπα της Μπαρτσελόνα και στη συνέ- Ομάδα ΑΓ. ΓΚΟΛ B.
είχε μάλλον απρόσμενη εξέλιξη, αφού έληξε χεια τον Σόουζα της Εσπανιόλ, αμφότερους 1. Μπαρτσελόνα 15 34-6 38
με δύο κίτρινες, και να μοιράζει συνολικά 13 2. Ρεάλ Μαδρίτης 15 35-14 38
κίτρινες κάρτες. Η Μπαρτσελόνα έχασε δύο 3. Ρεάλ Σοσιεδάδ 15 21-17 29
μεγάλες ευκαιρίες στο 87’ και το 88’ με τους
Κρίστενσεν και Λεβαντόφσκι, έτσι το σκορ 4. Ατλέτικο Μ. 15 23-14 27
δεν άλλαξε και η Μαδρίτη... πανηγύρισε. 5. Μπιλμπάο 15 24-14 25
Διότι η Ρεάλ πατά ξανά στην κορυφή, έστω 6. Μπέτις 15 17-12 25
κι αν η αλήθεια είναι ότι τα χρειάστηκε στο 7. Βιγιαρεάλ 15 17-11 24
Βαγιαδολίδ. Παρότι είχε την κατοχή της μπά- 8. Ράγιο Βαγεκάνο 15 22-18 23
λας, οι γηπεδούχοι ήταν επικίνδυνοι στις 9. Οσασούνα 15 16-16 23
αντεπιθέσεις κι αν δεν ήταν ο Κουρτουά, το 10. Βαλένθια 15 23-17 19
αποτέλεσμα μπορεί να μην ήταν αυτό που 11. Μαγιόρκα 15 13-15 19
διαμόρφωσε εν τέλει ο Καρίμ Μπενζεμά.
Ο κάτοχος της Χρυσής Μπάλας «χτύπησε»
12. Χιρόνα 15 22-24 17
δύο φορές, με πέναλτι στο 83’ και ένα ακόμα 13. Αλμερία 15 17-23 17
14. Χετάφε 15 14-20 17
REUTERS

γκολ στο 89’ χαρίζοντας στη βασίλισσα τους

πολύτιμους τρεις βαθμούς. Στο τέλος πάντως 15. Βαγιαδολίδ 15 13-23 17
ο Βινίσιους δέχθηκε ρατσιστική επίθεση από 16. Εσπανιόλ 15 17-23 13
REUTERS

οπαδούς της Βαγιαδολίδ και αναγκάστηκε 17. Θέλτα 15 15-27 13

να καταγγείλει ότι «οι ρατσιστές συνεχίζουν 18. Σεβίλλη 15 14-23 12
Η Μπαρτσελόνα τα βρήκε... μπαστούνια απέναντι να πηγαίνουν στο γήπεδο και να βλέπουν τη
O Σακά ανοίγει το σκορ στην Εσπανιόλ, με τη Ρεάλ να κλείνει το 2022
19. Κάδιθ 15 10-27 12
μεγαλύτερη ομάδα στον κόσμο και η La Liga
για την Αρσεναλ, η οποία στη κορυφή της La Liga
20. Ελτσε 15 10-33 4
συνεχίζει να μην κάνει τίποτα».
συνεχίζει από εκεί που
σταμάτησε πριν το
Μουντιάλ: στην κορυφή
της Πρέμιερ Λιγκ, ΓΑΛΛΙΑ με γκολ του Φρανκόφσκι. Οι φιλοξενούμε-
νοι ισοφάρισαν αμέσως σε 1-1 με γκολ του LIGUE 1
Στραβό
αυξάνοντας μάλιστα τη Εκιτικε στο 8’, αλλά η Λανς δεν πτοήθηκε. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (17η αγωνιστική)
διαφορά από τη Σίτι Με γκολ των Οπένδα στο 28’ και Μάουρις Μονακό - Μπρεστ 1-0
στο 48’ έφτασε στο 3-1 και τη μεγάλη νίκη Ανζέ - Λοριάν 1-2

ποδαρικό
που βάζει... φωτιά στην κορυφή. Τουλούζ - Αζαξιό 2-0
Ναντ - Οσέρ 1-0
Σοκ για Λυών Λιόν - Κλερμόν 0-1
Με τον χειρότερο δυνατό τρόπο μπήκε η

για την Παρί

ντι στην Τσέλσι, που υποχώρησε Λανς - Παρί Σεν Ζερμέν 3-1
κι άλλο στη βαθμολογία και κινδυ- Λυών στις αγωνιστικές υποχρεώσεις της για Στρασμπούρ - Τρουά (σήμερα, 16:00)
νεύει να μείνει εκτός μάχης για τα το 2023. Η ομάδα του Λοράν Μπλαν ηττήθη-
Λιλ - Ρεμς (σήμερα, 18:00)
ευρωπαϊκά εισιτήρια. Το τελικό 1-1 κε εντός έδρας με 0-1 από την Κλερμόν και
απομακρύνθηκε ακόμη περισσότερο από Μονπελιέ - Μαρσέιγ (σήμερα, 20:00)
στο Σίτι Γκράουντ μάλλον αποδίδει Ρεν - Νις (σήμερα, 22:00)
δικαιοσύνη, καθώς η Φόρεστ ήταν Με το αριστερό έκανε ποδαρικό στο 2023 η τις θέσεις που οδηγούν στην Ευρώπη. Το
καλύτερη στο μεγαλύτερο διάστημα Παρί Σεν Ζερμέν που ύστερα από έξι σερί γκολ που έκρινε την αναμέτρηση πέτυχε ο ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
του αγώνα και θα μπορούσε να έχει νίκες ηττήθηκε με 3-1 για τη 17η αγωνιστική Τσαμ με εκτέλεση πέναλτι στο 87’. Από την
προηγηθεί στο σκορ στο ξεκίνη- στην έδρα της Λανς, η οποία την πλησίασε άλλη, η Μονακό νίκησε με 1-0 την Μπρεστ Ομάδα ΑΓ. ΓΚΟΛ B.
μα αν ο Κέπα δεν έλεγε «όχι» στον στους τέσσερις βαθμούς. Οι πρωταθλητές στο «Λουί Ντε» χάρη σε γκολ του Γκολόβιν 1. Παρί Σεν Ζερμέν 17 46-13 44
Μπρέναν Τζόνσον. παρατάχθηκαν για ακόμη ένα ματς χωρίς και έπιασε τη Μαρσέιγ στην τρίτη θέση της 2. Λανς 17 29-11 40
Αυτή που τελικά προηγήθηκε τον Μέσι αλλά και τον τιμωρημένο Νεϊμάρ κατάταξης. 3. Μαρσέιγ 16 32-14 33
και βρέθηκαν πίσω στο σκορ μόλις στο 5’ Δ.Χ.
ήταν η Τσέλσι με τον Στέρλινγκ στο 4. Μονακό 17 33-23 33
16’, ωστόσο αντί μετά να επιβάλει 5. Ρεν 16 32-17 31
αυτή τον ρυθμό της, ήταν η Φόρεστ 6. Λοριάν 17 28-24 31
η ομάδα που εξακολουθούσε να 7. Λιλ 16 29-23 29
κυνηγά την ισοφάριση. Κι αφού ο
8. Λυών 17 27-21 24
Γκιμπς... σημάδεψε το δοκάρι στο
ξεκίνημα του δευτέρου μέρους, ο 9. Κλερμόν 17 20-25 22
Οριέ στο 63’ έκανε το 1-1. Σκορ που 10. Νις 16 15-17 21
έμελλε να είναι το τελικό, αφού η 11. Ρεμς 16 19-22 20
Τσέλσι στη συνέχεια δεν μπόρεσε Η Λανς δεν 12. Τουλούζ 17 23-33 19
να φανεί απειλητική και να διεκδι- λυπήθηκε 13. Μονπελιέ 16 26-29 17
κήσει τη νίκη. καθόλου την 14. Ναντ 17 18-24 17
Η Λίβερπουλ συνεχίζει με νίκες Παρί ανήμερα 15. Τρουά 16 26-31 15
μετά τη διακοπή. Νίκησε και τη την Πρωτοχρονιά 16. Αζαξιό 17 15-26 15
Λέστερ στο Ανφιλντ με 2-1 χάρη σε
δύο αυτογκόλ του Βόουτ Φες στο
17. Μπρεστ 17 18-33 13
38’ και το 45’. Με αυτά ανέτρεψε 18. Οσέρ 17 16-35 13
19. Στρασμπούρ 16 18-28 11
REUTERS

το 0-1 που είχε πετύχει μόλις στο

4ο λεπτό ο Ντιούσμπερι Χολ. 20. Ανζέ 17 16-37 8
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

ΣΠΟΡ Εξ αναβολής μάχη για τη σωτηρία

38 Ματς «ζωής και θανάτου» απόψε (17.00) στο Λαύριο για τη σωτη-
ρία, με τους γηπεδούχους (10 βαθμοί) να υποδέχονται τον Ιωνικό
Νικαίας (11 βαθμοί). Πρόκειται για αγώνα της 10ης αγωνιστικής που
αναβλήθηκε λόγω κρουσμάτων κορωνοϊού στην ομάδα της Νίκαιας.

TV
Νέοι στόχοι
μίζει καζάνι που βράζει. Ιδιαίτερα ο
Επιλογές Του Γιάννη Λαμπίρη κόσμος του, που είχε κάνει sold out

Τ
σε αυτό το ντέρμπι μέσα στις γιορτές
Ποδόσφαιρο ο πρωτοχρονιάτικο 11 μέρες πριν από τη διεξαγωγή του
14.30 πάρτι που έστησε ο παιχνιδιού.
Ολυμπιακός στο ΟΑ- Οι οπαδοί του Τριφυλλιού ζήτησαν
COSMOTESPORT3:
Ρέιντζερς - Σέλτικ
ΚΑ απέναντι στον Η Αρμάνι και ο... Ντόρσεϊ είναι στα πλάνα εξηγήσεις (τις έδωσαν εν μέρει ο
Παναθηναϊκό (επι- Αργύρης Πεδουλάκης με τον Γιώργο
16.00 κρατώντας με 95-71) της επόμενης ημέρας των πρωταθλητών, Παπαγιάννη) αμέσως μετά τον αγώ-
NOVASPORTSPRIME: μεγάλωσε το σερί συνεχόμενων νικών την ώρα που ο Παναθηναϊκός να, ενώ η Θύρα 13 με ανακοίνωσή
Στρασβούργο - Τρουά σε 10-0 και αυτό των ευρωπαϊκών της προειδοποίησε ότι αυτή είναι
αναμετρήσεων σε 15-7, αλλά οι Ερυ- μοιάζει με καζάνι που βράζει η τελευταία φορά, κάνοντας λόγο
17.00 θρόλευκοι κοιτάνε ήδη την επόμενη για παίκτες που δεν νιώθουν τι εστί
COSMOTESPORT3: μέρα και το δύσκολο παιχνίδι με την Παναθηναϊκός και που δεν μπήκαν
Νόριτς - Γουότφορντ Αρμάνι Μιλάνο την Παρασκευή στο κε λύσεις σε κανένα πρόβλημα που κας, με τον βούλγαρο σούπερ σταρ ποτέ με τη φανέλα του εξάστερου.
18.00 NOVASPORTS ΣΕΦ, στο φινάλε του πρώτου γύρου του έβαλε ο έλληνας τεχνικός. Ετσι να θαυμάζει από κοντά την παράστα- «Παίκτες που υπό κανονικές συν-
START: Λιλ - Ρεμς της Ευρωλίγκας. οι 24 πόντοι διαφοράς (η οποία λίγα ση των συμπαικτών του μπροστά σε θήκες δεν θα περνάγανε ούτε έξω
Επίσης υπάρχει το καυτό θέμα του λεπτά πριν από το τέλος είχε ανέβει 20.000 κόσμο καθώς είχε ακολουθήσει από το ΟΑΚΑ. Οποιος δεν αντέχει
19.30 NOVASPORTS Τάιλερ Ντόρσεϊ που επιστρέφει στην και μέχρι τους 31 πόντους) ήρθαν την αποστολή και βλέποντας για μία να φύγει και να πάει στα τσακίδια.
PREMIER LEAGUE: Ευρώπη και Ολυμπιακός με Φενέρ- μάλλον φυσιολογικά, σκορπίζοντας ακόμα φορά τον Μουσταφά Φαλ, τον Μηδενικός σχεδιασμός με ευθύνες
Μπρέντφορντ - μπαχτσε τον διεκδικούν με αξιώσεις. ενθουσιασμό στις τάξεις των φίλων Κώστα Σλούκα και τον Τόμας Γουό- από τον Δ. Γιαννακόπουλο μέχρι τον
Λίβερπουλ Η απουσία του Σάσα Βεζένκοφ του Ολυμπιακού και απογοήτευση καπ να κάνουν τη διαφορά βγάζοντας τελευταίο στην ομάδα, εν λευκώ απο-
20.00 NOVASPORTS από το ντέρμπι έδωσε άλλη αίγλη στην άλλη πλευρά. μπροστά και παίκτες όπως ο Κάνααν φάσεις χωρίς ουσία κ πρόγραμμα.
PRIME: Μονπελιέ - στη νίκη του Ολυμπιακού και κυρίως «Το ομαδικό μπάσκετ μπορεί πάντα και ο Μπολομπόι. Ενα συγνώμη από τα Ιμαλάια δεν
Μαρσέιγ με τον τρόπο που ήρθε, με τον Γιώρ- να καλύψει το κενό ενός παίκτη ακόμα αρκεί για το χάλι της ομάδας, περι-
γο Μπαρτζώκα να νικά κατά κράτος και αν αυτός είναι του μεγέθους του Εκρυθμη κατάσταση μένουμε πράξεις. Ο καλύτερός σου
22.00 τον Ντέγιαν Ράντονιτς που δεν βρή- Βεζένκοφ» είπε ο κόουτς Μπαρτζώ- Την ίδια ώρα ο Παναθηναϊκός θυ- παίκτης να είναι προσθήκη μεσούσης
COSMOTESPORT3: ΚΠΡ της σεζόν και αυτός κιόλας να μην
- Σέφιλντ Γιουνάιτεντ είναι αρεστός από το σταφ που τρέχει
την ομάδα (που έχει ήδη αποτύχει).
22.00 NOVASPORTS
Και επειδή όλα κρίνονται εκ του
PRIME: Ρεν - Νις
αποτελέσματος και την ευθύνη που
έχετε, πρέπει να γίνουν αλλαγές
Μπάσκετ χθες.
Η κληρονομιά του εξάστερου
17.00 ΕΡΤSPORTS1: Παναθηναϊκού είναι βαριά. Δυστυ-
Λαύριο - Ιωνικός χώς ή ευτυχώς ο κόσμος του είναι
17.00 απαιτητικός με το τμήμα αυτό και η
COSMOTESPORT8: ανοχή μηδενική. Δεν θα υπάρξει άλλη
Πετκίμ - Φενερμπαχτσέ ευκαιρία, στο επόμενο θα φύγετε με
κλωτσιές.
19.15 ΕΡΤ3: Προμηθέας ΘΥΡΑ 13-1966» αναφέρει μεταξύ
- Παναθηναϊκός άλλων η ανακοίνωση.
21.30 Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος ζήτη-
σε συγγνώμη και μίλησε για αλλαγές
COSMOTESPORT8:
για επιστροφή στην κορυφή, με τον
Βίρτους Μπολόνια -
Παναθηναϊκό πάντως να μην έχει
Αρμάνι Μιλάνο πλέον την πολυτέλεια του χρόνου
22.00 και όλοι κρίνονται.
COSMOTESPORT4: Νιου Απόψε (19.15) υπάρχει ο εξ αναβο-
Γιορκ Νικς - Φοίνιξ Σανς λής αγώνας με τον Προμηθέα στην
Πάτρα και την Πέμπτη το δύσκολο
22.00 παιχνίδι με την Μπάγερν στο Μό-
Ο κόουτς Μπαρτζώκας
COSMOTESPORT7: ναχο. Κάθε στραβοτιμονιά πλέον θα
Ρεάλ - Μπαρτσελόνα
και οι παίκτες του
έχουν αφήσει πίσω αντιμετωπίζεται διαφορετικά και ο
03.00 Ντέγιαν Ράντονιτς δεν νιώθει πλέον
τους τον θρίαμβο επί
τόσο άνετα. Αν και στα σχόλια των
Eurokinissi Sports

COSMOTESPORT7: του Παναθηναϊκού

Μινεσότα Τίμπεργουλβς φίλων του Παναθηναϊκού τα έχουν
και έχουν το βλέμμα «ακούσει» ιδιαίτερα και οι έλληνες
- Ντένβερ Νάγκετς στραμμένο στην Αρμάνι τεχνικοί διευθυντές και προπονητές
05.30 (Πεδουλάκης, Βόβορας, Γιαπλές).
COSMOTESPORT7: Λος
Αντζελες Κλίπερς -
Μαϊάμι Χιτ
ΤΕΝΙΣ. UNITED CUP

Ωρα για... Βέλγιο μετά το ιδανικό ξεκίνημα

Τένις
10.30
COSMOTESPORT6:
Γιουνάιτεντ Καπ 5η Το Βέλγιο αντιμετωπίζει σήμερα και Η Δέσποινα Παπαμιχαήλ νίκη- (6-3, 6-2) ουσιαστικά σφράγισε την Σάκκαρη θα αντιμετωπίσει τη Μέρ-
ημέρα αύριο η ελληνική ομάδα στο United σε τη Σινίκοβα με 2-1 σετ (3-6, 6-4, επικράτηση της ελληνικής ομάδας. τενς, ο Περβολαράκης τον Μπεργκς
01.00 Cup, που διεξάγεται σε τρεις πόλεις 6-1) και στη συνέχεια ο Στέφανος Η νίκη στο μικτό διπλό των Τσιτσι- και στο μικτό διπλό οι Σάκκαρη και
COSMOTESPORT6: της Αυστραλίας, με μοναδικό στόχο Τσιτσιπάς, αν και δυσκολεύτηκε πά και Σάκκαρη απέναντι στους Τσιτσιπάς θα κληθούν να παίξουν
Γιουνάιτεντ Καπ 6η να νικήσει και να προκριθεί στον αρκετά, κατέβαλε την αντίσταση του Αντρέεφ και Τοπάλοβα με 2-0 (6-4, με τους Μέρτενς και Γκοφέν. Αν η
ημέρα τελικό της πόλης του Περθ, όπου Ντιμιτρόφ νικώντας με 2-1 (4-6, 6-2, 6-4) απλώς έβαλε το κερασάκι στην Ελλάδα νικήσει, θα περάσει στον
φιλοξενείται. Οι έλληνες τενίστες 7-6). Ο Μιχάλης Περβολαράκης δεν τούρτα. τελικό της πόλης του Περθ, όπου
04.00 και τενίστριες ξεκίνησαν ιδανικά τα κατάφερε απέναντι στον Κουζ- Η αναμέτρηση με το Βέλγιο ξεκινά θα αντιμετωπίσει τον πρώτο του
COSMOTESPORT6: την πρoσπάθειά τους στη νεοσύ- μάνοφ, από τον οποίον ηττήθηκε με σήμερα με τον αγώνα της Παπα- ΣΤ’ ομίλου (Γαλλία, Κροατία ή Αρ-
Ελλάδα - Βέλγιο, στατη διοργάνωση επικρατώντας 2-0 (6-1, 6-1), αλλά η Μαρία Σάκκα- μιχαήλ με την Φαν Ούιτβανκ, ενώ γεντινή). Με νίκη θα περάσει στον
Γιουνάιτεντ Καπ 6η με 4-1 της Βουλγαρίας στο πλαίσιο ρη έκανε επίδειξη δύναμης κόντρα θα ακολουθήσει το παιχνίδι του ημιτελικό της διοργάνωσης.
ημέρα του α’ ομίλου. στην Τόμοβα και με τη νίκη της 2-0 Τσιτσιπά με τον Γκοφέν. Αύριο η ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΥΣΑΝΘΗΣ

mικροαθλητικΟΣ
Ρεβεγιόν
με οικοδεσπότη
τον ΜακΚίσικ
Τα χαμόγελα ούτως ή άλλως περίσσευαν στον
μπασκετικό Ολυμπιακό μετά τη νίκη με 24
πόντους διαφορά στο τελευταίο ματς του
2022, με τον Παναθηναϊκό στο ΟΑΚΑ, οπότε
περιττό να προσπαθήσουμε να περιγράψουμε
το κλίμα που επικρατούσε στο σπίτι του Σα-
κιέλ ΜακΚίσικ κατά την υποδοχή του 2023.
Ο αμερικανός – πολιτογραφημένος Αζέρος
– καλαθοσφαιριστής είχε προσκαλέσει για
ρεβεγιόν τους συμπαίκτες του Τζορτζ Πά-
πας, Τζοέλ Μπολομπόι, Ταρίκ Μπλακ, Τόμας
Γουόκαπ, Αλεκ Πίτερς και Μουσταφά Φαλ
μαζί με τις οικογένειές τους. Πάρτι καθαρά
αμερικάνικο, αλλά σημασία έχει ότι όλοι οι
παρόντες Ερυθρόλευκοι και τ’ αγαπημένα
τους πρόσωπα πέρασαν καλά. Κι αυτό βγήκε
προς τα έξω, μέσω των αναρτήσεών τους στα
social media.
Η... ρώσικη «σαλάτα»
του Τσιτσιπά
Οσο καλός τενίστας είναι ο Στέφανος Τσιτσι-
πάς, τόσο μαντάρα τα κάνει με τις αναρτήσεις
του στα social media. Θέλησε να αποχαιρετή-
σει τον Πελέ κι έγραψε ότι ο ανεπανάληπτος
«βασιλιάς» υπήρξε αντίπαλος του παππού
του στους Ολυμπιακούς του 1956. Μόνο που
έπεσε... κράξιμο, καθώς ούτε η Βραζιλία ούτε
ο 16χρονος τότε Πελέ (!) πήγαν ποτέ στους
Αγώνες της Μελβούρνης! Ο Τσιτσιπάς το διόρ-
θωσε στην πορεία, αναφέροντας ότι υπήρξαν
αντίπαλοι με τον παππού του στο Παγκόσμιο
Κύπελλο του 1958 στη Σουηδία. Εντούτοις,
η ανάρτησή του παραμένει προβληματική.
«Ο παππούς μου, ο οποίος είχε την τύχη
να παίξει κόντρα στον Πελέ στο Παγκόσμιο
Κύπελλο του 1958 στη Σουηδία, μιλούσε πάντα
με πολύ καλά λόγια για εκείνον. Μου είπε πως
ο Πελέ ήταν ένας πραγματικός πρεσβευτής
για το άθλημα και ότι ο συνδυασμός των δε-
Εβρεξε λούτρινα στον αγωνιστικό
χώρο του Βιγιαμαρίν, του γηπέδου της
Μπέτις. Οι φίλοι της ισπανικής ομάδας
τήρησαν για άλλη μια χρονιά το έθιμο.
Τα παιχνίδια που συγκεντρώθηκαν θα
δοθούν σε παιδιά που έχουν ανάγκη
σουν», προφανώς, οι εμφανίσεις του «Φαραώ»
με τη φανέλα του Απόλλωνα...
Η φανέλα του ΟΦΗ
ταξίδεψε στο ΝΒΑ!
«Υπάρχει πάντα χώρος για έναν καινούργιο
φίλαθλο του ΟΦΗ! Ο χαρισματικός σκόρερ
των Washington Wizards, Kyle Kuzma λάτρεψε
την κλασική ριγέ φανέλα της ομάδας μας!».
Με αυτό το σχόλιο η κρητική ΠΑΕ ανέβασε
στον λογαριασμό της στα μέσα κοινωνικής
δικτύωσης φωτογραφία του αμερικανού μπα-
σκετμπολίστα με τη φανέλα του ΟΦΗ. Πώς
βρέθηκε η φανέλα στα χέρια του Κούζμα;
Δεν δίνει κάποια πληροφορία ο ΟΦΗ. Μπο-
ρούμε να υποθέσουμε ότι η διαδρομή της
περνάει από τον πρόεδρο και ιδιοκτήτη της
ΠΑΕ, Μιχάλη Μπούση, ο οποίος, όπως και
ξιοτήτων του, του ταλέντου και της συμπε-
ριφοράς του, τον έκανε ασύγκριτο σε σχέση
όλη η οικογένειά, του είναι από δεκαετίες
εγκατεστημένοι στις ΗΠΑ.
με όλους τους παίκτες της εποχής του. Μου
είπε επίσης πως ήταν τιμή του που μπόρεσε «Λάτιν» υποδοχή
να αγωνιστεί ενάντια σε έναν τόσο σπουδαίο
αθλητή, που πάντα έπαιζε με επίπεδο και του νέου έτους
αξιοπρέπεια», σημείωσε – μεταξύ άλλων – ο Mαζί βρήκε το 2023 τους ισπανόφωνους του
25χρονος τενίστας. Αρη Μάνου Γκαρθία, Χουάν Ιτούρμπε, Ντα-
Ωστόσο τα αρχεία δεν τα δείχνουν έτσι νιέλ Μαντσίνι, Ματέο Γκαρσία, Λούις Πάλμα,
ακριβώς τα πράγματα. Ναι μεν ο παππούς του, Χουλιάν Κουέστα, καθώς και τον Βραζιλιάνο
Σεργκέι Σάλνικοφ, σέντερ φορ της πάλαι ποτέ Φαμπιάνο. Εκαναν παρέα Πρωτοχρονιά, ενώ
Σοβιετικής Ενωσης, έπαιξε στο Παγκόσμιο μερικές ώρες αργότερα βρέθηκαν ξανά μαζί,
Κύπελλο του 1958, όμως στο παιχνίδι κόντρα καθώς χθες το μεσημέρι προπονήθηκαν στο
στη Βραζιλία, στο «Ούλεβι» του Γκέτεμποργκ, Νέο Ρύσιο. Το επικείμενο ντέρμπι με τον
όπου η Σελεσάο νίκησε 2-0, με τον Βαβά να ΠΑΟΚ στην Τούμπα δεν επέτρεψε, βλέπετε,
στέλνει δυο φορές την μπάλα στα δίχτυα του περαιτέρω χαλάρωση για τους παίκτες του
μεγάλου Λεβ Γιασίν, δεν είχε αγωνισθεί! Επί- Αλαν Πάρντιου.
σης, λίγο δύσκολο ο ίδιος ο ρώσος παππούς
του να του είπε οτιδήποτε για τον Πελέ, διότι Στο κλειστό για
ο Σάλνικοφ έφυγε από τη ζωή το 1984 κι ο
Στέφανος γεννήθηκε το 1998!
μια θέση στον... ήλιο!
Οπως ανακοίνωσε επίσημα η ΕΦΟΑ, η κρί-
σιμη συνάντηση της εθνικής ομάδας τένις
Αλλαγή στέγης με το Εκουαδόρ, για την άνοδο στο γκρουπ
για τον Ουάρντα Ι του Davis Cup, θα πραγματοποιηθεί στο
κλειστό γήπεδο μπάσκετ του ΟΑΚΑ στις 4 και
Ούτε μια μέρα δεν κάθησε χωρίς ομάδα ο Αμρ
Ουάρντα. Το Σάββατο έμεινε ελεύθερος από 5 Φεβρουαρίου 2023. Σύμφωνα με το ανακοι-
την Ανόρθωση και χθες ο Αιγύπτιος ενημέ- νωθέν της ομοσπονδίας αντισφαίρισης, στη
ρωσε για τη μεταπήδησή του στον Απόλλωνα συνάντηση θα είναι και ο Στέφανος Τσιτσι-
Λεμεσού, για να ακολουθήσει λίγο αργότερα πάς (η πλήρης σύνθεση της Εθνικής μας θα
η ανακοίνωση της απόκτησής του από τον ανακοινωθεί την επόμενη εβδομάδα, ενώ οι
κυπριακό σύλλογο μέχρι τις 31 Μαΐου. Για το τιμές των εισιτηρίων ορίστηκαν στα 30, 20
τι θα γίνει από εκεί και πέρα, θα το «αποφασί- και 10 ευρώ).
Το χρονικό του μπάρμπεκιου στις προπονήσεις
Eπειδή είδαμε παραμονές Πρωτοχρονιάς τον Ματίας Αλμέιδα να επιμελείται μπάρ-
μπεκιου στα Σπάτα, για να ενισχύσει ακόμη πιο πολύ το καλό, πράγματι, κλίμα στην
ΑΕΚ, λόγω των θετικών εμφανίσεων κι αποτελεσμάτων τους τελευταίους μήνες, θα
ήταν άδικο για τον... Γκιγιέρμο Ογιος να πιστωθεί την ιδέα του προπονητηρίου -
ψησταριά ο συμπατριώτης του και νυν τεχνικός της Ενωσης.
Ο 60χρονος σήμερα Ογιος, ο οποίος κάποτε στις ακαδημίες της Μπαρτσελόνα είχε
παίκτη τον Λιονέλ Μέσι, είχε έρθει στην Ελλάδα το 2006, αναλαμβάνοντας αρχικά
τον Αρη. Είχε εισαγάγει καινά δαιμόνια για τον καιρό εκείνο, με τα συχνά μπάρμπε-
κιου για τη σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ των μελών της ομάδας. Ο Ογιος, λοιπόν,
είναι ο εν Ελλάδι πιονέρος της... τσίκνας, αυτός έβαλε στο «κάδρο» τη συγκεκριμένη
πρακτική και οι επόμενοι, συμπεριλαμβανομένου του Αλμέιδα, απλώς ακολουθούν.
Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
39
ΓΝΩΜΗ
Του Γιάννη Λαμπίρη
lambirisi@tanea.gr
Γράφει ιστορία
Ούτε τις εποχές της παντοδυνα-
μίας του Ολυμπιακού επί Γιάννη
Ιωαννίδη ή του Παναθηναϊκού
επί Ζέλικο Ομπράντοβιτς δεν
είχε μπορέσει ο ένας εκ των δύο
«αιωνίων» να πετύχει τέτοιο σερί
νικών όπως αυτό που έχει φτάσει
τώρα ο Ολυμπιακός επί Γιώργου
Μπαρτζώκα (10-0).
Και μιλάμε ακόμα και για εποχές
όπου ο Ολυμπιακός λες και δεν...
υπήρχε στον χάρτη (τερμάτιζε
8ος στην κανονική περίοδο) αλ-
λά νικούσε έστω μια φορά τον
Παναθηναϊκό. Και από την άλλη
πλευρά οι Πράσινοι σε σειρά
τελικών δεν είχαν χάσει ποτέ στο
ΟΑΚΑ από Ιβκοβιτς ή Ιωαννίδη
ακόμα και όταν έχαναν το πρω-
τάθλημα.
Η μόνη νίκη του Ολυμπιακού στο
ΟΑΚΑ σε κρίσιμο παιχνίδι ήταν
στον προημιτελικό του 1997 στον
δρόμο προς τη Ρώμη.
Αυτά που έχει πετύχει ο Ολυμπι-
ακός επί Γιώργου Μπαρτζώκα
μπαίνουν στη σφαίρα του μυθι-
κού διότι δεν είναι μόνο το 10-0.
Είναι η συνολική διαφορά των 71
πόντων στα τρία τελευταία ευ-
ρωπαϊκά παιχνίδια με δύο νίκες
στο ΟΑΚΑ με 19 και 24 πόντους
διαφορά και κατοστάρα στο ΣΕΦ
για πρώτη φορά στην ιστορία
των δύο ομάδων στα ευρωπαϊκά
κύπελλα.
Είναι οι πέντε συνεχόμενες νίκες
στο ΟΑΚΑ, τρεις για την Ευρωλί-
γκα και δύο για το πρωτάθλημα,
μεταξύ των οποίων το ένα παι-
χνίδι ήταν τελικός πρωταθλήμα-
τος. Το ΟΑΚΑ που αποτελούσε
άβατο για τους Ερυθρόλευκους
ακόμα και την εποχή που έπαιρ-
ναν τον τίτλο και ο Παναθηναϊ-
κός έχανε πάντα με 3-2.
Ο Μπαρτζώκας έσπασε αυτή την
παράδοση (στους τελικούς του
2014 και ας μην πήρε το πρω-
τάθλημα) νικώντας στο ΟΑΚΑ
σε σειρά τελικών και από τότε ο
Ολυμπιακός άρχισε να νικά στην
έδρα του μεγάλου του αντιπάλου
στα δύο κολλητά πρωταθλήματα
επί Σφαιρόπουλου το 2015 και
το 2016. Με αποκορύφωμα σε
αυτό του 2016 τη διπλή νίκη σε
τελικούς με τα τρίποντα του Σπα-
νούλη. Ο Γιώργος Μπαρτζώκας,
ο πρώτος έλληνας προπονητής
που κατέκτησε την Ευρωλίγκα,
δημιουργεί και ένα άλλο πλέον
μυθικό ρεκόρ στην ιστορία των
δύο μεγάλων συλλόγων που δεν
είχαν μπορέσει να το πετύχουν
εκατέρωθεν προπονητές μύθοι.
Η χημεία με τους αδελφούς Αγ-
γελόπουλους και η συνεργασία
αυτής της τριάδας έχουν φέρει
όλους αυτούς τους καρπούς της
επιτυχίας, χωρίς αυτό να σημαί-
νει ότι στον Πειραιά πρόκειται
να επαναπαυθούν.
 Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023
40
ΠΡΟΦΙΛ ΚΡΙΣΤΙΑΝΟ
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΙΡΩΤΣΟΥ
Θ
έλω να τελειώσω την
καριέρα μου στο κο-
«
ρυφαίο επίπεδο, με
αξιοπρέπεια. Αυτό
δεν σημαίνει ότι
δεν είναι καλό να
πάω στις ΗΠΑ, στο Κατάρ ή στο Ντουμπάι,
αλλά δεν θα το ήθελα για εμένα». Τάδε έφη
Κριστιάνο Ρονάλντο, σε συνέντευξή του
το 2015 στην εκπομπή «The Jonathan Ross
Show». Καλύτερα να μασάς, παρά να μιλάς.
Επτά χρόνια έπειτα από εκείνη την ατάκα
του, ο πορτογάλος σούπερ σταρ υπέγραψε
συμβόλαιο με την Αλ Νασρ της Σαουδικής
Αραβίας. Και απ’ ό,τι φαίνεται δεν θα κλεί-
σει την καριέρα του στο κορυφαίο επίπεδο,
όπως δήλωνε. Αλλά τούτο φαίνεται πως λίγο
τον ενδιαφέρει, αφού ο ήδη φουσκωμένος
τραπεζικός του λογαριασμός θα φτάσει σε
ύψη δυσθεώρητα. Ο Κριστιάνο υπέγραψε το
πιο υψηλό συμβόλαιο που έχει υπογράψει
ποτέ ποδοσφαιριστής. Και θα λάβει για τα
επόμενα δύο χρόνια 400 εκατομμύρια ευρώ.
Το φιξ ποσό που θα πάρει για κάθε χρό-
νο θα είναι τα 70 εκατομμύρια και σε αυτά
θα προστεθούν 130 εκατομμύρια επιπλέον
(συνολικά 260 στη διετία) από χορηγούς
και εμπορικές συμφωνίες που θα εκμεταλ-
Πορτογάλος
κροίσος με
οκτώ γράμματα
λεύεται. Ας το κάνουμε... πενηνταράκια για
να αντιληφθούμε πόσα χρήματα θα βγάζει
ο Κριστιάνο Ρονάλντο στη διετή παρουσία
του στη Σαουδική Αραβία. Ο Πορτογάλος
θα κερδίζει 16,6 εκατομμύρια ανά μήνα και
548.000 χιλιάδες κάθε μέρα του στην Αλ
Νασρ. Αν θέλετε να το κάνουμε ακόμα πιο
αναλυτικά, ο Κριστιάνο θα παίρνει 22.833
δολάρια για κάθε ώρα που θα περνάει, που
σημαίνει 380 ευρώ ανά λεπτό. Κροίσος, που
μπορεί να αγοράσει τα πάντα. Κι όταν λέμε
τα πάντα; Κυριολεκτούμε.
Μεταξύ άλλων, ο Ρονάλντο με τα χρήματα
που θα λαμβάνει από την Αλ Νασρ μπορεί
να αγοράσει το νησί Rangali στην Ταϊλάνδη,
το οποίο είναι το μεγαλύτερο ιδιωτικό νησί
που διατίθεται προς πώληση σήμερα στον
πλανήτη, στην τιμή των 160 εκατομμυρίων
δολαρίων. Το Palm Jumeirah Palace στο
Ντουμπάι είναι αυτή τη στιγμή το πιο ακριβό
ακίνητο στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και
πρόσφατα πουλήθηκε για 163 εκατομμύρια
δολάρια. Ο Ρονάλντο μπορεί αυτή τη στιγμή
να το κάνει δικό του. Η Ferrari 250 GTO του
1963 ονομάζεται «Automotive Picasso» για
την εκπληκτική ομορφιά της και πήρε την
πρώτη θέση στον Γύρο της Γαλλίας του 1964.
Ο σούπερ σταρ
ΡΟΝΑΛΝΤΟ
θαμπώθηκε από
τα εκατομμύρια και
υπέγραψε το πιο ακριβό
συμβόλαιο στην ιστορία
του ποδοσφαίρου
Το αυτοκίνητο πουλήθηκε πρόσφατα για 70
εκατομμύρια δολάρια, πράγμα που σημαίνει
ότι ο ετήσιος μισθός του Ρονάλντο μπορεί να
αγοράσει 3 αυτοκίνητα σαν αυτό... Τι άλλο
μπορεί να αγοράσει; Ολους τους παίκτες
της ισπανικής Σεβίλλης. Η χρηματιστηριακή
τους αξία είναι 207 εκατομμύρια ευρώ, κάτι
που σημαίνει πως ο Κριστιάνο με τον ετήσιο
μισθό του μπορεί να αγοράσει όλους τους
ποδοσφαιριστές του ρόστερ!
Δεν τον νοιάζει
O Πορτογάλος μπορεί ακόμα να αγοράσει
77 καράτια ροζ διαμάντια, που είναι τα πιο
ακριβά είδη πολύτιμων λίθων και ένα καράτι
απ’ αυτά πουλήθηκε έναντι 2,6 εκατομμυρίων
το 2018, ολόκληρη την αγγλική Μπόρνμουθ
που κοστολογείται στα 150 εκατομμύρια
και να του μείνουν και... ρέστα, ενώ με τον
ετήσιο μισθό του μπορεί να αγοράσει ακό-
μα και μέρη του φεγγαριού! Ενα βραχώδες
κομμάτι της σεληνιακής επιφάνειας είχε
προηγουμένως προσφερθεί προς πώληση
στους πιο διάσημους ιστότοπους δημοπρα-
σιών για περίπου 2,5 εκατομμύρια δολάρια.
Ναι, ο Κριστιάνο με τα λεφτά από την Αλ
Νασρ μπορεί να πάρει έως και το φεγγάρι.
Κάπως έτσι λοιπόν ο Κριστιάνο Ρονάλντο
αποφάσισε να ξεχάσει τα λόγια του περί
αξιοπρέπειας για το κλείσιμο της καριέρας
του. Και παρά τα αρνητικά σχόλια πολλών
πρώην ποδοσφαιριστών για την απόφασή
του να πάει στην Αλ Νασρ, ο ίδιος δεν μοιά-
ζει να νοιάζεται και να ασχολείται με όλα
αυτά. Είχε ήδη αποφασίσει από τις ημέρες
που βρισκόταν στο Κατάρ με την Εθνική
Πορτογαλίας πως η συγκεκριμένη ομάδα
θα αποτελέσει τον επόμενο σταθμό της κα-
ριέρας του. Εκτός αν χτυπούσε το τηλέφωνο
από γνώριμο αριθμό.
Η «Marca» ανέφερε χθες πως ο Κριστιάνο
περίμενε μέχρι την τελευταία στιγμή τον
Πέρεθ να τον καλέσει πίσω στη Μαδρίτη,
αλλά το τηλεφώνημα δεν ήρθε ποτέ. Κι έτσι
έβαλε την υπογραφή του στο πλουσιοπάροχο Τα διαστημικά ποσά που θα εισπράξει ο Ρονάλντο άλλαξαν τη στόχευσή του να κλείσει
συμβόλαιο. την καριέρα του σε υψηλό επίπεδο